Jouw toekomst na
Wiskunde
Bij ons leer je de wereld kennen
Wiskunde als hersentraining Alexander Rinnooy Kan
1972 afgestudeerd in de Wiskunde Universiteit Leiden 1976 gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam 1986 rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam
2006 voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER) 2012 – 2015 voorzitter van de Raad van Commissarissen van De Nederlandsche Bank
Sinds 2015 werkzaam bij de Eerste Kamer, als lid van de D66 fractie en sinds 2012 als Universiteitshoogleraar
Lid Eerste Kamer en Universiteitshoogleraar ‘Ik vind het een grote eer om lid te zijn van de Eerste Kamer en hier te werken. In de Eerste Kamer werken heel deskundige mensen met veel ervaring en het is fijn daar een onderdeel van te zijn.’ ‘Ik maak hier kennis met de praktijk van de politiek. Mensen denken vaak dat werken in de Eerste Kamer heel glamoureus is, maar vaak is het vierkante millimeterwerk om iets toe te voegen aan een wet of om een fout recht te breien. Dat betekent in de praktijk veel heen en weer mailen en bellen. Voordat een wet wordt aangenomen, heeft deze dus een lange weg afgelegd. Ik vind het mooi om dat mee te mogen maken.’
Ik vond het fantastisch om heel lang te piekeren over een probleem. ‘Als hoogleraar krijg ik de ruimte om mijn ervaringen uit eerdere besturen en als toezichthouder aan studenten door te geven. Niet iedereen krijgt zo’n kans. Tijdens mijn studie Wiskunde heb ik goed abstract leren redeneren. Ik vond het fantastisch om heel lang te piekeren over een probleem. Het was de perfecte hersentraining omdat je een ontzettend goede concentratie nodig hebt om zuivere wiskunde te snappen. Daar heb ik nog steeds profijt van.’
2
Economie en Bedrijfskunde in Amsterdam
CV
Jouw toekomst na Wiskunde Als wiskundige heb je kennis die onmisbaar is in vrijwel alle wetenschapsgebieden. Bovendien worden de kennis en vaardigheden van wiskundigen dagelijks toegepast in het bedrijfsleven, de (semi)overheid, en vele plekken daarbuiten. Je bent als afgestudeerd wiskundige geschikt voor vele functies, want wiskunde is overal! Arbeidsmarkt
(CPB), de Sociaal Economische Raad (SER) of het Centraal
De arbeidsmarkt voor afgestudeerde wiskundigen is zeer gunstig.
Bureau voor de Statistiek (CBS). Als data-analist vergaar je
Wiskundigen zijn zeer gewild vanwege hun vermogen om abstract
informatie uit grote hoeveelheden data. Denk bijvoorbeeld
te denken en om ingewikkelde problemen op een efficiënte
aan klantgegevens, of informatie over verkeersstromen,
manier op te lossen. Wiskundigen die na hun bacheloropleiding
bagagestromen op een vliegveld, medische data of data die
een masteropleiding voltooien, vinden werk op allerlei plekken:
wellicht iets kunnen zeggen over klimaatverandering.
in het bedrijfsleven, bij de (semi)overheid, in het toegepast en
Toegepast en wetenschappelijk onderzoek
wetenschappelijk onderzoek, in de media en in het onderwijs.
Aan onafhankelijke onderzoeksinstituten zoals het kennisinstituut
Bedrijfsleven en (semi)overheid
TNO en bij afdelingen voor research & development van bedrijven
Binnen het bedrijfsleven kun je denken aan een baan als
wordt dagelijks met wiskunde gewerkt. Afgestudeerd wiskundigen
kwantitatief analist bij een bank, pensioenfonds of verzekerings-
kiezen ook vaak voor een wetenschappelijke carrière aan een
maatschappij en denk je na over het beheren van aandelen-
universiteit in Nederland of in het buitenland. Je voert dan je eigen
portefeuilles en het verantwoord spreiden van risico’s. Je werkt
onderzoek uit en geeft onderwijs aan studenten.
dagelijks met ingewikkelde wiskundige en statistische modellen. Binnen (semi)overheden kun je denken aan een baan als data-
Alumni vertellen
analist bij onderzoeksinstellingen zoals het Rijksinstituut voor
De verhalen van wiskunde-alumni in deze brochure laten de diver-
Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Centraal Planbureau
siteit aan carrièremogelijkheden zien na de opleiding Wiskunde.
