ܲÆð² вش²ðÒàôØÚ²Ü
ÍÀÈÐÀ ÀÌÁÀÐÖÓÌßÍ
Ðî¸ 891. 981-93 гٵ³ñÓáõÙÛ³Ý ¶Ø¸ 84Ð - 4 Ð 205
гٵ³ñÓáõÙÛ³Ý Ü³Çñ³ Ð 205 γÝãáõÏÁ£ лùdzã ܳÇñ³Ð³Ùµ³ñÓáõÙÛ³Ý .-ºñ.£ §²ÕµÛáõñ¦, 2008Ã.-12¿ç£
γݳãáõÏÁ
¶Ø¸ 84 Ð-4 ISBN
²Ýï³éÁ Ýñ³ ѳٳñ Ù»Í ¿ñ, »ñÏÇñÁ` ã³÷³½³Ýó Ù»Í, ³ß˳ñÑÁ` ³Ýë³ÑÙ³Ý: ܳ ³åñáõÙ ¿ñ ³Ýï³éÇ Ñ³ëï³µáõÝ í³ÛñÇ ÃûÝáõ ÷áùñÇÏ ÙÇ ËáéáãáõÙ. ѳñÙ³ñ áõ ï³ùáõÏ ï»Õ³íáñí»É ¿ñ ¨ ·áÑ ¿ñ Çñ ÏÛ³ÝùÇó: ²Ù»Ý ³é³íáï ³ñÃݳÝáõÙ ¿ñ, Éí³óíáõÙ, Ù³ñ½íáõÙ, ³Ûë áõ ³ÛÝ ÏáÕ٠ݳÛáõÙ, ѳñ·³Ýùáí µ³ñ¨áõ٠ѳñ¨³ÝÝ»ñÇÝ áõ ëÏëáõÙ Ý³Ë³×³ß ÷Ýïñ»É: ܳ ³Ýï³éÇ µÝ³ÏÇãÝ»ñÇó ³Ù»Ý³÷áùñÇÏÝ ¿ñ, ³Û¹ å³ï׳éáí ¿É Ýñ³Ý µáÉáñÁ ëÇñáõÙ ¿ÇÝ: ØÇßï ³ÝÝÏ³ï ¿ñ ÃßݳÙÇÝ»ñÇ ³ãùÇó, ÙÇßï ³ÝÑá· ¿ñ áõ, ù³ÝÇ áñ
978-99941-858-6-3
¡ гٵ³ñÓáõÙÛ³Ý Ü³Çñ³, 2008 Ã. ¡ §²ÕµÛáõñ¦ Ññ³ï³ñ³ÏãáõÃÛáõÝ, 2008 Ã.
ÜϳñÇãª
ÐàìÜ²Ü Î²ð²äºîÚ²Ü
Èçóìðóäèíêà ÊÙµ³·Çñª ²¸ºìàê îàÜàÚ²Ü êñµ³·ñÇ㪠²ðØÆܺ îàÜàÚ²Ü
Ëåñ áûë áåçãðàíè÷åí. øåëêîâèöû è ïðîñûïàëàñü,
ïå³ù³Ý³Ïª 300£
2
3
âåëèê äëÿ íåå, çåìëÿ - ÷ðåçâû÷àéíî âåëèêà, ìèð – Îíà æèëà â ëåñó, â ìàëåíüêîì äóïëå îãðîìíîé äèêîé áûëà î÷åíü äîâîëüíà ñâîåé æèçíüþ. Êàæäîå óòðî îíà óìûâàëàñü, äåëàëà çàðÿäêó, õîðîøåíüêî âûòÿãèâàëàñü,
·³ñݳݳ·áõÛÝ ¿ñ ݳ¨, µáÉáñÁ Ýñ³Ý γݳãáõÏ ¿ÇÝ ÏáãáõÙ: ²Û¹ ³ÝáõÝÁ Ýñ³Ý ß³¯ï ¿ñ ë³½áõÙ: ºñµ»ÙÝ ÑÇßáõÙ ¿ñ Ù³ÝÏáõÃÛ³Ý ûñ»ñÁ, »ñµ ÇÝùÁ ѳñëÝÛ³Ï ¿ñ ¹»é, ¨ ËáéáãáõÙ Çñ ß³ñÅí»Éáõ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ë³Ñٳݳ÷³Ï ¿ÇÝ: ²Û¹å»ë ³åñ»ó ³ÛÝù³Ý ųٳݳÏ, ÙÇÝ㨠áñ ÙÇ ûñ Ýñ³Ý Ýϳï»ó γñÙñ³÷áñÇÏÁ… §²¯Û û Ñ³Ù»Õ Ý³Ë³×³¯ß ¿¦, - ³Ýó³í γñÙñ³÷áñÇÏÇ Ùïùáí, ¨ ëÏë»ó Ñ»ï³åݹ»É ÷áùñÇÏÇÝ: Ê»¯Õ× Î³Ý³ãáõÏ, ëÇñïÁ ïñá÷áõÙ ¿ñ, í³ËÇó ³Ûë áõ ³ÛÝ ÏáÕÙ ¿ñ í³½áõÙ, óùÝí»Éáõ ï»Õ ¿ñ áñáÝáõÙ… (Ñá
