ISSN: 2081-089X
nr 02/2012 (11) 16 PLN (w tym 5% VAT)
HONOROWY GOSPODARZ
więcej informacji na www.farmacom.com.pl
Centrum Kosmetyków Dr Piotr Koziej to laboratorium dysponujące najnowszymi technologiami, profesjonalnym sprzętem oraz długoletnim doświadczeniem lekarzy specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Wykonujemy kompleksowe pakiety badań kosmetyków oraz wyrobów chemii gospodarczej. W naszym laboratorium sprawdzane są również produkty standardowe, specjalnego przeznaczenia, profesjonalne, sensitive oraz produkty dla dzieci.
Ocena bezpieczeństwa – ocena wpływu kosmetyku na bezpieczeństwo zdrowia ludzi zgodnie z najnowszymi wytycznymi Unii Europejskiej. Mikrobiologia zgodnie z rozporzadzeniem do ustawy o kosmetykach i zaleceniami COLIPA, badania potwierdzające działanie biobójcze kosmetyków, wyrobów chemii gospodarczej i innych wyrobów, z wykorzystaniem metod ujętych w normach polskich i europejskich. Testy konserwacji – w oparciu o aktualnie obowiązującą farmakopeę polską oraz europejską. W uzgodnieniu z klientem zależnie od potrzeb i celu badań wprowadzane są modyfikacje w metodzie badań i ustalane są indywidualne kryteria skuteczności. Dermatologia: Patch tests (otwarte, półotwarte, zamknięte) Photo patch tests – ocena fototoksyczności i fotoalergii Testy tolerancji skóry w miejscu stosowania RIPT (Repeated Insult Patch Test). Aplikacyjne: Indywidualny dobór probantów ze względu na charakterystykę oraz przeznaczenie produktu Duże grupy probantów (zależne od zleceń producenta) Ocena tolerancji skóry na produkt w miejscu stosowania Indywidualna, subiektywna ocena każdego uczestnika badania: – Ocena walorów użytkowych wyrobu – Ocena deklarowanych przez producenta efektów działania. Możliwe prowadzenie badań pod kontrolą lekarzy specjalistów z zakresu dermatologii, ginekologii, okulistyki, alergologii i innych.
Centrum Kosmetyków Dr Piotr Koziej ul. Rajska 2/14 02-654 Warszawa tel.: +48 601 869 079 www.koziejcentrum.pl
biuro@koziejcentrum.pl
Aplikacyjne aparaturowe: Obiektywna ocena wpływu badanych wyrobów na stan skóry i ocenę deklarowanych własności użytkowych preparatów. Aparatura Courage&Khazaka – badane parametry: nawilżenie, TEWL, sebum (natłuszczenie), poziom ph, pigmentacje (rumień i przebarwienia), temperatura, elastyczność. Wyniki przygotowane w formie: grafów, tabeli, opisów, zdjęć. Aparatura Miravex Antera 3D ™ oraz VisiofaceQuick – badane parametry: rozmiar i głębokość zmarszczek, koloryt (rumień i przebarwienia), wygładzenie, poziom porów, UV. Wyniki przygotowane w formie: grafów, tabeli, opisów, zdjęć. Badanie termograficzne – badanie termicznej oceny skóry świadczącej o ukrwieniu tkanki podskórnej. Najczęściej wykorzystuje się je w badaniu stopnia zaawansowania cellulitu i efektów jego leczenia. Określenie współczynnika UV (UVA i UVB): Badania współczynników UV metodą in vivo zgodnie z wytycznymi COLIPA (guideline 2007), BOOTS (2008 revision) lub FDA: – Badanie współczynnika UVB – SPF – Badanie współczynnika UVA – UVA/UVB – Badania fotostabilności – Badanie wodoodporności – Badanie fototoksyczności i fotoalergii. Szybkie i przydatne badanie w procesie recepturowania (wyniki do 3 dni). Badania współczynników UV metoda in vitro; metodologia badań oparta na procedurach COLIPA oraz norm FDA: – Badanie współczynnika UVB – SPF (in vitro) – Badanie współczynnika UVA – PPD.
Diagnostic Test ul. Nowy Świat 17/5 15-453 Białystok tel. +48 85 744 58 84 www.diagnostic-test.pl
biuro@diagnostic-test.pl
spis treści 8
temat numeru
Błażej Dolniak, Ph.D. Cell Line Research
Alternatywne metody badania kosmetyków
Najnowsze trendy w kosmetykach do pielęgnacji ciała 12
15
KOSMETYKI
problem „produktów z pogranicza” temat numeru
8
Alternatywne metody badania kosmetyków
18
Zgłaszanie przypadków niepożądanych – obowiązek prawny
12
Najnowsze trendy w kosmetykach do pielęgnacji ciała
15
KOSMETYKI – problem „produktów z pogranicza”
2/2012
20
Karta charakterystyki a branża kosmetyczna
26
Alternatywne metody in vitro Badania podrażnienia oka Część II
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
Zgłaszanie przypadków niepożądanych 18
– obowiązek prawny
26
Alternatywne metody in vitro Badania podrażnienia oka Część II
Kreatywność i piękno
32
po chińsku
30
Testy stabilności produktów kosmetycznych
40
Część 2
32
Kreatywność i piękno po chińsku
34
Roll on typu „INVERT” nowy trend rynkowy
Substancje aktywne w gotowych kompozycjach kremowych
45
COSMOPROF 2012
– historia, proces wdrożenia, szanse i zagrożenia 38
Etykieta, która wyróżnia
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
Szanowni Państwo
HONOROWY GOSPODARZ
Teresa Kubsz-Miller redaktor wydania „Świat Przemysłu Kosmetycznego”
Przedstawiam Państwu kolejny numer czasopisma „Świat Przemysłu Kosmetycznego”. Wierzę, że jego lektura będzie zarazem przyjemna i pożyteczna. Już dzisiaj gorąco zachęcam Państwa do uczestnictwa w 3 Kongresie Świata Przemysłu Kosmetycznego, który odbędzie się 16-17 października w hotelu WODNIK w Bełchatowie. Po raz pierwszy 3 Kongres Świata Przemysłu Kosmetycznego zorganizowany zostanie w połączeniu z 4 Kongresem Świata Przemysłu Farmaceutycznego. Mam nadzieję, że połączenie to stworzy nową jakość i umożliwi Państwu nawiązanie nowych, ciekawych kontaktów. Zapraszamy do uczestnictwa w Kongresie. Więcej informacji na naszym portalu internetowym www.kosmetyka.farmacom.com.pl
więcej informacji na www.farmacom.com.pl
Rada Programowa:
Kwartalnik Wydawnictwa FARMACOM Wodzisław Śląski 44-300 ul. 26 Marca 31/11 farmacom@farmacom.com.pl www.farmacom.com.pl Redaktor Naczelny Robert Miller tel./fax 032 455 31 61 tel. kom. 502 084 101 robert.miller@farmacom.com.pl
dr n. chem. Anna Oborska
Ewa Starzyk
– Dyrektor ds. techniczno-legislacyjnych – Polskie Stowarzyszenie Producentów Kosmetyków i Środków Czystości
– Dyrektor Naukowy – Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego
Prenumerata i kolportaż Wydawnictwo FARMACOM Wodzisław Śląski 44-300 ul. 26 Marca 31/11 tel./fax 032 455 31 61 prenumerata@farmacom.com.pl Cena egzemplarza „ŚPF” – 16 zł Cena rocznej prenumeraty – 55 zł Nr konta: ING Bank Śląski O/Wodzisław Śląski 56 1050 1403 1000 0023 2091 8119
Redakcja Teresa Kubsz-Miller, Joanna Korzonek, Maria Kubsz-Łatas, Tomasz Butyński, tel./fax 032 456 60 79 redakcja@farmacom.com.pl Skład: Prografika Druk: Drukarnia BIMART
Nakład: 2 500 egz.
Magazyn kierowany jest do specjalistów ds. utrzymania ruchu, technologów, automatyków, szefów działów produkcji, kontroli i zapewnienia jakości, szefów działów logistyki i zaopatrzenia oraz działów rozwoju produktów w zakładach produkujących kosmetyki. Odbiorcami czasopisma są również uczestnicy targów, konferencji i szkoleń branżowych, urzędy, ministerstwa, instytuty i biura projektowe. Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian w tytułach i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez Wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
8
| temat numeru
Alternatywne metody badania kosmetyków Błażej Dolniak, Ph.D. Cell Line Research
Wprowadzając na rynek produkt kosmetyczny, będący mieszaniną różnych związków chemicznych, na producencie ciąży obowiązek przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa stosowania kosmetyku. Zgodnie z Dyrektywą Kosmetyczną 76/768/WE oraz polską ustawą o kosmetykach (Dz.U. z 2001r. Nr 42, poz. 473), która jasno określa wymagania dotyczące składu, oznakowania oraz warunki obrotu kosmetykami, kosmetyk wprowadzony na rynek nie może zagrażać zdrowiu ludzi. Taki kosmetyk powinien być wyprodukowany z bezpiecznych surowców.
Surowce kosmetyczne, będące od dawna w użyciu, były oceniane w
WE, czyli 7 poprawka do Dyrektywy Kosmetycznej 76/768/WE, była
oparciu o testy prowadzone na zwierzętach. Wykorzystywanie zwierząt
prawdziwym przełomem, która nałożyła na koncerny kosmetyczne terminy
do celów naukowych wynikało z braku dostępności innych metod, budziło
wprowadzające zupełny zakaz testowania składników kosmetycznych oraz
jednak wiele kontrowersji. Rozwój nauki i najnowsze technologie pozwoliły
kosmetyków przy użyciu zwierząt. Od września 2004 roku obowiązuje
na zastąpienie znaczącej części testów wykonywanych na zwierzętach
zakaz testowania na zwierzętach gotowych produktów kosmetycznych
metodami alternatywnymi, które pozwalają wyeliminować udział zwierząt
oraz zakaz testowania składników kosmetycznych lub ich kombinacji, jeśli
z procesu oceny bezpieczeństwa substancji chemicznej. Przemysł
odpowiednia metoda alternatywna została zaadoptowana do załącznika
kosmetyczny wykorzystuje metody alternatywne w szerokim zakresie w
V Dyrektywy 67/548/EC. Marzec 2009 roku był z kolei terminem
procesie przygotowania nowych produktów kosmetycznych.
wprowadzenia zakazu wykonywania testów na zwierzętach składników kosmetycznych, z wyjątkiem badań określających toksyczność badanego
Rozwój metod alternatywnych i ustawodawstwo Unii Europejskiej Idea metod alternatywnych, które miały na celu ograniczenie
składnika, tj. toksyczność dawki powtarzanej przewlekłej i podprzewlekłej, toksykokinetyki, toksycznego wpływu na rozrodczość. Od następnego roku, dokładnie od marca 2013 roku, ma obowiązywać całkowity
udziału zwierząt w prowadzonych badaniach oraz ich humanitarne
zakaz wykonywania testów na zwierzętach oraz zakaz sprzedaży na
traktowanie, została zaproponowana przez Williama Russela i Rexa
terenie Unii Europejskiej (UE) wyrobów kosmetycznych, które zawierają
Burcha w 1959 roku jako zasada „3R”, pochodząca od trzech angielskich
surowce testowane na zwierzętach, pod warunkiem, że dostępne będą
słów: „Replacement (zastąpienie)”, „Reduction (zmniejszenie)” oraz
odpowiednie metody alternatywne (2). Dalszy znaczący wpływ na rozwój
„Refinement (doskonalenie)”. Zasada „3R” proponowała zastąpienie
oraz walidacje metod alternatywnych wywarło rozporządzenie REACH
badań z udziałem zwierząt testami bez ich udziału, czyli takimi modelami
(Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals), wprowadzone
badawczymi, które nie odczuwają cierpień (zastąpienie). Proponowała
w 2007 roku przez Parlament Europejski oraz Radę UE. Rozporządzenie
także zmniejszenie liczby zwierząt potrzebnych do badań oraz do
wprowadziło obowiązek rejestracji wszystkich substancji chemicznych
maksymalnego wykorzystania informacji zdobytych w czasie testów
obecnych na rynku UE (3). Powodem wprowadzenia REACH był m.in.
(zmniejszenie), jak również do ulepszania metod prowadzenia badań w
fakt występowania dużej liczby substancji chemicznych od wielu lat na
celu redukcji i eliminacji stresu oraz potencjalnego cierpienia dla zwierzęcia
rynku europejskim, które miały jedynie ograniczony zasób informacji
(doskonalenie) (1). Zaproponowane zasady stanęły u podstaw poszukiwań
na temat ich niebezpiecznych właściwości. W celu uzupełnienia
metod alternatywnych, które miały w przyszłości zastępować zwierzęta
brakujących informacji, dotyczących oceny bezpieczeństwa, konieczne
w testach laboratoryjnych modelami badawczymi „nie odczuwającymi”
jest zatem przeprowadzenie nowych badań substancji chemicznych,
cierpień, czyli modelami in vitro, zwanymi także „modelami w probówce”.
co z pewnością przyspieszy rozwój nowych metod alternatywnych oraz
Metody alternatywne miały także na celu ulepszenie i zmodyfikowanie
walidację już istniejących (4). Kluczową rolę w rozwoju oraz walidacji
stosowanych metod badawczych z użyciem zwierząt (metod in vivo).
metod alternatywnych odgrywa również Europejskie Centrum Walidacji
W latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia prace nad stworzeniem
Metod Alternatywnych - ECVAM (European Centre for the Validation of
metod alternatywnych już trwały. Jednak do postępu nad rozwojem
Alternative Methods). Do głównych zadań tej organizacji należy walidacja
badań przyczyniły się w głównej mierze późniejsze zmiany legislacyjne,
metod alternatywnych na terenie UE, stworzenie punktu wymiany
wymuszające szybsze opracowanie metod alternatywnych, pozwalających
informacji na temat rozwoju metod alternatywnych oraz wspierania dialogu
na zredukowanie liczby zwierząt w badaniach. Dyrektywa 2003/15/
pomiędzy ustawodawcami, przemysłowcami, organizacjami konsumentów
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
temat numeru
oraz grupami mającymi na celu ochronę zwierząt. M.in. w tym celu
• absorpcja przez skórę,
EVCAM stworzyło bazę danych dla alternatywnych metod badawczych
• działanie drażniące na skórę,
(dostępną na stronie http://ecvam.jrc.it), zwalidowanych przez ECVAM
• badanie działania drażniącego na oko.
Scientific Advisory Commitee (ESAC), które są dostępne w UE dla celów legislacyjnych oraz metod będących w trakcie rozwoju oraz walidacji (5).
Test działania żrącego na skórę metodą in vitro (OECD TG 430; 2004) opiera się na trójwymiarowym modelu ludzkiej skóry, który musi spełniać
Dostępność metod alternatywnych in vitro w UE dla celów legislacyjnych Wprowadzając na rynek produkt kosmetyczny, producent jest
określone kryteria. Model musi posiadać funkcjonalną warstwę rogową z położoną poniżej warstwą żywych komórek. Żywotność komórek musi umożliwić prawidłowe rozróżnienie kontrolnych substancji oraz
zobowiązany do przestrzegania przepisów Dyrektywy Kosmetycznej
używając danego modelu, otrzymywane wyniki muszą być powtarzalne
76/768/WE oraz polskiej ustawy o kosmetykach (Dz.U. z 2001r. Nr 42,
dla szerokiego zakresu substancji chemicznych. Ocena właściwości
poz. 473), obowiązującej od 2002 roku. Zgodnie z nimi, producent jest
żrących opiera się na badaniu właściwości cytotoksycznych przy użyciu
odpowiedzialny za przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa produktu.
ilościowego testu kolorymetrycznego. Obecnie test działania żrącego
Według wytycznych Komitetu Naukowego ds. Produktów Konsumenckich
na skórę można wykonać na następujących modelach ludzkiej skóry:
przy Komisji Europejskiej (SCCP) ocena ta powinna zawierać informacje
EpiSKINTM oraz SkinEthicTM (SkinEthic Laboratories), EpiDermTM
dotyczące toksyczności ostrej, właściwości żrących i drażniących skórę
(Mattek) i EST-1000 (CellSystems Biotechnologie). Alternatywą dla testów
oraz oczy, właściwości uczulających skórę, absorpcji/penetracji przez
z wykorzystaniem modelu ludzkiej skóry jest test przezskórnego oporu
skórę, jak również mutagenności/genotoksyczności. Dodatkowo, ocena
elektrycznego (TER), wykonywany na fragmencie skóry szczura (OECD TG
bezpieczeństwa produktu kosmetycznego może również obejmować dane
431; 2004).
odnoszące się do toksyczności przewlekłej, fototoksyczności, działania
W teście fototoksyczności (OECD TG 432; 2004), po wstępnym
kancerogennego, toksycznego wpływu na rozród oraz toksykokinetyki.
narażeniu skóry na substancje chemiczne, toksyczna reakcja ujawnia się
Istniejące obecnie metody alternatywne pozwalają na określenie
dopiero po wtórnej ekspozycji skóry na światło ultrafioletowe lub światło
wybranych parametrów toksykologicznych dla produktu kosmetycznego.
widzialne. Badanie właściwości fototoksycznych substancji chemicznych
Przy obecnym stanie wiedzy nie pozwalają one na wyznaczenie
jest prowadzone na hodowlach mysich komórek skóry, fibroblastach
wszystkich parametrów, co wiąże się z koniecznością użycia zwierząt do
Balb/c 3T3. W teście jest oceniana żywotność komórek przy użyciu
przeprowadzenia części testów (6,7,8,9).
testu wychwytu czerwieni obojętnej (Neutral Red Uptake). W przypadku
Zgodnie z ustawodawstwem unijnym (Rozporządzenia Komisji Nr
produktów ochrony przeciwsłonecznej często wykonywane są badania
440/2008, 761/2009 oraz 1152/2010) lista metod alternatywnych in vitro
fototoksyczności gotowego produktu bądź jego składników, tj. filtry UV, co
dostępnych w UE dla celów legislacyjnych obejmuje:
pozwala ocenić skuteczność filtrów przeciw promieniowaniu UV.
• badanie działania żrącego na skórę,
Przy użyciu szeregu metod alternatywnych, dostępnych w
• badanie fototoksyczności,
ustawodawstwie UE, jest możliwe oznaczenie trwałych i dziedzicznych
• badanie mutagenności/genotoksyczności,
zamian w materiale genetycznym, które obejmują pojedynczy gen,
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
| 9
10
| temat numeru zespół genów lub całe chromosomy, powodowanych przez substancje
(OCED TG 437; 2009) oraz oka kurzego (ICE) (OECD TG 438; 2009).
chemiczną. Aktywność mutagenną produktów kosmetycznych i ich
Analiza uszkodzeń jest oparta na pomiarze przepuszczalności światła
składników jest najczęściej oceniana przy użyciu metod in vitro na
przez materiał badany, dzięki wyznakowanej fluorescencyjnie substancji
bakteriach typu Salmonella typhimurium oraz Escherichia coli, w
chemicznej. Dodatkowo, dla substancji silnie drażniących bardzo często
przypadku punktowych mutacji genowych (OECD TG 471; 1997) i/
wykonywany jest test HET-CAM (Hen’s Egg test on the Chorio-Allantoic
lub na komórkach ssaków w przypadku strukturalnych aberracji
Membrane), który wykorzystuje błonę kosmówkowo-omoczniową jaja
chromosomalnych (OECD TG 473; 1997). Właściwy wybór odpowiednich
kurzego (INVITTOX Protocol Nr 96; 1994). Ocenie podlega morfologia
testów in vitro jest uzależniony od szeregu czynników, tj. fizyczna i
błony kosmówkowo-omoczniowej, tj. liza, koagulacja oraz stan naczyń
chemiczna charakterystyka substancji, profil metaboliczny substancji,
krwionośnych, po aplikacji substancji chemicznej (12). Szereg innych
wyniki innych testów toksyczności i znajomość zastosowań substancji.
testów pozwalających ocenić działania drażniące na oko jest obecnie w trakcie rozwoju i walidacji. Dobrym przykładem jest metoda oparta na
Stopień przenikania składników aktywnych, zwartych w produktach
cytotoksycznych testach in vitro (Cytotoxicity and cell-function based in
kosmetycznych, do miejsca docelowego w skórze jest zróżnicowany.
vitro assays – Cytosensor Microphysiometer INVITTOX Protocol 130;
Część składników aktywnych dociera do zewnętrznej warstwy naskórka i
2011, Fluorescein Leakage INVITTOX Protocol 71; 1993), które zostały
tam rozwija się ich działanie ochronno-odżywcze. Inne składniki przenikają
zaakceptowana przez ESAC, lecz nie są zawarte w ustawodawstwie
dalej w głąb żywej struktury skóry właściwej, bez wnikania do naczyń
UE. Trwają także intensywne badania nad możliwościami wykorzystania
krwionośnych. Do oceny wchłaniania substancji chemicznych przez
do oceny działania drażniącego oko trójwymiarowego modelu rogówki
skórę wykorzystuje się jedną z metod alternatywnych in vitro, tzw. model
oka EpiOcularTM (Mattek) oraz RHCE (Reconstructed Human
perfuzji, oparty na zastosowaniu komory dyfuzyjnej Franza (OECD TG
Corneal Epithelium) (SkinEthic Laboratories) (10). Pomimo, iż użycie
428; 2004). Jest to model najczęściej wykorzystywany w badaniach
trójwymiarowych modeli rogówki oka nie jest obecnie akceptowane przez
przenikania substancji chemicznych ex vivo, wykorzystujący wycinki skóry
ESAC, intensywne prace prowadzone dla i przez przemysł kosmetyczny
zwierzęcej, najczęściej świńskiej. Stosowany jest on także w badaniach
oraz chemiczny, przyspieszą ich prawne użycie w UE.
in vitro wchłaniania substancji chemicznej, wykorzystując trójwymiarowe modele ludzkiej skóry, np. EpiDermTM (Mattek) oraz EpiSKINTM (SkinEthic Laboratories) (10).
Obecnie nie ma możliwości zastąpienia badań toksykokinetyki, toksyczności dawki powtarzanej oraz wpływu toksyczności na zdolności reprodukcyjne organizmu metodami alternatywnymi in vitro.
Test działania drażniącego na skórę metodą in vitro (OECD TG
W wielu przypadkach nie istnieją nawet zamienniki w formie badań
439; 2010), opiera się, podobnie jak badania właściwości żrących,
teoretycznych. Pomimo bardzo intensywnych prac prowadzonych w
na trójwymiarowym modelu ludzkiej skóry. Ocena cech drażniących
laboratoriach unijnych, w roku 2013, w którym jest planowany całkowity
substancji chemicznych oraz gotowych produktów kosmetycznych jest
zakaz testowania składników kosmetyków na zwierzętach, nadal będą
wykonywana przy użyciu ilościowego testu kolorymetrycznego. Cechą
stosowane tradycyjne metody dla ww. testów z użyciem zwierząt.
odróżniającą test badania działania drażniącego od testu badania działania żrącego jest czas; zarówno czas działania substancji chemicznej na komórki skóry, jak również czas, po którym jest prowadzona ocena oddziaływania substancji na skórę. Dla zwiększenia czułości testu
Metody alternatywne in vitro a przemysł kosmetyczny Metody alternatywne in vitro mają wiele zalet. Przy stosunkowo
oznacza się także obecność cytokiny – interleukiny 1 – będącej jednym
niskim stopniu skomplikowania w porównaniu z organizmem zwierzęcym
z mediatorów reakcji zapalnej. Obecnie trójwymiarowe modele ludzkiej
lub ludzkim, istnieje możliwość standaryzacji warunków badania oraz
skóry: EpiSkinTM, SkinEthicTM (RHE) (SkinEthic Laboratories) oraz
wyraźnego zdefiniowania parametrów pomiaru. Porównując metody
EpiDermTM (EPI-200) (Mattek), mają zastosowanie w teście badania
alternatywne in vitro do badań prowadzonych na zwierzętach, wykazują
działania drażniącego, uzyskując walidację ESAC.
one szereg metodycznych zalet. Charakteryzują je m.in.: • wysoka powtarzalność i czułość,
Ocena produktu kosmetycznego przeznaczonego do pielęgnacji okolic oczu była prowadzona do niedawna metodą in vivo. Był to test Draize podrażnienia oka królika, oparty na wprowadzeniu mieszaniny bezpośrednio do worka spojówkowego oka królika, co na ogół wiązało się z okrucieństwem wobec testowanych zwierząt (11). Siódma poprawka do Dyrektywy Kosmetycznej oraz przepisy REACH spowodowały znaczący rozwój badań podrażnienia oka metodami in vitro. Metody
• znane są dokładne zależności działania od dawki, • podczas badania można uwzględnić specyficzne działanie dla danego rodzaju komórek skóry, • istnieje możliwość prostego badania metabolizmu substancji chemicznej, • są one ukierunkowane na warunki ludzkie, jak w przypadku stosowania trójwymiarowych model ludzkiej skóry.
oparte o wykorzystanie m.in. izolowanej rogówki lub oka pochodzenia zwierzęcego, pozyskiwanych z materiału pochodzącego z rzeźni, służą do
Przemysł kosmetyczny korzysta z metod alternatywnych in vitro.
celów identyfikacji substancji żrących i silnie drażniących dla oczu. Są to
Metody umożliwiają przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa m.in. nowych
metody badania zmętnienia i przepuszczalności rogówki u bydła (BCOP)
substancji chemicznych pozyskanych, np. z ekstraktów roślinnych, lub
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
powstałych w wyniku syntezy chemicznej. Ponadto, metody pozwalają na przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa mieszaniny z kilku wcześniej niełączonych substancji chemicznych, sprawdzenia przenikalności substancji chemicznych na trójwymiarowych modelach skóry przy zastosowaniu nowych nośników, tj. liposomy, oceny cytotoksycznej nowych substancji pomocniczych oraz substancji wypełniających stosowanych w nowych produktach kosmetycznych. Obok przedstawionych metod alternatywnych in vitro należy także wymienić metody in vitro oparte na hodowlach pojedynczych linii komórkowych. W tym celu wykorzystuje się komórki pochodzenia skórnego; fibroblasty, keratynocyty, melanocyty oraz komórki Langerhasa. Stanowią one szybką metodę oceny właściwości substancji chemicznych, tj. właściwości toksyczne, właściwości stymulujące wzrost, właściwości pigmentacyjne lub depigmentacyjne, właściwości przeciwzapalne, jak również umożliwiają wykrycie działania alergizującego surowców i wyrobów gotowych (13). I w tym przypadku przemysł kosmetyczny korzysta z metod opartych na hodowlach komórkowych, które obok niskich kosztów i krótkiego czasu wykonania badania, dają możliwość indywidualnego przygotowania badania i pełnej standaryzacji. Zastosowanie metod alternatywnych in vitro powinno sprzyjać rozwojowi nowych produktów kosmetycznych, dając także inne wymierne korzyści. Firmy kosmetyczne, które wykorzystują metody alternatywne w procesie tworzenia nowych produktów kosmetycznych, są postrzegane jako innowacyjne i społecznie odpowiedzialne, dbając o ochronę zwierząt, co można zaobserwować na przykładzie globalnych firm kosmetycznych.