Waar komen wiskundigen terecht? In de grote cirkels zijn meer wiskunde-alumni werkzaam. ICT Advisering
Onderwijs
Industrie
Onderzoek
(Semi)overheidsdiensten
Financiële wereld
Informatie en communicatie
3
Puzzelen, programmeren, analyseren Frejanne Ruoff Marketing intelligence analist MIcompany
CV
4
2011 bachelor Wiskunde Universiteit Leiden 2014 master Wiskunde Universiteit Leiden 2010 – 2013 studentambassadeur Wiskunde 2010 – 2013 hoofddocent Wiskunde SSL Sinds 2014 werkzaam als marketing intelligence analist bij MIcompany in Amsterdam
Frejanne Ruoff vindt het fantastisch om structuren en patronen te doorgronden. Dat is wat je in de wiskunde doet. Het is een soort taal met eigen grammaticaregels. ‘Als je een wiskundige stelling moet bewijzen
op een groot schoolbord en er was altijd wel
is het net alsof je een gedicht schrijft. De
iemand die ik om hulp kon vragen als ik er niet
interesse kwam echt uit mezelf, ik ben de
uitkwam.’
eerste in de familie die Wiskunde ging studeren.’
Even voelde ik me de slimste mens op aarde.
Sociale ervaring ‘Als data-analist kan ik hele dag puzzelen, programmeren en analyseren. Je zou me een nerd kunnen noemen, maar wel een sociale. Want ik wil ook anderen vertrouwd maken met die abstracte wereld en uitleggen wat daar zo leuk aan is. Daarom gaf ik tijdens mijn studie
Eurekamoment
bijles en werd ik ook studentambassadeur om
‘De Wiskundestudie beviel goed, ook al is de
scholieren enthousiast te maken voor het vak.
studie niet gemakkelijk. De grote les, waar
Juist mede door die sociale ervaring kon ik in
ik nu nog steeds veel aan heb, is dat ik niet
2014 aan de slag bij MIcompany, een bureau
in paniek moet raken als ik iets niet meteen
gespecialiseerd in data analytics. Wij helpen
begrijp. Bij een moeilijk vraagstuk kon ik me
bedrijven om hun data zoals klantgegevens
in het begin even dom voelen. Maar na een
in te zetten om op duurzame wijze te groeien.
tijd ploeteren begon er altijd wel een belletje
Hiervoor moet ik goed kunnen denken
te rinkelen. Dan kreeg ik een Eurakamoment
vanuit de klant. Ook train ik collega’s en
en even voelde ik me de slimste mens op
klanten in diverse aspecten van het werk,
aarde. Die beloning werkte verslavend. De
van programmeren tot presenteren. Achteraf
sfeer op de faculteit was ook heel stimulerend.
gezien blijkt mijn ervaring buiten de studie een
In de pauzes schreef ik vaak het huiswerk
belangrijke aanvulling.’
5
Jeanine Daems Lerarenopleider Wiskunde bij Hogeschool Utrecht ‘Mijn baan als lerarenopleider is heel divers. Ik ben natuurlijk veel bezig met wiskunde, omdat ik het vak goed wil overbrengen aan mijn studenten. Maar ik heb ook veel gesprekken met hen over studieplanning, stages en hoe je een goed verslag moet schrijven. Ik leer hen ook de ontstaansgeschiedenis van de wiskunde. Niet iedere middelbare scholier vindt wiskunde even interessant. Maar als je snapt dat wiskunde is ontstaan uit heel veel verschillende culturen en dat mensen het vroeger
Jelle Goeman Hoogleraar statistiek bij het Leids Universitair Medisch Centrum
ook lastig vonden om wiskundige problemen op te lossen, dan wordt het voor scholieren veel leuker.’ ‘In mijn eigen middelbareschooltijd puzzelde ik vooral veel zelf op wiskundeproblemen. Het was daarom erg prettig om
‘Ik help medici bij het ontwerpen van hun medische onderzoek
tijdens mijn studie Wiskunde te ontdekken hoe fijn het is om
en om de juiste conclusies uit dat onderzoek te trekken.
