χρυσοβιτσανικα νεα

ΚΚΑ

65

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ 01-3279

Π E P I O Δ I K H E K Δ O Σ H TOY Σ YN Δ E Σ M OY X PY ΣO B I T Σ A N Ω N Ξ H P O M E P OY “ TA KO P O N TA” Κωδικός: 3279 | Έτος 26ο - αρ. φύλλου 181 - Iανουάριος-Φεβρουάριος 2013 - Συντάσσεται από επιτροπή Γραφεία: Πατησίων 5, 104 31 - Αθήνα • email : sx_takoronta@yahoo.gr • ιστοσελίδα: www.takoronta.ucoz.com

Παρουσίαση βιβλίου

Τ

ο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων με την ολοκλήρωση 36 χρονων λειτουργίας εξέδωσε ένα βιβλίο για την πορεία και το έργο του Συλλόγου. Το βιβλίο αυτό είναι ένα ξεχωριστό αφιέρωμα και το καλύτερο δώρο για τα τριακοστά έκτα γενέθλιά του. Ένα δώρο τιμής και αγάπης για όλους όσους εργάστηκαν και εργάζονται αλλά και για όλους όσους συμπαραστάθηκαν όλα αυτά τα χρόνια. Στο βιβλίο καταγράφονται αναλυτικά όλες οι εκδηλώσεις και οι δραστηριότητες των Δ.Σ., ενώ περιλαμβάνεται και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Το βιβλίο, που έχει τον τίτλο “Ιστορική αναδρομή στα πεπραγμένα (1976-2012) του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων Ξηρομέρου “Τα Κόροντα” συνέγραψε ο Αλέξανδρος Ταξ. Σάββας και την έκδοσή του επιμελήθηκε ο Παναγιώτης Λαζαρόπουλος. Εκδόθηκε με δαπάνη του Συλλόγου κι είναι αυτονόητο πως οι εισπράξεις από την διάθεση του θα περιέλθουν εξ’ ολοκλήρου στον Σύλλογο για τη συνέχιση των σκοπών του. Το βιβλίο διατίθεται από τα μέλη τουΔ.Σ. και τιμάται 10€. Η εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 20/3/2013 ημέρα Τετάρτη και ώρα 7.30 μ.μ. στην Στοά του Βιβλίου, Πεσματζόγλου 5 και Σταδίου. Συνδιοργανωτές εκτός από το Σύλλογό μας, είναι η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηρομέρου (ΟΠΣΥΞ) και η Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία (ΑΙ.ΠΟ.Ε.). Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής: • ώρα 7.30 Παρουσίαση της ιστοσελίδας του Συλλόγου από τον αντιπρόεδρο κ. Κων. Γεωργούλα.

• ώρα 7.40 Χαιρετισμός από την Πρόεδρο του Συλλόγου δ. Ελένη Β. Σάββα • ώρα 8.00 Χαιρετισμός επισήμων • ώρα 8.15 Παρουσίαση του βιβλίου από τον Χρήστο Γ. Παπαδημητρίου • ώρα 8.45 Λίγα λόγια από τον συγγραφέα και τον επιμελητή της έκδοσης. ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ!

Ανακoίνωση για όλους τους αναγνώστες της εφημερίδας μας

Ε

πειδή, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό από 1/8/2011 έχουν τετραπλασιαστεί τα ταχυδρομικά τέλη για την αποστολή της εφημερίδας “Χρυσοβιτσάνικα Νέα”, ποσά δυστυχώς που είναι δυσβάσταχτα για τα οικονομικά δεδομένα του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων, το Δ.Σ. αποφάσισε η εφημερίδα να αποστέλλεται μόνο στους αναγνώστες, που έχουν καταβάλει την ελάχιστη ετήσια συνδρομή τους τα δύο τελευταία χρόνια και σ’ όλους όσους ήταν ταμειακώς εντάξει στις δύο τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις. Η εφημερίδα μας δεν θ’ αποστέλλεται πλέον στους αγαπητούς αναγνώστες που δεν έδωσαν την ελάχιστη συνδρομή τους τα δύο τελευταία χρόνια (10 εύρω) ή στα μέλη που δεν ήταν ταμειακώς εντάξει στις Γεν. Συνελεύσεις. Για τους λόγους αυτούς παρακαλούνται όλοι οι αγαπητοί αναγνώστες να φροντίζουν για την έγκαιρη καταβολή της συνδρομής της στα μέλη του Δ.Σ. ή στον ταμία Αλέξανδρο Σάββα, δ/νση: Δωριέων 15, 11852 Αθήνα. Με την ευκαιρία αυτή το Δ.Σ. ευχαριστεί θερμά όλους τους συνδρομητές της εφημερίδας που όλα αυτά τα χρόνια στηρίζουν την εφημερίδα μας “Χρυσοβιτσάνικα Νέα” η οποία αποτελεί ένα σημαντικό μέσο ενημέρωσης των συγχωριανών μας και προβολής και διεκδίκησης των προβλημάτων του χωριού μας. Το Δ.Σ.

Μ

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε ο χορός του Συλλόγου μας

ε απόλυτη επιτυχία στέφθηκε η ετήσια χοροεσπερίδα που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Χρυσοβιτσάνων Ξηρομέρου “Τα Κόροντα” στις 24 Φεβρουαρίου 2013, ημέρα Κυριακή στην οικογενειακή ταβέρνα “Ο Καπετάνιος” στα Κάτω Πετράλωνα. Παρά τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες μεγάλη ήταν η προσέλευση του κόσμου ο οποίος γέμισε ασφυκτικά το κέντρο. Η εκδήλωση εξελίχθηκε θαυμάσια και τα μέλη πέρασαν ένα θαυμάσιο απόγευμα διασκεδάζοντας κι απολαμβάνοντας το όμορφο πρόγραμμα του κέντρου. Η πρόσκληση διαμορφώθηκε σε πολύ καλή τίμή στην οποία περιλαμβάνονταν τα ποτά και τ’ αναψυκτικά. Στον χαιρετισμό της η Πρόεδρος του Συλλόγου δ. Ελένη Β. Σάββα παρουσίασε το έργο του Συλλόγου και μεταξύ των άλλων εξήγγειλε την δημιουργία χορευτικής ομάδας και κάλεσε όλους τους νέους και τις νέες να συμμετάσχουν. Χαιρετισμό απηεύθυνε κι ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Κώστας Γεωργούλας, ο οποίος ανακοίνωσε τις προσφορές των φίλων και τα πρόσωπα που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. Συγκεκριμένα παρέστησαν

Π

Στιγμιότυπο από την χοροεσπερίδα

στην εκδήλωση: ο Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Ξηρομέρου κ. Βασίλης Μουρκούσης, ο Πρόεδρος της ΟΠΣΥΞ κ. Δημήτρης Στεργίου, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Αγραμπελιωτών κ. Γιώργος Τσέλιος και από το Σύλλογο Φυτειωτών “Το Λιγοβίτσι” η έφορος Δημοσίων Σχέσεων Μαρκέλλα Δημητριάδη και το μέλος Εύη Ζανιά. Τηλεγραφήματα έστειλαν ο Πρόεδρος της Κοινότητας κ. Σπύρος Δ. Ζορμπάς, ο Κοινοτικός Σύμβουλος Θύμιος Κατσιγιάννης και ο εφημέριος του χωριού π. Φώτιος Χαντζής. Για την επιτυχία της εκδήλωσης βοήθησαν οι εξής: η Μαρία Γιαννακά, η οποία τραγούδησε αφιλοκερδώς, ο Αλέκος Τίπας ο οποίος έκανε την βιντεολήψη για την δημιουρ-

γία cd κι η κόρη του Κασσάνδρα, η οποία έκανε την φωτογράφιση της εκδήλωσης. Για την λαχειοφόρο αγορά πρόσφεραν δώρα: Ο Κώστας Κύρου, φούρνος “χωριάτικο” Η Θεοδοσία ΓεωργούλαΤαρκαζίκη, κατάστημα τσαντών, Η Ιωάννα Ζορμπά Παναγοπούλου, κατάστημα υποδημάτωντσαντών, Η Αρετή Μπούρχα-Κολιολιού, οδοντιατρείο, Ο Θεμιστοκλής Γερ. Σάββας, οινοπαραγωγός, Ο Θωμάς Λαϊνάς, κομμωτήριο και Ο Όμιλος ΕΛΟΜΑΣ, η Εταιρεία Lactalis Hellas και το σούπερ μάρκετ Bazaar. Και του χρόνου!