Literatura • Russel B., Russel W.M.S. and Burch R.L. The principles of humane experimental technique. Methuen and Co ltd., London, UK, 1959 • 76/768/EEC-Council Directive 76/768/EEC of 27 July 1976 on the approximation of the laws of the Member States relating to cosmetic products, official Journal L262, 27/09/1976, p. 169 • http://reach.gov.pl/ • http://echa.europa.eu/ • ECVAM Scientific Information Service (http://ecvam-sis.jrc.it/index.htm) • Alternative (Non-Animal) Methods for Cosmetics testing: Current Status and Future Prospects, A Report Prepared in the Context of the 7th Amendment to the Cosmetics Directive for Establishing the timetable for Phasing out Animal testing, ATLA 33, Suppl. 1, 2005 • SCCP/1005/06: the SCCP’s Notes of guidance for the testing of Cosmetic Ingredients and their Safety Evaluation, adopted by the SCCP during the 10th plenary meeting of 19th December 2006 • SCCP/1111/07: Memorandum on Actual Status of Alternative Methods on the Use of Experimental Animals in the Safety Assessment of Cosmetic Ingredients in the European Union, 19 June 2007 • SCCP 6th Revision: the SCCP’S Notes of guidance for the testing of Cosmetic Ingredients and their Safety Evaluation, 19 December 2006 • http://www.mattek.com, http://www.skinethic.com • Organiściak-Płachta, J., Alternatywne metody in vitro, Badania podrażnienia oka, Świat Przemysłu Kosmetycznego, 1/2012, p. 31-33 • Spielmann, H., HET-CAM test, Methods Mol Biol. 1995; 43: 199-204 • Gojniczek, K., et al., Hodowle komórek in vitro w kosmetologii, Wiadomości lekarskie 2005, LVIII, 1-2.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
12 | polski przemysł
Najnowsze trendy w kosmetykach do pielęgnacji ciała Dr inż. Anna Piotrowska Marketing Manager Protec Ingredia Polska
Pomimo trwającego od kilku lat kryzysu w branży kosmetycznej wydaje się, że zapotrzebowanie klientów na produkty naturalne nie maleje. Kosmetyki naturalne i organiczne wciąż są najbardziej pożądanymi produktami na rynkach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Według najnowszych raportów sektor ten będzie nadal wykazywał duży wzrost.
Zaspokojenie potrzeb konsumentów wymaga obecnie od producentów
Odnawialne surowce roślinne pochodzą z ekologicznych upraw, a spo-
zrównoważenia potrzeb odbiorców – naukowo udowodnionego działania
łeczności, które te uprawy prowadzą, pracują w odpowiednich warunkach
składników aktywnych oraz jak największej naturalności produktu. Aby
i otrzymują godziwe wynagrodzenie (np. Fair Trade). Procesy produkcyjne,
poprawić „naturalność” produktów kosmetycznych, wielu wiodących
dystrybucja i sprzedaż nie naruszają równowagi środowiska naturalnego.
producentów decyduje się na dodanie ekstraktów roślinnych lub substancji
Ekologiczne uprawy odnawialne stają się coraz bardziej powszechne,
aktywnych pochodzenia naturalnego do istniejących już na rynku
znaleziono w ten sposób receptę na ochronę rzadko występujących
wyrobów.
gatunków roślin lub wręcz zanikających.
Producenci przywiązują obecnie bardzo dużą wagę do odnawialności
Ponieważ nie ma obecnie jednoznacznej regulacji prawnej definiującej
surowców, z naciskiem na to, w jakim stopniu odnawialne i ekologiczne
pojęcie kosmetyku naturalnego i ekologicznego, bardzo często dochodzi
mogą być stosowane powszechnie konwencjonalne surowce chemiczne.
do nadużywania określenia kosmetyk naturalny dla produktów, które mają
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
13
ZAKO
ABM SC
niewiele wspólnego z kosmetykiem naturalnym. W związku z tym w 2007 kilku europejskich producentów kosmetyków naturalnych i organicznych postanowiło przeciwdziałać temu procederowi i założyło organizację NaTrue (The International Natural and Organic Cosmetics Association), która zajmuje się certyfikacją produktów naturalnych i organicznych. Jako główny cel
Pasja zapachu...
organizacja wybrała ochronę i promowanie naturalnego piękna. Coraz więcej firm kosmetycznych produkuje kosmetyki posiadające certyfikaty NaTrue (Dr. Hauschka, Phenomé, Janssen Organics, Oceanwell, Pat&Rub). Jednym z najważniejszych trendów panujących obecnie w kosmetyce jest innowacyjność i zaangażowanie nauki w tworzenie nowych produktów. Jesteśmy świadkami wielu naukowo-brzmiących deklaracji w branży kosmetycznej. W późnych latach 90-tych zaangażowanie skomplikowanych technologii w produkcji opakowań osiągnęło maksimum, z wieloma „procentowymi wzrostami” i trudnymi do zrozumienia określeniami. Od tamtej pory branża powraca do podstawowych i prostych wymagań i przekazów. Biorąc pod uwagę najnowsze wdrożenia w USA i Japonii, ten trend będzie zachowany i oczekujemy w najbliższych latach wiele naukowo brzmiących deklaracji, przed nieuniknionym powrotem do prostoty. „Inspiracja naturą – realizacja poprzez naukę” to motto jednego z producentów substancji aktywnych, które zrewolucjonizowały rynek surowców kosmetycznych między innymi roślinne komórki macierzyste. Wszędzie dookoła otacza nas nauka i naukowe podejście do najprostszych rozwiązań. Z roślin izolowane są naturalne substancje o bardzo dokładnie scharakteryzowanej i udowodnionej w trakcie badań in vivo oraz in vitro aktywności. Rozwój technologii, i co ważne świadomość konsumentów, są siłą napędową odrodzenia trendu, wspieraną przez hasła typu „anty-glikacja”, „aktywacja kolagenu”, „energizacja komórek”, „komórki macierzyste” i wiele innych… Nauka staje się wręcz niezbędna w rozwoju i przygotowaniu nawet najprostszych produktów do pielęgnacji skóry, a dzięki niej są one bezpieczniejsze i bardziej skuteczne. Według Euromonitor’a produkty naturalne nie mają szansy powodzenia dopóki nie ma wystarczających naukowych dowodów na skuteczność ich działania. Ze względu na rozpoznawalność przez konsumentów największą szansę mają naturalne antyoksydanty, takie jak polifenole, ekstrakty roślinne czy witaminy ACE. Ciekawym spostrzeżeniem jest również to, że popularniejsze staje się stosowanie mieszanin składników aktywnych, niż pojedynczych substancji. Dzięki temu produkt może działać wielokierunkowo, np. równocześnie przeciwdziałać oksydacji i glikacji, jak serum anti-aging Derm AOX firmy La Roche-Posay, zawierające witaminę C i pyknogenol działające jako antyutleniacze oraz karnozynę zatrzymującą proces glikacji i likwidującą istniejące węzły glikacyjne.
Oferujemy: • bioaktywne surowce kosmetyczne • ekstrakty ziołowe • usługi produkcyjne oraz konfekcyjne • opracowywanie nowych wyrobów kosmetycznych • doradztwo techniczno-technologiczne • produkcja kontraktowa Szeroka oferta produkcyjno-usługowa: • produkcja i konfekcja na zlecenie • opracowywanie receptur wyrobów kosmetycznych • opracowywanie i produkcja substancji biologicznie aktywnych • produkcja surowców kosmetycznych: surowce mikrokapsułkowane surowce liposomowe i ziołowo-liposomowe surowce specjalnego przeznaczenia surowce ziołowe (ekstrakty proste i złożone): - antycellulitis - naczyniowy - nawilżający - regenerujący - tonizujący - ujędrniający - wyszczuplający - zmiękczający • oferta produkcyjna wyrobów kosmetycznych:
kremy kosmetyczne preparaty pod oczy balsamy do pielęgnacji ciała maseczki do twarzy i szyi mleczka i śmietanki kosmetyczne emulsje do pielęgnacji rąk i nóg szampony do mycia włosów odżywki do włosów żele do mycia i pielęgnacji ciała i wiele innych Serdecznie zapraszamy do współpracy! zespół ZAKO ABM SC
Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie komunikacji międzykomórkowej (cell2cell) keratynocyty - fibroblasty. Wprowadzony ostatnio na rynek DermCom firmy Mibelle Biochemistry otrzymał dwie drugie nagrody na odbywających się ostatnio targach In Cosmetics w Barcelonie - Innovation Zone Best Ingredient Award 2012 i BSB Innovation Prize 2012. Mibelle udowodniło możliwość stymulacji produkcji kolagenu i elastyny poprzez działanie na keratynocyty. Produkt stymuluje produkcję czynników wzrostu w keratynocytach, czynniki te wpływają na fibroblasty, które produkują więcej elastyny i kolagenu.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
ZAKO
ABM SC
Siedziba: ul. II Armii Wojska Polskiego 71 02 - 495 Warszawa Zakład produkcyjny: ul. Wspólna 39 05 - 090 Janki biuro@zakoabm.pl www.zakoabm.pl
14 | polski polskiprzemysł przemysł Badania pokazują, że kobiety pozostają nadal pod wrażeniem
– Kinetique – łączący elektryczność i energię z pielęgnacją. Na rynku
innowacyjności produktów kosmetycznych, jednak widzą pewną trudność
pojawiają się nowe generacje urządzeń pielęgnacyjnych do stosowania
w wyborze i zakupie odpowiedniego dla ich potrzeb produktu. Nazwy
w warunkach domowych oraz nowe składniki aktywne poprawiające
występujące na opakowaniach są zbyt zawiłe i złożone. Dlatego można
energię komórek, kojarzące się z większą witalnością i skutecznością.
zauważyć tendencję do jak najprostszego opisu działania danego kosmetyku.
Urządzenia pielęgnacyjne zdobyły uznanie i popularność w Stanach
Jasny i klarowny przekaz informacji jest niezbędny dla zachowania
Zjednoczonych oraz Japonii. Zainteresowanie takimi urządzeniami
wiarygodności produktu kosmetycznego. Stosowanie żargonu
w Europie jest nadal niskie, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Francji i
i wyolbrzymionych stwierdzeń nie jest dobrze odbierane przez konsumentów,
Niemczech. Konsumentki z Włoch i Hiszpanii są bardziej skłonne do
którzy mogą poczuć się traktowani protekcjonalnie. Przekazanie wyników
nabywania takich urządzeń, ale ograniczają się do usuwania włosów,
badań w jak najprostszych słowach i sprowadzenie ich do codziennych
redukcji cellulitu i oczyszczania porów w warunkach domowych.
czynności pielęgnacyjnych jest prawdziwym wyzwaniem dla producentów.
Dominującym rynkiem dla urządzeń do pielęgnacji twarzy są Stany Zjednoczone, ale wychodząc naprzeciw wymaganiom europejskich konsumentek, producenci pracują nad innowacyjnymi rozwiązaniami wykorzystującymi światło i technikę laserową, licząc na rosnący popyt. Bardzo ważna staje się również ochrona skóry przed promieniowaniem UVA i UVB. Przewiduje się, że ta kategoria produktów pielęgnacyjnych będzie wykazywała duży wzrost, szczególnie, że niedawno zostały ogłoszone przez FDA najnowsze przepisy ochrony przeciwsłonecznej. Wielu producentów spełnia te wymagania, ale niektórzy będą mieli okazję do ulepszenia istniejących na rynku produktów lub wprowadzenia nowych, np. produktów do pielęgnacji przeciwsłonecznej z antyoksydantami czy wspomaganych wyciągami roślinnymi. Produkty do pielęgnacji słonecznej jeszcze nigdy nie były tak wyrafinowane i wygodne w użyciu. Nie chronią nas one już tylko przed promieniowaniem UV, ale zapewniają piękną i naturalną opaleniznę,
Odpowiedzialni producenci budują zaufanie konsumentów poprzez
działają przeciwstarzeniowo i chronią DNA skóry przed zniszczeniem.
dostarczanie produktów, które zaspokoją ich konkretne potrzeby. Stąd
Producenci prześcigają się w dodawaniu nowych, niestosowanych
coraz węższa specjalizacja produktów. Wiele kosmetyków adresowanych
dotychczas substancji, aby uatrakcyjnić działanie kosmetyków do
jest do konkretnej grupy wiekowej. Podział na cerę młodą i dojrzałą już
pielęgnacji słonecznej. Bio Beauté wprowadziło do receptury olej
nie wystarcza. Producenci decydują się na podanie konkretnej kategorii
uśpianowy stosowany kiedyś w leczeniu różnych chorób skóry.
wiekowej, i tak mamy 20+, 30+…60+. Tendencja ta utrzymuje się również
Kluczowym składnikiem serii Korres Suncare Organic Edible Yogurt stał
w seriach dla mężczyzn. Produkty dla mężczyzn ograniczają się jednak
się jogurt. Seria zainspirowana została tradycją występującą w Starożytnej
nadal do serii sportowych i prostych wyrobów, z ograniczoną zdolnością
Grecji – leczeniem oparzeń skóry jogurtem.
do wybicia się wśród topowych produktów. Wiele wyrobów to ponownie
Najgorętszym obecnie tematem w pielęgnacji słonecznej są
wprowadzone na rynek tradycyjne produkty, do których dodano efekt
nanocząsteczki. Czy są bezpieczne? Jakie ryzyko niosą dla naszego
energizujący. Pojawiają się próby wprowadzenia na rynek produktów dla
zdrowia? Nad odpowiedziami zastanawiają się nie tylko konsumenci, ale
mężczyzn o działaniu anti-aging (seria Exist firmy Dermika, 50+ Intensive,
również organy regulacyjne. Nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej
40+Vital firmy Oceanic, czy DNAGE Lift Nivea). Hasła „energizujący”,
w sprawie kosmetyków mówi o tym, że każdy produkt kosmetyczny musi
„dynamiczny”, „intensywny” dobrze pasują do produktów dla mężczyzn.
być bezpieczny dla konsumentów i zapewniać ochronę ludzkiego zdrowia.
Udział w rynku produktów anty-aging dla mężczyzn oraz innych
Jeżeli producent planuje wprowadzić na rynek nowy produkt kosmetyczny
kosmetyków pielęgnacyjnych bardzo powoli, ale stale wzrasta. Jest to
z nanocząsteczkami, to musi dokonać zgłoszenia w Komisji Europejskiej,
sektor stawiający duże wyzwanie dla producentów. Według raportu firmy
dostarczając szereg zaświadczeń o jego bezpieczeństwie. W przyszłości
Mintel wzrost zainteresowania produktami naturalnymi/organicznymi
wszystkie składniki występujące w postaci nanocząsteczek będą musiały
stwarza również szansę na rozwój linii dla mężczyzn. Mintel przewiduje
być wyraźnie oznaczone na liście składników produktu. Wiele wątpliwości
wzrost zainteresowania i sprzedaży w tym sektorze.
budzi definicja nanomateriału: „nanomateriał” oznacza nierozpuszczalny
Przemysł kosmetyczny ulega spolaryzowaniu na produkty luksusowe
lub biotrwały i celowo wytworzony materiał posiadający co najmniej jeden
i te podstawowe, co oznacza, że konsumenci kupujący produkty ze
wymiar zewnętrzny lub strukturę wewnętrzną w skali od 1 do 100 nm.
środkowej półki stają się wyzwaniem dla producentów i zmuszają ich do
Definicja ma zostać doprecyzowana w przyszłości zgodnie ze stanem
coraz większej innowacyjności, wprowadzania na rynek produktów
wiedzy. Wykorzystanie nanomateriałów w produktach kosmetycznych
o jakości salonowej oraz profesjonalnej skuteczności działania.
może wzrastać wraz z dalszym rozwojem technologii, dlatego obecnie
Mintel Beauty & Personal Care (BPC) ogłosił kluczowy trend, który
skupiono się na zbadaniu bezpieczeństwa ich stosowania.
będzie miał wpływ na konsumentów produktów kosmetycznych w 2012 r.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
polski przemysł | 15
KOSMETYKI
problem „produktów z pogranicza” Marta Kuberska-Maciejewska THETA Doradztwo Techniczne
Wszystkie produkty wprowadzane do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej powinny mieć ustalony status prawny. Prawidłowe przyporządkowanie do określonej grupy produktów umożliwia bowiem przeprowadzenie właściwej procedury, gwarantującej wprowadzenie produktu do obrotu zgodnie z przepisami prawa.
Niestety nie zawsze przypisanie prawidłowego statusu jest kwestią
dopuszcza kosmetyków do obrotu w Polsce, nie wydaje zaświadczeń
prostą do realizacji. Wynika to z faktu, iż definicje poszczególnych grup
ani certyfikatów bezpieczeństwa, jedynie notyfikuje wprowadzenie
produktów nakładają się na siebie i trudno jest wyznaczyć jasną granicę
kosmetyków przez określonego producenta, importera lub dystrybutora.
między nimi.
W formularzu zgłoszeniowym przekazuje się podstawowe informacje
Odpowiedzialność za prawidłową klasyfikację spoczywa
na temat tożsamości podmiotu zgłaszającego kosmetyk oraz samego
zwykle na podmiocie odpowiedzialnym za wprowadzenie do obrotu.
kosmetyku. Informacje dotyczące przeznaczenia, sposobu aplikacji itp.
W przypadku produktów leczniczych, wyrobów medycznych
nie podlegają weryfikacji. Czasami wymagane jest przesłanie do oceny
i produktów biobójczych organem weryfikującym prawidłowe określenie
etykiety produktu, ale dzieje się tak w przypadku gdy nazwa handlowa
statusu prawnego jest Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych,
budzi wątpliwości i sugeruje, że produkt może wykazywać działania
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Produkt, który
wykraczające poza definicję kosmetyku.
nie spełnia definicji w/w grup nie zostanie dopuszczony do obrotu. W przypadku kosmetyków pełna odpowiedzialność za zgodność produktu z przepisami prawa spoczywa natomiast na podmiocie
Produkty z pogranicza Produkty, których klasyfikacja sprawia trudności nazywane są
wprowadzającym do obrotu. Zgodnie z obecnym prawodawstwem,
„produktami z pogranicza”. Podstawową kwestią przy prawidłowej ocenie
kosmetyki nie podlegają obowiązkowi rejestracji. Przed wprowadzeniem
jest znajomość definicji poszczególnych grup produktów, a co za tym
kosmetyku na rynek należy przygotować tzw „dossier kosmetyku”
idzie umiejętne i precyzyjne określenie przeznaczenia produktu oraz celu,
(zawierające m.in. ocenę bezpieczeństwa) i dokonać notyfikacji
w jakim ma być on stosowany. W przypadku kosmetyków podstawą
w Krajowym Systemie Informowania o Kosmetykach (KSIoK). KSIoK nie
klasyfikacji jest oczywiście definicja kosmetyku.
REKLAMA
16 | polski przemysł W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o kosmetykach (Dz.U. 2001 nr 42, poz. 473 ze zm.) kosmetykiem jest: każda substancja lub mieszanina przeznaczona
Kosmetyk a produkt leczniczy Zgodnie z ustawą prawo farmaceutyczne (art.2 pkt 32) produktem
do zewnętrznego kontaktu z ciałem człowieka: skórą, włosami, wargami,
leczniczym jest substancja bądź mieszanina substancji, przedstawiana
paznokciami, zewnętrznymi narządami płciowymi, zębami, błonami
jako mająca właściwości: zapobiegania lub leczenia chorób u
śluzowymi jamy ustnej, których wyłącznym lub podstawowym celem
ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub
jest: utrzymanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona, perfumowanie,
w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych
zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie jego zapachu.
funkcji organizmu poprzez działanie metaboliczne, farmakologiczne, immunologiczne. Zgodnie z przytoczoną wyżej definicją produkt leczniczy może faktycznie zapobiegać występowaniu chorób lub działać leczniczo (np. ze względu na zawartość odpowiednich substancji aktywnych) lub być zaprezentowany w taki sposób, że dla konsumenta oczywistym będzie fakt, że produkt właśnie takie działanie wykazuje. Jeśli produkt jest substancją lub mieszaniną chemiczną, jest przeznaczony do zewnętrznego kontaktu z ciałem człowieka, ale wykazuje działanie lecznicze (nawet jeśli jest to dodatkowa funkcja produktu) nie może być uznawany za kosmetyk i podlega ustawie prawo farmaceutyczne. Do produktu spełniającego jednocześnie kryteria produktu leczniczego oraz kryteria innego rodzaju produktu, w szczególności suplementu diety lub kosmetyku, określone odrębnymi przepisami, stosuje się przepisy niniejszej ustawy. art. 3a ustawy prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2001 Nr 126, poz. 1381 ze zm.) Za kosmetyk nie uznamy zatem produktów wzmagających przemianę
W definicji kosmetyku można z łatwością wyróżnić trzy elementy,
materii, działających przeciwbólowo, przeznaczonych do stymulacji
które określają podstawowe cechy będące wyznacznikiem dla klasyfikacji
aktywności seksualnej czy też przyspieszających porost włosów. Wszystkie
danego produktu jako kosmetyku, a są to: postać produktu, miejsce
wymienione wyżej produkty w mniejszym lub większym stopniu modyfikują
aplikacji oraz sposób działania. Aby prawidłowo zaklasyfikować produkt,
funkcje fizjologiczne organizmu. Mimo, iż w większości przypadków postać
należy zawsze rozpatrywać definicję jako całość. Za kosmetyk możemy
produktu oraz miejsce aplikacji są typowe dla kosmetyków, cel działania
uznać produkt, który jest substancją lub mieszaniną chemiczną.
uniemożliwia zakwalifikowanie ich do tej grupy produktów.
Kosmetykiem nie będą zatem peruki czy np. szczoteczki do zębów lub
Szczególne wątpliwości budzą produkty przeznaczone do cery
szczotki do włosów mimo, iż po głębszej analizie można dojść do wniosku,
trądzikowej. Trądzik uznawany jest za jednostkę chorobową, a nie za
że wyroby te spełniają dalszą część definicji kosmetyku. Kosmetyk
defekt kosmetyczny. Wszelkie środki służące do leczenia trądziku są
jest produktem, który może być przeznaczony tylko do zewnętrznego
produktami leczniczymi. Istnieją jednak na rynku produkty wspomagające,
kontaktu z ciałem człowieka. Wszelkie produkty zalecane do spożycia
przeznaczone do pielęgnacji cery trądzikowej, które można potraktować
(produkty witaminowe poprawiające wygląd włosów, skóry i paznokci),
jako kosmetyki (np. toniki antybakteryjne do twarzy).
inhalacji (olejki eteryczne stosowane w czasie leczenia schorzeń układu oddechowego), wstrzykiwania (barwniki służące do wykonywania makijażu permanentnego) oraz nanoszenia na miejsce, które nie są wskazane
Antyseptyki nie są kosmetykami Antyseptyki są produktami nanoszonymi na skórę pacjenta przed
w definicji (np. kolorowe soczewki kontaktowe, niekorygujące wad wzroku,
zabiegami chirurgicznymi oraz na uszkodzone tkanki, w celu ograniczenia
nanoszone na powierzchnię gałki ocznej) nie są kosmetykami.
infekcji oraz zapobiegania zakażeniom. Środki wykazujące takie działanie
Istotnym elementem definicji, który budzi najwięcej wątpliwości
są produktami leczniczymi. Na etykietach kosmetyków można spotkać
jest fragment dotyczący celu stosowania produktu. Kosmetyk może
określenie „produkt antyseptyczny” co oczywiście jest nieprawidłowe i
wykazywać jedynie działanie miejscowe. Jego podstawowym
wskazuje na inny cel stosowania produktu niż wynika to z definicji zawartej
zadaniem jest utrzymanie ciała w czystości, pielęgnowanie, ochrona,
w ustawie o kosmetykach.
perfumowanie, zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie jego zapachu.
