ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΘΕΜΑ: Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ ΗΛΙΚΙΕΣ 9-18 ΕΤΩΝ ΣΕ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΑΛΑΙΡΟΥ (ΠΑΛΑΙΡΟΣ – ΠΟΓΩΝΙΑ – ΣΤΕΝΟ – ΣΚΛΑΒΑΙΝΑ)
ΤΑΞΗ : Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2014-2015 ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΔΑΓΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ • ΧΡΥΣΟΥΛΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ • ΚΟΛΟΒΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ • ΔΑΜΙΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑ • ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ • ΓΟΓΟΛΟΥ ΑΡΕΤΗ • ΖΕΡΒΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ • ΤΣΑΚΑΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ • ΚΟΚΚΑ ΕΥΑ
ΤΡΙΤΗ ΟΜΑΔΑ • ΓΕΡΟΥΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ • ΓΕΡΟΥΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ • ΓΑΡΙΔΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ • ΤΣΟΥΝΑΚΑ ΕΦΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΟΜΑΔΑ • ΓΑΡΙΔΑ ΞΕΝΙΑ • ΖΗΚΟΥ ΖΕΤΑ • ΤΣΑΚΑΛΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΠΕΜΠΤΗ ΟΜΑΔΑ
• ΖΟΥΜΗ ΜΑΡΚΕΛΛΑ • ΤΣΑΚΑΛΗ ΖΩΗ • ΤΣΑΚΑΛΗ ΕΦΗ • ΑΧΕΙΜΑΣΤΟΥ ΟΛΓΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θέμα της ερευνητικής εργασίας ήταν να ερευνήσουμε και να συλλέξουμε πληροφορίες για τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών (ηλικίας 10-18 ετών). Για τις ανάγκες της εργασίας κρίθηκε απαραίτητο να δημιουργήσουμε ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο απάντησαν οι μαθητές κι έτσι πληροφορηθήκαμε αν οι μέρες που οι μαθητές έχουν ελεύθερο χρόνο και πώς τον αξιοποιούν. Τέλος, απώτερος σκοπός ήταν η ενημέρωση των μαθητών για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο .
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ • • • • • • • • • •
Υπάρχει ελεύθερος χρόνος στην καθημερινότητα των παιδιών; Με ποιους τρόπους τον αξιοποιούν; Είναι μεγάλο το ποσοστό των παιδιών που δεν έχουν καθόλου ελεύθερο χρόνο; Ποια είναι τα αίτια της μείωσης του; Είναι πολύτιμος ο ελεύθερος χρόνος στη ζωή των μαθητών; Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουν πως θα αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους; Ποιες οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου; Ποιες οι απόψεις όσον αφορά τη μελλοντική προοπτική του ελεύθερου χρόνου; Ποιοι είναι σύμφωνα με τους ερωτηθέντες οι γνήσιοι τρόποι αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου; Ισχύει ότι όσο μεγαλώνουν, αυξάνονται οι υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο ελεύθερος χρόνος που έχεις;
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ορισμός Ελεύθερος ονομάζεται ο χρόνος, τον οποίο ο άνθρωπος, πλήρως απαλλαγμένος από επαγγελματικές ή άλλου είδους υποχρεώσεις, μπορεί να τον αξιοποιήσει, σύμφωνα με την προσωπική βούληση και τις επιθυμίες του.