Και πάλι στο πηγάδι κοντά

έρασε κοντά ένας χρόνος μέχρι να ξαναπατήσω στο χωριό. Και κάποια στιγμή ξανάρθε στο νου μου η κουβέντα με το πέρα πηγάδι, παραπονιάρικη και λυπητερή που θύμιζε μέρες δόξας εκείνου του σκληρού καιρού και το χωριό που συντηρούνταν και στέκονταν ζωντανό με το πολύτιμο και ζείδωρο υγρό, που αντλούσε απ’ τα σπλάχνα των πηγαδιών του κι έπαιρνε δύναμη κι έχτιζε, έστω και ξίκικη και φτωχική την προκοπή του.

Μεγάλος ο πόνος κι ο καημός του για την εγκατάλειψή του. Κι ούτε ένας δεν βρέθηκε να το σπλαχνιστεί. Παλιό όσο κι ο άνθρωπος το φαινόμενο και δεν περνάει μέρα, που να μην βρίσκει επαλήθευση. Ποτέ και κανένας δεν βρέθηκε να ευγνωμονήσει τον ευεργέτη του. Εύκολα και πρόθυμα χέρια αναγκεμένα τη δέχονται, γρήγορα όμως ξεχνούν την ευεργεσία, μαζί και τον ευεργέτη τους. Κάποιες φορές κάνεις το καλό και βρίσκεις το διάβολό σου. Ξεχνάει ο άνθρωπος τον ευεργέτη και σωτήρα του. Πόσο μάλλον άψυχα αντικείμενα, χρήσιμα κι απαραίτητα στη βιοπάλη

το δρόμο που διανύσαμε σαν άντου. Είναι αυτό κανόνας και τρό- θρωποι και σαν φυλή, για να φτάπος ζωής; Για κάποιους αναίσθη- σουμε εδώ που είμαστε σήμερα, τους είναι. Οι πολλοί, ευτυχώς, εί- θαυμάζοντας και δοξάζοντας ναι πιστοί στα καθήκοντα και στις τους προγόνους μας. Άνθρωποι υποχρεώσεις και συνεπείς στα που δεν έχουν ιστορία δεν έχουν ωφελήματά τους. Και το αποδει- και μέλλον. Γι’ αυτό κάποιοι προσπαθούν, απεγνωσμέκνύουν έμπρακτα. Ένα να, να κατασκευάσουν παντελόνι το φόρεσες ή να κλέψουν από άλκάποια χρόνια, έναν λους που έχουν πλούσια καιρό. Κάποια στιγμή ιστορία και να στήσουν υπόκυψε στο νόμο ψεύτικα είδωλα. της φθοράς. Έλιωσε Ας ξαναγυρίσουμε τρύπησε, και πια δε όμως στο πηγάδι που φοριέται. Πάνω σ’ αυτό μας περιμένει. Θέλει το παντελόνι αποτυσε κάποιον να πει τον πώθηκαν κάποιες σηΤου Πάνου μαδιακές στιγμές της Λαζαρόπουλου καημό του, να βρει ξαλάφρωση και να εκτοζωής του. Τι το κάνεις νωθεί. Και – ποιος ξέτότε; το πετάς; Όχι! Το κάνεις κειμήλιο και το διατηρείς ρει;- ίσως αυτό να βοηθήσει να όχι κρυμμένο αλλά σε μέρος πε- θυμηθούν κι εκείνοι αυτό που ρίοπτο, για να το βλέπεις και να έχουν ξεχασμένο και είναι χρέος θυμάσαι εκείνες τις στιγμές. Ακό- τους. Κάποτε ξυπνάει το φιλότιμο μα και μια καπνοσακούλα κι ένας και ζωντανεύουν οι ενοχές κι ο πριόβολος μπορεί να πάρει αυτή αδικημένος βρίσκει τη λύτρωση. Τούτη τη φορά είχε τεντωμέτη θέση για να σου θυμίζει το προσφιλές πρόσωπο που έχασες, να τ’ αυτιά, όπως κάθε γνοιασμέένα κομμάτι απ’ τη ζωή σου. Αυτό νος και από μακριά με γνώρισε το ρόλο παίζουν τα μουσεία, που από τα βήματά μου. Με ψηλούς τα εκθέματά τους, καλοσυντηρη- τόνους με καλωσόρισε με φωνή μένα και ασφαλισμένα, θυμίζουν παλλόμενη, που έβγαινε βαθειά και μιλούν για την ιστορία μας απ’ την καρδιά του. Του ανταπέμέσα στο χώρο και το χρόνο ή, μ’ δωσα το χαιρετισμό κι αμέσως άλλα λόγια, για να μας θυμίζουν --> Συνέχεια στη σελίδα 3

2

Η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων

Μ

ε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η κοπή της πίτας και η παιδική γιορτή του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων “Τα Κόροντα” στις 2 Φεβρουαρίου 2013 και ώρα 19.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΠΑΝΣΥ στην Αθήνα.

Η αίθουσα ήταν γεμάτη από Χρυσοβιτσάνους κι από τους φίλους του Συλλόγου καθώς και από μικρά παιδιά. Η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Ελένη Βασ. Σάββα στην ομιλία της παρουσίασε το έργο του Συλλόγου

Αγαπητοί συγχωριανοί η δράση του Συλλόγου μας δε σταματάει εδώ. Έτσι λοιπόν, θα συνεχιστεί η έκδοση της εφημερίδας “Χρυσοβιτσάνικα Νέα”, η συντήρηση της ιστοσελίδας μας, η συνέχιση της ποδοσφαιρικής μας ομάδας, η πραγματοποίηση χοροεσπερίδας στις 24/10/2013 στην ταβέρνα “Καπετάνιος” και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις τον Αύγουστο στο χωριό μας. Ακόμα θα συνεχίσουμε τις παρεμβάσεις μας στις αρμόδιες αρχές για θέματα που απασχολούν το χωριό μας. Να αναφέρουμε ότι εκδόθηκε το βιβλίο που συνέγραψε ο Αλέ-

Ο πατήρ Βασίλειος Πόπης ευλογεί την πίτα

και μεταξύ των άλλων τόνισε: “Αγαπητοί συγχωριανοί και συγχωριανές. Αγαπητοί φίλοι και φίλες του Συλλόγου μας. Σας καλοσωρίζω στη σημερινή εκδήλωση και σας εύχομαι χρόνια πολλά, ευτυχισμένο το 2013 με υγεία και καλή πρόοδο στους μικρούς μας φίλους. Στόχος του Συλλόγου μας είναι να δώσουμε μια πολιτιστική ώθηση για να πάμε το τόπο μας ένα βήμα

ξανδρος Σάββας με τίτλο “Ιστορική αναδρομή στα πεπραγμένα (19762012) για τα 36 χρόνια του Συλλόγου η παρουσίαση του οποίου θα γίνει στις 20/3/13 ώρα 7.30 μ.μ. στη ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ. Ακόμη εκδόθηκε το ημερολόγιο του έτους 2013 προσφορά του μέλους του Συλλόγου μας κι επιτυχημένου επιχειρηματία κ. Σωκράτη Σώλου. Την μακέτα κατασκεύασε το