Przedsiębiorcom bardzo dużo trudności sprawia również
Działanie ogólnoustrojowe, modyfikujące funkcje fizjologiczne organizmu
rozstrzygnięcie, czy produkt który chcą wprowadzić do obrotu jest
zarezerwowane jest głównie dla produktów leczniczych i wyrobów
kosmetykiem, czy produktem biobójczym.
medycznych. Z punktu widzenia podmiotów wprowadzających kosmetyki do obrotu najbardziej problematyczne są „produkty z pogranicza” z grup: kosmetyklek i kosmetyk-produkt biobójczy.
2/2012
Kosmetyk a produkt biobójczy Produktem biobójczym (zgodnie z art. 3 ustawy o produktach biobójczych, Dz.U. 2002, Nr 175, poz. 1433) jest substancja czynna lub
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
mieszanina zawierająca co najmniej jedną substancje czynną,
ważne jest, aby jasno określić funkcję priorytetową środka. Jeśli jest
w postaciach, w jakich są dostarczane użytkownikowi, przeznaczony
nią działanie czyszczące, pielęgnacyjne, perfumujące, można rozważyć
do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania, zapobiegania działaniu
możliwość wprowadzania produktu na rynek jako kosmetyk.
lub kontrolowania w jakikolwiek inny sposób organizmów szkodliwych przez działanie chemiczne lub biologiczne. Rozpatrując definicję produktu kosmetycznego uznano, iż stwierdzenie
Przykładów „produktów z pogranicza” jest mnóstwo, co stanowi nie lada problem dla przedsiębiorców. Prawidłowa klasyfikacja produktu stanowi podstawę do podjęcia właściwych działań zmierzających do
,,ochrona’’ nie obejmuje zapobiegania chorobie lub zabezpieczenia
wprowadzenia produktów na rynek. Popełnienie błędu na początkowym
przed zatruciem, lub przed zakażeniem mikroorganizmami, grzybicą czy
etapie może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje zarówno prawne
pasożytami. Europejski Trybunał Sprawiedliwości ustanowił: Produkt
jak i finansowe. Dodatkowe komplikacje wynikają z faktu, iż nie istnieją
dający głównie w/w skutki nie może być uznany za produkt kosmetyczny, a
przepisy prawne, które regulują kwestie „produktów z pogranicza”.
powinien być uznany za produkt leczniczy lub produkt biobójczy.
Pomocne mogą okazać się jedynie orzeczenia Europejskiego Trybunału
Prawodawstwo kosmetyczne dopuszcza drugorzędne działanie
Sprawiedliwości, ale odnoszą się one w zasadzie do kosmetyków i
biobójcze w produktach do higieny jamy ustnej, dezodorantach i
produktów leczniczych. Zastanawiający jest też fakt, że o ile na polskim
balsamach do ciała. Oczywiście niedozwolone jest używanie na etykietach
rynku nie mogą istnieć produkty spełniające definicję dwóch lub większej
kosmetyków sformułowań typu: produkt dezynfekujący, biobójczy,
ilości grup produktów, podlegające różnym aktom prawnym, o tyle w
zabijający 99% bakterii itp.. Przykładami produktów, których dodatkową
obrębie Unii Europejskiej taka sytuacja może mieć miejsce. Dość często
funkcją jest działanie biobójcze są np. żele antybakteryjne do rąk, czy też
zdarza się tak, że ten sam produkt w różnych krajach członkowskich może
antybakteryjne środki do pielęgnacji twarzy.
mieć różny status prawny i w związku z tym może podlegać odmiennym
Jedną z grup produktów biobójczych stanowią repelenty. Jeśli funkcja
procedurom rejestracyjnym. Sytuacja ta w znacznym stopniu utrudnia
odstraszania owadów jest głównym celem działania produktu, mamy
swobodny przepływ towarów na terenie UE. Miejmy nadzieję, że fakt
z pewnością do czynienia z produktem biobójczym. Balsamy do ciała,
ten zmobilizuje wkrótce instytucje stanowiące prawo do przyjrzenia się
wykazujące działanie nawilżające skórę, poprawiające jej elastyczność,
kwestii „produktów z pogranicza” i podjęcia działań zmierzających do
posiadające dodatkową funkcję odstraszania insektów, można
wyeliminowania problemów z nimi związanych.
zaklasyfikować do grupy kosmetyków. W przypadku tego typu środków
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
18 | polski przemysł
Zgłaszanie przypadków niepożądanych
– obowiązek prawny
Wioletta Bogusz-Kaliś JARS Sp. z o.o.
Kosmetyk wprowadzany do obrotu, używany w zwykłych lub innych dających się przewidzieć warunkach, z uwzględnieniem w szczególności jego wyglądu lub prezentacji, oznakowania, wszystkich instrukcji użycia i innych wskazówek lub informacji pochodzących od producenta, nie może zagrażać zdrowiu ludzi. Zdarza się jednak, że najlepszy kosmetyk może wywołać reakcje niepożądane.
Aktualnie obowiązujące regulacje prawne, czyli ustawa z dnia 30 marca 2001 r. o kosmetykach (ze zmianami), nie definiuje pojęcia przypadku niepożądanego. Najczęściej występujące reakcje niepożądane po użyciu kosmyku to podrażnienia i alergie. W przeważającej jednak mierze występują podrażnienia – ok. 80%. Do najczęściej obserwowanych objawów należą: zaczerwienienie, świąd i pieczenie skóry, nadmierna suchość, wysypka. Przypadek niepożądanego działania kosmetyku może zgłosić producentowi sprzedawca kosmetyku, konsument lub lekarz dermatolog. Gromadzenie danych o takich przypadkach jest obowiązkiem producentów. To producent kosmetyków ma prawny obowiązek takie dane przyjmować, oceniać i włączać do dokumentacji produktu kosmetycznego. Zgodnie z art. 11 w/w ustawy producent jest zobowiązany przechowywać i udostępniać do celów kontroli informacje obejmujące m.in. dane o niepożądanych działaniach na zdrowie ludzi w następstwie stosowania kosmetyku. Prawo dokładnie nie określa sposobu postępowania ze zgłoszeniami przypadków niepożądanych. Szczegółowe procedury mogą różnić się w różnych firmach. Postępowanie ze zgłoszeniami przypadków niepożądanych opisane jest szczegółowo w Wytycznych Dotyczących Zarządzania Zgłoszeniami Przypadków Niepożądanych opracowanych przez stowarzyszenie Colipa. Stosowanie tych wytycznych nie jest obowiązkiem producentów, ale ułatwia znacznie postępowanie z tego typu zgłoszeniami oraz ich rzetelną ocenę. Art. 12 ustawy o kosmetykach stanowi, iż w razie wystąpienia udokumentowanych przypadków lub stwierdzenia w wyniku badań naukowych lub klinicznych, że kosmetyk spełniający wymagania określone w ustawie, zagraża zdrowiu, Główny Inspektor Sanitarny podejmuje decyzję o czasowym zakazie obrotu kosmetykiem lub określa warunki jego obrotu mając na uwadze w szczególności jego skład, prezentacje oraz dostępność. Z chwilą uzyskania członkostwa przez Rzeczpospolitą Polską w Unii Europejskiej Główny Inspektor Sanitarny informuje o decyzji,
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
19 odpowiednie organy innych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz
na zdrowie ludzkie, będący skutkiem normalnego lub dającego się
Komisję Europejską, podając przyczyny swojej decyzji.
racjonalnie przewidzieć stosowania produktu kosmetycznego oraz „ciężkie
Każde z państw członkowskich ma prawo zakazać stosowania jakiejś
działanie niepożądane”, które oznacza działanie niepożądane, powodujące
substancji na swoim terytorium, jeśli ma podstawy aby tak postąpić.
tymczasową lub stałą niewydolność czynnościową, niepełnosprawność,
Komisja Europejska natomiast musi ocenić tą substancję, jeżeli uzna że ten
konieczność hospitalizacji, wady wrodzone, bezpośrednie zagrożenie
zakaz jest uzasadniony wprowadza zakaz dla całej unii, a jeśli nie państwo
życia lub zgon. Zgodnie z art. 23 rozporządzenia nr 1223/2009 osoba
członkowskie musi wycofać się z tego zakazu.
odpowiedzialna, którą może być producent i dystrybutorzy, mają
Prawny obowiązek zgłaszania niepożądanych przypadków działania
obowiązek zgłaszania przypadków ciężkiego działania niepożądanego
kosmetyków do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach mają
właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym ono wystąpiło.
lekarze.
Należy przekazać następujące dane:
Zgodnie z § 2.rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 maja 2004 r.
• wszelkie ciężkie działania niepożądane, które są im znane, lub których
w sprawie wzorów formularzy przekazywania danych o kosmetyku
znajomości można od nich racjonalnie oczekiwać; • nazwę danego produktu kosmetycznego, którego sprawa dotyczy,
i przypadkach zachorowań spowodowanych użyciem kosmetyku oraz sposobu gromadzeniach w krajowym systemie informowania
umożliwiającą jego jednoznaczną identyfikację; • działania naprawcze, jeżeli zostały przez nich podjęte.
o kosmetykach wprowadzanych do obrotu - dane o przypadku zachorowania spowodowanego użyciem kosmetyku przekazuje się do
Otrzymane informacje o ciężkim działaniu niepożądanym muszą być
krajowego systemu na formularzu, którego wzór określa załącznik nr 2 do
jak najszybciej przekazywane do pozostałych państw członkowskich,
rozporządzenia, w terminie 7 dni od dnia rozpoznania.
niezależnie, czy zostały przekazane przez osób odpowiedzialne, czyli np.
W formularzu należy wypełnić takie dane jak: dane lekarza zgłaszającego, dane osoby u której wystąpiło zachorowanie, nazwę
producentów, dystrybutorów, lekarzy, czy użytkowników kosmetyków. Rozporządzenie nr 1223/2009 stanowi również, iż takie informacje jak
i producenta kosmetyku oraz charakterystykę objawów chorobowych. Nowe prawo wspólnotowe – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego
istniejące dane na temat działania niepożądanego i ciężkiego działania
i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące
niepożądanego produktu kosmetycznego będą ławo dostępne publicznie.
produktów kosmetycznych, definiuje działania niepożądane. Uwzględnione
Wszystkie te wymagania nowego rozporządzenia mają na względzie
są dwie definicje: „działanie niepożądane” oznacza niekorzystny wpływ
ochronę zdrowia ludzi oraz lepsze funkcjonowanie rynku wewnętrznego. REKLAMA
JARS Sp. z o.o. Polskie Laboratoria Analityczne mikrobiologia - fizykochemia - sensoryka
Dla przemysłu kosmetycznego oferujemy: Testy obciążeniowe: - testy konserwacji - Koko-test
Podstawowe badania fizykochemiczne: - gęstość, pH, sucha masa, zawartość chlorków
Badania mikrobiologiczne: - ogólna liczba drobnoustrojów - bakterie tlenowe mezofilne - liczba drożdży i pleśni - liczba i obecność Candida albicans - liczba i obecność Staphylococcus aureus - liczba i obecność Pseudomonas aeruginosa
Badania sensoryczne: - ocena sensoryczna metodą parzystą - ocena sensoryczna metodą trójkątową
Badanie opakowań
Laboratoria objęte są Systemem Zarządzania wg PN-EN ISO/IEN 17025:2005 potwierdzonym certyfikatem akredytacji PCA Nr AB 1095
JARS Sp. z o.o.
ŁAJSKI, ul. Kościelna 2a, 05-119 Legionowo tel. 22 783 17 34 fax 22 357 83 13 biuro@jars.pl
www.jars.pl
Filia Południe
ul. Józefowska 5, 40-144 Katowice
tel. 32 600 01 03, tel. kom. 608 468 600 srodowisko@jars.pl
Posiadamy biura handlowe w Łodzi, Szczecinie, Lublinie, Poznaniu i Nowym Sączu
20 | polski przemysł
Karta charakterystyki a branża kosmetyczna Dr inż. Monika Wasiak-Gromek Krajowe Centrum Informacyjne ds. REACH i CLP Biuro ds. Substancji Chemicznych
Karta charakterystyki stanowi zbiór informacji o właściwościach substancji lub mieszaniny oraz zasadach i zaleceniach ich bezpiecznego stosowania. Jest przeznaczona przede wszystkim dla użytkowników prowadzących działalność zawodową w celu umożliwienia im podjęcia w miejscu pracy środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia człowieka i środowiska. Jej sporządzanie wynika z przepisów rozporządzenia REACH, które obowiązuje od 1 czerwca 2007 roku.
Zgodnie z tytułem IV tego rozporządzenia uczestnicy łańcucha dostaw
Jednakże w 2010 roku załącznik II, który szczegółowo opisuje, jakie
są zobligowani do przekazywania w dół i w górę łańcucha dostaw
informacje należy w karcie charakterystyki zamieścić został zmieniony
informacji na temat zagrożeń, ryzyka i kontroli tego ryzyka. Informacje te
rozporządzeniem 453/2010/WE. Zmiana ta spowodowała, że producenci,
przekazywane są najczęściej właśnie w postaci karty charakterystyki,
importerzy substancji od dnia 1 grudnia 2010 roku muszą stosować nowy
a w niektórych przypadkach rozszerzonej karty charakterystyki, czyli
format karty charakterystyki dla swoich produktów. W takiej samej sytuacji
ze scenariuszami narażenia jako załącznikami do niej. Jednakże nie
są dalsi użytkownicy, którzy po 1 grudnia 2010 roku wprowadzili na rynek
wszystkie podmioty muszą sporządzać karty charakterystyki. Występują
nowe mieszaniny chemiczne. Natomiast wszystkie mieszaniny, które zostały
w rozporządzeniu REACH pewne wyłączenia z obowiązku posiadania i
wprowadzone do obrotu przed datą 1.12.2010r mogą posiadać karty
sporządzania karty charakterystyki. Zgodnie z art. 2 ust. 6 przepisy tytułu
charakterystyki niezmienione, aż do 30 listopada 2012 roku. Oczywiście
IV nie dotyczą między innymi następujących mieszanin w stanie gotowym,
należy podkreślić, iż każda aktualizacja karty charakterystyki mieszaniny
przeznaczonych dla użytkownika końcowego:
spowoduje zastosowanie wytycznych podanych w rozporządzeniu
• produktów kosmetycznych zdefiniowanych w dyrektywie 76/768/EWG,
453/2010/WE i tym samym zastosowanie nowego formatu karty. Dodatkowo
która została wdrożona do przepisów polskich ustawą z dnia 30 marca
należy podkreślić, że od 1 grudnia 2012 roku wszystkie karty charakterystyki
2001 roku o kosmetykach (Dz.U.01.42.473 z późniejszymi zmianami).
należy zmienić i dostosować do nowego formatu z rozporządzenia 453/2010/WE, ponieważ tego dnia kończy się okres przejściowy. Karta
Oznacza to, że gotowe kosmetyki, które spełniają definicję kosmetyku
charakterystyki wykonana zgodnie z zasadami rozporządzenia REACH jest
podaną w w/w przepisach nie muszą posiadać karty charakterystyki.
podstawowym narzędziem zapewniającym przepływ informacji w łańcuchu
Dla przypomnienia kosmetykiem w rozumieniu ustawy o kosmetykach
dostaw. Powinna obejmować cały cykl życia substancji/mieszaniny w tym
jest każda substancja chemiczna lub mieszanina przeznaczone do
informacje o postępowaniu, magazynowaniu oraz usuwaniu.
zewnętrznego kontaktu z ciałem człowieka: skórą, włosami, wargami,
Bezwzględnie karta charakterystyki musi być sporządzona
paznokciami, zewnętrznymi narządami płciowymi, zębami i błonami
i dostarczona do odbiorcy w następujących przypadkach:
śluzowymi jamy ustnej, których wyłącznym lub podstawowym celem
• gdy substancja lub mieszanina spełniają kryteria klasyfikujące je jako
jest utrzymanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona, perfumowanie, zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie jego zapachu. Rozporządzenie REACH nie wyłącza jednak producentów surowców stosowanych do produkcji kosmetyków z obowiązku sporządzania i dostarczania kart charakterystyki. To, w jaki sposób należy wykonać
niebezpieczne lub stwarzające zagrożenie • gdy substancja jest trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna (PBT) lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB) • gdy substancja znajduje się na liście kandydackiej (lista ta dostępna
kartę charakterystyki i jakie informacje powinien zawierać ten dokument
jest na stronie ECHA www.echa.europa.eu lub na stronie Krajowego
można znaleźć w art. 31 oraz w załączniku II do rozporządzenia REACH.
Centrum Informacyjnego ds. REACH www.reach.gov.pl. Zmienia się
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
21 ona dwa razy do roku w czerwcu i w grudniu. Ostatnia zmiana była
1.1. Identyfikator produktu
w grudniu 2011 roku. Aktualnie na liście znajdują się 73 substancje
1.2. Istotne zastosowania zidentyfikowane substancji lub
wzbudzające szczególnie duże obawy, czyli SVHC).
mieszaniny oraz zastosowania odradzane 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki
Oprócz tego karta dla mieszanin może być sporządzana jedynie
1.4. Numer telefonu alarmowego
na żądanie odbiorcy, jeżeli mieszanina nie jest zaklasyfikowana jako niebezpieczna, ale zawiera w swoim składzie w stężeniach wynoszących,
UWAGA:
co najmniej 1% wag. (postać niegazowa) oraz co najmniej 0,2% obj.
W sekcji 1 określa się sposób identyfikacji substancji lub mieszaniny
(postać gazowa) substancje które stwarzają zagrożenie dla zdrowia
oraz sposób podawania w karcie charakterystyki jej istotnych zastosowań
ludzkiego lub środowiska, lub w stężeniach wynoszących co najmniej
– zidentyfikowanych i odradzanych, nazwy dostawcy substancji lub
0,1% wag. w przypadku mieszanin nie występujących w postaci gazu
mieszaniny, danych kontaktowych dostawcy substancji lub mieszaniny,
przynajmniej jedną substancję, która jest klasyfikowana jako PBT lub
łącznie z danymi kontaktowymi w razie nagłych wypadków. Numer
vBvP lub która została umieszczona na liście kandydackiej lub substancję,
telefonu alarmowego może być podany do służb powiadamianych w
w przypadku której został określony we Wspólnocie NDS. Unijne
nagłych wypadkach lub do dostawcy z uwzględnieniem godzin, w których
najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy można znaleźć w
jest on czynny.
następujących dyrektywach: • Dyrektywa: 91/322/EWG
Sekcja 2: Identyfikacja zagrożeń
• Dyrektywa: 2000/39/EC
2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny
• Dyrektywa: 2006/15/EC
2.2. Elementy oznakowania 2.3. Inne zagrożenia
Karta charakterystyki przekazywana jest bezpłatnie w wersji papierowej lub elektronicznej. Dodatkowo powinna zostać dostarczona w języku kraju, do którego produkt jest przeznaczony zgodnie z art. 31 ust.5
UWAGA: W sekcji 2 karty charakterystyki opisuje się zagrożenia stwarzane
rozporządzenia REACH. Oznacza to, iż w Polsce karty charakterystyki
przez substancję lub mieszaninę oraz podaje odpowiednie informacje
powinny być dostępne w języku polskim. Należy jasno wskazać, że karta
ostrzegające związane z tymi zagrożeniami. Sekcja ta podaje klasyfikację
charakterystyki nie posiada daty ważności. Aktualizuje się ją niezwłocznie
substancji oraz mieszaniny jako całości. Ponadto na podstawie klasyfikacji
w następujących sytuacjach:
podaje się elementy oznakowania produktu, które mają być zgodne z
• gdy tylko pojawią się nowe informacje, które mogą mieć wpływ na
informacjami na etykiecie substancji/mieszaniny.
środki kontroli ryzyka, lub nowe informacje o zagrożeniach; • w przypadku udzielenia lub odmowy udzielenia zezwolenia;
Sekcja 3: Skład/informacja o składnikach
• w przypadku zastosowania ograniczenia.
3.1. Substancje 3.2. Mieszaniny
Nowe informacje, opatrzone datą i oznaczone jako „Aktualizacja: (data)” dostarczane są bezpłatnie wszystkim odbiorcom substancji lub mieszaniny,
UWAGA:
którym dostawcy dostarczyli tę substancję lub mieszaninę w ciągu ostatnich
Sekcja 3 karty charakterystyki podaje tożsamość chemiczną
12 miesięcy. Dodatkowo należy podać numer wersji, numer aktualizacji, datę
składnika(-ów) substancji lub mieszaniny, łącznie z informacjami
zmiany wersji lub inne informacje na temat zmienionej wersji. W sekcji 16
dotyczącymi zanieczyszczeń i dodatków stabilizujących, w sposób podany
podaje się informacje, co zostało zmienione do wersji poprzedniej. Ponadto
w rozporządzeniu. Podaje się właściwe i dostępne informacje dotyczące
obowiązkowo na pierwszej stronie karty charakterystyki należy podać
bezpieczeństwa w odniesieniu do chemii powierzchni. Podawane są dla
datę sporządzenia a wszystkie strony karty charakterystyki, włącznie ze
składników mieszaniny numery rejestracyjne w systemie REACH.
wszystkimi załącznikami, muszą być ponumerowane. Należy podać ilość wszystkich stron karty charakterystyki (np. „strona 1 z 3”) lub informację,
Sekcja 4: Środki pierwszej pomocy
czy po danej stronie następuje kolejna strona (np. „ciąg dalszy na następnej
4.1. Opis środków pierwszej pomocy
stronie” lub „koniec karty charakterystyki”). Zgodnie z wytycznymi art. 31
4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki
ust 6 rozporządzenia REACH karta charakterystyki musi posiadać 16 sekcji,
narażenia
które uzupełnione są licznymi podsekcjami, z wyjątkiem sekcji 3, w której
4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy
należy uwzględnić odpowiednio podsekcję 3.1 lub 3.2. Ponadto każda
lekarskiej i szczegółowego postępowania z poszkodowanym
z podsekcji w nowym formacie karty musi być wypełniona. Nie można pozostawiać pustych podsekcji. Obowiązujący aktualnie nowy format karty charakterystyki jest następujący:
UWAGA: W tej sekcji karty charakterystyki opisuje się w zrozumiały sposób pierwszą pomoc, tak żeby mogły jej udzielić osoby nieprzeszkolone, bez
Sekcja 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja
użycia specjalistycznego sprzętu i dostępu do szerokiego zestawu leków.
przedsiębiorstwa
Jeżeli potrzebna jest pomoc lekarska, wskazuje się to, podając jak szybko
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
22 | polski polskiprzemysł przemysł taka pomoc jest potrzebna. Dobrze jest skonsultować podane informacje
pracodawcy w opracowywaniu stosownych procedur roboczych i środków
w tej sekcji z lekarzem.
organizacyjnych. W przypadku, gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa
Sekcja 5: Postępowanie w przypadku pożaru
chemicznego, informacje zawarte w tej sekcji karty charakterystyki są
5.1. Środki gaśnicze
spójne z informacjami dotyczącymi zastosowań zidentyfikowanych
5.2. Szczegółowe zagrożenia związane z substancją lub miesza-
w raporcie bezpieczeństwa chemicznego oraz scenariuszami narażenia
niną
z raportu bezpieczeństwa chemicznego przedstawiającymi kontrolę ryzyka
5.3. Informacje dla straży pożarnej
i umieszczonymi w załączniku do karty charakterystyki.
UWAGA:
Sekcja 8: Kontrola narażenia /środki ochrony indywidualnej
W tej sekcji karty charakterystyki opisuje się wymagania dotyczące postępowania w przypadku pożaru spowodowanego przez substancję
8.1. Parametry dotyczące kontroli 8.2. Kontrola narażenia
lub mieszaninę albo pożaru, który wybuchł w ich pobliżu. Powinny zostać podane praktyczne informacje dla straży pożarnej, z których będzie można skorzystać podczas pożaru.
UWAGA: Ta sekcja karty charakterystyki opisuje obowiązujące dopuszczalne normy narażenia zawodowego i konieczne środki zarządzania ryzykiem.
Sekcja 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnie-
Podaje się wartości NDS, PNEC, DNEL oraz odpowiednie środki ochrony
nia do środowiska
indywidualnej zmniejszające ryzyko.
6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne
W przypadku, gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa
i procedury w sytuacjach awaryjnych
chemicznego, informacje zawarte w tej sekcji karty charakterystyki są
6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska
spójne z informacjami dotyczącymi zastosowań zidentyfikowanych
6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się
w raporcie bezpieczeństwa chemicznego oraz scenariuszami narażenia
skażenia i służące do usuwania skażenia
z raportu bezpieczeństwa chemicznego przedstawiającymi kontrolę ryzyka
6.4. Odniesienia do innych sekcji
i umieszczonymi w załączniku do karty charakterystyki.
UWAGA:
Sekcja 9: Właściwości fizyczne i chemiczne
Ta sekcja karty charakterystyki zawiera zalecenia dotyczące
9.1. Informacje na temat podstawowych właściwościach fizycz-
właściwego postępowania w przypadku wylania się, wycieku lub
nych i chemicznych
uwolnienia substancji, które pozwalają na zapobieganie szkodliwym
9.2. Inne informacje
skutkom dla osób, mienia i środowiska lub zmniejszenie tych skutków. Uwzględnia się inny sposób postępowania w przypadku wylania się dużych ilości, a inny w przypadku wylania się małych ilości, jeżeli
UWAGA: Ta sekcja karty charakterystyki zawiera opis stosownych danych
ilość może mieć znaczący wpływ na zagrożenie. Jeżeli procedury
empirycznych dotyczących substancji lub mieszaniny. Informacje
zapobiegające rozprzestrzenianiu się wycieków i odzysku wskazują,
zamieszczone w tej sekcji są zgodne z informacjami podanymi
że wymagane jest różne postępowanie, powinno być to ujęte w karcie
w dokumentach rejestracyjnych lub w raporcie bezpieczeństwa
charakterystyki.
chemicznego, gdy jest on wymagany, oraz z klasyfikacją substancji lub mieszaniny.
