Soora October 2022 Edition

Name of Account: SO KAHIYAT HAI SOORA

Name of Bank: Bank of Baroda

Branch: Sector 59, Mohali. (Punjab)

Account No: 36770200000150

Swift Code: BARBINBBCHD

IFSC Code: BARB0SECMOH

ÇÂÕ Õ½î ç¶ çÈÜÆ Õ½î 寺 ÇéðÅñ¶ Áå¶ ÇéÁÅð¶ Ô¯ä çÆ êÛÅä ÁÅôÅ, ÇÂôà, À¹êÅôéÅ, ÖÅé, êÅé, êÇÔðÅé ÇòÚ

þÍ Ã¯ ÖÅñÃÅ ÇÂà êÛÅä ç¶ Ãðì

Á§×» ÇòÚ ÔÆ ÁÅéîåÆÁ» 寺 ÇéðÅñÅ

Áå¶ òÖðÅ þÍ ÇÂà ÇéðÅñÅêä

ÇòÚ, ÇÂà òÖðÅêä ÇòÚ õÅñÃÅ

ê¿æ çÆ ôÅé Ççé¯ Ççé ÃòÅÂÆ, çÈä

ÃòÅÂÆ Áå¶ Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ Úó·çÆ

ÚîÕçÆ Ü»çÆ þÍ ÇÕªÇÕ ÇîñׯíÅ

éÅ ðÇÔä ÇòÚ ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ Ãz¶ôàåÅ

Çòñ¾ÖäåÅ ×¾Ü ò¾Ü Õ¶ êz×à êÔÅð¶

êzÕÅôå Ô¯ Ü»çÆ þÍ ÇÂà Úó·çÆ ÕñÅ

ç¶ î½Ü ìÔÅðÆ ð§× ÇòÚ ÖÅñÃÅ ÜÆ

ç¶ ÁÅéîåÆÁ» 寺 òÖðÅ Ô¯ä Áå¶ ÇéðÅñÅ ðÇÔä ÕÇð ÖÅñÃÅ ÜÆ ù

éøðå Áå¶ ì¶ÇÂåøÅÕÆ çÆ ÇìæÅðÕ

Ô¯ä çÆ Õ¦Õ íðÆ ñÆÕ íÆ éÔƺ ñ¾×

ÃÕçÆ, ÇÕªÇÕ ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ ÃÅÜéÅ

ÔÆ êðÀ¹êÕÅð éÇîå þÍ ÖÅñÃÅ ÜÆ

çÅ Çìðç þ ÇÕ çÆé» ç¹ÖÆÁ» ù, íÅò¶º

À¹Ô ÇÕö íÆ îå ÇòÚ¯º Ô¯òÇé, ç¯ÖÆÁ»

÷Åñî» Õ¯ñ¯º À¹íÅð¶Í

RNI NO: PUNPUN/2015/61118

Volume 8 Issue 10

ÃðêzÃå

ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÚñŶ

Çéðîñ ê¿æ çÆ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅÍ

ÕÅðÜÕÅðÆ Ã§êÅçÕ

íÅÂÆ îéòÆð ÇÿØ

ÕÅùéÆ ÃñÅÔÕÅð

ÁËâò¯Õ¶à íÅÂÆ ÁîðÜÆå ÇçØ

Á§ÇîzåÃð

ÃñÅÔÕÅð ì¯ðâ

íÅÂÆ ÔðÇçÁÅñ ÇÃ¿Ø ×¹ðçÅÃê¹ð, íÅÂÆ í¹Çê¿çð ÇÃ¿Ø Á¿ÇîÌåÃð, íÅÂÆ Ôðî¯ÇÔ¿çðêÅñ ÇÃ¿Ø î¯ÔÅñÆ, íÅÂÆ Ç¿çðÜÆå ÇÃ¿Ø òËéÕ±òð¢

î¹¾Ö çøåð

îÕÅé é§ìð : ECB, ø¶÷-CìÆA, Á˵Ã.

¶.Á˵Ã. é×ð, (î¯ÔÅñÆ)

Çê¿é : 160059

ø¯é é§ìð : 93177-53202

e-mail : akjmagzine@yahoo.com

Õ¶ å¶ Õç¶ è¿é è¿é ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÕÇÔ Õ¶ ÇÃîðåÆ

çÅ Á³× ìäÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ, ÇÜé·» ù Øð-êÇðòÅð ÇòÚ êÇÔñÅ

ì¼ÚÅ Ô¯ä ÕðÕ¶ ÒíÅÂÆ Ü¶áÅÓ éÅî éÅñ ÔÆ ì¹ñÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÃÆ, ÔÅñ¶ 7 ÃÅñ ç¶ ÔÆ Ãé, ÇÕ êÇÔñ» îÅåÅ Áé±êÆ ÜÆ å¶ Çëð ÇêåŠïãÆ ÔÇðçÅà ÜÆ, òÅð¯ òÅðÆ êzíÈ-Ô¹Õî ÇòÚ

ÚñÅäÅ Õð ×Â¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ ÃîÅÜÕ å¶ ÁÅðæÕ ÃÇæåÆ ÇÂà À¹îð ÇòÚ

ÇÂÕ ïåÆî å¶ ñÅòÅðà òð×Æ ÔÆ ÃÆÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ Ü篺 ÁÅêäÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÒÒÔî ð¹ñå¶ Çëðå¶ Õ¯ÂÆ ìÅå é êÈÛåÅÓÓ çŠÿնå Õðç¶ Ôé å» ÇÂà ÇòÚ ÜÆòé çÆ À¹Ã ïåÆî å¶ ñÅòÅðà ÃÇæåÆ çÅ Ã¼Ú ÔÆ À¹ÜÅ×ð Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ À¹îð 7 ÃÅñ çÆ ÔË, êð ع¿×äÆÁ» çÆ ÇÕðå ÕðÕ¶ êÇðòÅð çÆ êÅñäÅ òÆ Õð ðÔ¶ Ôé å¶ Ã¼Ú¶ Ã½ç¶ ò»×; öòÅ-Áðæ òÆ Ø¹¿×äÆÁ» ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ Ü篺 éÅéÕ¶-êÇðòÅð ù íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ç¶ ÕÅðÇòÔÅð çÅ êåÅ ñ¼×Å, å» À¹é·» é¶ êÅñä-ê¯ôä òÅÃå¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù Çê§â ìÅÃðÕ¶ ñË Á»çÅÍ ÇÂ¾æ¶ ìÅÃðÕ¶ Çê§â ÇòÚ ÔÆ ÇüÖ-ÇÃ¼Ö ç¶ å½ð Óå¶ Ã¶òÅ-íÅòéÅ ç¶ ðÈê ÇòÚ (×¹ðÈ) ÁîðçÅà ÜÆ å¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÆ êÇÔñÆ î¹ñÅÕÅå Ô¯ÂÆÍ (×¹ðÈ) ÁîðçÅà ÜÆ ìÅÃðÕ¶ Çê§â Û¼â Õ¶, êÈð¶ êÇðòÅð Ãî¶å ÒׯǧçòÅñÓ çÆ ÇÃðÜäÅ ñÂÆ ×¯Ç³çòÅñ ÁÅ ò¼Ã¶Í íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ òÆ ×¹ðÈ-î¯Ô, ÿ×åÆ-Ã»Þ å¶ Ã¶òÅíÅòéÅ ÃçÕÅ ìÅÃðÕ¶ Û¼â ׯǧçòÅñ ÁÅ ×Â¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ Á§×ç ç¶ò ÜÆ é¶ ÁÅêäÆ Ò×¹ðÈ-ܯÇåÓ (×¹ðÈ) ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ ÇÔðç¶ ÇòÚ ÇàÕÅ Õ¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ù åÆܶ ×¹ðÈ ç¶ ðÈê ÇòÚ Ûåð ÇóØÅÃä À¹µå¶ ÇìáÅ Çç¼åÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ å¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÇòÚÕÅð çòËå-ç¹ÇìèÅ å» êÇÔñ» ÔÆ î¹¼Õ ×ÂÆ ÃÆ, ç¯ò¶º íÅÀ¹-í×åÆ ÇòÚ ÇüÖÆöòÅ å¶ ×¯Ç§çòÅñ ÇÃðÜäÅ ñÂÆ ÃîðÇêå ÃéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÁÅêäÆ ò¼âÆ Ãê¹¼åðÆ ìÆìÆ íÅéÆ òÅÃå¶ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù Òòð-òðçÅéÓ ç¶ ðÈê ÇòÚ ÃòÆÕÅð Õð ÇñÁÅ å» íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ×¹ðÈ çðìÅð ñÂÆ Á§ç𯺠ìÅÔ𯺠í¶à Ô¯ ×Â¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÒÇüֻ-ê¹¼åð»Ó ù Ø¯Ö Õ¶, ÁÅêäÆ æ» ×¹ðÈ-ܯÇå çÅ ÁÇèÕÅðÆ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù ìäÅ Çç¼åÅÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ç¶ é»Á éÅñ êzÇüè Ô¯Â¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ é¶ 1574 ÂÆÃòÆ å¾Õ 7 ÃÅñ å¾Õ ×¹ð-ÇçØÅÃä À¹µå¶ ìËá Õ¶ ÇÜ¾æ¶ ÇÃ¾Ö ñÇÔð çÆ òÅ×â¯ð ÿíÅñÆ, Á§ÇîzåÃð ôÇÔð çÆ À¹ÃÅðÆ ÕÆåÆ, îÿç å¶ çÃò¿è çÆÁ» êð¿êðÅò» å¯ðÆÁ», À¹µæ¶ ÁÅê é¶ 7 ÃÅñ ç¶ æ¯ó·¶ ÇÜÔ¶ Ã ÇòÚ îÅéò ÜÅåÆ ç¶ À¹èÅð, èÅðîÕ ÇÃè»å» å¶ ÇüÖÆ çÆ ÃÅðÇæÕåÅ À¹ÜÅ×ð Õðé ñÂÆ, ÁÅÕÅð ÇòÚ òÆ, ðÈê å¶ ðà ê¼Ö¯º òÆ ÒìÅäÆ çÅ îÔÅé í¿âÅðÓ êzçÅé ÕÆåÅ ÔËÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅÃ

ÜÆ çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÜÅåÆ åÜðìÅ, íÅò» çÆ åÆìðåÅ, ùÔÜ-òÅçÆ ôÕåÆ å¶ Á¦ÕÅð»

çÅ íðêÈð êÅÃÅð ÔËÍ ÇÜò¶º ð¹ñç¶ Çëðç¶ ÜÆòé ù À¹é·» é¶ ×¹ð-ÇóØÅÃä çÆ êzÅêåÆ å¾Õ ÁÇèÁÅåîÕ ÇÃðÇÜÁÅ, ÇÂö åð·» ÁÅê ÜÆ çÆ Ãî¹¼ÚÆ ìÅäÆ òÆ îé°¼Ö ù ÒÔÇð ÕÅ ÇêÁÅðÅÓ ÐÇÃðÜä ÇòÚ êðÇòðåÆ å¯º ñË Õ¶ êzíÈ-êzÅêåÆ å¾Õ çÅ îÅð× çðÃŪçÆ ÔËÍ

ÔæñÅ îÅÇÃÕ ê¾åð Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÃÅÇÔåÕ êðÚÅ þ Áå¶ ÇÂÃ

ÜÅ ÕÀ¹ ÔÇð ð§×¹ ñÅׯ ÇÂù Ü¹× îÇÔ

Á§Õ : 10

ÃÅñ

: 8 ÁÕåÈìð 2022

Á¾ÃÈ-Õ¾åÕ, 554 éÅéÕôÅÔÆ

Çéð¯ñ èÅðÇîÕ îÅÇÃÕ ê¾åð

î˺ îÇÔÃÈà ÕðçÅ Ô» ÇÕ Ü篺 ÁÃƺ

ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ Áé¹ÕÈñ ÔÆ ðÚéÅò» ÛÅêä çÆ êÈðé Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÜÅò¶×Æ êð Çøð òÆ

ñÅ÷îÆ éÔƺ þ ÇÕ Ôð¶Õ ðÚéÅ éÅñ ÒçêÅçÕÆ

î§âñÓ Ü» Üæ¶ çÆ ÃîÈÇÔÕ ÇòÚÅðèÅðŠǧéÇì§é ÃÇÔîå Ô¯ò¶Í

ÇÕö òÆ Ö¶åð ÇòÚ ÇÕö òÆ ÇòòÅç çÆ ÃÈðå ÇòÚ ÇéÁ»Ö¶åð ÇÃðø ÁÜÆå×ó· (î¹ÔÅñÆ)

Ô¯ò¶×Å Áå¶ ÇÕö òÆ ÇÂåðÅ÷ ù ç¯ îÔÆé¶ ç¶

Á§çð êz×à ÕðéÅ ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶×ÅÍ

ñ¶ÖÕ» å¶ êÅáÕ» ñÂÆ

L ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ îÅÇÃÕ

ê¾åð Òï ÕÔÆÁå þ ÃÈðÅÓ ñÂÆ

Çéð¯ñ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ç¶ Áé¹ÕÈñ, ðÈÔÅéÆ/ÁÇèÁÅåîÕ Áå¶ ×¹ðÇþÖÆ

Ãð¯ÕÅð» éÅñ Ãì§èå ÇéðÇòòÅç

ÇòÇôÁ» Óå¶ ñ¶ÖÕ» ù ðÚéÅò»

í¶Üä çÆ ÃÇéîð ì¶éåÆ þÍ

L ðÚéÅò» ÇòÚ ñ¶Ö, ÕÇòåÅò» Áå¶

Ô¯ð ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» éÅñ Ãì§Çèå

Ãî¾×ðÆ ù ÕÅ×÷ Óå¶ ÃÅø-ùæð¶

Á¾Öð» ÇòÚ ÇñÖ Õ¶ Ü» Çøð àÅÂÆê

ÕðòÅ Õ¶ Ôð îÔÆé¶ çÆ A@ åðÆõ

寺 êÇÔñ»-êÇÔñ» í¶Üä çÆ

Ç´êÅñåÅ ÕðéÆ ÜÆÍ

L ñ¶Ö Ãî¾×ðÆ ç¶ éÅñ ×¹ðìÅäÆ

çÆÁ» å¹Õ» Áå¶ ÔòÅñ¶ Ç´êÅ

ÕðÕ¶ êÈðé ðÈê ÇòÚ Ã¯è Õ¶ í¶Ü¯

ÜÆÍ

L ÁÃƺ ÇÂà îÅÇÃÕ ê¾åð ù êÅáÕ

Üé» ñÂÆ Ô¯ð ñÅíçÅÇÂÕ, ÜÅäÕÅðÆ íðêÈð Áå¶ ×¹ðìÅäÆ

ÁÅô¶ å¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅð» çÅ òÅÔÕ

ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÖ¿â ÕÆðåéÆ

Üæ¶ ç¶ ÃÈÞòÅé å¶ Ú¶å§é î˺ìð»

ç¶ Ã¹ÞÅò» çÅ ÔÅðÇçÕ ÃòÅ×å

Õð»×¶Í

Ãñ¯Õ î. 5¨

ÜÆòÇçÁÅéÚ¶Çåúî¹ÁÅðñ§çó¯ÖÅÕ¨ éÅéÕç¹éÆÁÅóÇ××°çÅÇðÁÅÃÅÕåîÈóéêÅÕ¨1¨

î: 5¨ ÜÆò³ÇçÁÅÔÇðÚ¶ÇåÁÅîð³ÇçÁÅÔÇðð³Çר

Üéî¹êçÅðæ¹åÅÇðÁÅéÅéÕÃÅèÈóÇר2¨ (ðÅ×° ×ÈÜðÆ òÅð îÔñÅ 5, Á§Õ : 523)

Áðæ ÇòÚÅð

ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜ°é ç¶ò ÜÆ îÔÅðÅÜ, ×ÈÜðÆ ÕÆ òÅð ç¶ ÇÂé·» Ãñ¯Õ» ÇòÚ ÜÆÀ°ºç¶ ÜÆÁ ÔðÆ ù Ú¶åé Áå¶ éÅ Ú¶åé òÅÇñÁ» çÆ ×Çå ç¾Ãç¶ ÔéÍ êÇÔñ¶ Ãñ¯Õ ÇòÚ ÔðÆ ù éÅ Ú¶åé òÅÇñÁ» ìÅð¶ ç¾Ãç¶ Ôé ÇÕ ÃÅÕå ê¹ðÖ é¶ ÜÆÀ°ºç¶ ÜÆÁ ÔðÆ ù éÔƺ Ú¶ÇåÁÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ À°Ô îð Õ¶ ÖÅÕ ÇòÚ ðñ Ç×ÁÅ íÅò Ö¹ÁÅð Ô¯ÇÂÁÅÍ ÒÒéÅéÕÓÓ î¯Ôð ÛÅê ñÅ Õ¶ Ô÷Èð øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÃÅÕå (ì¹ð¶), îÈó (îÈðÖ) Áå¶ éêÅÕ (ÁêÇòåz) ê¹ðÖ é¶ ÁÅêäÅ ÜÆòé ç¹éÆÁÅ Ã³× ÔÆ ×°÷Åð Çç¾åÅ, íÅò ç¹éÆÁÅçÅðÆ ÇòÚ ÔÆ ö°÷Åð Çç¾åÅ Áå¶ êðîÅåîÅ ù éÔƺ Ú¶ÇåÁÅÍ çÈÃð¶ Ãñ¯Õ ÇòÚ ×°ðî¹Ö» çÆ ×Çå ÇìÁÅé Õðç¶ Ô¯Â¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ×°ðî¹Ö é¶ ÜÆÀ°ºç¶ ÜÆÁ, ÔðÆ ù Ú¶ÇåÁÅ ÔË ÇÜà ÕðÕ¶ îðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» òÆ À°Ô ÔðÆ ç¶ ð³× ÇòÚ ÔÆ ÇðÔÅÍ (Á×ñÆ ê³ÕåÆ ÒÒéÅéÕÓÓ î¯Ôð ÛÅê ñÅ Õ¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ øðîÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÔÇð Ú¶åé çÅ Ãð³ÜÅî ÇÕò¶º ìÇäÁÅ ÔË) ÃÅè ÃÇå×°ðÈ ç¶ éÅñ ×°ðî¹Ö é¶ ÁÅêäÅ Üéî ðÈêÆ êçÅðæ åÅð ÇñÁÅ ÔË, íÅò Ãøñ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÜÆ, ÇÂé·» ç¯Ô» Ãñ¯Õ» çÆÁ» êÇÔñÆÁ» ê³ÕåÆÁ» ÇòÚ îéî¹Ö Áå¶ ×°ðî¹Ö ç¶ ñ¾Ûä ç¾Ãç¶ Ôé ÇÕ îéî¹Ö é¶ ÔðÆ ù éÔƺ Ú¶ÇåÁÅ

Áå¶ ×°ðî¹ÇÖ é¶ Ú¶ÇåÁÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ îéî¹Ö å» îð Õ¶ ÖÅÕ ÇòÚ ðÇñÁÅ (Ö¹ÁÅð Ô¯ÇÂÁÅ) ÜçÇÕ ×°ðî¹Ö é¶ ÔðÆ ç¶ ð³× ÇòÚ ÇÂà óÃÅð

寺 ÕÈÚ ÕÆåÅÍ ç¯Ô» Ãñ¯Õ» çÆÁ» çÈÃðÆÁ» ê³ÕåÆÁ» ÇòÚ ÕÅðé ç¾ÇÃÁÅ ÔË ÇÕ îéî¹Ö é¶ ÇÕÀ°º ÔðÆ ù éÔƺ Ú¶ÇåÁÅ Áå¶ ×°ðî¹Ö é¶ ÇÕÀ°º

Ú¶ÇåÁÅ Áå¶ À°Ô ÕÅðé ÇÂÔ ÔË ÇÕ îéî¹Ö é¶ ç¹éÆÁÅ çÅ Ã³× ÕÆåÅ ÜçÇÕ ×°ðî¹Ö é¶ ÃÅèÈ ÃÇå×°ðÈ çÅ Áå¶ ×°ðî¹Ö» çÅ Ã³× ÕÆåÅ ÇÜÃ

ÕðÕ¶ îéî¹Ö ç¹éÆÁÅ ç¶ Õ³î» ÇòÚ ÔÆ ñ¾Ç×ÁÅ ÇðÔÅ ÜçÇÕ ×°ðî¹Ö ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÔðÆ ù Ú¶åçÅ ÇðÔÅÍ À°êðñ¶ Ãñ¯Õ» 寺 Çþè Ô°³çÅ ÔË ÇÕ ÇÂéÃÅé çÅ ÇÂà ç¹éÆÁÅ ÇòÚ ÁÅÇÂÁÅ Ãøñ å» ÔÆ Ô°³çÅ ÔË Ü¶Õð À°Ô ÃÔÆ Ã³×å çÆ Ú¯ä Õð¶Í ܶÕð À°Ô ÜÆòé ÇòÚ ÒÒç¹éÆÁŠóÇ× ×°çÅÇðÁÅÓÓ òÅñÅ Õ³î Õð¶×Å å» À°Ô ÷ðÈð ÔÆ ÃÅÕå, îÈó Áå¶ éêÅÕ ìä Õ¶ ÇÂà ç¹éÆÁŠ寺 Ö¹ÁÅð

Ô¯ Õ¶ îð¶×Å Áå¶ Ü¶Õð ÇÂéÃÅé, ÃÅèÈ ÃÇå×°ðÈ çÆ ôðé ÇòÚ ÁÅ ÜÅò¶×Å Áå¶ ÃÅè-ó×å ÇòÚ Ç÷³ç×Æ ìåÆå Õð¶×Å å» À°Ô ÔðÆ ð³× íÅò

éÅî ç¶ ÚñÈñ¶ ð³×» ÇòÚ ÇÂà ç¹éÆÁŠ寺 ÔÃȳ-ÔÃȳ ÕðçÅ ÕÈÚÅ Õð¶×Å Áå¶ ÁÅêäÅ Üéî êçÅðæ Çܼå Õ¶ ÜÅò¶×ÅÍ

À°êðñ¶ Ãñ¯Õ ÇòÚ å» ÃÅÕå Áå¶ ×°ðî¹ÇÖ çÆ ×¼ñ ÕÆåÆ ÔË êð Áܯն Ã ç¶ À°é·» ñ¯Õ» çÆ ÕÆ ×Çå Ô¯ò¶×Æ, ܯ ×°ðÈ òÅñ¶ ìä Õ¶ Áå¶

Á³Çîzå ÛÕ Õ¶ òÆ ÒÒç¹éÆÁŠçÇ× ×°çÅÇðÁÅÓÓ ò»× ÔÆ ÜÆòé ìåÆå Õð ðÔ¶ ÔéÍ îéî¹Ö» ò»× ÔÆ ÁÇÜÔ¶ ÇÃ¾Ö îÅÇÂÁÅ çÆ ç½ó ÇòÚ ôÅîñ Ô¯ Õ¶ Ö¹ÁÅð Ô¯ ðÔ¶ ÔéÍ ÃÔà (Ô÷Åð) Ö¼à Õ¶, ñ¼Ö Áå¶ ë¶ð Õð¯ó Áå¶ Áðì ìäÅÀ°ä ç¶ Ú¼Õð ÇòÚ Õç¶ Õ¯ÂÆ ÁÅÔð Õðç¶ Ôé Áå¶ Õç¶ Õ¯ÂÆÍ î¹¾ãñÆÁ» ÃÔÈñå» Ô°³ÇçÁ» òÆ À°é·» ù ÚËé éÔƺ ÔË Áå¶ îÅÇÂÁÅ ç¶ À°Ô ÇÂ毺 å¾Õ ñ°íŶ ԯ¶ Ô°§ç¶ Ôé ÇÕ ÞÈá, øð¶ì Áå¶ Ô¯ð öËð-ÕÅùéÆ ÕÅðòÅÂÆÁ» Õðé 寺 òÆ ö°ð¶÷ éÔƺ Õðç¶Í À°Ô ÇÂÔ éÔƺ ïÚç¶ ÇÕ À°é·» ç¶ ÁÇÜÔ¶ òåÆð¶ ÕðÕ¶ éÅ-ÇÃðø À°Ô êÅê» ç¶ íÅ×ÆçÅð ÔÆ ìäç¶ Ôé Ãׯº øð¶ìÆ ÕÅðòÅÂÆÁ» ÕðÕ¶ Ü篺 À°Ô ÕÅùé çÆ Ç×zøå ÇòÚ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé å» À°Ô ÃÅð¶ Çþֻ ù ìçéÅî Õðé çÅ ÕÅðé ìäç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ÇÂç» ç¶ Ôé ܯ Ôð Ã ÃÃå¶ ÇòÕÅÀ± îÅñ ò»× Ö¹ç å» ÇòÕç¶ ÔÆ Ôé êð ñ¯ó êËä Óå¶ À°Ô ê³æ ù òÆ ò¶Úä ÇòÚ À°÷ð éÔƺ

Õðç¶ Áå¶ ÇÂç» ç¶ ÇÃ¾Ö ôÕñ»-ÃÈðå» òÅñ¶ ñ¯Õ, ç¹ÇéÁÅòÆ ×ð÷» çÆ õÅåð, Õç¶ ×°ðÈ â³î» Óå¶ ÜÅ Õ¶ î¼æ¶ ð×óç¶ Ôé Áå¶ Õç¶ ÕÈó¶

ÇÃÁÅÃåçÅé» ç¶ ìÈÔ¶ Óå¶ ìËáç¶ ÔéÍ Áøïà ÔË ÇÕ í×åÆ íÅò òÅñ¶ Õ°Þ Õ° ×°ðî¹Ö» ù Û¼â Õ¶ Ãí îÅÇÂÁÅèÅðÆ ÔÆ ìä¶ Ô¯Â¶ Ôé êð À°Ô ïÅç ð¼Öä

◊πÓ«Â √æ⁄≈ Â∂ √Á∆Ú∆ ËÓ

◊πÓ«Â Óß‚È Â∂ ÓÈÓ«Â ÷ø‚È ‘À

(ñóÆ Ü¯óé ñÂÆ ÇêÛñÅ Á§Õ ç¶Ö¯...)

73. ×¹ðÈ Øð ÇòÚ ÔÆ ÇéÃåÅðÅ

þ

ÿå¯Ö¶ ܯ×Æ çÆ ÕÔÅäÆ

Õ¿ÚéÅ ìÔ¹ çå ÕðŨ íÈÇî çÅé¹ ÁðÇê èðŨ

îé ÁÇéÕ Ã¯Ú êÇòåz Õðå¨

éÅÔÆ ð¶ éÅî å¹Çñ îé Úðé Õîñ

ñÅ׶¨1¨ðÔÅÀ¹¨

ÚÅÇð ì¶ç ÇÜÔò í鶨 çà ÁÃà ÖÃà Ãzòé

ù鶨

éÔÆ å¹Çñ ׯÇìç éÅî è¹é¶¨ îé Úðé Õîñ

ñÅ׶¨1¨

ìðå ÿÇè Ã¯Ú ÚÅð¨ Ç´ÁÅ Õ¹¿Çà ÇéðÅÔÅð¨

Áêðà Õðå êÅÕÃÅð¨ ÇéòñÆ Õðî ìÔ¹

ÇìÃæÅð¨

èÈê çÆê Õðå¶ ÔÇð éÅî å¹Çñ é ñÅ׶¨

ðÅî çÇÂÁÅð ùÇé çÆé ì¶éåƨ

ç¶Ô¹ çðù éËé ê¶ÖÀ¹ Üé éÅéÕ éÅî ÇîÃà

ñÅ׶¨2¨2¨131¨

(ÃÅð× î: 5, ê¿éÅ: 1229)

ÁÅéîåÆÁ» ç¶ Õðî ÕÆå¶ ÇÕö òÆ ñ¶Ö¶

éÔƺ ê˺ç¶, Ãí êÅÖ¿â ðÈê Ôé Áå¶ ×¹ðîÇå

Á¿çð Ö¿âé ÔéÍ ïæÅ ÇòÁÅÇÖÁÅ-

ÁÅéîåÆ ñ¯Õ ܯ ìÔ¹å Ã¯é¶ çÆ çÅÇå

çÅé Õðç¶ Ôé, åÆðæ» Óå¶ ÜÅ Õ¶ Áå¶ íÈîÆ

çÅ òÆ çÅé Áðê èðç¶ Ôé å¶ îé ÕðÕ¶

ÁÇéÕ êzÕÅð çÆ Ã¹ÚîåÅ èÅðç¶ Ôé å¶

ÁÅêä¶ òñ¯º êÇò¼åð Ô¯ Ô¯ Õ¶ ìÇÔ¿ç¶ Ôé, À¹Ô ×¹ðîÇå éÅî ç¶ å¹ñ ð¿ÚÕ íð òÆ éÔƺ

ÔéÍ ×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ ×¹ðîÇå

éÅî ÇòÖ¶ Çñò ñ× Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ-Úðé Õîñ» éÅñ â¯ðÆ ñêà Ü»çÆ þÍ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶

ÚÅð¶ ò¶ç íÅò¶º ÇÜÔòÅ ÕðÕ¶ ÷ìÅéÆ ðàé

ÕÆå¶ ÜÅä (ÁðæÅå, ÷ìÅéÆ À¹ÚÅð¶ ÜÅä), ÁáÅð·» ê¹ðÅé å¶ Û¶ ôÅÃåz ÚÅÔ¶ ÇÕåé¶

ÔÆ ÃzòéÆ Ã¹ä¶ ÜÅä, ×¹ðîÇå ×¹ð-î¿åð

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ è¹éÆ ç¶ å¹ñ Õç¶ éÔƺ ê¹Ü

ÃÕç¶Í ÇÂÔ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ éÅî çÆ è¹éÆ ÔÆ þ

ܯ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ Úðé Õîñ» ç¶ éÅñ ܯóçÆ

þÍ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ ìzå ÁÅÇçÕ Õðî å¶ Ã¿ÇèÁÅ

×ÅÇÂåzÆ òÅñ¶ Õðî Áå¶ Ãz¶ôà ùÚîåŠܯ

ÁÅêä¶ òñ¯º Õðç¶ Ôé, ÇÕö òÆ ñ¶Ö¶ éÔƺÍ

íÅò, ÇéðÅÔÅð ðÇÔ Õ¶ åÆðæ ïÅåðÅ ÕðéÆ, êÕòÅé õ¹ç ÁÅê ÇåÁÅð Õð Õ¶, Çìé» ÇÕö ç¶ Û¯Ô¶ 寺 ÖÅäÅ Áå¶ ÇéòñÆ Õðî ÁÅÇçÕ

ìÔ¹ ÇìÃæÅð éÅñ èÅðé Õðé¶, ÇÔ¿çÈÁ» ç¶

èÈê çÆê Õðî Õðé¶ ÁÅÇçÕ Ãí ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð í¶Ö Õðî Ôé, ×¹ðîÇå òÅÇÔ×¹ðÈ ×¹ð-î¿åð ç¶ å¹ñ êÅÃ¿× îÅåð òÆ éÔƺÍ

òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ í×å Üé ×¹ðî¹ÇÖ ÇêÁÅð¶ Ôð

çî ×¹ðîÇå éÅî çÅ ÁÇíÁÅà Õðç¶ Ô¯Â¶, òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ çðôé ç¶ ÜÅÚÕ ÔÆ ðÇÔ¿ç¶ Ôé, òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ çðôé 寺 Çìé» À¹é·» ù Ô¯ð Õ¯ÂÆ

ÚÆ÷ íŪçÆ ÔÆ éÔƺ, ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÅ ìÖÇôÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ éÅî ÔÆ À¹é·» ù ÇîáÅ ñ×çÅ þÍ ÇÂà 寺 Çìé» Ô¯ð Ãí Õ¹Þ Çë¼ÕÅ ÔÆ ñ×çÅ þÍ

ÃéÕ ÃéÅÇç ìzÔîÅÇç Ç¿çzÅÇçÕ í×Çå ðå¶ ìÇé ÁÅÂƨ…¨8¨1¨

(ðÅ×¹ ÃÅð× ÁÃàêçÆÁÅ îÔñÅ 1 Øð¹ 1, ê¿éÅ: 1232)

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ í×åÆ ç¶ éÅñ ðå¶ ÜÅä ÕðÕ¶ ÔÆ ×¹ðîÇå ùîÅð×Æ ìä Õ¶

ÃéÕ ÃéÅÇç ìzÔîÅÇçÕ Ç¿çz ÁÅÇçÕ» çÆ

òÅÇÔ×¹ðÈ éÅñ ìä ÁŪçÆ þ, ÁËò¶º éÔƺÍ

ê¿Çâå êÇó© êÇó© î¯éÆ ÃÇí æÅÕ¶ ízÇî í¶Ö æÕ¶ í¶ÖèÅðƨ

×¹ðêðÃÅÇç Çéð¿Üé¹ êÅÇÂÁÅ ÃÅÚË ÃìÇç

òÆÚÅðƨ4¨ (¨8¨2¨)

(ÃÅð× î: 3, ÁÃàêçÆÁÅ, ê¿éÅ: 1234)

ÁÅéîåÆ ê¹ðô ê¿Çâå Üé ÁÅéîåÆ

ê¹ÃåÕ» ì¶ç ôÅÃåz» ù êó· êó· ìæ¶ð¶ Ô¿í

׶ å¶ î¯éèÅðÆ ê¹ðô î¯é èÅðé çÅ í¶Ö ìäÅ

ìäÅ Õ¶ ìæ¶ð¶ æÕ ðÔ¶Í Õ¶òñ ×¹ðÈ çÆ ÇÕðêÅ

éÅñ ÔÆ Á¿Üé ðÇÔå òÅÇÔ×¹ðÈ Çéð¿Üé ù êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ, ÁËò¶º éÔÆºÍ Ã¼Ú¶ ôìç ×¹ð-î¿åð çÅ ÁÇíÁÅà ðÈêÆ ÕîÅÂÆ ÕÆÇåÁ»

ÁÇéÕ ê¹ðÖ Á¿ÃÅ ÁòåÅð¨ ÁÇéÕ Ç¿çz ÀÈí¶

çðìÅð¨3¨…

ÁÇéÕ ÃÅÃåz ÇÃÇîzÇå ê¹ðÅé¨ ÁÇéÕ Ü¹×Çå

Ô¯òå ìÇÖÁÅé¨

ÁÇéÕ Ãð¯å¶ ùéÇÔ ÇéèÅé¨ Ãðì ÜÆÁ êÈðé

í×òÅé¨6¨…

ÇÜÇé ÜÇêÁÅ éÅéÕ å¶ í¶

ÇéÔÅñ¨12¨1¨2¨2¨3¨7¨

(ÃÅð× îÔñÅ 5 ÁÃàêçÆ Øð¹ 6, ê¿éÅ: 1235)

ÇÔ¿çÈ îå Áé¹ÃÅð Õ¶òñ ÇÂÕ¯ ìzÔîÅ

ì¶ç» çÅ À¹ÚÅðéÔÅðÅ þ, êz¿åÈ òÅÇÔ×¹ðÈ

ÇÃðÜéÔÅð çÆ ÕÅÇÂéÅå Á¿çð ì¶Á¿å ìzÔîÅ

Ôé, ܯ ì¶Á¿å ÔÆ ì¶ç» çÆÁ» ÇðÜ» ù À¹ÚÆ

è¹éÆ éÅñ À¹ÚÅðç¶ Çëðç¶ ÔéÍ ÇÔ¿çÈÁ» çÆ

ÁÅéîå ÇøñÅÃøÆ Áé¹ÃÅð Õ¶òñ ÇÂÕ¯ ÔÆ

îÔ»ç¶À¹ î¿ÇéÁÅ Ü»çÅ þ, êz¿åÈ ÇÂà ׹ðòÅÕ

çÆ ð½ôéÆ Á¿çð Áé¶Õ» Áå¶ ÁéÇ×äå

ÔÆ îÔ»ç¶À¹ Ôé, ܯ ÁÅêäÆ îé-À¹Õå

ð¹ÚÆ Áé¹ÃÅð ìËá Õ¶ ÃîÅèÆÁ» ñÅªç¶ Ôé

Áå¶ êÅðìzÔî çÅ ÇèÁÅé èðç¶ ÔéÍ À¹Ã

ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ Õ¹çðå Á¿çð ì¶ô¹îÅð Á¿ÃÅ

ÁòåÅð Ôé, ÇÔ¿çÈ ñ¯Õ ÇÂÕ¯ Á¿ÃÅ ÁòåÅð

Óå¶ îÅä Õðç¶ ÔéÍ Áé¶Õ» ÔÆ Ç¿çð ç¶òå¶

Ôé, ܯ ÇÂÕ-à¿× íÅð Öó¶ Ô¯ Õ¶ ÁÕÅñ

ê¹ðÖ ù ÁðÅèé çÅ ë¯Õà ïåé Õðç¶ ÔéÍ

Öà ôÅÃåz» Áå¶ æ¯óÆ ÇÜÔÆ Ç×äåÆ çÆÁ»

ÇÃîzåÆÁ» Áå¶ ÁáÅð·» ê¹ðÅé» Óå¶ ÇÔ¿çÈ

ÇøñÅÃøÆ çÅ ÁËò¶º ÕÈóÅ ÁÇíîÅé þ, ì¶Á¿å

òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ì¶Á¿å ðÚéÅ Á¿çð ÁéÇ×äå

ÔÆ ôÅÃåz, ì¶Á¿å ÔÆ ÇÃîzåÆÁ» Áå¶ ì¶ô¹îÅð

ê¹ðÅé ÔéÍ Áå¶ Áé¶Õ» ÔÆ Ü¹×åÆÁ»

ç¹ÁÅðÅ ÇÂé·» çÅ ÇòÃæÅð ÇòÁÅÇÖÁÅ-îÂÆ

Ô¯ ÇðÔÅ þ Áå¶ Ã¹äéÔÅð¶ íÆ Áé¶Õ» ÔÆ Ôé

Áå¶ Áé¶Õ» ÔÆ Ãð¯åÅ ×é Áé¶Õ êzÕÅð

ç¶ ë¯Õà òÇÖÁÅé» ù ùäç¶ Ôé, êð Ãí

ì¶øÅÇÂçÅ þÍ ñÅí å» ÇÂÕ¯ ÔÆ ×¼ñ çÅ þ

ÇÕ ÇÜé·» é¶ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ úà ñË Õ¶

êÈðé ×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð òÅÇÔ×¹ðÈ ù ÜÇêÁÅ

þ, öÂÆ ×¹ðî¹ÇÖ Üé ÇéÔÅñ ÇéÔÅñ ÇéÔÅñ

Ô¯ ׶ ÔéÍ

é íÆÜË ðÅ×Æ éÅçÆ ì¶Çç¨

é íÆÜË Ã¹ðåÆ Ç×ÁÅéÆ Ü¯Çר é íÆÜË Ã¯×Æ

ÕÆåË ð¯Çܨ

é íÆÜË ðÈêÆ îÅñºÆ ð¿Çר é íÆÜË åÆðÇæ

íÇòÁË é¿Çר

é íÆÜË çÅåºÆ ÕÆåË ê¹¿Çé¨ é íÆÜË ìÅÔÇð

ìËÇáÁŠù¿Çé¨

é íÆÜË í¶Çó îðÇÔ ÇíÇó ÃÈð¨ é íÆÜË Õ¶å¶

Ô¯òÇÔ èÈó¨

ñ¶ÖÅ ÇñÖÆÁË îé ÕË íÅǨ éÅéÕ íÆÜË ÃÅÚË

éÅǨ2¨

îÔñÅ 1¨

éò ÇÛÁ Öà ÕÅ Õð¶ ìÆÚÅ𹨠ÇéÇà Ççé

ÁÅéîåÆ ñ¯Õ ܯ ìÔ¹å Ã¯é¶ çÆ çÅÇå çÅé Õðç¶ Ôé, åÆðæ»

Óå¶ ÜÅ Õ¶ Áå¶ íÈîÆ çÅ òÆ çÅé Áðê èðç¶ Ôé å¶ îé

ÕðÕ¶ ÁÇéÕ êzÕÅð çÆ Ã¹ÚîåÅ èÅðç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ òñ¯º

êÇò¼åð Ô¯ Ô¯ Õ¶ ìÇÔ¿ç¶ Ôé, À¹Ô ×¹ðîÇå éÅî ç¶ å¹ñ ð¿ÚÕ

íð òÆ éÔƺ ÔéÍ ×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ ×¹ðîÇå

éÅî ÇòÖ¶ Çñò ñ× Õ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ-Úðé Õîñ» éÅñ â¯ðÆ

ñêà Ü»çÆ þÍ ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ ÚÅð¶ ò¶ç íÅò¶º ÇÜÔòÅ ÕðÕ¶

÷ìÅéÆ ðàé ÕÆå¶ ÜÅä (ÁðæÅå, ÷ìÅéÆ À¹ÚÅð¶ ÜÅä),

ÁáÅð·» ê¹ðÅé å¶ Û¶ ôÅÃåz ÚÅÔ¶ ÇÕåé¶ ÔÆ ÃzòéÆ Ã¹ä¶ ÜÅä, ×¹ðîÇå ×¹ð-î¿åð òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ è¹éÆ ç¶ å¹ñ Õç¶ éÔƺ ê¹Ü

À¹ÚðË íÅð ÁáÅð¨

ÇåÇé íÆ Á¿å¹ é êÅÇÂÁÅ å¯ÇÔ¨ éÅî ÇìÔÈä

î¹ÕÇå ÇÕÀ¹ ԯǨ

éÅÇí òÃå ìzÔîË Á¿å¹ é ÜÅÇäÁŨ ×¹ðî¹ÇÖ

éÅéÕ éÅî¹ êÛÅÇäÁŨ3¨ (î: 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1237)

éÅ ÔÆ Õ¼ÚÆÁ» Çê¼ñÆÁ» ìÅäÆÁ» ç¶ ÕÚÇêÚ¶ ðÅ×» çòÅðÅ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ éÅç éðÇÿض òÜÅÇÂÁ» òÅÇÔ×¹ðÈ ÇíÜçÅ þ (ÜËö ÇÕ Ã¿ÇéÁÅÃÆ Ü¯×Æ Øð Øð òÜÅªç¶ Çëðç¶ Ôé), éÅ ÔÆ ì¶ç» ç¹ÁÅðÅ ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ îÈðåÆÁ» ç¹ÁÅðÅ ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ ë¯Õà Ç×ÁÅé-òÆÚÅð» ç¹ÁÅðÅ ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ Ü¯×-ÃÅèé ÕÆÇåÁ» ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ Ã¯× ÇìzåÆÁ» îðé ìzå» ç¹ÁÅðÅ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇíÜçÅ þ, éÅ ÔÆ ð¯÷¶ ðÇÖÁ» 寺 ÇíÜçÅ þÍ éÅ ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ðÈê éÅñ, îÅñ èé éÅñ, î½Ü» Õðé éÅñ ùêzÿé Ô¹¿çÅ þÍ íÅò, ÚÅÔ¶ Õ¯ÂÆ ÇÕåéÅ ðÈêò¿å Ô¯ò¶, ÚÅÔ¶ Õ¯ÂÆ ÇÕåéÅ èéò¿å îÅñ-îå¶ òÅñÅ Ô¯ò¶, ÚÅÔ¶ Õ¯ÂÆ ÇÕåéÅ î½Ü» ð¿×-ðñÆÁ» îÅäé òÅñÅ Ô¯ò¶, Çåé·» À¹êð ÔðÇ×÷ ÔðÇ×÷ òÅÇÔ×¹ðÈ éÔƺ êÃÆÜçÅÍ ÚÅÔ¶ ÇÕåéÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÁÅéîå åÆðæ» À¹å¶ é¿×¶ êËðƺ íªçÅ Çëð¶, ÇÂà ë¯Õà ÇÕÇðÁÅ òÅñ¶ í¶Ö À¹êð òÅÇÔ×¹ðÈ éÔƺ ÇíÜçÅÍ íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÇÕåéÆÁ» çÅå»

