สุขศึกษา ม.1

สามารถตัดสินใจเกีย่ วกับการกระท�ำของตนเองทีเ่ กีย่ วกับพฤติกรรมด้านสุขภาพ หรือความปลอดภัยในชีวติ โดยประเมินทางเลือกและผลที่ได้จากการตัดสินใจเลือกทางที่ถูกต้องเหมาะสม ก็จะมีผลต่อการมีสุขภาพ ที่ดีทั้งร่างกายและจิตใจ

3.3 ทักษะการแก้ไขปัญหา เป็นความสามารถในการจัดการกับปัญหาทีเ่ กิดขึน้ ในชีวติ ได้อย่างมีระบบ ไม่เกิดความเครียด ทางกายและจิตใจ จนอาจลุกลามเป็นปัญหาใหญ่โตเกินแก้ไข กระบวนการแก้ปัญหา ประกอบด้วย 5 ขั้น ตอนดังนี้ 1. เข้าใจในปัญหา ความเข้าใจในปัญหาที่อาจจะมาจากหลายรูปแบบ รวมถึงความกังวล ความโกรธ และซึมเศร้า เราจะต้องแยกแยะประเด็นของปัญหาให้ได้ เนื่องจากปัญหาบางอย่างเกิดขึ้น แล้วสามารถแก้ไขได้ แต่บางปัญหาเป็นสิ่งที่แก้ไขไม่ได้และท�ำให้ต้องหมกมุ่นกับปัญหานั้น เช่น การที่คน เราเป็นโรคเอดส์ แล้วคิดแต่เรือ่ งการเป็นโรคเอดส์ ซึง่ โรคเอดส์นนั้ ยังรักษาไม่ได้ เป็นสิง่ ทีแ่ ก้ไขไม่ได้ ปัญหา จึงไม่ได้อยู่ที่การเป็นโรคเอดส์ หากแต่อยู่ที่จะปรับ ตัวเองให้อยู่กับการเป็นโรคเอดส์ได้อย่างไรมากกว่า การแยกแยะประเด็นปัญหาให้ได้ และยอมรับได้ว่า ปัญหาที่แท้จริงอยู่ที่ไหน 2. ก�ำหนดปัญหาและเป้าหมาย คือ การก�ำหนดปัญหาและเป้าหมายให้ชัดเจน โดยที่ เป้าหมายนั้นสามารถก�ำหนดได้ 3 แนวทาง คือ มุ่ง แก้ปัญหาที่สภาพของปัญหา มุ่งแก้ที่อารมณ์หรือ ความคิดต่อสภาพการณ์ของปัญหานั้น หรือมุ่งแก้ที่ ทั้งสภาพการณ์ของปัญหาและอารมณ์หรือความคิด ต่อสภาพการณ์ของปัญหานั้น 3. คิดหาทางเลือก ด้วยการคิดหาวิธีการแก้ปัญหาหลายๆ วิธีให้มากที่สุดเท่าที่จะคิดได้ โดยที่ไม่ต้องค�ำนึงว่าวิธีการแก้ปัญหาเหล่านั้นจะแก้ปัญหาได้หรือไม่ได้ จดบันทึกวิธีการแก้ปัญหาที่คิดได้ ลงในกระดาษ 4. เลือกทางที่ดีที่สุด โดยเลือกจากวิธีการแก้ปัญหาที่คิดได้ในขั้นตอนที่ 3 ซึ่งวิธีการเลือก วิธกี ารแก้ปญ ั หาทีด่ ที สี่ ดุ นัน้ สามารถท�ำได้โดยพิจารณาผลทีอ่ าจจะเกิดขึน้ จากวิธกี ารแก้ปญ ั หาในแต่ละวิธี โดยให้พิจารณาทั้งในด้านบวกและด้านลบ 5. ด�ำเนินการและประเมินผล ถ้าการด�ำเนินการแก้ปัญหาประสบความส�ำเร็จ กระบวน การบ�ำบัดแบบแก้ปัญหาถือได้ว่าเสร็จสิ้น แต้ถ้าประเมินผลแล้วพบว่าปัญหายังไม่ได้รับการแก้ไข ก็อาจ ต้องย้อนกลับไปพิจารณาในขั้นตอนที่ 4 อีกครั้ง แล้วเลือกวิธีการแก้ปัญหาล�ำดับถัดไป หรือบางทีอาจจะ ต้องย้อนกลับไปพิจารณาในขั้นตอนที่ 3 หรือ 2 ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละกรณี 134