Sekcja 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie
Sekcja 10: Stabilność i reaktywność
7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania
10.1. Reaktywność
7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania łącznie z informacja-
10.2. Stabilność chemiczna
mi dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności
10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji
7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe
10.4. Warunki, których należy unikać 10.5. Materiały niezgodne
UWAGA:
10.6. Niebezpieczne produkty rozpadu
Ta sekcja karty charakterystyki zawiera informacje na temat sposobów bezpiecznego postępowania z substancjami i mieszaninami. Kładzie się nacisk na środki ostrożności, właściwe dla zastosowań zidentyfikowanych,
UWAGA: Ta sekcja karty charakterystyki zawiera opis stabilności substancji
o których mowa w podsekcji 1.2, a także szczególnych właściwości
lub mieszaniny oraz możliwości występowania niebezpiecznych reakcji
substancji lub mieszaniny.
zachodzących w pewnych warunkach stosowania, a także, gdy substancja
Informacje w tej sekcji karty charakterystyki dotyczą ochrony
lub mieszanina zostaną uwolnione do środowiska, w tym, w stosownych
zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i środowiska. Mają one pomóc
przypadkach, informacje na temat zastosowanych metod badań. Jeżeli
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
24 | polski polskiprzemysł przemysł stwierdzono, że pewna właściwość nie ma zastosowania lub jeżeli informacja dotycząca pewnej właściwości nie jest dostępna, podaje się tego uzasadnienie.
UWAGA: W tej sekcji karty charakterystyki podaje się informacje dotyczące właściwego gospodarowania odpadami substancji, mieszaniny i/lub pojemnikami po nich, które to informacje będą pomocne w określeniu
Sekcja 11: Informacje toksykologiczne
bezpiecznych i korzystnych dla środowiska sposobów gospodarowania
11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych
odpadami zgodnych z wymaganiami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE (1) i wymaganiami państwa członkowskiego, do
UWAGA: Ta sekcja karty charakterystyki jest przeznaczona głównie dla lekarzy, specjalistów w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz toksykologów. Podaje się zwięzły, ale wyczerpujący i zrozumiały opis
którego jest dostarczana karta charakterystyki. Informacje istotne dla bezpieczeństwa osób wykonujących prace w zakresie gospodarowania odpadami stanowią uzupełnienie informacji podanych w sekcji 8. W przypadku gdy wymagany jest raport bezpieczeństwa chemicznego
różnych (zdrowotnych) skutków toksykologicznych oraz dostępne dane
oraz gdy przeprowadzono analizę etapu odpadu, informacje na temat
w celu rozpoznania tych skutków, łącznie z podaniem, w stosownych
środków gospodarowania odpadami są spójne z zastosowaniami
przypadkach, informacji na temat toksykokinetyki, metabolizmu i
zidentyfikowanymi i scenariuszami narażenia z raportu bezpieczeństwa
rozmieszczenia. Informacje zamieszczone w tej sekcji są zgodne z
chemicznego i umieszczonymi w załączniku do karty charakterystyki.
informacjami podanymi w dokumentach rejestracyjnych i/lub w raporcie bezpieczeństwa chemicznego, gdy jest on wymagany, oraz zgodne z
Sekcja 14: Informacje dotyczące transporcie
klasyfikacją substancji lub mieszaniny.
14.1. Numer UN (numer ONZ) 14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN
Sekcja 12: Informacje ekologiczne
14.3. Klasa(y) zagrożenia w transporcie
12.1. Toksyczność
14.4. Grupa pakowania
12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu
14.5. Zagrożenia dla środowiska
12.3. Zdolność do biokumulacji
14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkownika
12.4. Mobilność w glebie
14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji
12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB
MARPOL73/78 i Kodu IBC
12.6. Inne szkodliwe skutki działania UWAGA: UWAGA: W tej sekcji karty charakterystyki podaje się informacje dotyczące
W tej sekcji karty charakterystyki podaje się podstawowe informacje dotyczące klasyfikacji substancji lub mieszanin wymienionych w sekcji 1
oceny wpływu na środowisko substancji lub mieszaniny, jeżeli jest ona
w odniesieniu do transportu drogą lądową, kolejową, morską, powietrzną
uwalniana do środowiska. W podsekcjach 12.1–12.6 karty charakterystyki
lub śródlądowymi drogami wodnymi. Jeżeli informacje nie są dostępne lub
zamieszcza się krótkie podsumowanie danych zawierające istotne wyniki
istotne, informuje się o tym.
badań, jeżeli są one dostępne, wyraźnie określając gatunki, środowisko badania, jednostki, czas trwania badań i warunki ich przeprowadzenia.
Sekcja 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych
Informacje te mogą być pomocne przy postępowaniu w przypadku
15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i
wycieku, ocenie metod: postępowania z odpadami, ograniczania
ochrony środowiska specyficzne dla substancji i mieszaniny
uwalniania substancji, dotyczących przypadkowego uwolnienia substancji
15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego
oraz przy transporcie. Jeżeli stwierdzono, że określona właściwość nie ma zastosowania lub jeżeli informacje dotyczące określonej właściwości nie są dostępne, podaje się tego uzasadnienie. W stosownych przypadkach, dla każdej istotnej substancji w
UWAGA: W niniejszej sekcji karty charakterystyki podaje się inne informacje o przepisach prawnych dotyczących substancji lub mieszaniny, które nie
mieszaninie podaje się informacje na temat bioakumulacji, trwałości
zostały podane w karcie charakterystyki. Wskazuje się, czy dla substancji
i zdolności do rozkładu, jeżeli są dostępne. Przedstawia się również
w postaci własnej lub jako składnika mieszaniny wykonano ocenę i raport
informacje odnoszące się do stwarzających zagrożenie produktów
bezpieczeństwa chemicznego.
przemiany powstających w wyniku rozkładu substancji i mieszanin. Informacje zamieszczone w tej sekcji są zgodne z informacjami
Sekcja 16: Inne informacje
dostarczonymi w dokumentach rejestracyjnych lub w raporcie bezpieczeństwa chemicznego, gdy jest on wymagany, oraz zgodne z klasyfikacją substancji lub mieszaniny.
UWAGA: Ta sekcja karty charakterystyki obejmuje opis informacji istotnych dla sporządzenia karty charakterystyki. Obejmuje ona pozostałe informacje,
Sekcja 13: Postępowanie z odpadami
których nie włączono do sekcji 1–15, łącznie z informacjami dotyczącymi
13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów
aktualizacji karty charakterystyki.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
w niektórych przypadkach konieczne może być umieszczenie we właściwych podsekcjach dodatkowych, ważnych i dostępnych informacji, które mają znaczenie dla postępowania z produktem. Oprócz tego rozporządzenie wskazuje, aby stosować jednostki miar określone w dyrektywie 80/181/EWG w celu ułatwienia korzystania z karty. Możliwe jest również dostarczenie jednej karty dla więcej niż jednej substancji lub mieszaniny w przypadku, gdy informacje zawarte w tej karcie charakterystyki spełniają wymagania załącznika I do rozporządzenia 453/2010/WE dla każdej z tych substancji lub mieszanin. Źródłami informacji, które mogą być wykorzystane przy sporządzaniu karty charakterystyki mogą być: • informacje ogólnie dostępne (podręczniki, wydawnictwa naukowe, artykuły) • bazy danych, • karty charakterystyki dostawcy substancji, • karty charakterystyki dostawcy mieszaniny, • ocena/raport bezpieczeństwa chemicznego. Należy również dodać, iż karta charakterystyki sporządzana w nowym formacie może posiadać załączniki, którymi są scenariusze narażenia wykonane dla wszystkich zastosowań zidentyfikowanych. Scenariusze narażenia stanowią zespół warunków opisujących sposób produkcji lub stosowania substancji podczas jej etapów istnienia oraz sposób kontroli narażenia ludzi i środowiska, jaki producent/ importer stosuje lub zaleca dalszemu użytkownikowi. Scenariusze powstają w przypadku, gdy producent/importer rejestruje substancję, którą produkuje, importuje w ilości co najmniej 10 ton/rok oraz ta substancja jest klasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie lub spełnia kryteria załącznika XIII do rozporządzenia REACH. Scenariusze wynikają z przeprowadzonej oceny narażenia, która jest częścią oceny bezpieczeństwa chemicznego. Następnie scenariusze narażenia dołączane są do raportu bezpieczeństwa chemicznego i przekazywane wraz z dossier rejestracyjnym do ECHA (Europejskiej Agencji Chemikaliów w Helsinkach). Trafiają również do kart charakterystyki jako załączniki, dostarczając informację o środkach kontroli ryzyka w odniesieniu do każdego zastosowania zidentyfikowanego. Karty charakterystyki mogą być kontrolowane pod względem zgodności z przepisami art. 31, oraz załącznika II przez wyznaczone organa nadzoru. Są one wyszczególnione wraz ze swoimi kompetencjami w art. 29 ustawy z dnia 25 lutego 2011 roku o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U.11.63.322). Należy tutaj nadmienić, że Państwowa Inspekcja Sanitarna podana w punkcie 1 art. 29 ustawy kontroluje w całym zakresie przepisy rozporządzenia REACH. Natomiast inne organy nadzoru (Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Inspekcja Handlowa, Państwowa Inspekcja Pracy, Organy Celne, Straż Pożarna) w zakresie swoich uprawnień ustawowych. Jeżeli chodzi natomiast o sankcje karne w stosunku do osób nie spełniających wymagań określonych w przepisach rozporządzenia REACH to są one również określone w przepisach ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
Ze względu na szeroki zakres właściwości substancji i mieszanin,
26 | produkcja
Alternatywne metody in vitro Badania podrażnienia oka Część II Joanna Organiściak-Płachta Salt City Pharma Center
ZWALIDOWANE METODY ALTERNATYWNE
W badaniach na zwierzętach oceniających stopień podrażnienia bądź
Aby ocenić wiarygodność naukową możliwych składowych takiej strategii,
uszkodzenia oka, aż 73% wszystkich przypadków toksyczności stanowiły
badania i oceny ich ewentualnego umieszczenia w ramach podejścia
uszkodzenia rogówki. Z tego powodu rogówka jest główną tkanką, na
„Oddolnego„ i „Odgórnego”, podjęto lub trwają obecnie walidacje kilku badań
której wzorowane są alterantywne modele in vitro.
różnych metod in vitro.
Dotychczas zwalidowane przez ECVAM metody alternatywne prezentuje tabela 1.
Zwalidowane alernatywne metody badań, częściowo zastępujące badania in
[Europejskie Centrum Walidacji Metod Alternatywnych]
vivo, to:
Przedstawione poniżej metody można podzielić na:
Organotypowe metody in vitro
• Badanie in vitro częściowo zastępujące in vivo. A LTERNATYWNE• Metody METODY IN V ITRO badania BADANIA PODRAŻNIENIA Ozmętnienia KA & przepuszczalności rogówki bydlęcej [Bovine Corneal • Udoskonalone metody in vivo.
Najbardziej -P interesująca nas w tym artykule grupa to metody in vitro JOANNA ORGANIŚCIAK ŁACHTA częściowo zastępujące badania SALT CITY PHARMA CENTER in vivo. Podstawa strategii tego typu badań
JEDNYM
została opracowana w ramach warsztatu ECVAM (Scott et al., 2010).
Opacity & Permeability test - BCOP]
• Badania na wyizolowanym oku kurczaka - Isolated Chicken Eye test [ICE] • Badania na wyizolowanym oku królika - Isolated Rabbit Eye test [IRE] • Test jaja kurzego z membraną kosmówkową - Hens Egg Test on the Chorio-Allantoic Membrane [HET-CAM]
Jest ona oparta na alternatywnych metodach badania podrażnienia oka, które
różnią się zdolnością do wykrywania zarówno silnie drażniących substancji Z ELEMENTÓW OCENY BEZPIECZEŃSTWA WIELU RODZAJÓW PRODUKTÓW JEST OCENA PRAWDOPOMetody oceniające oraz metody oparte na fizjolo(R41 wg EU; Kategoria 1 wg GHS) jak i substancji uważanych za nie drażniące OBIEŃSTWA SPOWODOWANIA PODRAŻNIENIA, BĄDŹ USZKODZENIA OKAcytotoksyczność .
DO
NIEDAWNA STANDARDOWĄ METODĄ OCENY POTENCJAŁU• Cytosensor DRAŻNIĄCEGO / USZKADZAJĄCEGO SUBSTANCJI microphysiometer [CM] Według tej zasady, ocena całej gamy podrażnienia może być rozwiązana YŁ OPRACOWANY W 1944 ROKU , TEST D RAIZE PODRAŻNIENIA OKA KRÓLIKA . • Fluorescein Leakage [FL] poprzez opracowanie testów w wielopoziomowej strategii, które mogą (niesklasyfikowane wg UE; Bez Kategorii wg GHS).
gicznych funkcjach komórek
BADANIE
pracować w dwojaki sposób: w pierwszej kolejności wykrywać silnie drażniące
• Neutral Red Release [NRR]
TO JEDNAK W CORAZ WIĘKSZYM STOPNIU BYŁO KRYTYKOWANE ZA BRAK POWTARZALNOŚCI • Red Blood Cell Test [RBC] substancje oraz zadecydować o braku działania drażniącego („Top-Down WYNIKÓW, PRZESZACOWANIE REAKCJI CZŁOWIEKA ORAZ OKRUCIEŃSTWO WOBEC ZWIERZĄT. Approach” – podejście odgórne) lub postępować odwrotnie, począwszy od
identyfikacji substancji nie drażniących w pierwszej kolejności („Bottom-Up NIEDAWNO WPROWADZONA SIÓDMA POPRAWKA DYREKTYWY KOSMETYCZNEJ ORAZ EUROPEJSKIE PRZEPISY • Skin Ethic” HCE Approach” – „Podejście oddolne”). W obydwu spsobach badań, łagodne REACH ZWIĘKSZYŁY ZAPOTRZEBOWANIE NA ROZWÓJ BADAŃ PODRAŻNIENIA OKA METODAMI IN VITRO. • EpiOcular “ (w trakcie walidacji). podrażnienie będzie określane w ostatniej kolejności. ZMIANY USTAWODAWSTWA ORAZ ROSNĄCA PRESJA ORGANIZACJI BRONIĄCYCH PRAW ZWIERZĄT STOPNIOWO LIMINUJĄ Z UŻYCIA METODY TESTOWANIA SKŁADNIKÓW NA ZWIERZĘTACH . TG Metoda Cel testu KOSMETYKÓW Podmiot walidujący OECD Modele oparte o zrekonstruowaną tkankę ludzką
DO
OECD TG 437
Bovine Corneal Opacity
Uszkodzenie oka OECD TOKSYKOLOGICZNYCH Proficiency Standards CZĘŚCIOWEGO LUB CAŁKOWITEGO ZWIERZĄT W ICCVAM;ECVAM;JaCVAM EKSPERYMENTACH and Permeability (BCOP) assay ZASTĄPIENIA Draft TG on histopathology MOGĄ BYĆ STOSOWANE NASTĘPUJĄCE SYSTEMY: OECD TG 438 Chicken EyeKOMÓRKOWE (ICE) assay Uszkodzenie oka ICCVAM;ECVAM;JaCVAM OECD Proficiency Standards METODY IN VITRO: Isolated HODOWLE , ZREKONSTRUOWANE TKANKI, SYSTEMY CO-CULTUR Draft TG on histopathology EX VIVO: WYIZOLOWANE ZWIERZĘCE TKANKI I ORGANY, Isolated Rabbit Eye (IRE) assay Uszkodzenie oka (a) IN SILICO: SYMULACJE KOMPUTEROWE I MODELE MATEMATYCZNE, NP. QSAR Hen’s Egg Test – Chorio-Allantoic Membrane assay (HET-CAM)
Uszkodzenie oka
(a)
DEALNIE BYŁOBY ZASTĄPIĆ TRADYCYJNĄ METODĘ BADANIA NA ZWIERZĘCIU JEDNĄ METODĄ ALTERNATYWNĄ Fluorescein Leakage Test Method, Uszkodzenie oka ECVAM/ESAC Draft TG INVITTOX Protocol 71 N VITRO, CO POZWOLIŁOBY UTRZYMAĆ PROSTY I EKONOMICZNY REŻIM TESTOWANIA, OCZYWIŚCIE PRZY Test Method, INVITTOX Podrażnienie / Uszkodzenie oka ECVAM/ESAC;ICCVAM Draft TG JAKOŚCI NIŻ AŁOŻENIU, ŻECytosensor NOWAMicrophysiometer METODA IN VITRO DOSTARCZY DANYCH RÓWNIE DOBRYCH LUB LEPSZEJ Protocol 102 modified RADYCYJNE Tab. 1. Zwalidowane metody alternatywne BADAIA IN VIVO. SPRAWA NIE JEST JEDNAK TAKA PROSTA. 2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
Organotypowe metody in vitro
REKLAMA
27
Test BCOP wykorzystuje oczy krów uzyskane przy produkcji mięsa. Rogówka jest odizolowana od reszty oka i utrzymywana w uchwycie. Badana substancja jest aplikowana do wyizolowanej rogówki na określony czas, a następnie zostaje usunięta. W badaniu określane są: wpływ substancji na przepuszczalności rogówki dla fluoresceiny (kolorowy barwnik) oraz wzrost zmętnienia rogówki (przenikanie światła przez rogówkę). Oba te punkty końcowe testu zostały wykorzystane w teście podrażnienia oka królika Draize in vivo i ogólnie odzwierciedlają stopień uszkodzenia rogówki z badanego materiału. Test ICE wykorzystuje oczy kurcząt , uzyskane przy produkcji mięsa. Oko umieszczane jest w urządzeniu, które pozwala zachować wilgoć i umożliwia aplikację badanej substancji. Testowane substancje są stosowane bezpośrednio na tkankę zarówno w czystej postaci lub w stężeniach będących obecnie w użyciu. Oceniane są trzy rekacje rogówki: obrzęk, jej zmętnienie oraz zatrzymanie fluorosceiny. Potencjał drażnienia substancji, oblicza się następnie od średnich wartości tych pomiarów. Na tej samej podstawie używane są do testów izolowane oczy królików. W opinii ECVAM metody BCOP oraz ICE częściowo zastępują badanie podrażnienia oka królika in vivo. OECD [BCOP – TG 437, ICE - TG 438] zaleca BCOP oraz ICE do wykorzystania jako część wielopoziomowej
strategii badawczej w celu klasyfikacji i oznakowania rejestracyjnego w BADANIE DRAIZE
W
określonych dziedzinach zastosowania. Jednakże substancje badane mogą
być klasyfikowane żrące lub silnie drażniące dla oka , w określonych METODZIE Djako RAIZE CHEMIKALIA MIESZANINY okolicznościach i przyWPROWADZANE szczególnych ograniczeniachSĄ bez dalszych badań na ORAZ PREPARATY BEZPOŚREDNIO królikach. Substancja dająca wynik ujemny musiałaby być testowana DO WORKA SPOJÓWKOWEGO OKA KRÓLIKA . naDkrólikach RUGIE za pomocą sekwencyjnej strategii badawczej zgodnie z opisem w,OECD 405 OKO SŁUŻY JAKO KONTROLA NEGATYWNA A TG REAK odpowiadającej Metodzie Rozporządzenia Rady (WE) nr 440/2008. CJA ZWIERZĄT JEST B.5MONITOROWANA ZA POMOCĄ UJEDNOLICONEGO SYSTEMU PUNKTACJI USZKODZEŃ Test ROGÓWKI , HET-CAM SPOJÓWKI I TĘCZÓWKI. O DPOWIEDŹ badania używana jest błona kosmówkowa kurzego. Testowane OKA JESTDo KONTROLOWANA PO 1,jaja 24, 48 I 72 substancje bezpośrednio w czystej postaci lub GODZINACH . sąZaplikowane WIERZĘTA SĄna błonę, OBSERWOWANE DO stężeniach będącychPEŁNEJ w użyciu. Oceniane jest uszkodzenie URAZU błony. MOMENTU OCENY WIELKOŚCI OKA I Retrospektywne badanie walidacyjne tych czterech organotypowych JEGO ODWRACALNOŚCI - PRZEZ OKRES DO 21 DNI. testów, tj. Bovine Corneal Opacity & Permeability test [BCOP], Isolated
uzasadnioneLUB do identyfi kacji substancji żrących i silnie drażniących oko. ALKILOWANIE INNE KOWALENCYJNE INTERAKCJE Wytyczne w zakresie badań dla tych dwóch badawczych zostały Z MAKROCZĄSTECZKAMI (NP . metod WYBIELACZE , NADTLENKI);przyjęte przez Radę OECD 7 września 2009 r. Retrospektywna analiza zebranych danych została przeprowadzona
przez ICCVAM celem oceny czterech organotypowych do identyfi kacji ODWRACALNOŚĆ URAZU OKAtestów JEST WAŻNYM ELEMEN
łagodnie drażniących lub nieSUBSTANCJI drażniących substancji. W maju 2009 recenzenci TEM W KLASYFIKACJI JAKO DRAŻNIĄCEJ panelu ICCVAM zaleciliZ metodę BCOP do identyfikacji OKO. DLA OKA Wokulistycznego PORÓWNANIU USZKADZAJĄCĄ materiałów niesklasyfikowanych (ICCVAM, 2009).
ZNANY OD 1944 TEST DRAIZE PODRAŻNIENIA OKA e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
A AŻ ONY W W
Ó Ó JJ
R ÓWN O ZZ R
Chicken EyeSTOSOWANIE test [ICE], Isolated RabbitŚRODKÓW Eye test [IRE], Hens Egg Test on the MIEJSCOWE CHEMICZNYCH Chorio-Allantoic Membrane [HET-CAM], zostało przeprowadzone MOŻE POWODOWAĆ PODRAŻNIENIE I / LUBw latach USZKOi 2006 przez ICCVAM-NICEATM DZENIE 2003 ROGÓWKI POPRZEZ: [ICCVAM - Interagency Coordinating Committee Validation of Alternative Methods, NICEATM - TheCZYNNE NTP LIZĘ BŁON (NPon.theŚRODKI POWIERZCHNIOWO , Interagency Center forORGANICZNE the Evaluation of Alternative ROZPUSZCZALNIKI ), Toxicological Methods], Odbyło się ono przy współpracy i miało naPOWIERZCHNIOWO celu ocenę zdolności tych DENATURACJĘ BIAŁEK (NP.ECVAM, ŚRODKI do wykrywania substancji silnie drażniących i uszkadzających oko. CZYNNE,testówROZPUSZCZALNIKI ORGANICZNE , ALKALIA Po); niezależnej analizie, dwóch testów, BCOP i ICE, testy te zostały I KWASY zatwierdzone w USA i UE (ICCVAM, ESAC, 2007) jako naukowo ZMYDLANIE LIPIDÓW (NP. 2006: ALKALIA ) ORAZ
ROZ
W
28 | produkcja produkcja Metody oceniające cytotoksyczność oraz metody oparte na fizjologicznych funkcjach komórki Kolejnym krokiem w eliminacji badań z użyciem zwierząt i zastąpieniu ich mniej skomplikowanymi modelami in vitro, jest przeprowadzanie badań przy
W badaniu dokonano zestawienia istniejących danych sporządzonych zgodnie z modułowym podejściem ECVAM do walidacji i zasadzie weight-of-evidence. Po niezależnych analizach, dwa testy CM i FL, zostały naukowo
użyciu pojedynczej komórki lub jednowarstwowej kultury komórkowej. Są
zwalidowane jako pierwszy krok w ramach podejścia „Odgórnego” w celu
to zazwyczaj komórki nabłonka podobne do tych, które tworzą zewnętrzną
odróżnienia substancji żrących i silnie drażniących od wszystkich pozostałych
powierzchnię rogówki.
klas dla substancji chemicznych rozpuszczalnych w wodzie (ESAC, 2009). Ponadto CM zostało naukowo potwierdzone do użycia jako pierwszy krok
Cytosensor microphysiometer [CM] Zmiany w metabolizmie komórkowym są rejestrowane w czasie rzeczywistym przez czujnik. Ogólnie rozcieńczenie badanego materiału dodawanego do pożywki jest
w ramach podejścia „Oddolnego” przydatnego do odróżnienia substancji niedrażniących od wszystkich innych klas rozpuszczalnych w wodzie surfaktantów i rozpuszczalnych w wodzie surfaktantów zawierających mieszaniny (ESAC,2009. ICCVAM ocenił również zintegrowaną strategię badań służącą do oceny
zwiększane aż do osiągnięcia określonego punktu końcowego (zmniejszenie
potencjalnego działania drażniącego oczy przez antybakteryjne środki
metabolizmu).
czyszczące. Użyto następujących metod badawczych: BCOP i EpiOcular i Microphysiometer Cytosensor. Według ICCVAM zanim ten zestaw badań
Fluorescein Leakage [FL] W tym teście komórki docelowe, czyli pierwotne lub ciągłe linie fibroblastów
zostanie przyjęty, potrzebne są dodatkowe dane. Kilka metod badań in vitro opartych na komórkach, jest obecnie w fazie
lub komórek nabłonkowych, wzrastają w płynnej hodowli jednowarstwowej.
międzylaboratoryjnych badań walidacyjnych. W fazie rozwoju są również
Pojedyncza warstwa komórek działa jak bariera dla powszechnie stosowanego
metody podobne do BCOP, wykorzystujące oczy wieprzowe (PCOP).
barwnika, fluoresceiny. Do pożywki hodowlanej lub na powierzchni błony komórkowej w określonym czasie dodawane są albo wzrastające rozcieńczenia
Modele oparte o zrekonstruowaną tkankę ludzką
Wśród proponowanych modeli oraz testów zastępujących in vivo A LTERNATYWNE M ETODY I N V ITRO B ADANIA P ODRAŻNIENIA OKA najbardziej obiecującym systemem in vitro jest zrekonstruowany trójwymiarowy Jeśli komórki są uszkodzone lub zabite przez badaną substancję, tracą badanego materiału albo pojedyncze stężenia w różnych okresach czasu.
zdolność do działania jako bariera dla fluoresceiny. Punktem końcowym jest JOANNA ORGANIŚCIAK -PŁACHTA indukcja przepuszczalności monowarstwy. Następujący ruch tego barwnika SALT CITY Pprzez HARMA CENTER warstwę komórek może być mierzony i jest ilościowym wskaźnikiem uszkodzenia komórek.
JEDNYM
(3-D) model ludzkiej rogówki. EpiOcular-EIT [EIT- eye irritantion test] przeznaczony jest do przewidywania zmian w rogówce oraz oszacowania stopnia jej uszkodzenia na podstawie pomiaru żywotności ludzkich komórek po kontakcie z substancją.
Z ELEMENTÓW OCENY BEZPIECZEŃSTWA WIELU RODZAJÓW PRODUKTÓW JEST OCENA PRAWDOPOobecnie sklasyfikowanych wg GHS (Globalny Harmonised System) oraz wg Neutral Red Release [NRR] / Neutral Red Uptake [NRU] OBIEŃSTWA SPOWODOWANIA PODRAŻNIENIA, BĄDŹ USZKODZENIA OKA. W tym teście komórki docelowe, czyli pierwotne lub ciągłe linie fibroblastów klasyfikacji europejskiej, w dużej mierze się pokryły. Jak pokazały przeprowadzone testy, wyniki badań substancji drażniących
DO
NIEDAWNAMedium STANDARDOWĄ METODĄ OCENY POTENCJAŁU DRAŻNIĄCEGO / USZKADZAJĄCEGO SUBSTANCJI żrące dla oka i które stanowią najpoważniejsze zagrożenie dla oka, nie zostały może być usunięte przy dozowaniu. YŁ OPRACOWANY W 1944 ROKU , TEST D RAIZE PODRAŻNIENIA OKA KRÓLIKA. sklasyfikowane jako niedrażniące w tym teście. Do pożywki dodawane są na ogół zwiększające się rozcieńczenia lub komórek nabłonkowych, są hodowane w płynnej hodowli jednowarstwowej.
BADANIE
badanego materiału aż do osiągnięcia określonego punktu końcowego (ogólna
Co ważne, żadna z substancji chemicznych Kategorii 1 wg GHS, które są
System EpiOcular-EIT przeszedł pomyślnie fazę pre-walidacji
TO cytotoksyczność). JEDNAK W CORAZ WIĘKSZYM STOPNIU BYŁO KRYTYKOWANE ZA BRAK POWTARZALNOŚCI w międzynarodowym wieloośrodkowym badaniu sponsorowanym WYNIKÓW, PRZESZACOWANIE REAKCJI CZŁOWIEKA ORAZ przez OKRUCIEŃSTWO WOBEC ZWIERZĄT. COLIPA, a obecnie znajduje się w fazie walidacji. Neutral Red Release [NRR] używa krótkich czasów ekspozycji (kontakt
Pomimo faktu, że EpiOcular, czyli zrekonstruowany trójwymiarowy (3-D) z substancją może się pojawić w czasie przypadkowego kontaktu z okiem, NIEDAWNO WPROWADZONA SIÓDMA POPRAWKA DYREKTYWY KOSMETYCZNEJ ORAZ EUROPEJSKIE PRZEPISY model tkanki ludzkiej rogówki imituje tylko rogówkę, jest to jeden z najbardziej po którym szybko następuje spłukanie). Neutral Red Uptake [NRU] używa REACH ZWIĘKSZYŁY ZAPOTRZEBOWANIE NA ROZWÓJ BADAŃ PODRAŻNIENIA OKA METODAMI IN VITRO. dłuższego czasu ekspozycji. ZMIANY USTAWODAWSTWA ORAZ ROSNĄCA PRESJA ORGANIZACJI BRONIĄCYCH PRAW ZWIERZĄT STOPNIOWO LIMINUJĄ Z UŻYCIA METODY TESTOWANIA SKŁADNIKÓW KOSMETYKÓW NA ZWIERZĘTACH. Red Blood Cell Test [RBC]
DO
Podrażnienie oka można oszacować poprzez uszkodzenia samych
CZĘŚCIOWEGO LUB CAŁKOWITEGO ZASTĄPIENIA ZWIERZĄT W EKSPERYMENTACH TOKSYKOLOGICZNYCH błon komórkowych, np. krwinek czerwonych. W tej metodzie użyte są różne MOGĄ BYĆ STOSOWANE NASTĘPUJĄCE SYSTEMY: rozcieńczenia materiału, monitorowane zaś są: liza - uwolnienie hemoglobiny METODY IN VITRO : HODOWLE KOMÓRKOWE, ZREKONSTRUOWANE TKANKI, SYSTEMY CO-CULTUR i jej denaturacja. Liza błony jest ilościowo określana na podstawie pomiaru EX VIVO: WYIZOLOWANE ZWIERZĘCE TKANKI I ORGANY, ilości uwolnionej hemoglobiny. IN SILICO: SYMULACJE KOMPUTEROWE I MODELE MATEMATYCZNE, NP. QSAR Retrospektywne badanie walidacyjne czterech metod cytotoksycznych oraz
DEALNIE BYŁOBY ZASTĄPIĆ TRADYCYJNĄ METODĘ BADANIA NA ZWIERZĘCIU JEDNĄ METODĄ ALTERNATYWNĄ opartych na fizjologicznych funkcjach komórki, tj. Cytosensor microphysiometer N VITRO, CO [CM], POZWOLIŁOBY UTRZYMAĆ PROSTY I EKONOMICZNY REŻIM TESTOWANIA, OCZYWIŚCIE PRZY Fluorescein Leakage [FL], Neutral Red Release [NRR], Red Blood Cell AŁOŻENIU, ŻETestNOWA METODA IN VITRO DOSTARCZY DANYCH RÓWNIE DOBRYCH LUB LEPSZEJ JAKOŚCI NIŻ [RBC], miały miejsce pomiędzy majem 2006 oraz październikiem 2008. RADYCYJNE BADANIA IN VIVO.
SPRAWA
NIE JEST JEDNAK TAKA PROSTA. 2/2012
BADANIE DRAIZE
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
produkcja | 29 obiecujących systemów in vitro w przewidywaniu podrażnienia oka
Trzecim czynnikiem jest spodziewany poziom toksyczności badanego
– a zwłaszcza uszkodzenia rogówki i podrażnienia spojówki.
materiału. Metody oparte na rozcieńczaniu polegają na stosowaniu różnych
Pełnej grubości tkanka EpiOcular (obecnie w fazie rozwoju) będzie
stężeń substancji, aby określić czułość i zakres dynamiczny badania.
prawdopodobnie kolejnym udoskonaleniem dokładności tej metody.
W przeciwieństwie do tego metody oparte na miejscowej aplikacji, w której
Niedawno opracowany model EpiOcular-FT (zbudowany z komórek
testowany materiał jest aplikowany w czystej postaci, aby zapewnić zakres dynamiki,
rogówki oraz zrębu) może być używany do kontroli głębokości uszkodzenia
stosuje się różny czas ekspozycji (konstrukcje tkanek) lub stabilności tkanki (BCOP).
oraz rekonwalescencji po urazie.
Warto zapamiętać Przeprowadzenie badania in vitro
Uszkodzenie nabłonka rogówki wynikające z narażenia na działanie
Różnorodne testy in vitro są przystosowane do wielu rodzajów testowanych
substancji chemicznych i mieszanin chemicznych może wpłynąć negatywnie
substancji i różnych zakresów ich toksyczności. Wybór prawidłowego testu
na funkcję tkanek i może mieć różne efekty, począwszy od łagodnego
in vitro oraz przeznaczenia musi być starannie rozważony.
podrażnienia, do utraty przejrzystości rogówki lub ślepoty.
Każdy test wykazuje nieco inny poziom wrażliwości aby poprawnie
Przez ostatnie 20 lat, szeroko zakrojone badania przeprowadzono
wytypować tylko określony zakres klas chemicznych. Aby więc prawidłowo
w celu rozwoju oceny potencjału działania drażniącego oko przez kosmetyki,
przewidywać, badania in vitro muszą spełnić co najmniej dwa warunki.
artykuły gospodarstwa domowego i produkty higieny osobistej. Badania te
Po pierwsze muszą one odpowiednio modelować kinetykę oddziaływania, tzn. muszą akceptować badany materiał w tej samej formie fizycznej jak test
doprowadziły do szczegółowego zrozumienia mechanizmów, działania tych produktów na tkankę oka.
zwierzęcy, muszą być zaaplikowane w tym samym stężeniu jak w badaniu
Niewątpliwą przeszkodą w całkowitym zastąpieniu badań na zwierzętach
zwierzęcym i muszą pozostawać w kontakcie z badanym materiałem w tym
metodami alternatywnymi, jest brak zatwierdzenia wielu metod w ECVAM oraz
samym okresie czasu.
długotrwały proces naukowej oceny i walidacji metod alternatywnych.
Po drugie, punkty końcowe, które są opracowane w analizie in vitro muszą
W
Z drugiej strony walidacja testów in vitro podrażnienia oka jest trudna,
być predykcyjnie oparte na reakcji tkanek in vivo i ten związek musi być
ponieważ badania na zwierzętach nie są do końca powtarzalne oraz stanowią
zrozumiały. Obecnie nie wszystkie testy in vitro w pełni spełniają te kryteria.
kombinację subiektywnych obserwacji wielu tkanek oka.
Istnieją dwa ogólne rodzaje testów in vitro - te, w których substrat jest
ludzkiego przez nowe produkty i składniki.
w wodzie:
• „A Summary Report of the COLIPA International Study on Alternatives to the Draize
METODZIE DRAIZE CHEMIKALIA , dlaMIESZANINY ORAZ PREPARATY WPROWADZANE SĄ BEZPOŚREDNIO D Wyniki badań mogą dostarczyć istotnych informacji oceny Dotychczas opracowane badania in vitro stanowią zróżnicowaną grupę, WORKA toksykologicznej, SPOJÓWKOWEGO OKA KRÓLIKA . D RUGIE OKO SŁUŻY JAKO KONTROLA NEGATYWNA , A REAKCJ pod warunkiem stosowania i interpretacji badania w sposób od stosunkowo prostych testów z wykorzystaniem pojedynczych komórek ZWIERZĄT JEST ZAczynniki, POMOCĄ UJEDNOLICONEGO SYSTEMU PUNKTACJI ROGÓWKI empiryczny oraz MONITOROWANA gdy brane są pod uwagę kluczowe takie jak: rodzaj do bardziej wyrafinowanych testów, które korzystają z odrzuconychUSZKODZEŃ tkanek SPOJÓWKI I TĘCZÓWKI . O DPOWIEDŹ OKA JEST KONTROLOWANA PO 1, 24, 48 I 72 GODZINACH . Z WIERZĘT używanego produktu, oczekiwany poziom toksyczności, wymagany rozkład, zwierzęcych lub zrekonstruowanej tkanki ludzkiej. Odpowiednio zaprojektowane SĄ OBSERWOWANE DOoraz MOMENTU URAZU OKA informacji I JEGO ODWRACALNOŚCI - PRZE przeznaczenie tych danych dostępne zasoby. OCENY PEŁNEJ WIELKOŚCI testy in vitro dostarczą więcej niezbędnych o procesie uszkodzenia OKRES DONajpierw 21należy DNIrozważyć . rozpuszczalność badanej substancji w wodzie. oka, co w przyszłości pozwoli precyzyjniej przewidzieć ryzyko podrażnienia oka
MIEJSCOWE ŚRODKÓW CHEMICZNYCH MOŻEżadna POWODOWAĆ PODRAŻNIENIE I / Draize. LUB USZKODZENI całkowicie STOSOWANIE zanurzony w pożywce wzrostowej (np. metoda Neutral Red Uptake) Obecnie z zatwierdzonych metod nie zastępuje w całości badania ROGÓWKI POPRZEZ : docelowa jest dostępna do bezpośredniej oraz te, w których powierzchnia Prace nad stworzeniem nowych metod badania podrażniania oka LIZĘ BŁON ( NP . ŚRODKI CZYNNEtrwają , ROZPUSZCZALNIKI aplikacji badanego materiału (TEAPOWIERZCHNIOWO np. – tissue equivalent test). Przykłady bezustannie, dlatego w przyszłościORGANICZNE możemy spodziewać ), się bardziej DENATURACJĘ BIAŁEK ( NP . ŚRODKI POWIERZCHNIOWO CZYNNE , ROZPUSZCZALNIKI ORGANICZNE , ALKALI metod, które są najbardziej odpowiednie w zależności od rozpuszczalności zaawansowanych metod włączanych w wielopoziomowe strategie badawcze I KWASY ); w wodzie i postaci materiału do badań są następujące: lub nawet pojedynczej metody w całości odzwierciedlającej wpływ substancji ZMYDLANIE LIPIDÓW (NP. ALKALIA) ORAZ na trzy podstawowe tkanki oka: rogówkę, spojówkę i tęczówkę. ALKILOWANIE INNE KOWALENCYJNE INTERAKCJE Z MAKROCZĄSTECZKAMI (NP. WYBIELACZE, NADTLENKI) Metody in LUB vitro odpowiednie dla preparatów rozpuszczalnych Źródła ODWRACALNOŚĆ • metody BCOP URAZU
Rabbit EyeW Irritation Test.” Toxicology in Vitro 1 I (1997) 141-179 OKA JEST WAŻNYM ELEMENTEM KLASYFIKACJI SUBSTANCJI JAKO DRAŻNIĄCE • „Evaluation of the EpiOcularTM Tissue Model as an Alternative to the Draize Eye DLA OKA W PORÓWNANIU • metody Fluorescein Leakage [FL] Z USZKADZAJĄCĄ OKO. Irritation Test” M. Stern, M. Klausner, R. Alvarado, K. Renskers and M. Dickens.
• „Development of the EpiOcular™ Eye Irritation Test for Hazard Identification and Labelling of Eye Irritating Chemicals in Response to the Requirements of the EU. NANY • OD EST Kosmówkowej RAIZE[CAM] PODRAŻNIENIA OKA KRÓLIKA WYKORZYSTUJE SKOMPLIKOWANY SYSTEM system oparty na Membranie • Cosmetics Directive and REACH Legislation” Yulia Kaluzhny, Helena Kandárová, Patrick PUNKTACJI KTÓRY ODZWIERCIEDLA STOPIEŃ USZKODZENIA ONADTO Hayden, Joseph TRZECH Kubilus, Laurence d’GŁÓWNYCH Argembeau-Thornton1 andTKANEK Mitchell Klausner. OKA • Cytosensor microphysiometer [CM] • “Update on the COLIPA research programme for development of in vitro alternative OCENIANE SĄ ODWRACALNOŚĆ ORAZ NASILENIE OBJAWÓW methods for eye irritation” Pauline McNamee1 (Chairperson), Lieve Declercq, Ann De Smedt, Bart De Wever, Claudine Faller, John Harbel, Penny Jones, Monique Metody in vitro odpowiednie dla preparatów hydrofobowych: Marrec-Fairley, Klaus Schroeder, Magalie MODYFIKOWANĄ METODĄ RAIZE JEST OW OLUME YE Wolfgang ESTPape, Uwe Pfannenbecker,KTÓRA WYKORZYSTUJE JEDN • metody aplikacji miejscowej Tailhardat, Christine Van den Berghe and Freddy Van Goethem. DZIESIĄTĄ MATERIAŁU ZWYKLE APLIKOWANEGO DO OKA KRÓLIKA POZWALA LEPIEJ PRZEWIDZIE • “In Alternatives for Ocular Irritation” Rodger D. Curren and John W. Harbell • metody BCOP • DLA ALLTOX ZWIERZĄT - http://alttox.org/ REAKCJĘ OKA LUDZKIEGO I JEST BEZPIECZNIEJSZA • metody Fluorescein Leakage [FL] • COLIPA - http://www.colipa.eu/ • MatTek web - http://www.mattek.com/pages/abstracts/searchresults/ • system oparty na Membranie Kosmówkowej CAM IIVS - http://www.iivs.org/ ETYKIETOWANIA ONADTO ZALECIŁO • ABY ISTNIEJĄCE DANE W TYM OGRANICZONYM • TSAR - http://tsar.jrc.ec.europa.eu/.
Z
• metody Neutral Red Release [NRR] / Uptake [NRU]
,
1944 T
.P
.
Z
R
D
D
.P
L
ECVAM
V
E
,
T
(LVET), . LVET .
LVET
OBSZARZE STOSOWANIA, BYŁY UŻYTE JAKO DANE UZUPEŁNIAJĄCE DLA PRZYSZŁYCH BADAŃ WALIDACYJN
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
30 | produkcja
Testy stabilności produktów kosmetycznych Część 2 Irena Ozga Cosmetosphera
Kontynuując tematykę testów stabilności postaram się omówić sposoby prowadzenia testowania oraz rodzaje zmian, jakim produkty mogą podlegać w czasie starzenia. Metody testowania Jeśli chodzi o metodę testowania, to trudno podać jeden rodzaj testu na zapewnienie stabilności produktu. Brak jest jednej metody testowania. Przemysł kosmetyczny jest bardzo niejednorodny
Za próbę referencyjną może być przyjęta albo próbka przechowywana w temperaturze pokojowej lub w 4 stopniach Celsjusza (lodówka). Pozostałe próby są do niej porównywane pod kątem istotnych parametrów. Czasy testowania mogą być różne. Minimalnie jest to od 3 miesięcy,
i metody będą się różnić w zależności od typu produktu, sposobu
aż po pełen okres przydatności do użycia. Określone parametry,
użytkowania i aplikowania, rodzaju opakowania, składu, czy warunków
zdeterminowane jako istotne dla jakości produktu np. wygląd, kolor,
przechowywania i transportu. Pomocą dla tych, którzy potrzebują
zapach, pH, lepkość są sprawdzane w określonych odstępach czasu
wskazówek mogą być wytyczne Colipa dotyczące testowania
w trakcie trwania testów.
produktów kosmetycznych: ’Guidelines on stability testing of cosmetic product’ (Colipa/CTFA). Stosowane są różne metodologie testowania w zależności od rodzaju
Zwykle odczyty początkowo są prowadzone co 2 tygodnie, celem zaobserwowania zmian, później częstotliwość testowania się zmniejsza i odczyty są po 4-8 tygodniach. Pomocą w przewidywaniu stabilności produktów mogą być również
produktu. Najbardziej popularne metody testowania to:
testy stresowe/szybkie, polegające na testowaniu produktu naprzemiennie
• Testy starzeniowe pełnym programie temperaturowym
w wysokiej i niskiej temperaturze lub wirowaniu produktu. Ten rodzaj
• Testy stresowe (szybkie)
testowania będzie owocny m.in. dla pewnych rodzajów emulsji, czy mas
• W niskiej temperaturze (zamrażarkowe -freeze-thaw)
na bazie środków powierzchniowoczynnych. Informacje jakie możemy
• Test wirówkowy
uzyskać z tego typu testowania to m.in.
• Metody instrumentalne
• upewnienie się co do rozpuszczalności składników (np. tendencje do
Najbardziej popularne jest przeprowadzanie testów w pełnym zakresie
sedymentacji składników czy do mętnienia) • niestabilność emulsji – tendencje do wycieku oleju.
temperatur. Jeśli chodzi o testy w pełnym zakresie temperatur to produkty
Testy te można prowadzić przed rozpoczęciem testowania w pełnym
powinny być testowane zarówno w oryginalnych opakowaniach
zakresie temperatur. Testy te dadzą nam pogląd na temat zachowania
(rynkowych) jak również w opakowaniach referencyjnych (inertnych dla
produktów. Niestety, nie zawsze te testy są w pełni miarodajne, jako, że inne
produktu) np. opakowania szklane. Istotne jest, aby na testy stabilności
zmiany mogą zachodzić w czasie stresowego testowania mas niż zmiany
nastawić oryginalne opakowania w jakich produkt znajdzie sie na półce jak
obserwowane w podwyższonej temperaturze. Jednakże, testy stresowe
i opakowania inertne, z tego względu, że w przypadku zmiany parametrów
dadzą nam dużo informacji na temat produktu i na ich podstawie możemy
produktu jesteśmy w stanie stwierdzić, czy zmiana jest spowodowana
przeprowadzić jeszcze pewne korekty receptury przed nastawianiem jej na
niekompatybilnością opakowania i masy, czy też przyczyną jest zmiana
pełne testy stabilności. Należy również pamiętać, że testowanie w niskiej
masy.
temperaturze daje nam również pogląd na zachowanie produktu w przypadku
Zakresy temperatur mogą być różne. Najbardziej popularny schemat testowania to tzw. pełen program temperaturowy: • Lodówka (4 C)-próba kontrolna O
• Temperatura pokojowa (albo 20OC) • 37OC (może być z kontrolą wilgotności)
zamarznięcia, co może być istotna informacją w sytuacji, gdy chcemy określić warunki brzegowe przechowywania lub transportu. Coraz częściej są również stosowane metody instrumentalne pomiaru stabilności. Najczęściej są one stosowane jako metoda komplementarna, a nie jako
• 40OC lub 45OC może być z kontrolą wilgotności)
alternatywa pełnych testów stabilności. Dają one możliwość szybszego
• 50OC może być z kontrolą wilgotności)
przewidzenia zmiany takiej jak koagulacja, sedymentacja czy flokulacja.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
Metody instrumentalne bazują na analizie światła rozproszonego i odbitego, analizie potencjału zeta lub spektrofotometrii.
Rodzaje niestabilności Rodzaje niestabilności, jakich możemy się spodziewać w czasie trwania testów starzeniowych, zależą od rodzaju produktu. Każdy kosmetyk będzie podlegał innym rodzajom zmian. Rodzaje niestabilności ogólnie możemy podzielić na niestabilność: • Chemiczną , gdzie możemy zaliczyć m.in.: – Hydrolizę składników aktywnych – Zmiany kompozycji zapachowej – Utlenianie tłuszczów. • Fizyczną, gdzie możemy zaliczyć m.in.: – Krystalizację – Separację – Sedymentację – Koalescencję – Śmietanowanie. • Mikrobiologiczną, gdzie wzrost mikroorganizmów może spowodować np. efekt bombażu, destabilizację emulsji, zmiany pH, barwy lub zapachu. Najbardziej niestabilne formy w kosmetykach to emulsje. Ze względu na swoja formę (przynajmniej dwie nie mieszające się ze sobą fazy) układy te będą dążyć do najniższej entropii i destabilizacja emulsji będzie tylko kwestią czasu. Zmiany zachodzące w emulsjach można podzielić na zmiany odwracalne i nieodwracalne. Śmietanowanie ,sedymentacja i flokulacja to zmiany tzw. odwracalne. Po wymieszaniu emulsji układ wraca do formy wyjściowej. Śmietanowanie - cząsteczki fazy rozproszonej (najczęściej o/w) dążą do powierzchni układu, nie zmieniając rozmiarów (różnica gęstości faz). Sedymentacja - cząsteczki fazy rozproszonej (najczęściej w/o) gromadzą sie na dnie naczynia, również bez zmiany swoich rozmiarów. Flokulacja - cząsteczki fazy rozproszonej (najczęściej o/w) łączą się ze sobą, ale każda z nich zachowuje swoja tożsamość . Flokulacja jest zmianą, która bardzo często przechodzi w tzw. koagulacje, która jest juz zmianą nieodwracalną. Koagulacja - cząsteczki fazy rozproszonej zlewają się ze sobą powodując wyciek oleju lub tzw. złamanie emulsji. W podsumowaniu pragnę podkreślić wagę i znaczenie testów stabilności. Pamiętajmy, że testy stabilności są jednym z narzędzi, które determinują okres ważności kosmetyku, a także datę ważności po otwarciu (symbol ‘open jar’). Prawidłowo i rzetelnie przeprowadzone testy stabilności gwarantują nam nie tylko zgodność z wytycznymi prawa, ale przede wszystkim dają nam one świadomość bezpiecznego i trwałego kosmetyku, co powinno być celem każdego producenta.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
31
32 | opakowania 32 opakowania
Kreatywność i piękno po chińsku Zbigniew Rogalski AREXIM Packaging
W Szanghaju odbyła się kolejna edycja międzynarodowych targów kosmetycznych China Beauty. Tegoroczna majowa wystawa dowiodła, że chińscy producenci opakowań stawiają na współczesny design, nie kopiują projektów z Europy, zaskakują za to nowymi formami i rozwiązaniami.