samen met anderen wiskundeproblemen uit te pluizen. Dat
Onderzoek opzetten is best lastig, het is soms net een
plezier probeer ik nu nog steeds over te brengen op mijn eigen
wiskundige puzzel. Je moet heel goed weten wat je wilt
studenten.’
meten en heel precieze vragen formuleren. Door vervolgens wiskundige methoden toe te passen kun je bijvoorbeeld voorspellen bij welke patiënt je veel weefsel weg moet snijden tijdens een operatie, en bij welke niet.’ ‘Juist als wiskundige heb ik de vaardigheden om het medisch onderzoek exacter en effectiever te maken. Je helpt er de medische wetenschap mee, en het is ook nog eens intellectueel uitdagend. De wiskundige vaardigheden die ik tijdens mijn studie opdeed, gebruik ik nog elke dag. Het helpt me bij het logisch ontrafelen van problemen en ik dring snel tot de kern door.’
Wiskunde helpt de medische wetenschap.
6
Het plezier van wiskundeproblemen uitpluizen probeer ik over te brengen op mijn studenten.
Rosa Winter Promovenda aan de Universiteit Leiden ‘Voor mijn promotieonderzoek kijk ik naar eigenschappen van bepaalde oppervlakken. Op dit moment zoek ik het maximale aantal lijnen dat elkaar op zo’n oppervlak snijdt. Daarvoor ben ik nu veel aan het lezen en nieuwe dingen aan het proberen. Ik vind het erg leuk om iets helemaal tot in detail begrijpen en zo de onderliggende structuur te ontdekken. En om samen met
Floris Olsthoorn
anderen aan problemen te puzzelen.’
Technisch manager bij Quintiq in Maleisië
‘Ik leer elke dag nieuwe dingen. Ik heb de afgelopen twee jaar les gegeven op een middelbare school en een project bij
‘Bij Quintiq maken we planningsoftware voor heel verschil-
een bedrijf gedaan en dat beviel erg goed. Maar ik miste het
lende bedrijven. Van autofabrieken tot textiel. Ik bezoek
onderzoek en het probleemoplossend denken. De afwisseling
fabrieken om erachter te komen waar de problemen zitten.
van onderzoek doen, samenwerken en colleges geven is ook
Vaak denken mensen dat planningsproblemen niet opgelost
fijn. Ik probeer studenten te leren dat je op veel verschillende
kunnen worden, omdat ze geen goed overzicht hebben van de
manieren de lesstof eigen kan maken. Het is erg leuk als het
situatie. Het is ook wel extreem moeilijk om een goed lopende
kwartje ineens valt. Die creativiteit spreekt me erg aan.’
planning te maken. Je wilt bijvoorbeeld dat verschillende producten op het juiste moment worden verpakt en dat er niets verspild wordt. Als het probleem na een half jaar is verholpen zijn mensen vaak erg opgelucht.’
Het is erg leuk als het kwartje ineens valt.
‘In vijf jaar tijd heb ik een enorme diversiteit aan praktische problemen en verschillende industrieën gezien. Het is erg interessant om zulke complexe problemen te analyseren. Bij wiskunde denken mensen nog wel eens: waar is deze kennis nu voor nodig? Dat heb ik hier niet. Ik breng wiskunde elke dag in de praktijk. Sinds kort ben ik manager bij Quintiq en leer ik anderen hoe zij zo goed mogelijk plannen met behulp van wiskunde.’
Ik breng wiskunde elke dag in de praktijk.