γñÙñ³÷áñÇÏÇ Ý³Ë³×³ßÁ 㿱ñ ¹³éݳÉáõ…): ²Û¹å»ë ϳñáÕ³ó³í ¹ÇÙ³Ý³É ÙÇÝ㨠Óٻ酴³Ûó Ñ»ïá…óñï³ßáõÝã ÓÙ»éÝ Çñ è»ñÁ ³ñÍíÇ ÝÙ³Ý ÷é»ó ³ÛÝå»ë, áñ Ë»Õ× Î³Ý³ãáõÏÇ É»ÕÇÝ çáõñ Ïïñ»ó. 㿱 áñ Ýñ³Ý ³åñ»Éáõ ï³ùáõÏ ³ÝÏÛáõÝ ¿ñ ѳñϳíáñ, ϳݳã ï»ñ¨ ¿ñ ѳñϳíáñ, Ç í»ñçá, ³Û¹ ß³ï³Ï»ñ γñÙñ³÷áñÇÏÇ ëñ³ï»ë ³ãùÇó óùÝí»É ¿ñ ѳñϳíáñ… §²¯Û û Ñá·ë»ñ »Ý…DZÝã »Ù ³Ý»Éáõ…¦, - Ë»¯Õ×-Ë»¯Õ× Òàê îíà è æèëà äî òåõ ïîð, ïîêà îäíàæäû åå çàìåòèë Êðàñíîå Áðþøêî. “Îíà, äîëæíî áûòü, î÷åíü âêóñíà!” – ïðîíåñëîñü â ãîëîâå ó Êðàñíîãî Áðþøêà, è îí ñòàë ïðåñëåäîâàòü ìàëûøêó. Ó áåäíîé Èçóìðóäèíêè ñåðäå÷êî ãîòîâî áûëî âûñêî÷èòü èç ãðóäè îò ñòðàõà, îíà ìåòàëàñü èç ñòîðîíû â ñòîðîíó, èùà ñåáå óáåæèùå. Îíà òàê íå õîòåëà áûòü ñúåäåííîé ðàñíûì Áðþøêîì! À ïîòîì ïîäóë õîëîäíûé âåòåð, çèìà, ïîäîáíî îðëó, ðàñïðîñòåðëà ñâîè áåëûå êðûëüÿ íà çåìëå. Ó áåäíîé Èçóìðóäèíêè äóøà óøëà â ïÿòêè îò ñòðàõà: âåäü îíà íèêîãäà íå âèäåëà çèìû! òîìó æå åé íóæíû
ñìîòðåëà ïî ñòîðîíàì, óâàæèòåëüíî çäîðîâàëàñü ñ ñîñåäÿìè è ïðèíèìàëàñü çà ïîèñêè ñâîåãî çàâòðàêà. Îíà áûëà ñàìîé ìàëåíüêîé èç îáèòàòåëåé ëåñà, è, ìîæåò áûòü, èìåííî ïîýòîìó åå âñå ëþáèëè. Íåçàìåòíàÿ äëÿ âðàãîâ, îíà âñåãäà áûëà áåççàáîòíà, è, ïîñêîëüêó áûëà öâåòà âåñíû, âñå åå íàçûâàëè Èçóìðóäèíêîé. Ýòî èìÿ òàê ïîäõîäèëî åé! Èíîãäà îíà âñïîìèíàëà äíè äåòñòâà, êîãäà áûëà åùå êóêîëêîé è ñ òðóäîì ïåðåäâèãàëàñü îïóòàííàÿ êîêîíîì.
