ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΝΤΑΡΓΥΡΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΕΝΤΟΥΡΑΚΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ αρχιτέκτονες
οδός Σταδίου από την παρακμή στην ελπίδα
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΑΘΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013
Η στοιχειοθέτηση και η ψηφιοποίηση αυτού του Τεύχους πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2013 στο Γραφείο Αρχιτεκτονικών Μελετών Γιώργος Τριανταφύλλου & Συνεργάτες, με την ευγενική συμβολή του γραφίστα Λέανδρου Κατσούρη και με σκοπό να ενημερώσει συνοπτικά για το περιεχόμενο της υπό προετοιμασία έκθεσης.
Copyright © 2013 για το φωτογραφικό υλικό, τα σχέδια, σκίτσα και κέιμενα:
Δημήτρης Κονταργύρης mimik@otenet.gr
Ανδρέας Βεντουράκης andreas.ventourakis@gmail.com Γιώργος Τριανταφύλλου Εmail: info@triantafyllou.eu
Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του κειμένου ή της εικονογράφησης της δημοσίευσης χωρίς την έγγραφη άδεια των συγγραφέων.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΝΤΑΡΓΥΡΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΕΝΤΟΥΡΑΚΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ αρχιτέκτονες
οδός Σταδίου από την παρακμή στην ελπίδα
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΑΘΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013
4
5
6
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι έκδηλο το τελευταίο διάστημα ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει στην Αθήνα. Κοινότητες πολιτών και συλλογικότητες, επιστήμονες, κάτοικοι και πολίτες ή ακόμα και ο ίδιος ο Δήμος της Αθήνας παίρνουν ολοένα και περισσότερο θέση για την Αθήνα που οραματίζονται και επιθυμούν. Μέσα από διαλέξεις και κοινωνικά φόρουμ, οι πολίτες της Αθήνας προσπαθούν στη πράξη να αλλάξουν εκείνες τις συνθήκες που μέχρι πρότινος επικρατούσαν και υπονόμευαν οποιαδήποτε εκδοχή αστικής παρέμβασης. Ήδη το ζήτημα της βελτίωσης της ποιότητας ζωής σε περιοχές της Αθήνας όπως το Εμπορικό τρίγωνο, η Πλατεία Βαρβακείου, η Πλατεία Θεάτρου ή και πρόσφατα ο Άγιος Παντελεήμονας αποκτά νέο νόημα και δυναμική. Σε όλο αυτό το σκηνικό ανοιχτού και ελεύθερου διαλόγου που έχει διαμορφωθεί για το μέλλον της Αθήνας, δεσπόζουσα θέση λαμβάνει αναπόφευκτα και η προοπτική της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου που ανήκει στο γενικότερο κύκλο παρεμβάσεων του “Rethink Athens”.
Παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις ποικίλες απόψεις που έχουν εκφραστεί ανά περιόδους για τον θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου και ορμώμενοι από τις όποιες προσωπικές μας επιφυλάξεις για το εν λόγω εγχείρημα, επιδιώκουμε να συμβάλλουμε στον διάλογο που έχει ανοίξει.
Σταδίου 56, Ιούλιος 2013
Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζουμε μία πρόταση με δύο ενότητες. Κοινή αναφορά των δύο ενοτήτων είναι η διαπίστωση ότι το λανθάνον δυναμικό ενός από τους σημαντικότερους και πιο παραμελημένους δρόμους της Αθήνας, της οδού Σταδίου, είναι πολύ μεγάλο για να αγνοείται στο βαθμό που συμβαίνει σήμερα.