Άποψη της κατάμεστης αίθουσας

μπροστά. Μέσα από τις πολιτιστικές μας δραστηριότητες και τα έργα μας να τονίσουμε την προσφορά μας στο πατριδοτοπικό κίνημα. ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΙΚΑ ΝΕΑ Περιοδική έκδοση Ιδιοκτησία του Συνδέσμου Χρυσοβιτσάνων Ξηρομέρου "ΤΑ ΚΟΡΟΝΤΑ" Πατησίων 5 - 4ος όροφος (κωδικός: 3279) Εκδότης: Ελένη Βασ. Σάββα Ησιόνης 19 11853 Αθήνα

μέλος του Συλλόγου μας Σοφία Τίτα. Την επικόλληση έκαναν η Καλλιρόη Κων. Γεωργούλα και ο Δημήτρης Κων. Γεωργούλας και την φωτογράφιση έκανε το μέλος του Συλλόγου μας Κώστας Γεωργούλας. Η σημερινή μας εκδήλωση περιλαμβάνει κοπή πίτας, στη συνέχεια παιδική γιορτή (παράσταση κλόουν) για τους μικρούς μας φίλους και θα δοθούν δωράκια στα παιδιά προσφορά του Συλλόγου μας. Στο τέλος θα δοθούν προϊόντα των εταιρειών Lactalis Hellas AE, του ομίλου Eλομάς και της Αλυσίδας Σούπερ Μάρ-

κετ Bazaar προσφορά στο Σύλλογό μας. Ο Σύλλογός μας σας καλεί όλους κοντά του να συμμετέχετε στον αγώνα που κάνει για το καλύτερο του τόπου μας. Χρειαζόμαστε τη στήριξη σας, τη βοήθειά σας και τις απόψεις σας. Σας εύχομαι και πάλι χρόνια πολλά με υγεία και καλή πρόοδο στα παιδιά” Αμέσως μετά χαιρέτισε κι ευχήθηκε καλή χρονιά ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Κώστας Γεωργούλας, ο οποίος έκανε ορισμένες ανακοινώσεις για τις εκδηλώσεις του Συλλόγου. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο πρόεδρος του ΟΠΣΥΞ κ. Δημήτρης Στεργίου, ο οποίος ευχήθηκε χρονιά πολλά και εξήρε το πλούσιο πολιτιστικό έργο του Συλλόγου, ο οποίος με τις δραστηριότητες που αναπτύσσει είναι μεταξύ των καλύτερων συλλόγων της Ομοσπονδίας. Την πίτα ευλόγησε ο πατήρ Βασίλειος Πόπης, πρωτοπρεσβύτερος στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος Πειραιώς, που κατάγεται από τ’ Αγράμπελο και ο οποίος στο χαιρετισμό επαίνεσε τους συγχωριανούς που κρατάνε τόσα χρόνια ενεργό το Σύλλογο και εξέφρασε την εκτίμησή του στους συγχωριανούς με τους οποίους τον συνδέουν κοινές κι ωραίες αναμνήσεις. Ακολούθησε μια όμορφη παιδική γιορτή. Τα παιδιά ήταν χαρούμενα και έπαιζαν διάφορα παιχνίδια με τον κλόουν. Σε κάθε παιδάκι (40 παιδιά συνολικά) δόθηκε κι από ένα δώρο προσφορά του Συλλόγου. Επίσης στο τέλος μοιράστηκαν σ’ όλους πολλά προϊόντα των εταιρειών Lactalis Hellas A.E., του ομίλου Ελομάς και της αλυσίδας Σούπερ Μάρκετ Bazaar, που ήταν προσφορά το Σύλλογό μας. Η πίτα (βάρους 13 κιλών μαζί με 150 κομμάτια και 6 κιλά κουλουράκια) ήταν προσφορά του Κώστα Κύρου, γιου της Ελευθερίας Γιώτη, που διατηρεί το Αρτοποιείο “Το Χωριάτικο” επί της οδού Δωδεκανήσου και Αναπαύσεως 21 στο Περιστέρι τηλ. 2105726019. Τα δύο φλουριά της πίτας κέρδισαν ο Γενικός Γραμματέας Γεράσιμος Σπ. Ζορμπάς κι η Μαρία Τσακαλάκου, αρραβωνιαστικιά του Χρήστου Αλ. Σάββα. Τις ευχές τους έστειλαν ο ιερέας του χωριού αιδ. Φώτιος Χαντζής, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Σπύρος Δημ. Ζορμπάς, ο Κοινοτικός Σύμβουλος Ευθύμιος Κατσιγιάννης και ο Πρόεδρος της Αθλητικής Ένωσης Χρυσοβιτσάνων κ. Παναγιώτης Αυδής. Και του χρόνου!

Διευθυντής Σύνταξης ΑΛΕΞ. ΣΑΒΒΑΣ Συνδρομή ετήσια: 10 ευρώ Εμβάσματα-επιταγές στον κ. Αλεξ. Σάββα Δωριέων 15, 11852 Αθήνα Τα ενυπόγραφα δημοσιεύματα εκφράζουν την

γνώμη του υπογράφοντος. Με κανέναν τρόπο δεν δεσμεύουν την εφημερίδα .

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ Γεννήσεις

Ο Ορέστης Βασ. Τσόμπος κι η σύζυγός του Βιβή απέκτησαν κοριτσάκι. Η Αγγελική Καλογήρου, κόρη της Καλλιόπης ΜούρκαΜπαρμπαρούση και ο σύζυγος της Αλέξανδρος απέκτησαν δίδυμα κοριτσάκια. Ο Χαρίλαος Τζάνος, γιος της Γεωργίας Μούρκα-Τζάνου, και η συζυγός του Παρασκευή απέκτησαν κοριτσάκι. Η Ρομίνα Αλ. Καραγιάννη και ο σύζυγός της Όθωνας Μιχαήλ απέκτησαν κοριτσάκι. Να τους ζήσουν.

Θάνατοι

Έφυγαν από κοντά μας: • Η Γεωργίτσα Κων. Σάββα – Λιάλιου • Ο Βασίλειος Θεμ. Σάββας • Η Χριστίνα συζ. Δημ. Κίσσα.

• Η Ουρανία Ιωαν. Κώτση. Στους συγγενείς θερμά συλλυπητήρια.

Επιτυχία

Η Αγγελική Γερ. Χρόνη αποφοίτησε επιτυχώς από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Θερμά συγχαρητήρια!

Έφυγε από κοντά μας η Χριστίνα συζ. Δημ. Κίσσα

μητέρα του Βασίλη και της Γλυκερίας, ετών 54. Η αγαπημένη σύζυγος, η καλομάνα, ανέβηκε στην αιωνιότητα πολύ νωρίς. Λουλούδι που κόπηκε πριν να μαραθεί. Θα την θυμόμαστε με αγάπη. Το γλυκό της χαμόγελο, το όμορφο πρόσωπό της. Περήφανη σαν τα βουνά που την γέννησαν. Σοβαρή, εργατική, φιλότιμη, υπομονετική, υπεύθυνη. Έφυγε αξιοπρεπώς. Δεν θέλησε ποτέ να προκαλέσει τον οίκτο. Την πήρε γλυκά στην αγκαλιά του ο Θεός. Ο Δημήτρης Κίσσας σε μνήμη της συζύγου του έστειλε στην εφημερίδα μας το ποσό των 300 ευρώ. Τον ευχαριστούμε θερμά. Επίσης έστειλε στην εφημερίδα μας και το παρακάτω κείμενο

“Θέλω να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συνανθρώπους μας που έτρεξαν να δώσουν αίμα για να κρατήσουν στη ζωή τη σύζυγό μου Χριστίνα Αλεξάκη. Η Χριστίνα ανέβηκε στην αιωνιότητα. Η ανθρωπιά όμως της αιμοδοσίας παραμένει στη γη και μας καλύπτει για πάντα. Γλυκαίνει τις καρδιές μας, ισσοροπεί το νου μας και αυγαταίνει τα συναισθήματά μας. Φίλοι μου, σας ευχαριστώ και πάλι. Δημήτριος Β. Κίσσας”.