Niekwestionowanym królem targów był niewątpliwie „Akryl”. Piękne
kamieniami. W ten sposób powstały małe dzieła biżuteryjnej sztuki, które
serie akrylowych opakowań kosmetycznych przyciągały wzrok już samą
wywierały na gościach wystawy China Beauty wrażenie przepychu
kolorystyką. Dominowały intensywne barwy – żywe i nasycone. Wśród
i bogactwa. Inne opakowania przyozdobiono wykorzystując kwieciste
nich prym wiodły: pomarańcz, fiolet, róż i zieleń. Chińscy producenci lubią zabawy z kolorami, dlatego często na słoikach, flakonach i dyspenserach stosują efekt cieniowania
i zwierzęce motywy (np. cętki) albo też struktury imitujące drewno lub marmur. Nie zabrakło również zdobień zainspirowanych kulturą arabską
czy też innego przejścia kolorystycznego. Zaznaczyć jednak
lub minionymi epokami, ale nawet w tym przypadku nie jest to
trzeba, że zwolennicy tradycji również znaleźliby coś dla siebie,
powielanie schematów, a nowa odsłona klasyki. Nawiązując do
nie brakowało bowiem klasycznej bieli i czerni, które nadawały
magicznych lat 60-tych Chińczycy stworzyli serię retro flakoników
opakowaniom szlachetną nutkę elegancji.
z pompkami w kształcie gruszki, które służą do pakowania nie
Wśród zdobień, oprócz szeroko stosowanej metalizacji oraz
tylko, jak za dawnych lat - perfum, ale także do przechowywania
hot-stampingu, pojawiły się metody bardziej „bogate” i okazałe.
pudrów. Chiny to kraj kontrastów, dlatego obok bogato
Zobaczyć można było na przykład nakrętki do chińskich
zdobionych form stały skromne projekty, które były piękne
słoiczków ręcznie wysadzane perłami lub drogocennymi
w swej prostocie, czarowały swym minimalizmem.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
33
drewniane elementy, takie jak: korek czy łyżka-miarka, to otrzymamy produkt zgodny z trendem EKO, panującym aktualnie na całym świecie. W Chinach popularne są również formy, które nawiązują kształtem do swej zawartości, na przykład w opakowaniu do złudzenia przypominającym prawdziwą brzoskwinię kryje się krem, zawierający ekstrakt z tego owocu, a w ozdobnej strzykawce kosmetycznej - serum „zastrzyk młodości”.
Na targach można było zauważyć, że chińscy producenci przywiązują dużą wagę nie tylko do designu opakowań, ale przede wszystkim mają na uwadze ich funkcjonalność. Dowodem na to są, między innymi: szerokie dozowniki, duże formy opakowań, tubki na krem pod oczy z wibrująca nakładką masażerem czy też rozmaite warianty wyciskanych od góry
Idąc tym tropem, łatwo zgadnąć, do czego przeznaczone są
dyspenserów. Na wystawie pojawiło się również bardzo dużo płaskich
opakowania w formie dłoni czy stopy - kształt nie pozastawia w tej kwestii
buteleczek ze sprayem (poziomych lub pionowych), przeznaczonych do
żadnych wątpliwości.
pudrów w płynie i kremów oraz dwuczęściowych opakowań z podwójnymi
W Szanghaju znalazło się również coś dla smakoszy – seria opakowań
pompkami. Te ostatnie, dzięki rozwiązaniu 2 w 1, mogą zamknąć w sobie
kosmetycznych wyglądających jak ciasteczka - babeczki na pewno
równocześnie krem na dzień oraz serum na noc. Za całkowitą nowość
zaspokoiła gusta niejednego miłośnika słodkości. Te „pysznie” wyglądające
należy uznać produkt jednej z chińskich firm - pompkę 360 stopni, która
pojemniki skrywały w sobie sole do kąpieli oraz rozmaite kremy.
działa w każdej pozycji, pod dowolnym kątem.
Czym jeszcze, oprócz zdobień i funkcjonalności, zaskakują chińskie opakowania? Według Zbigniewa Rogalskiego, Dyrektora firmy Arexim Packaging, przede wszystkim odważnym designem: Producenci z Państwa Środka, w porównaniu do swych europejskich konkurentów z branży, są bardziej innowacyjni i kreatywni w poszukiwaniu nowych form. Na światowym rynku wyróżnia ich duża różnorodność kształtów produkowanych opakowań, które potrafią zaskakująco różnić się
Nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie, panuje przekonanie, że
od klasycznych konserwatywnych modeli z Europy. Trzeba przy tym dodać,
chińskie produkty to zwykle tanie podróbki, na domiar złego - kiepskiej
że wbrew panującym stereotypom Chińczycy wykorzystują do produkcji
jakości. Targi China Beauty dowiodły, że to stwierdzenie nie ma nic
dobre jakościowo materiały. Dlatego nasza firma chwali sobie ponad
wspólnego z prawdą. Chińczycy specjalizują się aktualnie w produkowaniu
15-letnią współpracę z producentami Państwa Środka i systematycznie
ekskluzywnych serii opakowań kosmetycznych, którym nijak nie można
ją rozwija.
przypiąć etykietki „chińskiej taniochy”. Produkty te często zaskakują
Kreatywne podejście do nowych form pozwoliło chińskim producentom
swoją formą i niewątpliwie urzekają zdobieniami. Dzięki takim seriom
na stworzenie np. pojemnika na sole do kąpieli z opakowania
kosmetyków, chińskie opakowania powinny kojarzyć się wszystkim
przypominającego kuchenny słoik na makaron. Jeśli do tego dodać
z elegancją, kreatywnością i pięknem.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
2/2012
34 | opakowania
Roll on typu „INVERT” nowy trend rynkowy – historia, proces wdrożenia, szanse i zagrożenia Jacek Olko KAJ Sp. z o.o.
Każdy z nas wie, jak palący jest problem potliwości, kłopotliwych plam na ubraniu, czy nieprzyjemnego zapachu. Istnieje kilka doskonale znanych na rynku wyrobów, których głównym celem jest zniwelowanie tychże zjawisk. Każdy z nas jest konsumentem produktów takich jak dezodoranty w aerozolu, deo stick, suplementy diety mające na celu zahamowanie potliwości „od wewnątrz” czy te najbardziej popularne – deo roll on.
Jaka jest różnica pomiędzy tymi produktami? Dezodoranty w aerozolu to nic innego jak substancja zapachowa wraz z domieszkami hamującymi pocenie zamknięta w aluminiowej bądź stalowej puszce wypełnionej gazem pędnym. Wcześniej jako gaz używany był freon, jednakże w związku z jego szkodliwym wpływem na warstwę ozonową w tej chwili został on zastąpiony poprzez inne gazy nieszkodliwe dla atmosfery. Deo stick to najczęściej dość złożone pod względem technicznym opakowanie, zawierające obok zewnętrznego pudełka wewnętrzny mechanizm umożliwiający jego dozowanie, który działa na zasadzie wykręcania gwintu; pokrywka, której zadanie to zabezpieczyć produkt przed wysychaniem, wreszcie zamknięcie. Proces napełniania jest dość skomplikowany, gdyż polega na tym, iż do złożonego wcześniej opakowania dozujemy wsad, który następnie twardnieje na skutek stygnięcia. Ostatnią, jednakże chyba najbardziej popularną grupą są deo roll on. W 1888 roku mała amerykańska firma opatentowała w Filadelfii środek przeciw poceniu się z cynkiem jako składnikiem aktywnym. Ówczesny antyperspirant stosowany był jako krem i nakładany w okolice ulegające poceniu za pomocą palców. Po bankructwie firmy została ona wykupiona
Klasyczny 3- komponentowy deo roll on
przez amerykańską firmę farmaceutyczną Bristol - Mayers. Pierwszy deo roll on powstał w latach 40 XX wieku, kiedy to Helen Diserens,
zakrętki, która po pewnym czasie znalazła inne zastosowania, niż aplikator
pracownica firmy, zainspirowana konceptem działania długopisu, stworzyła
antyperspirantów. Zaliczyć do nich można zastosowanie w:
aplikator dla antyperspirantu. W 1952 roku firma rozpoczęła dystrybucję
• Branży samochodowej – aplikator smaru, środków przeciwkorozyjnych
produktu pod nazwą Ban Roll-on1. Produkt funkcjonuje na rynku do dnia dzisiejszego, jednakże w Europie i Zjednoczonym Królestwie nosi nazwę
czy też silikonu. • Branży Consumer Healthcare – środki rozgrzewające stawy, mięśnie,
Mum Rolette2. Od tamtego czasu roll on oznaczał plastikową butelkę
preparaty przeciwko komarom; głównie te o wysokim stężeniu olejków
z kulką osadzoną czasami w plastikowym siodełku, zamykaną za pomocą
eterycznych, które mogą działać drażniąco na dłonie czy też oczy.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
36 | opakowania Pierwsze próby podjęte zostały w 2009 roku i to właśnie wtedy
Tak też było do roku 2008, kiedy to jeden z międzynarodowych koncernów wprowadził na rynek butelkę postawioną na zamknięciu, czyli
pojawiło się pierwsze tego rodzaju opakowanie- 3-częściowy roll on
doskonale znane opakowanie „na głowie” znane również pod nazwą
stojący na półkach „na głowie”. Od początku wdrożenia tego projektu
„invert” czy „up side down”. Niewątpliwie zrewolucjonizowało to rynek
najbardziej palącym problemem była całkowita eliminacja wycieku.
opakowań roll on i wprowadziło nowy trend, którym
Przygotowanie wymagało olbrzymiej precyzji i zegarmistrzowskiego
to zainteresowało się wiele firm.
wręcz spasowania komponentów. Należało bardzo uważnie
Opakowania de roll on podzielić możemy dwojako. Jeden podział
przeanalizować konstrukcję główki opakowania, sposobu zamykania
to z pewnością sposób w jaki opakowanie stoi na naszej półce. Mamy
czy też odpowiedniego docisku kulki do wewnętrznej uszczelki.
tutaj do czynienia z klasycznym opakowaniem, stojącym na dnie butelki
Niestety nie można było pozwolić sobie w tym wypadku na
i wspomnianym wcześniej typem „up side down”, czyli stojącym na
zastosowanie np. dodatkowych uszczelek z silikonu, jakie możemy
zamknięciu. Z kolei w każdej z wyżej wspomnianych grup wydzielić
spotkać w stojących na zamknięciu butelkach przeznaczonych
możemy następujące podgrupy:
do żeli pod prysznic.
• Opakowanie 3-komponentowe – składające się z butelki z PP bądź PE,
Sam proces wdrożenia różnił i różni się niewiele od wdrażania
produkowanej na stosunkowo mało popularnej w Europie technologii
standardowego projektu i wygląda w następujący sposób:
wtrysku z rozdmuchem i posiadającej osadzenie dla kulki już
• W pierwszym etapie wykonuje się rysunek techniczny. Jeżeli chodzi
bezpośrednio w butelce, oraz wyprodukowanych w technologii wtrysku
o roll on’a wręcz niemożliwe jest zastosowanie istniejącego na rynku
plastikowej kulki i zamknięcia.
zamknięcia do nowo projektowanej butelki, więc niezbędnym jest
• Opakowanie 4-komponentowe – zawiera wszystkie z powyższych składników, jednakże różnicują go dwa elementy. Butelki najczęściej
stworzenie zupełnie nowego detalu. • Następnie na podstawie zaakceptowanego rysunku przygotowuje się
produkowane są w technologii wtrysku lub rozdmuchu i posiadają
bryłę w technologii FMD. Bryła ta stanowi odzwierciedlenie naszego
dodatkowo wyprodukowany najczęściej z LDPE plastikowy wkład,
przyszłego opakowania.
zwany z angielskiego fitmentem, umieszczany w szyjce butelki, w który
• Po jej zatwierdzeniu przystępuje się do produkcji form.
aplikuje się kulkę. Spełnia on rolę osadzenia kulki.
• Po otrzymaniu form należy przystąpić do prób detali. • Po otrzymaniu od dostawcy prób komponentów należy wykonać bezwzględnie testy linii.
Najbardziej znany na rynku roll on „na głowie”, który jest niejako protoplastą swego gatunku został wyprodukowany właśnie z fitmentem.
• Po zatwierdzeniu prób można rozpocząć seryjną produkcję nowego opakowania.
Jednakże w dobie szukania wszelkich oszczędności pojawiła się potrzeba wyeliminowania fitmentu i produkowania opakowań trójkomponentowych. Usunięcie dodatkowego elementu miało na celu nie tylko obniżenie
Każdy z powyższych etapów wymaga ścisłej kooperacji na
kosztów, ale i zniwelowanie ryzyka związanego z dodatkową częścią
płaszczyźnie dostawca-klient. Najczęściej dla firm kosmetycznych
składową, która może przyczynić się do powstania problemów
wdrażających tego rodzaju opakowanie to ich przysłowiowy „pierwszy raz”
jakościowych.
i często popełniają błędy polegające przede wszystkim na: • Potraktowaniu opakowania typu „invert” jak standardowego opakowania roll on - należy pamiętać, iż to deo roll on to nie to samo co butelka do żelu, natomiast deo roll on typu „invert” to chyba najbardziej wymagające opakowanie i należy poddać je wysoce szczegółowej analizie technicznej i technologicznej. Dotyczy to również testów na liniach napełniających, gdyż w przypadku napełniania maszynowego z pewności nie będzie można używać tych samych prędkości i oprzyrządowania. • Niesprawdzeniu gęstości płynu oraz zmianie tejże gęstości po wcześniejszym wykonaniu testów szczelności i zatwierdzeniu detalu – element, który poza błędami konstrukcyjnymi ma zdecydowanie największy wpływ na wycieki. W tego rodzaju opakowanie nie można zaaplikować płynów o niskiej gęstości, a w żadnym wypadku nie należy używać płynów w konsystencji wody typu np. bloker. •
Wykonaniu testów szczelności przy zaniżonym podciśnieniu – należy zapytać dostawcę opakowania, jakie podciśnienie jest rekomendowane w czasie testów próżniowych. Należy również rozważyć wykonanie testu grawitacyjnego, polegającego na pozostawieniu zamkniętej butelki przez co najmniej 24h
Pierwszy 3-komponentowy deo roll on typu „invert” wdrożony w 2009 roku
2/2012
i obserwacja, czy wyciek istnieje, czy nie.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
opakowania | 37 na standardowej analizie przenikania opakowanie - wsad, ale także analizę, czy w związku z magazynowaniem w zbyt wysokich/ niskich temperaturach, czy też transportem w nieodpowiednich warunkach nie pojawiają się wycieki. • Stwierdzaniu „fałszywych wycieków” – częstokroć w wyniku zastosowania płynu o niewłaściwej gęstości w wyniku używania naszego produktu przez konsumenta w zamknięciu może znaleźć się płyn. Jednakże nie jest to spowodowane wadą samego opakowania, tylko niczym innym jak spłynięciem z kulki resztek pozostałości płynu. Jak można zauważyć wdrożenie tego rodzaju opakowania potrzebuje nie tylko dobrania stosownego komponentu i wsadu, ale wymaga też zmiany mentalności, dostosowania się do nowego produktu i wielopłaszczyznowej współpracy pomiędzy Działem R&D, Produkcji i Dostawcą. Największym atutem wdrożenia roll on’a typu „invert” jest to, że produkt będzie bardziej wyrazisty i innowacyjny. Z pewnością będzie on podążał za najbardziej aktualnymi trendami obowiązującymi w tej grupie kosmetyków. Chyba, że ktoś wymyśli roll on z kulką umieszczoną z boku W związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem wciąż trwają prace nad nowymi opakowaniami typu „invert”- projekt butelki B050
• Niewłaściwe wykonanie testów starzeniowych – należy pamiętać,
– bo wyobraźnia projektantów jest nieskończona niczym wszechświat – co do tego drugiego można mieć wątpliwości… 1
Joey Green, The Apothecary: Elixiers, Remedies, and Tonics - Joey Green’s Incredible Country Store: Potions, Notions and Elixirs of the Past--and How to Make Them Today, Rodale Books, 2004, p. 356.
2
Joey Green, The Apothecary: Elixiers, Remedies, and Tonics - Joey Green’s Incredible Country Store: Potions, Notions and Elixirs of the Past--and How to Make Them Today, Rodale Books, 2004, p. 356.
że wdrożenie tego rodzaju opakowania jest zdecydowanie bardziej czasochłonne. Dlatego też warto wziąć to pod uwagę w samym harmonogramie wdrożenia i nawet jeżeli projekt opóźni się w czasie nie należy skracać czasu testów starzeniowych, polegających nie tylko
REKLAMA
38 | opakowania 38 opakowania
Etykieta
która wyróżnia Justyna Kierzkowska-Grzyb Aniflex Sp.j. Głowacka i Wspólnicy
Obecnie jednym z najbardziej skutecznych sposobów budowania przewagi konkurencyjnej jest właściwe wykreowanie i wypromowanie produktu. Gospodarka wolnorynkowa, w której wielu producentów wytwarza ten sam rodzaj produktu, oferuje go na tym samym rynku i tej samej grupie odbiorców powoduje, że wyróżnienie produktu oraz wzbudzenie pożądania jego posiadania nabiera szczególnego znaczenia.
Opakowanie produktu pełni już nie tylko funkcję ochronną, ale także a może przede wszystkim odgrywa znaczącą rolę w procesie świadomego lub podświadomego wyboru produktu spośród tych oferowanych przez konkurencję. Opakowanie produktu, jego etykieta budują w świadomości konsumenta wyobrażenie o jego jakości i tym samym wywołują potrzeby jego posiadania. Wygląd
Etykiety produkowane dla firmy Stapiz Profesjonalne Kosmetyki Fryzjerskie
produktu nabiera szczególnego znaczenia jeśli myślimy o produktach wymagającej branży kosmetycznej. Mówiąc o jakości i wyglądzie produktu, jego etykiety możemy mówić o widocznych trendach i tendencjach w ich projektowaniu. Istotę tych
walorów produktu; drugi natomiast o tym, że w etykiecie produktu
trendów można przedstawić w czterech punktach:
i jego opakowaniu ważne jest nie tylko to, co zostało na nim
• Prostota. Wg badań angielskiej firmy The Big Picture prosty
wydrukowane, ale także to z czego zostało ono zrobione. Badania
konstrukcyjnie, wyrażający emocje przekaz najlepiej przyciąga
pokazują, że ok. 57% badanych konsumentów deklaruje, że aspekt
uwagę nabywców i tym samym zachęca do impulsowych decyzji
ekologiczny opakowania jest ważnym kryterium wyboru produktu
zakupowych.
i choć często jest to nadal przejaw „ekologicznej poprawności
• Personalizacja. Rozwój druku cyfrowego, którego najnowszym trendem jest technologia Ink Jet UV, umożliwił wprowadzanie zmian w etykiecie (i opakowaniu), a tym samym dostosowanie przekazu do
politycznej”, to jednak należy spodziewać się rozwoju tego trendu w najbliższym czasie. • Klarowność komunikatów. Ważna tendencja doceniająca „nie
ściśle określonej grupy docelowej, co z kolei otwiera wiele nowych
przeładowane informacjami” opakowania i etykiety produktów. Należy
możliwości marketingowych.
pamiętać, że klient najczęściej nie ma zbyt wiele czasu na podjęcie
• Powrót do natury, ekologia. Trend ten można przedstawić w dwóch
decyzji o zakupie, często dokonuje zakupów pod wpływem impulsu
aspektach: pierwszy mówi o widocznych trendach w projektowaniu
i jeśli opakowanie produktu nie komunikuje we właściwy sposób
etykiet i opakowań, a dotyczy głównie podkreślenia spójności produktu
jakości produktu i jego przekazu może przyczynić się wówczas do jego
z naturą poprzez kolorystykę oraz eksponowanie ekologicznych
porażki rynkowej.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
39
Całościowe rozwiązania procesowe dla branży kosmetycznej
Personalizacja produktów kosmetycznych w opłacalnej technologii Ink Jet UV Rosnące potrzeby rynku, a także nacisk na personalizację produktów i perfekcyjną jakość wykonania etykiet produktów kosmetycznych, sprawiły że istotne stało się sprostanie wymaganiom rynku w zakresie różnicowania produktu, dostosowania jego projektu pod względem kolorystycznym, języka czy też regionu oraz sprostanie niewielkim partiom produkcyjnym. Coraz częściej producenci kosmetyków korzystają z możliwości personalizacji swoich produktów dostosowując ofertę do konkretnej, wąskiej grupy docelowej i tym samym doskonałe wyróżnienie oferowanych produktów. Cyfrowy druk etykiet w technologii Ink Jet UV, daje możliwość nie tylko ich personalizacji ale także: • opłacalnej niskonakładowej produkcji etykiet (dla etykietowania krótkich serii produktów lub ich próbnych wersji), • druku etykiet bezpośrednio z pliku komputerowego (eliminując tym samym koszty związane z zakupem form drukarskich oraz dając możliwość nanoszenia zmian w projekcie w zasadzie w każdym momencie), • łączenia nakładów, co w praktyce oznacza możliwość wytworzenia etykiet o tym samym kształcie i wymiarze, ale różnym projekcie po optymalnej, opłacalnej cenie. Jak już wspomniano jedną z najistotniejszych kwestii związanych z wizualną stroną etykiety jest jej kolorystyka. Bezpośredni druk atramentami UV, który w praktyce wykorzystywany jest właśnie w technologii Ink Jet UV daje w efekcie bardzo trwały, wysokojakościowy wydruk umożliwiający doskonały kontrast i żywe barwy eliminując przy tym koszty związane z dalszym zabezpieczaniem produktu. Nieograniczone możliwości zmian w projekcie oraz łączenie nakładów produkcyjnych stwarza szansę doskonałej personalizacji opakowań zachowując przy tym równowagę kosztową. Niewątpliwą zaletą tej technologii jest także druk projektu na dowolnym surowcu. Oznacza to niezwykłą łatwość uzyskania na przykład bardzo popularnego i chętnie wykorzystywanego przez producentów z branży kosmetycznej efektu No Label Look (wrażenia braku etykiety na opakowaniu) lub efektu „powrotu do przeszłości”, który można zauważyć czasem na przykład na produktach mydlanych. Cyfrowy druk w technologii Ink Jet UV pozwala na rozwój kreatywnych etykiet oraz daje możliwość tworzenia nowatorskich przekazów marketingowych, a tym samym umożliwia wyróżnienie produktu spośród produktów konkurencji. Wygląd produktu, jego etykiety wpływa nie tylko na postrzeganie produktu, ale także a może przede wszystkim na postrzeganie całej marki. Niezwykle ważna jest przy tym spójność wizerunkowa marki; łączenie nakładów, które jest jednym z podstawowych cech opisywanej technologii daje możliwość produkcji etykiet o tym samym kształcie i różnym projekcie zachowując równowagę kosztową. Niezwykle proste i korzystne cenowo staje się przy tym stworzenie spójnej wizerunkowo serii produktów lub też ich próbnych wersji. Obserwując dużo dojrzalszy rynek amerykański, charakteryzujący się
BOCCARD, dzięki wykorzystaniu najnowszych osiągnięć technologicznych, projektuje i wykonuje kompletne instalacje procesowe oraz niezależnie działające, zintegrowane skidy procesowe. Gwarantuje to maksymalizację produktywności oraz jakości produktów wytwarzanych przez naszych Klientów. Dzięki naszej wszechstronnej wiedzy i doświadczeniu w procesach produkcji kosmetycznych płynów, proszków i maści, BOCCARD zapewnia efektywne i konkurencyjne systemy mieszania, wytwarzania i CIP, dostosowane do specyfikacji produktów. Skidy procesowe produkowane przez Boccard są całościowo przetestowane w fabryce w celu zagwarantowania wymaganych parametrów pracy. Przy ich produkcji wykorzystujemy standardowe elementy tak, aby były gotowe do użycia już w momencie dostawy do Klienta. BOCCARD angażuje się w osiągnięcie sukcesu przez swoich Klientów na każdym etapie projektu. Począwszy od projektu procesowego poprzez budowę zbiorników, montaże, automatyzację, testy w fabryce, a skończywszy na serwisowaniu. • • • •
Szampony i odżywki Podkłady i Pudry Kremy i toniki Perfumy
• • •
Tusze do rzęs Szminki Lakiery do paznokci
prostotą i ergonomią opakowań, można wyciągnąć wniosek, że innowacje w opakowaniach będą raczej służyć optymalizacji ich kosztów produkcji, aniżeli rozwijać coraz nowsze ich formy. Opisywana technologia wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom oferując doskonałe jakościowo etykiety przy jednoczesnej optymalizacji kosztów.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
BOCCARD POLSKA ul. Żytnia 6 Reguły k/ Warszawy, 05-816 Michałowice – Polska tel. +48 22 753 27 37, fax +48 22 753 27 33, boccard@boccard.pl
www.boccard.pl
40 | surowce
Substancje aktywne w gotowych kompozycjach kremowych mgr inż. Alina Bazan Zakład Doświadczalny „Organika” Sp. z o.o
dr hab. inż. Anita Przepiórkowska Politechnika Łódzka, Instytut Polimerów i Barwników
Wśród aktualnych trendów w technologii pozyskiwania gotowych kompozycji kremowych, szczególnie istotny jest dobór właściwych dla danego składu kosmetyku substancji aktywnych i ich stężenia, które zagwarantują wysoką jakość produktów finalnych.
