Czarna przyszłość Iwona Bolińska-Walendzik

CZARNA PRZYSZŁOŚĆ

Iwona Bolińska-Walendzik

Dział Promocji Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie

Projekt LemPress jest dobrym przykładem wykorzystania starych technik drukarskich w nowoczesnym designie. Fot. I. Bolińska-Walendzik

W 2012 roku w wyremontowanej kamienicy Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej przy ul. 1 Maja 5 otwarta została Pracownia Starych Technik Drukarskich. Powstała ona na bazie Pracowni Poligraficznej Marka Gardzielewskiego, drukarza, bratanka Zygfryda Gardzielewskiego1 . Wszystkie urządzenia potrzebne do małej tradycyjnej poligrafii zakupione zostały przez bibliotekę i stanowią obecnie cenny i unikatowy wasztat. Znajdują się w nim prasy drukarskie, gilotyna, bigówka, falcerka czy zszywarka. Maszyny mają co najmniej po kilkadziesiąt, a nawet sto lat. Jak w takich warunkach mówić o nowoczesności? Okazuje się, że można. W PSTD prowadzimy warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych, uczymy tradycyjnych technik drukarskich, popularyzujemy dziedzictwo materialne i niematerialne regionu. Współpracujemy z Liceum Plastycznym i Wydziałem Sztuki UWM w Olsztynie. Razem robimy plakaty, pocztówki, książki artystyczne. Drukujemy utwory regionalnych poetów w serii wydawniczej Trilinguis. Właśnie powstaje dziewiąty zeszyt z wierszem Andrzeja Zubkowicza, laureata Nagrody „Wawrzyn Czytelników” z 2019 r. Wcześniej publikowaliśmy wiersze m.in. Marka Barańskiego, Wojciecha Kassa, Alicji Bykowskiej-Salczyńskiej czy Kazimierza Brakonieckiego. W Pracowni realizujemy projekty popularyzujące czytelnictwo. Przygotowujemy afisze, które poprzez typograficzny kunszt zachęcają do czytania polecanych książek, autorów polskich, jak i zagranicznych. Przygotowaliśmy m.in. do pro-jektu LiteraTURA wystawę Współcześni pisarze polscy, niemieckojęzyczni, francuskojęzyczni, hiszpańskojęzyczni czy plakaty na Przegląd Wydawnictw Regionalnych. Przez ostatnie dwa lata realizowaliśmy w Pracowni międzynarodowy projekt typograficzny LemPress nawiązujący do twórczości Stanisława Lema. Do tego przedsięwzięcia zaprosiliśmy podobne pracownie z różnych stron Europy. Efektem jest wystawa plakatów zrobionych tradycyjnymi technikami drukarskimi, ale będących nowoczesnymi w formie realizacji. Aby móc nadążać za nowoczesnością, a jednocześnie pogłębiać swoje umiejętności warsztatowe korzystamy z rożnych możliwości. Popularyzujemy PSTD w mediach społecznościowych. Na Instagramie mamy konto, którego obserwatorami są również pracownie z całego świata. Ważne też są szkolenia i tu przychodzą z pomocą programy europejskie. Udział w projekcie Tak możemy... w bibliotece2 w ramach programu Erasmus+ był okazją by wzbogacić swój warsztat i móc przekazywać wiedzę i umiejętności. Program Erasmus+ umożliwił mi wyjazd do Bielefeld do pracowni Koboldpresse prowadzonej przez Mariusa Kuklika. Symbolem tej pracowni jest Kobold (z niem. chochlik). Możliwość wyjechania do Niemiec i przyjrzenia się pracy w innych warunkach, poznanie nowych narzędzi, sposobów pracy z użytkownikami, to wartości bezcenne, które procentują w naszych działaniach i pozwalają nam poszerzać naszą ofertę, nasze horyzonty. Efektem projektu były m.in. Świąteczne warsztaty typograficzne prowadzone dla bibliotekarzy z regionu oraz mieszkańców Olsztyna. Okazuje się też, że tradycyjne techniki drukarskie są bardzo na czasie. Po zachwycie możliwościami komputeryzacji przyjemnie jest przygotować jakąś pamiątkę czy prezent własnoręcznie.

1 Zygfryd Gardzielewski (1914-2001) – grafik i typograf, pracownik Toruńskich Zakładów Graficznych, autor kroju czcionek zwanego antykwą toruńską. 2 Projekt Tak możemy... w bibliotece współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+