7
8
οδός Σταδίου , Ιούλιος 2013
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Στα πλαίσια λοιπόν αυτού του απαραίτητου διαλόγου, κατατίθενται:
Α) Μία φωτογραφική καταγραφή της ζοφερής εικόνας της Σταδίου του σήμερα, μιας εικόνας που πνίγει την γοητεία και την αρχοντιά ενός από τους πιο ζωντανούς, τους πιο όμορφους και τους πιο αγαπημένους δρόμους της Αθήνας. Αυτήν τη γοητεία, μαζί με την παρακμή γευόμαστε μέσα από τις εικόνες της φωτογραφικής ενότητας του Γιώργου Τριανταφύλλου.
Β) Μια πρόταση πεζοδρόμησης της Σταδίου – που επεκτείνεται και στην οδό Φιλελλήνων αντί της Πανεπιστημίου βασισμένη στη δυνατότητα «μετάγγισης ενέργειας» στη Σταδίου από τη δυναμική που αναπτύσσεται στο Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας και που αποτελεί την πολεοδομική ενδοχώρα της, των Δημήτρη Κονταργύρη και Ανδρέα Βεντουράκη.
Γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστούν συνοπτικά με αυτό το τεύχος, χαρακτηριστικά στοιχεία τόσο από την φωτογραφική καταγραφή του σήμερα, όσο και από την αισιόδοξη προοπτική μιας μελλοντικής αναβάθμισης.
ΣΤΟΧΟΣ
Η παρουσίαση αυτών των 2 ενοτήτων έχει ως στόχο την συγκρότηση μιας έκθεσης σε κεντρικό χώρο της Αθήνας με την ελπίδα ότι θα ευαισθητοποιηθούν έτσι φορείς και πολίτες, με στόχο την επαναφορά της οδού Σταδίου στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου για την Αθήνα. Πιο ειδικά, πιστεύουμε ότι με τη μετατόπιση του κέντρου βάρους των επεμβάσεων από τη Πανεπιστημίου στην Σταδίου, θα αντιμετωπιστούν με ουσιαστικότερο τρόπο τα υπαρκτά προβλήματα του κέντρου της Αθήνας. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ
Για την επίτευξη αυτής της πρωτοβουλίας βρισκόμαστε στο στάδιο των συνεννοήσεων με τους ακόλουθους φορείς: • Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής • Τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων –Τμήμα Αττικής • Τον Δήμο Αθηναίων • Το ΥΠΕΚΑ • Την ALPHA BANK που τα κεντρικά της κτίρια βρί . σκονται στην οδό Σταδίου • Τους ιδιοκτήτες σημαντικών κτιρίων και καταστη . μάτων της οδού Σταδίου.
9
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ
Πρώτη δημοσίευση για την πρόταση έγινε στην εφημερίδα Καθημερινή (Σάββατο 21.09.2013), από τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ρηγόπουλο, με τίτλο «Κι αν αντί για την Πανεπιστημίου πεζοδρομούσαμε τη Σταδίου». Στο φύλλο της επόμενης εβδομάδας (Σάββατο 28.09.2013) παρουσιάζονται και οι πρώτες – θετικές – αντιδράσεις με την άποψη του Δημήτρη Αμοργιανιώτη στο άρθρο με τίτλο «Τα οφέλη από το εναλλακτικό «σενάριο» της ανάπλασης της οδού Σταδίου» και του Δημήτρη Κωνσταντινίδη στη στήλη «Γράμματα Αναγνωστών».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_12_28/09/2013_534942
10
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_21/09/2013_534152
11
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ αρχιτέκτων
η παρακμή της οδού Σταδίου ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ
ΑΘΗΝΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2013
13
ένα αίσθημα ντροπής, μια επίμονη φωτογραφική καταγραφή και η διαρκής αναζήτηση λύσης
Η φωτογραφική καταγραφή πραγματοποιήθηκε καθημερινές από το σούρουπο μέχρι το βράδυ
14
Η φωτογραφική καταγραφή που ακολουθεί πραγματοποιήθηκε στο διάστημα Ιούλιος - Οκτώβριος 2013 με αφορμή την αιφνίδια διαπίστωση ότι το σούρουπο η άλλοτε κοσμοπολίτικη και εμπορική Σταδίου χαρακτηρίζεται πλέον από μια απρόσμενη ερημία. Μία ερημία που συγκροτείται από τα ελάχιστα αυτοκίνητα, τα άδεια πεζοδρόμια, τα κλειστά και κενά μαγαζιά, τα κενά κτίρια, τα εγκαταλελειμμένα διατηρητέα, την επαιτεία, τους μετανάστες σε βαθύ ύπνο, τα σκουπίδια, και τα γκράφιτι. Μία πραγματικότητα που μου δημιούργησε ένα αί-
σθημα ντροπής και απογοήτευσης και με ενεργοποίησε στην κατεύθυνση αναζήτησης λύσεων. Η πρόταση των Κονταργύρη και Βεντουράκη ανταποκρίνεται απόλυτα στην αναζήτηση αυτή.