Przemysł kosmetyczny podlega stałym zmianom dzięki, którym wyznacza
Retinol (witamina A)
nowe trendy zarówno w świetle doboru odpowiednich substancji
Witamina A (rys. 1) wywodzi się z grupy retinoidów.
aktywnych jak i kierunku ich pożądanego działania. Efektem tego jest pielęgnacja i troska o skórę człowieka. Coraz szersze uznanie zarówno wśród producentów jak i potencjalnych użytkowników wykazują produkty
H3C
CH3
CH3
CH3 OH
zawierające w swoim składzie surowce pochodzenia naturalnego. To niewątpliwie stanowi bardzo atrakcyjny argument handlowy, który coraz częściej doceniany jest przez potencjalnych użytkowników, czyli nas
CH3
konsumentów. Niezmiernie ważnym elementem podczas produkcji finalnych kompozycji kremowych jest zapewnienie, że substancje
Rys.1 Wzór strukturalny witaminy A, (INCI: Retinol) [2]
aktywne nie tylko wykazują zamierzone działanie, ale również pozostają aktywne przez cały okres ważności kosmetyku. Dodatkowo informacje o
Jest niezbędna do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania skóry,
bezpieczeństwie użytkowania kosmetyku, które potwierdzone są wynikami
paznokci i włosów. Często nazywana jest czynnikiem normalizującym.
badań przeprowadzanych w specjalistycznych placówkach badawczych,
Dobrze się wchłania, zatrzymuje wodę w skórze, sprzyja zachowaniu
zapewniają odbiorców o wysokiej jakości produktów do pielęgnacji skóry.
jej miękkiego, gładkiego, jędrnego oraz młodego wyglądu [3]. Zaliczana
Substancje czynne stosowane w preparatach kosmetycznych można
jest do witamin młodości. Jej działanie stymulujące zmniejsza zmiany
podzielić na kilka grup, a mianowicie: witaminy, substancje nawilżające,
pojawiające się wraz z upływem czasu zwane starzeniem się skóry.
ekstrakty roślinne i proteiny.
Witamina A wykazuje zdolność pobudzania skóry do wytwarzania
W dzisiejszych czasach nasza skóra nieustannie narażona jest na
większych ilości białek naskórkowych i formowania grubszego naskórka.
negatywny wpływ czynników zewnętrznych, zanieczyszczone środowisko,
Jest również świetnym antyoksydantem, pomagającym zwalczać wolne
stres oraz zmęczenie, które powodują, że skóra traci blask i zdrowy
rodniki. Znalazła także zastosowanie w kosmetykach przeznaczonych
wygląd. Wśród obszernej gamy dostępnych substancji aktywnych na
do pielęgnacji włosów, a mianowicie poprawia ich wygląd, wspomaga
uwagę zasługują witaminy, które nie tylko dostarczane są w postaci leków
prawdopodobnie również działanie przeciwłupiezowe [3]. Witamina A
czy płynów, ale również jako substancje rozpuszczone w maściach oraz
występuje w kosmetykach w różnej postaci:
kremach. Dostarczane są one do naszej skóry z zewnętrz, czyli przez
• kwas retinowy, najsilniejsza postać witaminy A. Stosowany jest
skórę. Witaminy te dzielą się na rozpuszczalne w tłuszczach: witamina
wyłącznie w preparatach dermatologicznych, wykazuje silne działanie
A, D, E, F, K oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie: B, C, P [1].
złuszczające,
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
41 • retinol, najbardziej znana alkoholowa forma witaminy A. Jest to najbardziej aktywna postać tej witaminy, • inną pochodną witaminy A jest retinal (aldehyd), rzadziej stosowany w kosmetykach, ze względu na właściwości fizyczne, • palmitynian lub octan retinolu, najłagodniejsza postać. Jest to estrowa trwała postać witaminy A. Najczęściej spotykany w recepturach kosmetycznych, ze względu na łagodne działanie na skórę, • syntetyczne pochodne witaminy A- retinoidy. Związki te z założenia mają wykazywać skuteczniejsze działanie od retinolu, a przy tym są łagodniejsze dla cery wrażliwej. W produktach kosmetycznych sugerowane stężenie retinolu, wynosi około 0,8% wag. W dermatologii retinoidy, wykazują korzystne działanie w leczeniu trądziku, łuszczycy, uszkodzeń słonecznych i w efekcie starzenie się skóry [4]. Witamina A jest podatna na działanie światła i utlenianie, pod wpływem tych czynników traci swoje właściwości[1], dlatego bardzo często jest zamykana w liposomach. Witamina E (INCI: Tocopherol, Tocopherol Acetat), (rys. 2) CH3 HO
CH3
H3C
O CH3
CH3
CH3 CH3
CH3
Rys. 2. Wzór strukturalny witaminy E [2]
Witamina E jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach. Czyste preparaty tokoferoli są wrażliwe na działanie tlenu, promieni nadfioletowych oraz chemicznych środków utleniających [1]. W kosmetykach najczęściej spotykaną formą witaminy E jest jej pochodna estrowa, która jest najbardziej odporna na działanie czynników zewnętrznych. Dodatek tej witaminy w preparatach kosmetycznych zapewnia skórze ochronę przed wolnymi rodnikami, niezwykle aktywnymi cząsteczkami powstającymi np. w efekcie promieniowania słonecznego, czy też szkodliwego wpływu oddziaływania zanieczyszczonego środowiska. Dodatek witaminy E do kremów sprzyja właściwemu nawilżeniu skóry oraz jej regeneracji. Preparaty z witaminą E zalecane są zwłaszcza w przypadku skóry odwodnionej, uszkodzonej w wyniku działania promieni słonecznych czy osłabionej działaniem czynników zewnętrznych [2]. Witamina E działa ochronnie na warstwę tłuszczową naskórka, poprawia ukrwienie skóry, wzmacnia tkankę łączną, wpływa na przyswajanie tlenu przez komórki. Dzięki czemu znalazła zastosowanie w preparatach do skóry starzejącej się, w kremach odżywczych, regenerujących oraz w preparatach kąpielowych [1]. Wspomaga leczenie łojotokowego zapalenia skóry oraz trądziku. W produktach kosmetycznych sugerowane stężenie witaminy E, wynosi od 0,1 do 1% wag. Witamina C (INCI : Ascorbic acid ) Witamina C ma postać żółtych kryształków o bardzo kwaśnym smaku, rozpuszczalnych w wodzie. Kwas askorbinowy (rys. 3) jest
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
42 | surowce antyoksydantem pochodzenia naturalnego, dodawanym do środków
nawilżających i lekko złuszczających. Mocznik stosowany w stężeniu
kosmetycznych o działaniu leczniczym, w celu ochrony i regeneracji skóry
poniżej 10% pełni funkcję nawilżającą, zmiękczającą oraz zwiększającą
uszkodzonej przez promienie słoneczne [4]. W kosmetykach o działaniu
przenikanie składników aktywnych w głąb skóry. Stosowany w stężeniach
leczniczym, znajdują się trzy rodzaje witaminy C. Pierwszą formą jest
powyżej 10% działa złuszczajaco, reguluje rogowacenie naskórka [1].
aktywna postać witaminy C, a mianowicie kwas L-askorbinowy. Pierwsze kosmetyki z zastosowaniem powyższego kwasu wykazywały żółknięcie na skutek silnego utlenienia produktu, kwasu dehydroaskorbinowego,
Pantenol (INCI: Panthenol) Pantenol (rys. 5), zredukowana do alkoholu forma kwasu
w kontakcie z powietrzem. Z tego też względu zastosowano estryfikowane
pantotenowego, prekursor witaminy B5. Największą aktywność
pochodne, takie jak palmitynian-6-askorbinowy i sól magnezową
biologiczną wykazuje forma prawoskrętna pantenolu, występująca pod
fosforanu askorbinowego[4]. Estry witaminy C otrzymuje się przemysłowo
nazwą deksapantenol [1].
w drodze syntezy chemicznej kwasu askorbinowego i odpowiednich
OH
kwasów tłuszczowych (estryfikacja) [5] lub ich estrów metylowych (transestryfikacja) pod działaniem stężonego kwasu siarkowego jako katalizatora [6].
HO
H3C
NH CH3
HO O
HO
O
O
OH
Rys. 5. Wzór strukturalny pantenolu [2]
Pantenol dobrze wnika w naskórek, włosy i skórę, gdzie ulega
OH
HO Rys. 3. Wzór strukturalny witaminy C [2]
przemianie do aktywnej biologicznie witaminy B5. Łagodzi poparzenia słoneczne, swędzenia skóry, zaczerwienienia, wpływa na hydratację (nawilżenie) skóry i włosów. Pantenol stosuje się w stężeniach od 1 do 3% wag. w kremach na dzień, w kremach na noc od 2 do 5% wag. oraz
Witamina C podobnie jak witamina E jest bardzo dobrym
od 1 do 5% wag. w kremach do rąk i paznokci. Znalazł zastosowanie
antyoksydantem, która chroni skórę przed wolnymi rodnikami,
również w mleczkach, żelach regenerujących skórę zniszczoną, suchą,
powodującymi starzenie, ponieważ cząsteczki kwasu askorbinowego po
pomarszczoną, po długiej ekspozycji słonecznej w szamponach, tonikach,
związaniu z wolnymi rodnikami nie ulegają rozkładowi, lecz przekształcają
odżywkach oraz lakierach do włosów [1].
się w kwas dehydroaskorbinowy, który w procesie redukcji ponownie
Przenikanie substancji aktywnych przez warstwę rogową naskórka
wraca do formy kwasu askorbinowego [3]. Witamina C jest na tyle
jest bardzo trudne, a nieraz wręcz niemożliwe. Jest ona zbudowana
aktywna, że nie tylko potrafi się sama zregenerować, lecz także dzięki
z komórek, ułożonych jedna na drugiej warstwami z cienką powłoką
niej następuje regeneracja witaminy E. Ponadto wykazano, że witamina
tłuszczu pomiędzy nimi (rys. 6) [4].
C dostarczona z zewnątrz przyśpiesza gojenie się oparzeń, również posłonecznych, wywołanych działaniem promieniowania UVB. Ponieważ kwas askorbinowy będący składnikiem preparatów kosmetycznych, wykazuje dużą niestabilność i wrażliwość na czynniki zewnętrzne, umieszcza się go dla ochrony w nośnikach liposomowych [3]. Mocznik (INCI: Urea ) Mocznik (rys. 4) jest naturalną substancją uboczną przemiany białek w organizmie. Ma postać bezbarwnych i bezwodnych kryształów, które rozpuszczają się w wodzie i alkoholu.
O H2N
C
NH2
Rys. 4. Wzór strukturalny mocznika [2]
Jest to diamid kwasu węglowego o temperaturze topnienia 133°C [1]. Pochodną mocznika jest triklokarban, stosowany jako substancja konserwująca w mydłach i innych środkach myjących. W kosmetyce związek ten stosowany jest jako składnik o właściwościach silnie
2/2012
Rys. 6. Warstwa rogowa znajdująca się nad żywymi warstwami naskórka [7]
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
surowce | 43 Warstwa rogowa jako odporna bariera na niektóre substancje aktywne może znaleźć się w stanie niewielkiej dysfunkcji wywołanej codziennym
Zgodnie z założeniami przygotowałam następujące próbki maści, które zestawiłam w tabeli 1.
narażeniem ze strony środowiska. Niska wilgotność otoczenia, wiatr, słońce i środki czystości, zmniejszają zawartość wody w powierzchniowej części warstwy rogowej naskórka. Skutkiem czego jest pojawienie się
Rodzaj próbki
Skład próbki
Wartość otrzymana
Wartość teoretyczna
Próbka A
Emulsja O/W + 14% mocznika
0,71 mg/g
0,64 mg/g
Próbka B
Emulsja O/W + 10% liposomu z mocznikiem 20%, pantenol (5%)
0,08 mg/g
0,07 mg/g
efektu tak zwanej „suchej skóry”. Kosmetyki nawilżające mają głęboki wpływ na jakość skóry przez zapewnienie jej zdolności do zachowania odpowiedniego nawilżenia koniecznego do utrzymania optymalnej aktywności funkcji warstwy rogowej [4]. Aby zadziałać na głębsze żywe warstwy skóry, środek kosmetyczny musi przeniknąć barierę warstwy
Tab. 1. Zestawienie rozpuszczalności mocznika w maści kremowej
rogowej naskórka, uwolnić substancję aktywną, która powinna dotrzeć do tkanki docelowej w stężeniu wystarczającym do osiągnięcia zamierzonego
W próbce A oznaczyłam ilość mocznika, który wprowadziłam
efektu. Dlatego też zaczęto wykorzystywać w kosmetyce liposomy,
do emulsji typu O/W w ilości 14% wag. W wyniku analizy metodą
ponieważ mają zdolność przenoszenia substancji czynnych do wnętrza
enzymatyczną w wyniku rozcieńczenia otrzymałam następujące wyniki:
naskórka, co ułatwia ich działanie [3]. Dzięki liposomom można do
• Próbka A posiada wartość rozpuszczonego mocznika tj. 0,71 mg/g
naskórka wprowadzać substancje czynne, np. witaminy, proteiny, składniki nawilżające. Ich stosowanie umożliwia bezpośrednie, wprowadzenie
w porównaniu do wartości teoretycznej, której wynik wynosi 0,64mg/g. • Próbka B przedstawia inne wartości, a mianowicie wartość otrzymana
wody i substancji tłuszczowych do warstwy rogowej , co z kolei wpływa
to 0,08 mg/g, co stanowi różnicy 0,01 jednostki w porównaniu do
na regulację gospodarki wodno-tłuszczowej naskórka. Osłonka liposomu
wartości teoretycznej, którą jest 0,07 mg/g. Przedstawione wyniki
składa się z kilku warstw. Substancje czynne rozpuszczalne w wodzie
oraz zamieszczone rysunki (Rys. 7-8) wskazują, że lepszą metodą
(hydrofilne) np. witaminy B, C i P, zawarte są wewnątrz liposomu, natomiast
wprowadzania do maści kremowej mocznika jest maść kremowa
substancje rozpuszczane w tłuszczach (lipofilne), witaminy A, D, E, F, K,
z liposomem, co obrazują wyniki zestawione w tabeli 1.
zgromadzone są w bardziej zewnętrznej warstwie lipidowej[3]. Substancje czynne zawarte w liposomach i transportowane w ten sposób w głębsze warstwy skóry są przez nią szybciej wchłaniane i mogą działać bardziej skutecznie. Osłonki liposomów rozpuszczają się w skórze, uwalniając powoli zamknięte w nich substancje czynne. Sprawia to, że skóra lepiej i intensywniej przyswaja potrzebne jej składniki niż przy stosowaniu zwykłych kremów, to z kolei gwarantuje lepsze wykorzystanie substancji aktywnych [8]. Kolejnym ważnym elementem dla substancji aktywnych jest rodzaj emulsji do której wprowadzono substancje aktywne. Liposomy tworzą emulsję typu olej w wodzie O/W. Maść kremowa z dodatkiem liposomów wspomaga skuteczność substancji aktywnych. Emulsje są najbardziej popularnym systemem rozprowadzania substancji aktywnych oraz pierwszym elementem zetknięcia kosmetyku ze skórą człowieka. Wyróżniamy emulsje typu: • Emulsje olej w wodzie O/W W emulsji typu O/W faza rozproszona składa się z oleju lub składników rozpuszczalnych w oleju, a faza ciągła z wody i składników rozpuszczalnych w wodzie. Jest to tzw. emulsja olej w wodzie [9]. • Emulsje woda w oleju W/O Emulsje woda w oleju składają się z fazy wodnej, (będącej fazą zewnętrzną/rozproszoną), zmieszaną z olejem, (będącym fazą ciekłą). Taki rodzaj emulsji jest często trudny do przygotowania, ponieważ najczęściej bazuje na całkowicie niejonowych emulgatorach, które mogą wywoływać podrażnienie skóry [9]. W celu porównania właściwości gotowych maści kremowych użyłam do badań emulsję typu O/W z rozpuszczonym liposomem, w którym zamknęłam mocznik oraz pantenol i emulsję typu O/W z rozpuszczonym mocznikiem w postaci handlowej.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
REKLAMA
44 | surowce Dodatkowo mocznik jest nietrwały w postaci pierwotnej, gdyż ulega szybko utlenieniu, to również przemawia za wprowadzaniem jej w postaci zamkniętej, liposomalnej. Dodatkowo rysunki maści kremowej przedstawiają konsystencję, w której z łatwością można zaobserwować niejednorodny charakter maści z dodatkiem 14% wag. mocznika, (rysunek 7). Rysunek 8 przedstawia Próbkę B po ekspozycji na warunki temperaturowe- próbkę przechowywałam w temperaturze 25°C, w miejscu zaciemnionym, bez dostępu powietrza. Tutaj obserwuję się bardziej zauważalne zmiany wizualne, widoczne grudki nie rozpuszczonego mocznika.
próbka A – grudki moczniaka Rys. 8. Maść kremowa z mocznikiem – próbka A
Rys. 3. Wzór strukturalny witaminy C [2]
Podsumowanie Substancje aktywne stanowią bardzo ważne składniki preparatów kosmetycznych. Pielęgnacja skóry za pomocą kompozycji kremowej zawierającej składniki aktywne sprawia, że skóra staje się gładsza, bardziej
próbka A
napięta i elastyczna. Aby utrzymać skórę w odpowiedniej kondycji, stosuje się preparaty zawierające w swoim składzie substancje aktywne, które umożliwiają zachowanie jej naturalnego piękna. Ważne jest, aby składniki te spełniły zamierzone działanie, co zapewne przyczyni się do właściwego funkcjonowania skóry. Tak więc na przestrzeni wieków został spełniony podstawowy element zapewnienie piękna i pielęgnacja skóry przy udziale substancji aktywnych, które wymagają odpowiedniego podłoża, w celu doprowadzenia ich w miejsca docelowe naszej skóry. Literatura [1] Molski M, „Chemia piękna”, WN PWN, Warszawa, 2009 [2] Marzec A., „Chemia kosmetyków”, Dom Organizatora, Toruń, 2005 [3] Jabłońska-Trypuć A., Czerpak R, „Surowce kosmetyczne i ich składniki”, MedPharm Polska, Wrocław, 2008 [4] Draelos Z. D., „Kosmeceutyki”, Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2005 [5] Kozubek A., „Wstęp do technologii liposomowej” WUW, Wrocław, 2004 [6] Kacprzak K., Gawrońska K., „Chemia kosmetyczna- ćwiczenia laboratoryjne”, WN UAM, Poznań, 2008. [7] Capuzzi G., Lo Nostro P., Kulkarni K., Fernandez J.E., Langmuir, 12, 3957, (1996) [8] Bazan A., Przepiórkowska A., Świat Przemysłu Kosmetycznego, 7 (2), 32, (2011) [9] Klein K., „Kosmeceutyki”, Wydawnictwo Medyczne, Wrocław, 2005
próbka B Rys. 7 Maść kremowa z mocznikiem – próbka A i próbka B
2/2012
Praca naukowa współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze środków Budżetu Państwa i Budżetu Województwa Podkarpackiego, w ramach projektu Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007-2013 w województwie podkarpackim, zrealizowanego z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
konferencje, targi, szkolenia | 45 Teresa Miller, Joanna Korzonek
COSMOPROF 2012 Cosmoprof Worldwide Bologna: jedne z największych targów kosmetycznych na świecie z ponad 170 000 uczestników.
Tegoroczna 45-ta edycja Międzynarodowych Targów Kosmetycznych COSMOPROF odbyła się w dniach 09-12.03.2012 r., zgromadziła dużą liczbę zwiedzających (175.703 osoby, w tym ponad 40.000 z zagranicy). Targi COSMOPROF to najbardziej liczące się w Europie, prestiżowe, międzynarodowe targi branży kosmetycznej. Wzięło w nich udział 2320 wystawców z ponad 70 krajów. Tegoroczną nowością było 5 nowych pawilonów krajowych: Meksyku, USA, Brazylii, Niderlandów i Rumunii. W targach COSMOPROF biorą udział firmy produkujące kosmetyki, perfumy, artykuły używane we fryzjerstwie, produkty do pielęgnacji ciała i włosów. Osobny sektor poświęcony jest opakowaniom kosmetyków. Podczas targów organizowane są ponadto pokazy makijażu, masażu, pielęgnacji paznokci. Na targach było akredytowanych ponad 600 dziennikarzy, w tym również redakcja „Świata Przemysłu Kosmetycznego”. Stale rosnąca liczba polskich firm obecnych na targach (ponad 40 w 2010 r., ponad 50 w 2011 r. i 75 firm w 2012) oznacza, że firmy doceniają konieczność uczestniczenia w tym międzynarodowym salonie kosmetycznym, będącym często punktem wyjścia dla rozpoczęcia współpracy z zagranicznym partnerem, nie tylko włoskim.
PULLANA Sp. z o.o.
PPHU POLIPACK Sp. J.
Firma PULANNA wielokrotnie uczestniczyła w Międzynarodowych Targach Kosmetycznych w Moskwie, Amsterdamie, Paryżu etc. W 2012 roku w targach Cosmoprof Bolonia firma PULANNA brała udział po raz trzeci, prezentując wyroby kosmetyczne swojej marki, zachęcając klientów do skorzystania z bogatego doświadczenia firmy przy produkcji kontraktowej, a także prezentując nową linię naturalnych kosmetyków pod nazwą NONICARE, posiadającą certyfikat BDIH. Organizacji targów w Bolonii nie można nic zarzucić, natomiast sądząc po ilości odwiedzających w latach ubiegłych i w roku bieżącym oraz po ilości firm biorących udział w imprezie, daje się zauważyć znaczny spadek zainteresowania targami wśród wystawców i wśród odwiedzających, przy czym targi w Bolonii nie są tu wyjątkiem. Podobną tendencję można zaobserwować również na innych międzynarodowych imprezach wystawienniczych. Podczas targów nawiązaliśmy szereg interesujących kontaktów biznesowych, które miejmy nadzieję, zaowocują w najbliższej przyszłości podpisaniem nowych umów handlowych.
Firma Polipack uczestniczyła w tych targach po raz drugi- tym razem jednak prezentując swoje produkty w sektorze opakowaniowym, a nie jak w ubiegłym roku- w pawilonie międzynarodowym. Stąd też tegoroczna edycja zaowocowała w ciekawe zapytania ze strony Klientów, do których dzięki zmienionej lokalizacji mieliśmy większą szansę dotrzeć z ofertą naszej firmy. Zaprezentowaliśmy na naszym stoisku szeroki wybór produktów dla sektora kosmetycznego, jak również branży farmaceutycznej oraz chemicznej. Obecność na jednej z najważniejszych imprez wystawienniczych branży kosmetycznej na świecie jest dla nas niepowtarzalną okazją do zwiększenia świadomości marki na rynkach zagranicznych, która owocuje pozyskiwaniem nowych kontaktów handlowych. Jest to też świetna okazja do stworzenia pozytywnego wizerunku jak również poznania swoich potencjalnych kontrahentów.
POLITECH Sp. z o.o.
PIERRE RENE Sp. z o.o.
Politech jako wystawca wziął udział w targach Cosmoprof Bologna już po raz 9. W tym roku firma miała swoją silną reprezentację w osobach Jana Nawrockiego, Magdaleny Nawrockiej i Marcina Kruszczaka. Obecność Politechu na targach zaowocowała zarówno spotkaniami ze stałymi klientami, takimi jak Faberlic, De Ruy Perfumes, Awantys, Eurovetrocap, Dilis Cosmetics, Perfand, jak i nawiązaniem wielu nowych kontaktów. Magdalena Nawrocka podkreśla, że w tym roku silna pozycja rynkowa Politechu była bardzo widoczna: – Nasze produkty były wszędzie – na stoiskach naszych klientów, w hutach szkła, u dystrybutorów kosmetyków i opakowań. Nawet kopie naszych produktów na stoiskach chińskich producentów oznaczają, że są one interesujące i pożądane przez rynek. Znacznie więcej było naszych produktów niż konkurencji. Uznajemy to za pełen sukces.
Nasza firma bierze udział w targach Bolonia Cosmoprof regularnie od 2005 roku, starając się za każdym razem zaprezentować najnowsze produkty. Dzięki nim nawiązaliśmy nowe kontakty biznesowe oraz spotkaliśmy się ze stałymi odbiorcami, planując dalszą współpracę. To między innymi targi Cosmoprof przyczyniły się do tego, że kosmetyki naszej firmy można kupić w dziesięciu krajach Europy oraz na Bliskim Wschodzie. W trakcie różnych imprez targowych poznajemy nowe technologie, światowe trendy oraz ciekawe nowinki branżowe. Dodatkową atrakcją tej imprezy wystawienniczej jest możliwość uczestniczenia w profesjonalnych warsztatach kosmetycznych.
2/2012
46 | konferencje, targi, szkolenia
MPS International Ltd. Sp. z o.o. W tym roku byliśmy na targach w Bolonii po raz pierwszy. Były one dla nas okazją do przedstawienia naszej oferty opakowań oraz usługowej w branży kosmetycznej, czyli produkcji kosmetyków do pielęgnacji ciała i włosów. Podczas targów mogliśmy zapoznać się z najnowszymi trendami w kosmetyce, w sposobach pakowania oraz z nowymi markami. Byliśmy pod wrażeniem wielkości targów. Naszym zdaniem warto było wystawiać się w Bolonii, ponieważ nawiązaliśmy tam kontakty z wieloma europejskimi firmami, które mamy nadzieję, że zaowocują nowymi kontraktami – mówi Wanda Alicja Stypułkowska, Prezes Zarządu, Dyrektor Zarządzający MPS International Ltd.
