mondo cultura Por Unai Alonso
Llega el cine negro
Mikrofilm Short Festival
Con su particular y cuidadísima estética, vuelve a Plentzia el Mikrofilm Short Festival, el certamen de cine negro referencia en nuestro entorno. Su tercera edición alberga una selección de 22 cortometrajes, entre los 528 recibidos, procedentes de más de 25 países, que competirán por los premios del jurado y del público. El programa ofrece un variado abanico de actividades paralelas a las proyecciones durante los días 4 y 5 de julio; conferencias de Toni Garzón Abad y Tucker Dávila Wood, teatro al aire libre, timbas de póker ó el videomapping de Mario Jiménez. En el apartado musical, mucha variedad: el reincidente Joseba Irazoki; el dúo Velas Barru Experience (Carlos Velasco y el Borja Barrueta); la vocalista Ilbet, alter ego de Miriam Barriuso, en activo también con bandas como The Howl y Korumba; y los bilbaínos Yellow Big Machine, que con su rock alternativo pondrán el broche final a esta meritoria tercera edición. n
Duela bi hamarkada eman zituen lehen pausoak Betagarri. Orain Bilbon, Donostian eta sorleku duten Gasteizen grabatutako zuzenekoa kaleratu dute urteurrena ospatzeko garaian.
E
szenatokiaren gainean luze aritzea ez da gauza makala. Gasteizeko Betagarri taldeak gainditu berri du 20 urteen marka, dantzan eta borrokan Euskal Herriko nahiz nazioarteko eszenatokietan arituz. Arabako hiriburuan izan zituen hastapenak, instututik ezagutzen zen lagun talde batean “Orduan hasi ziren batek kitarra eta besteak abesten, euskal taldeen bertsioak egiten… hilabete gutxi batzuk zeramatenean, haize sekzioa sartzea erabaki zuten. Handik gutxira lehenengo maketa grabatu genuen”. Garaiko 500 pezetatan saltzen zen kassette bat izan zen taldearen lehen erreferentzia “hastapenetan ez zegoen oso argi zein zen gure estiloa. Dantza, alaitasuna… eta horren barnean sar zitekeen edozein estilo jorratzen genuen.” 3 urte beranduago lehen albuma kaleratu zuten. Publikoa dantzan jartzeko energia soberan
“Aurrera egingo dugu dibertigarria edo gustokoa izaten jarraitzen duen einean” zutela erakutsi ondoren, Euskal Herritik kanpo abiatzen hasi ziren “garai hoietatik desfasea edo gogoratzen dut, ezjakintasuna, kontrol gutxi… bi furgoneta hartu eta ez genekien non egin behar genuen lo, zein ordutan jo behar genuen” igarotako errepide luzean bidegurutze asko hartu dituzte, estilo desberdinak jorratuz eta munduko herrialde asko bisitatuz, Japonia edo AEBak adibidez. Nahiz eta gogoak kale ez egin eta hasierako kemenarekin jarraitzen duten, asko ikasi dute bidean “ezberdintasun nagusia guregan dago, gu orain 20 edo 15 urte askoz ere kafreagoak ginen, berdin zitzaigun hobeto edo gaizkiago aritzea… orain adinagatik edo, saiatzen gara formalago izaten”. Talde eta pertsona bezala hazi arren, mantentzen dituzte betiko ohitura asko “bromak, liskarrak... adibidez orduak eman ditzazkegu gauza bat erabakitzeko, eztabaidak gora eta behera, eta azkenean erabaki
bat hartzen dugu, baina agian hurrengo egunean kontrakoa egitea erabakitzen dugu bi minututan”. 10. urteurrenean zuzeneko lehen diskoa kaleratu zuten, orain, marka bikoiztu ondoren, kontzertuan grabatutako beste disko batekin datoz “Ez ditugu 20 urtetako abestirik gustokoenak edo aukeratu, gaur egun Betagarriren kontzertu batean ikus daitekena grabatuta utzi nahi genuen. Argazkitxo bat ateratzea bezalaxe.” Momentu on asko bizi izan dituzte euren ibilbidean “batez ere esango nuke atzerrira egindako bidaietan, oso gauza polita eta berezia bait da mundu osoko herrialdeak ezagutu ahal izana”. Taldeetan egoten diren momentu zailak ere eman dira, baita formazio aldaketak ere “egia esan, nahiko naturaltasunez izan dira denak. Azkenengoa Aitorrek taldea utzi zuenean ere, kitarrajole bakarrarekin geratzea erabaki genuen.” Etorkizunak ekarriko duenarekin ez dira urduritzen eta momentuz zuzenekoan dute jarrita arreta guztia “aurrera egingo dugu, guretzat dibertigarria edo gustokoa izaten jarraitzen duen einean” Beti bezala, taldearen helburua da “dantzarako, ondo pasatzeko nahi hori ez galtzea, eta gauzak aldatzea eta mundu justuago bat bilakatzeko grina mantentzea.”n Iker Pérez
Fotografía urbana
Fachadas, escaparates, contenedores, bares, patios o edificios sirven como soporte expositivo para las instantáneas que cuentan su particular historia a pie de calle. Esta es la filosofía del festival GetxoPhoto, que impulsado por el colectivo Begihandi, celebra entre el 28 de agosto y finales de septiembre su octavo encuentro. Como quiera que la fotografía permite conocer la mirada del otro, se trata de acercar puntos de vista a la ciudadanía para generar emociones en torno a ella: crítica, reflexión, conocimiento… Tender puentes, en definitiva, entre el fotograma y el ojo que lo mira. En festival no se circunscribe únicamente al hecho expositivo; cuenta con diversas actividades interactivas para una mayor experiencia. n
Dantza Edit
Dantzarako grina
Betagarri
Betagarri
Más allá del Jazzaldi
El Heineken Jazzaldia de Donosti, eje vertebrador de la ciudad, despierta el ingenio de la cultura. Como es el caso de Noventa Grados, que lleva ya seis años organizando This Fucking Jazz Music Rocks!, una suerte de muestra multidisciplinar independiente, alternativa y, al mismo tiempo, paralela al festival de Jazz. Este año, como muestra del empaque conseguido en las previas ediciones, el evento pasa a tener entidad propia y se celebra antes del Jazzaldi bajo el nuevo nombre de Dantza Edit. Entre el 18 y 19 de julio propone agitar la parte vieja donostiarra con obras de artistas locales junto a piezas de artistas nacionales e internacionales que aportan otra reflexión sobre un tema común, el Jazz. A lo largo de las seis ediciones previas, han participado nombres como Mikel Casal, Iker Ayestarán, Luisa Chillida, Federico Gonzalez, Zazpi t’erdi, Rieko Higuchi, Ulises Chamorro, Esther Gebauer y Jorge Primo, en diferentes disciplinas como la plástica, audiovisual, performances, música, etc. n
Mondo Cultura/ MondoSonoro.com l Edición Euskal Herria y La Rioja l Julio-Agosto2014 l 5