Η Σταδίου μπορεί να μην έχει την τριλογία, υπήρξε όμως ένας σημαντικός εμπορικός δρόμος και χαρακτηρίζεται από μια σειρά σημαντικών κτιρίων που τα περισσότερα έχουν εγκαταλειφθεί και οδηγούνται στην φθορά. Ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες κοσμούν αυτά τα κτίρια αλλά χάνονται μέσα στην θλιβερή εικόνα της ερημίας και της εγκατάλειψης.
15 Σταδίου & Αιόλου, Ιούλιος 2013
16
από το πρόσφατο παρελθόν
Φωτογραφικό υλικό Σχέδια από σχετικές μελέτες Άρθρα από εφημερίδες Σχετικές εκδόσεις
Αθήνα, οδόςΣταδίου, 1935
17
από την κοσμοπολίτικη και εμπορική Σταδίου στην φωτογραφική καταγραφή της σημερινής πραγματικότητας
Αθήνα, οδός Σταδίου, Χαυτεία, Δεκέμβριος 1960 18
η σημερινή πραγματικότητα
Αθήνα, οδός Σταδίου, από το ύψος της πλατείας Κλαυθμώνος, Σεπτέμβριος 2013 19
Αθήνα, οδός Σταδίου, το κτίριο Αρσακείου αριστερά, Ιούλιος 2013
20
Αθήνα, οδός Σταδίου και Πεσμαζόγλου, Ιούλιος 2013
21
Σταδίου 10, Ιούλιος 2013 22
Σταδίου 43-45, Ιούλιος 2013
23
24
Σταδίου 47, Ιούλιος 2013
Σταδίου 52-54, Ιούλιος 2013
25
Σταδίου 58, Ιούλιος 2013
26
Σταδίου 28, Ιούλιος 2013
27
Σταδίου 58, Ιούλιος 2013 28
29
Σταδίου 19, Ιούλιος 2013
30
Σταδίου 54, Ιούλιος 2013
31
32
Σταδίου 54, Ιούλιος 2013
33
Σταδίου 30, Ιούλιος 2013 34
Σταδίου 2 & Βουκουρεστίου, Ιούλιος 2013 35
36
Σταδίου 24, Ιούλιος 2013
Σταδίου ..., Ιούλιος 2013
37
οδός Σταδίου 44-46, Ιούλιος 2013
38
39
οδός Σταδίου 19-21, Ιούλιος 2013
40
41
42
οδός Σταδίου 8 & Αμερικής, Ιούλιος 2013: Τα κατορθώματα του Γιώργου Σαρηγιάννη
43
44
οδός Σταδίου & Καραγεώργη Σερβίας, Ιούλιος 2013
45
46
47
48
49
50
Σταδίου 34 & Κοραή, Ιούλιος 2013
51
Σταδίου 15, Ιούλιος 2013 52
53
Σταδίου 15, Ιούλιος 2013
Σταδίου, το Πανεπιστήμιο από την οδό Κ 54
Κοραή Ιούλιος 2013 55
οδός Σταδίου 20, Το κτίριο της Τράπεζας Ελλάδος από την πλατεία Κολοκοτρώνη, Σεπτέμβριος 2013
56
οδός Σταδίου, Το κτίριο της Παλιάς Βουλής, Σεπτέμβριος 2013
57
58