Έννοια του ελεύθερου χρόνου Ένα μέρος από τον συνολικό χρόνο είναι και ο ελεύθερος χρόνος. Ελεύθερος χρόνος είναι ο αυτοδιαθέσιμος, προσωπικός, χωρίς υποχρεώσεις χρόνος, μετά από διάφορες, κυρίως επαγγελματικές, υποχρεώσεις του ανθρώπου. Είναι ένα σύνολο δραστηριοτήτων στις οποίες επιδίδεται το άτομο με την θέληση του, για να αναπαύεται, να ενημερώνεται, να μορφώνεται, να αθλείται, να δημιουργεί, να συμμετέχει στις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, ύστερα από την απαλλαγή από τις υποχρεώσεις του. Ο ελεύθερος χρόνος αναφέραμε, διαμορφώνεται μετά από την απαλλαγή από διάφορες υποχρεώσεις , κυρίως έχεις επαγγελματικές. Για τα παιδιά και τους έφηβους ο ελεύθερος χρόνος διαμορφώνεται μετά από τις σχολικές υποχρεώσεις. Είναι με άλλα λόγια οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Την τελευταία δεκαετία μάλιστα η έννοια του σχολικού χρόνου έχει αποκτήσει διπλή σημασία. Από την μια είναι ο χρόνος που το παιδί παρακολουθεί το υποχρεωτικό σχολικό πρόγραμμα και από την άλλη ο χρόνος που αφιερώνεται για λεγόμενες εξωσχολικές παραεκπαιδευτικές δραστηριότητες (φροντιστήρια, ωδεία κ.α.). Ο ελεύθερος χρόνος είναι αναγκαίος για τον άνθρωπο. Αποτελεί αναμφίβολα βιολογική και ψυχολογική ανάγκη. Οι διάφορες υποχρεώσεις, κυρίως επαγγελματικές, κουράζουν τον σημερινό άνθρωπο σωματικά, μα και ψυχικά. Επιπλέον ο σύγχρονος τρόπος ζωής, το άγχος, η ένταση, έχουν κουράσει τον άνθρωπο. Η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη διότι η εργασία έπαυσε να προσφέρει τη χαρά της δημιουργίας και της προσωπικής επικοινωνίας. Γι’ αυτό και παρ’ όλο που άνθρωπος εργάζεται λιγότερο από πριν (λόγω πολλών διακοπών, μείωσης των ωρών και ημερών εργασίας, μηχανοποίησης έχεις εργασίας), εν τούτοις κουράζεται πιο πολύ, κυρίως ψυχικά. Όλα αυτά είναι αρκετά νομίζω για να μας κάνουν να αντιληφθούμε πόσο απαραίτητος είναι ο ελεύθερος χρόνος. Η ξεκούραση, η ανάπαυση και η ηρεμία είναι απαραίτητα, ιδιαίτερα στην εποχή που ζούμε. Αυτό αποτελεί βασική βιολογική και ψυχική ανάγκη του κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ο ελεύθερος χρόνος είναι απαραίτητος για έχεις μεγάλους, αλλά ιδιαίτερα για τους νέους. Το σχολείο, τα φροντιστήρια, η στρατιωτική ζωή, οι επαγγελματικές και οι ποικίλες υποχρεώσεις κουράζουν τα παιδιά και τους νέους και αναζητούν ελεύθερο χρόνο για να ξεκουραστούν και να δημιουργήσουν.
Το πρόβλημα του ελεύθερου χρόνου Μπορεί να μειώνονται οι ώρες της εβδομαδιαίας απασχόλησης αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο χρόνος απλώς χρησιμεύει για μια δεύτερη εργασία ή για υπερωριακή απασχόληση , προκειμένου το άτομο να ανταποκριθεί στις ποικίλες καταναλωτικές του ανάγκες . Επιπλέον , ένα μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου αναλώνεται κατά τη μετάβαση στο χώρο εργασίας λόγω της κακής συγκοινωνίας, μεγάλης απόστασης ή έντονου κυκλοφοριακού προβλήματος .Το βασικότερο , πρόβλημα σχετικά με την ουσιαστική ύπαρξη ελεύθερου χρόνου προκύπτει από τη λανθασμένη εκμετάλλευσή του. Ο ελεύθερος χρόνος πρέπει να αξιοποιείται σωστά. Όταν τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι δεν εκμεταλλεύονται σωστά τον ελεύθερο έχεις χρόνο, αυτό μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην διαμόρφωση της προσωπικότητας έχεις και του χαρακτήρα . Πολλοί έφηβοι και νέοι δυστυχώς, δεν κατάλαβαν την σωστή χρήση του ελεύθερου χρόνου και δεν τον εκμεταλλεύονται σωστά. Δεν είναι λίγοι οι νέοι που συχνάζουν σε χώρους αμφιβόλου ποιότητας. Έχεις χώρους να παίζουν τυχερά παιχνίδια, πίνουν οινοπνευματώδη ποτά και κάνουν διάφορα άλλα παρόμοια τα οποία δεν αρμόζουν στην ηλικία και σίγουρα έχεις φθείρουν. Επιπλέον κινδυνεύουν να πέσουν στα δίκτυα