4
5
Ùï³ÍáõÙ ¿ñ γݳãáõÏÁ, ÙÇÝ㨠áñáß»ó` ÇÝã ÉÇÝ»Éáõ ¿` ÃáÕ ÉÇÝÇ, áõ ÙÇ ×»ñٳϳ½·»ëï ³é³íáï ½ÇÝí»ó ³Ý³ë»ÉÇ Ñ³Ù³ñÓ³ÏáõÃÛ³Ùµ, ¹áõñë »Ï³í ͳéÇ ËáéáãÇó áõ ×áÕáåñ»ó ׳ݳå³ñÑÇó ³ÛÝ ÏáÕÙ ·ïÝíáÕ Ùáï³Ï³ ï³Ý ³Û·ÇÝ: øÇã ¹»·»ñ»Éáõó Ñ»ïá å³ïáõѳÝÇ Ý»Õ ×»ÕùÇó Çñ»Ý Ý»ï»ó ³Ýï³é³å³ÑÇ ï³ùáõÏ ë»ÝÛ³ÏÁ, ѳñÙ³ñí»ó í³é³ñ³ÝÇ ÏáÕùÇÝ ¹ñí³Í ·³×³× ÃûÝáõ óáÕáõÝÇ Ùáï áõ…Ùá¯õß-Ùá¯õß ùÝ»ó: ²ÝÏáÕÇÝ, ï³ù ³ÝÏÛáõÝ, ³Ù»Ý ÇÝã ϳñÍ»ë É³í ¿ñ ÁÝóÝáõÙ, µ³Ûó…ù³ÕóÁ…³Ýï³Ý»ÉÇáñ»Ý ï³ÝçáõÙ ¿ñ Ýñ³Ý. áñáí³ÛÝáõÙ ³ë»ë ѳ½³¯ñ-ѳ½³¯ñ ÃÙµáõÏÝ»ñ ¿ÇÝ ½³ñÏáõÙ, »ñµ ³ãù»ñÁ µ³ñÓñ³óñ»ó áõ ï»ë³í… ÑáÕÇ å³ñ³ñïáõÃÛ³Ý Ù»ç ³ÛÝå»¯ë ³ÝËéáí ÷³ñóٳó»É ¿ñ ·³×³× ÃûÝÇÝ, µ³½áõÙ ï»ñ¨Ý»ñ Ó·»É ϳݳ㠳íÇßÝ»ñÇó ¹áõñë…§²¯Û ù»½ ³ñù³ÛáõÃÛá¯õ݅㿯, ³ñÅ»ñ, áõñ»ÙÝ, ×áÕáåñ»É γñÙñ³÷áñÇÏÇ Ï»ñÁ ¹³éݳÉáõ íï³Ý·Çó¦, - ³Ù»Ý ûñ ³ãù»ñÁ ×å×å³óÝ»Éáí ¨ å³ïáõѳÝÇ ·á·ÇÝ ¹ñí³Í ѳۻÉáõ Ù»ç ³Ûï»ñÇ í³ñ¹³·áõÛÝÁ Ýáñá·»Éáí` Ùï³ÍáõÙ ¿ñ γݳãáõÏÁ…ÙÇÝã áñ ÓÙ»éÝ ³Ýó³í… ¶³ñÝ³Ý Ñ³ÉáóùÇ Ñ»ï »Õ³Ý³ÏÝ ëÏë»ó ï³ù³Ý³É, ÓÛáõÝÁ ϳٳóϳٳó »ï ù³ß»ó Çñ ×»ñÙ³Ï ÅåÇïÁ ÑáÕÇó, ¨ ÑáÕÁ` µ³½áõÙ Ùï³ÑÕ³óáõÙÝ»ñáí É»óáõÝ, ¹ÇÙ³íáñ»ó ³Ýáõß³Ëáë ³éí³ÏÝ»ñÇ ½í³ñà áûëè òåïëûé óãîë è çåëåíûå ëèñòüÿ, íå ãîâîðÿ î òîì, ÷òî íàäî áûëî êàê-òî óêðûâàòüñÿ îò îñòðûõ ãëàç ïðîæîðëèâîãî ðàñíîãî Áðþøêà. “Âîò òàê çàäà÷à!? ×òî æå ÿ áóäó äåëàòü?” – äóìàëà áåäíàÿ Èçóìðóäèíêà. È îäíàæäû îíà ðåøèëà: áóäü ÷òî áóäåò è â îäíî áåëîñíåæíîå óòðî, âîîðóæèâøèñü íåïîíÿòíî îòêóäà âçÿâøåéñÿ ñìåëîñòüþ, áûñòðî ïåðåïîëçëà
6
÷åðåç äîðîãó â ñàä áëèæàéøåãî äîìà. Ïîñëå íåäîëãèõ ðàçäóìèé îíà ÷åðåç óçêóþ ùåëü îêíà ïðîñêîëüçíóëà â òåïëóþ êîìíàòó ëåñíèêà è ïðèìîñòèëàñü ó ñâîëà êàðëèêîâîé øåëêîâèöû, ðÿäîì ñ ïå÷êîé, è çàñíóëà ñëàäêèì ñíîì. Ïîñòåëü, êîìíàòà – êàçàëîñü, âñå èäåò êàê íåëüçÿ ëó÷øå. Íî âñêîðå îíà ïðîñíóëàñü îò íåñòåðïèìîãî ãîëîäà, êàçàëîñü, â æåëóäêå áüþò â òûñÿ÷ó áàðàáàíîâ. Îíà ïîäíÿëà ãëàçêè è óâèäåëà: ðàñòóùåå íà ïëîäîðîäíîé ïî÷âå äåðåâöå êàðëèêîâîé, øåëêîâèöû áåçìÿòåæíî ðàñêèíóëî ñâîþ ãóñòóþ êðîíó ñ
7
ïáõÝ ¹³ñÓáÕ, ϳñáï³ËïÇó ï³é³åáÕ ÑÇí³Ý¹Ç. ³ÛÝå»ë ¿ñ ϳñáï»É ÃûÝáõÝ, Çñ ÷áùñÇÏ ÷ã³ÏÁ, áñ ϳñÍ»ë µáÉáñáíÇÝ Ùáé³ó»É ¿ñ γñÙñ³÷áñÇÏÇÝ… ܳ ÑÇÙ³ ٻͳó»É ¿ñ áõ…³¯Û û ѳٳñÓ³ÏÝ ¿ñ ¹³ñӻɅ ì»ñ³¹³ñÓ³í Çñ µáõÛÝÁ, ³åñ»ó ÙÇ ù³ÝÇ ûñ ¿É, áõ ÙÇ ³é³íáï, »ñµ ëáíáñ³Ï³ÝÇ ÝÙ³Ý Ù³ñ½íáõÙ ¿ñ, áñ Ñ»ïá ݳ˳׳ßÇ, Çñ ³éç¨ ï»ë³í γñÙñ³÷áñÇÏ-ß³ï³Ï»ñÇÝ: ²¯Û û í³Ë»ó³í Ó áåäíîé Èçóìðóäèíêè