οδός Σταδίου 41, Ιούλιος 2013
οδός Σταδίου 32
2, & Κοραή, Σεπτέμβριος 2013
59
οδός Σταδίου 23, Το κτίριο τηςΤράπεζας Marfin , Ιούλιος 2013
Σταδίου 9 & Κολοκοτρώνη, Σεπτέμβριος 2013
60
Σταδίου 40 & Πεσμαζόγλου, Alpha Bank, Ιούλιος 2013
Σταδίου 34 & Κοραή, Ιούλιος 2013
61
Σταδίου & Δραγατσανίου, Ιούλιος 2013
62
Σταδίου 5, Σεπτέμβριος 2013
Σταδίου 24 & 22, Ιούλιος 2013
63
64
Σταδίου 12 & 10, Σεπτέμβριος 2013
Σταδίου 20, Ιούλιος 2013
65
66
67
68
Σταδίου 40 & Πεσμαζόγλου, Alpha Bank, Ιούλιος 2013
69
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΝΤΑΡΓΥΡΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΕΝΤΟΥΡΑΚΗΣ αρχιτέκτονες
οδός Σταδίου ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
ΑΘΗΝΑ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013
“RETHINK” ΜΕ ΑΞΟΝΑ ΤΗΝ ΣΤΑΔΙΟΥ Είναι αναμενόμενο και συνάμα επιθυμητό σε περιπτώσεις σημαντικών αστικών παρεμβάσεων, όπως αυτή του Rethink Athens, να καταγράφονται ποικίλες αντιδράσεις και να εκφράζονται διαφορετικές απόψεις. Παρακολουθώντας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τον ευρύ διάλογο που έχει ανοίξει το τελευταίο διάστημα για τον θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο της
ενδεχόμενης πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, και ορμώμενοι από τις όποιες προσωπικές μας επιφυλάξεις για το εν λόγω εγχείρημα, επιθυμούμε να συμμετάσχουμε στον δημόσιο διάλογο που έχει ξεκινήσει, για να υποστηρίξουμε τα ισχυρά πλεονεκτήματα της πεζοδρόμησης του άξονα Σταδίου – Φιλελλήνων έναντι της Πανεπιστημίου.
ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΟΥ Η ιδέα της πεζοδρόμησης της Σταδίου - Φιλελλήνων ξεκινάει από τη διαπίστωση ότι η ανάπλαση της Πανεπιστημίου θα υφίσταται τον ασφυκτικό εναγκαλισμό 2 υπερφορτωμένων κυκλοφοριακών διαύλων (Ακαδημίας και Σταδίου) που θα την πλαισιώνουν και θα την «απομονώνουν» από τον πολεοδομικό περίγυρο της (βλ. Πίνακα 1, σχέδιο 1Α).