綺çÅ Çëð¶ Áå¶ ÇÕåé¶ ÔÆ ê¹¿é ÕðçÅ Çëð¶ å» òÆ ÇÂé·» ë¯Õà ÇÕÇðÁÅò» À¹å¶ òÅÇÔ×¹ðÈ éÔƺ ðÆÞçÅÍ Áå¶ éÅ ÔÆ ìÅÔð Ö¹ñ·¶ îËçÅé ÇòÚ Áå¶ éÅ ÔÆ Ö¹ñ·ÆÁ» ê˺çÆÁ» ÃðçÆÁ»

ÇòÚ Áå¶ îƺԻ ÕäÆÁ» ÇòÚ é×é ìËÇáÁ»

Áå¶ êÅñ¶ ÃÆå ÇòÚ Ã¹¿é îðÇçÁ» òÅÇÔ×¹ðÈ

ÇíÜçÅ þÍ Áå¶ éÅ ÔÆ (í¶Çó îðÇÔ) Ü¿× ï¹è

ÇòÚ Çíó Õ¶ îðé éÅñ Áå¶ ÃÈðîÅ ÃçÅÀ¹ä

éÅñ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇíÜçÅ þ, Áå¶ éÅ ÔÆ Çî¼àÆÁ» ÇòÚ ð¹ñä éÅñ åé ìçé ç¶Ô å¶

ÇÃð å¶ õÅÕ îñä éÅñ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇíÜçÅ þÍ

îé çÆÁ» ÁòÃæ» Áé¹ÃÅð ñ¶ÖÅ ÇñÇÖÁÅ

Ü»çÅ þÍ îé ìÚé Õðî ÕðÕ¶ òÅÇÔ×¹ðÈ

çÆ Ã¼ÚÆ í×åÆ ÇòÚ ñÆé Ô¯ÇÂÁ» ÔÆ Áå¶

üڶ ×¹ðîÇå éÅî çÆÁ» ÁÇíÁÅÃ

ÃÕç¶Í ÇÂÔ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ éÅî çÆ è¹éÆ ÔÆ þ ܯ òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶

Úðé Õîñ» ç¶ éÅñ ܯóçÆ þÍ

Õðî» ç¹ÁÅðÅ íÅò¶º ÇÕåéÆÁ» ÔÆ ë¯Õà

òÆÚÅð» Õ¯ÂÆ ÕðçÅ Çëð¶, Ççé¶ ðÅå ÁáÅð·»

îä íÅð» òÅñ¶ îÔ»íÅðå ðîÅÇÂä ÁÅÇçÕ

çÆ ë¯Õà ÕæÅ Õ¯ÂÆ ÇÕåéÆ ÔÆ ÕðçÅ Çëð¶, Çåé·» í¶ÖÆÁ» é¶ íÆ å¶ðÅ Á¿å éÔƺ êÅÇÂÁÅÍ

ÁËö í¶ÖÆ-íðîÆ î¹Õå ù Õç¶ êzÅêå éÔƺ Ô¯

ÃÕç¶Í Õòñ çÆ éÅíÆ ÇòÚ òÃç¶ Ô¯Â¶ ìzÔî¶

é¶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ Á¿å éÔƺ êÅÇÂÁÅÍ éÅî

寺 Çìé» î¹ÕåÆ Õç¶ êzÅêå éÔƺ Ô¯ ÃÕçÆÍ

×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ç¶ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé»

é¶ ×¹ðî¿åð ×¹ð-çÆÇÖÁÅ òÅÇÔ×¹ðÈ éÅî êÅ

Õ¶ ÔÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ çðôé-êzÅêåÆ ÕÆåÆ þÍ

îéî¹ÇÖ îðÆÁË ×¹ðî¹ÇÖ åðÆÁË éÅéÕ éçðÆ

éçÇð Õð¶¨2¨

(îÔñÅ 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1238)

ÇÂÔ ÇÂÕ¼ñÆ ×¹ð-ê¿×åÆ ÔÆ å¼å

×¹ðîÇå ç¶ î¿âé çÅ Áå¶ ÁÅéîå íðÆ

ÁÅéîå ç¶ Ö¿âé çÅ ïæÅðæ ÇéðäÅ ÕðçÆ

þÍ ÇòÁÅÇÖÁÅ çÆ ñ¯ó ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔƺÍ

Ãí¶ Ã¹ðåÆ Ü¯× ÃÇí Ãí¶ ì¶ç ê¹ðÅä¨

Ãí¶ Õðä¶ åê ÃÇí Ãí¶ ×Æå Ç×ÁÅé¨

Ãí¶ ì¹èÆ Ã¹Çè ÃÇí ÃÇí åÆðæ ÃÇí æÅé¨

ÃÇí êÅÇåÃÅÔÆÁÅ Áîð ÃÇí ÃÇí Ö¹ÃÆÁÅ ÃÇí

ÖÅé¨

Ãí¶ îÅäà ç¶ò ÃÇí Ãí¶ Ü¯× ÇèÁÅé¨

Ãí¶ ê¹ðÆÁÅ Ö¿â ÃÇí Ãí¶ ÜÆÁ ÜÔÅé¨

Ô¹ÕÇî ÚñŶ ÁÅêäË ÕðîÆ òþ ÕñÅî¨

éÅéÕ ÃÚÅ ÃÇÚ éÅÇ Ãü ÃíÅ çÆìÅ鹨2¨

(îÔñÅ 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1241)

¶à ׹ð-ôìç ×¹ðòÅÕ ç¹ÁÅðÅ Ãðì¼å

ÁÅéîå í¶Ö» çÅ Ãê¼ôà Ö¿âé þÍ ïæÅ

ÇòÁÅÇÖÁÅ-

×¹ðîÇå 寺 Çìé» ÇÜåéÆÁ» íÆ Ã¹ðåÆÁ»

Ôé, ÇÜåé¶ íÆ Ü¯× ôÅÃåz Ôé, ÇÜåé¶ òÆ

ì¶ç ê¹ðÅé ÁÅÇçÕ ÁÅéîåÆ ê¹ÃåÕ Ôé, ÇÜåé¶ òÆ Üê åê ÁÅÇçÕ ÁÅéîåÆ í¶Ö

Ôé Áå¶ ÇÜåé¶ òÆ ÁÅéîåÆ Ç×ÁÅé

Ôé, ÇÜåéÆÁ» òÆ îéîÇå îÂÆ ì¹èÆÁ»

Áå¶ Ã¹èÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÜåé¶ òÆ ÁÅéîåÆ

åÆðæ, ÃîÈÔ îéîåÆ åÆðæ» ç¶ ÁÃæÅé

Ôé, ç¹ÇéÁÅòÆ ÕÈóÅòÆÁ» êÅåôÅÔÆÁ» å¶

ÕÈóÅò¶ êÅåôÅÔ» ç¶ Ô¹Õî ÔÅÃñ Ôé Áå¶

Çåé·» ç¶ ÇÜåéÆÁ» õ¹ôÆÁ» ÖÅé êÅé çÆÁ»

Ôé, ÇÜåé¶ òÆ Ã¹ð éð î¹Çé Üé Áéî¼åÆ

ÇÔ¿çÈÁ» ç¶ î¿é¶ ԯ¶ ç¶òå¶ Ôé Áå¶ ÇÜåé¶ òÆ

ìéÅòàÆ Ü¯× í¶Ö ÇèÁÅé Ôé, ÇÂà åzË×¹äÆ

ðÚéÅ çÆÁ» ÃîÈÔ ê¹ðÆÁ», ÜÆÁ Áå¶ ÜÆÁ»

Ãî¶å ÜÔÅé Áå¶ Ö¿â î¿âñ ìzÔî¿â Ôé, À¹Ô òÅÇÔ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ é¶ ÁÅêä¶ Ô¹Õî

Á¿çð ÔÆ ðÖ¶ Ôé, ÇÜé·» Ãíé» ç¶ ÇÃð» À¹å¶

Çåé·» ç¶ Õðî» Áé¹ÃÅð ñ¶Ö í¹×åÅä òÅñÆ

Õñî ò¹óÆ Ô¯ÂÆ þ, ÇÂÔ Ãí ÇêÛñ¶ Ç×ä¶ Ô¯Â¶

ÁÅéîåÆ í¶Ö Õðî Õ»â ç¶ ðÈê ð¶Ö ÔÆ ÔéÍ

×¹ðîÇå Áé¹ÃÅð ÇÂÔ Ãí Ö¿âé ÔéÍ

×¹ð éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅªç¶ Ôé ÇÕ

ÇÂé·» Ãí îéîåÆ í¶Ö» ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ÇòÚ ×¹ðÈ

Øð çÅ ÇÂÕ¯ ×¹ðîÇå éÅî ÔÆ Ã¼ÚÅ þÍ Ô¯ð

Ãí ÕÈóÅòÆÁ» íðî-í¹ñÅòäÆÁ» òÅñ¶ í¶Ö

ÔÆ ÔéÍ ×¹ðÈ Øð ç¶ ×¹ðî¹ÇÖ Üé» çÆ Ãåÿ×

îÂÆ çÆòÅé-ÃíÅ ÔÆ å¼å» ÇÃð å¼å Ã¼Ú þÍ

ê¹ðÆÁÅ Ö¿âÅ ÇÃÇð Õð¶ ÇÂÕ êËÇð ÇèÁŶ¨

êÀ¹ä¹ îÅÇð îÇé Üê¹ Õð¶ ÇÃð¹ âÆ åñË ç¶Ç¨

ÇÕù À¹êÇð úÔ¹ ÇàÕ ÇàÕË ÇÕÃ é¯ Ü¯ð¹ Õð¶Ç¨

ÇÕÃ é¯ ÕÔÆÁË éÅéÕÅ ÇÕÃ é¯ ÕðåÅ ç¶Ç¨ Ô¹ÕÇî ðÔŶ ÁÅêäË îÈðÖ¹ ÁÅê¹ ×ä¶Ç¨1¨ (Ãñ¯Õ î: 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1241)

íÅò¶º ÇÃð êðé¶ Ô¯ Õ¶ ÃÅðÆÁ» ê¹ðÆÁ» å¶ Ö¿â-ìzÔî¿â» ÇòÖ¶ Çøð¶ Áå¶ ÇÂÕ êËð (à¿×)

Öó¶ Ô¯ Õ¶ îé-À¹Õå ÇèÁÅé èð¶, ÁÅêä¶ îé ÔÆ îé Á¿çð êÀ¹ä ù ð¯Õ Õ¶ îé-À¹Õå

ÇÂÕ-ÃÅð Üê Õð¶, ÁÅêä¶ ÇÃð ù è½ä Ô¶á»

ç¶ÂÆ ðÖ¶, ÇÕà À¹å¶ À¹Ô à¶Õ ðÖ¶, ÇÕÃ ç¶ ÁÅÃð¶ Óå¶ À¹Ô ðÔ¶, ÇÂÔ Ãí ìéÅòàÆ ÁÅÃð¶

å¹Û Ôé, Ãí Çìðæ¶ Õôà Ôé, ÇÜé·» ç¶

ÕÆÇåÁ» Õ¹Û éÔƺ ìäçÅ ÃðçÅÍ ÇÂÔ éÔƺ

ÕÇÔ ÃÕÆçÅ ÇÕ çÅåÅð ÕðåÅ ê¹ðÖ ÇÕà ù

çÅÇå Çç¿çÅ þ, ÇÂÔ Ãí òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ éçð

î¶Ôð» çÆ Ö¶â þÍ îÈðÖ ÔáÆÁÅ ê¹ðô ÁÅêä¶

îé-î¿é¶ Ô¹Õî Áé¹ÃÅð ÚñçÅ þ å¶ ÁÅêäÅ

ÁÅê ×ä»òçÅ (Üå»òçÅ þ)Í ÇÂÔ Ãí ÔáÇÕÇðÁÅ þ, ܯ ×¹ðîÇå Á¿çð êðî Ö¿âä

ï¯× þÍ

ÁÖºÆ êðäË Ü¶ Çëð» ç¶Ö» Ãí¹ ÁÅÕÅð¹¨

ê¹ÛÅ Ç×ÁÅéÆ ê¿Çâå» ê¹ÛÅ ì¶ç ìÆÚÅð¨

ê¹ÛÅ ç¶ò» îÅäû ܯè ÕðÇÔ ÁòåÅð¨ ÇÃè ÃîÅèÆ ÃÇí ùäÆ ÜÅÇ ç¶Ö» çðìÅð¹¨

ÃÚÅ ÃÇÚ éÅÇ ÇéðíÀ¹ íË Çòä¹ ÃÅ𹨠ԯð ÕÚÆ îåÆ Õü Çêü Á¿ÇèÁÅ

îé-Ôá ÕðÕ¶ íÅò¶º Á¼Ö» ç¶ íÅð (êðé¶) Ô¯ Õ¶ ðÚéÔÅð ÕðåÅð çÆ ðÚéÅ (ÁÕÅð) ÇòÖ¶ Ãí ÿÃÅð ù ç¶ÖçÅ Çëð», Áå¶ ç¹ÇéÁÅòÆ Ç×ÁÅéÆÁ» ê¿Çâå» ù êzîÅðæ ÿì¿èÆ ÇÕåéÅ ÔÆ ê¹ÛçÅ Çëð», ÃÅðÆÁ» ç¹éÆÁ» ÇòÚ Çëð Çëð Õ¶ ÇÂé·» ÕÔÅòåÆ ê¿Çâå» Ç×ÁÅéÆÁ» ù ê¹Û ê¹Û Õ¶ Ô¿í Ôà», Áå¶ ì¶ç» çÆ ìÆÚÅð ù à¯Ô åÕ», ÃÅðÆÁ»

ç¹éÆÁ» ç¶ Ã¹ð» éð» ç¶òÇåÁ» îé¹Ö» ù å¶ Ü¯è¶ ÁòåÅð ÃçÅòä-ÔÅÇðÁ» ù òÆ

ê¹Û ê¹Û Õ¶ æ¼Õ ðÔ», îé-À¹Õå ÃîÅèÆÁ»

ñÅÀ¹ä òÅñ¶ ÇÃè» çÆ ÇðèÆ ÇÃèÆ ù ùä ùä

Õ¶ À¹é·» ç¶ ìéÅòàÆ çðìÅð ÜÅÇ ç¶Ö», êð ÇÂÔ ìéÅòàÆ ÕôàÅòäÆÁ» ÇÕö Õ¿î éÔƺ

ÁÅòäÆÁ»Í Á׶ (êzñ¯Õ ÇòÖ¶) üڶ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî ÔÆ Õ¿î ÁŪçÅ þ, òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ éÅî ÇéðíÀ¹ þ, íË å¯º Çìé» þ, Áå¶ ÃÅð å¼å òÃåÈ ×zÇÔä Õðé Ü¯× ÇÂÔÆ þÍ Ô¯ð À¹êð ç¼ÃÆÁ» Ãí Õ¼ÚÆÁ» îåÆÁ» Ôé, Ü¯× ÇÂÔÆ þ, Ô¯ð Ãí Õê¯ñ ÇÕÇðÁÅ ÔÆ þ, ܯ ÇéðÆ ÕÚ-ÇêÚÆ þÍ ×¹ðîÇå 寺 Ø¹æ¶ Ô¯Â¶ Á¿è¶ ÁÇ×ÁÅéÆÁ» çÆ ÇÂÔ Á¿è òÆÚÅð þÍ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ ìõÇôô ç¹ÁÅðÅ ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ Øð çÆ ìõôÆ Ô¯ÂÆ ì¿ç×Æ òÅÇÔ×¹ðÈ çÆ éçð î¶Ôð éÅñ íòÜñ 寺 êÅð ¦ØÅòä ñÂÆ Ãîð¼æ þÍ

ÃÅÃåz ì¶ç ê¹ðÅä êó©¿åŨ êÈÕÅð¿åÅ ÁÜÅä¿åŨ Ü» ìÈÞË å» ÃÈÞË Ã¯Âƨ éÅéÕ¹ ÁÅÖË ÕÈÕ é Ô¯Âƨ1¨

(Ãñ¯Õ î: 1, ÃÅð¿× ÕÆ òÅð, ê¿éÅ: 1242)

ôÅÃåz ì¶ç ê¹ðÅä ù êó·éÔÅðÅ ÁËò¶º ë¯ÕÅ

ÔÆ êó·ÅÕÈ ðÇÔ¿çÅ þ, Çܪ Çܪ À¹Ô ì¶ç

ê¹ðÅä ôÅÃåz» ù ê¹ÕÅðçÅ þ Çåª Çåª À¹Ô ÁÜÅä îÈðÖ ÁÇ×ÁÅéÆ ÔÆ ðÇÔ¿çÅ þÍ Ã¼ÚÆ ìÈÞäÆ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÜÇ×ÁÅÃÈ Ö¯ÜÆ ìÈÞäÅ ÚÅÔ¶ å» À¹Ã ù ×¹ðîÇå îÅð× çÆ Ã¼ÚÆ ÃÈÞ ÁÅò¶Í ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ ×¹ð-çÆÇÖÁÅ îÂÆ ÁÅÖäÆ ×¹ðî¿åð ×¹ðîÇå éÅî ù ܶ Õ¯ÂÆ ÁÅÖ¶ å» À¹Ã çÆ ÕÈÕ ê¹ÕÅð Ãí Çîà Ü»çÆ þ, ÁËò¶º Õç¶ éÔƺ ÇîàçÆÍ íÅò¶º ÁÅéîå çÆÁ» ç¼ÃÆÁ» ×¼ñ» îé-À¹Õå òÆÚÅð Õð Õ¶ ÇÕåéÆÁ» ÔÆ À¹ÚÅðçÅ Çëð¶, ÇÂÔ Ãí í¶ÖÕðäÆÁ» Ôé, ܯ ×¹ðîÇå Á¿çð Ö¿âé ÔéÍ (ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á¿Õ ÓÚ…)

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

ÇÂÕ Õ½î ç¶ çÈÜÆ Õ½î 寺 ÇéðÅñ¶

Áå¶ ÇéÁÅð¶ Ô¯ä çÆ êÛÅä

ÁÅôÅ, ÇÂôà, À¹êÅôéÅ, ÖÅé, êÅé, êÇÔðÅé ÇòÚ þÍ Ã¯ ÖÅñÃÅ

ÇÂà êÛÅä ç¶ Ãðì Á§×» ÇòÚ

ÔÆ ÁÅéîåÆÁ» 寺 ÇéðÅñÅ Áå¶

òÖðÅ þÍ ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ Ãz¶ôàåÅ

Çòñ¾ÖäåÅ ×¾Ü ò¾Ü Õ¶ êz×à êÔÅð¶

êzÕÅôå Ô¯ Ü»çÆ þÍ ÇÂà Úó·çÆ

ÕñÅ ç¶ î½Ü ìÔÅðÆ ð§× ÇòÚ ÖÅñÃÅ

ÜÆ ç¶ ÁÅéîåÆÁ» 寺 òÖðÅ Ô¯ä

Áå¶ ÇéðÅñÅ ðÇÔä ÕÇð ÖÅñÃÅ

ÜÆ ù éøðå Áå¶ ì¶ÇÂåøÅÕÆ çÆ

ÇìæÅðÕ Ô¯ä çÆ Õ¦Õ íðÆ ñÆÕ íÆ

éÔƺ ñ¾× ÃÕçÆ, ÇÕªÇÕ ÖÅñÃÅ

ê¿æ çÆ ÃÅÜéÅ ÔÆ êðÀ¹êÕÅð

éÇîå þÍ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ Çìðç þ

ÇÕ çÆé» ç¹ÖÆÁ» ù, íÅò¶º À¹Ô ÇÕö

íÆ îå ÇòÚ¯º Ô¯òÇé, ç¯ÖÆÁ» ÷Åñî»

Õ¯ñ¯º À¹íÅð¶Í

éÅ Ø¹æ¶ èðî-ÔÆä ÁÅéîåÆÁ»

ÃÅÕå» Õ¹Ã§×ÆÁ» ç¶ éÅñ ÇîñׯíÅ Ô¯ä

ÕðÕ¶ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ å¶Ü êzåÅê ØàçÅ

þ, ÜËö ÇÕ çÃî¶ô ÜÆ çÅ ÇÃÖ êzåÆ ÇÂÃ

ÇìÇè ÇÔå À¹êç¶ô þ:

Üì ñ× ÖÅñÃÅ ðÔ¶ ÇéÁÅðŨ åì ñ× å¶Ü çÆú î˺ ÃÅðŨ

Üì ÇÂÔ ×þ Çìêðé ÕÆ ðÆå¨ î˺ é Õ𯺠ÇÂé ÕÆ êzåÆå¨ (Ãðì ñ¯Ô ×z§æ)

å» å¶ ÖÅñö ÜÆ çÅ å¶Ü êzåÅê ÁÅéîåÆÁ» ç¶ ÇîñׯíÅêé 寺 ÇéÁÅðÅ (ÇéðÅñÅ) ðÇÔä ÇòÚ ÔÆ þÍ ÁÅéîåÆÁ»

ÇòÖ¶ ÇîñׯíÅ Ô¯ ÜÅä ÇòÚ ÖÅñÃÅ ê¿æ

çÆ ÇéðÅñÆ ÔÃåÆ ÔÆ éÔƺ ðÇÔ§çÆ Áå¶

ÖÅñÃÅ ê¿æ ù ì¶çÆ Õå¶ìÆ ç¯Ô¹ êzÕÅð çÆÁ» Çí§é-Çí§é ôz¶äÆÁ» ç¶ ÁÅéîå»

ÇòÚ¯º ÇéÁÅðÅ Áå¶ ÇéðÅñÅ Õðé çÆ

ñ¯ó ÃzÆ çÃî¶ô ù ÇÂà òÅÃå¶ êÂÆ ÇÕ:

ç¹Ôȧ ê¿æ î˺ Õêà Çò¾çïÅ ÚñÅéƨ ìÔ¹ó

åÆÃðÅ ê¿æ ÕÆÜË êðèÅéƨ (À¹×zç§åÆ, ÛÕÅ : 5)

ç¶ ÃzÆ î¹Ö ìÚé Áé¹ÃÅð ÃzÆ çÃî¶ô

ÜÆ ù îé÷Èð ÃÆ ÇÕ ÁÅéîåÆÁ» ÇòÖ¶

ÇîñׯíÅ ðÇÔä ÕðÕ¶ Çéð¯ñ ÖÅñÃÅ ê¿æ

ù Õêà-ê¿æÆÁ» çÆÁ» Õêà ÕðåÈå», Õêà Õ¹ðÇÔäÆÁ», Õêà Õ¹ðÇÔå», Õêà Õ¹ÚÅñ» Áå¶ Õêà Õ¹òÇÔçå»

å¶ Õî÷¯ðÆÁ» çÅ ñ¶Ã ñÛä é ñ×äÅ

êÅò¶Í ܶÕð ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ÇÂà ÇìÇè

ÖÅñÃÅ ÜÆ ù ÁÅéîåÆÁ» ç¶ Çîñׯí¶

寺 ÇéðÅñÅ éÅ ðÖç¶ Áå¶ ÇéÁÅðÅ éÅ

Õð Çç§ç¶ å» Á¾Ü åÅÂƺ ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ

ÔÃåÆ é¶ ÔÆ îñÆÁÅî¶à Ô¯ ÜÅäÅ ÃÆÍ

ÇÂÕ Õ½î ç¶ çÈÜÆ Õ½î 寺 ÇéðÅñ¶

Áå¶ ÇéÁÅð¶ Ô¯ä çÆ êÛÅä ÁÅôÅ, ÇÂôà, À¹êÅôéÅ, ÖÅé, êÅé, êÇÔðÅé ÇòÚ þÍ Ã¯ ÖÅñÃÅ ÇÂà êÛÅä ç¶ Ãðì

Á§×» ÇòÚ ÔÆ ÁÅéîåÆÁ» 寺 ÇéðÅñÅ

Áå¶ òÖðÅ þÍ ÇÂà ÇéðÅñÅêä ÇòÚ, ÇÂà òÖðÅêä ÇòÚ õÅñÃÅ ê¿æ çÆ ôÅé

Ççé¯ Ççé ÃòÅÂÆ, çÈä ÃòÅÂÆ Áå¶

Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ Úó·çÆ ÚîÕçÆ Ü»çÆ

þÍ ÇÕªÇÕ ÇîñׯíÅ éÅ ðÇÔä ÇòÚ

ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ Ãz¶ôàåÅ Çòñ¾ÖäåÅ ×¾Ü

ò¾Ü Õ¶ êz×à êÔÅð¶ êzÕÅôå Ô¯ Ü»çÆ þÍ

ÇÂà Úó·çÆ ÕñÅ ç¶ î½Ü ìÔÅðÆ ð§× ÇòÚ

ÖÅñÃÅ ÜÆ ç¶ ÁÅéîåÆÁ» 寺 òÖðÅ Ô¯ä

Áå¶ ÇéðÅñÅ ðÇÔä ÕÇð ÖÅñÃÅ ÜÆ ù

éøðå Áå¶ ì¶ÇÂåøÅÕÆ çÆ ÇìæÅðÕ

Ô¯ä çÆ Õ¦Õ íðÆ ñÆÕ íÆ éÔƺ ñ¾× ÃÕçÆ, ÇÕªÇÕ ÖÅñÃÅ ê¿æ çÆ ÃÅÜéÅ ÔÆ êðÀ¹êÕÅð éÇîå þÍ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ Çìðç þ ÇÕ çÆé» ç¹ÖÆÁ» ù, íÅò¶º À¹Ô ÇÕö íÆ îå ÇòÚ¯º Ô¯òÇé, ç¯ÖÆÁ» ÷Åñî» Õ¯ñ¯º À¹íÅð¶Í

ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ ÖÅñÃÅ ê¿æ ç¶ ìÅéÆ î¹ìÅéÆ ÃzÆ ×¹ðÈ çÃî¶ô ÜÆ çÅ êðî èðî î¹Ö À¹êÕÅð ÔÆ ÇÂÔ þ ÇÕ Ãðì çÃÅðÆÁ» ù, çÃÅð íð ç¶ êzÅäÆ îÅåð ù (íÅò¶º ÇÕö îå îå»åð, ìðé Áìðé, ÜÅå Üéî, éÃñ Õ¹éÃñ, ç¶Ã Çìç¶Ã ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ Ô¯ò¶) éÅî Á§ÇîzåÆ ÜÆÁ çÅé ç¶ Õ¶ Áå¶ í×åÆ êzÅÇÂä Õð Õ¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ éÅñ ÇîñÅÇÂÁÅ ÜÅò¶Í ÇÂà 寺 òè Õ¶ þÚÅ êz¶î, þÚÅ ÇÜ×ðÆ êz¶î Ô¯ð ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ þ? ÇÂà 寺 òè Õ¶ ÇÂåøÅÕ, þڶ ÇÂåøÅÕ éÆÚ ÀÈÚ ù ÇÂÕà ÃîÅé ÕÇð ÇçÖÅòä çÆ Ã¾ÚÆ î¶ÁðÅÜ å¶ ÇÂÕ-ÃÅð ÇÂÕ¯ ØóÆ å¶ ÇñÁÅ ç¶ä òÅñ¶ ÇÂåøÅÕ

‹Ï Ò◊ ÷≈Ò√≈ ‘∂ «È¡≈≈

çÆ Ô¯ð ÕÆ îÃÅñ Ô¯ ÃÕçÆ þÍ ÇÃzôàÆ

íð ù ÇÂÕÃÅð ÇÂÕ-ÜÅé ÕðÕ¶ ù¾ÚÆ

À¹ÚÅä À¹å¶ ñË ÜÅä çÅ ÇéðÅñÅ ã§×

ÇÂÔ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ Çéðñ¶ê Úó·çÆÁ»

ÕñÅò» ÇòÚ ÇéðÅñ¶ ðÇÔäÅ ÔÆ þÍ

èðî-ÔÆä ì¶çÆé ê¹ðô» ÇòÚ Çéðñ¶ê

ÇéðÅñ¶ ðÇÔ Õ¶ ÁÅêäÆ ÇéðÅñÆ ðÇÔäÆ

ç¶ èðî ê¹§Ü À¹êÕÅðÆ Á½Ü òÅñ¶

êzîÅðæÆ êÈðÇéÁ» çê¿é êÇò¾åð ÜÆòé

ç¶ ÁÅ´ÖäÆ ÁÕà çÃÅðÆÁ» ç¶ åz¾Õ¶

ԯ¶ ÜÆòé» À¹å¶ êÅÀ¹äÅ êðñ¶ çðܶ çÅ

êðÀ¹êÕÅð Áå¶ êz¶î þÍ Â¶Ã¶ êz¶î 寺, ¶Ã

êðÀ¹êÕÅð ÜÆòé çÆ êz¶î ð½ êËçÅ Õðé

òÅñÆ ÕäÆ å¯º þڶ Áå¶ Çé¾×ð ÇÂåøÅÕ

çÆ ì¹ÇéÁÅç ìÞçÆ þÍ

ܯ ÜÆòé åz¾Õ¶ ԯ¶ çÃÅðÆÁ» çÆ

ê¿ÕÜ ÕðäÆ éÆÚ ÕðäÆ ÇéØðå

ÕðäÆ ÇòÚ ×ðå Ô¯ Ç×ÁÅ, À¹Ô å»

ÁÅê ÔÆ Çé¾Øð Ç×ÁÅ, À¹Ã é¶ çÈÃÇðÁ» ù ÕÆ À¹íÅðéÅ þÍ ÁÅéîåÆÁ» ç¶

èðî ÔÆä ÁÚÅð ðÇÔå çÃÕÅð Õðî»

ÇòÚ Ã§Çîñå Ô¯ ÜÅäÅ ÇÕèðñÅ êz¶î

ÇÂåøÅÕ þ? ÇÜÃ ç¶ éÅñ ÃÅâÅ ÁÅôÅ

ÇÂôà À¹êÅôéÅ ÖÅé êÅé êÇÔðÅé éÔƺ

ÇîñçÅ, À¹Ã ù À¹Ã çôŠ寺 À¹íÅð¶

Çìé» Áå¶ À¹Ã ù ÜÆòé-×¹ó·åÆ Ççå¶

Çìé» À¹Ã ç¶ éÅñ ÖÅé êÅé ÁÅÇçÕ

ÇòÚ ¦êå Áå¶ Ú×ñ Ô¯ ÜÅäÅ Õ¯ÂÆ

êz¶î ÇÂåøÅÕ çÅ êðÚÅð ÕðéÅ éÔƺ, Ãׯº Áêz¶î Áèðî ÇòæÅðéÅ þÍ ÖÅñÃÅ

ÜÆ çÅ ÁÅôÅ ÁÃÈñ þ ÃçÅ Úó·çÆ ÕñÅ

òÅñ¶ À¹Ú îå¶ çÅ Áå¶ èðî ÇÔå, çÆé

ðÇÖÁÅ ÇÔå Áå¶ ç¶Ã ðÇÖÁÅ ÇÔå

îðé òÅñ¶ ìÆð ðà çÅÍ ÇÕö ÁÅéîåÆ

×¹Á»ãÆ Õ½î çŠܶ ÁÅôÅ ÁÃÈñ ÇÂà 寺

Çí§é ÕðÅó» òÅñÆ ÕÅÇÂðåÅ çÅ Ô¯ò¶ å»

ÕÆ ÁÃÅâÅ À¹Ã Õ½î ç¶ éÅñ ÁÃñÆ Áå¶

ÇÜ×ðÆ ÇÂåøÅÕ Ô¯ ÃÕçÅ þ Áå¶ Çéí

ÃÕçÅ þ? ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ ÁÅôÅ ÁÃÈñ þ:

éÅéÕ Ô¯Çð êÇåÃÅÔÆÁÅ ÕÈóÆÁÅ éÅÇî

ðå¶ êÅÇåÃÅÔ¨11¨ (¨67¨)

(Ãñ¯Õ î: 3, ê¿éÅ: 1413)

×¹ðòÅÕ ç¶ íÅò Áé¹ÃÅð þڶ

ÁÇìÚñ ÁÇìéÅôÆ êzîÅðæÆ ðÅÜ îÅéä

çÆ ÁÅåî-åz§×Æ î½Ü-îÃåÆ ÇòÚ Ã§ÃÅð

ç¶ ÕÈóÅò¶ ðÅÜ ÃÅÜ çÆ ÚÅÔ ÇåzôéÅ

寺 ÃçÅ ÇéðÚÅÔ ì¶êðòÅÔ ðÇÔäÅ Áå¶ èðî-ôÈé, éÅî ÇìÔÈé ÁÅéîåÆÁ»

çÅ ÁÅôÅ ÁÃÈñ Ô¯ò¶ çÃÅð çÆ îÅÇÂÕ

ÇåzôéÅ íðÆ Ã¹ðÅÜ çÆ ÕÈóÅòÆ ÚÅÔ

Áå¶ î§×ÇåÁ» òÅñÆ Õ§×ñÆ î§×; Áå¶ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ ÁÅôÅ ÁÃÈñ þ

ÇÃðÆ ÃÅÇÔì ç¶ ÷¯ð Áèðî çÅ éÅÃ

ÕðéÅ Áå¶ ÷¹ñî-ðÇÔå èðî ç¶ ðÅÜ, Ôñ¶îÆ ðÅÜ çÅ ÇìæÅðéÅ ëËñÅòäÅ Áå¶ ÁÅéîåÆÁ» çÅ ÁÅôÅ ÁÃÈñ Ô¯ò¶ ÷Åñî

寺 âðç¶ îÅð¶ ÷¹ñî ÃÔÅðé çÆ Ã¾ÚÆ ÃÇÔé-ôÆñåÅ ÔÆäÆ ô¹ôÕ Ôá-ÁèÆéÆ ô»åîÂÆ êÅÇñÃÆ ÁÅêäÅ èðî Õðî קòÅ Õ¶ íÆ ÃÔ¶óÆ ðÖäÆ, å» ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ å¶ ÁÇÜÔÆ ÁÅéîåÆ Õ½î çÅ ÇÂåøÅÕ ÇÕÔÅ? ë¶ð ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ ÇÂôà ðÇÔìð þ Ãðì¾× ÃÇå×¹ðÈ ×¹ðç¶ò, Áå¶ ÇÕö ÁÅéîåÆ Õ½î çÅ ðÇÔìðÆ ÇÂôà Ô¯ò¶ Õ¯ÂÆ Áñê× ÇÂõñÅÕÆ ÁÅ×È ðÆøÅðîð, Áå¶ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ îåÅ ×¹ðîåÅ þ ÁÅêä¶ ÁÕÅñ êáŶ ×¹ðç¶ò ç¶ ÁÕÅñÆ ÁÃÈñ» À¹å¶ ÚñäÅ Áå¶ ÁÅéîåÆÁ» çÅ

îéîåÅ Ô¯ò¶ À¹Õå Áñê× ÁÅ×È ç¶ îéØóå îÃÇñÁ» çÆ êÈÛ ëóÆ ðÖäÅ, å» ç¾Ã¯ ÁÃÅâÅ Áå¶ ÁËö ÁÅéîåÆÁ»

çÅ ÇÜ×ðÆ ÇÂåøÅÕ ÇÕÕȧ ìä¶? ë¶ð

ÖÅñÃÅ ÜÆ Á§çð þ ÇÂÕ ÁÕÅñ çÆ Áå¶ ÁÕÅñ ç¶ éÅî çÆ éÅî-éÅîÆ-Áí¶ç

À¹êÅôéÅ, Áå¶ ÁÅéîåÆÁ» çÆ À¹êÅôéÅ

Ô¯ò¶ ÇêzåîÅ êÈÜä çÆ Áå¶ å¶åÆ Õz¯ó

ç¶òÇåÁ» ç¶ Á׶ î¾æ¶ ð×óé çÆ, å»

íÆ ÖÅñÃÅ ÜÆ Áå¶ ÁÇÜÔ¶ ÁÅéîåÆÁ»

çÅ Áܯó ÔÆ ÇðÔÅ Áå¶ ÁÃñ ÇÂåøÅÕ

é Ô¯äÅ êÅÇÂÁÅÍ ë¶ð ÖÅñÃÅ ÜÆ ç¶ ÖÅé

êÅé îðïÅçÅ ÇòÚ íÆ ÷îÆé ÁÃîÅé

çÅ øðÕ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÖÅñÃÅ ÜÆ é¶ Çéð¶

ÇÜÔìÆ ðà çÆ õÅåð ÜÆò» ù ì¶çðçÆ

éÅñ Õ¹Ô (Õà) Õ¶ ÇåÁÅð ÕÆå¶ Õ¹¾á¶

(îÅÃ) ç¶ é¶ó¶ é ÜÅäÅ Áå¶ Ôó¶ ÔñÅñ ù ÔðÅî ÃîÞäÅ, êz§åÈ ÁÅéîåÆÁ» é¶

ÔñÅñ ÔðÅî çÆ Õ¯ÂÆ åîÆ÷ é ðÖç¶

ԯ¶ í¾Ö Áí¾Ö ù Ôó¾ê ÕðÆ ÜÅäÅÍ

ÖÅñÃÅ ÜÆ é¶ Ü×å-ÜÈá ÇìÇÖÁÅ ù

ÇìÖ ÃîÅé ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ À¹Ã çÅ èÈÁ» åÕ

ñËä 寺 íÆ êðÔ¶÷ ÕðéÅ Áå¶ Ü×å

íð çÆÁ» ÁÅé Õ½î» é¶ Â¶Ã¶ Ü×å-ÜÈá

ù Ãí ÁÔÅð» 寺 ÇêzÁÅ ÁÔÅð ÃîÞ Õ¶ ÇÂà çŠöòé ÕðéÅÍ Õ¯ÂÆ ÇÂåøÅÕ

çÆ ÃÈðå þ, êðÃêð ÁÃÅⶠÁå¶ ÃîÈÔ

ÁÅéîåÆÁ» ÇòÖ¶? ÕçÅÇÚ¾å éÔƺÍ

ë¶ð ÁÃÅâÅ (ÖÅñÃÅ ÜÆ çÅ) êÇÔðÅòÅ

ôÃåð» ùðîÂÆ ÁÕÅñÆ ìÃåð» çÅ Áå¶

ê¿Ü ÕÕÅð» çÆ ðÇÔå çÅÍ ÕÛÇÔðÅ ÃÜÅ

Õ¶ Ôð çî é×Åð¶ ò»×ȧ âà Õ¶ ÇåÁÅðìð-ÇåÁÅð ×¹ðî¹ÖÆ ê¹ôÅÇÕÁ» Áå¶

çÈÔð¶ ÃÜÆñ¶ çÃåÅÇðÁ» Áå¶ ×¹ðî¹ÖÆ

çÅÇó·Á» òÅñ¶ ÇççÅÇðÁ» ÃÇÔå Ãܶ èܶ ÃÈðìÆð» çÆ ôÅé ÇòÚ ðÇÔäÅ, å¶ ÇÕæ¶ è¯åÆ ê¹ôÅÕ, ÇÃð îÈ§Ô î¹§ÇéÁÅ Áå¶ çÅó·Æ î¹¾Û» î¹éÅ Õ¶ Úàî ÕðÅÂÆ ðÖä

òÅÇñÁ» à¯êÆ-ê¯ô» å¶ ¦×¯àÆ-ñê¶à»

å¶ó åóÅ×Æ ç¶ ô¹ÕÆé» çÅ ÕÅÇÂð ´»åÆ

Ç×¾çó-×¹§îÆ êÇÔðÅòÅÍ Õç¶ ÁÃÅâÅ Áå¶ úÔé» çÅ ÁÃñ ÇÂåøÅÕ Áå¶ Üó-îÈñÆ Ü¯ó Ô¯ ÃÕçÅ þ? Õç¶ éÔÆºÍ ÕçÅÇÚ¾å éÔƺÍ

í×åÅ åË ÃËÃÅðÆÁŠܯó¹ Õç¶ é ÁÅÇÂÁŨ...¨16¨

(òÅð îÅÞ, î: 1, ê¿éÅ: 145)

çÃÅðÆ ÃÅð¶ ÁÅéîåÆ îéîåÆ Ôé Áå¶ í×å Ôé ÖÅñÃÅ ÜÆ, ÔðÆ Üé, ܯ êz¶îÅ í×åÆ ç¶ ÜÅéä-ÔÅð ê¹åñ¶ ÔéÍ

ÕÔ¹ ÕìÆð Üé í¶ ÖÅñö êz¶î í×Çå ÇÜÔ ÜÅéƨ4¨3¨

(ðÅ×¹ ïðÇá ìÅäÆ í×å ÕìÆð ÜÆ ÕÆ Øð¹ 1, ê¿éÅ: 655)

ÇÜà êz¶îÅ í×åÆ ç¶ êz¶î-î§âñ ÇòÚ ÖÅñÃÅ Ö¶âçÅ þ, Ü篺 åÆÕ úö êz¶îî§âñ ç¶ çÅÇÂð¶ Á§çð ÃÅð¶ ÁÅéîåÆ éÔƺ ÁÅ Ü»ç¶, åç åÆÕ êÈðé ÖÅñà êz¶î Áå¶ ÁÃñÆ ÇÂåøÅÕ çÆ ðÈÔ, åÅð éÔƺ Çëð ÃÕçÆÍ ÇÂà ðÈÔ-åÅð ç¶ Çëð¶ Çìé» úêðÅ ÇÂåøÅÕ ÇÂåøÅÕ ÕÈÕäÅ ÕÆ Áðæ ðÖçÅ þ? ÇÃðø ÇÂÔ

÷ÅÔð Õðé ñÂÆ ÇÕ Ãí ç¶ô-òÅÃÆÁ»

çÅ êðÃêð ÇÂåøÅÕ þ, ÇÂÕ ÁÃæÅé, ÇÂÕ çÃåðõÅé, ÇÂÕ à¶ìñ Áå¶ ÇÂÕ åôåðÆ À¹å¶ ÇÂվᶠìËá Õ¶ Çí§é Çí§é îå» òÅÇñÁ» çÅ ÖÅé êÅé ÇÂÕ¾áÅ Õð

ñËäÅ ÇÂÕ ãÕò§Ü þÍ õÅà Õð ÖÅñÃÅ

ÜÆ ñÂÆ å» ÇÂà ãÕò§Ü ç¶ Õ¹ë¶ð ÇòÚ

êËäÅ éÇó§éò¶ òÅñÅ ØÅàÅ þÍ ÇÕªÇÕ

úÔ ÖÅñÃÅ Õ½î ÔÆ þ ÇÜÃ ç¶ Á§çÇð

êÇåå Õðî» ÇòÖ¶ êðÇòðå Ô¯ä çÆ ð¯Õ

êÅì§çÆ Ã¾ÚÆ íË-íÅòéÆ ÕðÕ¶ þÍ Ô¯ð

Õ½î» Á§çÇð ÇÂà êÅÇÃúº À¹µÕÆ Ö¹ñ· Ö¶â

þÍ Õ¯ÂÆ Õ½î ÁËÃÆ þ ÇÜÃ ç¶ Á§çÇð ܶ

Õ¯ÂÆ êðÇåzÁÅ-×ÅîÆ Ô¯ò¶ å» êÇåå Áå¶

ÁîñÆ å½ð å¶ Õ½î 寺 õÅðÜ ×ðçÅÇéÁÅ

ÜÅò¶? ܶ þ å» ×¹ðòÅÕ:

êð ÇåzÁ ðÅòÇä ÜÅÇÔ Ã¶ÂÆ

åÅñÅÜÆÁÇÔ¨...¨8¨ (¨23¨)

(ë¹éÔ¶ î: 5, ê¿éÅ: 1362)

Õ¯ÂÆ Õ½î ç¹éÆÁÅ ç¶ åõå¶ À¹å¶ þ ÇÜÃ

ç¶ Á§çÇð ܶ Õ¯ÂÆ èÈîðêÅéÆ ÇìÇÖÁÅ-íÛÆ

Ô¯ ÜÅò¶ å» Õ½î À¹Ã ù Çåñ»ÜñÆ ç¶ ç¶ò¶?