Σ Υ Ν Δ ΡΟ Μ Ε Σ

Έ σ τ ει λ α ν σ τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α μ α ς τ η ν σ υ ν δρ ο μ ή το υ ς ο ι ε ξ ή ς :

Γο ύ λ α - Γκ ο ρ ό γ ι α Χ ρ υ σ ο ύ λ α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ζορμπά-Φύλλα Αγαθή. ....................................... Ζορμπάς Ηρ. Παναγιώτης................................... Μούρκα-Μουρκοβίτη Ελευθερία......................... Μούρκα -Μπαρμπαρού σ η Κα λλιόπη..................... Μ π ο ύ ρ χ α Α ρ ε τ ή .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Μ π ά ν τ ζ ι ο ς Σ τ α ύ ρ ο ς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ρ ά π τ η - Β α β ί λ η Φ ω τ ε ι ν ή .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σάββας Βησ. Θεμισ τοκλής.................................. Ταπραντζή-Ευσταθίου Αμαλία. ........................... Ταπραντζή Ευτυχία. ........................................... Ταπραν τζή-Σταυριανοπούλου Αμαλία................. Τ α π ρ α ν τ ζ ή ς Γ. Γε ρ ά σ ι μ ο ς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Τα πραν τζής Θ. Αθανάσ ιος. ................................. Τ σ ό μ π ο ς Π α ν α γ ι ώ τ η ς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Χρόνη Ολυμπία. ................................................. Χ ρ ό ν η ς Φ ώ τ η ς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 50 10 20 20 20 20 10 10 20 20 10 10 10 50 40 50

Ζωοτροφική Αιτωλοακαρνανίας

ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΡΟΥ

ΧΑΪΔΑΡΙ, Λ. ΑΘΗΝΩΝ 121 2105322397, 6945674291 6945371980 kyroukostas@gmail.com, www.horiatiko.gr

Αφοί Aλ. Κρικρή Ζωοτροφές-Δασικά προϊόντα Μαχαιράς Αιτωλ/νίας Τηλ. 26460-93111, 6974-554031

3

Πολιτιστικά ΠΑΝΣΥ

ντρο “Χίλια αστέρια”. Επίσης έκοψε την πρωτοχρονιάτιε μεγάλη επιτυχία διοργανώθηκε από την Παναιτωλοακαρνανική κη πίτα της στις 16 Φεβρουαρίου στο Συνομοσπονδία η γιορτή του Αιτωλο- κέντρο εργαζομένων του ΟΤΕ. ακαρνάνα στις 13/1/2013 στο ξενοδοΧ ΟΡΟΕ Σ Π ΕΡΙ Δ Ε Σ χείο ΣΤΑΝΛΕΫ στην Αθήνα. Το πρόγραμμα περιλάμβανε την ΚΑΙ ΑΛΛΑ Με επιτυχία έγιναν οι εξής εκδηλώκοπή της πίτας, κάλαντα από την παιδική χορωδία του Συλλόγου Ελευ- σεις: θεριανιτών Ναυπακτίας, προβολή 1. Η κοπή της πίτας του Συλλόγου Κωνωπινιωτών στις 27/1/2013 ντοκιμαντέρ με θέμα: θαλάσσιοι δρόστο ξενοδοχείο Στάνλεϋ. μοι – λιμάνια και επίνεια της Αιτωλοακαρνανίας του Τάκη Μπαμπούρη και 2. Η χοροεσπερίδα των Συλλόγων Αγραμπελιωτών και Στρογγυδημοτικούς χορούς από τα χορευτικά λοβουνιωτών στις 9/2/2013 στο των Συλλόγων Φυτειωτών, Ελευθερικέντρο “Αγρίμια”. ανιτών, Λευκιωτών, Αναληψιωτών και 3. Η χοροεσπερίδα του πολιτιστικού Δρυμωνιωτών. Συλλόγου Μπαμπίνης “ΧριστόΕπίσης η ΠΑΝΣΥ σε συνεργασία δουλος Παμπλέκης” στις 10/2/213 με την Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία στο κέντρο Balsamico στο Μπουρ(ΑΙ.ΠΟ.Ε.) διοργάνωσε στις 23/2/2013 νάζι. στην ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ εκδήλωση με θέμα “το σχέδιο ΑΘΗΝΑ” του Υπουργεί- 4. Η χοροεσπερίδα του συλλόγου Δρυμιωτών στις 3/2/2013 στο κέου Παιδείας και οι αρνητικές επιπτώντρο Παλιά Μαρκίζα στο Παγκράσεις του για το Πανεπιστήμιο Δυτικής τι. Ελλάδας και το ΤΕΙ Μεσολογγίου.

5. Η εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου των Βαγγέλη ΚουτιΟΠΣΥΞ βή και Γιώργου ΜπαρμπαρούσΟμοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόση “πόλεις και χωριά του Δήμου γων Ξηρομέρου (ΟΠΣΥΞ) διοργάΑκτίου-Βόνιτσας" που έγινε στις νωσε με επιτυχία την χοροεσπερίδα 28/1/2013 στη Στοά του Βιβλίου. της στις 14 Δεκεμβρίου 2012 στο κέ-

Μ

Η

Κυκλοφόρησαν οι 2 τόμοι της εφημερίδας “Χρυσοβιτσάνικα Νέα” μαζί με ευρετήριο

Μετά από 32 χρονια λειτουργίας και με την συμπλήρωση 180 φύλλων έκδοσης της διμηνιαίας εφημερίδας “Χρυσοβιτσάνικα Νέα” το Δ.Σ. του Συλλόγου κυκλοφορεί ένα ευρετήριο της εφημερίδας, που θα διευκολύνει σημαντικά τους ερευνητές και αναδιφητές αλλά και τους απλούς αναγνώστες της εφημερίδας. Το έργο της ευρετηρίασης έγινε από τον Αλέξανδρο Σάββα, ο οποίος εργάστηκε με ζήλο και επιμονή για να το τελειώσει. Η ευρετηρίαση δεν μπορεί να θεωρηθεί εξαντλητική. Πάντως έχει καταχωρηθεί η περισσότερη ύλη κι η πιο σχετική με το χωριό και την επαρχία μας. Κι αυτό ήταν κι ένα από τα κριτήρια ευρετηρίασης. Το ευρετήριο αυτό μπορεί ν’ αποτελέσει την βάση για την κατάρτιση του γενικού-αναλυτικού ευρετηρίου της εφημερίδας κι ελπίζουμε στο μέλλον, εαν λυθούν μια σειρά προβλημάτων να καταστεί τούτο δυνατόν. Αλλά κι η παρούσα έκδοση έχει πολλά να συνεισφέρει στην έρευνα και εν γένει προσπάθεια που καταβάλλεται για την ανάπτυξη του χωριού μας. Το ευρετήριο (κατάλογος αρθρογράφων και θεμάτων) περιλαμβάνεται στο τέλος του Β’ τόμου της εφημερίδας (φύλλα από 101 έως 180) ενώ στην αρχή του ίδιου τόμου περιλαμβάνεται ένα εξασέλιδο αφιέρωμα στα 32 χρόνια έκδοσης της εφημερίδας. Οι 2 τόμοι της εφημερίδας, που κυκλοφορούν με έγχρωμο το εξώφυλλο, αποτελούν ένα πολύτιμο εργαλείο μνήμης απαραίτητο για όλους τους Χρυσοβιτσάνους. Και οι δύο δεμένοι τόμοι (Α και Β) τιμώνται 30 ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι για την απόκτησή τους μπορούν να επικοινωνούν με τον Αλεξ. Σάββα, τηλ. 210.3470021.

Και πάλι στο πηγάδι κοντά -->Συνέχεια από τη σελίδα 1

πήρε το λόγο, αφήνοντας τον καημό του να ξεχειλίσει.