72
Αντίθετα ο προτεινόμενος πεζόδρομος της Σταδίου (και κατ’επέκταση της Φιλελλήνων) έχει το ισχυρό πλεονέκτημα να εφάπτεται και να επικοινωνεί άμεσα και απρόσκοπτα με το Εμπορικό Κέντρο της Αθήνας και με τη Πλάκα - τις πιο δραστήριες περιοχές εμπορίου, αναψυχής και τουρισμού στο κέντρο της πόλης με αποτέλεσμα την αμοιβαία «μετάγγιση ενέργειας» μεταξύ τους (βλ. Πίνακα 1, σχέδιο 1Β). Αυτός είναι, άλλωστε, ένας βασικός παράγων που συνέβαλε στο παρελθόν – ήδη από το 19ο αιώνα – στην ανάδειξη της Σταδίου σε κορυφαίο «εμπορικό βουλεβάρτο» της Αθήνας και που μπορεί να συμβάλλει και σήμερα στην δια-
δικασία του μετασχηματισμού μιας πεζοδρομημένης Σταδίου σε ζώνη μεικτών δραστηριοτήτων εμπορίου και αναψυχής, μιας διαδικασίας που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη σε όλο το Εμπορικό Τρίγωνο της Αθήνας. Επι πλέον, με την πεζοδρόμηση του άξονα Σταδίου - Φιλελλήνων επιτυγχάνεται η άμεση σύνδεση της Πλατείας και του Μετρό Συντάγματος με τον πεζόδρομο της Ερμού, χωρίς να μεσολαβεί - όπως σήμερα - το «ποτάμι» των 7 κυκλοφοριακών λωρίδων, της Ομόνοιας με την Αιόλου, αλλά και της Πλατείας Κοραή (Σταθμός Μετρό Πανεπιστήμιο) με την πλατεία Κλαυθμώνος. Αυτό έχει σαν συνέπεια τη διαμόρφωση μίας συνεχούς τριγωνικής περιπατικής διαδρομής “Σταδίου - Ερμού - Αιόλου” συνολικού μήκους 2300μ που θα πλαισιώνει το Εμπορικό Τρίγωνο (βλ. πίνακα 2). Στον Πίνακα 3 απεικονίζονται οι προτάσεις της παρέμβασης που σε γενικές γραμμές είναι οι εξής:
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
74
ΠΛΑΙΣΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΜΟΡΙΚΟΥ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΥΡΙΩΝ ΠΛΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΕΖΔΡΟΜΩΝ
ΕΜΜΕΣΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΜΕ ΑΙΟΛΟΥ
ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ ΜΕ ΚΟΡΑΗ
ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΕΡΜΟΥ
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ α) Πεζοδρομείται η Σταδίου από την Ομόνοια μέχρι και το Σύνταγμα και η Φιλελλήνων από το Σύνταγμα μέχρι την λεωφόρο Αμαλίας. (Η κυκλοφορία της Σταδίου εκτρέπεται στην Ακαδημίας και της Φιλελλήνων στην Αμαλίας). β) Η οδός Πανεπιστημίου θα εξυπηρετεί την κυκλοφοριακή ροή καθόδου (προς Ομόνοια) όπως και σήμερα. γ) Η οδός Ακαδημίας θα εξυπηρετεί την ροή ανόδου (προς Σύνταγμα) όπως και σήμερα. δ) Οι γραμμές του ΤΡΑΜ - σε περίπτωση επέκτασης του - θα εκτραπούν στη Φιλελλήνων και μετά θα προχωρήσουν στην Σταδίου και -εν συνεχεία- στην Πατησίων. Θα κινηθούν δηλαδή σε έναν κυκλοφοριακό δίαυλο πλάτους 20μ (Αντίστοιχο παράδειγμα η Bahnhofstrsse στη Ζυρίχη με πλάτος 22μ και Τραμ.) ε) Οι διαδρομές των μέσων μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) που διατρέχουν σήμερα την Σταδίου και την Ακαδημίας θα μεταφερθούν όλες στην Πανεπιστημίου σε λεωφορειολωρίδα Contra - flow (από την Ομόνοια μέχρι την Β. Σοφίας) Αξίζει να σημειωθεί πως οι ανωτέρω παρεμβάσεις μπορούν να υλοποιηθούν και τμηματικά σε δύο φάσεις, η πρώτη εκ των οποίων προβλέπει την πεζοδρόμηση μόνο της Σταδίου, από Αιόλου μέχρι Σύνταγμα, (χωρίς να αλλοιωθεί καμία διαδρομή ΜΜΜ) και τη σύνδεση του πεζόδρομου της Σταδίου με τους πεζόδρομους της Ερμού και της Αιόλου.