εμπόρων ναρκωτικών αλλά και σατανιστών. Άλλοι πάλι παρακολουθούν με τις ώρες τηλεόραση. Βλέπουν συνήθως χαμηλής ποιότητας θεάματα και όχι εκπομπές που θα βοηθήσουν να αποκτήσουν επιπλέον γνώσεις. Αλλά και το διαδίκτυο αποτελεί πολλές φορές αγκάθι στην τρυφερή καρδιά των εφήβων και των νέων. Θεάματα τα οποία φθείρουν ψυχικά, μα και σωματικά τους νέους, ενώ παράλληλα αποτελούν εμπόδιο στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους, στην ομαλή κοινωνικοποίηση και ωρίμανση των νέων. Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε και στα σύγχρονα ινδάλματα νεολαίας, με τα οποία ασχολούνται κυρίως κατά τον ελεύθερο χρόνο. Ποδοσφαιριστές, τραγουδιστές και διάφοροι άλλοι, αποτελούν τα πρότυπα των νέων. Μεγαλώνοντας με λανθασμένα πρότυπα, η προσωπικότητα τους δεν αναπτύσσεται αρμονικά. Ο ελεύθερος χρόνος αξιοποιείται δημιουργικά όταν ο άνθρωπος ηρεμεί, απαλλάσσεται από το άγχος, ξεκουράζεται και ειρηνεύει. Η ανάγνωση ψυχωφελών βιβλίων και εντύπων, οι εκπομπές που ωφελούν, οι επισκέψεις σε μουσεία και ιστορικούς χώρους, σε μοναστήρια και εκκλησίες και διάφορες άλλες παρόμοιες δραστηριότητες, καλλιεργούν πνευματικά, επιμορφώνουν, ψυχαγωγούν σωστά και ξεκουράζουν. Επιπλέον κατά τον ελεύθερο χρόνο πρέπει ο άνθρωπος να έρχεται σε επαφή με τον συνάνθρωπο του, ιδιαίτερα αυτόν που χρειάζεται βοήθεια (επίσκεψη σε νοσοκομεία, γηροκομεία, ευαγή ιδρύματα κ.α). Έτσι νοιώθει την χαρά της προσφοράς και της ανθρώπινης επικοινωνίας. Ακόμη η άθληση, αλλά και διάφορες δραστηριότητες (γυμναστική, κολύμβηση, στίβος, ομαδικά παιχνίδια, χόμπι κ.α) εξασφαλίζουν σωματική και ψυχική υγεία. Αυτά βοηθούν τους νέους, να εκτονωθούν, να αποκτήσουν άμιλλα, να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες τους, να ψυχαγωγηθούν και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και αυτοκυριαρχία. Τέλος η επαφή με την φύση (εκδρομές στο βουνό, περίπατος στο δάσος, εκδρομή στη θάλασσα κ.α) ηρεμεί και αναζωογονεί. Όλα αυτά είναι ωφέλιμα για τους νέους, για την συγκρότηση ομαλής και συγκροτημένης προσωπικότητας.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΦΥΛΟ: ΗΛΙΚΙΑ: 1.Πιστεύεις ότι έχεις αρκετό ελεύθερο χρόνο; ΝΑΙ ΕΧΕΙΣ 2.Πόσο ελεύθερο χρόνο έχεις την εβδομάδα; 5 ώρες 10 ώρες 10+ ώρες 3.Πόσο ελεύθερο χρόνο έχεις την ημέρα; Καθόλου 1 ώρα 2 ώρες 3 ώρες 3+ ώρες 4.Έχεις ανάγκη από περισσότερο ελεύθερο χρόνο; ΝΑΙ ΕΧΕΙΣ 5.Πως επιλέγεις να αξιοποιήσεις τον ελεύθερο σου χρόνο; ( μέχρι 3 επιλογές ) Αθλητισμός Μουσική Διαδίκτυο Διάβασμα Διασκέδαση Άλλο 6.Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται ο ελεύθερος χρόνος σου; ( μέχρι 3 επιλογές ) Διάβασμα Φροντιστήρια Εξωσχολικές δραστηριότητες Εργασία Άλλο 7.Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία επιλέγετε να αξιοποιήσετε τον ελεύθερο έχεις χρόνο; ( μέχρι 3 επιλογές ) Ενδιαφέροντα Ψυχική ανάπαυση Ξεκούραση Εκτόνωση Καλλιέργεια δεξιοτήτων 8.Ποιες είναι οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου; Κούραση Νεύρα Άγχος 9.Συμβάλλει η ύπαρξη του ελεύθερου χρόνου στην κοινωνικοποίηση του ατόμου; ΝΑΙ ΕΧΕΙΣ 10.Που πιστεύεις ότι οφείλεται ο ελεύθερος χρόνος που έχεις; καλή οργάνωση κακή οργάνωση εκπαιδευτικό σύστημα άλλο