- Πέρασε ο χειμώνας κι ήρθε το καλοκαίρι και εγώ πάντα σε περίμενα. Μα δεν κουράστηκα. Έπεσα σε ύπνο βαθύ, καθώς τα σατίλια έπαψαν να ανεβοκατεβαίνουν και να βουτάν μες στα σπλάχνα μου και μια κρούστα παχιά σχηματίστηκε πάνω μου. Είναι κι αυτό το καταραμένο δέντρο της συκιάς, που ριζώθηκε μέσα μου κι ούτε πουλί διαβατικό, η βαριά σκιά της δεν αφήνει να σταθεί, ν’ ανασάνει στους κλώνους της, ν’ ακούσω και να νιώσω βαθιά το γλυκό του τραγούδι. Και σαν να μην έφτανε αυτό μου κρυψε και τη θωριά τ’ ουρανού, συντροφιά στις μοναξιάς μου τις ώρες κι όλες οι αισθήσεις μου νεκρώθηκαν. Έτσι συμβαίνει πάντα όταν λείπουν τα ερεθίσματα. Χειμώνας μακρύς και μόνο οι στάλες της βροχής έρχονταν που και που να ταράξουν τον ύπνο μου, μαζί με το ρόχθο του νερού καθώς κυλούσε κι έτρεχε βιαστικά μες στα ρέματα. Η μοναξιά, η ερημιά κι η εγκατάλειψη μαυρίζουν την καρδιά και σκοτίζουν το νου σου. Όμως ήρθε η αγνωμοσύνη των ανθρώπων, που γενεές γενεών, γαλαντόμικα, χάρισα το πολύτιμο υγρό μου που κρατά τη ζωή ζωντανή και θεραπεύει όλες τις ανάγκες τους. Ξέρεις το νερό κρατά σ’ έναν τόπο τον άνθρωπο και αν του λείψει θα πεθάνει, αν δεν ψάξει σ’ άλλα μέρη να βρει γη νεροφόρα. Σκέψου πόσοι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση για να βρουν νερό κι αλλάζουν πατρίδες και στέκια και περιπλανώνται μια ολάκερη ζωή και τους τρώνε οι στράτες αντάμα με δίψα και πείνα. Ποιος μετράει τα βάσανά τους! Άκουσα να λέτε πολλές φορές: ο χορτάτος δεν πιστεύει τον πεινασμένο. Το ίδιο

δε γίνεται και με το νερό με αυτόν που το έχει κι εκείνον που του λείπει. Πες μου αν ποτέ διψάσεις, με πόση λαχτάρα δεν βλέπεις το νερό κι αλληθωρίζει το μάτι σου και το ρουφάς άπληστα, μέχρι να σβήσεις τη δίψα, που σου καίει τα σωθικά. Έμαθες και για τον Τάνταλο στο σχολείο, που οι θεοί, για να τον τιμωρήσουν για το φοβερό του αμάρτημά του τον υπέβαλαν στο μαρτύριο του νερού. Έβαλαν νερό να τρέχει μπροστά στα πόδια του κι όταν έσπευδε να πιεί, το εξαφάνιζαν. Σε ανώμαλες εποχές, αυτοί που νέμονταν την εξουσία, για να βασανίσουν τους αντιπάλους τους, τους τάιζαν, στανικά, με αρμυρά φαγητά και τους στερούσαν το νερό κι εκείνοι, λυσσασμένοι απ’ τη δίψα, βολοδέρνονταν ολημερίς κι ολονυχτίς και χτυπούσαν το κεφάλι στον τοίχο. Τι λες, εκείνη την στιγμή αν βρίσκονταν κάποιος να τους προσφέρει νερό, θα το παζάρευαν ή θα του σώριαζαν στα πόδια του όλο το βιός τους; Μην κάμεις τον κόπο να απαντήσεις. Είναι χιλιάδες φορές μολογημένο. Και γω λυπόμουν τους ανθρώπους κι έσφιγγα και πίεζα και άρμεγα τις φλέβες μου να βγάλουν νερό, όλοι να βολευτούν και κανένας να μην μείνει παραπονεμένος. Αλλά τι κάθομαι και στα λέω αυτά. Τα έζησες. Δεν ξέρεις πως πότιζα τους ανθρώπους κι όλα τα ζώα και τα κοπάδια τους; Με το νερό μου έπλεναν το κορμί τους, τα αγγειά τους και τα ρούχα τους, λερωμένα και βρώμικα; Τα σπίτια κι οι αυλές έλαμπαν ασβεστωμένες, μοσκομύριζαν κι αντανακλούσαν πάστρα, ομορφιά και φρεσκάδα και έκαναν τους ανθρώπους χαρούμενους, κι άνοιγαν οι καρδιές τους κι έσφυζαν από υγεία. Πως θα γίνονταν όλα αυτά χωρίς το νερό μου; Πως θα γινόταν ζεστό

και λαχταριστό το ψωμί, πως θα μαγείρευαν οι κυρές το φαί, πως θα έπινες τον καφέ με το πρωινό σου; Μίλησα αρκετά για τον εαυτό μου μα έχω κι άλλα να πω για σας τους ανθρώπους. Θυμάσαι τα στενόμακρα κορίτια μου με μονοκόμματη πέτρα σκαλιστή, και τις μεγάλες και χοντές πετρόπλακες γύρω μου, όπου μικρά και μεγάλα κοπάδια ξεδιψούσαν με το νερό μου, που γιδάρηδες και πιστικοί τα γέμιζαν αντλώντας από μέσα μου με τους ντενεκέδες κι οι γυναίκες με τον κόπανο, αγκωμαχόντας, χτυπούσαν με μανία θαρρείς τα λιγδωμένα και βρώμικα ποκάρια από μαλλιά, απ’ το χωραφιάτικο, πρώτη ύλη για τις πολλές και μεγάλες ανάγκες των ανθρώπων και του σπιτικού ή βρώμικες κουρελούδες κι απλάδια που έπρεπε να καθαρίσουν και να φρεσκαριστούν. Αυτά ήταν τα προικιά και τα στολίδια μου. Μπορείς και παιδιά μου να τα πεις όλη μας θαρρείς μια οικογένεια απ’ το πάντρεμά μου με τη μάνα γη. Και γύρω μου απλώνονταν μια στρογγυλένια αλάνα, που γέμιζε από μεγάλα κοπάδια, από πλύστρες με τα καζάνια κι όλα τα σύνεργά τους και γλυκιές και ώριμες κοπελούδες, που έπλεκαν χίλια όνειρα στο μυαλό για το καλό τους, λεβέντη, περήφανο και μορφονιό, που περίμεναν με λαχτάρα, μια μέρα να χτυπήσει την πόρτα τους και να ζητήσει το χέρι τους, πεζός ή καβαλάρης στο άτι του. Τώρα τι βλέπεις γύρω μου; Άντρες, γυναίκες και κοπελιές με λησμόνησαν, χάθηκε η θωριά τους. Γελαδάρηδες και πιστικοί, μαζί με τα κοπάδια τους ξεμάκρυναν. Δεν ξέρω αν έστω από