76
77
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η πρόταση πεζοδρόμησης του άξονα Σταδίου - Φιλελλήνων παρουσιάζει τα εξής συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι της πρότασης πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου. α) Η συνεχής επαφή του άξονα Σταδίου - Φιλελλήνων με το Εμπορικό Τρίγωνο και την Πλάκα καθώς και η διαμόρφωση της τριγωνικής περιπατικής διαδρομής “Σταδίου - Ερμού - Αιόλου” εξασφαλίζουν μία εκτεταμένη “ενδοχώρα” για τους πεζούς, η οποία μαζί με το Σύνταγμα και την Ομόνοια, θα εντάσσεται στο πυκνότερο (υφιστάμενο) δίκτυο πεζοδρομήσεων της πόλης. Αντιθέτως η πεζοδρομημένη Πανεπιστημίου θα απομονώνεται από τον ευρύτερο πολεοδομικό περίγυρό της από τις υπερφορτωμένες κυκλοφοριακά οδούς Ακαδημίας και Σταδίου που θα την πλαισιώνουν ασφυκτικά. β) Η εφαρμογή της προτεινόμενης παρέμβασης δεν προυποθέτει καμία αλλαγή στις ισχύουσες ως σήμερα ρυθμίσεις του κυκλοφοριακού ιστού της πόλης (1), σε αντίθεση με τη πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου, που αναστατώνει κυριολεκτικά την κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας και αυξάνει σημαντικά το ρίσκο για την επιτυχία του εγχειρήματος (2). Επιπλέον, η βασική κυκλοφοριακή ζώνη τροχοφόρων, που περιλαμβάνει την Ακαδημίας και τη Πανεπιστημίου, θα βρίσκεται εκτός της περιοχής παρέμβασης και θα λειτουργεί ανεξάρτητα από τη πεζοδρόμηση της Σταδίου.
78
γ) Η διατήρηση ανέπαφων των ισχυουσών σήμερα κυκλοφοριακών ρυθμίσεων του Κέντρου παρέχουν την δυνατότητα δοκιμαστικής εφαρμογής της πεζοδρόμησης της Σταδίου (βλ. Πίνακα 4), δυνατότητα ανύπαρ-
κτη στην πρόταση της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου. Η δοκιμαστική πεζοδρόμηση είναι εξαιρετικά σημαντική, όχι μόνο σαν εργαλείο για τον εντοπισμό των κυκλοφοριακών επιπτώσεων της πεζοδρόμησης αλλά – κυρίως– σαν καταλύτης για την προοδευτική «ενεργοποίηση» της λειτουργίας του πεζόδρομου, δηλαδή για την προσέλκυση και ανάπτυξη των επιθυμητών νέων δραστηριοτήτων στον πεζόδρομο, μέσω ενός προγράμματος καθημερινής επαναλαμβανόμενης πεζοδρόμησης, το οποίο μπορεί με ουσιαστικά μηδενικό προυπολογισμό ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΑΜΕΣΩΣ (3). Ως εκ τούτου η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου δεν μπορεί πλέον να αποτελεί την μοναδική, αδιαμφισβήτητη επιλογή στην αναζήτηση της λύσης για την διαμόρφωση του κορυφαίου κεντρικού πεζόδρομου της Αθήνας. Μένει πάντως – ούτως ή άλλως – η ανάγκη να διερευνηθεί σε βάθος και να εκτιμηθεί σε ποιο βαθμό η παρέμβαση αυτή (είτε στη Σταδίου είτε στην Πανεπιστημίου) θα είναι καθοριστική ή όχι για την επιτυχία της γενικότερης προσπάθειας αναβάθμισης του δοκιμαζόμενου σήμερα κέντρου της πόλης. Αθήνα, Σεπτέμβριος 2013 Δημήτρης Κονταργύρης, Ανδρέας Βεντουράκης αρχιτέκτονες
(1) Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η αλλαγή της κυκλοφοριακής ροής της οδού Σωκράτους, στο τμήμα από Πειραιώς μέχρι Χαλκοκονδύλη.