ìñÇÕ éÇó§éò¶º øÆ ÃçÆ Ôð ÇÂÕ Õ½î

ÇòÚ ÁÇÜÔ¶ ÇìÇÖÁÅ-êÅéÆ Ô¯ä×¶Í ÇÂÔ

ÖÅñÃÅ Õ½î ÔÆ þ ÇÜà ÇòÚ Ü¶ Õ¯ÂÆ åéÕ

îÅåð íÆ åîÅÕÈ çŠöòéÔÅð Ççà êò¶

å» ååÕÅñ ê¿æ ÇòÚ¯º Û¶ÇÕÁÅ Áå¶ êÇåå

×ðçÅÇéÁÅ Ü»çÅ þÍ ìó¶ ÁÃÚðÜ çÆ

×¾ñ þ ÇÕ åîÅÕÈ ç¶ åéõÅÔÆ ÇÃÖ å»

êÇåå ÕðîÆ ÃîÞ¶ ÜÅä ÕðÕ¶ ê¿æ ÇòÚ¯º

õÅðÜ ÕÆå¶ (Û¶Õ¶) ÜÅä Áå¶ Ö¹ñ·îÖ¹ñ·Å

åîÅÕÈ òðåä íÖä-ÔÅÇðÁ» éÅñ ÖÅé

êÅé ç¶ òðåÅð¶ çÆ Ö¹ñ· Ö¶â ÇòÚ ð§ÚÕ

íÆ íË-íðî é ðÇÖÁÅ ÜÅò¶Í

ÕÆ ÇÂÔ Ú×ñ ê¿æÆ Ô¯ä ç¶ Õ¹ñ¾Ûä

éÔƺ? ÕÆ ÇÂÔ ×¹ðîÇå ÁÃÈñ» 寺 ì¶î¹Ö

Ô¯äÅ éÔƺ? ÕÆ ÇÂÔ êÇò¾åð Á§Çîzå

îðïÅçÅ ç¶ Ã Ççzó·Å¶ ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ

ç¶ Ô¹Õî» ù ñåÅóéÅ éÔƺ? Áå¶ ÇÂÃ

ÇìÇè ¶Ôé» Ô¹Õî» ù ðÇÔå ðÇÔäÆ ç¶

ÒÒðÇÔäÆ ðÔË Ã¯ÂÆ ÇÃÖ î¶ðŨÓÓ òÅñ¶ Ô¹Õî»

ù ñåÅóéÅ Á§ÇîzåèÅðÆ ÇÃ§Ø çÆ êçòÆ

寺 êÇåå Ô¯äÅ éÔƺ? í§× ç¶ íÅó¶ ÕÀ¹âÆ

ìçñ¶ ðåé ÇåÁÅ×ä òÅñÆ ×¾ñ ÔËÍ ÖÅé

êÅé çÆ Ã¹Ö-ðÇÔäÆ Ö¹ñ· Ö¶â çÆ õÅåð, ñ¯ÕÅÚÅðÆ ÇÂåøÅÕ ç¶ êðê¿Ú-ÇçÖÅò¶

çÆ õÅåð Áå¶ ìêó¶ ùðÅÜ çÆ ç¶ÖÅ ç¶ÖÆ

ñÅñÃÅ çÆ õÅåð, ñ¯Õ êðñ¯Õ ç¶ ÃÔÅÂÆ, êzÅ䯺 ÇêÁÅð¶ ÁÅêä¶ ÇÂôà-ÁÃÈñ» ù è¾ÕÅ

ç¶äÅ Õ§Úé ìçñ¶ Õ¯ÇÂñ¶ çÅ ÇìÔÅÜäÅ þÍ

ܶ ÃÅðÆ Çåzñ¯ÕÆ çÅ ÁËôÉðÜ íÆ

ÇîñçÅ Ô¯ò¶ úÃç¶ ìçñ¶ ×¹ðÈ ÕÅ ÇçØ

Çìì¶ÕÆ ×¹ðîÇå ÁÃÈñ» çÆ Õ¹ðìÅéÆ Õç¶

éÔƺ Õð¶×ÅÍ ÚÅÔ¶ ÇÕåé¶ íÆ ÜÅé ܯ֯º

ç¶ Õôà» çÅ àÅÕðÅ (î¹ÕÅìñÅ) ÕðéÅ

êò¶, êð ×¹ðÈ ÕÅ ÃÇÚÁÅð ÇÃ§Ø Çìì¶ÕÆ

ÁÅêä¶ Çìì¶Õ ÁÃÈñ» 寺 Õç¶ éÔƺ Çæó¶

ÇæóÕ¶×ÅÍ

ÇÂåøÅÕ Áå¶ êz¶î çÅ êðÖ-êðåÅòÅ

ÖÅé êÅé ç¶ Ú×ñ-ØÚ¯ñ¶ ÇòÚ éÔƺ

(ÇÂÔ îÇÔ÷ îÅ êÅÜ þ Áå¶ ñ¯ÕÅÚÅðÆ

ÇçÖÅòÅ þ), ÇÕ§åÈ êz¶î íðÆ ÔîçðçÆ

òÅñÆ ÃÔÅÇÂåÅ ÇòÚ þÍ

×¹ðÈ ÃÅÇÔì ×¹ðÈ å¶× ìÔÅçð ÜÆ

îÔÅðÅÜ é¶ ÁÃîð¾æ Áå¶ î÷¬î

ÁÅéîåÆÁ» çÆ øÇðÁÅç ùä Õ¶ Çç¾ñÆ

ÃÆà ÜÅ Áðêä ÕÆåÅÍ çðçò§ç» çÆÁ»

çðç íðÆÁ» øÇðÁÅç» Ü篺 Ü篺 íÆ

×¹ðÈ ê¿æ êÅà ê¹ÜÆÁ», å¹ðå ÖÅñÃÅ ÜÆ

é¶ ÃÔÅÇÂåÅ ÕÆåÆÍ ÇÔ§çÈÁ» çÆÁ» ìÔÈ

ì¶àÆÁ» ÜðòÅÇäÁ» êÅïº Áé¶Õ òÅð

Û¹âÅÂÆÁ» Áå¶ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ Øðƺ ÃÔÆ

ÃñÅîå ê¹ÚÅÂÆÁ»Í ÕÆ Â¶Ã å¯º òè Õ¶ êz¶î çÆ ÇÂåøÅÕ íðÆ Á§ô ÃÇêðà çÅ

À¹çÅÔðäÆ éîÈéÅ Õ¯ÂÆ Çîñ ÃÕçÅ þ?

ÁÃñ ìÅå ÇÂÔ þ, ÇÜà սî Á§çð

èðî íÅò Áå¶ êðÀ¹êÕÅð çÅ îÅçÅ

Õ¹à-Õ¹à Õ¶ íÇðÁÅ Ô¯ò¶ À¹Ãç¶ Á§çð ùå¶

ùíÅò ÔÆ êz¶î íðÆ ÔîçðçÆ ç¶ òñòñ¶

ë¹¾à ë¹¾à Õ¶ ÇéÕñç¶ ÔéÍ Ü¯ êzÅäÆ îÅåð

ù êz¶î-ÇçzôàÆ éÅñ ç¶Öç¶ Ôé, À¹Ô Ãíé»

çÅ íñÅ îéÅªç¶ Ôé Áå¶ ì¹ðÅ ÇÕö çÅ

íÆ éÔƺ ÇÚåòç¶ å¶ ñ¯Úç¶Í ìÃ, ÇÂåøÅÕ

Áå¶ êz¶î çÆ Ã¾ÚÆ éÆºÔ èðî À¹å¶ þÍ ÇÜÃç¶

Á§çÇð èðî éÔƺ, À¹Ãç¶ Çð§çåÇð À¹êðñÆ

ê¯ÚÅ êÅÚÆ éÅñ êz¶î ÇÂåøÅÕ éÔƺ òÃ

èà ÃÕçÅÍ ÇéׯÃÅÇÂÁ», èðî-ÔÆä

ì¶çÆé ê¹ðô» ç¶ éÅñ èðî ê¹§Ü ÖÅñÃÅ

ÜÆ çÅ ÖÅé êÅé òð寺 ÇòÔÅð ÇÂÕÇîÕ

Õð ç¶äÅ ÁÅêäÆ èðî-ÕñÅ çÅ éÅà Õð

ç¶äÅ þÍ ÇÜæ¶ èðî-ÕñÅ éÔƺ À¹æ¶ êz¶î

éÔƺ, À¹æ¶ ÇÂåøÅÕ çÅ éîÈç éÔƺ, À¹æ¶

ÕñÔ ´¯è òËð Çòð¯è êðèÅé ÔéÍ À¹æ¶

ÇåzôéÅ çÅ ðÅÜ þÍ À¹æ¶ õ¹ç×ð÷Æ êzìñ

þÍ À¹æ¶ õ¹çÆ ìõÆñÆ åÕ¾ìðÆ çÅ êÅêòðåÅðÅ þÍ ÇÂÔ ÃÅðÆÁ» ìñÅò» úæ¶ ê˺çÆÁ» Ôé ÇÜæ¶ èðî-ÕñÅ éÔƺ ðÇÔ§çÆÍ

Áå¶ ÇÂÔ èðî-ÕñÅ èðî-ÔÆä ì¶çÆé ê¹ðô» ç¶ éÅñ ÖÅé êÅé ðÈêÆ òð寺 ÇòÔÅð

å¶Ü êzåÅê íÆ À¹â Ü»çÅ þÍ ÇÂÔ å¶Ü

êzåÅê ì¶çÆé èðî-ÔÆä ÁÅéîåÆÁ» 寺

ÇéÁÅðÅ ðÇÔä ÕÇð, ÃÅð¶ çÅ ÃÅðÅ Çܪ

ÕÅ Çåª ÕÅÇÂî çÅÇÂî ðÇÔ§çÅ þÍ Ãׯº

Ççé¯-Ççé Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ òèçÅ Ü»çÅ

þÍ Ü¯ Üé ×¹ðÈ ç¶ ÇÃÖ ÃçÅ Õ¶ ×¹ðÈ Õ¶

ìÚé», ×¹ðÈ Õ¶ Ô¹Õî» çÆ êzåÆå éÔƺ

Õðç¶ Áå¶ ÇìêðÅòÆ ÁÅéîåÆ ðÆå ×zÇÔä

Õðç¶ Ôé, À¹Ôé» êzæÅÇ ÔÆ ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ

À¹ÚÅðç¶ Ôé: ÒÒî˺ é Õ𯺠ÇÂé ÕÆ êzåÆå¨ÓÓ

Á§Çîzå ÛÕä Ã ܯ ðÇÔå-ðÇÔäÆÁ»

×¹ðÈ ê¿Ü» ÇêÁÅÇðÁ» òñ¯º þڶ ×¹ðç¶ò ÃzÆ

×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ Ãéî¹Ö Ççzó·ÅÂÆÁ»

Ü»çÆÁ» Ôé, À¹Ô ×¹ðÈ Õ¶ Ô¹Õî Ôé, ×¹ðÈ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ õÅà ԹÕî Ôé, ܯ ÃÆéÅ

ìÃÆéÅ ×¹ðÈ ê¿æ Á§çð ôðèÅ êÈðìÕ Ççzó· èÅðéÅ ÃÇÔå êzüð Ô¹§ç¶ Úñ¶ ÁŶ Ôé, ÇÜé·» 寺 Õ¯ÂÆ ÃÇÚÁÅð ÇÃÖ ì¶î¹Ö (î¹éÔðø) éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ À¹Ôé» Ô¹Õî» ÇòÚ¯º ÇÂÕ õÅà ԹÕî ÇÂÔ þ ÇÕ ÇÃð-×¹§î (îÈ§Ô ÇÃð î¹§é¶ î¯é¶), éóÆ-îÅð, Õ¹óÆîÅð, îÆä¶, îçç ÁÅÇçÕ ÁÅéîåÆÁ» éÅñ éÔƺ òðåäÅ, ÁðæÅå, À¹Ôé» ç¶ éÅñ ð¯àÆ ì¶àÆ çÆ Ã»Þ éÔƺ ðÖäÆÍ éÅ òðåä çÅ î¹Ö îåñì ð¯àÆ ì¶àÆ çÆ Ã»Þ éÅ ðÖä çÅ þ Áå¶ ÇÂÔ íÅò À¹Ã Ã Ãê¾ôà ÕðÅÇÂÁÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂà ԹÕî ðÈêÆ ìÚé À¹êð ܯ Üé ÇÃÖ Ô¯ä çÆ þÃÆÁå ÇòÚ éÔƺ Úñç¶, íÅò, ܯ ÇÃÖ ÇÂà ׹ðÈ Õ¶ Ô¹Õî ù éÔƺ Õî»òç¶, À¹Ô ÃÇÚÁÅð ÇÃÖ òÅñÆ Çìì¶Õ êÈðå êçòÆ å¯º Ô¶á»

Çâ׶ ԯ¶ ÔéÍ ×¹ðÇþÖÆ çÆ Çìì¶Õ-ÕîÅÂÆ

çÅ êzÅð§í Ô¹§çÅ ÔÆ Â¶æ¯º þ ÇÕ: ÒÒò¶çÆéÅ ÕÆ ç¯ÃåÆ ò¶çÆéÅ ÕÅ ÖÅ乨ÓÓ ç¶ ÇììðÜå Ô¹Õî ççÆ ÁÅéîåÆÁ» ç¶ éÅñ ð¯àÆ ì¶àÆ

çÆ Ã»Þ òð寺 éÅ ðÖÆ ÜÅò¶Í ܯ ×¹ðÇÃÖ

Á§Çîzå ÛÕä ÃÅð ÔÆ ÁÅéîåÆÁ» ÇòÚ

ÜÅ ÖÇÚå Ô¯ÇÂÁÅ, À¹Ã çÆ ÁÅåî-ð§×»

çÆ Úó·çÆ ÕñÅ Ô¯ ÔÆ éÔƺ ÃÕçÆÍ À¹Ã

çÅ å¶Ü êzåÅê ÕÆ òèäÅ ÃÆ Áå¶ À¹Ã çÅ

å¶Ü êzåÅêÆ ÖÅñÃÂÆ Ü¹¾ÃÅ ÇÕ毺 ÕðÅðÅ

Ô¯äÅ ÃÆ, Üç úÔ èðî-ÔÆä ì¶çÆé» ÇòÚ

ÇîñׯíÅ ÜÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ êz§åÈ ÇÜà ׹ðÇÃÖ

ÇêÁÅð¶, ×¹ðÈ-ÃòÅð¶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù êÈðé êz¶î þ, ÁÅåî-ð§× çÆÁ» À¹ÇÚÁÅÂÆÁ»

ÇòÚ Ö¶âä çÆ ÇÜà ÇÃ§Ø Ã¹ÇÚÁÅð ù þÚÆ

ôðèÅ þ, éÅî ç¶ Ü¯Çå-Çò×ÅÃÆ, å¶Ü

êzåÅêÆ ð§× îÅéä çÅ ÇÜà ÇÃçÕòÅé

ÇÃ§Ø ÃÈðî¶ ù Ççzó· ÇòôòÅà íð¯ÃÅ þ, ×¹ðÈ

çÆÁ» ÞÅñ» Þñä çÅ Áå¶ ×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî»

çÆÁ» ÕîÅÂÆÁ» Õðé çÅ úÔ Ô¹ÕîÆ ì§çÅ

Çìì¶ÕÆ ÇÃÖ Â¶Ã Ô¹Õî ù Ô¹Õî Çîñä ÃÅð

ÔÆ ÕîÅòä ñ¾× ê˺çÅ þÍ ÁÇÜÔ¶ Çìì¶ÕÆ

Üé» çÆÁ» ÕðäÆÁ» ÕîÅÂÆÁ» ù îé-

ì»Ûå ð§× ëñ ñ×ä ñ× êËºç¶ ÔéÍ

Çܪ Çܪ ÇÂÔ ð§× ñ×ç¶ Ôé, Çåª

Çåª úÔé» çÆ ôðèÅ Ô¯ð òèçÆ Ü»çÆ

þÍ ÁÇÜÔ¶ Çìì¶ÕÆ Üé» çÆÁ» ÕðäÆÁ»

Çìì¶Õ ÕîÅÂÆÁ» ÕðÕ¶ Á¾Ü åÆÕ ÖÅñÃÅ

ê¿æ çÆ ÇéðÅñÆ ÔÃåÆ òÅñÆ ôÅé ÕÅÇÂî

þ, éÔƺ å» ÁÅé Õ½î», õÅà Õð ÇÔ§çÈ Õ½î

ÇòÚ Öê Ö¹ð ÜÅäÆ ÃÆÍ Áܶ íÆ ìÔ¹å

ÃÅð¶ ÁÇÜÔ¶ ÇÃÖ î½ÜÈç Ôé ÇÕ Õ¶ÃÅèÅðÆ

Á§Çîzå-èÅðÆ Ô¹§ç¶ ԯ¶ íÆ îðç¹î ô¹îÅðÆ

ÇòÚ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÔ§çÈ ÇñÖÅªç¶ ÔéÍ

òÜÔ ÕÆ? òÜÔ ÇÂÔ þ ÇÕ À¹Ôé» çÆ

òð寺 ÇòÀ¹ÔÅð Áå¶ Ã§ÃÕÅð Áܶ ÇÔ§çÈÁ»

òÅñ¶ ÔéÍ À¹Ôé» çÆ ð¯àÆ ì¶àÆ çÆ Ã»Þ

ÇÔ§çÈÁ» éÅñ þÍ Üç åÅÂƺ ð¯àÆ ì¶àÆ çÆ

Ã»Þ ÖÅñö çÆ ÖÅñö éÅñ éÔƺ Ô¹§çÆ, åç åÅÂƺ òÖðÆ Áå¶ ÇéðÅñÆ Çòñ¾Öä

Õ½î çÆ ÔÃåÆ ÇòÚ Úó·çÅ ÚîÕçÅ Áå¶

ëñçÅ ë¹ñçÅ ÖÅñÃÅ ê¿æ Õç¶ é÷ð éÔƺ

ÁÅò¶×ÅÍ Á׶ å» ì¶çÆ îå çÆ ôz¶äÆ

òÅÇñÁ» çÅ ÁÅéîåÆÁ» ÇòÚ Ø¹ñÇîñ-

ÇØÚ òÅà ԯä ÕðÕ¶ ÇÔ§çÈÁ» éÅñ ÖÅé

êÅé çÆ Ö¹ñ·-Ö¶â ÖÅñö ÜÆ ù ÖÅÂÆ

Ü»çÆ ÃÆ, Ô¹ä îöðìÆ ÁÇòÇçÁÅ çÆ

åÅðÆÕÆ ÛÅ ÜÅä ÕðÕ¶ Áå¶ Õå¶ìÆ îå

ç¶ Õ¹Ã§× çÆ Õ¹ÚÆñåÅ èÅ ÜÅä ÕðÕ¶ Áå¶

ÂÆÃÅÂÆÁ», îÈÃÅÂÆÁ», î¹Ô§îçÆÁ» ÁÅÇçÕ

ÇÂåð Õ½î» éÅñ ÖÅé êÅé çÅ Õ¯ÂÆ íðî

í¶ç éÅ ðÇÔä ÕðÕ¶ ÖÅñÃÅ ÜÆ ç¶ å¶Ü

êzåÅê îÂÆ èðî çÆ ÁÅä ÕÅä Áå¶ ôÅé

ÖÆé õðÅì å¶ Ö¹ÁÅð Ô¯ ðÔÆ þÍ

ÁÃÅⶠñÂÆ ì¶çÆ Õå¶ìÆ îå ç¯ÂÆ Á§é·¶

ÕÅä¶ ÔéÍ Ü¯ ç¯Ô» ÇòÚ¯º ÖÅñÃÅ (Ç×ÁÅéÆ)

ÃÜ Õ¶ (Á§é·¶ ÕÅÇäúº) ÇÃÁÅäÅ Ô¯ ÜŶ,

À¹é·» ç¶ éÅñ ÁÃƺ Áí¶ç òðå»×¶Í éÔƺ

å» ç¯Ô» 寺 Çí§é ÇÃÁÅä¶ ÖÅñö ç¶ òð寺

òðåÅð¶ çÅ ðÅÔ í¶ç ÇéðÅñÅ þÍ ì¶çÆ

îå òÅÇñÁ» éÅñ Áí¶ç Áå¶ Õå¶ìÆ îå

òÅÇñÁ» éÅñ í¶ç ÇÕª? Áå¶ ç¯Ô» çÅ

í¶ç ÇîàÅòä ñÂÆ ç¯Ô» éÅñ ÔÆ ÖÅé êÅé

çÆ òð寺 ÇòÔÅð ÕðéÅ Ú×ñ Ô¯äÅ þÍ

ç¯Ô§È Õêà-ê¿æÆÁ» 寺 ÖÅé êÅé çÆ òð寺

ÇòÔÅð ÇòÚ Áà§Õ (ÁñÇÔçÅ) ðÇÔäÅ

ÛÈå ÛÅå òÅñÅ íðî-í¶ç éÔƺ, ìñÇÕ

ÁÅêä¶ ÁÃÈñ çÆ êÅñäÅ êËðòÆ ÕðéÅ

þÍ ÛÈå ÛÅå çÆ ÕÅä À¹æ¶ þ ÇÜæ¶ Üéî

ÜÅåÆ çÅ ÁÇíîÅé Ô¯ò¶; ÛÈå ÛÅå çÆ

éøðå-ÁÅî¶÷ (ÇØzäÅ òÅñÆ) ÕÅä úæ¶

þ ÇÜæ¶ ÁÛÈå ÜÅåÆÁ» ù À¹íÅð Õ¶ Áí¶ç

Õðé ÇòÚ ÔÆñ Ô¹¾Üå Áå¶ Ã§Õ¯Ú ÕÆåÆ

ÜÅò¶Í Çìé» À¹íÅð¶ ÇÕö íÆ Üéî ÜÅå ç¶

êzÅäÆ éÅñ Áí¶ç òðåäÅ À¹Ã êzÅäÆ ù

À¹íÅðéÅ éÔƺ, êz§åÈ ÁÅê ÔÆ À¹Ã êzÅäÆ ç¶

ë¯Õà ÕðîÆ ÜÅå Üéî òÅñ¶ èðî Õðî

ç¶ êÅÖ¿â-íðî ÇòÚ Áí¶ç Ô¯ Õ¶ üðÅÃÆ ç¶

׶ó ÇòÚ êËäÅ þÍ ç¹ÇéÁÅòÆ ðÆøÅðîð»

é¶ éÆÚ ÜÅåÆÁ» ç¶ éÅñ Áí¶ç ÖÅé

êÅé ÕðéÅ À¹Ôé» ç¶ À¹íÅðé çÅ îÃñÅ

ÃîÇÞÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ Áå¶ éÆÚ ÜÅåÆÁ» é¶

íÆ ÁÅêäÅ À¹íð銶ö ×¾ñ ÇòÚ ÃîÞ

ÛÇâÁÅ þ ÇÕ À¹Ú ÜÅåÆÁ» òÅÇñÁ» éÅñ

À¹Ôé» çÆ Áí¶ç òð寺 Ô¯ ÜÅÂ¶Í ×¹ðîÇå

Á§çð ÇÂà êzÕÅð çÅ À¹íðéÅ À¹íÅðéÅ

êzîÅäÆÕ éÔÆºÍ ÒÁ§Çîzå éÅîÓ ç¶ ÜÆÁ

çÅé çÆ ÜÆòé-ìÈàÆ ç¶ Ôð ÇÂÕ Üéî

ÜÅåÆ ç¶ ÜÆò îÅåð îé¹ô îÅåð ç¶ ÜÆòé ù ÁîðÆ ÜÆòé ÇòÚ Ã¹ðÜÆå Õð ç¶äÅ

ÁÃñ À¹íÅðéÅ þÍ ÇÕö êzÅäÆ çÅ À¹íðéÅ

À¹íÅðéÅ úÔ þ, ÇÜà ÕðÕ¶ À¹ÃçÅ À¹èÅð

Ô¯ ÜÅò¶Í ÇÂà ÇìÇè ÁîðÆ ÜÆòé ÇòÚ

ùðÜÆå Ô¯ Õ¶ ܯ À¹íð¶ À¹èð¶ Ôé, úÔé»

ç¶ éÅñ ÖÅé êÅé Á§çÇð Áí¶ç òðåäÅ

þÚÅ êz¶î-ÇìòÔÅð þÍ ÇÂÔ Áí¶ç òð寺

òÅñÅ êz¶î-ÇìòÔÅð À¹èÅð ç¶ åÅì¶ þ, éÅ

ÇÕ À¹èÅð Áí¶ç ÇìòÔÅð ç¶ åÅì¶? À¹èÅð

ÇìÔÈä Áí¶ç ÇìòÔÅð Õðé ÇòÚ ç¯Ô»

çÅ Çò×Åó þÍ Áí¶ç Õðé òÅÇñÁ» çÅ

íÆ Áå¶ Áí¶ç Ô¯äÔÅÇðÁ» çÅ íÆÍ Áí¶ç

Ô¯ä òÅÇñÁ» çÅ å» ÇÂà ñÂÆ ÇÕ úÔé»

çÅ Õ¹Û Ã½ðçÅ éÔƺ Áå¶ Çìé» Ã§òð¶ ç¶

ÁÅêä¶ ÁÅê ÇòÚ ë¹Çñ ë¹Çñ ìÇÔ§ç¶ Ôé

Áå¶ ìÇÔ ìÇÔ ìëÅªç¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ Õ¹Û

ìä ×Â¶Í ìäçÅ ì¹äçÅ úÔé» çÅ Õ¾Ö íÆ

éÔƺ, ÇéðÅ Ô§ÕÅð ÔÆ òèçÅ þÍ ÇìéÅ Õ¹Û

ìä¶ Ã§òð¶ å¶ ÁËò¶º òÅèÈ ìëÅÀ¹äÅ, Çìé

×¹ä ×ðì ÕðéÅ þ Áå¶ : éÅéÕ å¶ éð ÁÃÇñ Öð ÇÜ Çìé¹ ×¹ä

×ðì¹ Õð§å¨15¨ (¨27¨)

(Ãñ¯Õ òÅð» å¶ òèÆÕ, î: 1, ê¿éÅ: 1411)

×¹ðòÅÕ ç¶ íÅò Áé¹ÃÅð ÁÃñ Öð (×èÅ) ìäéÅ þÍ Áí¶ç ÕðéÔÅÇðÁ»

çÅ Çì×Åó ÇÂà ñÂÆ þ ÇÕ À¹Ô ÁÅêä¶

èðî ÁÃÈñ 寺 Ç×ðç¶ Ôé Áå¶ ÇÜé·»

çÆ õÅåð Ç×ðç¶ Ôé, À¹Ôé» çÅ Õ¹Û

ýðçÅ éÔÆºÍ Ãׯº À¹Õå èðî-ÔÆä

ì¶çÆé ê¹ðô» éÅñ Áí¶ç ÖÅä ÕðÕ¶ À¹Ôé» çÆ èðî-ÔÆéåÅ ì¶çÆéåÅ çÅ

ñÛä ñ¶Ã ÁÅêä¶ ÁÅê ù ñÅªç¶ ÔéÍ

Õ½îÆ ÇÂåøÅÕ òÅñÆ êÅÜ-ñÅñÃÅ íÆ êÈðÆ éÔƺ Ô¹§çÆÍ ÃÅù ì§çÆõÅÇéÁ» Á§çð ìËÇáÁ» çÈð-ÇèÁÅéÆÁ» ù ÇÂà ׾ñ çÅ êåÅ ñ× Õ¶ ìóÅ ÔÆ ô¯Õ À¹åê¿é Ô¯ÇÂÁÅ þ ÇÕ ÇÂà êÅÜÇÂåøÅÕ ç¶ êðê¿Ú-ÇçÖÅò¶ ñÂÆ ÇÔ§çÈ î¹ÃñîÅé» Áå¶ Çþֻ ÁÅÇçÕ Ãðìåz Õ½î» ç¶ ÇÂåøÅÕ êÅÜñÆ Áå¶ Ú×ñ éôðÆ Ú½èðÆÁ» é¶ ÇÂÕ¯ à¶ìñ-ÁÃæÅéÆ çÃåðõÅé å¶ ìËá Õ¶ êðÃêð ÜÈáÇêÁÅñ¶ êÆå¶ ÔéÍ î¹Ö î§åòÆ îÔÅåîÕ êÅÇñÃÆ Õ¶òñ î¹Ô§îçÆÁ» ù õ¹ô Õðé çÆ Áå¶ úÔé» éÅñ Áí¶çåÅÂÆ ÷ÅÔð ÕÇð, ÇÂÕ ÇîÕ Ô¯ä çÆ êzåÆå Ô¹§çÆ þÍ

êz§åÈ ÇòÇçå ðÔ¶ ÇÕ Ü¯ î¹Ô§îçÆ ñÆâð

Á¾Ü Õñ· îÔÅåîÅ ÜÆ çÆ î¹¾Û çÅ òÅñ

ìä¶ Ô¯Â¶ ÇçÃç¶ Ôé úÔé» é¶ ÁÅêäÆ ÇõñÅøåÆ õ¹çöð÷Æ çÅ îåñì Õã Õ¶ å¯åÅ-Úôî Ô¯ ÜÅäÅ þ Áå¶ ÇÔ§çÈ î¹ÃñîÅé» çÅ À¹Ô ÜÈå ÖóÕäÅ þ ÇÕ ðÔ¶ ð¾ì çÅ éÅªÍ ÛÈå À¹èÅð çÅ ÃòÅñ ܯ Á¾Ü Õ»×ðà ÇÜÔÆ Çéð¯ñ ê¹ñÆàÆÕñ ìÅâÆ ç¶ êñËà øÅðî å¶ ÁÅä ÚÇó·ÁÅ þ, ¶ö é¶ ÔÆ ÃÅðÆÁ» ÇëàóÆÁ» çÅ ë¶ó ìäéÅ þÍ Çì×ó-èðîÆÁ» ç¶ èðî çÅ å» Çì×óéÅ ÔÆ Õ¹Û éÔƺ, ÇÕªÇÕ À¹Ô å» êÇÔñ» ÔÆ Çì×ó-èðîÆ ÔéÍ Ô», ê¹ñÆàÆÕñ ÜÈå ÷ðÈð ÖóÕ¶×Å Áå¶ Ü§×ñ ÇÂåøÅÕÆ îÃñ¶ çÅ êÅÜ íÆ À¹Øó¶×ÅÍ êz§åÈ Çé¾×ð èÅðÇîÕ ÔÅéÆ þ å» ÖÅñÃÅ ê¿æ ù þ, ÇÜÃ é¶ ÛÈå ÛÅåÆ ô¹ôÕ Çéì¶ó çÆ ÇðÔÅó ÇòÚ êË Õ¶ èðî-Õ¹ÚÆñåÅ çÆ Ú×ñ Çñì¶ó ÃÔ¶ó ìËáäÆ þÍ

ÁÅéîåÆ ÃÅèÈ ÇðôÆ

å¶ ×°ðÇÃÖ Ü¯×Æ

îéî¹Ö êóÇÔ ê³Çâå ÕÔÅòÇÔ¨ çÈÜË íÅÇÂ

îÔÅ ç¹Ö¹ êÅòÇÔ¨

ÇìÇÖÁÅ îÅå¶ ÇÕÛ° ÃÈÞË éÅÔÆ ÇëÇð ÇëÇð

ÜÈéÆ ÁÅòÇäÁÅ ¨1¨

ÔÀ°° òÅðÆ ÜÆÀ° òÅðÆ ÔÀ°îË îÅÇð

ÇîñÅòÇäÁŨ

×°ð öòÅ å¶ ÔÇð îÇé òÇÃÁÅ ÔÇð ðù

ÃÔÇÜ êÆÁÅòÇäÁŨ1¨ ðÔÅÀ°°¨

ò¶ç¹ êóÇÔ ÔÇð ðù éÔÆ ÁÅÇÂÁŨ òÅç¹

òÖÅäÇÔ î¯Ô¶ îÅÇÂÁŨ

ÁÇ×ÁÅé îåÆ ÃçÅ Á³ÇèÁÅðÅ ×°ðî¹ÇÖ

ìÈÇÞ ÔÇð ×ÅòÇäÁÅ2¨...

åzË ×°ä êóÇÔ ÔÇð åå° é ÜÅäÇÔ¨ îÈñÔ°

í°ñ¶ ×°ð Ãìç¹ é êÛÅäÇÔ¨

î¯Ô ÇìÁÅê¶ ÇÕÛ° ÃÈÞË éÅÔÆ ×°ð ÃìçÆ

ÔÇð êÅòÇäÁŨ6¨

ò¶ç¹ ê¹ÕÅðË ÇåzÇìÇè îÅÇÂÁŨ îéî¹Ö é

ìÈÞÇÔ çÈÜË íÅÇÂÁŨ

åzË ×°ä êóÇÔ ÔÇð ¶հ é ÜÅäÇÔ Çìé° ìÈÞ¶

ç¹Ö¹ êÅòÇäÁŨ7¨(¨8¨30¨31¨)

(îÅÞ î: 3, ê³éÅ: 128)

×°ðîÇå 寺 ÔÆä¶ îéî¹Ö ñ¯×

ÁÅéîå-êó·ÅÂÆÁ» êÇó·-êÇó· ê³Çâå

ÕÔÅÀ°ºç¶ Ôé, êz³å± úÔ çÈܶ íÅÇ çÆ

ÇòÇçÁÅ (ÇéðÆ ÁÇòÇçÁÅ) ç¶ ×zö ԯ¶

ÇéðÅ ç¹Ö ÔÆ ç¹Ö êÅÀ°ºç¶ Ôé, îÅÇÂÁÅ

ðÈêÆ ÇìÇÖÁÅ ÇòÚ Â¶Ô ñ¼æ ê¼æ ԯ¶

ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ Â¶Ôé» ÇìÖ-îÅÇÂÁÅ-

î¼ÇåÁ» ù îéîÇå 寺 êð¶ ùÞçÅ ÔÆ

Õ°Û éÔÆºÍ ÇÂà çÅ éåÆÜÅ ÇÂÔ Ô°³çÅ

ÔË ÇÕ Ú¹ðÅÃÆ ç¶ ×¶ó ÇòÚ êË Õ¶ î¹ó

ÇØó ÜÈéÆÁ» ÇòÚ ÔÆ ÁÅªç¶ Ü»ç¶

ÔéÍ Ü¶Ôó¶ ÁéîåÆ ñ¯Õ ×¹ðîÇå 寺

Ø¹æ¶ Ô¯Â¶ à¼Õð» îÅð îÅð ò¶ç ÁÅÇçÕ

êó·ç¶ Ôé, ÁéîåÆ Ø¯Ö ÇòÇçÁÅ

êÇó· êÇó· ò¶ç-êÅáÆ ìäç¶ Ôé, úÔ

Ôð çî Õ°-ðû ÇòÚ ÔÆ ×zö ðÇÔ§ç¶

×¹ðê¹ðòÅÃÆ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ§Ø ÜÆ

ÔéÍ À¹Ô ðà úÔé» ù ÁŪçÅ ÔÆ éÔÆºÍ ì¶ç-êó·ÅÕÈ ìÅç-ÇììÅç ç¶ Þ×ÇóÁ»

ÇòÚ ÔÆ Þ×ó-Þ×ó Õ¶ î¯Ô îÅÇÂÁÅ ç¶

î¹á¶ ԯ¶ ÁÅêäÅ Üéî ׳òÅ ñËºç¶ ÔéÍ

¶Ôé» ÁÅéîå ÇòÇçÁÅ-íðêÈðÆ -ò¶ç»

ÇòÚ ìÅç-ÇììÅç ç¶ Þ×ÇóÁ» Çìé»

Ô¯ð Õ°Þ ÇîñçÅ ÔÆ éÔƺ, ÁÇ×ÁÅé

îÇå ç¶ Á³èÅð¶ í°¼Ã í°ÃÅð¶ ÔÆ íð¶ ê¶ ÔéÍ ÁÇ×ÁÅé îÇå ÕðÕ¶ ¶Ôé» ò¶çîåÆôð» ç¶ Á³çð Á³ÇèÁÅðÅ ÔÆ íÇðÁÅ

ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ×°ðîÇå çÆ úÔé» ù ÃÈÞ

ìÈÞ ÔÆ éÔƺ Ô°³çÆÍ Â¶Ô éÅî ÁÇíÁÅÃÆ

ÇÃëÇå-ÃÅñÅÔ ç¶ ÃÅà Ç×ðÅÃÆ ÃÅðÇ×ðÅÔÆ ×°ðî¹ÇÖ Üé ÔÆ Ôé, ÇÜé·» ù ×¹ðîÇå þÚÆ ÃÈÞ ìÈÞ ÁŪçÆ þÍ ì¶ç» ÇÃîðåÆÁ» ôÅÃåz» Á³çð Õ¶òñ åzË×°äÆ

ÇòÇçÁÅ çÅ ÔÆ í°Ã íÇðÁÅ ÇêÁÅ ÔË, åzË×¹ä» çÆ ÇòÇçÁÅ êó·éÔÅÇðÁ» ù ×°ðîÇå å¼å çÆ ÃÅð ÔÆ ÕÆ? ×°ðîÇå

éÅî ÁÇíÁÅà îÂÆ å¼å òÆÚÅð ù èÅðç¶

ÔÆ éÔƺ, ÜÅäç¶ ÔÆ éÔƺ ÇÕ ×°ðîÇå

å¼å (éÅî ÁÇíÁÅÃ) ÇÕà òÃå± çÅ

éÅî ÔËÍ Â¶Ô ÁÅéîåÆ ñ¯× ÁÅéîå

ÁÇòÇçÁÅ ç¶ ÁÇíîÅé ÕðÕ¶ î¹ã¯º ÔÆ

Ø°æ¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ î¹ã¯º Ø°æ¶ Ô¯Â¶, îÈñ¯º ÔÆ

í°ñ¶ ԯ¶ Ô¯ä ÕðÕ¶ ×°ð-ôìç ×°ðîÇå

éÅî ù êÛÅäç¶ ÔÆ éÔÆºÍ Çéà Ççé

î¯Ô îÅÇÂÁÅ îÂÆ ÁÇòÇçÁÅ ÇòÚ ÖÚå

ðÇÔä ÕðÕ¶ ¶Ôé» ù ×°ðîÇå, ×°ðÈ Øð çÆ ÃÈÞ ìÈÞ ÁÅÀ°ºçÆ ÔÆ éÔÆºÍ âƺ׻ ìóÆÁ» ìóÆÁ» îÅðç¶ Ôé êzîÅðæ ç¶ êÅö çÆÁ»Í ÕÈóÅòÆ ÁÇòÇçÁÅ îÂÆ

Ç×ÁÅé (ÁÇ×ÁÅé) ÔÆ Ø¯àç¶ ðÇÔ³ç¶ Ôé å¶ ÇÂà ÇìÇè ÁñÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ êzîÅðæ ù êÅ ÇñÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ×°ðîÇå ðÈêÆ ÃÚÆ î¹ÚÆ ÇòÇçÁÅ ÔÆ ÔË, ÇÜÃ ç¶ ÁÇíÁÅà ÕÆÇåÁ» òÅÇÔ×°ðÈ éÅî çÆ êzÅêåÆ Ô°³çÆ ÔËÍ ÇÔ³çÈ îå-îåÆôð» çÅ Ãí 寺 òâÅ òÖð ò¶ç ôÅÃåz» çÆ ÇòÇçÁÅ çÅ ÔË, ï úÔéÅ çÅ ò¶ç Õ¶òñ ÇåzÇìÇè çÆ êó·ÅÂÆ ÔÆ ÇÃÖÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ã¯ ò¶ç êó·éÔÅð¶ îéî¹Ö çÈÜË íÅÇ çÆ ÇòÇçÁÅ ÇòÚ ÔÆ À°ñÞ¶ ðÇÔ³ç¶ Ôé, À°Ôé» ù å¼å ×¹ðîÇå ÇòÇçÁÅ çÆ ÃÈÞ ìÈÞ ÇÕò¶º ÁÅò¶? ò¶ç ôÅÃåz ÕÆ êó·ç¶ Ôé, úÔ å» åzË×°ä» çÆ îÅÇÂÕ ÇòÇçÁÅ çÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» ÔÆ êó·ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÅ å¼å Ç×ÁÅé úÔé» ù ÇÕò¶º ÁÅò¶, À°Ô ÜÅäç¶ ÔÆ éÔÆºÍ Çìé» ÇÂà å¼å Ç×ÁÅé çÆ ÃÈÞ ìÈÞ ç¶ ìà ç¹Ö ÔÆ ç¹Ö êÅÀ°ºç¶ ÔéÍ

å¼å Ç×ÁÅé ×°ðîÇå éÅî 寺 Û°à Ô¯ð ÃÅðÆ À°êÅôéÅ çÈܶ çÆ À°êÅôéÅ ÔÆ

ÔËÍ ÇÂÔ çÈܶ íÅÇ çÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» êó· êó· Õ¶ ÁÇòÇçÁÅ ÔÆ ÁÅÀ°ºçÆ ÔËÍ Ã¼ÚÆ

ÇòÇçÁÅ ÔË å» Õ¶òñ ×°ðîÇå ÇòÇçÁÅ ÔËÍ Õ¼ÚÆ ÇòÇçÁÅ, ÁÅéîå êó·ÅÂÆÁ» òÅñÆ ÇòÇçÁÅ ù êó· Õ¶ À°ÚÆ Ã¹ÚÆ ìÈÞ éÔƺ ì¹ÞÆ Ü»çÆÍ ìÃ, ¶鷻 åzË×°äÆ îÅÇÂÁÅ çÆÁ» êó·ÅÂÆÁ» Õð Õð Õ¶ ÇòÇçÁÅ å» ÕÆ ÁÅÀ°äÆ ÃÆ, Õ¶òñ îÅÇÂÁÅ ÕÅðé ÔÆ ñ°Þç¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ Ü¯ åzË×°äÆ ÇòÇçÁÅ êó·çÅ ÔË, À°Ô îÅÇÂÁÅ ÕÅðé ÔÆ ñ°ÞçÅ ÔËÍ îÅÇÂÁÅ ç¶ ì³èé-

êËÖó ÔÆ À°Ã ç¶ åzË×°äÆ ÜÆòé ù ì³èé

ÇòÚ ÔÆ êÅÀ°ºç¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ åzË×°äÆ

ì³èé à°àç¶ Ôé å» ×°ð-ôìçÆ ÔÆ à°àç¶

Ôé å¶ ×°ð-ôìçÆ ÔÆ î¹ÕÇå êzÅêÇå

Ô°³çÆ ÔËÍ ×°ð-ôìç çÆ Ã¼ÚÆ êó·ÅÂÆ

Çìé» îé Ú³Úñ òà ÔÆ éÔƺ ÁÅÀ°ºçÅ, ç¹ÇìèÅ ÇòÚ ñÇ×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ çÇÔÇçÃ

èÅò³çÅ ÇëðçÅ ÔË å¶ ÇéðÅ ÇìÖ çÅ ÕÆóÅ

ÔÆ ìä ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇìÖ çÅ ÕÆóÅ ÔÆ ìä

Õ¶ ÇìÇÖÁÅ ÇòÚ ÔÆ ñ¼æ ê¼æ Ô¯ ðÇÔ³çÅ

å¶ ÇìÇÖÁÅ ÇòÚ ÔÆ êÚ êÚ Õ¶ îð Ü»çÅ

ÔËÍ ïæÅ ×°ðòÅÕ:

çÈÜË íÅÇ êóË éÔÆ ìÈÞ˨ ÇåzÇìÇè îÅÇÂÁÅ

ÕÅðÇä ñÈÞ˨

ÇåzÇìÇè ì³èé å±àÇÔ ×°ð ÃìçÆ ×°ð

ÃìçÆ î¹ÕÇå ÕðÅòÇäÁŨ3¨

ÇÂÔ¹ îé° Ú³Úñ° òÇà é ÁÅò˨ ç¹ÇìèÅ

ñÅ×Ë çÔÇçÇà èÅò˨

ÇìÖ¹ ÕÅ ÕÆóÅ ÇìÖ¹ îÇÔ ðÅåÅ ÇìÖ¹ ÔÆ

îÅÇÔ êÚÅòÇäÁŨ4¨ (¨9¨29¨30¨)

(îÅÞ î: 3, ê³éÅ: 127)

ÃÅÇèÕ ÇÃè ÇÜÃË ÕÀ° Çëð綨 ìzÔî¶ Ç§çz

ÇèÁÅÇÂÇé ÇÔð綨

Õ¯Çà å¶åÆÃÅ Ö¯ÜÇÔ åÅ ÕÀ° ×°ð ÇîÇñ

ÇÔðçË ×ÅòÇäÁŨ2¨ (¨8¨1¨35¨)