LA RIVE S.A. Dla naszej firmy targi Cosmoprof są oka zją do przedstawienia produktów oraz licznych spotkań z klientami i dostawcami. Oprócz prężnie działającego Działu Eksportu, obecny jest zespół pracowników LA RIVE odpowiedzialny za kreowanie produktu oraz marketing w firmie umożliwiając zapoznanie się z najnowszymi światowymi trendami w branży. W tym roku już po raz szósty byliśmy obecni na targach Cosmoprof Worldwide Bologna, wystawiając się na nowym powiększonym w stosunku do lat poprzednich standzie. Oprócz pozyskiwania nowych klientów Bolonia stała się również ważnym miejscem spotkań z obecnymi dystrybutorami. Eksportując nasze produkty do 40 krajów targi te stanowią dla Nas efektywną możliwość dokonania wspólnych podsumowań, planów i wymiany doświadczeń. Pomimo otaczających branżę ekonomicznych trudności, w szczególności obserwowanych w Europie, tegoroczną edycję Cosmoprof zaliczamy do udanych. Ten gospodarczy kontekst odbił się stosunkowo niewielkim wpływem na jakość targów. Nieznacznie mniejsza ilość odwiedzających oraz ograniczona aktywność wśród potencjalnych klientów to widoczne symptomy zachodzących zmian ekonomicznych. Cosmoprof 2012 pomimo wspomnianych trudności i jednocześnie rosnącej konkurencji w biznesie targowym pozostaje ważną prestiżową imprezą, która ściąga odwiedzających z całego świata. Planując działania w kolejnych latach, będziemy starać się coraz bardziej komunikować naszą obecność na rynku, śmiało konkurując z uznanymi światowymi koncernami, promując nie tylko markę i produkty, lecz również potencjał polskiej branży kosmetycznej, wykorzystując do tego celu m.in. targi w Bolonii.
MIRACULUM S.A. Na 45-tych jubileuszowych targach, które odbył y się w dniach 9-12 marca 2012 nie mogło zabraknąć naszej spółki - Miraculum. Na targach Cosmoprof w Bolonii wystawialiśmy się po długiej nieobecności, po raz pierwszy pod zmienioną nazwą Spółki i w dodatku z ofertą wzbogaconą o nasz nowy nabytek - marki makijażowe Joko i Virtual. Zaprezentowaliśmy naszą pełną ofertę, z czego największym zainteresowaniem cieszyły się kosmetyki do pielęgnacji twarzy i ciała (Miraculum, Pani Walewska, Gracja), perfumeria damska i męska Miraculum, preparaty do pielęgnacji dłoni i stóp Paloma oraz kosmetyki do makijażu i zdobienia paznokci Joko i Virtual. Nasze stoisko odwiedziło ponad 70 klientów z 38 krajów takich jak: Ukraina, Rosja, Litwa, Łotwa, Białoruś, Uzbekistan, Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Rumunia, Słowacja, Czechy, Słowenia, Włochy, Hiszpania, Portugalia, Jordania, Iran, Libia, Emiraty Arabskie, Indie, Maroko, Egipt, USA, Meksyk, Brazylia, Argentyna, Chile. Nawiązaliśmy wiele kontaktów handlowych, dzięki czemu nasze kosmetyki trafiły już na sklepowe półki do Grecji, Słowenii, Portugalii, a także Jordanii i Chile. Nadal prowadzimy zaawansowane rozmowy z potencjalnymi klientami z wielu innych krajów i liczymy, że wkrótce zaowocują one podpisaniem pierwszych kontraktów. Targi to dla nas doskonałe miejsce, by spotkać się z naszymi obecnymi dystrybutorami (m.in.: z Rosji, Ukrainy, Białorusi, Łotwy , Słowacji i USA), zaprezentować nowości, a także porozmawiać o planach na przyszłość. Reasumując, jesteśmy bardzo zadowoleni z naszego udziału w tegorocznej edycji targów Cosmoprof. Zaprezentowane nowości oraz stała oferta produktowa spotkała się z dużym zainteresowaniem obecnych i potencjalnych klientów. Jesteśmy przekonani, ze nawiązane kontakty biznesowe przełożą się na stałą współpracę handlową. Warto też podkreślić, że nasze stoisko wyróżniało się na tle konkurencji zarówno imponującym projektem, bogatą ofertą produktową jak i profesjonalną obsługą. Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili nasze stoisko i zapraszamy za rok! – mówi Urszula Pierzchała, Wiceprezes Zarządu.
2/2012
KAJ Sp. z o.o. KAJ uczestniczył w targach Cosmoprof po raz 3. W naszym mniemaniu targi te są imprezą, która w pełni refunduje poniesione na nią wydatki. Poza tym, jak mawia jeden z naszych przyjaciół, „Jeżeli nie ma cię w Bolonii znaczy, że nie żyjesz”. Targi obfitowały w wiele spotkań, zarówno z dotychczasowymi, jak i nowymi klientami. Nie należy zapominać także o naszej konkurencji, która to kilkukrotnie odwiedzała nasze stoisko gratulując udanych pomysłów.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
konferencje, targi, szkolenia | 47
INTERTON Sp. z o.o. Firma Interton uczestniczyła w te g o r o c z n e j e d yc j i t a r g ó w Cosmoprof w Bolonii po raz szósty jako wystawca. Mimo olbrzymich możliwości kontaktów między firmami, jakie dają nowoczesne formy komunikacji elektronicznej i mnogości imprez targowych, Cosmoprof Bolonia pozostaje chyba najważniejszym miejscem, gdzie spotykają się producenci kosmetyków oraz opakowań kosmetycznych ze swoimi klientami, zarówno obecnymi, jaki i potencjalnymi. Również na naszym stoisku gościliśmy wielu rozmówców, sami odwiedzaliśmy naszych stałych partnerów handlowych, jak również nowe firmy, z którymi chcemy dopiero nawiązać współpracę. Te spotkania owocują potem wizytami u nas, wizytami naszych przedstawicieli u naszych klientów, wspólną pracą nad nowymi projektami i w finale zamówieniami. Obok tych pozytywnych aspektów uczestnictwa w targach jako wystawca, należałoby wskazać jedynie na wysokie koszty takiego udziału oraz czasami brak dostępności lokalizacji stoiska w najbardziej odpowiadającym firmie pawilonie, jako na czynniki hamujące nieco chęć ponownego przyjazdu do Bolonii za rok. Organizację targów oceniamy bardzo dobrze.
Laboratorium kosmetyczne FLOSLEK Furmanek Sp. J. Firma Floslek w tym roku po raz pierwszy była obecna na targach Cosmoprof jako wystawca. Było to dla nas duże wyzwanie, aby zostać zauważonym przez wielu kontrahentów wśród wszystkich wystawców. Nasze stoisko mieściło się w pawilonie 25N, zwanym Natura, co także miało wskazywać profil naszego działania i gamę prezentowanych kosmetyków. Staraliśmy się przedstawić najważniejsze linie naszych kosmetyków, podkreślając podział na część FLOSLEK LABORATORIUM (beECO, Naturalne Piękno, Happy per aqua, Revita C, Rosa mosqueta, Ovalift, Flosmen - Active i Young, Natural Body, Hand care) oraz FLOSLEK PHARMA - dermokosmetyki (seria Hypoalergiczna, White & Beauty, seria naczynkowa, szampony Elastabion, żele do nóg, seria do skóry suchej, żele pod oczy - świetliki, Winter Care, SunCare, żele do higieny intymnej). Ogólnie większe zainteresowanie wzbudzały produkty FLOSLEK PHARMA, które dedykowane są na różne problemy skórne. Oczywiście wiele pytań padało na temat preparatów do ciała i do rąk. Panie jak zawsze zainteresowane były preparatami przeciwzmarszczkowymi. Wysokie filtry w ochronnych kremach na słońce także wzbudziły wiele zainteresowania i pytań, szczególnie ze strony Włochów. Wiele nawiązanych kontaktów wymaga dłuższej i obustronnej współpracy. Przed nami stoi obecnie mnóstwo pracy związanej z możliwością działań od strony dystrybucji kosmetyków Floslek na inne kraje oraz możliwości współpracy w zakresie Private Label. Liczymy, że kilka konkretnych kontraktów będziemy mogli wkrótce podpisać. Obecność na Cosmoprof 2012 traktujemy także jako budowanie świadomości marki Floslek na rynkach zagranicznych. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku także znajdziemy się w grupie wystawców tej prestiżowej światowej imprezy branży kosmetycznej.
Joko Cosmetics Joko Cosmetics od wielu lat jest wystawcą na Cosmoprof w Bolonii. Impreza ta przyciąga tysiące firm i osób zainteresowanych produkcją i dystrybucją kosmetyków. Dla Joko Cosmetics tegoroczne targi Cosmoprof w Bolonii był y ponownie okazją do zaprezentowania naszej szerokiej oferty wyrobów kosmetycznych, a także możliwością obserwacji zmian i trendów, za którymi podąża nasza branża. Polecamy udział targach Cosmoprof, bo gwarantuje on pozyskanie szerokiej wiedzy z zakresu produkcji i promocji wszystkich rodzajów kosmetyków. To także miejsce efektywnych spotkań z dotychczasowymi i potencjalnymi kontrahentami.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
DOŁOWY Kolejny raz targi Cosmoprof Bolonia spełniły nasze oczekiwania. Jest to impreza, którą na stale wpisaliśmy do naszego targowego kalendarza. W tym roku postawiliśmy na prezentację nowych wzorów nasadek wykonanych z Surlynu. Jesteśmy niezwykle szczęśliwi, ze spotkały się one z tak dużym zainteresowaniem.
2/2012
48 | konferencje, targi, szkolenia Międzynarodowych Targach Kosmetycznych w Bolonii. Wydarzenie to skupia co roku około miliona osób zainteresowanych nowinkami kosmetycznymi. Jako producent profesjonalnych oraz naturalnych preparatów do pielęgnacji dłoni, stóp i ciała pod marką Delawell, zaprezentowaliśmy cztery linie kosmetyczne, przeznaczone do manicure i pedicure SPA. Wśród kosmetyków znalazły się scruby, peelingi, masła, maski, oliwki do pielęgnacji paznokci oraz oliwki do masażu. Wszystkie kosmetyki oparte tylko i wyłącznie na naturalnych surowcach bez dodatku parabenów i donorów FA. Oryginalne receptury, wysoka jakość oraz szczególne właściwości naszych produktów spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem odwiedzających i wystawców. Była to czterdziesta edycja Targów w Bolonii. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu organizatorzy stanęli na wysokości zadania – wystawcom zapewniono odpowiednio przygotowaną powierzchnię a odwiedzającym dostęp do szerokiej gamy nowoczesnych produktów kosmetycznych. Choć uczestniczyliśmy w Targach po raz pierwszy, z całą pewnością nie zabraknie nas w przyszłym roku.
ESTETICA W bieżącym roku marka Dermo Pharma zadebiutowała na targach kosmetycznych Cosmoprof w Bolonii. Targi we Włoszech są jedną z najbardziej prestiżowych wystaw kosmetycznych w Europie i wciąż przyciągają setki wystawców i tysiące odwiedzających. Prezentowana przez firmę Estetica oferta dermokosmetyków zawierała nowości, których szczególnie wysoka jakość, innowacyjność i atrakcyjne handlowo opakowania zyskały szeroką aprobatę i uznanie. Stoisko Dermo Pharma cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, co pozwoliło nam odbyć wiele owocnych spotkań z partnerami handlowymi z całego świata, z którymi obecnie przygotowujemy szczegółowe strategie wprowadzenia marki Dermo Pharma na rynki zagraniczne. Oferta dermokosmetyków ze znakiem Dermo Pharma skierowana jest szczególnie na bardzo wymagający rynek apteczny ale zawiera także produkty impulsowe, dedykowane klientowi masowemu, w tym rewolucyjne maski 4D z wysokojakościową formulacją składników aktywnych.
CM Michel
DELIA COSMETICS Sp. z o.o.
W tegorocznych międzynarodow ych targach Cosmoprof w Bolonii firma CM MICHEL brała udział po raz czwarty. Trzeci rok z rzędu w pawilonie Private Label (nr 20), na stoisku D1. Prezentowaliśmy swoje dotychczasowe realizacje oraz możliwości w zakresie produkcji kosmetyków. Po raz pierwszy zaprezentowaliśmy naszą markę Mollon PRO Professional, dedykowaną dla profesjonalistów i do gabinetów kosmetycznych. Z punktu widzenia wystawcy organizację całych targów oceniamy pozytywnie, aczkolwiek naszym zdaniem organizatorzy powinni usprawnić proces zabudowy stoisk i możliwości transportu do poszczególnych pawilonów. Polskie kosmetyki cieszą się coraz większym zainteresowaniem, dzięki czemu co roku nasze stoisko odwiedza coraz więcej klientów i kooperantów zagranicznych. W tym roku w czasie Cosmoprof udało nam się zacieśnić dotychczasowe kontakty biznesowe, a także pozyskać wiele nowych kontaktów, nad którymi obecnie pracujemy i mamy nadzieję, że zaowocują one długą i korzystną współpracą. Oczywiście w przyszłym roku również planujemy brać udział w targach Cosmoprof w Bolonii, jako jednym z najważniejszych międzynarodowych wydarzeń branżowych.
Tegoroczne targi COSMOPROF w Bolonii stanowiły 7 edycję targów, w których Delia Cosmetics uczestniczyła jako wystawca. Nowoczesne pawilony wystawiennicze, nowe sektory, innowacyjne projekty, tłumy odwiedzających – z roku na rok Cosmoprof Bolonia przyciąga coraz większą ilość zainteresowanych i naszym zdaniem jest to wydarzenie w branży kosmetycznej, w którym zdecydowanie trzeba uczestniczyć. W tym roku zaprezentowaliśmy na naszym stoisku szeroką gamę naszych kosmetyków. Odwiedzający mógł zobaczyć zarówno najnowsze produkty do pielęgnacji twarzyserię Delia BIO, serię HYALURON fusion, farby do włosów z serii Delia WWW oraz Cameleo, jak również nasze topowe kosmetyki: emalie do paznokci CORAL, hennę do brwi i rzęs oraz jedwabie do ciała Delia Dermo System. Zainteresowanie produktami było bardzo duże, a specjaliści z działu eksportu przez cały czas trwania targów prowadzili rozmowy, które na pewno zaowocują w przyszłości licznymi kontraktami.
CAMINO Sp. z o.o. W dniach 9-12 marca 2012 r. firma Camino miała przyjemność uczestniczyć jako wystawca w największych i najważniejszych
CLARENA Polska Sp. z o.o. Sp.K. Targi Cosmoprof odby wające się w malowniczej Bolonii stanowią dla Clareny ważny punkt w kalendarzu zagranicznych imprez wystawienniczych. W tym roku firma po raz czwarty brała udział w wydarzeniu, prezentując całą linię kosmetyków profesjonalnych i detalicznych oraz urządzenia Clarena. Bolońskie targi to doskonała okazja do wymiany doświadczeń oraz przyjrzenia się najświeższym trendom w branży – komentuje Patricia Popławska, prezes Clareny.
2/2012
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
konferencje, targi, szkolenia | 49 – Udział w targach to poważne wsparcie w budowaniu prestiżu marki. Pozwala na pozyskanie międzynarodowych kontaktów biznesowych, co owocuje intensywnym rozwojem dystrybucji na rynkach zagranicznych – dodaje. Clarena zaprezentowała swoją ofertę na nowoczesnym, bardzo atrakcyjnie zaprojektowanym stanowisku. Obok kosmetyków profesjonalnych i detalicznych, pokazała specjalistyczne urządzenia przeznaczone do zabiegów gabinetowych. Z całej oferty firmy największą popularnością cieszyły się dwie luksusowe linie kosmetyczne, diamentowa i kawiorowa oraz urządzenia do mezoterapii bezigłowej, liposukcji ultradźwiękowej i elektroterapia, czyli ekspresowy lifting bez skalpela. A tegoroczne trendy wystawowe zdominowały pokazy masażu z użyciem różnych akcesoriów, depilacji za pomocą pasty cukrowej oraz innowacyjny roller igłowy do aplikacji kosmetyków. Cosmoprof to ogromna i dobrze zorganizowana impreza branży kosmetycznej, która od lat przyciąga do Włoch tysiące wystawców i zwiedzających z całego świata. Efektem udziału w takich wydarzeniach jest międzynarodowy rozwój firmy. Obecnie kosmetyki Clarena dostępne są w 19 krajach Europy, a w marcu powstał pierwszy zagraniczny oddział firmy w Brukseli. – Mamy nadzieję, że zapoczątkowane na targach kontakty pozwolą nam na dalszą, tak dynamiczną ekspansję marki – podkreśla Patricia Popławska.
i patrząc po powodzeniu stoiska na pewno nie ostatni. Zaprezentowana została pełna oferta firmy – tak produkty detaliczne jak i profesjonalne. Oryginalne receptury i naturalne składniki skłoniły wielu odwiedzających do zaznajomienia się z marką i przetestowania wybranych produktów. Największe zainteresowanie wzbudziły aromatyczne, owocowe maski i peelingi do ciała. Targi sprzyjały spotkaniom z aktualnymi Klientami BIELENDY, ale także dały możliwość rozpoczęcia współpracy z nowymi partnerami handlowymi. Organizatorzy targów jak co roku stanęli na wysokości zadania, zwiedzającym zapewnili mnóstwo atrakcji, a wystawcom profesjonalną obsługę stoisk.
Bech Packaging Sp. z o.o. CHANTAL Firma Chantal, będąc znaczącym polskim producentem kosmetyków do włosów, targi Cosmoprof od kilku lat ma na stałe wpisane w kalendarz imprez. W tym roku na swoim stoisku prezentowaliśmy zarówno produkty profesjonalne dla fryzjerów – serię PROSALON, jak również linie adresowane prosto na sklepowe półki – serię produktów profesjonalnych rekomendowanych przez stylistów - SESSIO Professional oraz gamę farb do włosów VARIETE i MAXXI (bez amoniaku). Podczas targów udało nam się podpisać umowę dystrybucyjną z naszym dotychczasowym klientem z Anglii, a także pozyskać nowego dystrybutora na rynek libijski. Porównując tegoroczne targi z poprzednimi, należy jednak zauważyć, że mimo wszystko cieszyły się mniejszym zainteresowaniem niż ubiegłe. Co warte jest uwagi, to fakt, że odnotowaliśmy wzmożoną aktywność kontrahentów z krajów arabskich, którzy po przesileniu politycznym, które miało tam miejsce w zeszłym roku ze zdwojonym zainteresowaniem poszukiwali kontaktów z dostawcami kosmetyków.
W t ym roku już po ra z trzeci z rzędu mieliśmy pr z yjemność uczestnicz yć w targach Cosmoprof w Bolonii. Przy tej okazji zaprezentowaliśmy całą gamę produktów z oferty standardowej, w tym wszystkie aktualne wdrożenia oraz przedstawiliśmy szerokie możliwości w zakresie indywidualnych projektów opakowań i ich realizacji. Bardzo pozytywnie zaskoczyła nas duża liczba gości odwiedzających nasze stoisko. Jesteśmy przekonani, że przełoży się to na wiele nowych i interesujących projektów z naszymi klientami.
BANDI Cosmetics Sp. z o.o. BIELENDA Kosmetyki Naturalne Sp. z o.o. Sp. K. Od 9 do 12 marca kosmetyki BIELENDA i BIELENDA PROFESSIONAL mogli poznać wszyscy goście prestiżowych targów Cosmoprof Worldwide Bologne. W wydarzeniu, którego celem jest prezentacja najnowszych trendów w pielęgnacji i osiągnięć firm kosmetycznych, firma BIELENDA uczestniczyła po raz czwarty
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
BANDI Cosmetics już po raz drugi miało okazję zaprezentować swoją ofertę w tak prestiżowym wydarzeniu. Marka BANDI podczas targów prezentowała pełną gamę swoich produktów zarówno profesjonalnych do użytku w salonach kosmetycznych i spa jak również preparatów do pielęgnacji domowej. Udział w targach Cosmoprof przynosi wiele korzyści dla firm biorących w nich udział gdyż jest to idealne miejsce do spotkań biznesowych. To właśnie na targach w Bolonii nawiązuje się wiele kontaktów z firmami zagranicznymi i potencjalnymi dystrybutorami z całego świata. Również BANDI Cosmetics przeprowadziło liczne rozmowy z zagranicznymi przedstawicielstwami, które miejmy nadzieję zaowocują eksportem produktów marki BANDI na nowe rynki zagraniczne.
2/2012
50 | konferencje, targi, szkolenia
AROMA TREND Sp. z o.o. Sp. K. Na tak ważnym wydarzeniu nie mogło zabraknąć firmy Aroma Trend z markami Soleo i SuperTan, która uczestniczyła w nich już po raz siódmy. Nowoczesne w formie stoisko firmowe wzbudzało ogromne zainteresowanie, a barmańskie pokazy flair cieszyły się dużym powodzeniem. Piski i okrzyki zachwytu rozlegały się co chwila, a panie odwiedzające targi prawie mdlały na widok przystojnych mistrzów. A gdy z przodu stoiska trwała zabawa, z tyłu wrzała praca. Managerowie z Działu Eksportu odbyli wiele owocnych spotkań z kontrahentami, w najważniejszych z nich brał udział sam właściciel firmy Aroma Trend, pan Piotr Draniak. Od strony biznesowej targi okazały się dla firmy prawdziwym sukcesem – nowe kontakty handlowe, które udało się nawiązać z partnerami w Europie i na Bliskim Wschodzie z pewnością zaowocują stałą współpracą. Podsumowując – na targach odczuwalne było ożywienie w branży solaryjnej na rynkach europejskich, mamy więc nadzieję, że ten optymizm zawita również na polski rynek.
Bi-es Polska Sp. z o.o. Międzynarodowe targi kosmetyczne COSMOPROF 2012, już dawno, na stałe wpisały się w nasz kalendarz najbardziej prestiżowych wydarzeń branżowych. Śmiało możemy określić je mianem najważniejszych imprez targowych na świecie. Tegoroczna edycja targów była doskonałą okazją do zaprezentowania pełnej oferty asortymentowej naszej firmy. Tematem przewodnim ekspozycji były kosmetyki produkowane na licencji Disney. Seria dziecięcych produktów zapachowych i kąpielowych, scenografia oraz szata graficzna budziły zachwyt, spotkając się z ogromnym zainteresowaniem odwiedzających. Pokazaliśmy najnowsze trendy w kosmetyce zapachowej oraz pielęgnacyjnej, prezentując, nasze regularne linie kosmetyków, takie jak: Bi-ES, Fabio Verso, Royal Brand, Dynamix i Makler. Natomiast własnej serii kosmetyków pielęgnacyjnych – URODA i MELISA poświęciliśmy specjalnie wyróżnioną ekspozycję. Naszym zdaniem wystawa – COSMOPROF była doskonałą okazją do odbycia wielu owocnych spotkań ze stałymi partnerami handlowymi, jak i również nowymi kontrahentami.
2/2012
BELL Sp. z o.o. Na targach obecni jesteśmy już prawie od dekady i bardzo sobie to cenimy. Cosmoprof gromadzi cały kosmetyczny świat pod jednym dachem, więc jest to dla nas doskonała okazja zarówno do spotkań z naszymi stałymi klientami, jak i z nowymi, potencjalnymi kontrahentami. Podczas tragów prezentujemy nasze nowości oraz trendy w kosmetyce kolorowej. Sami również mamy możliwość zapoznania się z ofertą innych firm oraz poznania nowinek kosmetycznych. Targi to dla nas przede wszystkim czas nawiązywania kontaktów handlowych i pozyskiwania nowych dostawców. Ze względu na duże zainteresowanie zarówno produktami marki Bell jaki i wyrobami na zlecenie, od pięciu lat dział Privat Label prezentuje się na osobnym stoisku. W sumie, więc na targach Cosmoprof mamy dwa stoiska. Udział w targach oceniamy pozytywnie zarówno pod względem organizacyjnym jak korzyści płynących dla naszej firmy.
VERONA Products Professional Sp. z o.o. Firma Verona Products Professional w tym roku wzięła udział po raz siódmy w targach COSMOPROF. Podczas tegorocznej edycji prezentowaliśmy nasz cały asortyment - kosmetyki do makijażu Ingrid Cosmetics, Butterfly, Vollare Cosmetics; serie do pielęgnacji twarzy i ciała takie jak SPA Professional, SPA&Wellness, OLIVE, Natural Essence i SPA Natural Line produkowane pod wspólną marką Verona Laboratories; kosmetyki do koloryzacji włosów – farby Revia, szamponetki Ryana i hennę Pro series oraz produkty perfumeryjne w tym przede wszystkim wody perfumowane Vittorio Bellucci Exclusive Perfume. Poprzez bogaty asortyment, w tym liczne nowości oraz profesjonalnie przygotowane stoisko, dało się zauważyć, że firma Verona Products Professional zrobiła dynamiczny krok do przodu. Pozytywne opinie dotychczasowych klientów oraz ogromne zainteresowanie naszymi produktami wśród osób odwiedzających targi potwierdziły, że podążamy w dobrym kierunku. Mamy tez kilka pomysłów na nowości, które będą odpowiedzią na konkretne oczekiwania konsumentów. Największym dla nas osiągnięciem podczas tegorocznych targów okazało się pozyskanie klientów spoza Europy, z którymi, mamy nadzieje, uda nam się nawiązać owocną i długofalową współpracę.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl
szybkie i zwarte kartoniarki
tubiarki
nalewaczki, zamykarki
saszetkarki poziome i pionowe
„TRADE & CONSULT LTD. Sp. z o.o.� Sp. k. ul. Kubickiego 9/6, 02-954 Warszawa, PL tel.: +48 22 885 28 11, 885 28 08, fax: +48 22 642 34 98 info@tradeconsult.pl www.tradeconsult.pl
mieszalniki homogenizacyjne, reaktory procesowe