(2) Αλλάζει η κατεύθυνση της κυκλοφοριακής ροής σε 8 δρόμους του κέντρου (σε συνολικό μήκος 3500μ) με επακόλουθο την μετατόπιση εκατοντάδων φωτεινών σηματοδοτών κτλ.)
Δημήτρης Κονταργύρης αρχιτέκτων mimik@otenet.gr
για παρεμβάσεις στην κεντρική περιοχή της Αθήνας που αφορούν πεζοδρομήσεις, αναπλάσεις, μονοδρομήσεις με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του αστικού χώρου.
Ανδρέας Βεντουράκης
αρχιτέκτων andreas.ventourakis@gmail.com
80
Ο Δημήτρης Κονταργύρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1934 και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και αποφοίτησε το 1957. Από το 1959 έως το 1964 διετέλεσε Επιμελητής στην έδρα Γενικής Κτιριολογίας του ΕΜΠ και αμέσως μετά ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης μετεκπαιδεύτηκε σε θέματα προκατασκευής στο Παρίσι. Από το 1957 είναι ιδρυτικό μέλος του Γραφείου Πολεοδομικών, Χωροταξικών και Οικοδομικών Μελετών με τους Αρχιτέκτονες Νίκο Δεσύλλα, Αντώνη Λαμπάκη και Παύλο Λουκάκη με κύριο αντικείμενο μελέτες αναπτύξεως Πόλεων, περιοχών, μελέτες Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ., Νοσοκομεία, Σχολεία, Πανεπιστημιακά Κτίρια, Κτίρια Διοικήσεως, Εργαστηρίων, Τεχνικών Σχολών κλπ. Σε διάστημα 34 ετών (1957-1991) πήρε μέρος σε περισσότερους από 40 Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς (με 1 έως 3 λύσεις) και έτυχε 35 διακρίσεων, μεταξύ των οποίων 15 πρώτα βραβεία. Έχει διατελέσει μέλος της επιτροπής σχολικών κτιρίων της U.Ι.Α (1963), μέλος της Επιτροπής Προκατασκευής του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (1966-1967)και εκλεγμένο μέλος του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Τ.Ε.Ε. (1982-1986) Τα τελευταία χρόνια έχει διατυπώσει και δημοσιεύσει σειρά πολεοδομικών προτάσεων
Ο Ανδρέας Βεντουράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984 και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου το 2009. Από τον Ιούνιο του 2010 εργάζεται ως Αρχιτέκτων Μηχανικός στο Aρχιτεκτονικό γραφείο BETAPLAN όπου είναι μέλος της αρχιτεκτονικής ομάδας που συνεργάζεται με το γραφείο Renzo Piano Building Workshop για τον σχεδιασμό του “Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος- ΚΠΙΣΝ” στην Αθήνα (Όπερα και Εθνική Βιβλιοθήκη), έργο συνολικού προϋπολογισμού 566 εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, έχει συμμετάσχει σε πληθώρα ελληνικών και διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών που αφορούν σε κτίσματα δημόσιου χαρακτήρα, με πιο επιτυχή παραδείγματα τις προτάσεις για το Πολυτεχνείο της Κύπρου και το Μετρό στα Σόφια. Στο πλαίσιο του “ΚΠΙΣΝ”, έχει συνεργαστεί με επιτυχία με μηχανικούς και τεχνικούς συμβούλους εταιριών παγκοσμίου κύρους όπως των ARUP, Expedition Engineering, Theatre Projects Consultants, Deborah
Nevins & Associates, ΟΜΕΤΕ S.A, LDK Consultants κτλ. και έχει αναλάβει τον συντονισμό των επί μέρους μελετών και ειδικότερα της Ηλεκτρομηχανολογικής και της Ακουστικής μελέτης. Αυτήν την περίοδο εργάζεται ως μόνιμος εκπρόσωπος της BETAPLAN στο εργοτάξιο κατασκευής του “ΚΠΙΣΝ”. Θεωρεί ότι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, ανεξαρτήτως κλίμακας, από την πρώτη σύλληψη της ιδέας μέχρι και την υλοποίηση του θα πρέπει να διακατέχεται από ειλικρίνεια και απλότητα, όπου χωρίς πολλές επεξηγήσεις και υπερβολές θα μπορεί να επικοινωνεί άμεσα και απρόσκοπτα το όραμα του αρχιτέκτονα στον χρήστη. Αυτή η βασική αρχή είναι που τον ώθησε μαζί με τον Δημήτρη Κονταργύρη στην επεξεργασία της πρότασης για πεζοδρόμηση της Σταδίου έναντι της Πανεπιστημίου.