(îÅÞ î: 5 Øð¹ 1, ê³éÅ: 130)

ÇÃè ÃÅÇèÕ Áé¶Õ» ÁÅéîå» ç¶

Ö¯ÜÆ êðîÅåîÅ ç¶ êÅòä ÕÅðé ÁËèð

À°èð ìæ¶ð¶ íܶ Çëðç¶ ÔéÍ ìzÔî¶ Ç³çð

ÁÅÇçÕ ÇÔ³çÈÁ» ç¶ ç¶òå¶ íÆ ÁÅê-Ô°çð¶

ÔÆ êðîÅåîÅ çÅ ÇèÁÅé èðç¶ ÔéÍ

ÁÅêä¶ ÜÅä¶ å» ìæ¶ðÅ ÇÔðÇçúº ÇèÁÅé

èðç¶ Ôé, êð èÇðÁÅ éÔƺ Ü»çÅÍ å¶åÆ

Õð¯ó ÇÔ³çÈÁ» ç¶ ç¶òå¶ íÆ ÇÂö êzÕÅð

êðîÅåîÅ ç¶ Ö¯Üä ç¶ åðñ¶ ñËºç¶ Çëðç¶

Ôé, êð Ãí åðñ¶ Çìðæ¶ ÔÆ Ü»ç¶ ÔéÍ

ÁÅéîå å¶ îéîÇå çÆ Ö¯Ü ç¹ÁÅðÅ

Ü» ÁËÀ°º ÕÔ¯ ÇÕ îéîÇå íðÆ ÁÅéîå

Ö¯Ü ç¹ÁÅðÅ êðîÅåîÅ ÇîñçÅ ÔÆ éÔƺ, ÇîñçÅ ÔË å» ×°ðÈ ù ÇîÇñÁ» ÔÆ ÇîñçÅ

ÔËÍ ×°ðÈ Ã¼ÚÅ Õ¶òñ ×°ðÈ éÅéÕ ÔÆ

ÔË, ܯ ÁÅêä¶ çö ×°ð-ÜÅÇîÁ» ÇòÚ

ÜÇ×ÁÅÃÈ-Ö¯ÜÆÁ» ù ÁÅêäÆ éçð î¶Ôð

ç¹ÁÅðÅ åÅð ÇéÃåÅð Õ¶ êðîÅåîÅ éÅñ

ÇîñÅê ÕðòÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ÇÔðç¶ Á³çð

ÔÆ ÕðÅÇ 綺çÅ ÔËÍ ÇÂà ÇìÇè ×°ðîÇå-

çÆÇÖÁÅ òÅñ¶ Ö¯ÜÆ Üé ×°ðî¹ÇÖ ÇÃÖ

öòÕ Ô¯Ç ն ×°ðîÇå éÅî ÁÇíÁÅÃ

çÆÁ» ÕîÅÂÆÁ» ÕðÇçÁ» å¶ ×°ðîÇå

éÅî ù ÕîÅÇ ÕîÅÇ ն Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ

ç¶ ×°ä ×ÅÇ ×ÅÇ ն ÇÔðç¶ Á³çð ÔÆ

À°Ã çÅ ÇèÁÅé ÜîÅÇ ñËºç¶ ÔéÍ À°Ã ù

êðå¼Ö ê¶Ö ê¶Ö Õ¶, Ãéî¹Ö çðôé Õð

Õð Õ¶ úÔé» çÅ ÇÔðçÅ ÇíÜ Ü»çÅ ÔË

å¶ úÔ ÇÔðÇçúº ÇíÜ Õ¶ êðå¼Ö çðôé

Õðç¶ Ô¯Â¶ üڶ Ççñ¯º À°Ã ç¶ ×°ä ×ÅÀ°ºç¶

ÔéÍ

ÇÂÇÕ Õ³ç îÈñ° Ú¹Çä ÖÅÇÔ òä Ö¿Çâ òÅÃŨ

ÇÂÇÕ í×òÅ ò¶Ã¹ ÕÇð ÇëðÇÔ Ü¯×Æ

óÇéÁÅÃŨ

Á³çÇð ÇåzÃéÅ ìÔ°å¹ ÛÅçé í¯Üé ÕÆ

ÁÅÃŨ

ÇìðæÅ Üéî¹ ×òÅÇ é Ç×ðÔÆ é À°çÅÃŨ

Üî ÕÅñ° ÇÃðÔ° é À°åðË ÇåzÇìÇè îéÃŨ

×°ðîåÆ ÕÅñ° é ÁÅòË é¶óË ÜÅ Ô¯òË çÅÃÇé

çÅÃŨ

ÃÚÅ Ãìç¹ ÃÚ¹ îÇé Øð ÔÆ îÅÇÔ À°çÅÃŨ

éÅéÕ ÃÇå×°ð° öòÇé ÁÅêäÅ å¶ ÁÅÃÅ

å¶ ÇéðÅÃŨ5¨

(òÅð îÅÞ ÕÆ åæÅ Ãñ¯Õ î:1, ê³éÅ:

140)

ç¶Ö¯ ÇÂà êÀ°óÆ Á³çð ÁÅéîåÆÁ»

çÆ Õ°Ú¾Ü-ÇÕÇðÁÅ ÕËÃÆ ÕËÃÆ ÁòËóÆ

ç¼ÃÆ ÔËÍ ÇÂÕ å» ÁÅéîåÆ À°êÅôÕ ÁËö

Ôé ܯ ×ÅÜð îÈñÆ Õ³ç îÈñ Ú¹ä Õ¶ ÖÅä

ÇòÚ ÔÆ å¼å À°êÅôéÅ ç¶ ÃÅð-Ç×ðÅÔÆ

ìäç¶ Ôé å¶ Ü³×ñ» òÅñÆ èðåÆ ÇòÚ

ÔÆ ÁÅêäÅ òÅÃÅ ðÖç¶ ÔéÍ ÇÂà ÇìÇè

êÅÖ³â Õð Õð Õ¶ ÁÅéîåÆ ÁÅî ñ¯Õ»

ù íðîÅÀ°ºç¶ Ôé å¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù

êðîÅåîÅ åÅÂƺ ê¹ÇÜÁÅ ÜäÅÀ°ºç¶ ÔéÍ

ÇÂÕ ÁËö í¶ÖèÅðÆ ÁéîåÆ Ôé ÇÕ

í×òÅ í¶Ã Õð Õ¶ ÔÆ ÇìÚðç¶ Çëðé ù

ÔÆ

À°Ú êçòÆ ÇòÚ ê¹Ç×ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ

ÇéÜ åÅÂƺ ×ðçÅéç¶ ÔéÍ Ôá ܯ×

ç¶ èÅðéÆ, Ü¯× Áå¶ Ã³ÇéÁÅà ÁÅôzî

ç¶ ÁÅôzîÆ Ã³ÇéÁÅÃÆ Ãí ¶ö ÁÅéîåÆ

í¶ÖèÅðÆ êÖ³âÆÁ» çÆ ôð¶äÆ ÇòÚ¯º ÔÆ

ÔéÍ

ÁÅêä¶ ÜÅä¶ å» Ü¯× Ã³ÇéÁÅÃ

òÅñÅ ÇåÁÅ× í¶Ö èÅðé Õð Õ¶ óÃÅðÆ

òÅôéÅò» çÆÁ» ÇåzôéÅò» 寺 ÁÅêä¶

ÁÅê ù ÁåÆå ÷ÅÔð Õðç¶ Ôé, êð Á³åð×åÆ úÔé» ç¶ îé Á³çð åÆìð

ÇåzôéÅ îÅÇÂÕ êçÅðæ» ç¶ ÔÅÃñ Õðé

çÆ ìäÆ ÔÆ ðÇÔ³çÆ ÔËÍ ÛÅçé í¯Üé çÆ

ÇÂÛÅ úÔé» çÆ ÇîàçÆ ÔÆ éÔÆºÍ ìÃ

¶ö ÇìÇè êÅÖ³â-íðîÆ, í¶Ö-èðîÆ ìä

Õ¶ ÁÅêäÅ îé°Ö Üéî ÇìðæÅ ÔÆ ×§òÅ

ñËºç¶ ÔéÍ éÅ úÔ Ç×zÃåÆ ÔÆ ðÇÔ³ç¶ Ôé, éÅ úÔé» ù üڶ À°çÅÃÆ ìäé

çÅ Ú¼Ü ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Õ¼ÚÅ À°çÅà í¶Ö

èÅðé Õð Õ¶ Áå¶ ×¶ðÈ-ð³×¶ Õêó¶ êÅ Õ¶ ñ¯Õ» åÅÂƺ ÜäÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ À°Ô êðî

êç ù ê¹Ü¶ ԯ¶ ÔéÍ ÁÇÜÔ¶ êÖ³âÆÁ» ç¶

ÇÃð» À°ê𯺠ÜîÕÅñ çÅ â³âÅ À°åðçÅ

ÔÆ éÔÆºÍ åzË×°äÆ òÅôéÅ Ô¯ä ÕðÕ¶

îÅÇÂÕ êçÅðæ» çÆ ñÅñÃÅ ÇòÚ ÔÆ ñ¼æ

ê¼æ Ô¯ Õ¶ Çñìó¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÕÅñ å» Â¶Ôé» ÁéîåÆÁ» ç¶ ÇÃð Óå¶ ÕÈÕçÅ ÔÆ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÂÔ Õ¶òñ ×°ðîÇå ÔÆ ÔË, ÇÜÃ ç¶ èÅðé ÕðÕ¶ ÕÅñ é¶ó¶ ÔÆ éÔƺ ÁÅÀ°ºçÅÍ ×°ðîÇå ç¶ èÅðéÆ ìä Õ¶ úÔ ÁÅêäÅ ÁÅê ÜäÅÀ°ºç¶ éÔƺ, ìñÇÕ Ãíà çÆ ð¶äÕÅ Ô¯ÇÂÕË ÁÅêäÅ Üéî ÇìåÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ìÃ, çÅÃé çÅà ÔÆ Ô¯Ç ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÁÇÜÔ¶ çÅÃé çÅà ԯÇ ðÔ¶ ×°ðî¹ÇÖ Üé ç¶ îé ÇòÖ¶ ÃÚÅ ôìç ×°ðî³åð ÃçÅ òÇÃÁÅ ÔÆ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÇÂà ôìç ×°ðî³åð ç¶ ÁÇíÁÅÃ ç¶ êzåÅê ÕðÕ¶ Ç×zÃå Á³çð ÔÆ À°çÅà Ãí òÅôéÅò» 寺 ÇéðòÅô å¶ ÁÇñêå ðÇÔ Õ¶ ÁÅêäÅ ÜÆòé ÇìåÅÀ°ºç¶ Ôé:

×°ðÇÃÖ Ü¯×Æ ÜÅ×ç¶ îÅÇÂÁÅ Á§çÇð ÕðÇé À°çÅÃƨ

(íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ, òÅð 29, êÀ°óÆ 15)

ïæÅ- ÜËö Üñ îÇÔ Õîñ° ÇéðÅñî¹ î¹ð×ÅÂÆ éË ÃÅ䶨

ùðÇå ÃìÇç íò ÃÅ×ð° åðÆÁË éÅéÕ

éÅî¹ òÖÅ䶨...¨5¨

(ðÅîÕñÆ î: 1 ÇÃè ׯÃÇà, ê³éÅ: 938)

×°ðòÅÕ» ç¶ íÅò ÁÅô¶ Áé°ÃÅð ÃÚ¶ Ç×zÃå À°çÅÃÆ ðÅܶ ܯ×Æ ÔÆ ìä ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ø¹ðîÅÀ°ºç¶ Ôé, ܯ ÃÇå×°ðÈ ç¶ Ã¼Ú¶ ×°ðÇÃÖ Ã¶òÕ å¶ ÁÇé§é À°êÅôÕ Ôé, À°Ôé» çÆ ÁÅåî ÇìòÃæÅ À°êð çö Áé°ÃÅð ÁÅÊ寺 ÇéðÅÃÅ êç òÅñÆ Ô°³çÆ ÔËÍ

×¹ðç¹ÁÅÇðÁ» çÆ ïÅåðÅ

ÇÕª

ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ þ?

¶à íË Áçì çÆ ôz¶äÆ åÅÇìÁÅ ÔÆ ÃîÈÔ

×¹ðç¹ÁÅð¶ ÃÅÇÔìÅé çÆ Áçì ïÅåðÅ çÅ

Ô¹Õî ÁŪçÅ þÍ ïæÅ ×¹ðòÅÕ:

ÇÜæË ÜÅÇ ìþ î¶ðÅ ÃÇå×¹ðÈ Ã¯ æÅé¹ Ã¹ÔÅòÅ

ðÅî ðÅܶ¨

×¹ðÇÃÖºÆ Ã¯ æÅé¹ íÅÇñÁÅ ñË èÈÇð î¹ÇÖ

ñÅòŨ...¨2¨ (¨4¨5¨12¨)

(ÁÅÃÅ î: 4, ê¿éÅ: 450)

Á¾Ü Õñ· ç¶ ê¾ÛîÆ ÇòÇçÁÅ

(ÁÇòÇçÁÅ) ç¶ êó·ÅÕÈ éÅî-èðÆÕ

Çþֻ é¶ ×¹ðÈ ç¹ÁÅð¶ ÁÃæÅé» Á׶ ÃÆÃ

ÇéòÅÀ¹äÅ Áå¶ îÃåÕ à¶Õ Õ¶ Úðé

èÈÇó ñÅÀ¹äÅ ÁÅêä¶ îé ç¶ îå¶ îÈÜì ÔÆ

îéîÇå ÃîÞ ðÇÖÁÅ þÍ ÁÇÜÔ¶ Ú§Úñ-

îåÆ ê¹ðô Ü篺 íÆ ÇÕö ÇÃ§Ø Çìì¶ÕÆ ù

ÁËÃÅ ÕðçÅ ç¶Öç¶ Ã¹äç¶ Ôé å» Õ¹åðÕ

Çà¾Úð» Õðç¶ ÔéÍ úÔé» ù ÁÅêä¶ ÔÆ

ÁÇ×ÁÅé Áå¶ ×¹ðîÇå-ÔÆäåÅ çÅ êåÅ

éÔƺ Ô¹§çÅÍ Â¶Ã ×¹ðîÇå-ÔÆä ÁÇ×ÁÅé

ç¶ ÁèÆé ԯ¶ ԯ¶ úÔ ×¹ðîÇå ç¶ ×Èó·

ÁÅô¶ Áå¶ À¹Ú ÕîÅÂÆÁ» 寺 ÀÈð¶ ÔÆ ðÇÔ

Ü»ç¶ ÔéÍ Çìì¶ÕÆ ×¹ðî¹Ö Üé» ç¶ Ãéî¹Ö

×¹ðÈ Õ¶ Ô¹Õî» çÅ êÅñäÅ ÕîÅÀ¹äÅ Ô¹§çÅ

þÍ úÔé» Ô¹Õî» çÆ ÕîÅÂÆ ë¶ð À¹Õå

Çìì¶ÕÆÁ» çÆ ÁÅåî-Ççzôà-ÇìðåÆ

ù ¶òâ Çç¾ì Áå¶ À¹µÚÆ Õð Çç§çÆ þ

ÇÕ Çܪ Çܪ úÔ ×¹ð-ÁÃæÅé» À¹êð

çÆ ÇéÛÅòð Ô¹§ç¶ Ôé; Çܪ Çܪ ×¹ðÁÃæÅé» ÁׯÚð îÃåÕ ÇéòÅò§ç¶ Áå¶ êzäÅî ì§çéÅ ÕÇð ÕÇð êzÕðîÅ ñËºç¶ Ôé, Çåª Çåª úÔé» ù êðå¾Ö ×¹ðÈ

ÕÆ ÜÅ×å ܯÇå ç¶ ÕÀ¹åÕ ÕàÅÕôÆ

ÚîåÕÅð¶ ÇççÅð¶ çðÃÅð¶ Ô¹§ç¶ Ôé, Áå¶ Çܪ Çܪ ÇÂÔ ÕÀ¹åÕ-òðåÅð¶ Á§çð

ÁÅ Õ¶ òðåç¶ Ôé Çåª Çåª À¹Õå Áçì ÃéîÅé ç¶ ÇéÛÅòðÆ åðÆÇÕÁ»

íË-íÅòéÆÁ» çÆÁ» ×¹ðîÇå ðÔ¹-ðÆå»

À¹å¶ دñ¶ òÅðé¶ ò§ßä ù Ô¯ð íÆ ôðèÅ-

íÅòéÆÁ» çÆÁ» åz§×» À¹áçÆÁ» ÔéÍ

ÇÂÇåÔÅÃÕ ×¹ð-ÁÃæÅé» å¶ ôÔÆçÆ

ÃæÅé» ñÂÆ åé îé èé òÅðéÅ å¶

ôÃåz» çÅ ÃÇåÕÅð

¶Ôé» ôðèÅ-Çí§éÆÁ» À¹î§×» ç¶

ÁÅåî-åz§×Æ îðÜÆòó¶ ÔÆ ÁÅêä¶ ×¹ð-

ÁÃæÅé» çÆ ì¶-ÁçìÆ ù ç¶Ö Õ¶ îð

Çîàä ù ÇåÁÅð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé Áå¶ ÁÇÜÔ¶

îðÜÆòÇóÁ» çÆÁ» ôÔÆçÆÁ» Áå¶ Ô¯ð

ÁÇéÕ êzÕÅðÆ ØÅñäÅ ÔÆ Õ½îÆ ÜÆòé

ÇòÚ ÜÅé êÅÀ¹ä çÅ ð§× ÇñÁŪçÆÁ»

ÔéÍ ÇÕªÇÕ úÔ ×¹ðîÇå íË çÆ ÕîÅÂÆ

ç¹ÁÅðÅ ÇéðíË êç ù êzÅêå Ô¯ üÕ¶ Ô¹§ç¶

Ôé Áå¶ Â¶Ã ÇéðíË êç Á§çð Ö¶âÇçÁ»

Ô¯ÇÂÁ» ÜÅé À¹êð çÆ Ö¶â ÜÅäÅ ÇÂÕ

ÁÅåî-Áé§çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÁðÈó· Ô¯

Õ¶ ܯ Õ¹Þ íÆ À¹Ô ÁÅêä¶ ×¹ð-ÁÃæÅé»

çÆ ðÇÛÁÅ éÇîå Õðç¶ Ôé, Ãí ×¹ðÈ çÆ

êz¶ðéÅ Áå¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ç¶ Ô¹Õî» Áé¹ÃÅð

Ô¹§çÅ þÍ Õ¯ÂÆ þºÕó Ô§ÕÅð 寺 À¹ê¿éÅ

çÃÕÅð éÔƺ Ô¹§çÅÍ ÇÕö ù íË ç¶ä Áå¶ íË

ÇçÖÅÀ¹ä ÇÔå éÔƺ Ô¹§çÅÍ êz§åÈ ÇéðíË êç

Á§çÇð ÁðÈó· Ô¯ä ÕðÕ¶ À¹Ô ÇÕö çÅ íË

íÆ éÔƺ î§éç¶Í Áå¶ éÅ ÔÆ ÇÕö ÇòâÅäÆ

ÂÆé Áå¶ çìçì¶ Ô¶á ÁÅ Õ¶ ÁÅêä¶ ×¹ð-

ÁÃæÅé éÇîå îð Çîàä òÅñÆ ÇéðíË

ÇìòÃæŠ寺 àñç¶ ÔéÍ ×¹ðÈ ç¹ÁÅð¶

ÃÅÇÔìÅé Áå¶ ×¹ðÈ Øð ç¶ ôÔÆç ÁÃæÅé»

çÆ ôÅé Ǿ÷å ÁÅìðÈ ÕÅÇÂî çÅÇÂî ðÖä

ñÂÆ åé îé èé çÅ Ô¯î ç¶äÅ úÔé» çÆ

ÇÂÕ ÃÔÜ Ã¹íÅòÆ ÁÅåî-Ö¶â þÍ ×¹ðç¹ÁÅð¶ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Áçì ÃéîÅé

寺 À¹åð Õ¶ ë¶ð ôÃåz» çÅ ÃéîÅé Áçì

íÆ ÁËé ×¹ðîÇå Çìì¶Õ þÍ ÒÒÇÜå¶ ÃÃåz

éÅ éîÃÕÅð åÅ ÇÜå¶ ÁÃåz í¶ï§¨

éîÃÕÅð å¶ï§¨91¨ÓÓ (ìÇÚåz éÅàÕ, ÁÇèÁÅÇ 1, Á§Õ: 91) ç¶ ÃzÆ çÃî¶ô òÅÕ

çÃç¶ Ôé ÇÕ ôÃåz» ÁÃåz» çÅ ÕËÃÅ Áçì

ÃéîÅé ×¹ðÈ Øð Á§çð þÍ Ü¯ ôÃåzèÅðÆ

Ô¯ Õ¶ ôÃåz» çÅ Áçì ÃéîÅé éÔƺ

ÜÅäçÅ À¹Ã ù ôÃåz» çÆ Õçð ÔÆ ÕÆ?

èðî-ï¹¾è-ÁÖÅó¶ ÇòÚ ôÃåz ÃéîÅéÆ

ÇÃ§Ø ÃÈðìÆð çÆ ÃçÅ ÜË þÍ À¹Ã¶ ÃÈðìÆð

ÇÃ§Ø ù ôÃåz ô¯íç¶ Ôé ܯ ôÃåz» çÅ

ÃéîÅé ÕðéÅ ÜÅäçÅ þÍ ÇÜà ôÃåz ù

ÁÅî çÃÅðÆ åñòÅð ÁÅÖç¶ Ôé, À¹ÃçÅ

ÃzÆ ÃÅÇÔì þÍ ÇÜà ôÃåz ç¶ éÅî ù ÔÆ ÇÂåéÅ ÃéîÅé ÇçåÅ Ç×ÁÅ ÔË, À¹Ã ôÃåz

ç¶ Ãî·Åñ Õ¶ ðÖä ÃÜÅÀ¹ä Áå¶ ÚñÅÀ¹ä

(òðåä) ÇòÚ å» Õ¶òâ ò¾âÅ ÃéîÅé

Ô¯äÅ ñ¯óƺçÅ þÍ ÇÜé·» Çìì¶Õ-ÔÆä ê¹ðô»

ù ÇÂà ÃéîÅé Áçì çÆ ÃÅð éÔƺ, úÔ

ÁÕÃð ôÃåz-ÃéîÅé ÕðéÔÅð¶ ÃÇÚÁÅð

ÇÃ§Ø ù ôÃåz-êÈÜÕ éŪ èð Õ¶ îõ½ñ

ÕÇðÁÅ Õðç¶ ÔéÍ Ü¯ ÇÃ§Ø ÃÈðî¶ Çìì¶ÕÆ

Ôé, À¹Ô ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ Ô¹Õî» çÆ

êÅñäÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ ôÃåz» çÅ ÃéîÅé ÇÃð¯º

êð§ç Ô¯ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ úÔé» çÅ ôÃåz»

çÅ ÃéîÅé ÕðéÅ ×¹ðÈ Õñ×Æèð ÜÆ

Öó×èÅðÆ ç¶ Ô¹Õî» çÆ êÅñäÅ ÕðéÅ þÍ

êðòÅÔ éÔƺ ñ¯Õ Õ¹Û íÆ î¶Ôä¶ îÅðé, Çìì¶ÕÆ Üé (Ô¹Õî ÕîÅòäÔÅð¶ ÇçØ) ù

ÃÇå×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî êÅñä çÅ íË Ã§ÃÅðÆÁ»

ç¶ î¶ÔÇäÁ» å¹¾ÖÇäÁ» ç¶ íË éÅñ¯º Õ¯àÅé

Õ¯Çà çðÜÅ ÁÇèÕ Ãz¶ôà þÍ ×¹ðÈ çÃî¶ô

ÜÆ ç¶ ÇÃ§Ø ÃÈðî¶ ôÃåz ܯ èÅðé Õðç¶

Ôé, ï ñ¯Õ-ÇçÖÅò¶ ïÅ ñ¯Õ» çÆ îéÅÀ¹å

ñÂÆ éÔƺ Õðç¶, Õ¶òñ ÃÇå×¹ðÈ ÃÅÇÔì

ÜÆ ç¶ Ô¹ÕîÆ ì§ç¶ Ô¯ Õ¶ Õðç¶ ÔéÍ Ô¹ÕîÆ

ì§ç¶ Ô¯ Õ¶ ÔÆ ôÃåz» çÅ ÃéîÅé Õðç¶ Ôé

å¶ Ô¹ÕîÆ ì§ç¶ Ô¯ Õ¶ ÔÆ ôÃåz» ù èðî-ï¹è

Á§çð òðåç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÇéðíË ÁÕÅñÆ

ê¿æ ÔÆ ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ é¶ èðî-ðÇÖÁÅ ñÂÆ

ÚñÅÇÂÁÅ þÍ

íË ç¶äÔÅð¶ ÁèðîÆ ÁÇåÁÅÚÅðÆ

ÜðòÅÇäÁ» êÅïº çÆé» ×ðÆì» çÆ ðÇÖÁÅ

Õðé ÇÔå Üç íÆ ñ¯ó êò¶ Áå¶ Ü篺

íÆ ×¹ðÈ Áå¶ ×¹ðÈ ê¿æ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ Ô¯ò¶

å篺 ÔÆ ÕÅñ ç¶ íË å¯º ÇéðíË ÁÕÅñÆ òÆð

ôÃåz» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ ç¹ÁÅðÅ ÔÆ ç¹ðÜé

ôåðÈÁ» çÅ ÖË Õð Õ¶ çÆé» çÆ ðÇÖÁÅ

Õðé׶ Áå¶ Üç Õç¶ íÆ èðî çÆ ÔÅéÆ

çÅ Ô¯ð Õ¯ÂÆ ÇÂñÅÜ ôÃåz À¹áŶ ìöËð

éÅ Ô¯ ÃÕçÅ Ô¯ò¶ å» ÇéèóÕ Áå¶ Çéç×

ôÃåz ëó Õ¶ èðî-ï¹è Á§çð ܹà ÜÅä׶Í

ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ ÁòåÅð èÅðé Áå¶ ÇÂÔ ÁòåÅðÆ ôÃåzèÅðÆ ÇéðíË Çéð§ÕÅðÆ

ÖÅñÃÅ (ÁÕÅñÆ) ê¿æ ÚñÅòä çŠܯ

ÁÃñ ÁÇíêðÅ þ, À¹Ô ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ç¶

Ô¶á ÇñÖ¶ ÃzÆ î¹ÖòÅÕ ìÚé 寺 Ãê¾ôà ÇÃè

þÍ ïæÅ: Ôî ÇÂÔ ÕÅÜ Ü×å î¯ ÁŶ¨ èðî Ô¶å ×°ðç¶Çò êáŶ¨

ÜÔ» åÔ» å°î èðî ÇìæÅ𯨠ç¹Ãà ç¯ÖÆÁÇé

êÕÇð êÛÅð¯¨42¨

ïÅÔÆ ÕÅÜ èðÅ Ôî Üé ÃîÞ ñ¶Ô° ÃÅèÈ°

Ãí îé

èðî ÚñÅòé óå À°ìÅðé¨ ç¹Ãà Ãíé Õ¯ îÈñ À°êÅðé¨43¨

(ìÇÚz¼å éÅàÕ, ÁÇèÁÅÇ 6)

ÇÂà êzÕÅð ç¶ èðî-ï¹è ç¶ ÇÃè»å 寺 þÖä¶ ÇÕö Ô¯ð îé¯ðæ ñÂÆ ôÃåzèÅðÆ ÖÅñÃÅ ÜÆ ù ôÃåz À¹áÅÀ¹ä çÆ ÁÅÇ×ÁÅ

éÔÆºÍ èðî-ð¾ÇÖÁÅ ñÂÆ èðî-ï¹è çÅ

ÇÃè»å-ÁÅçðô ÃçÆò ñÂÆ Áà¾ñ çôÅ

ÇòÚ Çéïå Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ ôÃåzèÅðÆ ×¹ðÈ õÅñÃÅ ê¿æ çÆ ÁÕÅñÆ ÃÅÜéÅ íÆ Áà¾ñåÅ

ÃÇÔå ÃæÅêé Ô¯ ×ÂÆ, Ô¹ä ܯ ÇÂà Áà¾ñ

å¶ ÁÕÅñÆ ÁÅçðô Á§çð ÁçñÅ ìçñÆ

ÁæòÅ Ô¯ð ÇÕö êzÕÅð çÆ ×óìó Õð¶×Å

ï ÃzÆ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ ÁÅçðôÆ ÇÃè»å Áå¶ Áà¾ñ ÁÕÅñÆ Ô¹Õî» å¯º ì¶î¹Ö Ô¯ò¶×ÅÍ Õ¶òñ ê¶à êÅñä çÆ õÅåð íÅàÇóÁ»

ÁÅÇç Çâ§í-èÅðÆÁ» ÇéÁÅÂƺ ôÃåzèÅðÆ ÇÃ§Ø Ã¾Üä ÃzÆ Öó×èÅðÆ çÃî¶ô ÜÆ ç¶ Ô¹Õî» å¯º À¹ñà þÍ ÁÅê íË î§éäÔÅð¶ Áå¶

Ô¯ðé» ù íË ç¶äÔÅð¶ çÃÅðÆ îÅÇÂÕ îé¯ðæ»

ñÂÆ òËð Çòð¯è ÕîÅòäÔÅð¶ ÜðòÅÇäÁ»

ç¶ Öñçñ» ÇòÚ Õ¶òñ À¹êÜÆòÕÅ ÇÔå

ñ¯í ñÇÔð ç¶ îÅð¶ ôÃåzèÅðÆ ìä Õ¶ ÚÅÕðÆÁ» ÕðéÆÁ» ôÃåzèÅðÆ êç ù ñÅÜ ñÅÀ¹äÅ þÍ

ÇÃ§Ø ôÃåzèÅðÆ Ü¶Õð ÁÇÜÔ¶ ÜðÇ×Á»

ÇòÚ ÜÅ Õ¶ Õ¶òñ À¹êÜÆòÕÅ éÇîå é½Õð Ô¯ä׶ å» úÔé» çÆ ÃÈðîåÅÂÆ ù ò¾àÅ ÔÆ éÔƺ ñ׶×Å, ìñÇÕ ÃÈðîåÅÂÆ çÆ ÁÃñ

ÃÇêðà ÔÆ úÔé» ç¶ Á§çð éÔƺ ðÔ¶×ÆÍ

ÃÈðîåÅÂÆ ÃÈðìÆðåÅ çÆ ÃÇêðà ÇìÔÈä

ÇÃ§Ø ÕÅÔçÅ? ÇÃ§Ø ÃÈðîÅ úÔ þ, ܯ ìÆð

ðÃ ç¶ ÇéðíË êç Áå¶ Úó·çÆ ÕñÅ ÇòÚ

Ö¶ñ·çÅ þÍ Áå¶ ÇéðíËåÅ å¶ Úó·çÆ ÕñÅ

úæ¶ þ ÇÜæ¶ ñ¯í ñÇÔð éÔƺ; ÇÜæ¶ îÅÇÂÕ

îé¯ðæ éÔƺ; ÇÜæ¶ îÅÇÂÁÅòÆ ÜÆò» çÆ î¹æÅÜÆ éÔƺ; ÇÜæ¶ ×¹ðÈ ÁÕÅñ ê¹ðÖ å¯º

Û¹à Áå¶ ×¹ðÈ ê§æ çÆ ÁÅÇ×ÁŠ寺 À¹ñà

Ô¯ð ÇÕö çÆ ÂÆé îé½åÆ éÔÆºÍ ÇÜæ¶ Â¶Ã

êzÕÅð çÆ ÕÅä ÔË, À¹æ¶ ÇéðíË êç ÇÕæ¶? Áå¶ ÇéðíË êç òÅñÆ ÇéðíËåÅ ÇìÔÈä ÃzÆ

ÃÅÇÔì ÃÅðÖ¶ ôÃåz ù èÅðé ÕðéÅ ÃzÆ

ÃÅÇÔì çÆ ì¶ÁçìÆ ÕðéÅ þÍ

ÃzÆ ×°ð ðÅîçÅà Üï¯ Üï Ü× îÇÔ

Ãò¼ÂÆÁ» çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ìñ· í¼à ÃzÆ

×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ À°ÃåÇå ÕðÇçÁ»

ÕÇÔ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ Ô¶ ×°ðÈ ðÅîçÅÃ! å¶ðÆ

ÜË ÜË ÕÅð ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ Ô¯ ðÔÆ ÔËÍ

Ô¶ ÃÇå×°ðÈ! å±³ ÁÅê êðî êç êzÅêå

Õð ÇñÁÅ ÔË Áå¶ òÅÇÔ×°ðÈ çÆ ìõÇôô

ÃçÕŠܯ òÆ å¶ðÅ çðôé êðÃçÅ ÔË

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÅ êzÕÅô

ñÅÔ½ð çÆ ÚÈéÅ î³âÆ ÇòÖ¶, ÇêåÅ ÔðçÅà ïãÆ ç¶ ×zÇÔ

ÇòÖ¶ 24 Ãå³ìð 1534 ù

Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò

ÃÅÇÔì å» À°ç¯º íÅÂÆ ñÇÔäÅ

ðÈê ÇòÚ ç¯ ÃÅñ 寺 ÃzÆ ×°ðÈ

éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ Ã¶ò ÕîÅ

ðÔ¶ Ãé Áå¶ ÃzÆ ÁîðçÅÃ

ÜÆ ú篺 åÆðæ ïÅåðÅ ÁÅÇç

ÇìÖó¶ ê˺ÇâÁ» ÇòÚ ÔÆ ÇòÚð

ðÔ¶ ÃéÍ Ü¶áÅ ê¹¾åð Ô¯ä

ÕðÕ¶ ÁÅê ÜÆ ù ìÚêé 寺

ÒܶáÅÓ é»Á éÅñ ê¹ÕÅÇðÁÅ

Ü»çÅ ÃÆÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ îÅåÅ

ÜÆ å» Û¯àÆ À°îð¶ ÔÆ ÚñÅäÅ

Õð ׶ ÃéÍ Ã¾å ÃÅñ

çÆ À°îð ÇòÚ ÇêåÅ ÜÆ òÆ

ÇòÛ¯óÅ ç¶ ×Â¶Í ÇÂà ïåÆî

ÔÅñå ÇòÚ ÇÂé·» ù éÅéÆ

ÁÅêä¶ Çê³â ìÅÃðÕ¶ ñË ÁÅÂÆ, ÇÜæ¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ðÇÔ³ç¶

Ãé Áå¶ ú篺 寺 ÔÆ ÁÅê, ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ ç¶Ö-ð¶Ö

ÇòÚ ÇòÚðç¶ ðÔ¶Í

À°Ô òÆ êÅðà ÃîÅé Ô¯ Ü»çÅ ÔË, ܯ ×ñ¶-Ãó¶ ñ¯Ô¶ ù òÆ Õ³Úé Õð Çç§çÅ

ÔËÍ å°Õ» Ôé :

Õðî ÕÇð å°°Á çðà êðà êÅðà Ãð

ìñ· íà Üù ×ÅÇÂïÀ°¨

ÃzÆ ×°ð ðÅîçÅà Üï¯ Üï Ü× îÇÔ

åË ÔÇð êðî êç¹ êÅÇÂïÀ°¨4¨

(¨5¨54¨)

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1405)

ÇÂö åð·» ÃåÅ å¶ ìñò³â, ÃÇå×°ð» çÆ Çé§çÅ ÕÅðé ÃðÅê¶ ÜÅä

Çê¾Û¯º Ü篺 î¹ó ×°ðÈ-ôðé ÁŶ å» ×°ðÈ

À°ÃåÇå ÕðÇçÁ» ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ

çÆ òÇâÁÅÂÆ ÇòÚ ÕÇÔ³ç¶ Ôé :

è³é° è³é° ðÅîçÅà װð° ÇÜÇé ÇÃÇðÁÅ

ÇåéË ÃòÅÇðÁŨ

êÈðÆ Ô¯ÂÆ ÕðÅîÅÇå ÁÅÇê ÇÃðÜäÔÅðË

èÅÇðÁŨ

ÇÃÖÆ ÁåË Ã³×åÆ êÅðìzÔî¹ ÕÇð

éîÃÕÅÇðÁŨ

Áàñ° ÁæÅÔ° Áå¯ñ° å± å¶ðÅ Á³å° é êÅðÅòÅÇðÁŨ

ÇÜé©Æ 屧 öÇòÁÅ íÅÀ° ÕÇð ö å°è¹ êÅÇð

À°åÅÇðÁŨ

ñì¹ ñ¯í° ÕÅî¹ Õz¯è¹ î¯Ô° îÅÇð Õ㶠å°è¹ ÃêðòÅÇðÁŨ

è³é° ù å¶ðÅ æÅé° ÔË ÃÚ¹ å¶ðÅ

êËÃÕÅÇðÁŨ

éÅéÕ° å± ñÔäÅ å±ÔË ×°ð° Áîð° å±

òÆÚÅÇðÁŨ

×°ð° ÇâáÅ å» îé° ÃÅèÅÇðÁŨ7¨

(¨8¨1¨)

(ðÅîÕñÆ ÕÆ òÅð ðÅÇ ìñò§Çâ åæÅ

ÃåË âÈÇî ÁÅÖÆ, Á§Õ : 968)

ÇþÖ-ó×å» ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ

ù êÅðìzÔî çÅ ðÈê ÜÅä Õ¶ éîÃÕÅð

ÕðçÆÁ» Ôé, êð Ô¶ ÃÇå×°ðÈ! ÇÜÔó¶ êÈðé ôðèÅ-íÅòéÆ éÅñ åËù öºòç¶ Ôé, À°é·» çÅ å±³ êÅð-À°åÅðÅ ÕðçÅ

Ô˺ Áå¶ À°é·» çÅ îé ×°ðÈ ç¶ çðôé

ÕðÕ¶ ÔðÅ íðÅ Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÁËö ÃÇå×°ðÈ çÆ ÜË-ÜËÕÅð çÆ è¹³é å¶ è³é-è³é çÆ ×°³ÜÅð ÇòÚ, Á¾Ü ç¶ ÇíÁÅéÕ å¶ ÇìÖó¶ îÅÔ½ñ ÇòÚ òÆ, À°é·» ç¶ êzÕÅô Ççòà Óå¶ ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì, Á³Çîzå-Ãð¯òð, ÃÅðÅ ÁÅñÅç¹ÁÅñÅ Áå¶ ÃÅðÆ é×ðÆ Ü×î×Å À°µáçÆ ÔË, Ôð êÅö ÚÅÁ å¶ Ö¶ó¶ çÅ êÃÅðÅ êÃð ÇðÔÅ Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÃ¾Ö Ã³×å» õ¹ôÆÁ» ç¶ À°îÅÔ ÇòÚ èÅÂÆ ÕðÕ¶ ×°ðÈ çðìÅð ê¹¾ÜçÆÁ» Áå¶ éÅî-ìÅäÆ ç¶ ñÅÔ¶ ñË Õ¶ ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ áÅðçÆÁ» ÔéÍ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÅ Üéî ñÅÔ½ð çÆ ÚÈéÅ î³âÆ ÇòÖ¶, ÇêåÅ ÔðçÅà ïãÆ ç¶ ×zÇÔ ÇòÖ¶ 24 Ãå³ìð 1534 ù Ü篺 Ô¯ÇÂÁÅ å» À°ç¯º êÇÔñ¶ Çå³é¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ÃðÆðÕ ÜÅî¶ ÇòÚ î½ÜÈç ÃéÍ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì å» À°ç¯º íÅÂÆ ñÇÔäÅ ðÈê ÇòÚ ç¯ ÃÅñ 寺 ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ êÅåôÅÔ çÆ

öò ÕîÅ ðÔ¶ Ãé Áå¶ ÃzÆ ÁîðçÅÃ

ÜÆ ú篺 åÆðæ ïÅåðÅ ÁÅÇç ÇìÖó¶

ê˺ÇâÁ» ÇòÚ ÔÆ ÇòÚð ðÔ¶ ÃéÍ

ܶáÅ ê¹¾åð Ô¯ä ÕðÕ¶ ÁÅê ÜÆ ù

ìÚêé 寺 ÒܶáÅÓ é»Á éÅñ ê¹ÕÅÇðÁÅ

Ü»çÅ ÃÆÍ ÁÅê ÜÆ ç¶ îÅåÅ ÜÆ å» Û¯àÆ

À°îð¶ ÔÆ ÚñÅäÅ Õð ׶ ÃéÍ Ã¾å ÃÅñ çÆ À°îð ÇòÚ ÇêåÅ ÜÆ òÆ ÇòÛ¯óÅ ç¶

×Â¶Í ÇÂà ïåÆî ÔÅñå ÇòÚ ÇÂé·» ù

éÅéÆ ÁÅêä¶ Çê³â ìÅÃðÕ¶ ñË ÁÅÂÆ, ÇÜæ¶ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ðÇÔ³ç¶ Ãé Áå¶

ú篺 寺 ÔÆ ÁÅê, ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ

ç¶Ö-ð¶Ö ÇòÚ ÇòÚðç¶ ðÔ¶Í ÁÇå çÆ

×ðÆìÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ Ø°³×äÆÁ» ò¶Ú Õ¶ ×°÷ÅðÅ Õðç¶ ðÔ¶Í ú篺 Õ½ä ÜÅäçÅ

ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ Ø°³×äÆÁ» ò¶Úä òÅñÅ

ïåÆî ÇÕö Ã çÆé ç¹éÆÁÅ çÅ

êÅÇåôÅÔ ÃçŶ×Å, ÇÜÃ ç¶ çð Óå¶

ðÅܶ îÔÅðÅܶ Áå¶ êÅåôÅÔ òÆ ÁÅ Õ¶

ÇÃð ÇéòÅÀ°ä×¶Í ÇÂà çÅ Ç÷Õð éñ·

í¼à ÁÅêäÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÇÂÀ°º ÕðçÅ ÔË :

ðÅÜ° ܯװ åÖå° çÆÁé° ×°ð

ðÅîçÅÃ...¨4¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1399)

íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ç¶ Ã¹íÅÁ ÇòÚ

ìÚêé 寺 ÔÆ èÆðÜ, ÇîáÅÃ, ÜÆð»ç

Áå¶ Ã¶òÅ-íÅò Õ¾°à-Õ¾°à Õ¶ íÇðÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂà ×ðÆìÆ ÇòÚ òÆ

Ø°³×äÆÁ» ò¶ÚÇçÁ» ñ¯óò³ç» å¶

í¾°ÇÖÁ» ù Ø°³×äÆÁ» î¹øå ò³â

ÁÅÀ°ºç¶ ÃéÍ

Ü篺 ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÃzÆ

×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÜÆ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ

Áé°ÃÅð ׯdzçòÅñ òÃÅÇÂÁÅ å»

À°Ô íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù òÆ À°æ¶ éÅñ

ñË ×Â¶Í ×¯Ç³çòÅñ ÇòÚ òÆ ÁÅê ÜÆ

Ø°³×äÆÁ» ò¶Ú Õ¶ ÔÆ ÁÅêäÅ Áå¶

éÅéÆ çÅ ×°÷ÅðÅ Õðç¶ ðÔ¶Í êð ÇÂæ¶

Ô°ä éÅñ ÔÆ ò¾è 寺 ò¾è öòÅ Õðé

ç¶ ÁòÃð Çîñä ñ¾× ê¶, Õç¶-Õç¶

ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ éÅñ Öâ±ð ÃÅÇÔì

ÇòÚ òÆ ÃzÆ ×°ðÈ Á³×ç ç¶ò ÃÅÇÔì ÜÆ

ç¶ çðôé-êðÃé ç¶ Ã¹íÅ× êzÅêå Ô¯ä

ñ¾× ê¶Í

Áå°¾à öòÅ-ÕîÅÂÆ ç¶ ÃçÕŠçé

1552 ÂÆÃòÆ ù ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ

×°ðÈ-êç ù êzÅêå Ô¯Â¶Í Ô°ä Öâ±ð

ÃÅÇÔì çÆ æ» ×°ðåÅ-×¾çÆ ×¯Ç³çòÅñ

ÇòÖ¶ ÁÅ êzÕÅôîÅé Ô¯ÂÆ Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ îé ù ÇÂåé¶ íŠ׶