ñåðäöå êîëîòèëîñü îò âîëíåíèÿ – åé õîòåëîñü òåïåðü áåæàòü â ëåñ. È îäíàæäû îíà óñêîëüçíóëà... Ñåé÷àñ, êîãäà òåïëàÿ êîìíàòà ëåñíèêà åé óæå íå áûëà íóæíà, îíà ñòàëà áåçóìíî òîñêîâàòü ïî ñâîåé øåëêîâèöå â ëåñó, ïî ñâîåìó äóïëó. àçàëîñü, îíà ñîâñåì çàáûëà î ñóùåñòâîâàíèè Êðàñíîãî Áðþøêà. Îíà òåïåðü ïîâçðîñëåëà è ñòàëà òàêîé ñìåëîé! È îíà âåðíóëàñü â ñâîå äóïëî. Ïðîøëî íåñêîëüêî äíåé, è êàê-òî ðàç óòðîì, êîãäà îíà, êàê îáû÷íî, ïåðåä
Ù»Õ»¹ÇÝ»ñÁ…µ³Ûó…ÙÇ í³ÛñÏ۳݅˻Õ× Î³Ý³ãáõÏÇ ëÇñïÁ å³ÛÃáõÙ ¿ñ Ñáõ½ÙáõÝùÇó. ÇÝãå»±ë ÷³Ëã»É ³Ýï³é… àõ ÙÇ ûñ ¿É…ÍÉÏ»ó… ÐÇÙ³, »ñµ ³Ýï³é³å³ÑÇ ï³ùáõÏ ë»ÝÛ³ÏÝ ³Ûɨë Ýñ³Ý Ñ»ï³ùñùÇñ ã¿ñ, ݳ ÝÙ³Ýí»É ¿ñ ï³ñ³·ñáõÃÛáõÝÇó ìíîæåñòâîì âêóñíûõ ëèñòüåâ. “Âîò òàê óäà÷à, - ïîäóìàëà ãóñåíèöà, - íå çðÿ ÿ ñïðÿòàëàñü çäåñü îò Êðàñíîãî Áðþøêà”. Òàê äóìàëà îíà èçî äíÿ â äåíü, õëîïàÿ ðåñíèöàìè áîëüøèõ ãëàç, è çàãëÿäûâàëà â çåðêàëî, ñòîÿâøåå íà ïîäîêîííèêå, îñâåæàÿ ðîçîâûé öâåò ñâîèõ ùå÷åê... Ïðîøëà çèìà... Ñòàëî òåïëåå, ñ îòòåïåëüþ ñíåã ïîòèõîíüêó óáðàë ñâîþ áåëóþ óëûáêó ñ çåìëè, è çåìëÿ, ïåðåïîëíåííàÿ ìíîæåñòâîì íà÷èíàíèé, âñòðåòèëà âåñíó - ìåëîäèé ñëàäêîãîëîñíûõ ðó÷åéêîâ...