Γιώργος Τριανταφύλλου, αρχιτέκτων μηχανικός info@triantafyllou.eu
Ο Γιώργος Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951. Τελείωσε το Βαρβάκειο και σπούδασε Αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη όπου συνέχισε και τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Πολεοδομία. Το 1981 ιδρύει το δικό του γραφείο με την επωνυμία “Γιώργος Τριανταφύλλου & Συνεργάτες”. Ασχολείται κυρίως με έργα εσωτερικών χώρων, αποκατάστασης παλαιών κτιρίων, ανάδειξης
αρχαιολογικών χώρων και συγκροτημάτων μεγάλης κλίμακας, που αφορούν τον τουρισμό, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και χώρους πολιτισμού. Έχει διακριθεί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και έχει δημοσιεύσει έργα, άρθρα και επιστημονικές εργασίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έργα του έχουν διακριθεί με διεθνή βραβεία. Είναι μέλος επιστημονικών επιτροπών, έχει δώσει διαλέξεις και έχει συμμετάσχει στην διδασκαλία μεταπτυχιακών μαθημάτων. Ο Γιώργος Τριανταφύλλου παράλληλα με την αρχιτεκτονική που υπηρετεί με συνέπεια για πολλά χρόνια, είναι ένας άνθρωπος της τέχνης που την αγαπά και την γνωρίζει σε όλες της τις μορφές. Έχει συνεργαστεί με εικαστικούς, ανθρώπους του θεάτρου και του κινηματογράφου, καθώς και άλλους καλλιτέχνες ως συνδημιουργός, για την πραγματοποίηση αρχιτεκτονικών και καλλιτεχνικών επεμβάσεων και εικαστικών δρώμενων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τον Απρίλιο του 2010 εκδίδει το βιβλίο με τίτλο "αρχέτυπα*από τις καλύβες και τα μαντριά στη σύγχρονη τέχνη και αρχιτεκτονική". Ένα βιβλίο που αποκαλύπτει μία ανεξερεύνητη και περιφρονημένη αληθινή αρχιτε- κτονική. Καλύβες και μαντριά λειτουργούν ως αρχέτυπα που παραπέμπουν στα βάθη της προϊστορίας και παράλληλα συσχετίζονται με έργα της διεθνούς τέχνης και αρχιτεκτονικής, ανοίγοντας νέους δρόμους για το μέλλον Το βιβλίο εντάχθηκε στο πρόγραμμα ΕΥΔΟΞΟΣ ως πανεπιστημιακό σύγγραμμα και διανέμεται στους φοιτητές Σχολών Αρχιτεκτονικής και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Έκθεση με τον ίδιο τίτλο πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας. Η φωτογραφία αποτελεί επί δεκαετίες μία γοητευτική διέξοδο στην καθημερινότητα της δουλειάς του. Φωτογραφίες του έχουν δημοσιευτεί στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο σε εκδόσεις βιβλίων και καταλόγων εκθέσεων.
81