Ãé ÇÕ À°é·» é¶ ÁÅêäÆ Ãê¾¹åðÆ ìÆìÆ

íÅéÆ ÜÆ çÅ ÇòÁÅÔ Ã³é 1553 ÇòÚ

ÁÅê ç¶ éÅñ Õð Çç¾åÅÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ×°ðÈ êÅÇåôÅÔ ç¶

ÜòÅÂÆ ìä Õ¶ òÆ êÇÔñ» ò»× ÔÆ

ñ§×ð ñÂÆ Üñ Áå¶ ñ¾Õó» ÁÅÇç çÆ

öòÅ ÇòÚ ÚÅÁ-À°îÅÔ éÅñ ܰචðÔ¶Í

Ü篺 1557 ÂÆÃòÆ ù ×°ðÈ çðìÅð

ç¶ Õ°Þ ç¯ÖÆÁ» é¶ ÁÕìð ìÅçôÅÔ

ç¶ ÇÔ³çÈ ÁÇÔñÕÅð» ðÅÔƺ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ ç¶ ìðÇõñÅø Õ³é íð¶

å» ñÅÔ½ð ÇòÖ¶ ÁŶ ԯ¶ ÁÕìð

é¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ù ì¹ñÅòÅ í¶ÇÜÁÅ, ÃÇå×°ð» çÆ À°îð ú篺 78 ÃÅñ Ô¯

Ú¹¾ÕÆ ÃÆ, À°é·» é¶ ÁÅêäÆ æ» Óå¶ íÅÂÆ

ܶáÅ ÜÆ ù ôÅÔÆ çðìÅð ÇòÖ¶ í¶Ü

Çç¾åÅÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÅ ÇÔðçÅ ×°ðÈØð çÆ Áæ¼Õ öòÅ Áå¶ ÇÃîðé ÕðÕ¶

ÁÇå Çéðîñ Áå¶ ô»å Ô¯ Ú¹¼ÕÅ ÃÆÍ

ÁÅê ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ Çî¼á¶, Õ¯îñ å¶ èÆð¶ ìÚé» ç¹ÁÅðÅ, ×°ðÈ Øð çÆ ðÇÔåðÇÔäÆ ÁËÃÆ ÇÃÁÅäê å¶ Ã¹Ú¼ÜåÅ

éÅñ ÇìÁÅé ÕÆåÆ ÇÕ Ãí çðìÅðÆÁ»

Ãî¶å ìÅçôÅÔ çÆ êÈðÆ åð·» ÇéôÅ Ô¯

×ÂÆÍ Ú¹öñÆÁ» Õðé òÅñ¶ ×°ðÈ Øð

ç¶ Çé§çÕ» å¶ ç¯ÖÆÁ» ù ì¹ðÆ åð·»

ì¶Ç¾÷å Ô¯ Õ¶ òÅêà î¹óéÅ ÇêÁÅÍ

ìÅÀ°ñÆ ÃÅÇÔì çÆ Ö¹çòÅÂÆ Ô¯ÂÆ

å» íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÃÅðÅ Ççé ÔÆ ×Åð¶Çî¼àÆ ÇòÚ ñ¼æ-ê¼æ à¯ÕðÆ ã¯ä çÆ

öòÅ ÇòÚ ÔÆ ÇìåŪç¶Í ÁÇÜÔÆ çôÅ

ÇòÚ ÇòÚðÇçÁ» ôðÆÕ¶ ç¶ Çðôå¶çÅð»

Ü篺 ÁÅ Õ¶ ò¶ÇÖÁÅ å» À°é·» ÃzÆ ×°ðÈ

ÁîðçÅà ÜÆ ù ÜÅ À°ñ»íÅ Çç¾åÅ ÇÕ

ÜòÅÂÆ-íÅÂÆ å¯º à¯ÕðÆ ã°ÁÅ Õ¶ å°Ã»

ÃÅâÅ é¼Õ ò¾ã Çç¼åÅ ÔËÍ êð íÅÂÆ

ܶáÅ ÜÆ ÇÂÔ ÁêîÅé ç¶ ìÚé ùä Õ¶

ÃÇå×°ðÈ ç¶ Úðéƺ ãÇÔ ê¶ å¶ ì¶éåÆ

ÕÆåÆ ÇÕ ÇÂé·» í¾°ñó» ù ìõô ÇçúÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ 91 ÃÅñ

çÆ À°îð¶ ×°ðÇüÖÆ ç¶ êzÚÅð ñÂÆ îÅÞ¶

ç¶ Õ¶ºçð ÇòÚ ÷îÆé ñÂÆ Áå¶ éò¶º

é×ð çÆ À°ÃÅðÆ ÕðÅÀ¹ä ñÂÆ íÅÂÆ

ܶáÅ ÜÆ çÆ Ã¶òÅ ñÅ Çç¾åÆÍ Ã§é

1570 ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶

ÁÅê À°Ã ÷îÆé ÇòÖ¶ Ò×°ðÈ ÕÅ Ú¼ÕÓ

òÃÅÀ¹ä ñÂÆ î¯ó·Æ ×¾âÆ Áå¶ À°êð³å

íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ÇÂà é×ð ù òÃÅÀ¹ä

ñÂÆ ÇÔ寺 ÇÚ寺 ñ¾× êÂ¶Í ÇÜæ¶ íÅÂÆ

ܶáÅ ÜÆ ÇþÖ-ó×å» çÆ Ã¶òÅ-óíÅñ

Áå¶ é×ð òÃÅÀ¹ä ñÂÆ Ô¯ð ÃÅð¶ êzì³è

Ãð³ÜÅî ÇñÁÅ ðÔ¶ Ãé À°æ¶ À°Ô ÁÅê

òÆ Çî¼àÆ-×Åð¶ çÆ Ã¶òÅ ÇéíÅªç¶ ðÔ¶Í ×°ðÈ-çð ç¶ ÁÅôÕ Áå¶ òêÅðÆ ñ¯Õ ÇÂà é×ð ÇòÚ ÁÅ Õ¶ ÁÅìÅç Ô¯ä¶ ô°ðÈ Ô¯ ׶ Áå¶ ç¶ÖÇçÁ»-ç¶ÖÇçÁ» ÔÆ

é×ð ìä Ç×ÁÅÍ Ã§é 1574 ÂÆÃòÆ ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ×°ÇðÁÅÂÆ ç¶ä 寺

êÇÔñ» ÇÂÕ òÅð Ô¯ð ×°ðÇüֻ çÆ êðÖ

ÕÆåÆ, ÇÜà ÇòÚ Á³å å¾Õ ÃÇå×°ðÈ

ÜÆ ç¶ ç¯ò¶º ÜòÅÂÆ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ å¶

íÅÂÆ ðÅîÅ ÜÆ êÈð¶ À°åðç¶ ðÔ¶Í Û¶Õó

ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ õÅà ÇòÀ°ºå ç¶ ç¯ ò¾Öò¾Ö æó·¶ ìäÅÀ°ä ñÂÆ ç¯Ô» öòÕ» ù

ÁÅÇ×ÁÅ ÕÆåÆÍ ç¯ò¶º Ãò¶ð 寺 ôÅî

å¾Õ ×Åð¶-Çî¾àÆ éÅñ ñ¾æ-ê¾æ æó·¶

ìäÅÀ¹ä çÆ Ã¶òÅ Õðç¶, êð ÃÇå×°ð» é¶ ôÅî ù ÁÅ Õ¶ ç¯ò¶º ð¾ç Õð ç¶ä¶Í íÅÂÆ ðÅîÅ ÜÆ å» Çå³é-ÚÅð Ççé»

ÇòÚ Ô³í-Ô°à Õ¶ â¯ñ ׶, êð íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ êÈðÆ ÇþçÕ-ÇçñÆ éÅñ þå Ççé æó·Å ìäÅÀ°ä çÆ ÕÅð ÕîÅÀ°ºç¶ ðÔ¶Í ÃÇå×°ðÈ ÃzÆ ÁîðçÅà ÜÆ é¶

íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ çÆ ÁÇå ×ðÆìÆ Áå¶ Ô°Õî ÇòÚ ðÇÔ Õ¶ ÕÅð ÕîÅÀ°ä çÆ

Ççzó·åÅ Áå¶ ÇêÁÅð-ÇþçÕ Óå¶ êzóé Ô¯ Õ¶, íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ ù ×°ð-×¾çÆ

ìõô Çç¾åÆÍ íÅÂÆ Ü¶áÅ ÜÆ, ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ðÈê Ô¯ êz×à Ô¯ ×Â¶Í ×°ðÈ-êç ù êzÅêå ÕðÕ¶ ÃzÆ ×°ðÈ

ðÅîçÅà ÜÆ ×°ðÈ-Ú¾Õ ÁŠ׶ Áå¶ é×ð ù òèä-ë¹ñä ñÂÆ Ôð åð·» ç¶ êzì³è ÇòÚ Ü°à ×Â¶Í ÇÃ¾Ö Ã³×å» çÈð-çÈð 寺 èÅÂÆ ÕðÕ¶ ×°ðÈ ÕÆ é×ðÆ ê¾¹ÜçÆÁ» Áå¶ ÁÅêä¶ êÅÇåôÅÔ å¯º éÅî-çÅé å¶ ÇüÖÆ ÇþçÕ çÆ çÅÇå êzÅêå ÕðçÆÁ»Í ÇÃ¾Ö Ã³×å» çÆ ñ¯ó ù î¹¾Ö ð¾Ö Õ¶ ÁÅê é¶ Á³Çîzå Ãð¯òð ê¹àòÅÀ¹äÅ ÁÅð³í Õð Çç¾åÅ Áå¶ ÇÃ¾Ö Ã³×å» ç¶ éÅñ ÁÅê òÆ à¯ÕðÆ ã¯ä çÆ Ã¶òÅ ÇéíÅªç¶ ðÔ¶Í Ãð¯òð çÆ ÕÅðöòÅ Ã ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ñÅÚÆ ì¶ðÆ òÅñ¶

ÁÃæÅé Óå¶ ÇìðÅÜîÅé Ô¯ Õ¶ ç¶Öð¶Ö Õðç¶ ÃéÍ ÇÂé·» Ççé» ÇòÚ ÔÆ ÇÂÕ ØàéÅ òÅêðÆÍ ê¼àÆ ÇòÖ¶ î¹öñ ðÅÜ çÅ ÇÂÕ ÕÅðçÅð ðÇÔ³çÅ ÃÆ, ܯ ìóÅ Ô³ÕÅðÆ å¶ ð¼ì 寺 î¹éÕð ÃÆÍ À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÔÆ Ãí Õ°Þ ÃîÞçÅ ÃÆÍ À°Ã çÆÁ» ê³Ü èÆÁ» Ãé, ò¾âÆÁ» å» ÇÜò¶º À°Ô ÕÇÔ³çÅ, î³éÆ Ü»çÆÁ», êð Û¯àÆ ìÆìÆ ðÜéÆ ç¶ Õ³éƺ ×°ðÈ éÅéÕ çÆ ìÅäÆ-Ãð¯å êËä ÕðÕ¶ çÅåÅð-

êzí± Óå¶ íð¯ÃÅ ð¾ÖçÆ ÃÆÍ ÇêåÅ é¶ À°Ã

ç¶ ÇÂà íð¯Ã¶ Óå¶ Ã¼à îÅðé ñÂÆ À°Ã

ù ÇÂÕ Çê¿×ñ¶ éÅñ ÇòÁÅÔ Õ¶ Øð¯º

è¼Õ Çç¾åÅ ÇÕ ò¶ÖçÅ Ô» ÇÕò¶º Õ¯ÂÆ

ð¼ì å¶ðÆ êzÇåêÅñäÅ ÕðçÅ ÔËÍ ìÆìÆ

íÅéÆ Çê³×ñ¶ êåÆ ù ÖÅð¶ ÇòÚ êÅ Õ¶

çð-çð î³×çÆ ×°ðÈ Ú¼Õ ÁÅ ê¹¾ÜÆÍ

ç¹¾Ö-í³ÜéÆ ì¶ðÆ òÅñ¶ æ» Óå¶ Üñ çÆ

Û¾êóÆ ç¶ Õ³ã¶ êåÆ çÅ à¯ÕðÅ ð¾Ö Õ¶, ÁÅê î³×ä Çê³éä ÚñÆ ×ÂÆÍ Çê¾Û¯º

À°Ã ç¶ Çê³×ñ¶ êåÆ é¶ ò¶ÇÖÁÅ ÇÕ ÇÂÕ

Õ» Û¾êóÆ Õ³ã¶ ÁÅÇÂÁÅ Áå¶ À°Ô Üñ

ÇòÚ à°¼íÆ ñÅ Õ¶ ÕÅñ¶ Õ» 寺 Գà ÃîÅé

À°Üñ Ô¯ Õ¶ À°âÅðÆ îÅð Ç×ÁÅÍ Çê³×ñ¶ é¶

ÇÂÔ Õ½åÕ ò¶ÇÖÁÅ å» À°Ô òÆ Çðó·-ð°ó·

Õ¶ À°Ã Û¼êóÆ ÇòÚ ÜÅ ÇêÁÅÍ Û¾êóÆ ç¶

Üñ é¶ À°Ã çÆ ÕÅÇÂÁ» Õñê Õð Çç¾åÆÍ

À°Ô éò»-Çéð¯ÁÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ìÆìÆ

ðÜéÆ î¹óÆ å» À°Ã ù ò¶Ö Õ¶ ìÆìÆ ù

Áî³éÅ éÅ ÁÅò¶ ÇÕ ÇÂÔ À°Ô¯ î¶ðÅ Õ¯ÔóÆ

êåÆ ÔËÍ Á³å À°Ô ç¯ò¶º ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅÃ

ÜÆ çÆ Úðé-ôðé ÇòÚ ÔÅ÷ð ԯ¶ å»

ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ìÆìÆ ù ïÕÆé ÇçòÅÇÂÁÅ

ÇÕ ÇÂÔ ×°ðÈ-çðìÅð çÆ ÷ÅÔðÅ ÕñÅ ÔË,

ÇÂÔ å¶ðÅ ÔÆ êåÆ ÔË, ÇÂà ÇòÚ ðåÅ ô³ÕÅ

éÅ ÕðÍ ç¯ò¶º ÜÆÁ ×°ðÈ-Ú¼Õ ÇòÚ ÔÆ ÇàÕ

׶ Áå¶ Ã¶òÅ-ÇÃîðé ÕðÇçÁ» èðî çÆ

ÇÕðå-Çòðå ÕðÕ¶ ÁÅêäÆ ðÇÔ³çÆ ÁÅïÈ

À°æ¶ ÔÆ ÇìåÅÀ°ä ñ¾×¶Í

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ Áäæ¼Õ

ÇîÔéå Áå¶ ØÅñäÅ éÅñ Á³Çîzå-

Ãð¯òð î¹Õ³îñ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ×°ðÈ ÕÅ Ú¼Õ

òÆ ì¶Á³å ð½äÕ» ÇòÚ Ã¹ô¯Çíå Ô¯ Ç×ÁÅÍ

Á³Çîzå ç¶ Ãð¯òð ÕðÕ¶ é×ðÆ çÅ é»Á

òÆ ÃÇÔܶ-ÃÇÔܶ Ò×°ðÈ ÕÅ Ú¼ÕÓ çÆ æ»

Á³ÇîzåÃð êzÇþè Ô¯ Ç×ÁÅÍ ×°ðÈ ê³Úî

êÅåôÅÔ ë¹éÔ¶ îÔñÅ 5 ÇòÚ ÇÂà é×ðÆ

å¶ Ãð¯òð çÆ ô¯íÅ ÇÂÀ°º ÇéðÈêä Õðç¶

Ôé :

ÇâᶠÃí¶ æÅò éÔÆ å°è¹ ܶÇÔÁŨ ìè¯Ô°

ê¹ðÇÖ ÇìèÅåË å» å± Ã¯ÇÔÁŨ

òÃçÆ ÃØé ÁêÅð Áé±ê ðÅîçÅÃê¹ð¨

ÔÇðÔ» éÅéÕ ÕÃîñ ÜÅÇÔ éÅÇÂÁË

ðÅîçÅà Ãð¨10¨ (¨23¨)

(ë¹éÔ¶ îÔñÅ 5, Á§Õ : 1362)

íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ òÆ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅÃ

ÜÆ çÆ Ü×î×»çÆ Ü¯Çå çÅ ÇÂà Ã çÅ

Ç÷Õð Õðç¶ Ôé :

ìËáŠïãÆ êÅÇåÃÅÔ° ðÅîçÅù ÃÇå×°ðÈ

ÕÔÅò˨

êÈðé åÅñ ÖàÅÇÂÁÅ Á³ÇîzåÃð ÇòÇÚ Ü¯Çå Ü×Åò˨ (òÅð 1, êÀ°óÆ 47)

ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ Ôð åð·» ×°ðÈ-êÅÇåôÅÔ çÆ ÕÃò¼àÆ Óå¶ êÈðé ×°ðÇÃ¾Ö ðÈê Ô¯ Õ¶ Çé¾åð¶ Áå¶ ÃìðÇþçÕ éÅñ Ãí ÕÅð ÕîÅªç¶ ðÔ¶, ÁÅê ×°ðîÇå ×°ä» ÇòÚ Çéê¹³é Ãé, êð ÇÂÃ

ç¶ À°ñà ìÅìÅ ÇêzæÆ Ú³ç íÅò¶º ç¹ÇéÁÅòÆ

å½ð Óå¶ Ôð å𷻠ùØó ùÜÅé ÃÆ, êð

À°Ã ç¶ Á³çð ÔÀ°îË ç¶ ÕÅðé îÅÇÂÁÅ

êzìñ ÃÆ, ÇÜà ÕðÕ¶ À°Ô ÇüÖÆ ÇþçÕ

寺 ÇæóÇÕÁÅ ÇðÔÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ

é¶ À°Ã ù ÕÂÆ òÅð ÃîÞÅÇÂÁÅ òÆ Áå¶

À°Ã êzæÅÇ װðìÅäÆ ÇòÚ òÆ ÇÂÔ ìÚé

ÁÅÀ°ºç¶ Ôé : ÕÅÔ¶ êÈå Þ×ðå ÔÀ° óÇ× ìÅê¨

ÇÜé Õ¶ Üä¶ ìâÆð¶ å°î ÔÀ° Çåé ÇÃÀ° Þ×ðå êÅê¨1¨ðÔÅÀ°¨ (¨2¨1¨7¨)

(ÃÅð× îÔñÅ 4 Øð¹ 3 ç¹êçÅ, Á§Õ : 1200)

Á§å Á×Ãå 1581 ÂÆÃòÆ ù ÁÅê

ÜÆ é¶ ×¹ÇðÁÅÂÆ çÆ Ç÷§î¶òÅðÆ ÃzÆ ×¹ðÈ

ÁðÜé ç¶ò ÜÆ ù ìõô Çç¾åÆÍ ÇÂà Ã

ÇêzæÆ Ú§ç çÆ ÂÆðÖŠ寺 ìÚä ñÂÆ ÃzÆ ×¹ðÈ

ðÅîçÅà ÜÆ ÁÅêä¶ ÁÅÇ×ÁÅÕÅð ê¹¾åð

ÃzÆ ×¹ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ Ãî¶å ׯǧçòÅñ

ÜÅ ÇàÕ¶ Áå¶ ÇÂæ¶ ÔÆ 1 Ãå§ìð 1581

ÂÆÃòÆ ù ܯåÆ-ܯÇå ÃîŠ׶Í

ÃzÆ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ù ×°ðîÇå

ó×Æå çÅ Áñ½ÇÕÕ ÇÂôÕ ÃÆ, ÇÂö

ÕÅðé À°é·» çÆ ìÅäÆ 30 ðÅ×» ÇòÚ

ÇîñçÆ ÔË, ÜçÇÕ ÃzÆ ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ

çÆ 19 Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆ 17

ðÅ×» ÇòÚÍ

ÁÅê ÜÆ çÆ ìÅäÆ ÇòÚ ÇìðÔ¯º, òËðÅ×

Áå¶ ×°ðÈ-Úðé» çÅ êz¶î áÅá» îÅðçÅ

ÔËÍ ÁÅê ÜÆ çÆ ðÇÚå ìÅäÆ ÇòÚ ÚÅð

ðÅ×» çÆÁ» 6-6 ÁôàêçÆÁ» (24 ÁôàêçÆÁ») êz¶î å¶ ÇìðÔ¯º ð³× ÇòÚ

ð³×ÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Ôé Áå¶ ÇÂÔ ìÅäÆ

ÒùÖîéÅ ÃÅÇÔìÓ ç¶ é»Á Ô¶á êzÇüè ÔËÍ

Áܶ òÆ ÕÂÆ ×°ðÈ Õ¶ ñÅñ ÇÂà ìÅäÆ çÅ

Çé¾å Á³Çîzå ò¶ñ¶ êÅá Õðç¶ å¶ Áé§çå Ô°³ç¶ ÔéÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ç¶ Ü¯åÆ-ܯÇå ÃîÅÀ°ä Çê¾Û¯º ÇìðÅçðÆ òñ¯º ܯ ÇÂÕ¼á ׯdzçòÅñ Ô¯ÇÂÁÅ, À°Ã ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ

ÁðÜé ç¶ò ÜÆ çÆ êzÇåíÅ À°ÜÅ×ð Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂà Ã ÃÅñ»-ì¼èÆ á¯Õð» Ö»ç¶ í¼à òÆ ×°ðÈ-çðìÅð ÇòÚ ÔÅ÷ð ԯ¶Í

À°é·» é¶ Ü¯Çå çŠܯ êzÕÅô å¾ÇÕÁÅ, À°Ô À°é·» ç¶ ÇÔðÇçÁ» ù ð°ôéÅ Ç×ÁÅÍ

À°Ã Ã í¼à» é¶ ×°ðÈ À°ÃåÇå ÇòÚ Ü¯

Ãò¾Âƶ À°ÚÅðé ÕÆå¶, À°é·» ÇòÚ ÃzÆ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ çÆ îÔÅéåÅ ù ÇìÁÅé ÕðÇçÁ» ÇñÇÖÁÅ ÇÕ áÅÕð ÔðçÅà ÜÆ

ç¶ Ãê¹¼åð ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ êzí± å¯º à°¾à¶

ԯ¶ ÇÔðÇçÁ» ù é¼ÕÅ-é¼Õ éÅî-ìÅäÆ

éÅñ íð ç¶ä òÅñ¶ ÔéÍ À°é·» çÆ Çéðîñ

ó×å ÇòÚ ÚñÈñ¶ ÁÅåî-ð³× éÃÆì Ô°³ç¶

Ôé Áå¶ îé ÃÔÜ ÁòÃæÅ ÇòÚ ÇàÕ Õ¶

ܯÇå ÃðÈêÆ êzí± éÅñ ÇÂÕ-ÇîÕ Ô¯ Ü»çÅ

ÔËÍ À°é·» çÆ êz¶îÅ-í×åÆ ç¶ íð¶ í³âÅð»

çÆ ìõôô éÅñ êðî êç ù êzÅêå Ô¯ÂÆçÅ ÔËÍ êz¶îÅ í×åÆ ç¶ êðòÅÔ ÕÅðé À°é·» çÆ êÈðìñÆ êzí±-êzÆå ÇòÚ Õç¶ áñ· éÔƺ ê˺çÆ, Ãׯº ÃÇå×°ðÈ çÅ ÁæÅÔ ×°ð ôìç Üê Üê Õ¶ À°Ô Á³Çîzå-èÅðÅ

ç¶ ðà ÇòÚ ÃçÅ ÇñòñÆé ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ í¼à-ìÅäÆ ÇÂÀ°º ÔË :

- ÕÇò Õñ· áÕ°ð ÔðçÅà åé¶ ×°ð ðÅîçÅà Ãð Áíð íð¶¨2¨

- Ãå×°ð îÇå ×Èó© Çìîñ Ãåó×Çå ÁÅåî¹ ð³Ç× ÚñÈñ° íïŨ

ÜÅ×·Å îé° Õòñ° ÃÔÇÜ êðÕÅ÷ŠÁíË

Çéð³Üé° ØðÇÔ ñÔÅ...¨3¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, íà Õñ· ÃÔÅð, Á§Õ : 1396)

-Ãå×°ð êðÃÅÇç êðîêç¹ êÅïÅ í×Çå íÅÇ í³âÅð íð¶ ...¨4¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, Á§Õ : 1397)

- êz¶î í×Çå êðòÅÔ êzÆÇå ê¹ìñÆ é

Ô°àǨ

ÃÇå×°ð Ãìç¹ ÁæÅÔ° ÁÇîÁ èÅðÅ ðù ×°àÇÂ...¨8¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ÚÀ¹æ¶ Õ¶ 4, ÕñÃÔÅð, Á§Õ : 1397)

√Ïæ ÷≈Ò√≈

í±ÇîÕÅ

ÒÃðì¼å ÖÅñÃÅÓ ôìç Áá·Åðòƺ ÃçÆ

ÇòÚ Çóػ é¶ ÁÅê ÔÆ ØÇóÁÅÍ ìÅìÅ ì³çÅ

ÇÃ³Ø ìÔÅçð ç¶ ôÔÆç Ô¯ ÜÅä î×𯺠ÇüÖ

Õ½î çÅ Õ¯ÂÆ ï¯× ÁÅ×È éÅ À°íÇðÁÅÍ

æÅÀ°º-æÅÂƺ ÇÃ³Ø ÃæÅéÕ ÁÅ×ÈÁ» çÆ

Õî»â Ô¶á Üæ¶ì³ç Ô¯ä ñ¾× êÂ¶Í Ã§é

1710 寺 1716 å¾Õ ç¶ ñ×í× Û¶

ÃÅñ» ÇòÚ ìÅìÅ ì³çÅ ÇÃ³Ø ìÔÅçð é¶

íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ çÆ ÇÂÔ

àÈÕ: ÒÒÇÂÕ¹ ÇÃÖ¹ ç¹Ç ÃÅè

ó׹ ê³Üƺ êðî¶Ãð¹¨Ó (òÅð

13, êÀ°óÆ 19) çÅ Ãðì¼å

õÅñÃÅ Áå¶ ×°ðîå¶ ç¶ Ãì³è

ÇòÚ ò¼âÅ îÔ¼åò ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ

ׯÇì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ ôÅÇÂç

ÇÂö ðòÅÇÂå ù î¹¼Ö ð¾ÖÇçÁ»

ÇÜæ¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì

ÜÆ ù ×°ÇðÁÅÂÆ ç¶ä ñÂÆ

×°ð-×¼çÆ çÆ Ã½ºêäÅ ÕÆåÆ, À°æ¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ õÅñö

ÇòÚ ÁÅê ÔÅ÷ð ðÇÔä çÅ

óնå òÆ Çç¼åÅÍ ÚîÕ½ð çÆ

×ó·Æ ÇòÚ ê³Ü» é¶ ÇÂվᶠԯ

Õ¶ ÃÇå×°ð» ù ܯ Ô°Õî ×ó·Æ

Û¼â Õ¶ Úñ¶ ÜÅä ñÂÆ Çç¼åÅ

ÃÆ, À°Ô êÇÔñÅ Ò×°ðîåÅÓ

ÃîÇÞÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË å¶ À°é·»

çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ, Ã å¶ ÃæÅé

î¹åÅìÕ ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ

ÔÆ ÃÆÍ ÇÂà éòƺ êð³êðÅ é¶

ÃÇå×°ð» çÆ ÁÅêäÆ î½ÜÈç×Æ

ÇòÚ ÔÆ Üéî ÇñÁÅÍ

î¹öñ ÃÅîðÅÜ ù Üó·» å¯º ÇÔñÅ Õ¶ ð¼Ö

Çç¼åÅÍ Ö¹ôò³å ÇÃ³Ø çÅ ÇòÚÅð ÔË, î¹öñ

ôÅÃé é¶ Ã§é 1716 寺 î×𯺠Ü篺 Çþֻ

çÅ Ö¹ðÅ-Ö¯Ü ÇîàÅÀ°ä çÆ êÅÇñÃÆ ìäÅ

ñÂÆ å» Çüֻ êÅÃ ç¯ ÔÆ ðÃå¶ Ãé; Ü» å» À°Ô նà ÕàÅ Õ¶ ÃÇÔÜèÅðÆÁ»

ÇòÚ ñ°êå Ô¯ ÜÅä, Ü» Øð-ìÅð Û¼â Õ¶ ç¶ô Áå¶ Õ½î ñÂÆ õÅñÃÂÆ ÃðÈê ÇòÚ

ñóç¶-ñóç¶ ôÔÆç Ô¯ ÜÅäÍ ÃzÆ ×°ðÈ

ׯÇì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ ç¶ Çîôé çÆ êÈðåÆ ñÂÆ

õÅñÃÅ ÃðÕÅðÆ Üìð Çòð°¼è Üæ¶ì³ç Ô¯ä

ñ¾× ÇêÁÅÍ ÇÂÀ°º õÅñÃÅ ø½Ü Ô½ñÆ-Ô½ñÆ

ìäçÆ ×ÂÆ, ÇÜÃ é¶ Á×ñ¶ ê³ÜÅÔ ÃÅñ

î¹öñ» éÅñ åÕóÅ ñ¯ÔÅ ÇñÁÅÍ ÇÂé·»

ÜÇæÁ» ç¶ ÃîÈÔ ù ÒÃðì¾å õÅñÃÅÓ çÅ

éÅî Çç¼åÅ Ç×ÁÅ Áå¶ ÇÂé·» òñ¯º Ãðì-

óîåÆ éÅñ êÅà ÕÆå¶ Ü»ç¶ îÇåÁ» ù

Ò×°ðîåÅÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÃÆ, ܯ Ãî¹¼Ú¶ ê³æ

Óå¶ ñÅ×È Ô°³çÅÍ íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ çÆ ÇÂÔ àÈÕ: ÒÒÇÂÕ¹

ÇÃÖ¹ ç¹Ç ÃÅè ó׹ ê³Üƺ êðî¶Ãð¹¨Ó

(òÅð 13, êÀ°óÆ 19) çÅ Ãðì¼å õÅñÃÅ

Áå¶ ×°ðîå¶ ç¶ Ãì³è ÇòÚ ò¼âÅ îÔ¼åò

ÔËÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ ôÅÇÂç

ÇÂö ðòÅÇÂå ù î¹¼Ö ð¾ÖÇçÁ» ÇÜæ¶ ÃzÆ

×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ù ×°ÇðÁÅÂÆ ç¶ä

ñÂÆ ×°ð-×¼çÆ çÆ Ã½ºêäÅ ÕÆåÆ,

ê³Ü» é¶ ÇÂվᶠԯ Õ¶ ÃÇå×°ð» ù ܯ

×ó·Æ Û¼â Õ¶ Úñ¶ ÜÅä ñÂÆ Çç¼åÅ

À°Ô êÇÔñÅ Ò×°ðîåÅÓ ÃîÇÞÁÅ ÜÅ

ÃÕçÅ ÔË å¶ À°é·» çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ, Ã

å¶ ÃæÅé î¹åÅìÕ ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ ÔÆ

ÃÆÍ ÇÂà éòƺ êð³êðÅ é¶ ÃÇå×°ð» çÆ

ÁÅêäÆ î½ÜÈç×Æ ÇòÚ ÔÆ Üéî ÇñÁÅÍ

ÒÒÇòÇÚ Ã³×Çå ÔÇð êzí° òÃË ÜÆÀ°¨ÓÓ

(îÅÞ î. 4, Á§Õ : 94) çÆ ×°ðîÇå öè

Ãðì¼å õÅñö çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ ù ð¼ìÆ

Ô°³×ÅðÅ ìÖôçÆ ÔËÍ Ã³×å çÆ ì¶éåÆ Óå¶

ÔÆ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò ÜÆ é¶ Ú³çÈ çÆ

ñóÕÆ çÅ ÇðôåÅ î¯ÇóÁÅ ÃÆÍ çÃò¶º

êÅÇåôÅÔ é¶ õÅñÃÅ ø½Ü ç¶ ÕÇÔä Óå¶

Áé§çê¹ð çÅ ÇÕñ·Å Û¾ÇâÁÅ ÃÆÍ ÃÇå×°ðÈ

ÃÅÇÔìÅé ó×å çÅ ÇÂåéÅ ÃÇåÕÅð

Õðç¶ ÃéÍ ×°ð À°êç¶ô ðÅÔƺ Ãðì¼å

õÅñö ñÂÆ Ã¶è ×°ðìÅäÆ ÇòÚ î½ÜÈç ÔË : ԯǠÇÂÕåz ÇîñÔ° î¶ð¶ íÅÂÆ ç¹ÇìèÅ çÈÇð

ÕðÔ° Çñò ñÅǨ

ÔÇð éÅîË Õ¶ Ô¯òÔ° ܯóÆ ×°ðî¹ÇÖ ìËÃÔ°

ÃëÅ ÇòÛÅǨ1¨ (¨4¨1¨19¨)

(ìÃ³å¹ î. 5 Øð¹ 2 ÇÔ§â¯ñ, Á§Õ : 1185)

õÅñö ù åÅÕÆç ÔË, ÔÇðéÅî çÆ

Çñò ÇòÚ Ü°ó Õ¶ ç¹ÇìèÅ çòËå» ù

ÇîàÅ Õ¶ ÇÂÕ æ» Óå¶ Çîñ ìËᯠÁå¶ ÃÅð¶ ÇÂÕ¼åð Ô¯ ÜÅò¯Í

¶.ÃÆ. ìËéðÜÆ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Òç

õÅñÃÅ ðÅÜÓ ç¶ ê³éÅ 38 Óå¶ ÇñÖçÅ ÔË ÇÕ çÃò¶º êÅÇåôÅÔ é¶ ðÈÔÅéÆ ×°ðåÅ çÅ çðÜÅ å» ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ù Çç¼åÅ êð ç¹ÇéÁÅòÆ Áå¶ ê³æÕ ÇÔ¼å» ñÂÆ Á×òÅÂÆ Õðé çÆ òÅ×â¯ð õÅñÃÅ ê³æ

ù ýºêÆÍ ÇÂÔ¯ ÇòÚÅð Çêz³ÃÆêñ å¶ÜÅ ÇóØ

é¶ òÆ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒÇüÖÇÂ÷î ÇÂàà ÁÅÂÆâÆÁñ÷ Á˺â ÇÂéÃàÆÇàÀ±ôé÷Ó

ÇòÚ ê³éÅ 32 Óå¶ Çç¼å¶ ÔéÍ

âÅ. ׳âÅ ÇÃ³Ø Áå¶ Ô¯ð ÇÂÇåÔÅÃÕÅð»

çÅ ÇòÚÅð ÔË ÇÕ ÁáÅð·òƺ ÃçÆ ç¶ Ãðì¼å

õÅñÃÅ çÅ ÇÂÕ¼á ÁÅî å½ð Óå¶ ÃÅñ ÇòÚ

Õ¶òñ ç¯ òÅðÆ

êð À°é·» ÇìÖó¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ ÕÂÆ

òÅðÆ Çóػ é¶ ÇÕö ×°êå æ» Óå¶ ìËá

Õ¶ Õ¯ÂÆ Ò×°ðîåÅÓ ÕðÕ¶ ÕÅðòÅÂÆ ÕðéÆ

Ô°³çÆ ÃÆ, ÇÜò¶º ÇÕ î¼Ã¶ ð³Øó çÅ ÇÃð

ò¼ãä çÅ ×°ðîåÅ ÔÅñÅå îÈÜì ÃzÆ

ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ Ô¯äŠóíò éÔƺ

ÃÆÍ ÇÂÔ ×°ðîåÅ ìÆÕÅé¶ð ÇòÖ¶ ÇÕö æ»

Óå¶ Ô¯ÇÂÁÅ å¶ ç¯ Çóػ- íÅÂÆ Ã¾¹ÖÅ ÇóØ, íÅÂÆ îÇÔåÅì ÇÃ³Ø é¶ î¼Ã¶ çÅ ÇÃð ò¼ã

Õ¶ ÇñÁÅÀ°ä çÆ Ã¶òÅ ÁÅêä¶ Ç÷³î¶ ñÂÆÍ

Ô», Ü篺 Ü篺 ÃzÆ Á³ÇîzåÃð ÃÅÇÔì ç¶

çðôé-çÆçÅð¶ Õðé ÇòÚ î¹öñ ÃðÕÅð

òñ¯º Õ¯ÂÆ ð°ÕÅòà éÅ ÖóÆ Ô°³çÆ å»

ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

Óå¶ ÷ðÈð ÇÂÕ¼åð Ô°³çÅÍ

íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø ÜÆ Ã§é 1721 ÇòÚ

ÃzÆ ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ç¶ î¹¾Ö ×z³æÆ Áå¶

ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ç¶ î¹¾Ö Ã¶òÅçÅð

ìä¶Í À°Ã¶ ÃÅñ ÔÆ ì³çÂÆ õÅñÃÅ Áå¶

å¼å õÅñÃÅ ÇòÚÕÅð Þ×ó¶ çÅ ÇéêàÅðÅ

ÇÜà åðÆÕ¶ éÅñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÂà ׼ñ

çÅ ÃÈÚÕ ÔË ÇÕ Ãðì¼å õÅñÃÅ çÆ Ã³ÃæÅ

Áܶ ìäÆ éÔƺ ÃÆÍ

çé 1716 寺 1733 å¾Õ ÇÂé·» 17

ÃÅñ» ÇòÚ Õ½î é¶ õÅñÃÅ ø½Ü çÅ ðÈê

èÅðé Õð ÇñÁÅÍ ÕÂÆ ÇóØ, Üæ¶ì³çÆÁ»

ç¶ ðÈê ÇòÚ ÇÂռᶠ԰³ç¶, ÃzÆ Á³ÇîzåÃð

ç¶ çðôé-çÆçÅð¶ ÕðÕ¶ ÁÅê¯ ÁÅêä¶

ñ°Õä-ÇàÕÅÇäÁ» ÇòÚ êðå Ü»ç¶Í

÷ÕðÆÁÅ õÅé é¶ õÅñÃÅ ø½Ü» òñ¯º

Çé¾å ÃðÕÅðÆ Ö÷ÅéÅ ñ°¾à ñËä Áå¶ Ô¯ð

ÕÂÆ êzÕÅð çÅ é°ÕÃÅé ÕÆå¶ ÜÅä 寺

Û°àÕÅðÅ êÅÀ°ä ñÂÆ Ã§é 1733 çÆ

ÇòÃÅÖÆ ç¶ î½Õ¶ ÃzÆ Á³ÇîzåÃð ÃÅÇÔì

ÇòÖ¶ ÇÂÕ¼áÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» õÅñÃÅ ø½Ü» ù

éòÅìÆ çÆ ê¶ôÕô ÕÆåÆÍ Ãî¾¹Ú¶ ÔÅ÷ð

ÜÇæÁ» òñ¯º êzÃêð ÇòÚÅð Çê¾Û¯º Ãðì-

óîåÆ éÅñ îåÅ êÅà ԯÇÂÁÅ ÇÕ éòÅìÆ

ñË ñÂÆ ÜÅò¶, êð ñË Õ¶ óå°ôà éÔƺ Ô¯

ÜÅäÅÍ ÇÕÀ°ºÇÕ êÈðé õÅñÃÅ ðÅÜ Õ½î çÅ

ÇéôÅéÅ ìä Ú¹¾ÕÅ ÃÆÍ Õ°Þ Ã Çê¾Û¯º ÔÆ

÷ÕðÆÁÅ õÅé é¶ éòÅìÆ òÅêà ñË ñÂÆ

Áå¶ ÃzÆ Á³ÇîzåÃð ôÇÔð Óå¶ êÇÔðÅ ÇìáÅ

Çç¾åÅ, ÇÜà ÕðÕ¶ ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ ÕÅøÆ

ÇÚð ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ ÇÂÕ¼åð

éÔƺ Ô¯ ÃÇÕÁÅÍ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø ù òÆ

î¹öñ ÃðÕÅð é¶ è¯ÖÅ ç¶ Õ¶ ôÔÆç Õð

Çç¼åÅÍ

ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ

ç¶ ÁÃæÅé ìÅð¶ ÇòÚÅð ÕðéÅ ÷ðÈðÆ

ÜÅêçÅ ÔËÍ õÅñö çÆ Üéî í±îÆ íÅò¶º

ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔì ÔË, êð õÅñö çÅ

îÆðÆ-êÆðÆ çÅ Õ¶ºçð 18òƺ ÃçÆ å¯º ÃzÆ

ÔÇðî³çð ÃÅÇÔì ç¶ Ã³×-ÃÅæ ÃzÆ ÁÕÅñ

åõå ÃÅÇÔì ÔÆ ÇðÔÅ ÔË Áå¶ Á¾×¯º òÆ

ÇÂÔ¯ ÁÃæÅé õÅñÃÅ ÜÆ çÅ Õ¶ºçðÆ

ÁÃæÅé ìÇäÁÅ ðÔ¶×ÅÍ

ÃzÆ ×°ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶

Á׳îÆ ÃÈÞ Áé°ÃÅð ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

ÃÅÇÔì çÆ ðÚéŠçé 1606 寺 1609

ç¶ ÇòÚÕÅð ÕÆåÆÍ ÃzÆ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò

ÜÆ çÆ ôÔÆçÆ å¯º î×ð¯º, ÒéÅéÕ Çéðîñ

ê³æÓ ÇòÚ Ü¯ îÅéÇÃÕ êÆóÅ À°µáÆ, À°Ã

ù éòƺ öè Áå¶ èðòÅà ç¶ä ñÂÆ ÃzÆ

×°ðÈ ÔÇðׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÃzÆ Õ¯áÅ

ÃÅÇÔì ç¶ éÅñ ÔÆ Ã³×å» ù Ö¹¾ñ·¶ çðôé

ìõôä ñÂÆ ÇÂÕ åõå ìäòÅÇÂÁÅÍ

ÇÃ¾Ö Ã³×å» ÇÂÕ¼åð Ô°³çÆÁ» Áå¶ Çüֻ

Á³çð ìÆð-ðà çÅ À°åôÅÔ íðé ñÂÆ

ÁÅê ÜÆ ãÅâÆÁ» 寺 òÅð» ùÇäÁÅ

Õðç¶Í çé 1619 寺 1634 å¾Õ ÁÅê

ÜÆ ÇÂà ÁÃæÅé Óå¶ ÇìðÅܶ, êð ÁÅê

ÜÆ ç¶ ÕÆðåê¹ð ÃÅÇÔì Úñ¶ ÜÅä î×ð¯º, ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ñ×í× ÇÂÕ

ÃçÆ å¾Õ îÆÇäÁ» ç¶ Õì÷¶ ÇòÚ ÇðÔÅÍ

î¹ó íÆóÅ ç¶ Ã õÅñö é¶ ÇÂ¾æ¶ ê¹¾Ü Õ¶, ÇÂà çÆ ÃÅð óíÅñ ÕÆåÆÍ Ã³é 1733

çÅ ×°ðîåÅ, ÇÜà ðÅÔƺ õÅñö ù éòÅìÆ

ÇîñÆ, À°Ô ÇÂö ÁÃæÅé Óå¶ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ

ÃÆÍ ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÆ ø½Ü Ô¯ä ÕÅðé

õÅñÃÅ ÜÆ ñÂÆ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

寺 ò¼è Ô¯ð ÇÕÔóÅ ÁÃæÅé Ô¯ ÃÕçÅ ÃÆ?