8
9
γݳãáõÏÁ, ³¯Û û ·áõÛÝÁ ·ó»ó…µ³Ûó…÷áùñ-ÇÝã áõßùÇ ·³Éáí` Ýϳï»ó, áñ γñÙñ³÷áñÇÏÝ Çñ»Ý ÙÇ ï»ë³Ï ³ÛÉ Ñ³Û³óùáí ¿ ÑÇÙ³ ݳÛáõÙ, ÙÇ ï»ë³Ï ½³ñÙ³ó³Í, ÙÇ ï»ë³Ï Ñdzó³Í áõ ëù³Ýã³ó³Í… γݳãáõÏÝ ÇÝùÝ ¿É Ýáñ ÙdzÛÝ Ýϳï»ó Çñ… è»ñÁ… ³¯Û ù»½ Ññ³ßù…³¯Û û ·»Õ»óϳó»É ¿ñ ÇÝùÁ…³ãù»ñÇÝ ã¿ñ ѳí³ïáõÙ… Þ³¯ï Ïáõ½»Ý³ñ, áñ ³Ýï³é³å³ÑÇ ÷áùñÇÏ Ñ³Û»ÉÇÝ ÑÇÙ³ ³Ûëï»Õ ÉÇÝ»ñ…µ³Ûó, áãÇÝã, µ³ó³ïáõÙ ·ïÝíáÕ É׳ÏÇ
çàâòðàêîì áûëà çàíÿòà ñâîåé çàðÿäêîé, óâèäåëà ïåðåä ñîáîé ïðîæîðëèâîå Êðàñíîå Áðþøêî. àê èñïóãàëàñü Èçóìðóäèíêà, êàê îíà ïîáëåäíåëà ! Íî, ïðèäÿ â ñåáÿ, îáíàðóæèëà, ÷òî ðàñíîå Áðþøêî êàêèì-òî äðóãèì âçãëÿäîì ñìîòðèò íà íåå: êàê-òî óäèâëåííî, âîñõèùåííî è âîñòîðæåííî. Èçóìðóäèíêà è ñàìà òîëüêî ñåé÷àñ çàìåòèëà, ÷òî ó íåå âûðîñëè êðûëûøêè – âîò òàê ÷óäî! – êàê îíà ïîõîðîøåëà – îíà ãëàçàì ñâîèì íå âåðèëà. àê áû îíà õîòåëà, ÷òîáû çäåñü îêàçàëîñü ìàëåíüêîå çåðêàëüöå ëåñíèêà! Íî íè÷åãî, çåðêàëüíàÿ ïîâåðõíîñòü íåáîëüøîãî îçåðà, ÷òî íå ïîëÿíå, òîæå ñîéäåò. È îíà ïîëåòåëà
10
ѳۻɳÝÙ³Ý Ù³Ï»ñ¨áõÛÃÝ ¿É í³ï ã¿ñ, ٳݳí³Ý¹ »ñµ ³ÛÝï»Õ ¿ñ Ãéãáõ٠ͳÕÇÏÝ»ñÇ Ñdzó³Ï³Ý áõ ÑÛáõñÁÝÏ³É Ñ³Û³óùÝ»ñÇ Ý»ñùá… ¸»°, ÷áùñÇ°Ï µ³ñ»Ï³Ùë, ÇëÏ ¹áõ ÇÝãá±õ Éñç³ó³ñ, ³Ûá°, ³Ûá°, γݳãáõÏÁ ѳÕÃ»É ¿ñ ³Ûë ³ß˳ñÑÇ ·áÛáõÃÛ³Ý å³Ûù³ñáõÙ. ³ÛÅ٠ݳ ÙÇ ³ÝÝÙ³Ý ÃÇûéÝÇÏ ¿ñ ¹³ñÓ»É, áõÝ»ñ Çñ ë»÷³Ï³Ý è»ñÁ ¨ ϳñáÕ³ÝáõÙ ¿ñ Ãéã»É… òóäà ïîä âîñõèùåííûì è ãîñòåïðèèìíûì âçãëÿäîì öâåòîâ. Íó, ìîé ìàëåíüêèé äðóã, ïî÷åìó òû ñòàë ñåðüåçíûì? Äà, äà, Èçóìðóäèíêà ïîáåäèëà â áîðüáå çà æèçíü. Òåïåðü ýòî áûëà ïðåêðàñíàÿ áàáî÷êà ñ ñîáñòâåííûìè ðîñêîøíûìè êðûëûøêàìè, è îíà ìîãëà ëåòàòü!
11
Ññ³ï³ñ³ÏãáõÃÛáõÝ ºñ¨³Ý-2008