μακριά, ρίχνουν καμιά ματιά σε μένα, τον ευεργέτη τους σε καιρούς χαλεπούς τα στολίδια μου εξαφανίστηκαν κι αυτά λες και σκίστηκε η γη και τα κατάπιε ή άνθρωποι χαλαστές τα κομμάτιασαν. Ούτε ένα σημάδι δε έμεινε γύρω μου. Κι ο λεύτερος χώρος μου που χωρούσε μέσα του μισό χωριό, για δες τις απόγινε; Άνθρωποι κακοί της αντάρας και της καταχνιάς που ψάχνουν για ευκαιρίες, με ακόρεστη απληστία, τον άρπαξαν σαν ακριβό λάφυρο και την έκαμαν δική τους. Και την έφραξαν με παλιούρια και συρματοπλέγματα, στεριωμένα πάνω στο σακατεμένο σοφρά μου και τρυπάν την σάρκα μου και μεγαλώνουν το μαρτύριό μου. Μεγάλος ο πόνος κι ο καημός και πως να τον αντέξω στην ερημιά, στη μοναξιά και στην εγκατάλειψη. Πες μου εσύ που ξέρεις πολλά αυτή η μοίρα μου έπρεπε; Σαν γεράσουν οι άνθρωποι και γίνουν αχρείαστοι και περιττοί τι τους κάνουν; Τους εγκαταλείπουν ή βρίσκουν έναν από τους χίλιους τρόπους να τους ξεφορτωθούν για να απαλλαχτούν από ένα παραπανίσιο βάρος; Τ’ αεράκι που περνά σιγανό κι ελαφρό από πάνω μου, μου τόπε καθαρά πως πεθαμένους, τους θάβουν σε μνήματα μαρμαρένια και ακριβά, με παπάδες και θυμιατά, που παρακαλούν το θεό να τους κρατήσει κοντά του μια θέση καλή για την άλλη ζωή που γι’ αυτήν ξεκινάνε. Συχνά τους επισκέπτονται και φροντίζουν τα μνήματά τους ναν’ καθαρά, τους ανάβουν καντήλια και κεριά και τους καιν μυρωμένο λιβάνι να φτάσει ως το Θεό να σχωρνάει τα κρίματά τους, ανθρώπινα για όλους πάνω στη γη.

Τάχα εγώ δεν είμαι κομμάτι απ’ τον εαυτό τους; Δεν μεγάλωσα, δε συντήρησα παππούδες και πατεράδες, που τους έφεραν στον κόσμο, δεν μεγάλωσα κι άντρωσα τους ίδιους; Το νερό μου δεν έδωσε το μεγάλο βάρος στα κορμιά τους, που θα ήταν πετσί και κόκκαλο αν τους το στερούσα. Τι έκαμαν αυτοί για μένα, για να βγάλουν, τα τόσα χρωστήμια τους; Αντί του μάνα χολήν βρήκαν να μου προσφέρουν. Και τι ήθελα εγώ; Λίγα και ταπεινά. Μια καλή συντήρηση στο σκελετό μου. Το χώρο που μου ανήκει καθαρό πλακοστρωμένο, λίγα δεντράκια για συντροφιά μου, δύο -τρια παγκάκια για τους επισκέπτες, τους πειστικούς και τους τουρίστες, που περιμένετε να βλέπουν το κάστρο σας. Κι όλα αυτά εσείς οι άνθρωποι θα τα χαρείτε και θα τα απολάψετε κι αυτά θα διώξουν τις τύψεις για το άσπλαχνο ως τώρα φέρσιμό σας. Θα με δείχνετε στους ξένους με καμάρι, προκαλώντας τη ζήλεια τους. Και γω θα είμαι έτσι ένας ζωντανός μάρτυρας που θα μιλάω για το πέρασμά σας στη γη και να διηγούμαι την ιστορία σας. Παύση ολιγόλεπτη κι ύστερα: Σου τα είπα και ξαλάφρωσα. Πήγαινε τώρα και πες τα στους χωριανούς. Ίσως να συγκινηθούν μα λίγες ελπίδες έχω, αν θα προχωρήσουν σε έργα. Έχετε κι άλλα πηγάδια στον τόπο σας. Φροντίστε τα και κάμετέ τα στολίδια για το χωριό σας. Γεια σου και μη με ξεχνάς. Ο απόηχος απ’ τα λόγια του, σαν σφυριά, μου χτυπάει στ’ αυτιά και ξυπνούν ενοχές στο μυαλό τους. Αχάριστοι και αγνώμονες οι χωριανοί κι ένας εγώ μεταξύ τους. Σοφά τα λόγια του πηγαδιού. Θα τ’ ακούσουμε, θα τα κάνουμε πράξη ή θα δείξουμε ένα πνεύμα φτωχό που μακάρια κοιμάται; 21.2.2013

4

Υπομνήματα του Συλλόγου μας για τα προβλήματα του χωριού

Τ

ο νέο Δ.Σ. στα πλαίσια προώθησης των προβλημάτων του χωριού μας, έστειλε στις αρμόδιες αρχές τα παρακάτω υπομνήματα:

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΩΝ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΄΄ΤΑ ΚΟΡΟΝΤΑ΄΄ Πατησίων 5, 10431, Αθήνα Αριθμ. Πρωτ.: 1 Αθήνα 6/01/2013 Προς Δήμαρχο Ξηρομέρου Κον Πυθαγόρα Σαμαρά ΘΕΜΑ: Επισκευή δρόμου Χρυσοβίτσας-Βαλόστρατου Κ.Δήμαρχε, δρόμος από Χρυσοβίτσα προς Βαλόστρατο φθάνει τα 12 χιλιόμετρα περίπου και είναι εδώ και πολύ καιρό ακατάλληλος. Συγκεκριμένα σε τρία σημεία του υπάρχουν μεγάλες λακκούβες που κάνουν πολύ πιθανή την πρόκληση ατυχημάτων . Ο ασφαλτοτάπητας έπεσε εδώ και αρκετά χρόνια κι έκτοτε έχει αφεθεί στην τύχη του. Ο συγκεκριμένος δρόμος παρουσιάζει μεγάλη κίνηση οχημάτων. Από αυτόν περνούν όλα τ’ αυτοκίνητα που κινούνται από το κεντρικό Ξηρόμερο προς το Αιτωλικό και το Μεσολόγγι, καθώς και προς το Πλατυγιάλι. Ακόμη τον διασχίζουν καθημερινά δεκάδες κτηνοτρόφοι και αγρότες που έχουν

Ο

μεγάλες καλλιέργειες στο Λεσίνι και στον κάμπο της Χρυσοβίτσας. Οι λακκούβες αυτές στο προηγούμενο διάστημα ταλαιπώρησαν ιδιαίτερα τους κατοίκους της περιοχής και ήταν γι’ αυτούς μεγάλο πρόβλημα η μετάβαση τους στα χωράφια τους και στις καλλιέργειες τους. Επίσης διερχόμενοι – ανυποψίαστοι οδηγοί έπαθαν σημαντικές ζημιές στα οχήματά τους. Πρέπει, τέλος να τονίσουμε ότι το κόστος επισκευής είναι ελάχιστο και περιλαμβάνει το απαραίτητο ασφαλτικό υλικό για να καλυφθούν οι λακκούβες, δηλαδή ένα ή δύο αυτοκίνητα το πολύ. Παρακαλούμε να ικανοποιήσετε το παραπάνω αίτημα των συγχωριανών μας και των Ξηρομεριτών που θέλουν ένα ασφαλή και προσβάσιμο δρόμο, κατάλληλο για να πηγαίνουν στις δουλειές τους. *********** Αριθμ. Πρωτ.: 2 Αθήνα 6/01/2013 Προς Δήμαρχο Ξηρομέρου Κον Πυθαγόρα Σαμαρά ΘΕΜΑ: Τοποθέτηση αναμεταδότη Κ.Δήμαρχε, ετά την εκπομπή του ψηφιακού σήματος από τα Ακαρνανικά διαπιστώθηκε ότι στο χωριό μας δεν εκπέμπεται ψηφιακό σήμα. Το ίδιο πρόβλημα