êzÆíÅôÅ ÃÇå×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Ô°§ç¶ Ãðì¼å

õÅñÃÅ éÅî çÆ Õ¯ÂÆ Ã³ÃæÅ éÔƺ ÃÆ

Áå¶ Ã§é 1809 ç¶ ÁÅõðÆ ×°ðîå¶ å¯º

î×𯺠Çëð î¹ó Õ¶ Ãðì¼å õÅñö çÆ Õ¯ÂÆ ÇÂÕ¼åðåÅ éÔƺ Ô¯ÂÆÍ Ã§é 1984 ç¶ ÃzÆ

ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì À°µå¶ íÅðåÆ ø½Ü

õÅñÃÅÓ çÅ ÇÂÕ¼á Ô¯ÇÂÁÅ, êð ÇÂà ÇÂÕ¼á ÇòÚ ê³æ çÆÁ» Ãî¹¼ÚÆÁ»

óÃæÅò» ù ôÅîñ éÅ ÕÆå¶ ÜÅä ÕÅðé, ÇÂà ÇòÚ ÕÆå¶ øËÃÇñÁ» ù Ãî¹¼Ú¶ ê³æ ç¶

øËÃñ¶ éÔƺ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ õÅà ÕðÕ¶

ÜçÇÕ ÇÂà ÇòÚ ñ¶ ׶ Õ°Þ øËÃñ¶ å» ÇìñÕ°ñ ÔÅï-ÔÆä¶ Ãé ÇÜò¶º ôz¯îäÆ ×¹ðç¹ÁÅðÅ êzì§èÕ Õî¶àÆ çÅ í³× ÕÆåÅ

ÜÅäÅÍ ÇÂ¾æ¶ ÇÂÔ ×¼ñ òÆ òðéäï¯×

ÔË ÇÕ ÇÂà 寺 Õ°Þ ÇÚð êÇÔñ» íÅðå

ÃðÕÅð ç¶ Ô¾æ-á¯Õ¶ óåÅ ÇÃ³Ø ÇéÔ³×

òñ¯º òÆ Ãðì¼å õÅñÃÅ çÅ ã½º× ðÇÚÁÅ

Ç×ÁÅ ÃÆ, ܯ ÇÃ¾Ö ÇÃè»å Áå¶ ÇÃ¾Ö Õ½î éÅñ ÇÂÕ ò¾âÅ øðÅâ ÃÆÍ

ÇÂé·» À°êð¯Õå òðÇäå ÁÖ½åÆ

Ãðì¼å õÅñÊóî¶ñé» é¶ ÕÂÆ ÇÃè»åÕ êzôé Öó¶· Õð Çç¾å¶, ÇÜò¶º ÇÕ :

(À) î½ÜÈçÅ ÔÅñÅå ÇòÚ Ãðì¼å õÅñÃÅ çÆ ÃÔÆ êzÆíÅôÅ ÕÆ ÔË?

(Á) ÕÆ Ãðì¼å õÅñÃÅ Ç÷³î¶òÅð ê³æÕ Üæ¶ì³çÆÁ» çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ ÔË ÇÕ ç¶ô-Çòç¶ô ò¾Ãç¶ Ãî¹¼Ú¶ ÇÃ¾Ö Ü×å çÆ?

(Â) Ãðì¼å õÅñÃÅ ì¹ñÅÀ°ä çÅ ÁÇèÕÅð ÇÕà ù ÔË?

(Ã) ÕÆ Õ¯ÂÆ ÇÃ¾Ö Ü» Õ¯ÂÆ ÇÂÕ¼ñÆ Üæ¶ì³çÆ Ãðì¼å õÅñÃÅ ì¹ñÅÀ°ä çÆ Ãîð¼æ ÁÇèÕÅðÆ Ô¯ ÃÕçÆ ÔË?

(Ô) Ãðì¾å õÅñÊçî¶ñé ÇòÚ Çéðä¶ ñËä çÅ ÇòèÆ-ÇòèÅé ÕÆ þ?

(Õ) ÕÆ Ãðì¼å õÅñÊóî¶ñé ÇòÚ ì¯ñä çÅ ÁÇèÕÅð Ôð¶Õ ÇÃ¾Ö îÅåz ù ÔË Ü» Õ¶òñ Üæ¶ì§çÆÁ» ç¶ êzåÆÇéè» ù?

Õ½î À°µå¶ ÁŶ íÅðÆ Ã³Õà é¶ ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ ù Üéî Çç¾åÅÍ ìÅìÅ ì³çÅ ÇóØ

ìÔÅçð çÆÁ» î¾ñ» ç¶ êzåÆÕðî òܯº î¹öñ ÃðÕÅð é¶ õÅñÃÅ ÜÆ ù õåî

Õðé çÆ áÅä ñÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ Çóػ ç¶

Õåñ¶ÁÅî çÅ ç½ð ÁÅð³í Ô¯ÇÂÁÅÍ Ã§é

1716 寺 1733 å¾Õ ÇÂÔ ç½ð Ú¾ÇñÁÅÍ

Ãðì¼å õÅñÃÅ

ÃÅñ 寺 ԶỠçÆ À°îð ç¶ ÇÃ³Ø Ô°³ç¶ ÃéÍ

åðéÅ çñ ç¶ Ç÷³î¶ é½ÜòÅé» ù ôÃåð-

ÇÃÖñÅÂÆ ç¶ Õ¶ ÇåÁÅð ÕðéÅ Áå¶

×°ðç¹ÁÅÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ-óíÅñ ÕðéÆ

ÃÆÍ Ü¯ õÅñÃÅ Ã¼Ü Ü»çÅ, À°Ô ÔÆ Òçñ

õÅñÃÅÓ çÅ î˺ìð ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅÍ ÔðÆ

ðÅî ×°êåÅ é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÇòÚ ÇÂÕ

æ» ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÃÇÔÜèÅðÆ ø½Ü

ÇòÚ íðåÆ Ô¯ä ñÂÆ ÁÅÀ°ºçÅ å» À°Ã

ù çÅó·Æ նà ð¾Öä¶ Áå¶ íðåÆ Ô¯ä 寺

êÇÔñ» ֳⶠçÆ êÅÔ°ñ ñËäÆ ñÅ÷îÆ Ô°³çÆ

ÃÆÍ

Áá·Åðòƺ ÃçÆ ç¶ ê³ÜÅì çÆ Õ¾°ñ

ò¾Ã¯º ÔËéðÆ ñÅð³Ã Áé°ÃÅð 15 ñ¼Ö ÃÆÍ

ÃÇî¾æ çÅ Áé°îÅé ÔË ÇÕ ê³ÜÅì ÇòÚ

Õ¾°ñ 50 ñ¾Ö ñ¯Õ ò¾Ãç¶ ÃéÍ ñÅð³Ã çÅ

Áé°îÅé ÔË ÇÕ Çüֻ çÆ Õ°¾ñ Ç×äåÆ 8

ñ¼Ö ç¶ ñ×í× ÃÆÍ Ü¼à Ç÷îÆçÅðÅ çÆ

ìÔ°-Ç×äåÆ ÃÆÍ çñ õÅñÃÅ çÅ ×áé, ÇÜà å𷻠¶.ÃÆ. ìËéðÜÆ Áå¶ ÔðÆ ðÅî

×°êåÅ çÆ ðŶ ÔË, õÅñÃÅ ðÅÜ ÕÅÇÂî

Õðé ñÂÆ ÔÆ ìÇäÁÅ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ î¹öñ

ôÅÃé Çízôà Áå¶ ðÅÜ-×¾çÆ ñÂÆ ÇéÕ³î¶

òÅðû ÕÅðé Ççé¯-Ççé Õî÷¯ð Ô¯ Ú¹¾ÕÅ

ÃÆ Áå¶ õÅñÃÅ ÁäÖ éÅñ ÜÆÀ±äÅ

ñ¯óçÅ ÔËÍ ÇÂÔ Ãí Õ°Þ õÅñÃÅ ðÅÜ ç¶

ÕÅÇÂî Ô¯ä éÅñ óíò ÃÆÍ ðÅÜ Õðé

çŠùÁÅç ìÅìÅ ì³çÅ ÇÃ³Ø ìÔÅçð òñ¯º

êzÅêå ÕÆåÆÁ» ÇÜ¼å» é¶ 1710-1716

ÇòÚÕÅð ÚÖÅ ÔÆ Çç¾åÅ ÃÆÍ

ìäåð Áå¶ ×áé Ãðì¼å õÅñö çÆ ìäåð ç¶ Çéïî

ñ×í× À°ÔÆ Ãé ÇÜÔó¶ ÇîÃñ» çÆ

ìäåð ç¶Í ÕÇé§Øî ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ

ÒÒÇÔÃàðÆ ÁÅø ç ÇþÖÃÓÓ ÇòÚ ÇîÃñ»

çÆ ìäåð ç¶ Õ°Þ ÁÅèÅð ç¾ÃçÅ ÔËÍ

èÅðÇîÕ îÔ§åòÅçÆ ×äå³åð

(À) èÅðÇîÕ ÇÂà ñÂÆ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂé·»

çÅ ÇÂÕ¯ ð¼ì Óå¶ ÇéôÚÅ ÃÆÍ ÇÂÕ¯ ×°ðÈ Õ¶

ÇÃ¼Ö ÃéÍ

(Á) Ãðì¼å õÅñÃÅ ÇîÃñ» ç¶ ÃîÈÔ ù ÕÇÔ³ç¶ ÔéÍ ÇÂà ñÂÆ ×äå³åðÆ ÔËÍ

(Â) îÔ³åòÅçÆ ÇÂà ÕðÕ¶, ÇÕÀ°ºÇÕ

ÇîÃñ» ç¶ ÃðçÅð ÁÅî å½ð Óå¶ ò¼â¶-ò¼â¶

Ç÷îÆçÅð Ô°³ç¶ Ãé, ÇÜé·» ç¶ Á¾×¯º î¹÷Åð¶

Áå¶ ÕÅî¶ Ô°³ç¶ ÃéÍ ÇÂìÃàé çÅ ÇòÚÅð ÔË ÇÕ ÇîÃñ»

èÅðÇîÕ, ñ¯Õå³åðÆ, êð ÇéðÅÕ°³ô

ÃéÍ ÇÂà ÇòÚ ô¼Õ éÔƺ ÇÕ ñ¯Õå³åðÆ

Áå¶ ÇéðÅÕ°³ô ç¯ò¶º ÃÉË-Çòð¯èÆ ÇÃè»å

ÔéÍ êð ñ¯Õå³åð 寺 À°Ã çÅ íÅò ÔË

ÇÕ ÇîÃñ» ÇòÚ ôÅîñ ×°ðÇüֻ ñÂÆ

õÅñÃÂÆ ÃîÅéåÅ çÅ êÈðÅ ÇèÁÅé

ð¾ÇÖÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ Ãðì¼å õÅñÃÅ ÇòÚ òÆ

ôÅîñ ÃÅð¶ ÇîÃñçÅð ìðÅìðÆ ç¶ ÁÅèÅð

Óå¶ ôÅîñ Ô°³ç¶ ÃéÍ Õ¯ÂÆ ò¼âÅ Ü» Û¯àÅ

éÔƺ ÃÆ î³ÇéÁÅ Ü»çÅÍ Ô», ÇîÃñ» ÇòÚ

å» ÇîÃñ ç¶ ÃðçÅð çÅ ÇéðÅÕ°³ô Ô°Õî

Ú¾ñçÅ ÔÆ ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂà éÅñ ÔÆ

Üæ¶ì³çÆ ÇòÚ Áé¹ôÅÃé (÷ìå) ÕÅÇÂî

ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÃÆÍ

Ãðì¼å õÅñÃÅ ç¶ Ã³×áé Ãì³èÆ

ÇÂÕ-ç¯ ×¼ñ» é¯à Õðé òÅñÆÁ» Ôé; ÇÕ

ÇÂÔ Ã³Õà ÕÅñ çÆ À°êÜ ÔËÍ ÇÂà ñÂÆ

ÃÅÔîä¶ ç¹ôîä çÅ àÅÕðÅ Õðé ñÂÆ

ÇÂà Üæ¶ì³çÆ ÇòÚ Â¶ÕåÅ çÆ Ã¹ð ÕÅëÆ

À°µÚÆ ÃÆÍ ÒÜîÅå ÇòÚ ÕðÅîÅå ÔËÓ çÆ

ÕÔÅòå Áé°ÃÅð Ãðì¼å õÅñÃÅ ç¶ Çîñ Õ¶ Ú¾ñä Áå¶ ÇòÀ°ºåì¾è åðÆÕ¶ éÅñ

ç¹ôîä çÅ àÅÕðÅ Õðé ÃçÕÅ õÅñÃÅ ðÅÜ ÕÅÇÂî Ô¯ÇÂÁÅÍ êð ÇÜà ò¶ñ¶ ç¹ôîä õåî Ô¯ Ç×ÁÅ, Ãðì¼å õÅñÃÅ ç¶ Ã³×áé ÇòÚ åð¶ó» êËäÆÁ» ô°ðÈ Ô¯

×ÂÆÁ»Í Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÇîÃñ» çÅ í¯× ê˺çÅ

Ç×ÁÅÍ À°é·» ç¶ ÃðçÅð Áå¶ ï¯è¶ ܳ׻-

ï°¾è» ÇòÚ õåî Ô°³ç¶ ×Â¶Í Ãí 寺 ò¼è

ôÕåÆôÅñÆ ÇîÃñ Õ¶òñ ðäÜÆå ÇóØ

çÆ ðÇÔ ×ÂÆ, ÇÜà çÆÁ» éÆåÆÁ» é¶

ìÅÕÆ ÇîÃñ» ù õåî ÕðÕ¶ ê³ÜÅì ÇòÚ

õÅñÃÅ ðÅÜ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ, ܯ Á³çð×åÆ

ðäÜÆå ÇÃ³Ø Áå¶ À°Ã ç¶ êÇðòÅð çÅ ÔÆ

ðÅÜ Ô¯ Çé¾ìÇóÁÅÍ

çÈÜÆ ×¼ñ ò¶Öä òÅñÆ ÇÂÔ ÔË ÇÕ

Ãðì¼å õÅñÃÅ Ü» ÇîÃñ» ÇòÚ À°ÔÆ ñ¯Õ

íðåÆ Ô¯Â¶, ܯ ÁÅî å½ð Óå¶ ÇÕðÃÅéÆ

ÇÕ¼å¶ éÅñ Ãì³èå ÃéÍ ôÇÔð» çÅ

Áå¶ Ô¯ð óÃÕÅð ìzÅÔîäÆ ðÆåÆ Áé°ÃÅð Ô¯Â¶Í Õ°Þ Õ° ðÅäÆÁ» òÆ ðäÜÆå ÇÃ³Ø çÆ ÇÚÖÅ

ÇòÚ Ãó Õ¶ ÃåÆ Ô¯ ×ÂÆÁ»Í ÜÅå-êÅå çÅ î¹ó Õ¶ ì¯ñ-ìÅñÅ ôÇÔðÆ Çüֻ ÇòÚ

Ç÷ÁÅçÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÃÆÍ

Ãðì¼å õÅñÃÅ ÇÃ¾Ö ÇîÃñ» çÅ ÇÂÕ ÁÅð÷Æ ÇÜÔÅ æ¯ó·-ÇÚðÅ ÇÂÕ¼á Ô°³çÅ

ÃÆ, ÇÜà ù õÅñö çÆ êÅðñÆî˺à ÇÕÔÅ

ÜÅ ÃÕçÅ ÔË, ÇÜà çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ ÃÅñ

ÇòÚ ç¯ òÅð- ÇòÃÅÖÆ Áå¶ çÆòÅñÆ ç¶ î½Õ¶ Óå¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ Ô°³çÆ

ÃÆ Áå¶ ÇÂà ÇòÚ îå¶ ÃðìóîåÆ éÅñ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ ÇòÚ

ÁðçÅà ÕðÕ¶ êzòÅé ÕÆå¶ ÜÅä ÕðÕ¶ Ãí ñÂÆ ñÅ÷îÆ Ô°§ç¶ ÃéÍ Ãðì¼å õÅñö çÆ ìäåð çÅ Á³çÅ÷Å ÇîÃñ çÆ ìäåð 寺 ñ¾× ÃÕçÅ ÔËÍ ÇÂé·» çÆ ìäåð ìÅð¶ Õ°Þ Á³×ð¶÷ ÇñÖÅðÆÁ» é¶ Ã³Õ¶å Çç¼å¶ ԯ¶ ÔéÍ ÇÜò¶º î¶Üð ÁËÚ.ÁËî. ñÅð³Ã, ܯ ìðåÅéÆÁÅ çÆ ÂÆÃà dzâÆÁÅ Õ³êéÆ òñ¯º ê³ÜÅì ÇòÚ ê¯ñÆàÆÕñ ¶ܳà ÃÆ, ÇñÖçÅ ÔË ÇÕ ÃîÅéåÅ ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ Ø¯ó-ÃòÅð ÇîÃñ ÇòÚ íðåÆ Ô°³ç¶ ÃéÍ Ü¶ À°Ô ÁÅêä¶ ÇîÃñçÅð 寺 õ¹ô éÔƺ Ô°³ç¶ Ãé å» À°Ô ÇÂà ÇîÃñ ù Û¼â Õ¶ çÈÜÆ ÇÕö ÇîÃñ ÇòÚ ÜÅ ÃÕç¶ ÃéÍ ÇÂö åð·» ìËðé ÚÅðñà ÇÔÀ±×ñ é¶ ðÆÕÅðâ ÕÆåÅ þ, Ôð ÃòÅð ù ÁÅêäÆ ÇîÃñ Ü» çñ õÅñÃÅ ÇòÚ ÇÃÁÅÃÆ, èÅðÇîÕ Áå¶ ÃîÅÇÜÕ ÃîÅéåÅ êzÅêå ÃÆÍ Ø¯óÃòÅð ÔÆ ÕÂÆ òÅðÆ ÁÅêäÆ ÇîÃñ ç¶ ÃðçÅð ù ÃðçÅðÆ ìõôç¶Í (ÔðÆ ðÅî ×°êåÅ, ÇÜñç 4, ê³éÅ : 351)

ÇÂÀ°º Ãðì¼å õÅñÃÅ çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ ÇòÚ òÆ êzÃêð ÃéîÅé Áå¶ ÃîÅéåÅ ÔÆ ÁÅèÅð ÃÆ, ÚÅÔ¶ Õ¯ÂÆ ÇîÃñ ò¼âÆ ÔË Ü» Û¯àÆ ÔËÍ ÇÂé·» ÇòÚ ñ¯Õå³åðÆ å¾å» çÆ ÞñÕ ÇÂà ׼ñ 寺 òÆ ÇîñçÆ ÔË ÇÕ ÇîÃñ çÅ î¹ÖÆ ÇîÃñ ç¶ Ø¯ó-ÃòÅð»

ç¹ÁÅðÅ Ú¹ÇäÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ Ú¯ä, ÃîÅéåÅ Áå¶ À±Ú-éÆÚ ç¶ ÇòÚÅð 寺 À°êð À°µá Õ¶ Ãí çÅ ÃéîÅé Ô°³çÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÃÅð¶ Á³ÇîzåèÅðÆ ÇÃ³Ø Ô°³ç¶ ÃéÍ ×°ðÇüֻ

òÅñÅ êzÃêð ÇêÁÅð ÕÅÇÂî ÃÆÍ

Ãðì¼å õÅñÃÅ çÆ ìäåð çÅ çÈÜÅ

ÁÅèÅð øËâðñ ÇÕÃî çÅ ã»ÚÅ ÔËÍ ÇÂÃ

çÆ ÇÂÕ¼åðåÅ ÇòÚ ÇîÃñ» ç¶ ÃðçÅð

ÁÅê¯-ÁÅêä¶ ÇÂñÅÕ¶ çÆ êzåÆÇéèåÅ

Õðç¶ ÔéÍ À°Ô òÆ ×°ðîå¶ ÇòÚ ê¶ô ԯ¶

îÇåÁ» À°µå¶ ÁÅêä¶ ÇòÚÅð Çç³ç¶ Ô°³ç¶

ÃéÍ Ãðì-ÃÇÔîåÆ ÇòÚ Ôð ÇÂÕ ÇîÃñ

çÅ ÃðçÅð ôÅîñ Ô°³çÅ ÃÆ Áå¶ ÇÂé·»

×°ðîÇåÁ» ù êÈðÆ åð·» ñÅ×È ÕðéÅ À°Ô

ÁÅêäÅ èðî ÃîÞçÅ ÃÆÍ êð ÁÅêä¶

Ö¶åð ÇòÚ À°Ô ùå³åð òÆ Ô°³ç¶ ÃéÍ

Ãðì¼å õÅñÊ寺 êÇÔñ» Ü篺 éòÅì

ÕêÈð ÇÃ³Ø é¶ 1733 ÂÆÃòÆ ÇòÚ Ãî¹¼ÚÆ

ÇÃ¼Ö ø½Ü ù Òçñ õÅñÃÅÓ ç¶ ðÈê ÇòÚ

ó×Çáå ÕÆåÅ ÃÆ å» ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ

ÇòÚ ÇÂÔ ÇÂÕ ìóÆ îÔ¼åòêÈðé ØàéÅ

ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ çñ õÅñÃÅ Á¾×¯º Ú¾ñ Õ¶

ÇÂÕ ìóÆ ôÕåÆôÅñÆ Çèð Ô¯ ÇéìóÆ, ÇÜà ù î¹öñ» Áå¶ ÁìçÅñÆ ÔîñÅòð»

ù åÆÜÆ Çèð òܯº åÃñÆî ÕðéÅ ÇêÁÅÍ

îðÔ¼à¶ å» êÅéÆêå ÇòÚ ÔÅð ÖÅ Õ¶

ç¼Öä ò¼ñ Úñ¶ ׶ ÃéÍ

ÃðçÅð Õðî ÇÃ³Ø ÇÔÃà¯ðÆÁé é¶

ê¹ÃåÕ ì³çÅ ìÔÅçð, ê³éÅ é§ìð 9 À°µå¶

áÆÕ ÔÆ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ çñ õÅñÃÅ ç¶

ø½ÜÆ Áå¶ ÃðçÅð ×ðÆì ØðÅÇäÁ» ÇòÚ¯º

Ö¶åÆ Õðé òÅñ¶ Ç÷îÆçÅð ÃéÍ À°é·»

é¶ ÁÅêä¶ Ã ç¶ ÔÅñÅå îÈÜì ìÔ°å

ò¼âÅ Õ³î ÕÆåÅÍ ÁÃƺ À°é·» 寺 ÇÂÔ

ÁÅà éÔƺ ð¾Ö ÃÕç¶ ÇÕ À°Ô ÁÅêäÅ

óÇòèÅé ìäÅÀ°ºç¶Í À°é·» é¶ ÇÂÕ ÃÅçÅ

ÇÜÔÅ ÇÃÃàî ÁÅê ÔÆ ìäÅ ÇñÁÅ, ÇÜÃ

ù À°é·» Ãðì¼å õÅñö çÅ éÅî Çç¼åÅÍ

Ô»! ܶÕð Á¼Ü ç¶ Ã Ãðì¼å õÅñÃÅ î¹ó

Õ¶ ùðÜÆå ÕðéÅ ÇêÁÅ å» ÇÂÇåÔÅÃ

Áå¶ ÁÅÀ°ä òÅñÆÁ» êÆó·ÆÁ» ÃÅ毺

ÇÂÔ ÁÅà ÷ðÈð Õðé×ÆÁ» ÇÕ îÅâðé

ÇÃ¼Ö å» êó·¶-ÇñÖ¶ Ãé, À°é·» ù ñ¯óƺçÅ

óÇòèÅé ÷ðÈð ìäÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ ÃÆÍ

ܶ ÁÃƺ Õ¯ÂÆ Ã³ÇòèÅé 寺 Çìé» Ãðì¼å

õÅñÃÅ ìäÅÇÂÁÅ åç À°Ô ÇéôÚ¶ ÔÆ

Ãøñ éÔƺ Ô¯ ÃÕ¶×ÅÍ

Ãðì¼å õÅñÃÅ çÆ ìäåð ù Çܼæ¶

û޶ ç¹ôîä ç¶ õåð¶ é¶ êzÃêð ÇÂåøÅÕ

ìõÇôÁÅ À°æ¶ ÇÂÕ Ô¯ð Ü÷ì¶ é¶ Õ½î

çÆ Â¶ÕåÅ Áå¶ ÁÖ³âåÅ ìäÅÂÆ ð¼ÖÆÍ

ÇÂÔ Ü÷ìÅ ×°ðÈ ç¶ ÇêÁÅð Áå¶ íË-

íÅòéÆ ÇòÚ¯º êËçÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ×°ðÈ ç¶

ê³æ ù À°é·» Á³çð ÃçÅ Úó·çÆÁ» ÕñÅ

ÇòÚ ð¼Öä çÅ Áå¶ ò¶Öä çÅ ÚÅÀ° ÃÆÍ

×°ðÈ å¯º ÇéÛÅòð Ô¯ä çÅ, ×°ðÈ ç¶ ê³æ

寺 Õ°ðìÅé Ô¯ä çŠܯ Ü÷ìÅ Áá·Åðòƺ

ÃçÆ ç¶ Ãðì¼å õÅñÃÅ ÇòÚ ÃÆ, À°Ô

ÁÅêäÆ ÇîÃÅñ ÁÅê ÔÆ ÃÆÍ Á³×ð¶÷ Áå¶

î¹ÃñîÅé ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» é¶ ÁÅêäÆÁ»

ÇñÖå» ÇòÚ Á³ÇÕå ÕÆåÅ ÔË ÇÕ õÅñÃÅ

ø½Ü» çÆ íÅò¶º Ç×äåÆ æ¯ó·Æ Ô°³çÆ ÃÆ, êð ÇÂé·» é¶ ÇÜò¶º ò¼â¶-ò¼â¶ ñôÕð»

çÅ åÕóÅ î¹ÕÅìñÅ ÕðÕ¶ õÅñÃÅ ðÅÜ

ÃæÅêå ÕÆåÅ, ÇÂÔ Á¼Ü ÃÅù Áå¶ ÔðÆ ðÅî ×°êåÅ òð׶ ÇÂÇåÔÅÃÕÅð» ù

ÕðÅîÅå ñ¾×çÆ ÔËÍ ×°ðÈ çÆ êzå¼Ö ÕñÅ

çÅ ÇÕzôîÅ ÔËÍ Á¼Ü ç¶ õÅñö ÇòÚ À°Ô

ÃÇêðà, À°Ô Õ½îÆ Â¶ÕåÅ ñÂÆ Ü÷ìÅ, êåÅ éÔƺ ÇÕ¼æ¶ Áñ¯ê Ô¯ Ç×ÁÅ ÔË?

ÇÂà çÆ æ» ÇÃÁÅÃÆ Úå°ðÅÂÆÁ», Çé¼ÜÆ

ùÁÅðæ ñÂÆ Õ½î éÅñ ö¾çÅðÆ çÅ ÚÃÕÅ

ÇÜÔÅ êË Ç×ÁÅ ñ×çÅ þÍ ÁÃƺ Áá·Åðòƺ

ÃçÆ ç¶ Çóػ ù ÁÅêäÆÁ» Úå°ðÅÂÆÁ»

ç¶ î¹ÕÅìñ¶ ØàÆÁÅ ÃîÞç¶ Ô¯Âƶ, êð À°é·» ï¯ÇèÁ» é¶ ÇìÖó¶ ÃÇîÁ» ÇòÚ

ÁÅêäÅ Áå¶ Õ½î çÅ ÇÃð À°µÚÅ ð¾ÇÖÁÅ, ÇÂÔ ÃÅèÅðé ×¼ñ éÔƺÍ

ç¯ çÔÅÕ¶ êÇÔñ» 1982 ÇòÚ

òÆÔòƺ ÃçÆ ç¶ Çóػ é¶ òÆ èðî-ï°¼è

î¯ðÚÅ Áð³ÇíÁÅ ÃÆÍ ñ¯óÆºç¶ Õ½îÆ Ü÷ì¶

çÆ ÁäÔ¯ºç é¶ ê³æ ù à¯à¶-à¯à¶ ÕðÕ¶

ð¼Ö Çç¼åÅÍ Õ½î çÅ ÇÃð ÃÅð¶ óÃÅð ÇòÚ

éÆò» Ô¯ÇÂÁÅÍ ôÔÆçÆÁ» òÆ ÇòÁðæ

×ÂÆÁ»Í âð ñ¾×çË ÕÇÔ³ÇçÁ», ܶ Á¼Ü

ÁÃƺ î¹ó Õ¶ Ãðì¼å õÅñÃÅ À°ÜÅ×ð

Õðé çÅ øËÃñÅ òÆ Õð ñÂƶ, ÇÃòŶ

ܼ×-ÔÃÅÂÆ ç¶ Õ¯ÂÆ êzÅêåÆ Ô¯äÆ Ã³íò

éÔƺ ñ¾×çÆÍ Ç§éÆ îÅð ÖÅ Õ¶ òÆ ÃÅâ¶

ÇÕ§é¶ èó·¶ ìä¶ Ô¯Â¶ Ôé? ¶ÕåÅ çÆ ×¼ñ

å¯ð Õ¶ ò¶Ö ñÀ°, Çé¼ÜÆ Ã¹ÁÅðæ Û¼âä ù

Õ¯ÂÆ ÇåÁÅð éÔÆºÍ âÅ. ×°êÅñ ÇÃ³Ø ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ

ÒÒçÆ ÇÔÃàðÆ ÁÅø çÆ ÇÃ¼Ö ÇêÀ±êñ

1469-1978ÓÓ ÇòÚ

À°Ô Ãðì¼å õÅñÃÅ

çÆÁ» ø½Ü» ÇòÚ ÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðïÅçÅ

Óå¶ êÇÔðÅ ç¶ò¶ Áå¶ ÇÃ¼Ö èðî ç¶ êzÚÅð

ò¼ñ Çòô¶ô ÇèÁÅé ç¶ò¶Í ÇîÃñ» ç¶ Ü¯

Üæ¶çÅð ÇÕö ÇÕÃî çÆ èÅðÇîÕ ÁÃÈñ»

çÆ À°ñ§ØäÅ Õðç¶, À°é·» 寺 Ãðì¼å õÅñö çÆÁ» ÇÂÕ¼åðåÅò» ÇòÚ ê¹¼ÛêóåÅñ ÕðÕ¶ åéÖÅÔ ñ×ÅÂÆ Ü»çÆÍ ÇÂ³Ü Ãî¹¼ÚÆ Õ½î çÅ ÇÂÕ ÁÅ×È Ô°³çÅ

ÃÆÍ ÃÅⶠÃÅÔîä¶ éòÅì ÕêÈð ÇÃ³Ø Áå¶ ÃðçÅð ܼÃÅ ÇÃ³Ø ÁÅÔñÈòÅñÆÁÅ

çÆÁ» ôÅéçÅð ðòÅÇÂå» ÔéÍ ÇÕö óÃæÅ çÆ ìäåð Áå¶ Ã³×áé, À°Ã ç¶ ÁÅô¶, îé¯ðæ çðÃŶ Çìé» À°µÕÅ ì¶Áðæ

ÇÜÔ¶ ñ¾×ç¶ ÔéÍ ×°ðîÇå ÇÃè»å» çÆ

öè ÃÅâÆ ì÷°ð× ñÆâðÇôê ç¶ ÃÅÔîä¶ ÃÆÍ Ãðì¼å õÅñÃÅ íÅò¶º õÅñÃÅ ê³æ çÆ

êÅðñÆî˺à ÃÆ êð À°é·» é¶ Ü¯ ×°ðîå¶ ÕÆå¶ À°é·» ÇòÚ¯º Ãðì¼å ç¶ íñ¶ çÆ ÞñÕ òÆ ÇîñçÆ ÔË, ÇÜà ÇòÚ Ãî¹¼ÚÅ ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ Áå¶ ×Ëð-ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ òÆ ÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇîÃÅñ òܯº ÇÃ¼Ö ÇîÃñ» é¶ ÒðÅÖÆÇÃÃàîÓ ñÅ×È ÕðÕ¶, ÜÅå, èðî ç¶ òÖð¶ò¶º 寺 À°µêð À°µá Õ¶, ÁÅêä¶ ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÇÂÕ êzÕÅð çÆ ÃîÅé»åð ÃðÕÅð ÕÅÇÂî ÕðÕ¶, ÁÅêä¶ ÇÂñÅÕ¶ çÆ Ãðì¼å îé°¼ÖåÅ çÆ ÁìçÅñÆ Áå¶ î¹öñ» ç¶ Çé¼å ç¶ Á¾ÇåÁÅÚÅð» 寺 ðÅÖÆ ÕÆåÆÍ Ãðì¼å õÅñÃÅ ç¶ ÇÂÕ ÇÂÕ¼á ÇòÚ ÇÂÕ ìzÅÔîä Ü篺 øÇðÁÅç ñË Õ¶ ê¹¾ÜÅ å» í³×Æ ÇîÃñ é¶ ÕÃÈð ç¶ éòÅì 寺 À°Ã

çÆ éò-ÇòÁÅÔÆ êåéÆ ù Û°âÅÀ°ä çÅ

Ç÷³îÅ ÇñÁÅ Áå¶ Çóػ é¶ Çìé» ñ§×ð

ÛÕ¶ ç¶ ÕÈÚ Õð Çç¾åÅ å¶ ÕÃÈð ç¶ éòÅì éÅñ ç¯ Ô¼æ ÕðÕ¶ ìzÅÔîäÆ ù À°Ã ç¶ Ôðî ÇòÚ¯º ùð¼ÇÖÁå òÅêà ÇñÁÅ Õ¶ À°Ã ç¶ êåÆ ÔòÅñ¶ ÕÆåÅÍ ÇÂö åð·»

çé 1757 ÇòÚ ÁìçÅñÆ ç¶ ÇÂÕ Ôîñ¶ Ã Çüֻ é¶ 30 Ô÷Åð ÇÔ³çÈ, î¹ÃñîÅé Á½ðå» ù ÁìçÅñÆ ç¶ ÕÅøñ¶ 寺 Û°âÅ Õ¶ Øð¯-ØðÆ êÔ§¹ÚÅÇÂÁÅ, íÅò¶º ÇÂ³Ü Õðé ÇòÚ À°é·» ù ÁìçÅñÆ ç¶ ×°¼Ã¶ çŠçé 1762 ÇòÚ ò¼â¶ ؾñÈØÅð¶ çÅ ÇôÕÅð Ô¯äÅ ÇêÁÅÍ ÇÂ毺 ÒÃðì¼å õÅñÃÅÓ ç¶ Ãðì¼å ç¶ íñ¶ çÆ ÃÇêðà ç¶ çðôé Ô°³ç¶ ÔéÍ

ÁËâò¯Õ¶à ÜÃêÅñ ÇÃ§Ø î§Þê°ð

ÁÅú ! ÁÅê» ×°ðìÅäÆ ç¶ øðîÅä» çÆ ð½ôéÆ ÇòÚ

ÇòÚÅðƶ ÇÕ ÇÜà ðÅÜ-êzì§è

ÇòÚ ÁÃƺ ðÇÔ ðÔ¶ Ô» ÕÆ À°Ô

ÃzÆ ×°ð± קzæ ÃÅÇÔì ÜÆ ç°ÁÅðÅ

çðÃŶ ÇÃè»å» î°åÅìÕ ÔË Ü»

éÔƺ¢ ÕÆ ÇÂæ¶ Ãí 鱧 ÇéÁ»

Çîñ ÇðÔÅ ÔË? ÕÆ ÖñÕå ðÖÆ

ò¾Ã ðÔÆ ÔË? ÕÆ ñÅ×± ÕÆå¶

Ü»ç¶ ÕÅ鱧é Ãí ñÂÆ ÇÂÕ

ÃîÅé Ôé? ÕÆ ÇþÇÖÁÅ å¶

ÇÃÔå ÃÔ±ñå» Ãí 鱧 ÇÂÕ-

ÃîÅé êzÅêå Ô¯ ðÔÆÁ» Ôé?

ÕÆ Ô¾ÕçÅð 鱧 À°Ã çÅ Ô¾Õ

Çîñ ÇðÔÅ ÔË? Ôð¶Õ çÅéôî§ç

ÇòÁÕåÆ ÇÂé·» Ãí ÃòÅñ» çÅ

ÜòÅì é»Ô ÇòÚ ç¶ò¶×Å¢å» Çëð

ÁÅê» ÁÇÜÔ¶ ðÅÜ-êzì§è ÇòÚ

ÇÕÀ°º ðÇÔ ðÔ¶ Ô»Í ÇÂà ÇÖñÅø

ܶÕð Çòçð¯Ô éÔƺ Õð ÃÕç¶

å» Ø¾à¯-ؾà ÇÂà çÅ Çòð¯è å»

Õðƶ¢ ÃÅâÅ øð÷ ìäçÅ ÔË ÇÕ

×°ðîÇå ÇÃè»å» î°åÅìÕ Ôñ¶îÆ

ðÅÜ çÆ ÃæÅêåÆ ñÂÆ ñÅîì§ç

Ô¯Âƶ å» Ü¯ ÃæÅêå Õ±ó êzì§è»

ÇòÚ åêçÆ ñ¯ÕÅÂÆ é±§ áÅÇðÁÅ

ÜÅ ÃÕ¶¢

×°ðîÇå ç¶ îÅð× Óå¶ Ú¾ñÇçÁ»

ð±ÔÅéÆ å¶ Ã§ÃÅðÆ å÷ðÇìÁ» éÅñ ñìð¶÷

Ô¯ Õ¶ îé¹¾Ö ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ÃÅÜÆ Ôð

ôËÁ, À°Ã çÅ î§åò å¶ À°Ã ç¶ Ôð ê¾Ö

寺 íñÆ-í»å ÜÅä± Ô¯ä ñ¾×çÅ ÔË¢ çÃò¶º

éÅéÕ, ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ð± ׯÇì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ

îÔÅðÅÜ é¶ Ü篺 ÁÕÅñ ê°ðÖ ÕÆ ø½Ü

õÅñÊ鱧 çÃÅð ÃÅÔîä¶ êz×à ÕÆåÅ å»

À°é·» õÅñö çÅ èðî-éÅô, Õðî-éÅô, Õ°ñ-éÅô å¶ ÇÕðå éÅô Õð Çç¾åÅ å¶

ÇÕÔÅ ÇÕ õÅñÃÅ ÇÃ¾è¶ ð±ê ÇòÚ ÁÕÅñ

ê°ðÖ ç¶ Áé°ÃÅðÆ Ô¯ò¶×Å å¶ ÁÕÅñ ê°ðÖ

òñ¯º ÃÅÜÆ ÖñÕå 鱧 éÅ-ÇÃðø Ã¾Ú ç¶

îÅð× ìÅð¶ ç¾Ã¶×Å Ãׯº À°Ã 寺 êÇÔñ»

À°Ã îÅð× À°µå¶ ÁÅê Ú¾ñä çÆ Ç÷§î¶òÅðÆ

ÁÅÇÂç ÕÆåÆ¢ ×°ð± ÃÅÇÔì Ü篺 ÇÂÔ Ãí

õÅñö 鱧 çðÃÅ ðÔ¶ Ãé å» À°Ô ÁÅê òÆ

ÇÂÃ Ã¾Ú ç¶ îÅð× À°µå¶ ÇêÛñ¶ 齺 ÜÅÇîÁ»

ÇòÚ Ú¾ñç¶ ðÔ¶ Ãé å¶ çÃò¶º ÜÅî¶ ÇòÚ

À°é·» é¶ õÅñÃÅ êz×à Õðé 寺 ìÅÁç

ê§Ü ÇêÁÅÇðÁ» Á¾×¶ ÁÅê òÆ Ã¾Ú ñÂÆ

ÁÅêä¶ Ãðì§Ã 鱧 òÅðé çÅ ÁÇÔç ÕÆåÅ

å¶ ÁÅêä¶ éÅçÆ ê°¾åð õÅñö 鱧 ÁÅêä¶

Çì§çÆ ê°¾åð» 寺 òÆ ò¾è ÇêÁÅð Çç¾åÅ å¶

ÚîÕ½ð çÆ ×ó·Æ ÇòÚ ÃÅÇÔì÷ÅçÅ ÁÜÆå

ÇÃ§Ø çÆ ç¶Ô À°êð Ö¾øä éÅ êÅ Õ¶ çðÃÅ

Çç¾åÅ ÇÕ î¶ð¶ ñÂÆ ÚÅð å¶ Ô÷Åð ÇÂÕ

ÃîÅé Ôé¢

õÅñö çÅ Ãì§è ÁÕÅñ ê°ðÖ éÅñ

ÇþèÅ Ô¯ä ç¶ ÕÅðé, À°Ã çÅ òÆ Ãì§è

ÇÃ¾è¶ ð±ê ÇòÚ Ôð À°Ã æ» éÅñ ÔË Çܾæ¶

ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ÖñÕå ò¾ÃçÆ ÔË, õÅñÃÅ

ÇÕö ÖÅà æ», ò¾Ã¯º Ü» ÇÂñÅÕ¶ ÇòÚ ÃÆîå

éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅ¢ õÅñÃÅ ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆÁ»

ⱧØÆÁ» ðîÜ» çÅ Ãí 寺 é¶óñÅ ×òÅÔ

ÔË, À°Ã 鱧 ÁÕÅñ ê°ðÖ é¶ ÁÅê ÔÆ Ã¯ÞÆ

ìõôÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ õÅñÃÅ ÁÅêä¶ ñÂÆ éÔƺ

Ãׯº ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ÃÅÜÆ ÕÅÇÂéÅå ñÂÆ

ÃòÅÃ-ÃòÅà ì§ç×Æ ÕðçÅ ÔË¢ õÅñÃÅ

Ç×äåÆÁ»-ÇîäåÆÁ» ç¶ êzíÅò 寺 òÆ

î°Õå ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ Ç×äåÆÁ»-ÇîäåÆÁ»

ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ç¯î ðÚéÅ ÔË å¶ õÅñÃÅ

å» Á¾òñ ÔË¢

îé°¾Ö é¶ ÁÅêäÆ ÃÔ±ñå ñÂÆ èðåÆ é±§ ÕÂÆ íÅ×» ÇòÚ ò§â ÇñÁÅ å¶ ÇÂÃ

ÇòÚ ñÕÆð» ÇÖ¾Ú ñÂÆÁ» å¶ çòËô ç¶

ÁèÆé Ô¯ Õ¶ ÁÅêà ÇòÚ ñóé ñ¾×

ÇêÁÅ¢ õÅñö é¶ Ãðì¾å ç¶ íñ¶ ñÂÆ ç¶ö

Áå¶ å¶ö ç¯ò» 鱧 øåÇÔ ÕÆåÅ¢ õÅñö çÆ å¶ö òÆ ç¶ö ò»× öòÅ ñÂÆ ÔÆ Ú¾ñçÆ

ÔË¢ ÷Åñî Ôî¶ôÅ õÅñö ç¶ íËÁ ÁèÆé

ðÇÔ§çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ õÅñÃÅ ÇÜ¾æ¶ ÇéðòËð ÔË

À°µæ¶ Çéðíú òÆ ÔËÍ õÅñÃÅ éÅ ÇÕö 鱧

íËÁ Çç§çÅ ÔË Áå¶ éÅ ÔÆ ÇÕö Ô¯ð çÅ íËÁ

î§é Õ¶ âðçÅ ÔË, À°Ô Õ¶òñ ÁÕÅñ ê°ðÖ

ç¶ íËÁ-íÅú ÇòÚ ÔÆ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÁÕÅñ

ê°ðÖ ÁÅé éÔƺ ÔË À°Ô å» ÁÅêäÅ ÔË, íÅò ÇÕ õÅñÃÅ ÁÅêä¶, ܯ ÁÕÅñ ê°ðÖ ç¶ Ô¯ ׶ Ôé, À°Ô ÁÅêä¶, ܯ ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ÖñÕå ç¶ Ô¯ ׶ Ôé, À°é·» çÅ å¶ À°é·» ñÂÆ ÔË¢ çû êÅÇåôÅÔÆÁ» çÆ Ü¯å ÃÅÇÔì ÃzÆ ×°ð± קzæ ÃÅÇÔì ÜÆ îé°¾ÖåÅ ç¶ îÅð×çðôÕ Ôé, Ü×å ×°ð± Ôé, ÇÂà ÇòÚ Ã¾Ú ç¶ îÅð× ç¶ ê»èÆÁ» ñÂÆ Ôð ê¾Ö 寺 öè ÇîñçÆ ÔË¢ õÅñö ò»× ÔÆ ÃzÆ ×°ð± קzæ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ìÅäÆ òÆ ÃðìÇòÁÅêÕ, Ãðì-ÕÅñÆ å¶ ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ ÃÅÜÆ ÖñÕå ç¶ Ôð¶Õ ÜÆò ñÂÆ îÅð×çðôÕ ÔË¢ ×°ðìÅäÆ é±§ ÇÕö õÅà ÇÖ¾å¶, õÅà òð× Ü» ò¾Ã¯º ñÂÆ ÃÆîå ÕðéÅ ×°ðìÅäÆ çÆ ì¶ÁçìÆ ÔË¢ Áܯն Ã ÇòÚ ç°éÆÁÅ ÇòÚ î°¾Ö ð±ê ÇòÚ ç¯ åð·» çÅ ðÅÜ-êzì§è Ú¾ñ ÇðÔÅ ÔË¢ ÇÂÕ ÇêåÅ-ê°ðÖÆ åÅéÅôÅÔÆ, Áå¶ ç±ÜÅ ñ¯Õ» ç°ÁÅðÅ ò¯à» êÅ Õ¶ ñ¯Õå§åðÆ¢ ÕÆ åÅéÅôÅÔÆ ðÅÜ-êzì§è ÇòÚ ÃÅð¶ ç°ÖÆ Ôé

