“Zelfs de kleinste defecten worden opgemerkt”

De ontwikkelingen van optisch sorteren gaan hard. Sortering wordt steeds slimmer en nauwkeuriger. Kwaliteit en efficiëntie verhogen zonder dat er extra mankracht aan te pas komt, zijn belangrijke redenen om te investeren in de nieuwste sorteertechnieken. We vroegen een aantal aanbieders van sorteertechnieken voor specifieke producten naar hun product. Wat maakt de sorteertechniek bijzonder en wat levert het de gebruiker op?

Aardappelen sorteren kan beter en makkelijk. Althans, dat is de mening van Lars, Martijn en Stefan Flikweert. Met de Quility Grader bieden zij een compacte optische sorteerder die aardappelen dankzij kunstmatige intelligentie nauwkeurig beoordeelt.

Met een achtergrond in de agrarische- en technische sector én een diploma op zak, besloten Lars en Martijn Flikweert in 2019 een eigen bedrijf te starten: Flikweert Vision Technologies. Een jaar later sloot ook engineer Stefan Flikweert aan. De ondernemers ontwikkelen en bouwen optische sorteermachines voor aardappelen om de kwaliteit van het product te verbeteren. “Ons doel is om praktische oplossingen te ontwikkelen die de agrarische sector kunnen automatiseren en verduurzamen,” steekt Martijn van wal. “Hiervoor hebben wij ons gespecialiseerd in het combineren van cameratoepassingen met kunstmatige intelligentie.”

Volgens hen kan het sorteren van ongewassen aardappelen beter en makkelijker. Martijn merkt op dat er vaak veel handwerk mee gemoeid is. Dit maakt het er gezien de huidige arbeidsmarkt niet gemakkelijker op voor aardappelbedrijven. Martijn: “Er zijn wel een aantal aanbieders van sorteertechnieken van ongewassen aardappelen, maar naar ons idee kan de kwaliteitssortering zeker nog omhoog. De meeste aanbieders voegen maatsortering toe, waardoor het al snel een grote installatie wordt. Niet iedereen kan zo’n machine zomaar plaatsen. Onze Quility Grader is een compacte machine, die weinig ruimte inneemt en eenvoudig binnen een bestaande productie- en verpakkingslijn geplaats kan worden. Uniek is het gebruik van kunstmatige intelligentie voor de kwaliteitsbepaling van de aardappelen. Dit resulteert in sterk verbeterde sorteerresultaten in vergelijking met bestaande optische sorteerders die deze moderne beslistechniek niet gebruiken.”

De Quality Grader herkent fouten, zoals ritnaalden, groen en beschadigingen, door cameratechniek en de daaraan gekoppelde kunstmatige intelligentie. “De sorteerder bevat een rollenbaan die de aardappelen zoveel mogelijk verspreidt. Daarboven hangen een aantal camera’s naast elkaar, die elke aardappelen scant en beoordeelt op defects,” legt hij uit. “Daar wordt een score ofwel strafpunt aangehangen. De gebruiker bepaalt hoeveel strafpunten er getolereerd worden. Wordt deze score overschreden, dan wordt de aardappel er middels een uitschietvinger uitgehaald.”

De computer herkent de defecten dankzij een enorme verzameling aan beeldmateriaal, dat dient als voorbeeld. Aan de hand van deze voorbeelden ontwikkelt het systeem een set van rekenregels waarmee nieuwe aardappelfoto’s per defect een score toegewezen krijgen. “Je kunt je voorstellen dat het verzamelen van al het beeldmateriaal en vervolgens het inregelen enorm veel tijd kost en altijd in ontwikkeling blijft. De aardappel is een natuurproduct, wat grote uitdagingen met zich meebrengt. Aardappelen zijn altijd anders. Op het blote oog lijken ze op elkaar, maar er zijn zoveel verschillende rassen met elk weer een andere vorm en

“Zelfs kleine defecten zoals ritnaalden, die voor een mens lastig te zien zijn, worden opgemerkt. Daardoor worden meer foute aardappelen én minder goede aardappelen uitgesorteerd”

kleur. Ook de tijd van het jaar speelt een rol. Nieuwe aardappelen zijn anders van kwaliteit dan aardappelen uit de bewaring. Bovendien spelen de teelt- en klimatologische omstandigheden een grote rol.

Het resultaat mag er zijn. Er draaien inmiddels twaalf machines, waarvan acht bij verwerkers van tafelaardappelen voor de export en vier bij telers van pootgoed. Aankomend seizoen komen er nog eens 25 machines bij. De Quality Grader reduceert het aantal arbeidsuren in de leeskamer, beoordeelt de aardappelen nauwkeurig en heeft een capaciteit tot 10 ton per uur. Martijn: “Vaak wordt het product beoordeeld op basis van menselijke regels. Onze sorteerder is veel nauwkeuriger, omdat dankzij de kunstmatige intelligentie veel beter te bepalen is wat wel en niet mee mag. Zelfs kleine defecten zoals ritnaalden, die voor een mens lastig te zien zijn, worden opgemerkt. Daardoor worden meer foute aardappelen én minder goede aardappelen uitgesorteerd. Natuurlijk blijf je altijd afhankelijk van de partij die beoordeeld moet worden, maar een partij waar bijvoorbeeld een kwart uit moet, is met de hand bijna niet te doen. Machinaal is dit wel haalbaar. Dankzij de sorteerder zijn dus ook minder goede partijen goed te handelen. Hoe slechter de partij, hoe meer de machine oplevert.” (CH) 

martijn@flikweertvision.nl