Μ

Τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μου

1

Έκθεση του μαθητή της Στ’τάξης

Αυδή Ηλία

Τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μου είναι πάρα πολλά. Από αυτά τα περισσότερα γίνονται τα Χριστούγεννα. Πολλά επίσης από αυτά είναι κοινά για όλη την Ελλάδα. Ένα από τα έθιμα που συνηθίζεται στο χωριό μου είναι η κοπή της βασιλόπιτας την τελευταία ημέρα και ώρα του χρόνου που φεύγει για να καλωσορίσουμε τον καινούριο. Την βασιλόπιτα συνήθως κόβει ο άντρας του σπιτιού. Στην αρχή σχηματίζει ένα σταυρό και μετά την κόβει σε κομμάτια. Το πρώτο είναι για το Χριστό, το δεύτερο για τον φτωχό και το τρίτο για το σπίτι. Τα υπόλοιπα κομμάτια είναι για την οικογένεια ξεκινώντας από τους μεγαλύτερους προς τους μικρότερους. Το πρωί της πρώτης μέρας του χρόνου όλα τα μέλη της οικογένειας κοιτάνε τα ψηλότερα βουνά και εύχονται ο ένας στον άλλο να ζήσουν σαν τα ψηλά βουνά. Έθιμο της πρωτοχρονιάς είναι και το έθιμο με το ρόδι. Την ημέρα της πρωτοχρονιάς κάθε νοικοκυρά παίρνει το μεγαλύτερο ρόδι από τη ροδιά της και πάει στην εκκλησία. Στην επιστροφή, πριν μπει μέσα στο σπίτι, στέκεται στο κατώφλι και ρίχνει το ρόδι με δύναμη προκειμένου να το σπάσει. Τέλος αφού το ρόδι έχει σπάσει και έχουν σκορπιστεί τα σπόρια του, εύχεται για το νέο χρόνο η οικογένεια να αποκτήσει τόσα χρήματα όσα είναι τα σπόρια του ροδιού. Τελειώνοντας με τα έθιμα της πρωτοχρονιάς αξίζει να αναφερθώ στην ανταλλαγή δώρων που κάνουμε με αγαπημένα μας πρόσωπα και στο έθιμο των καλάντων. Τα κάλαντα, παραδοσιακά τραγούδια για τη γέννηση του Χριστού, την πρωτοχρο-

έχει η Μαχαιρά και η μισή Μπαμπίνη. Καθώς τελειώνει η προθεσμία για την εκπομπή του αναλογικού σήματος δημιουργείται μεγάλος κίνδυνος να βρεθούν οι παραπάνω κοινότητες εντελώς χωρίς τηλεόραση. Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα οι τεχνικοί μας ενημέρωσαν ότι πρέπει ο Δήμος Ξηρομέρου να τοποθετήσει αναμεταδότη στις Φυτείες. Δηλαδή να ενεργήσει ανάλογα όπως έπραξε σε παρόμοια περίπτωση ο Δήμος Ακτίου-Βόνιτσας, αλλά κι ο ίδιος ο Δήμος μας για να λύσει το πρόβλημα της έδρας του Δήμου, όταν πρόσφατα τοποθέτησε αναμεταδότη για τον Αστακό. Το κόστος είναι σχετικά μικρό κι ο Δήμος οφείλει να μην καθυστερεί άλλο και να λύσει επιτέλους το πρόβλημα, το οποίο επισημάναμε μέσω της εφημερίδας μας ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΙΚΑ ΝΕΑ (βλ.φυλ.177. Μαϊος-Ιούνιος 2012, σελ.3), και το οποίο χρονίζει για μεγάλο διάστημα και να μην διαχωρίζει τους δημότες σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Πληροφορηθήκαμε τέλος ότι αν δεν υπάρξει άμεση ενέργεια από τον Δήμο οι κάτοικοι θα αναλάβουν οι ίδιοι πρωτοβουλία και θα κινηθούν ξανά να συγκεντρώσουν χρήματα για να καλύψουν οι ίδιοι τα έξοδα αγοράς και τοποθέτησης του αναμεταδότη. ****** Αριθμ. Πρωτ.: 3 Αθήνα 6/01/2013

νιά και τα Θεοφάνια, τα τραγουδάνε τα παιδιά από σπίτι σε σπίτι σε όλο το χωριό, ανήμερα των Χριστουγέννων, της πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Μετά τα έθιμα των γιορτινών ημερών των Χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς εξίσου σημαντικά είναι και αυτά των ημερών του Πάσχα. Σαράντα ημέρες πριν το Πάσχα, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού ξεκινάνε τη νηστεία. Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα πηγαίνουμε στην εκκλησία με αποκορύφωμα τη Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο. Τη Μ. Παρασκευή οι καμπάνες χτυπούν κατά τη διάρκεια της ημέρας πένθιμα και το βράδυ πηγαίνουν όλοι στην εκκλησία για την περιφορά του επιταφίου. Τα μεσάνυχτα του Μ. Σαββάτου ο Χριστός ανασταίνεται και την Κυριακή του Πάσχα όλοι είμαστε χαρούμενοι, ψήνουμε αρνιά και σπάμε κόκκινα αυγά. Στο χωριό μου υπάρχουν και έθιμα σχετικά με το γάμο. Σύμφωνα με κάποιο από αυτά, όταν κάποια κοπέλα παντρεύεται, πριν το γάμο, πηγαίνει σε ένα κοντινό πηγάδι και πίνει λίγο νερό. Επιστρέφοντας στο σπίτι και μέχρι να φτάσει σε αυτό δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν, διαφορετικά θα χαλάσει ο γάμος. Από το συγκεκριμένο έθιμο έχει βγει και η φράση για το «αμίλητο νερό». Κλείνοντας θα αναφέρω δύο από τα αγαπημένα μου έθιμα. Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι που φτιάχνουμε την 1η του Μάη με λουλούδια και το κρεμάμε στην εξώπορτα, αλλά και της πρωταπριλιάς που λέμε σε κάποιον ψέματα ώστε να τον κάνουμε να γελάσει ή να τον ξεγελάσουμε για κάτι. Όλα τα έθιμα έχουν το σκοπό τους και τη σημασία τους, άλλα μας διασκεδάζουν, άλλα μας μαθαίνουν κάτι. Το σημαντικότερο, όμως είναι ότι όλα μας κρατάνε κοντά στην παράδοσή μας.

Σημείωση: Οι παραπάνω δύο εκθέσεις βαθμολογήθηκαν πρώτη και δεύτερη αντίστοιχα στον διαγωνισμό που προκήρυξε ο Σύνδεσμος Χρυσοβιτσάνων μεταξύ των μαθητών της Στ’ Τάξης του Δημοτικού Σχολείου Χρυσοβίτσας για το ίδιο θέμα.

✏

Προς Δ/ντή Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος Κοιν.: Δήμαρχο Ξηρομέρου Κον Πυθαγόρα Σαμαρά ΘΕΜΑ: Έλεγχος αποτελέσματος απογραφής πληθυσμού 2011 κοινότητας Χρυσοβίτσας Δήμου Ξηρομέρου Νομού Αιτωλ/νίας. Κ.Διευθυντή, ε έκπληξη πληροφορηθήκαμε από το διαδίκτυο ότι το αποτέλεσμα της απογραφής πληθυσμού το 2011 για το χωριό μας, την Χρυσοβίτσα Ξηρομέρου ήταν 287 κάτοικοι. Και λέμε ότι αισθανθήκαμε έκπληξη γιατί συμμετείχαμε στην παραπάνω απογραφή και μάλιστα διοργανώσαμε εκδρομή στο χωριό μας γι’ αυτό το σκοπό, σε συνεργασία με τον Δήμο Ξηρομέρου, αλλά και γιατί οι πληροφορίες μας τις οποίες ανακοινώσαμε και στο φύλλο της εφημερίδας μας ¨ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΙΚΑ ΝΕΑ¨ ήταν ότι το αποτέλεσμα της απογραφής ήταν 330 κάτοικοι(βλ.φύλλο υπ’ αρ.170 σελ.1 και υπ’ αρ.171 σελ.4). Η ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέρον μας ξεκινούσε απ’ το γεγονός ότι οι οικονομικές και οι λοιπές κρατικές ενισχύσεις προς τις τοπικές αυτοδιοικήσεις δίνονται με βάση την πληθυσμιακή κατάσταση των κοινοτήτων και του Δήμου αλλά και ότι για πληθυσμό κάτω των 300 κατοίκων δεν εκλέγεται πλέον τριμελές τοπικό συμβούλιο για την κοινότητα στον αντίστοιχο