Ü» ñ¯Õå§åð ÇòÚ ÃÅð¶ ðÖÆ Ôé? ç¶Ö¯

Áðì î°ñÕ» ÇòÚ åÅéÅôÅÔÆ ðÅÜ-êzì§è

ÔË êð À°µæ¯º ç¶ ñ¯Õ ÕÂÆ ñ¯Õå§åðÆ î°ñÕ» éÅñ¯º Ç÷ÁÅçŠðÖÆ Ôé¢ íÅðå òð×Å

ñ¯Õå§åð ܯ ÇÕ Á§×ð¶÷Æ ðÅÜ-êzì§è 寺

êÇÔñ» ò¾Ö-ò¾Ö ÇðÁÅÃå» ÇòÚ ò§ÇâÁÅ

Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, çÆ ÁܯÕÆ ÔÅñå ÇðÁÅÃåÆ

Ü» Á§×ð¶÷Æ ðÅÜ-êzì§è

ÁÅú! ×°ðìÅäÆ çÆ ð½ôéÆ ÇòÚ

ÇòÚÅðé çÅ ïåé Õðƶ ÇÕ ðÅÜ-êzì§è

ÇÕÔ¯-ÇÜÔÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ÇÜà ÇòÚ

ñ¯Õ ðÖÆ ò¾Ã ÃÕä¢

×°ðìÅäÆ ç¶ î°åÅìÕ ÁÇÜÔ¶ ðÅÜ

çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔƺ ܯ ÇÕ ÜéåÅ çÆÁ»

Ãî¾ÇÃÁÅò» 鱧 î°ÕÅ Õ¶ ÇåzêåÆ éÔƺ

ìõôçÅ¢ øðîÅä ÔË : ÁËï ðÅÜ° é ÇÕåË ÕÅÇÜ ÇÜå° éÔ

ÇåzêåŶ¨2¨ (¨4¨1¨41¨) ( ðÅ×¹

ÃÈÔÆ î. 5 Øð¹ 4, Á§Õ : 745)

ÁÃñ ÇòÚ ×°ðìÅäÆ ÃÅ鱧 Ç÷§ç×Æ ç¶

Ôð ê¾Ö 寺 öè ìõôçÆ ÔË Áå¶ ðÅÜ êzì§è

ìÅð¶ å» ìÔ°å ÔÆ Ãê¾ôà ÔË ÇÕ ðÅÜ êzì§è

ÁËÃÅ Ôñ¶îÆ òÅñÅ Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ Ãí

êÅö Ã°Ö òðå¶ :

Ô°Çä Ô°Õî° Ô¯ÁÅ ÇîÔðòÅä çŨ êË Õ¯Ç é

ÇÕÃË ðßÅäçŨ

Ãí ðÖÅñÆ ò°áÆÁÅ ÇÂÔ° Ô¯ÁÅ Ôñ¶îÆ ðÅÜ°

ÜÆÀ°¨13¨ (¨21¨2¨29¨)

( ÇÃðÆðÅ×¹ î. 5, Á§Õ : 74)

ܯ ðÅÜ ñ¯íÆÁ» òñ¯º îÅÇÂÁÅ å¶ Ô¯ð

ÁËô¯-ÇÂôðå ç¶ ÃÅèé» çÆ êzÅêåÆ ñÂÆ

ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË å» À°Ô ðÅÜ Þ±áÅ ÔË :

ðÅܹ îÅñ° Þ±áÆ Ãí îÅÇÂÁŨ ñ¯íÆ éð

ðÔ¶ ñêàÅǨ...12¨ (¨13¨1¨2¨)

(íËðÀ¹ îÔñÅ 3 Øð¹ 2, Á§Õ : 1155)

ðÅÜ, êzèÅé×ÆÁ» å¶ øðîÅÇÂô» çÆ

ê±ðåÆ éÅñ Õç¶ òÆ îé 鱧 åþñÆ éÔƺ

ÇîñçÆ Áå¶ éÅ ÔÆ ç°ÇéÁÅòÆ êçÅðæ»

çÆ ÇåzôéÅ õåî Ô°§çÆ ÔË¢ øðîÅä ÔË :

ðÅÜ ÇîñÖ Áð° ìÔ°å° ë°ðîÅÇÂÇè

îé° éÔÆ èzÅêË ÇåzÃéÅ éÅ ÜÅÇÂÇè...3¨ (¨4¨11¨) ( ÁÅÃÅ î. 5, Á§Õ : 373)

×°ðìÅäÆ çÅ øðîÅä ÔË ÇÕ ðÅÜ êzì§è

ÇòÚ Áéðæ ã§×» éÅñ êzÅêå ÕÆåÆ

îÅÇÂÁŠܯó-ܯó Õ¶ ð¾Öä òÅÇñÁ» ç¶

À°Ô îÅÇÂÁÅ Õ§î éÔƺ ÁÅÀ°ºçÆ Ãׯº À°Ô

îÅÇÂÁÅ ÔÆ À°Ã¶ ÇòéÅô çÅ ÕÅðé ìäçÆ

Ü»çÆ ÔË Áå¶ ÁÕÅñ ê°ðÖ À°Ô îÅÇÂÁÅ

Ô¯ð» 鱧 ç¶ Çç§çÅ ÔË¢ øðîÅä ÔË :

í±êÇå ԯǠÕË ðÅÜ° ÕîÅÇÂÁŨ ÕÇð ÕÇð

Áéðæ ÇòÔÅÞÆ îÅÇÂÁŨ

çÚå çÚå æËñÆ ÕÆé©Æ¨ êzÇí À°Ã å¶ âÅÇð

Áòð ÕÀ° çÆé©Æ¨1¨ (¨4¨35¨86¨) (

ÁÅÃÅ î. 5, Á§Õ : 391-92)

ÇÂÇåÔÅà ×òÅÔ ÔË ÇÕ Û¯à¶

ÃÅÇÔì÷ÅÇçÁ» 鱧 éÆÔ» ÇòÚ ÇÚäòÅ Õ¶

ôÔÆç Õðé òÅñ¶ ÃðÔ§ç ç¶ éòÅì Õ¯ñ

ÁæÅÔ îÅÇÂÁÅ ÃÆ, êð Ü篺 ìÅìÅ ì§çÅ

ÇÃ§Ø ìÔÅçð é¶ ×°ð±-îÅðÆ ÃðÔ§ç çÆ Ç¾à

éÅñ Ǿà ÖóÕÅÂÆ å» À°Ã òñ¯º ñ¯Õ» çÅ

Ö±é ڱà ն ÇÂÕ¾åð ÕÆåÆ îÅÇÂÁÅ Ççػ

ç¶ Õ§î ÁÅÂÆ¢ ×°ðìÅäÆ é¶ ÇÜ¾æ¶ îÅÇÂÁÅ, ÕÅîÕð¯è-ñ¯í-î¯Ô-Ô§ÕÅð ÇòÕÅð» çÆ

ê±ðåÆ, å¶ ñ¯Õ öòŠ寺 ÔÆä¶ ðÅÜ êzì§è

鱧 í§ÇâÁÅ ÔË À°µæ¶ ÁÇÜÔ¶ ðÅÜ å¯º Çìé»

ÔÆ ò¾Ãä òÅñÆ ñÆÔ òÆ êÅÂÆ ÔË¢ øðîÅä

ÔË : ðÅÜ° é ÚÅÔÀ° î°ÕÇå é ÚÅÔÀ° îÇé êzÆÇå

Úðé ÕîñÅð¶¨...1¨ (¨2¨3¨29¨)

( ç¶òקèÅðÆ 5, Á§Õ : 534)

×°ðîÇå ÇòÚ ðÅÜ Õðé éÅñ¯º öòÅ

鱧 îÔÅé ÇÕÔÅ ÔË, ÇÜà éÅñ ÇåzôéÅ

寺 î°ÕåÆ, ç°ÇìèÅò» çÅ Á§å å¶ ÁÕÅñ

ê°ðÖ çÆ êzåÆåÆ êzÅêå Ô°§çÆ ÔË¢ ×°ðîÇå

Áé¹ÃÅð ÁÇÜÔ¶ ðÅÜ é±§ Á×éÆ ÇòÚ ÃÅó

ç¶äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË, ܯ îé°¾Ö é±§ ÇéÔÅñ Ô¯ä

çÆ ÁòÃæÅ ÇòÚ éÔƺ êÔ°§Úä Çç§çÅ¢

øðîÅä ÔË : êÅäÆ êÖÅ êÆð çÅà ÕË åì Ô¯ÇÔ ÇéÔÅñ°¨

ðÅÜ ÇîñÖ ÇÃÕçÅðÆÁÅ Á×éÆ îÇÔ

ÜÅñ°¨1¨ (¨5¨14¨44¨) (ÇìñÅò«

î. 5, Á§Õ : 811)

×°ðìÅäÆ î°åÅìÕ ðÅÜ ÕðéÅ îÅóÅ

éÔƺ Ãׯº ðÅÜ çÅ ÁÇíîÅé îÅóÅ ÔË

Áå¶ À°Ã ÁÇíîÅé ÁèÆé Ô¯ Õ¶ ÕÆåÆÁ»

ÕÅðòÅÂÆÁ» ÇÜ¾æ¶ ÖñÕå ç¶ íñ¶ ÇòÚ

éÔƺ Ô°§çÆÁ» À°µæ¶ ðÅÜ-ÁÇíîÅéÆÁ»

ù Õ°¾å¶ çÅ çðÜÅ ç¶ Õ¶ éðÕ» ç¶ ðÅÔ

å¯ðçÆÁ» Ôé¢ øðîÅä ÔË:

ÇÜà ÕË Á§åÇð ðÅÜ ÁÇíîÅé°¨ ï éðÕêÅåÆ

Ô¯òå ðÁÅé°¨...1¨ (¨8¨12¨) (ðÅ×¹

×À¹óÆ Ã¹ÖîéÆ î. 5, Á§Õ : 278)

À°Ã¶ ðÅÜ é±§ ÃÇæð å¶ Ã¾ÚÅ ÇÕÔÅ ÔË, ܯ

ÖñÕå çÆ Ã¶òÅ Çéð-ðÁÅðæ Ô¯ Õ¶ Õðé

çÅ ÕÅðé ì䶢 øðîÅä ÔË :

ðÁÅðæ° Ã°ÁÅÀ° é Õ¯ Õð¶ éÅ ÇÕÛ° Ô¯òË

ÕÅÜ°¨

ÇÚÇå ÁÅòË úð êÅðìzÔî° åÅ ÇéÔÚñ° Ô¯òË ðÅÜ°¨2¨ (¨9¨1¨26¨) ( ÇÃðÆðÅ×¹ î. 5, Á§Õ : 70)

ÁÇÜÔ¶ ×°ðÇþֻ 鱧 þڶ ðÅܶ ÇÕÔÅ ÔË

ÇÜé·» é¶ ×°ðîÇå ç°ÁÅðÅ çðÃŶ Ãðì¾å ç¶ íñ¶ ç¶ ÇÃèÅå» é±§ ñÅ×± Õðé ñÂÆ Ã¾Ú

çÆ êÛÅä Õð ñÂÆ ÔË¢ øðîÅä ÔË : ÇÜéÆ ÃÚ° êÛÅÇäÁÅ ÃÚ° ðÅܶ öÂƨ...6¨ (ðÅ×¹ îÅðÈ, î. 1, êÀ¹óÆ, Á§Õ : 1088)

þڶ ðÅÜ çÅ åþòð ÃzÆ ×°ð± קzæ

ÃÅÇÔì ÜÆ ÇòÚ í×å ðÇòçÅà ÜÆ é¶

çðÃÅÇÂÁÅ ÔË ÇÜ¾æ¶ Õ¯ÂÆ è¾ÕÅ, ÁÇéÁ», åÕñÆø, ç¯Ôð¶-îÅêç§â éÔƺ, Ãׯº ÇÂÕ ÁÕÅñ ê°ðÖ çÆ Ã¾åÅ ÁèÆé Ãí ðÖÆ

ò¾Ãç¶ Ôé¢ øðîÅä ÔË :

ì¶×îê°ðÅ ÃÔð Õ¯ éÅÀ°¨ ç±Ö° Á§ç¯Ô° éÔÆ

ÇåÇÔ áÅÀ°¨

é» åÃòÆà ÇÖðÅÜ° é îÅñ°¨ ÖÀ°ë° é ÖåÅ é åðð ÜòÅñ°¨1¨

Áì î¯ÇÔ Ö±ì òåé ×Ô êÅÂƨ À±Ô» ÖËÇð

ÃçÅ î¶ð¶ íÅÂƨ1¨

ÕÅÇÂî° çÅÇÂî° ÃçÅ êÅÇåÃÅÔƨ ç¯î é öî

Â¶Õ Ã¯ ÁÅÔƨ

ÁÅìÅçÅé° ÃçÅ îÃÔ±ð¨ À±Ô» ×éÆ ìÃÇÔ

îÅî±ð¨2¨

ÇåÀ° ÇåÀ° ÃËñ ÕðÇÔ ÇÜÀ° íÅò˨ îÔðî îÔñ é Õ¯ ÁàÕÅò˨

ÕÇÔ ðÇòçÅà ÖñÅà ÚîÅðŨ ܯ Ôî ÃÔðÆ

ð îÆå° ÔîÅðŨ3¨ 2¨ ( ðÅ×¹ ×À¹óÆ

ðÇòçÅà ÜÆ Õ¶ êç¶ ×À¹óÆ ×¹ÁÅð¶ðÆ, Á§Õ : 345)

å» ÁÅú Çøð ÁÅê» ×°ðìÅäÆ ç¶ ÇÂé·» øðîÅä» çÆ ð½ôéÆ ÇòÚ ÇòÚÅðƶ ÇÕ ÇÜà ðÅÜ-êzì§è ÇòÚ ÁÃƺ ðÇÔ ðÔ¶ Ô» ÕÆ À°Ô ÃzÆ ×°ð± קzæ ÃÅÇÔì ÜÆ ç°ÁÅðÅ çðÃŶ ÇÃè»å» î°åÅìÕ ÔË Ü» éÔƺ¢ ÕÆ ÇÂæ¶ Ãí 鱧 ÇéÁ» Çîñ ÇðÔÅ ÔË? ÕÆ ÖñÕå ðÖÆ

ò¾Ã ðÔÆ ÔË? ÕÆ ñÅ×± ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÕÅ鱧é

Ãí ñÂÆ ÇÂÕ ÃîÅé Ôé? ÕÆ ÇþÇÖÁÅ å¶ ÇÃÔå ÃÔ±ñå» Ãí 鱧 ÇÂÕ-ÃîÅé êzÅêå

Ô¯ ðÔÆÁ» Ôé? ÕÆ Ô¾ÕçÅð 鱧 À°Ã çÅ Ô¾Õ

Çîñ ÇðÔÅ ÔË? Ôð¶Õ çÅéôî§ç ÇòÁÕåÆ

ÇÂé·» Ãí ÃòÅñ» çÅ ÜòÅì é»Ô ÇòÚ

ç¶ò¶×Å¢å» Çëð ÁÅê» ÁÇÜÔ¶ ðÅÜ-êzì§è

ÇòÚ ÇÕÀ°º ðÇÔ ðÔ¶ Ô»Í ÇÂà ÇÖñÅø ܶÕð Çòçð¯Ô éÔƺ Õð ÃÕç¶ å» Ø¾à¯-ؾà ÇÂÃ

çÅ Çòð¯è å» Õðƶ¢ ÃÅâÅ øð÷ ìäçÅ ÔË

ÇÕ ×°ðîÇå ÇÃè»å» î°åÅìÕ Ôñ¶îÆ ðÅÜ

çÆ ÃæÅêåÆ ñÂÆ ñÅîì§ç Ô¯Âƶ å» Ü¯ ÃæÅêå Õ±ó êzì§è» ÇòÚ åêçÆ ñ¯ÕÅÂÆ é±§

áÅÇðÁÅ ÜÅ ÃÕ¶¢

ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì : ê¿æÕ ðÅÜ ÇçØÅÃä

íÅÂÆ ÔÇðÇÃîðé ÇçØ*

×¹ðÈ ÕÅñ 寺 ìÅÁç íÅò¶º ÃzÆ

ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Áå¶ åõå Üæ¶ì§çÆ ç¶ Çîñò¶º êðÅ´î»

Áé¹ÃÅð ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

ê¿æÕ ðÅÜ-ÇçØÅÃä çÅ ð¹åìÅ

å» ÔÅÃñ Õð ü¾ÕÅ þ, êð ÇÂÃ

×Ëð-ðÅÜÆ ÇçØÅÃä 寺 ܯ ÇçôÅ

ÇÃ¾Ö ê¿æ ù ÇîñäÆ ÚÅÔÆçÆ ÃÆ, À¹Ô ÇçôÅ ÃÅÕÅð éÔƺ Ô¯ÂÆÍ

ÇÂÕ ò¾âÅ ÕÅðé ÃzÆ ÁÕÅñ

åõå ÃÅÇÔì Áå¶ Ô¯ð åõå» ç¶

Üæ¶çÅð ÃÅÇÔìÅé çÆ ï¯×åÅ, Çéï¹ÕåÆ, öòÅò», ÕÅðÜ

¶ܧâÅ Áå¶ Ö¹¾ñ·¶ òÅåÅòðé

ÇòÚ Õ§î éÅ Õð ÃÕä çÆÁ»

ÇÖ¾Ú Çç¾åÆÁ» ÃÆîÅò» Ç÷§î¶òÅð

ÔéÍ ê¿æ ÇòÚ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

ÃÅÇÔì çÆ ÇòôÅñ, Ççzó· Áå¶

ò¾â¶ éåÆܶ ÇñÁÅÀ¹ä òÅñÆ

íÈÇîÕÅ ÇÂÕ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔìÅé

çÆ Ú¯ä, ï¯×åÅ Áå¶ ÕÅðÜ-

ÇòèÆ ÁÅÇç À¹µå¶ òÆ Çéðíð

ÕðçÆ þÍ èðî Áå¶ ÇÂà çÆÁ»

çÃæÅò» ç¶ ðÅÜéÆåÆÕðé

Á¾×¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

ç¶ Üæ¶çÅð çÆ êçòÆ çÅ òÆ

ðÅÜéÆåÆÕðé Ô¯ Ç×ÁÅ þÍ

ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ÇþÖ

îÅéÇÃÕåÅ Áå¶ ÇòòÔÅð ÇòÚ ÇÂÕ

ÁÇÜÔ¶ ê¿æÕ ðÅÜ ÇçØÅÃä çÅ çðÜÅ

ð¾Öç¶ Ôé, ÇÜà 寺 ÇÃ¾Ö èðî, ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ, Ãî¹¾Ú¶ ÇÃ¾Ö Ãð¯ÕÅð», Ãî¹¾ÚÆ ê¿æÕ Üæ¶ì§çÆ, ÇÃ¾Ö ðÅÜéÆåÆ, Çòôò ô»åÆ Áå¶ Ãðì¾å ç¶ íñ¶ ÇÔ¾å Ãî¹¾ÚÆÁ»

éÆåÆÁ» Áå¶ Ãð×ðîÆÁ» çÚÅÇñå Ô¯äÆÁ» ÷ðÈðÆ ÔéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì ç¶ Ü¯åÆ-ܯÇå ÃîÅ ÜÅä À¹êð§å ÇÃ¾Ö ê¿æ

çÆ Á×òÅÂÆ çŠܯ ÁÇèÕÅð õÅñÃÅ

ê¿æ ù ÇîÇñÁÅ ÃÆ, À¹Ã êzæÅÇ ÇþÖ

çÃæÅò» çÆÁ» ÃæÅéÕ å¯º ê¿æÕ êzíÅò

ð¾Öä òÅñÆÁ» Üæ¶ì§çÆÁ» çÆ ôÕåÆ

Áå¶ Ãîð¾æÅ ù çÚÅÇñå Õðé òÅñÆ

ÇÃðî½ð çÃæÅ çÅ ÁÇèÕÅð Ö¹ç õÅñÃÅ

ê¿æ é¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ

îÔÅé å¶ ÃðìÀ¹µÚ çÃæÅ ç¶ ðÈê ÇòÚ

ÇòÕÇÃå ÕÆåÅ þÍ ê¿æÕ ðÅÜ ÇçØÅÃä

ç¶ ôìçÆ Áå¶ ìÅÔðÆ Áðæ íÅò¶º ÇÂÃ ç¶ ðÅÜéÆåÕ Ü» þåÅèÅðÆ ÃðÈê çÅ êzíÅò

Çç§ç¶ Ôé, êð ÇÂÔ ÁÃñ ÇòÚ Ã§ÃÅðÆ

Áå¶ ðÈÔÅéÆ Ãð¯ÕÅð» éÅñ ܹÇóÁÅ Ãî¹¾ÚÅ

ÇþÖÆ ÜÆòé Áå¶ À¹Ã çÆ Ãî¹¾ÚÆ ÜÅÚ ù

éÆåÆ×å Õðé òÅñ¶ ÇçôÅ-Çéðç¶Çôå

Õ¶ºçð ò»× Õ§î Õðé òÅñÅ ÃðìÀ¹µÚ

î§Ú þÍ ÇÂÃ ç¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì ç¶ Ô¾æ îÆðÆ-

êÆðÆ çÆ ôÕåÆ çÆÁ» êzåÆÕ ç¯ ÇÕðêÅé»

ù À¹é·» ç¶ ÃÔÆ êzÃ§× ÇòÚ éÅ Õ¶òñ òðåä, Ãׯº ê¿æÕ å¶ Õ½îÆ êzÅêåÆÁ»

ñÂÆ ÇÃ¾Ö Ã§ÃæÅò» ç¶ ÇêðÅÇîâ ç¶

ÇÃðî½ð ÁÅ×È ðÈê ÇòÚ Çé×ÅÔìÅé òܯº

òÆ ê¿æ å¶ îé¹¾ÖåÅ çÆ Ã¶òÅ ÕîÅÀ¹äÅ þÍ

ÇÂÔ¯ ÔÆ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

çÕñê çÆ ÇÃðÜäÅ Áå¶ ÇòÔÅðÕ ðÈê ÇòÚ ÇÂà çÅ ÇÂÔ ÇòòÔÅð, ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ ê§æÕ êzÅêåÆÁ» Õðé Ü» ê§æ ù ÁÅÂÆÁ» Á½Õó» Ã ÇÂà çÃæÅ ç¶ ÁÅ×È Üæ¶çÅð ÃÅÇÔì ðÅÔƺ êz×à òÆ Ô¹§çÅ ÇðÔÅ þÍ Ü篺 Õç¶ òÆ ê¿æ À¹µå¶ íÆóÅ ìäÆ Ü» ÃÇÔÜ ÔÅñÅå ÇòÚ òÆ Ãî¹¾ÚÅ ÇÃ¾Ö ê¿æ, Çòô¶ô ÕðÕ¶ ÇÂÃ ç¶ Ã§ØðôôÆñ ÁÅ×È Áå¶ Üæ¶ì§çÆÁ» ÇÂÃ ç¶ ÇÃè»åÕ Áå¶ Ã§ÃæÅ×å ôÕåÆ Õ¶ºçð Ô¯ä ÕÅðé ÇÂà 寺 Á×òÅÂÆ êzÅêå Õðé ñÂÆ ÇÂæ¶ éÅÕ¶òñ ÇÂվᶠԹ§ç¶ ðÔ¶ Ôé, Ãׯº ÁÅêÃÆ Çîñòðåé Áå¶ ê¿æÕ îÇðïÅçÅ Áé¹ÃÅð Çîñ ìËá Õ¶ øËÃñ¶ òÆ ñËºç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» øËÃÇñÁ» ù ÇÃ¾Ö ê¿æ é¶ ×¹ðÈ ç¶ øËÃñ¶ ÜÅä Õ¶ À¹é·» ù ×¹ðîå¶ ç¶ ðÈê ÇòÚ ÁÅêäÆ ê¿æÕ îÅéÇÃÕåÅ ÇòÚ òÃŪÇçÁ» þڶ Ççñ¯º ÇÂé·» ù ÁîñÆ ðÈê ç¶ä ñÂÆ ïåé ÕÆå¶Í

îÃñŠܶÕð èÅðÇîÕ ÃðÈê òÅñÅ

Ô¹§çÅ ÃÆ å» À¹Ô¯ ÔÆ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔì ê¿Ü

ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÒêÆðÆ çÆ

ÇÕðêÅéÓ çÆ ôÕåÆ ðÅÔƺ Çîñ¶ ÁÇèÕÅð»

ðÅÔƺ ×¹ðîÇå ܹ×Çå ÇòÚ øËÃñ¶ ñËºç¶ ÃéÍ ÇÃ¾Ö ÇÂà êzæÅÇ Ôð åð·» çÆ ÇþèÆ-ÁÇþèÆ ÇÕÇðÁÅ Õðç¶ Ãé å¶ øËÃÇñÁ» ù ñÅ×È Õðé çÆ ÃÇæåÆ å¾Õ À¹é·» çÅ Çê¾ÛÅ Õðç¶ ÃéÍ ÇÂö åð·» ÔÆ Ü篺 Õ¯ÂÆ îÃñÅ ðÅÜéÆåÆ, þåÅ Áå¶ Ã§Øðô éÅñ Ãì§èå Ô¹§çÅ ÃÆ å» À¹Ô Ãðì¾å õÅñÃÅ ðÈê ÇòÚ ÇÃ¾Ö ê¿æ çÆ

Ãî¹¾ÚÆ îÅéÇÃÕåÅ çÆ êzåÆÇé¾èåÅ Õðç¶

ԯ¶ ÒîÆðÆ çÆ ÇÕðêÅéÓ çÆ ôÕåÆ ðÅÔƺ Çîñ¶ ÁÇèÕÅð» ðÅÔƺ ê¿æ ù ÇçôÅ Áå¶

þÚÆ

ç¶ ÃðìÀ¹µÚ ê¿æÕ Õ¶ºçð

ÃæÅÇêå ÕðçÅ

ÇÂÃ ç¶ ÁÇÜÔ¶

Á×òÅÂÆ Çç§ç¶ ÃéÍ À¹Ã Ã Üæ¶çÅð ÃÅÇÔì çÆ Çéï¹ÕåÆ Ü» ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» çÅ ÃæÅÂÆ ê¾èð Óå¶ Õ§î ÕðéÅ ÇÂåéÆ îÔ¾ååÅ éÔƺ ð¾ÖçÅ ÃÆ, ÇÕª ܯ ÁÇÜÔÆ ôõÃÆÁå Áå¶ À¹Ã çÅ êzíÅò ÷ÅÔðÅ ðÈê ÇòÚ ÃÆîå Ô¹§ç¶ ԯ¶ òÆ Ãðì¾å õÅñÃÅ

ç¶ ðÈê ÓÚ îÅéò ÜÅåÆ ç¶ ðÅÔ ÇçöðÅ

ðÈê ÇòÚ ìËᶠÇÃ¾Ö ÁÅ×ÈÁ» Áå¶ ÁÅî

Çþֻ çÆ îÅéÇÃÕåÅ ÇòÚ ×¹ðÈ ôõÃÆÁå

ò¾ÃÆ Ô¹§çÆ ÃÆÍ ÇÂÔ Ã¯Ú ÃzÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç

ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì ç¶ Ô¹Õî» Áé¹ÃÅð ÔÆ ìäÆ

ÃÆ, ÇÜà ÇòÚ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ Ô¹Õî ÕÆåÅ

ÃÆ ÇÕ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ ÇòÚ

ÇÂÕ îÇðïÅçÅ Áé¹ÃÅð ܹó ìËᶠÇþÖ,

×¹ðÈ ê¿æ ç¶ êzåÆÇé¾è ðÈê Ô¯ä×¶Í õÅñÃÅ

ê¿æ é¶ Ú§ÈÇÕ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ

çÃæÅ ù ×¹ðÈ Ã§ÃæÅ ç¶ ðÈê ÇòÚ êzòÅé

Õð ÇñÁÅ ÃÆ (þ), ÇÂà ñÂÆ ÃzÆ ÁÕÅñ

åõå ÃÅÇÔì Óå¶ Ãðì¾å õÅñÃÅ ðÈê ÇòÚ

ܹó ìËáÅ ÇÃ¾Ö ÃîÈÔ ÇÂé·» ç¶ ÇÃè»åÕ

å¶ ÇòòÔÅðÕ Ã§ÃæÅò» ðÅÔƺ ÁÅêäÅ

êzåÆÇé¾èåò Ô¯ÇÂÁÅ ÃîÞçÅ ÃÆÍ îÆðÆ å¶

êÆðÆ çÆÁ» ç¯ ÇÕðêÅé» çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ

çÅ ÇÂÔÆ ðԾà Á¾×¶ ÜÅ Õ¶ ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ

Ô¯ð ÇòÕÇÃå Ô¯ÇÂÁÅÍ

ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ÃîÅÇÜÕ å¶

ÃîÈÇÔÕ ê¾èð Óå¶ ÇÃ¾Ö îÅéÇÃÕåÅ ÇòÚ

ò¾ÃÆ Ô¯ÂÆ Ã§ÃæÅ þÍ ÇÂà ðÅÔƺ ÇÃ¾Ö çÅ

ÁÅêäÅ ÁÅê å¶ À¹Ã çÅ Ãí Õ¹Þ îÔÅé

×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé Áå¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù

ÃîðÇêå þÍ Çþֻ ç¶ Ç¾ÕÆòƺ ÃçÆ ç¶

éò¶º íÇò¾Ö çÆ ÇÃðÜäÅ ÇòÚ ÃzÆ ÁÕÅñ

åõå ÃÅÇÔì å¶ ÇÂÃ ç¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔìÅé

çÆ íÈÇîÕÅ Ô¯ð òÆ îÔ¾åòêÈðé ìä Ü»çÆ

þÍ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔìÅé çÆ Ã¯Ú êðòÅ÷, Õ§î

Õðé ç¶ ã§×, òÃÆñ¶, ¶ܧâÅ å¶ ÜÆòé

ç¶ ò¾Ö-ò¾Ö Ö¶åð» ÇòÚ ÇéíÅÂÆ ÜÅä

òÅñÆ íÈÇîÕÅ ÇòôÅñ å¶ îÔ¾åòêÈðé

Ô¯ä¶ ñ¯óÆºç¶ ÔéÍ Ã§¹×ó ü¾ÕÆ ÇÂà èðåÆ

ç¶ ÒÇòôò Çê¿âÓ ç¶ Ôð Õ¯é¶, ïÅéÆ Ôð

êz×åÆôÆñ îé¹¾ÖÆ ÃîÅÜ å¶ Ã§ÃæÅò» ç¶

ÕÅðÜ» ÇòÚ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ

ÒÖ¹ôì¯Ó çÅ ÁÇÔÃÅÃ, Çòôò ç¶ Ôð êzÅäÆ

îÅåz çÆÁ» î¹ôÇÕñ», õ¹ôÆÁ», Ö¶ÇóÁ» å¶

Ãî¾ÇÃÁÅò» ç¶ Á§×-Ã§× ÇòÚðçÅ é÷ð

ÁÅÀ¹äÅ îé¹¾ÖåÅ ç¶ íñ¶ ñÂÆ Ô¯ò¶×ÅÍ ÃzÆ

ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ Ã§ÃæÅ ÁÅêäÆ

æ» îÔ¾åòêÈðé þ êð ÚȧÇÕ ÇÂà çÅ, ÇÂÃ

ç¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì ðÅÔƺ ÔÆ êzåÆÇé¾èåò

Ô¯äÅ þ, ÇÂà ñÂÆ ÒÒåÖÇå ìþ åÖåË ÕÆ

ñÅÇÂÕ¨ÓÓ (îÅðÈ î. 1, Á§Õ : 1039)

Áé¹ÃÅð ÇÂÃ ç¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì À¹µÚ¶ ×¹ä»

å¶ ôõÃÆÁå òÅñ¶ Ô¯ä¶ ñ¯óÆºç¶ ÔéÍ ÇÂÃ

Ãî¹¾Ú¶ Çòôò ÇòÚ øËñ¶ ÇÃ¾Ö Üé ÃîÈÔ

ÇòÚ¯º ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ç¶ ÇÕÔ¯

ÇÜÔ¶ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔì ù ÇÕà êzÇÕÇðÁÅ

ðÅÔƺ ñ¾í Õ¶ ÇÂà åõå çÆÁ» íÇò¾Ö

çÆÁ» öòÅò» å¶ Ç÷§î¶òÅðÆÁ» ÇÕò¶º

ýºêÆÁ» ÜÅä ÇÕ À¹é·» ç¶ Ô¾æ Õ¶òñ ÇþÖ

ê¿æ çÅ íÇò¾Ö ÔÆ éÔƺ, Ãׯº Çòôò Õ½î»

å¶ Ã¾ÇíÁåÅò» ç¶ Ãð¯ÕÅð òÆ Ã¹ð¾ÇÖÁå

ðÇÔäÍ ê¿æ ç¶ íÇò¾Ö çÅ ÇÂÔ îÔ¾åòêÈðé

Ãð¯ÕÅð þÍ ÇÜà ìÅð¶ ÁÃƺ Á¾×¶ ÇòÚÅð

Õð»×¶Í ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ çÆ ÇòôòÇòÁÅêÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Áé¹ÃÅð ÃzÆ ÁÕÅñ

åõå ÃÅÇÔì çÆ Ò×ñ¯ìñ ÇçzôàÆ å¶ ×ñ¯ìñ íÈÇîÕÅÓ Çòôò îé¹¾Ö çÆ Ãî¹¾ÚÆ

ð¾ÇÖÁÅ çÆ ÷Åîé Ô¯ò¶×ÆÍ

ÃòÅñ» çÅ îÈñ ÃòÅñ þ ÇÕ ×¹ðÈ

ÃÅÇÔìÅé ç¶ ÃðÆðÕ ðÈê ÇòÚ ÇÂà çÃÅð 寺 Úñ¶ ÜÅä À¹êð§å Ü篺 ×¹ÇðÁÅÂÆ çÆ

çÃæÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ åÅÇìÁÅ

õÅñÃÅ ê¿æ ù ýºêäÅ Ô¯ÂÆ, ÇÃ¾Ö ÁÅêäÆÁ»

ò¾Ö-ò¾Ö çÃæÅò» çÆ ÇéïÇîå ðÈê ÇòÚ

×¹ä-ÁÅèÅÇðå Á×òÅÂÆ çÅ ã»ÚÅ ÇÕª

éÔƺ ÇÃðÜ ÃÕ¶? Üæ¶çÅð ÃÅÇÔìÅé

çÆ Ú¯ä, Çéï¹ÕåÆ, Õ§î Õðé ç¶ ã§×, ¶ܧâÅ å¶ ÃÔÈñå» ÁÅÇç üä½åÆÁ»

íðêÈð Ãî¾ÇÃÁÅò» òÆ ÇÂà ÇòÚ ôÅîñ

ÔéÍ ÇÂö ÕðÕ¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

å¶ ÇÂÃ ç¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔìÅé çÅ Ãî¹¾ÚÅ

Çì§ì Áܶ å¾Õ Çòôò Á¾×¶ êz×à éÔƺ Ô¯

ÃÇÕÁÅÍ ÇÃ¾Ö Çòð¯èÆ å» Ç÷§î¶òÅð Ôé

ÔÆ, ÁÃƺ ÁÕÅñ ç¶ ÇÂà åõå ç¶ îÈñ

òÅðÃ, òÆ Ç÷§î¶òÅð Ô»Í ÇÕö òÆ Ã§ÃæÅ

çÅ Çì§ì À¹Ã ç¶ ÁÅ×ÈÁ» Ü» Ô¯ð Ãì§èå

ÇòÁÕåÆÁ» çÆ ÕÅðÜôËñÆ ðÅÔƺ êz×à

Ô¯ Õ¶ ôÕåÆôÅñÆ Ô¯äÅ Ô¹§çÅ þÍ

×¹ðÈ ÕÅñ 寺 ìÅÁç ÇêÛñ¶ð¶ Çå§é

ÃçÆÁ» ç¶ Û¯à¶ êð îÔ¾åòêÈðé ÇþÖ

ÇÂÇåÔÅà ÇòÚ íÅò¶º ÃzÆ ÁÕÅñ åõå

ÃÅÇÔì Áå¶ åõå Üæ¶ì§çÆ ç¶ Çîñò¶º

êðÅ´î» Áé¹ÃÅð ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

ê¿æÕ ðÅÜ-ÇçØÅÃä çÅ ð¹åìÅ å» ÔÅÃñ

Õð ü¾ÕÅ þ, êð ÇÂà ×Ëð-ðÅÜÆ ÇçØÅÃä

寺 ܯ ÇçôÅ ÇÃ¾Ö ê¿æ Áå¶ îÅéò ÜÅåÆ

ù ÇîñäÆ ÚÅÔÆçÆ ÃÆ, À¹Ô ÇçôÅ ÃÅÕÅð

éÔƺ Ô¯ÂÆÍ ÇÂÃ ç¶ ÕÂÆ Ô¯ð ÕÅðé» ÇòÚ¯º

ÇÂÕ ò¾âÅ ÕÅðé ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì

Áå¶ Ô¯ð åõå» ç¶ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔìÅé çÆ ï¯×åÅ, Çéï¹ÕåÆ, öòÅò», ÕÅðÜ

¶ܧâÅ Áå¶ Ö¹¾ñ·¶ òÅåÅòðé ÇòÚ Õ§î éÅ

Õð ÃÕä çÆÁ» ÇÖ¾Ú Çç¾åÆÁ» ÃÆîÅò»

Ç÷§î¶òÅð ÔéÍ

ÇÂÕ Ã§ÃæÅ çÆ îÔÅéåÅ ÇÃè»å Áå¶ ÇÂÇåÔÅÃ ç¶ ê¾èð» Óå¶ å» Ã ç¶ ìÆåä éÅñ À¹íð ÁŪçÆ þ êð À¹Ã

çÅ ÁÅõð ÇòòÔÅðÕ Õðî Áå¶ øËñÅÁ

À¹Ã çÆ Á×òÅÂÆ Õðé òÅñ¶ ÁÅ×ÈÁ» ç¶ À¹µå¶ òÆ Çéðíð ÕðçÅ þÍ ê¿æ ÇòÚ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ ÇòôÅñ, Ççzó· Áå¶ ò¾â¶ éåÆܶ ÇñÁÅÀ¹ä òÅñÆ

íÈÇîÕÅ ÇÂÕ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔìÅé çÆ Ú¯ä, ï¯×åÅ Áå¶ ÕÅðÜ-ÇòèÆ ÁÅÇç À¹µå¶ òÆ Çéðíð ÕðçÆ þÍ ê¿æ çÆÁ» èÅðÇîÕ Áå¶ Ô¯ð ÇéåÅêzåÆ çÆÁ» Ãî¾ÇÃÁÅò» ç¶ Ô¾ñ éÅ Ô¯ ÃÕä çÅ ÇÂÔ òÆ ò¾âÅ ÕÅðé þÍ èðî Áå¶ ÇÂà çÆÁ» çÃæÅò» ç¶ ðÅÜéÆåÆÕðé Á¾×¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ç¶ Üæ¶çÅð çÆ êçòÆ çÅ òÆ ðÅÜéÆåÆÕðé Ô¯ Ç×ÁÅ þÍ ÇÂà ð¹ÞÅé ù õåî ÕðÕ¶ Üæ¶çÅð ÃÅÇÔì é¶ ÇÃ¾Ö èðî, ê¿æ å¶ Ãî¹¾Ú¶ ×¹ðîÇå êÇðê¶Ö ç¶ ÇÂÕ ÇÃè»åò¶åÅ ÁæòÅ ÇòÚÅðèÅðÕ Ãð¯å ôõÃÆÁå òܯº ÇÃ¾Ö ðÅÜéÆåÆ, ÇÃ¾Ö Ã¾åÅ, Çòôò ðÅÜéÆåÆ å¶ Çòôò þåÅ ç¶ ò¾Ö-ò¾Ö ôÕåÆ Õ¶ºçð» Áå¶ ÇÂé·» çÆÁ» éÆåÆÁ» ù Çþè¶-ÁÇÃ¾è¶ ðÈê ÇòÚ êzíÅÇòå ÕðéÅ þ Áå¶ ÇÂé·» ù Çòô¶ô åð·» çÆ ÇçôÅ Çç§ç¶ ðÇÔäÅ þÍ

ÇÂÔ ÇÂÕ ò¾âÅ Áå¶ ÁÇå îÔ¾åòêÈðé

î¹¾çÅ þ, ÇÜà éÅñ ÇÃ¾Ö ê¿æ Áå¶ îÅéò

ÜÅåÆ çÅ íÇò¾Ö òÆ Ü¹ÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ

ÃîÕÅñÆ ê¿æÕ Ã§ÃæÅò» Áå¶ ð½ôé ì¹¾èÆ

òÅñ¶ ÇòçòÅé» Áå¶ ÁÅ×ÈÁ» ù Çîñ

ìËá Õ¶ ÇòÚÅð Õðé çÆ ñ¯ó þÍ ÇÜÃ

ê¿æÕ ðÅÜ-ÇçØÅÃä ç¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ÒÇì§ìÓ Ôé, À¹Ô ÇÃ¾Ö ê¿æ Áå¶

îÅéò ÜÅåÆ ù íÇò¾Ö ÇòÚ Ã çÆÁ» ñ¯ó» Áé¹ÃÅð ÇÕò¶º ÇçôÅ ç¶ä׶, ÇÂà ìÅð¶ ÃÅð¶ ê¿æ ù ÇòÚÅð Õðé çÆ ñ¯ó þÍ *âÅÇÂðËÕàð íÅÂÆ ×¹ðçÅà ǧÃàÆÇÚÀÈà ÁÅø ÁËâò»Ã ÇÃ¾Ö Ãà¾âÆ÷, ÃzÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔìÍ ø¯é : IHGBE-IAGAC

ÓÀ Ó‘Á±Áπ «Ò÷≈«¬¡≈ ÷√ÓÀ ’À Á« ‹≈«¬®

Á§Çîzå Õ¶òñ ֧ⶠìÅචçÅ ñËäÅ, Õ¶òñ ê§Ü ÇêÁÅÇðÁ» 寺 ÔÆ

(ÇÕö ÇÂÕ¾ñ¶ üÜä 寺 éÔƺ) å¶

ܯ À°êç¶ô ðÇÔå Ãì§èÆ ê§Ú»

òñ¯º Çîñ¶, À°Ã ù îé ÇòÚ Ççzó·

ÕðÕ¶ ð¼Ö¶Í Á§Çîzå çÚÅð Ã ÃzÆ

×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ åÅÇìÁÅ

ê¿Ú» òñ¯º ê§Ü ÕÕÅð» çÆ ðÇÔå, ÚÅð ì¾Üð Õ°ðÇÔå» å¯º ÃÅòèÅé, Çé¾åé¶î, ÇÃîðé-ÁÇíÁÅÃ

å¶ Ô¯ð ×°ðîÇå ðÇÔäÆ çÆÁ»

ÔçÅÇÂå» (ôðå») ìÅð¶ Á§Çîzå

ÁÇíñÅÖÆ ù ÇòÃæÅð ÇòÚ ÜÅäÈ

ÕðòÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜà éÅñ

ÇÃ¾Ö å¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ÇòÚÕÅð ÇÂÕ

îÇÔçÈç (Divine Agreement)