Καταγραφή ερωτηματολογίω ν Φύλο Γυναίκα Άνδρας
89 69
Φύλο
44%
Γυναίκα 56%
Ηλικία 9 ετών 10 ετών 11 ετών 12 ετών 13 ετών 14 ετών 15 ετών 16 ετών 17 ετών 18 ετών
11 12 19 21 11 23 23 1 25 7
Άνδρας
Ηλικία
5%
9 ετών
7%
10 ετών
8%
16%
11 ετών 12%
1%
12 ετών 13 ετών 14 ετών
15%
15 ετών 14% 15%
16 ετών 17 ετών
7%
18 ετών
1) Πιστεύεις ότι έχεις αρκετό ελεύθερο χρόνο; ΝΑΙ 137 ΌΧΙ 71
!)Πιστεύεις ότι έχεις αρκετό ελεύθερο χρόνο;
34% ΝΑΙ ΌΧΙ 66%
2)Πόσο ελεύθερο χρόνο έχεις την εβδομάδα; 5 ώρες 83 10 ώρες 56 10+ ώρες 61
2)Πόσο ελέυθερο χρόνο έχεις την εβδομάδα;
31% 41%
5 ώρες 10 ώρες 10+ ώρες
28%
3)Πόσο ελεύθερο χρόνο έχεις την ημέρα; Καθόλου 1 ώρα 2 ώρες 3 ώρες 3+ ώρες
3 8 3 3 2
3)Πόσο ελεύθερο χρόνο έχεις την ημέρα;
11%
16% Καθόλου
16%
1 ώρα 2 ώρες 3 ώρες
16%
3+ ώρες 41%
4)Έχεις ανάγκη από περισσότερο ελεύθερο χρόνο; ΝΑΙ 83 ΌΧΙ 112
4)Έχεις ανάγκη από περισσότερο ελεύθερο χρόνο;
43%
ΝΑΙ ΌΧΙ
57%
5)Πως επιλέγεις να αξιοποιήσεις τον ελεύθερο σου χρόνο; Αθλητισμός 136 Μουσική 85 Διαδίκτυο 109 Διάβασμα 70 Διασκέδαση 106 Άλλο 19
5)Πως επιλέγεις να αξιοποιήσεις τον ελεύθερο σου χρόνο;
4% 26%
20%
Αθλητισμός Μουσική Διαδίκτυο Διάβασμα
13% 16% 21%
Διασκέδαση Άλλο
6) Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται ο ελεύθερος χρόνος σου; Διάβασμα Φροντιστήρια Εξωσχολικές δραστηριότητες Εργασία Άλλο
137 140 75 50 29
6)Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται ο ελεύθερος χρόνος σου; Διάβασμα
7% 12%
32%
Φροντιστήρια Εξωσχολικές δραστηριότητες
17%
Εργασία Άλλο
32%
7)Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία επιλέγετε να αξιοποιήσετε τον ελεύθερο σας χρόνο; Ενδιαφέροντα 117 Ψυχική αντίδραση 32 Ξεκούραση 129 Εκτόνωση 55 Καλλιέργεια δεξιοτήτων 34
7)Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία επιλέγετε να αξιοποιήσετε τον ελέυθερο σας χρόνο; Ενδιαφέροντα
9% 15%
32%
Ψυχική αντίδραση Ξεκούραση Εκτόνωση
9% 35%
Καλλιέργεια δεξιοτήτων
8)Ποιες είναι οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου; Κούραση 128 Νεύρα 41 Άγχος 33
8)Ποιες είναι οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου;
16% Κούραση Νέυρα
20% 64%
Άγχος
9)Συμβάλλει η ύπαρξη του ελεύθερου χρόνου στην κοινωνικοποίηση του ατόμου; ΝΑΙ 164 ΌΧΙ 31
9)Συμβάλλει η ύπαρξη του ελεύθερου χρόνου στην κοινωνικοποίηση του ατόμου;
16%
ΝΑΙ ΌΧΙ
84%
10)Που πιστεύεις ότι οφείλεται ο ελεύθερος χρόνος που έχεις; Καλή οργάνωση 131 Κακή οργάνωση 17 Εκπαιδευτικό σύστημα 34 Άλλο 28
10)Που πιστεύεις ότι οφείλεται ο ελεύθερος χρόνος που έχεις;
13% Καλή οργάνωση
16%
Κακή οργάνωση Εκπαιδεύτικο σύστημα
8%
• • • • • • • • • • •
63%
Άλλο