Μ

Τα ήθη και τα έθιμα του χωριού μου Έκθεση του μαθητή της Στ’τάξης

2

Θεοδώρου Αθανάσιου

Το χωριό μου ονομάζεται Χρυσοβίτσα. Είναι χτισμένο στους πρόποδες ενός βουνού που λέγεται Αλογοβούνι, στην επαρχία Ξηρομέρου. Το χωριό μου έχει πολλά και διάφορα έθιμα τα οποία αναβιώνουν σε διάφορες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια του έτους. Την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων τα παιδιά ξυπνούν νωρίς το πρωί και πηγαίνουν να πουν τα κάλαντα από πόρτα σε πόρτα. Ο νοικοκύρης τους δίνει ένα μικρό χρηματικό ποσό για το καλό. Ανήμερα τα Χριστούγεννα ψήνουμε γαλοπούλες. Μετά τα Χριστούγεννα περιμένουμε την αλλαγή του χρόνου. Όταν φτάσει η ώρα και μπει ο καινούριος χρόνος κόβουμε τη βασιλόπιτα και όποιος τύχει το φλουρί, λένε ότι θα είναι τυχερός για όλη τη χρονιά. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς όταν ξυπνάμε, κοιτάμε τα ψηλά βουνά κι ευχόμαστε να είμαστε καλά όπως αυτά. Ένα άλλο παλιό έθιμο που σχετίζεται με τα Χριστούγεννα είναι το σφάξιμο του γουρουνιού. Κάθε οικογένεια έθρεφε όλο το χρόνο ένα γουρούνι μέχρι τα Χριστούγεννα. Δυο μέρες πριν αυτά έρθουν, το έσφαζαν, έλιωναν το λίπος του και το αποθήκευαν σε δοχεία με κομμάτια κρέατος για να το φάνε την άνοιξη. Ημερολογιακά ακολουθούν τα έθιμα των Αποκριών. Οι πρώτες Απόκριες ονομάζονται κρεατοαπόκριες, επειδή τρώμε κρέας. Μία εβδομάδα μετά είναι οι δεύτερες Απόκριες ή τυρινές. Σ’αυτές τα παιδιά μεταμφιέζονται και πηγαίνουν στα σπίτια, όπου οι νοικοκύρηδες τους δίνουν γλυκίσματα. Την Καθαρά Δευτέρα όλοι νηστεύουν, τρώνε λαγάνες, θαλασσινά, χαλβάδες και ταραμά και πηγαίνουν στην εξοχή για να πετάξουν χαρταετό. Με το πέταγμα του αετού τελειώνουν τα έθιμα των Αποκριών. Πολλά είναι στον τόπο μου και τα έθιμα που αναβιώνουν τις ημέρες του Πάσχα. Του Λαζάρου τα παιδιά βγαίνουν και λένε το Λάζαρο κρατώντας ένα ομοίωμα του. Μετά ακολουθεί η Μ. Εβδομάδα της οποίας κάθε

Δήμο. Για τους παραπάνω λόγους δραστηριοποιηθήκαμε , και μάλιστα διοργανώσαμε εκδρομή και φύγαμε με την βεβαιότητα ότι πετύχαμε το στόχο μας, που είχαμε βάλει για την απογραφή, ανακοινώνοντας και τον σχετικό αριθμό (330 κάτοικοι). Το λάθος της υπηρεσίας σας είναι προφανές διότι το χωριό μας παρά την συνεχή μείωση του πληθυσμού του συνεχίζει να κρατά αρκετούς αλλοδαπούς, όπως 5 οικογένειες Αλβανών, 5 Πακιστανούς βοσκούς, 4 Βουλγάρες οικιακές βοηθούς και επιπλέον 3 οικογένειες παραχειμαζόντων κτηνοτρόφων καθώς και τους εκδρομείς απόδημους Χρυσοβιτσάνους, που με την παραπάνω εκδρομή τους προτίμησαν να απογραφούν στο χωριό τους κι όχι στην Αθήνα (άραγε αυτoί δεν θα απογραφούν πουθενά;) Επειδή πληροφορηθήκαμε ότι στον ίδιο Δήμο Ξηρομέρου έγιναν λάθη και σ’ άλλες κοινότητες καθώς και στο σύνολο του πληθυσμού ζητάμε αφού ελέγξετε και διαπιστώσετε το ορθό αποτέλεσμα, να το διορθώσετε το λανθασμένο εγκαίρως, ώστε ν’ αποφευχθούν τα παραπάνω δυσμενή αποτελέσματα για την κοινότητά μας. Με τιμή Για το Διοικητικό Συμβούλιο Η πρόεδρος ΕΛΕΝΗ ΒΑΣ. ΣΑΒΒΑ Ο Γενικός Γραμματέας ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΠΥΡ.ΖΟΡΜΠΑΣ

μέρα είναι σημαντική. Το πρωί της Μ. Πέμπτης τα παιδιά λένε τα πάθη του Χριστού. Ενώ οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο με λουλούδια που φέρνουν οι κάτοικοι του χωριού. Το βράδυ της Μ. Πέμπτης αναβιώνει ένα έθιμο κατά το οποίο «καίμε τον Ιούδα». Ανάβουμε μια φωτιά σε κεντρικό σημείο του χωριού και καίμε ένα ομοίωμα που παριστάνει τον Ιούδα. Την Μ. Παρασκευή γίνεται η περιφορά του επιταφίου όπου τέσσερις άντρες τον περιφέρουν σε όλο το χωριό. Την Κυριακή του Πάσχα όλοι ψήνουν αρνιά και σπάνε κόκκινα αυγά. Εκτός από αυτές τις τρεις σημαντικές περιόδους και γιορτές του έτους στο χωριό μου γιορτάζουμε και τον κάθε άγιο ξεχωριστά. Όταν γιορτάζει κάποιος άγιος πηγαίνουμε στην εκκλησία, ενώ όποιος συγχωριανός μας έχει το όνομα του αγίου που γιορτάζει ψήνει, πίνει και γλεντάει. Παλαιότερα, μάλιστα, στη γιορτή του Αι-Θανάση γινόταν πανηγύρι στο οποίο μαζεύονταν και γλεντούσαν όλοι οι κάτοικοι. Το συγκεκριμένο έθιμο έχει πλέον εκλείψει, όπως και κάποια που σχετίζονται με το γάμο. Στο παρελθόν ο γάμος στο χωριό κρατούσε μέρες. Αν ο γάμος γινόταν την Κυριακή οι ετοιμασίες ξεκινούσαν από την Τρίτη με το ζύμωμα των κουλουριών. Την Πέμπτη οι συγγενείς του γαμπρού, πήγαιναν να πάρουν τα προικιά της νύφης. Το Σάββατο ο γαμπρός και η νύφη γλεντούσαν χωριστά και την Κυριακή το πρωί ξύριζαν το γαμπρό τραγουδώντας. Ύστερα οι μελλόνυμφοι συναντιόντουσαν στην εκκλησία και στεφανώνονταν. Μετά την τελετή του γάμου η νύφη πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού κρατώντας ένα ρόδι, το οποίο πέταγε πίσω της και όποιος ανύπαντρος το έπιανε θα παντρευόταν μέσα σε ένα χρόνο. Μετά από αυτό η πεθερά έβαζε τη νύφη να πατήσει πάνω σε ένα μέταλλο. Την Πέμπτη πήγαιναν τη νύφη στο πηγάδι όπου μοιράζανε γλυκά και κουλούρια. Η νύφη κουβαλούσε έναν μαστραπά που γέμιζε με νερό για να βρέξει τον γαμπρό. Οκτώ μέρες μετά το γάμο πήγαιναν τη νύφη στην εκκλησία. Το χωριό μου είχε, έχει και πιστεύω ότι θα συνεχίσει να έχει αυτά τα έθιμα γιατί αποτελούν κομμάτι της ζωής των κατοίκων του.