Ô¯ Ü»çÅ þ, ÇÜà çÆÁ» ôðå»

(terms & Condition) òÆ

ÔéÍ ÇÂÔ ÃîÞ½åÅ çð×ÅÔ ÇòÚ

òÆ ìÕÅÇÂçÅ é¯à Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ

ÁÕÅñ ê¹ðÖ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÁÅêäÆ

î½Ü Á³çð Õ°çðå çÆ ðÚéÅ ÕÆåÆ; ì¶Á³å

Ö³â, î³âñ, ìzÇÔî³â, ê½ä, êÅäÆ, Á×éÆ, ÁÅÕÅô, êÅåÅñ ÇÂÇåÁÅÇç ÃÅÜÇçÁ»

í»å-í»å ç¶ ÜÆò» çÆÁ» üðÅÃÆ ñ¼Ö

ÜÈéÆÁ» êËçÅ ÕÆåÆÁ»Í îé°¼ÖÅ ÜÈéÆ ÇÂé·»

çÆ ÇÃðî½ð ôz¶äÆ ÃÅÜÆÍ Ã-Ã èÅðÇîÕ

ÔÃåÆÁ» é¶ ÁÅ Õ¶ îé°¾Ö» ù ÇÂà Áî¯ñÕ

î½Õ¶ çÅ ñÅí ñËä ñÂÆ Ã¹Ú¶å Õðé çÅ

À°êðÅñÅ ÁÅð§ÇíÁÅÍ

J ñÖ ÚÀ°ðÅÃÆÔ Ü¯Çé ÃìÅÂƨ îÅäà ÕÀ°

êzÇí çÆÂÆ òÇâÁÅÂƨ

ÇÂù êÀ°óÆ å¶ Ü¯ éð° ÚÈÕË Ã¯ ÁÅÇ ÜÅÇ ç¹Ö¹

êÅÇÂçŨ2¨ (¨16¨1¨5¨)

(îÅðÈ Ã¯ñÔ¶ î: 5, Á§×: 1075)

J ñÖ ÚÀ°ðÅÃÆÔ Ü¯Çé ízÇî ÁÅÇÂú¨

Áì Õ¶ Û°àÕ¶ áÀ°ð é áÅÇÂú¨3¨

(¨4¨1¨11¨62¨)

(í×å ÕìÆð ÜÆ, ×À¹óÆ 9, Á§Õ: 337)

J ÕìÆð îÅéà Üéî¹ ç¹ñ§í¹ ÔË Ô¯Ç é ìÅðË

ìÅð¨

ÇÜÀ° ìé ëñ êÅÕ¶ í°Ç Ç×ðÇÔ ìÔ°Çð é ñÅ×ÇÔ âÅð¨30¨ (Ãñ¯Õ í×å ÕìÆð ÜÆÀ¹ Õ¶, Á§×: 1366)

J ëðÆçÅ ÇÕóÆ êò§çÆÂÆ ÖóÅ é ÁÅê¹ î¹ÔÅǨ1¨ (Ãñ¯Õ Ã¶Ö ëðÆç Õ¶, Á§×: 1377)

ÇÂà åð·» çÆÁ» ÁÅòÅ÷»- ÇÚåÅòéÆÁ»

ÁÕÃð ÃÅⶠճéƺ ê˺çÆÁ» ðÇÔ³çÆÁ» ÔéÍ ÇÂÕ ôz¶äÆ å» À°é·» îé°¾Ö» çÆ ÔË Ü¯ ùäé ç¶ ìÅòÜÈç Õç¶ òÆ Áîñ éÔƺ Õðç¶, ÇÜò¶º ÇÕ ÕÃî ÖÅèÆ Ô¯ò¶Í

çÈÜÆ ôz¶äÆ À°é·» çÆ þ ܯ îé°¾ÖÅ ç¶ÔÆ ç¶ ç¹ðñ¾í î½Õ¶ çÅ ñÅí ñËä ñÂÆ Õ°Þ Ã¹Ú¶å å» Ôé; íÅò ð¯î» çÆ ì¶ÁçìÆ éÔƺ Õðç¶, ×°ðç¹ÁÅð¶ òÆ ÁÅÀ°ºç¶ Ôé, ôðÅì ÇÂÇåÁÅÇç éÇôÁ» 寺 òÆ ×°ð¶÷ Õðç¶ ÔéÍ êð ç¹ÇìèÅ ÇòÚ Ô¯ä ÕÅðé Çìðè À¹îð ÇòÚ êÔ°§Úä ç¶ ìÅòÜÈç ÇÃ¾Ö èðî ÇòÚ ÇòèÆ êÈðòÕ çÅõñÅ éÔƺ ñ˺ç¶Í åÆÜÆ ôz¶äÆ þ ÁÅÇ×ÁÅÕÅð Ãëñ ×¹ðÇþֻ çÆÍ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÚÅéä ÇòÚ ÇÂà ççðí ÇòÚ Õ°Þ ÷ðÈðÆ é°ÕÇåÁ» ù òÅÚä çÆ

ñ¯ó ÔË:

1. Çìé° ×°ð çÆÇÖÁÅ ÕËö Ç×ÁÅé¹

ÇÕö êzÕÅð çÆ ÇòÇçÁÅ êzÅêå Õðé ñÂÆ ÃÕÈñ, ÕÅñÜ, ïÈéÆòðÇÃàÆ Ü»

íÅÂÆ ÁîðÆÕ ÇÃ§Ø Á§ìÅñÅ

ÇþÇÖÁÅ Õ¶ºçð ÇòÚ çÅõñÅ ñËäÅ ê˺çÅ

ÔËÍ ÇÂò¶º ÔÆ çÆÇÖÁÅ; íÅò ÇþÇÖÁÅ ×°ðÈ

寺 ñËä ñÂÆ òÆ ×°ðîÇå ç¹ÁÅðÅ çðÃÅÂÆ

ÇòèÆ î¹åÅìÕ çÅõñÅ (Registration)

÷ðÈðÆ ÔËÍ À°êð¯Õå ×°ðòÅÕ å¯º Ãê¾ôà

ÔË ÇÕ ×°ð-çÆÇÖÁå ԯ¶ ìöËð ÁÅåîÕ

Ç×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ éÔƺÍ

J ×°ð çÆÇÖÁÅ ñË ÇÃÖ ÇÃÖ¹ ÃçÅÇÂÁŨ

(íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ, òÅð 3, êÀ°óÆ: 11)

2. Çé×°ð¶ ÕÅ ÔË éÅÀ° ì¹ðÅ

×°ðìÅäÆ ÇòÚ ÁŶ ÇÂà Çòô¶ Óå¶

ì¶Á³å ×°ðòÅÕ Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ¯º Õ°Þ Õ°

ÇÂÔ Ôé:

J ÃÇå×°ð ìÅÞÔ° ×°ð¹ éÔÆ Õ¯ÂÆ Çé×°ð¶ ÕÅ

ÔË éÅÀ° ì¹ðŨ13¨ (¨18¨1¨2¨) (ðÅ×¹

ÁÅÃÅ î: 3 êàÆ, Á§×: 435)

J îÅÂÆ ×°ð Çìé° Ç×ÁÅé¹ é êÅÂÆÁ˨

ÁÇéÕ êzÕÅð Çëðå ÇìññÅå¶ Çîñå éÔÆ ×¯ÃÅÂÆÁ˨1¨ (¨2¨22¨)

(ç¶òקèÅðÆ î: 5, Á§×: 532)

J Çìé¹ ×°ð íðîË ÁÅòË ÜÅǨ Çìé° ×°ð

ØÅñ é êòÂÆ æÅǨ

Çìé° ×°ð îé±ÁÅ ÁÇå â¯ñÅǨ Çìé° ×°ð

ÇåzêÇå éÔÆ ÇìÖ¹ ÖÅǨ

Çìé° ×°ð ÇìÃÆÁð¹ âÃË îÇð òÅਠéÅéÕ

×°ð Çìé° ØÅචØÅà¨38¨

(ðÅîÕñÆ î: 1 ÇÃè ׯÃÇà, Á§×: 942)

J Çìé° ×°ð çÅå¶ Õ¯Ç é êŶ¨ ñÖ Õ¯àÆ Ü¶

Õðî ÕîŶ¨

×°ð ÇÕðêÅ å¶ Øà Á§åÇð òÇÃÁÅ Ãìç¶ ÃÚ¹

ÃÅñÅÔÅ Ô¶¨15¨ (¨16¨4¨13¨)

(îÅðÈ î: 3, Á§×: 1057)

J îå Õ¯ íðÇî í°ñË Ã§ÃÅÇð¨ ×°ð Çìé° Õ¯ÇÂ

é À°åðÇà êÅÇð¨1¨ (¨4¨5¨7¨)

(ׯºâ î: 5, Á§×: 864)

J ×°ðî³åz ÔÆä÷ ܯ êzÅäÆ Çèzקå Üéî

ízÃàäÔ¨

ÕÈÕðÔ ÃÈÕðÔ ×ðèíÔ ÕÅÕÔ ÃðêéÔ å°Çñ

ÖñÔ¨33¨

(Ãñ¯Õ ÃÔÃÇ´åÆ î: 5, Á§×: 1356)

(*ÕÈÕðÔ = Õ°¾åÅ, ÃÈÕðÔ = ÃÈð, ×ðèíÔ

= ×èÅ, ÕÅÕÔ = Õ», ÃðêéÔ = üê, å°Çñ=

ìðÅìð, ÖñÔ = îÈðÖÍ)

3. Ãîð¾æ (êÈð¶) ×°ðÈ ìÅÞ¯º ÕÇñÁÅä

éÔƺ

J Õ¶å¶ ×°ð Ú¶ñ¶ ë¹Çé ÔÈÁŨ ÕÅÚ¶ ×°ð å¶ î¹ÕÇå é ÔÈÁŨ...¨21¨ (¨54¨1¨)

(ðÅîÕñÆ î: 1 çÖäÆ úÁ§ÕÅð¹, Á§×: 932)

J êÈð¶ ×°ð å¶ éÅî¹ êÅÇÂÁÅ ÜÅǨ ÃÚË

ÃìÇç ÃÇÚ ÃîÅǨ1¨ (¨4¨8¨)

(òâԧù î: 3, Á§×: 560)

J êÈð¶ ×°ð å¶ éÅî¹ êÅÇÂÁÅ ÜÅǨ ܯ×

Ü°×Çå ÃÇÚ ðÔË ÃîÅǨ...¨34¨

(ðÅîÕñÆ î: 1 ÇÃè ׯÃÇà, Á§×: 941)

J êÈð¶ ×°ð ÕŠùÇé À°êç¶Ã¹¨...¨1¨ (¨8¨24¨)

(×À¹óÆ Ã¹ÖîéÆ î: 5, Á§×: 295)

J Á§Çîzå ×°ä À°ÚðË êzí ìÅäƨ êÈð¶ ×°ð ÕÆ

ùîÇå êðÅäƨ1¨ (¨4¨27¨96¨)

(×À¹óÆ ×¹ÁÅð¶ðÆ î: 5, Á§×: 184)

J òÅÔ° òÅÔ° ìÅäÆ Çéð§ÕÅð ÔË Çåù ܶòâ¹

Áòð° é կǨ...¨1¨

(Ãñ¯Õ¹ î: 3, Á§×: 515)

J Çåà ÕÆ ÃðéÆ êð° îéÅ ÇÜù ܶòâ° Áòð° é կǨ...¨2¨ (¨4¨7¨77¨)

(ÃzÆðÅ×¹ î: 5, Á§×: 44)

J ìÅäÆ ×°ðÈ ×°ðÈ ÔË ìÅäÆ ÇòÇÚ ìÅäÆ Á§Çîzå°

ÃÅð¶¨

×°ð¹ ìÅäÆ ÕÔË Ã¶òÕ° Üé° îÅéË êðåÇÖ ×°ðÈ

ÇéÃåÅð¶¨5¨ (¨8¨4¨)

(éà î: 4, Á§×: 982)

J ï ×°ð° ÕðÔ° ÇÜ ìÔ°Çð é ÕðéŨ...¨2¨

(¨4¨18¨)

(×À¹óÆ ÕìÆð ÜÆ, Á§×: 327)

J ï î¹Õå° éÅéÕ ÇÜù ÃÇå×°ð¹ Ú§×Ũ2¨3¨36¨

(ÕÅéóÅ î: 5, Á§×: 1305)

J ×°ð¹ êÈðÅ ÇÜé ÇÃîÇðÁŠöÂÆ í¶ ÇéÔÅñ¨...¨8¨ (¨22¨)

(Ãñ¯Õ î: 5, Á§×: 1425)

J êÈðÅ ÃÇå×°ð ÜÅäÆÁË êÈð¶ êÈðÅ æÅà

ìäÅÇÂÁŨ

êÈð¶ êÈðÅ ÃÅèóװ êÈð¶ êÈðÅ î§åz ÇçzóÅÇÂÁŨ êÈð¶ êÈðÅ Çêðî ðù êÈðÅ ×°ðî¹ÇÖ ê³æ¹

êÈð¶ êÈðÅ çðÃä¯

4. îÅð× Ãê¾ôà, ÇüèÅ, íðî-ðÇÔå,

êÅÖ³â-ðÇÔå, êÈðé ÕÇñÁÅäÕÅðÆ

Ô¯ò¶

J ×°ðÈ ÇÜéÅ ÕÅ Á§è¹ñÅ Ú¶ñ¶ éÅÔÆ áÅÀ°¨...¨3¨ (¨8¨8¨)

(ÇÃðÆðÅ×¹ î: 1, Á§×: 58)

J ÕÅ×ð éÅò ñ§ØÇÔ Õå ÃÅ×ð° ÇìzæÅ Õæå

Ôî åð嶨2¨ (¨3¨4¨)

(îñÅð î: 5, Á§×: 1267)

ÕÅ×÷ çÆ ì¶óÆ Óå¶ Úó· Õ¶ ÇÕò¶º Ãçð

寺 êÅð ñ§Ø ÃÕç¶ Ôé? À°Ô ÇòÁðæ

ÁÅÖç¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ ñ§Ø ðÔ¶ Ô»Í

J ÚÈÔÅ Öâ é îÅòÂÆ ÇåÕÇñ ì§é©Ë Ûܨ...¨1¨

(Ãñ¯Õ î: 1, Á§×: 1286)

Õ¼Ú¶-êÅÖ³âÆ ×°ðÈÁ» çÆ ÔÅñå

ç¾ÃÇçÁ» ÇÕÔÅ ÔË ÇÕ Ü¯ ÚÈÔÅ (ÁÅê ÔÆ)

Ö¹¾â ÇòÚ ÃîÅ (òó) éÔƺ ÃÕçÅ å¶ À°µå¯º

ñ¼Õ éÅñ Û¼Ü ì³é· ñ˺çÅ ÔË, íÅò Çê¼Û¶ Ú¶ñ¶

ñÅ ñ˺çÅ ÔË ÇÕ êÅð ÕðÅò»×ÅÍ

J êÈðÅ æÅ๠ìäÅÇÂÁÅ êÈðË ò¶ÖÔ¹ Â¶Õ ÃîÅéŨ...¨1¨ (¨4¨4¨)

(ÇìñÅò« î: 3, Á§×: 797)

J ÕñÜ°Ç× ÜÔÅÜ° ÁðÜ°é° ×°ðÈ Ã×ñ ÇÃzéÇà ñÇ× ÇìåðÔ°¨2¨

(ÃòÂƶ îÔñ¶ ê¿Üò¶ Õ¶ 5, Á§×: 1408)

ÇÂà װðÈ ÜÔÅ÷ çÆ Ãîð¾æÅ (Capacity) dzéÆ ÇÕ ÃÅðÆ ÇÃzôàÆ òÆ ÇòÚ ìÇÔ ÜÅò¶, åð ÜÅò¶×ÆÍ

J ÃÇå×¹ð¹ ê¹ðÖ¹ ÁÚ« ÁÚñÅ îÇå ÇÜù ÇçzóåÅ éÅî¹ ÁèÅð¶¨...¨3¨ (¨5¨3¨)

(ÃÅð× î: 4, Á§×: 1199)

J ×°ðîÇå îÇå ÁÚñ° ÔË ÚñÅÇ é ÃÕË Õ¯Ç¨...¨1¨

(Ãñ¯Õ î: 3, Á§×: 548)

è¹ð çð×ÅÔ¯º ÁÅÂÆ ×°ðÈ ÕÆ îå ÁÚ¾ñ (ÃçÅ ÕÅÇÂî ðÇÔä òÅñÆ ÔË) ÇÂà ù Õ¯ÂÆ ìçñ éÔƺ ÃÕçÅÍ ç¹ÇéÁÅòÆ Ã§ÇòèÅé ÇòÚ Çé¼å åìçÆñÆ Ô°§çÆ

1)

ê»Ú ÇÃ§Ø Á§Çîzå ܯ ç¶ò˺ å» Õ¯ ÇÃð èð ÛÕ

ê¹é ñ¶ò˨

ê¹é Çîñ ê»Ú¯ ðÇÔå ܯ íÅÖË å» Õ¯ îé 

Ççzó Õð ðÅÖ˨

(ðÇÔåéÅîÅ íÅÂÆ ç¶ÃÅ ÇÃ§Ø ÜÆ)

À°êð¯Õå øðîÅé 寺 Ãê¾ôà ÔË ÇÕ

Á§Çîzå Õ¶òñ ֧ⶠìÅචçÅ ñËäÅ, Õ¶òñ

ê§Ü ÇêÁÅÇðÁ» 寺 ÔÆ (ÇÕö ÇÂÕ¾ñ¶ üÜä

寺 éÔƺ) å¶ Ü¯ À°êç¶ô ðÇÔå Ãì§èÆ ê§Ú»

òñ¯º Çîñ¶, À°Ã ù îé ÇòÚ Ççzó· ÕðÕ¶

ð¼Ö¶Í Á§Çîzå çÚÅð Ã ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì

ÜÆ ç¶ åÅÇìÁÅ ê¿Ú» òñ¯º ê§Ü ÕÕÅð» çÆ

ðÇÔå, ÚÅð ì¾Üð Õ°ðÇÔå» å¯º ÃÅòèÅé, Çé¾åé¶î, ÇÃîðé-ÁÇíÁÅÃ å¶ Ô¯ð ×°ðîÇå

ðÇÔäÆ çÆÁ» ÔçÅÇÂå» (ôðå») ìÅð¶

Á§Çîzå ÁÇíñÅÖÆ ù ÇòÃæÅð ÇòÚ ÜÅäÈ

ÕðòÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔË, ÇÜà éÅñ ÇÃ¾Ö å¶

×¹ðÈ ÃÅÇÔì ÇòÚÕÅð ÇÂÕ îÇÔçÈç (Divine Agreement) Ô¯ Ü»çÅ þ, ÇÜà çÆÁ»

ôðå» (terms & Condition) òÆ ÔéÍ ÇÂÔ

ÃîÞ½åÅ çð×ÅÔ ÇòÚ òÆ ìÕÅÇÂçÅ é¯à Ô¯

Ü»çÅ ÔËÍ

ܹׯ Ü°× Áà¼ñ ÃzÆ ×°ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ

ÇòÚ ÁŶ ì¶Á§å ôìç» ÇòÚ ìÔ°å ÃÅðÆÁ»

ôðå» òÆ î½ÜÈç Ôé, ÇÜò¶º ÇÕ:

J ÇÜåó¶ ëñ îÇé ìÅÛÆÁÇÔ Çååó¶ ÃÇå×°ð

êÅÇè...¨4¨29¨99¨

(ÇÃðÆðÅ×¹ î: 5, Á§×: 52)

J ëðÆçŠܶ å± î¶ðŠԯǠðÔÇÔ Ãí° Ü×° å¶ðÅ

ԯǨ95¨

(Ãñ¯Õ Ã¶Ö ëðÆç Õ¶, Á§×: 1382)

J ÜÅ å± î¶ðË òÇñ ÔË åÅ ÇÕÁÅ

î¹ÔÛ§çŨ...¨7¨

(îÅðÈ òÅð î: 5 âÖä¶ î: 5, Á§×: 1096)

J ÕìÆð ÃÅÚÅ ÃÇå×°ð¹ ÇÕÁÅ ÕðË ÜÀ° ÇÃÖÅ

îÇÔ ÚÈÕ¨...¨158¨

(Ãñ¯Õ í×å ÕìÆð ÜÆÀ¹ Õ¶, Á§×: 1372)

J ܶ Õ¯ ×°ð å¶ ò¶î¹Ö¹ Ô¯òË Çìé° ÃÇå×°ð

î¹ÕÇå é êÅò˨...¨22¨ (¨40¨1¨)

(ðÅîÕñÆ î: 3 Áé§ç¹, Á§×: 920)

J ñÖ Ö¹ÃÆÁÅ êÅÇåÃÅÔÆÁŠܶ ÃÇå×°ð°

éçÇð Õð¶Ç¨...¨2¨ (¨4¨6¨76¨)

(ÇÃðÆðÅ×¹ î: 5, Á§×: 44)

ÇÂÕ êÅö ×°ðÈ ÃÅÇÔì å¶ çÈܶ êÅö ÇÃ¼Ö (×°ðÈ çÆ úà/ðÇÔîå ÃçÕÅ) ÇÂà (Contract) îÇÔçÈç ù ÇéíÅÀ°ºç¶ ÔéÍ

çÃî¶ô ÇêåÅ ÜÆ ç¶ Õ°Þ øðîÅé ÇÂÀ°º

Ôé:

J ÖÅñÃÅ î¶ð¯ ðÈê ÔË ÖÅè ÖÅñö îÇÔ Ô½ Õð½

ÇéòÅè (êÈðÅ ôìç òÆÚÅðƶ)

J Üì ñ× ÖÅñÃÅ ðÔ¶ ÇéÁÅðŨ åì ñ×

å¶Ü çÆÀ° î˺ ÃÅðŨ

J î¯ ×zÇÔ îË åé å¶ îé å¶ ÇÃð ñÀ° èé ÔË

Ãí ÔÆ ÇÂéÔÆ Õ¯¨645¨

J ÇÂéÔÆ ÕÆ ÇÕzêÅ Õ¶ Ãܶ Ôî Ô˺ éÔÆ î¯ Ã¯

×ðÆì Õð¯ð êð¶¨2¨

ÇÕ§éÆ òÇâÁÅÂÆ ìõôÆ ÔË ÃÇå×¹ð»

é¶ ÁÅêä¶ õÅñö ùÍ êz§å± ïÅç ð¾Öƶ ÇÕ

×°ðÈ ÃÅÇÔì ÁÅêäÅ êÈðÅ å¶Ü êzåÅê ÇüÖ

ù À°ç¯º å¾Õ ç¶ä׶ Ü篺 å¾Õ õÅñÃÅ- ô°¾è

(Pure) ÔËÍ Ü篺 å¾Õ õÅñÃÅ ÇéÁÅðÅ, íÅò

öñå ç×å 寺 ìÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ

J ðÇÔäÆ ðÔË Ã¯ÂÆ ÇÃÖ î¶ðŨ ú¹Ô áÅÕ°ð¹ îË À°Ã ÕÅ Ú¶ðŨ

J ðÇÔå ÇêÁÅðÆ î¹Þ ÕÀ° ÇÃÖ ÇêÁÅðÅ éÅÇÔ¨

(ðÇÔåéÅîÅ íÅÂÆ ç¶ÃÅ ÇÃ§Ø ÜÆ)

ÇÂéÃÅéÆÁå éÅå¶ ì¶ô¾Õ ÁÅêä¶

Ú½Ç×ðç¶ ñ¯Õ» éÅñ ÇîñçÅ òðåçÅ þ, ÁÅêä¶ øð÷ 寺 Õ¯åÅÔÆ éÔƺ ÕðçÅ, êð Çé×°ÇðÁ»-ò¶çÆé» éÅñ ð¯àÆ-ì¶àÆ çÆ Ã»Þ òÆ éÔƺ ÕðçÅÍ ×°ðòÅÕ ÔË:

J Ú¯ðÅ ÜÅðÅ ð§âÆÁÅ Õ°àäÆÁÅ çÆìÅ乨

ò¶çÆéÅ ÕÆ ç¯ÃåÆ ò¶çÆéÅ ÕÅ ÖÅä°¨

ÇÃëåÆ ÃÅð é ÜÅäéÆ ÃçÅ òÃË

ÃËåÅ鹨...¨1¨

(Ãñ¯Õ î: 1, Á§×: 790)

Ú¯ð», âÅÕÈÁ», ñ°¾Ú¶ ì§ÇçÁ», ÇòíÚÅðé

Á½ðå» ÇÂÇåÁÅÇç ÇÂõñÅÕ å¯º Çâ¼×¶ ñ¯Õ»

çÅ ÁÅêà ÇòÚ òðå-ÇòÔÅð Ô¹§çÅ ÔË å¶ ÇÂé·» çÅ ÁÅêà ÇòÚ ÖÅä-êÆä Ô°§çÅ ÔËÍ

òÅÇÔ×°ðÈ çÆ ÇÃøå ÃÅñÅÔ çÆ ÃÈÞ éÔƺ

Ô°§çÆÍ ÇÂé·» éÅñ ܶ Õ¯ÂÆ ç¯ÃåÆ, ÖÅäêÆä çÆ Ã»Þ Õð¶, À°Ã ÇòÚ òÆ ôËåÅé çÅ

òÅÃÅ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ éÅî å¶ ìÅäÆ çÅ êzòÅÔ

ð°Õ ÃÕçÅ ÔËÍ

J ðñË Ü° ç×Çå îÆÇäÁÅ À°Çá ÚñË

ÇéðÅÃŨ7¨ (íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ, òÅð 36, êÀ°óÆ 7)

J ÞÇó ÞÇó êòç¶ ÕÚ¶ ÇìðÔÆ ÇÜé©Å ÕÅÇð é ÁÅÂƨ1¨ (¨22¨) (Ãñ¯Õ î: 5, Á§×: 1425)

îÅóÆ Ã§×å çÅ ÁÃð ò¾èÇçÁ»ò¾èÇçÁ» ÇÕö ڧ׶ ÜÇ×ÁÅÃÈ ù òÆ Úó·çÆ

ÕñŠ寺 â¶×ÇçÁ» ãÇÔ³çÆ ÕñÅ, ÇéØðçÆ

ÕñÅ ÇòÚ êÔ¹§ÚÅ ÃÕçÅ þÍ ÁÅî ×¹ðÇþÖ

ÇÂà ׹ðòÅÕ ù ïÇÔñÅ ÃÅÇÔì êó·é 寺 êÇÔñ» À°ÚÅðç¶ Ôé:

J ÜÔ ÃÅèÈ ×¯Çìç íÜé¹ ÕÆðåé¹ éÅéÕ éÆå¨

äÅ ÔÀ° äŠ屧 äÔ Û°àÇÔ ÇéÕÇà é ÜÅÂÆÁÔ° çÈå¨1¨ (×À°óÆ ìÅòé ÁÖðÆ î: 5, Á§×: 256)

êz³å± ܶÕð îÆÇäÁ»/ Çâ¼×¶ ã¼ÇáÁ»

çÆ Ã³×å ÇòÚ êË Ç×ÁÅ å» èðîðÅÜ çÆ ÕÚÇÔðÆ ÇòÚ ê¶ôÆ í¹×åäÆ êò¶×ÆÍ ÇÕ§éÆ ôðîéÅÕ ÔÅñå þ չç×ÆÁ» çÆ:

çÇ× Õ°Ã§×Æ ìËÃå¶ åì êÈÛ¶ èðîðÅǨ2¨

(î: 5, Á§×: 965)

(Becomes amenable to jurisdiction of Dharmraj.)

J Á³èÆ Õ³îÆ Á³è¹ îé° îÇé Á§èË åé° Á³è¹¨ ÇÚÕÇó ñÅÇÂÁË ÇÕÁÅ æÆÁË Ü» å°àË êæð ì§è¹¨...¨3¨

(î: 1, Á§×: 1287)

òÆÚÅðÔÆä Ô¯ Õ¶ î§ç¶ Õ§î ÕðÇçÁ» îé òÆ Á§é·Å Ô°§çÅ Ü»çÅ ÔË å¶ îé ç¶ òÆÚÅðÔÆä Ô¯ÇÂÁ» Ç×ÁÅé ǧçð¶ òÆ Á³é¶· Ô¯ Ü»ç¶ Ôé (íÅò Á¼Ö», Õ§é, éÅÃÕÅ, ÇÜÔòÅ å¶ ÚîóÆ

òÆ î³ç¶ êÅö ù å°ð êËºç¶ ÔéÍ)

Ü篺 ê¼æð» çÅ ì§é· (êzíÈ ÁÅÃðÅ) à°¼à Ç×ÁÅ å» ÇÚ¾Õó ñÅÇÂÁ» (Ô¯ð ÞÈᶠÁÅÃð¶ å¾ÕÇçÁ») Õ°Þ éÔƺ ìäçÅÍ

ܯ ÜÇ×ÁÅÃÈ Õ°Ã³×å ÇòÚ ðñ Õ¶ ×°ðÈ ÃÅÇÔì éÅñ ԯ¶ îÇÔçÈç (ÇñÖå-êà¶/ ÃîÞ½å¶) çÆÁ» ôðå» (Terms & Conditions) çÆ À°ñ§ØäÅ Õð ׶ Ô¯ä, À°é·»

ñÂÆ ÇÂÔ ÜÅäéÅ ÷ðÈðÆ ÔË ÇÕ:

J ܶ Õ¯ ×°ð å¶ ò¶î¹Ö¹ Ô¯òË Çìé° ÃÇå×°ð

î¹ÕÇå é êÅò˨

êÅòË î¹ÕÇå é Ô¯ð æË Õ¯ÂÆ ê¹ÛÔ¹ Çìì¶ÕÆÁÅ

(ðÅîÕñÆ î: 3 Áé§ç¹, Á§×: 920)

J Öð¶ ÖÜÅéË êÅÂÆÁÇÔ Ö¯à¶ ÃàÆÁÇÔ ìÅÔð

òÅÇð¨

֯චÃÚÆ çð×Ô Ã¹àÆÁÇÔ ÇÕù ÁÅ×Ë ÕðÇÔ

ê¹ÕÅð¨

ÃÇå×¹ð ÇêÛË íÇÜ êòÇÔ Â¶ÔÅ ÕðäÆ ÃÅð¹¨

ÃÇå×°ð¹ Ö¯ÇàÁÔ° Öð¶ Õð¶ ÃìÇç

ÃòÅðäÔÅð¹¨

ÃÚÆ çð×Ô î³éÆÁÇé ×°ð ÕË êz¶î ÇêÁÅÇð¨

×äå ÇåéÅ çÆ Õ¯ ÇÕÁÅ Õð¶ ܯ ÁÅÇê ìÖö

ÕðåÅÇð¨12¨

(òÅð îÅÞ ÕÆ åæÅ Ãñ¯Õ î: 1, Á§×: 143)

J ÃÅÕå ó׹ é ÕÆÜÂÆ ÇêÁÅð¶ ܶ ÕÅ êÅÇð

òÃÅǨ

ÇÜù ÇîÇñÁË ÔÇð ÇòÃðË ÇêÁÅð¶ ù¯ î¹ÇÔ ÕÅñË

À°Çá ÜÅǨ...¨5¨ (¨8¨2¨)

(ïðÇá î: 5, Á§×: 641)

Ô¯ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ òÆ Ã¼Üä ×°ð

çÆÇÖÁå Ô¯ä À°êð§å ÇÕö ãÇñÁÅÂÆ

ÕÅðé հó×å ç¶ ÁÇó¼Õ¶ Úó· Õ¶ ì¶î¹ÖåÅ

ò¼ñ ò¾è ÇðÔÅ Ô¯ò¶Í êÔÅóÆ ðÃåÅ Ô¯ò¶, ìðÃÅå ç¶ î½Ãî ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇÂéÃÅé ÇåñÕ

Õ¶ Ö¼â ÇòÚ ÜÅ Çâ¾×¶, âȧØÆ Ã¼à ÖÅ Õ¶

À°µáä ܯ×Å éÔƺ ðÇÔ§çÅÍ ×°ðîÇå çÅ

îÅð× òÆ ÇìÖóÆ ØÅàÆ À°êð Úó·ä ò»×

ÔË, Ú¯ð, À°Ú¾Õ¶, ÇôÕÅðÆ, á¾×, èz¯ÔÆ å¼å» 寺

òÆ ìÚäÅ ÔËÍ êÇÔñ¶-êÇÔñ ÇÃñÅ ÁñÈäÆ

Ú¾àäÆ ê˺çÆ ÔËÍ ìÅÁç ÇòÚ (ì¶ô¾Õ) ÁËÃÅ

ÃòÅç ÁÅÀ°ºçÅ ÔË ÇÜà ù ñ¼Ö» î¶ò¶ (ëñ)

òÆ éÔƺ ê¹¼Ü ÃÕç¶Í ÇÂà ÁÇèÁÅåîÕ

îÅð× Óå¶ å°ðé ñÂÆ Ôð êñ, Ôð Õçî

Ãîð¾æ ×°ðÈ çÆ ÃÔÅÇÂåÅ éçÇð, ðÇÔîå, ÇîÔð, ø÷ñ çÆ Ãõå ñ¯ó ÔËÍ

J À¹çî¹ ÕðÀ¹ ÕðÅòÔ¹ áÅÕ¹ð ê¶Öå ÃÅèÈ

çÇר...¨1¨ (¨4¨4¨139¨)

(ÁÅÃÅ î: 5, Á§×: 405)

J îÅèò¶ å¹î é å¯ðÔ¹ åÀ¹ Ôî éÔÆ

å¯ðÇÔ¨...¨1¨ (¨5¨5¨)

(ðÅ×¹ ïðÇá ìÅäÆ í×å ðÇòçÅà ÜÆ ÕÆ, Á§×: 658)

ÇéîÖ-ÇéîÖ ×°ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ ù (À°é·»

çÆ ÇÕðêÅ éÅñ) ÇÃîðç¶/ ÇèÁÅÀ°ºç¶ ԯ¶, ܯçóÆÁ» Õðƶ ÇÕ Õ°Ã§×å 寺 ìÚÅÁ Õ¶

ð¼Öä, ÁÅêä¶ ìõô¶ ԯ¶ ÇêÁÅÇðÁ» çÆ ÔÆ

ç×å ÇòÚ Ü¯óÆ ð¼Öä, Çé¼åé¶î, ðÇÔå

ÇòÚ êzê¼ÕåÅ ìõôäÍ Õ°ðÇÔå» å¯º ÃçËò

ÁÅêä¶ Õðó¶ Ô¼æ» éÅñ Ô¯ó Õ¶ ð¼ÖäÍ ×°ðîÇå ðÔ°-ðÇÔäÆ (Discipline) ìõôäÍ Ãî¼×ð (êÈðé) ×°ðìÅäÆ ÇòÚ ÃÇÔÜ/ ÃÅèÅðé êÅá ÕðÇçÁ»/ ùäÇçÁ» ܯ ܯ ÔçÅÇÂå» ÃîÞ ÇòÚ ÁÅÀ°ä, ÃÅòèÅé Ô¯ Õ¶ À°é·» Óå¶ êÇÔðÅ ç¶ä ñÂÆ ïåéôÆñ

Ô¯ÂƶÍ

èðî ç¶ îÅð× Óå¶ å°ðÇçÁ» Formality éÅ ÕðÆÂ¶Í íÅò¶º êÅá Õðç¶ Ô», ÁðçÅà Õðç¶ Ô», ÕÆðåé-ÕæÅ Õðç¶/ùäç¶ Ô», ×°ðî¹Ö»-ç×å éÅñ ÇòÚðç¶ Ô»- Formality éÅ ÕðƶÍ

êÅá Õð Û¾ÇâÁÅ-ÁðçÅà Õð Û¼âÆÇé¾åé¶î Çéì¶ó Û¾ÇâÁÅÍ ÃÅòèÅé Ô¯ Õ¶ ÔÆ

ÇÂÔ Ãí Õ°Þ Õðé ÇòÚ Áé§ç ÔÆ éÔƺ, êðîÁé§ç ÁÅò¶×ÅÍ

ê¹ðÅåé ×°ðî¹Ö ð§×¹ñ¶ üÜä ÁÕÃð ÁÅêä¶ Ã§×Æ-ÃÅæÆÁ» ù ×°ð-Ô°Õî

ÕîÅÀ°ä êzåÆ Ã¹Ú¶å Ô¯ä, å¶ ÇìòðÇÜå Õ°Õðî» å¯º Ô¯ó Õ¶ ð¼Öä ñÂÆ Ã-Ã åÅóéÅ Õðç¶ ðÇÔ§ç¶ Ãé ÇÜò¶º ÇÕ, Õ¯ÂÆ òÆ ì¾Üð Õ°ðÇÔå Ô¯ä çÆ ÃÈðå ÇòÚ ÇܧéÆ ÜñçÆ Ô¯ ÃÕ¶, ê³Ú» Á¼×¶ ê¶ô Ô¯ Õ¶, þÚÅÂÆ ç¼Ã Õ¶ ( í°¼ñ ÷ÅÔð ÕðÕ¶) ñ¼×Æ åéõÅÔ/ öòÅ ù ÇÃð î¾æ¶ î§é Õ¶ ùðõðÈ Ô¯ò¶Í ÇÕö

ÇÞÜÕ ÕÅðé ܶ ê¶ôÆ ç½ðÅé Õ°Þ «ÕÅÂƶ Ü» âðÇçÁ» Õç¶ ê¶ô ÔÆ éÅ Ô¯Âƶ, ÇÂà çÅ ÁÃÇÔ õÇîÁÅ÷Å í¹×åäÅ êË ÃÕçÅ þ, ܶÕð êÇåå Ô¹§ç¶ ԯ¶ î½å ç¶ îÈ§Ô ÇòÚ Úñ¶ ׶Í

ÜÆòé ÇòÚ Õ°Þ ÁÇÜÔ¶ êzÅäÆ òÆ Çîñ¶, ÇÜé·» ù ÇÂÕ ÁÜÆì ç¹ÇìèÅ ÃÆ ÇÕ ê³Ú» ç¶ Ãéî¹Ö ç¹ìÅðÅ ê¶ôÆ ñËä ò¶ñ¶ ç¼ÃÆ Ô¯ÂÆ

í°¼ñ ìÅð¶, ìÅÔð ÁÅ Õ¶ Õ¯ÂÆ Ã³×å ÇòÚ

÷ÅÔð éÅ Õð ç¶ò¶Í

ê°¼× Öñ¯å¶ ×°ðî¹Ö ÇêÁÅð¶ ç¾Ãç¶

Ãé ÇÕ ÃÆéÅ-ìÃÆéÅ ÚñÆ ÁÅ ðÔÆ è¹ðçð×ÅÔÆ ×°êå êð§êðÅ î¹åÅìÕ ×°ðÈ ÃÅÇÔì

ç¶ åÅÇìÁÅ ê§Ú» Ãéî¹Ö ÷ÅÔð ÕÆåÆ ÇÕö

ÁËÃÆ í°¼ñ çÅ í¶ç/ Ç÷Õð Á§çð å¾Õ

ÔÆ ÃÆîå ðÇÔ§çÅ ÔËÍ ìÅÔð ÁÅ Õ¶ ê³Ú»

ÇòÚ¯º Õ¯ÂÆ òÆ Ã¼Üä, öòÅ ÇéíÅÀ°ä

À°êð§å ÇÂÕ¾ÇñÁ» Õç¶ òÆ Ã§×å ù éÔƺ

ÖçôÅ Á¼Ü ç¶ Ã ìÔ°å ÃÅð¶

ԯ¶ êzÅäÆÁ»

Õ¶ ðÃÅåñ (éðÕ») ò¼ñ èÈÔä ñÂÆ

Ç÷§î¶òÅð ÔË, ÇÜà ÇòÚ¯º Õ¼ãä ñÂÆ ç¶ôÇòç¶ô» ÇòÚ ðÇÔ§ç¶ Ãí ×¹ðÇþֻ ù ÜÅäÈ ÕðòÅÀ¹äÅ ìäçÅ þÍ

×°ð-çÆÇÖÁå Ô¯ä À°êð§å ܯ

ÜÇ×ÁÅÃÈ íË-íÅòéÆ ÃÇÔå ñÆÔ» Á§çð

Ú¾ñÇçÁ» ×°ðîÇå ÕæéÆ, ÕðéÆ, ðÇÔäÆ, ìÇÔäÆ ç¶ ÃÈð¶ Ô°§ÇçÁ» çËòÆ ×°ä (Ãå, óå¯Ö, çÇÂÁÅ, èðî, èÆðÜ, ÇéîðåÅ, ÇÖî», Çî¼áÅ-ì¯ñä) ÁêéÅªç¶ Ôé, ÇÕö çÅ Ççñ éÔƺ ç¹ÖÅÀ°ºç¶, ì¾Üð Õ°ðÇÔå» å¯º ìÚä ñÂÆ ÃçÅ ïåéôÆñ-ÃÅòèÅé

ðÇÔ³ç¶ Ôé, À°Ô ×°ðç¶ò ÇêåÅ ÜÆ çÆ ðÇÔîå ÃçÕÅ ÜÆòé Ãëñ Õð Ü»ç¶ ÔéÍ

J êzÆåî êzÆÇå ìéÆ Áí ÁËÃÆ Ü¯åÆ Ü¯Çå ÇîñÅÂƨ2¨ (¨8¨1¨)

(îñÅð î: 1 ÁÃàêçÆÁÅ Øð¹ 1, Á§×: 1273)

J ðå¶ Ã¶ÂÆ ÇÜ î¹Ö¹ é î¯ó§Çé© ÇÜé©Æ ÇÃßÅåÅ ÃÅÂƨ...¨1¨ (¨22¨)

(Ãñ¯Õ î: 5, Á§×: 1425)

J ×°ðÈ ÇÃÖ¹ ÇÃÖ¹ ×°ðÈ ÔË Â¶Õ¯ ×°ð À°êç¶Ã¹ ÚñŶ¨...¨8¨2¨9¨

(ÁÅÃÅ î: 4, Á§×: 444)

J çÅà ÁÇé§é î¶ð¯ ÇéÜ ðÈê¨...¨1¨

(¨2¨3¨)

(ÃÅð§× ìÅäÆ éÅîç¶À¹ ÜÆ ÕÆ, Á§×: 1252)

J ܯ ÔÇð ÕÅ ÇêÁÅðŠï ÃíéÅ ÕÅ ÇêÁÅðÅ Ô¯ð Õ¶åÆ ÞÇÖ ÞÇÖ ÁÅòË ÜÅò˨17¨

(ÇìÔÅ×ó¶ ÕÆ òÅð î: 4, Á§×: 555)

J Áì î¯ÇÔ ÜÆòé êçòÆ êÅÂƨ ÚÆÇå ÁÅÇÂú îÇé ê¹ðÖ¹ ÇìèÅåŠóåé ÕÆ ÃðäÅÂƨ1¨ (¨4¨6¨)

(îÅðÈ î: 5, Á§×: 1000)

J Ãëñ Ãëñ íÂÆ Ãëñ ÜÅåzŨ ÁÅòä ÜÅä ðÔ¶ Çîñ¶ ÃÅèŨ1¨ (¨1¨3¨)

(èéÅÃðÆ î: 5 Øð¹ 6 ÁÃàêçÆ, Á§×: 687)

J ×°ðç¹ÁÅðË ñÅÇ íÅòéÆ ÇÂÕéÅ çÃòÅ ç¹ÁÅð° ÇçÖÅÇÂÁŨ...¨38¨ (¨40¨1¨)

(ðÅîÕñÆ î: 3 Áé§ç¹, Á§×: 922)

çÅÃ, ÇéîÅä¶ Ã¶òÕ òñ¯º ñ¶Ö ÇñÖä

çÅ ÇÂÔÆ À¹ç¶ô ÔË ÇÕ Ã§×å» ÇòÚ ×°ðîðïÅçÅ, ×°ð-Ô°Õî» êzåÆ Çéðîñ-íËÁ

ç¹ÇìèÅ ÇòÚ

êËçÅ Ô¯ò¶Í

ÇëÇð ìÅìÅ ÁÅÇÂÁÅ ÕðåÅðê¹Çð