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το 56% των μαθητών που απάντησαν στις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν κορίτσια και το 49% αγόρια. Το 66% των μαθητών απάντησαν πως έχουν ελεύθερο χρόνο. Οι περισσότεροι μαθητές απάντησαν πως έχουν μόνο 5 ώρες την εβδομάδα ελεύθερο χρόνο. Το 41% των μαθητών έχουν μόνο 1 ώρα ελεύθερο χρόνο την ημέρα. Μεγάλο ήταν το ποσοστό που απάντησε ότι δεν χρειάζονται περισσότερο χρόνο την ημέρα. Το 26% απάντησε ότι τον ελεύθερο χρόνο του τον αξιοποιεί σε αθλητικές δραστηριότητες και ένα άλλο μέρος στο διαδίκτυο. Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ελεύθερο χρόνο είναι το διάβασμα και τα φροντιστήρια στο 23% και τα δύο. Το 35% των μαθητών απάντησε πως η ξεκούραση είναι ένα βασικό κριτήριο που επιλέγουν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο τους χρόνο. Οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου σύμφωνα με τις απαντήσεις των μαθητών ήταν 64% στην κούραση, το 20% στα νεύρα και το 16% στο άγχος. Το 84% των μαθητών απάντησε πως η κοινωνικοποίηση συμβάλλει στον ελεύθερο χρόνο. Ο ελεύθερος χρόνος που έχουν οι μαθητές σύμφωνα με την πλειονότητα απάντησαν πως ελεύθερος τους χρόνος οφείλεται στην καλή οργάνωση.
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Με βάση την έρευνα που κάναμε διαπιστώσαμε ότι περισσότεροι μαθητές έχουν αρκετό ελεύθερο χρόνο και ότι δεν έχουν ανάγκη για περισσότερο. Το μεγαλύτερο ποσοστό αξιοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του με αθλητικές δραστηριότητες. Επίσης οι παράγοντες που τον επηρεάζουν οφείλεται στα φροντιστήρια ενώ οι επιπτώσεις έλλειψης του είναι η κούραση. Ακόμα πιστεύουν ότι η ύπαρξη ελεύθερου χρόνου συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση του ατόμου και ότι ο ελεύθερος χρόνος που έχουν οφείλεται στην καλή οργάνωση.
ΠΟΡΟΙ
Χαρτί Α4 Μελάνι Διαδίκτυο (Φωτογραφίες, Βικιπαίδεια) Microsoft Word Microsoft Excel Microsoft Power point
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Διαδίκτυο
Οι μαθητές δημιούργησαν μία αφίσα στην οποία παρουσίασαν τα ακόλουθα συμπεράσματα.
<< ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ >> ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
• Το 56% των μαθητών που απάντησαν στις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν κορίτσια και το 49% αγόρια. • Το 66% των μαθητών απάντησαν πως έχουν ελεύθερο χρόνο. • Οι περισσότεροι μαθητές απάντησαν πως έχουν μόνο 5 ώρες την εβδομάδα ελεύθερο χρόνο. • Μεγάλο ήταν το ποσοστό που απάντησε ότι δεν χρειάζεται περισσότερο χρόνο την ημέρα. • Το 26% απάντησε ότι τον ελεύθερο χρόνο του τον αξιοποιεί σε αθλητικές δραστηριότητες και ένα άλλο μέρος στο διαδίκτυο. • Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ελεύθερο χρόνο είναι το διάβασμα και τα φροντιστήρια στο 23% και τα δύο. • Το 35% των μαθητών απάντησε πως η ξεκούραση είναι ένα βασικό κριτήριο που επιλέγουν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο τους χρόνο. • Οι επιπτώσεις της έλλειψης του ελεύθερου χρόνου σύμφωνα με τις απαντήσεις των μαθητών ήταν 64% στην κούραση, το 20% στα νεύρα και το 16% στο άγχος. • Το 84% των μαθητών απάντησε πως ο ελεύθερος χρόνος συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση. • Ο ελεύθερος χρόνος που έχουν οι μαθητές σύμφωνα με την πλειονότητα οφείλεται στην καλή οργάνωση. Β’ΛΥΚΕΙΟΥ - Α’ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ – ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015