7
Wiskunde en cyberveiligheid Pieter Rogaar Senior Adviseur Cybersecurity bij het Nationaal Cyber Security Centrum
CV
2009 bachelor Wiskunde Universiteit Leiden 2011 master Computer Science Radboud Universiteit Nijmegen 2011 – 2013 adviseur IT security bij KPMG Sinds 2014 werkzaam bij Nationaal Cyber Security Centrum als senior adviseur cyber security
In 2011 genomineerd voor de Joop Bautz Information Security Award
8
Als senior adviseur cyber security bestrijdt Pieter Rogaar cybercriminaliteit. Hij weert hackers uit sectoren met een groot maatschappelijk belang, zoals de overheid, luchtvaart- en transportbedrijven, de bankensector en telecombedrijven. Ook geeft hij advies over nieuwe verdedigingsmethoden op het gebied van IT en ondersteunt hij beleidsmedewerkers die inhoudelijk meer willen weten over dit onderwerp. ‘Ik vind het erg belangrijk om me in te zetten
Ik dacht dat het niet klopte wat de docent
voor het algemeen belang door middel van
beweerde, en zei dat tegen hem. Hij draaide
cyberveiligheid. Eerder werkte ik als ethisch
zich om en zei: “Laat maar zien!” Hij liet niet
hacker om zwakke punten in de software te
zijn autoriteit zien, maar gaf me juist de ruimte.
ontdekken voor het bedrijfsleven. Hoewel
Dat vind ik echt kenmerkend voor de studie
het werk interessant was, wilde ik het graag
Wiskunde. Het maakt dat je zelfvertrouwen
naar een hoger niveau tillen. Ik wil meer dan
krijgt en wilt doorzetten om meer te weten te
alleen bedrijven helpen bij het bestrijden van
komen. Daar heb ik nu nog profijt van, want
cybercriminaliteit.’
om cybercriminaliteit te bestrijden moet je het naadje van de kous weten. Als je iets fout
Hij draaide zich om en zei: Laat maar zien!
programmeert, maken hackers daar gebruik van.’
Maatschappelijk belang ‘Ik heb plezier in mijn werk en het maatschappelijk belang dat ik dien, maakt dat
Zelfvertrouwen
ik ’s ochtends graag de deur uitga. Ik hoop
‘Ik heb voor deze studie gekozen omdat het
dat studenten er ook voor kiezen om te doen
een prachtig vakgebied is. Wiskunde zorgt
waar ze plezier in hebben. Je kunt nóg zo hard
voor wis en waarachtigheid. Het gaat over
een ladder opklimmen, uiteindelijk telt vooral
zekerheid en diepgang: wiskundigen willen
tegen welke muur je hem aan hebt gezet. Als je
altijd zuiver redeneren. En ze staan open
nog niet goed weet wat je wilt, is het handig om
voor nieuwe oplossingen. Tijdens mijn eerste
je breed te oriënteren in de wiskunde. Want er
jaar had ik het vak Wiskundige Structuren.
is heel veel mogelijk!’
9
Onderdompelen in wiskunde Hendrik Lenstra Emeritus hoogleraar ‘Als klein jongetje vertelde ik al dat ik professor in de wiskunde wilde worden. Ik ben ermee opgegroeid. Mijn vader was leraar Wiskunde op een middelbare school en liet ons thuis altijd puzzels en sommen oplossen. Ik was goed in rekenen, beter dan in schrijven, en daarom vond ik het zo leuk.’ ‘Het is heel mooi dat ik van mijn hobby mijn beroep heb kunnen maken. Ik ben nu met pensioen en geef nog lezingen over de wiskunde achter de kunst van Escher en het Droste-effect. Ook beleef ik veel plezier aan het werken met studenten. Zij stellen vragen, willen wijzer worden, en stellen mij voortdurend op de proef.’ ‘De Wiskundestudie was de belangrijkste periode van mijn carrière. Ik kon mij helemaal onderdompelen in de wiskunde. Hele nachten spendeerde ik in de bibliotheek. Je leest wel eens dat je, als je ergens goed in wilt worden, daar tienduizend uur aan moet besteden. Ik denk dat ik wel twintigduizend uur in de bibliotheek heb doorgebracht.’
Ik heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken. ‘Tijdens die uren in de bibliotheek heb ik mij de wiskunde eigen gemaakt. Zelfs het moeilijkste vak, algebra, ging voor mij leven. Dat is ook het belangrijkste dat ik heb geleerd tijdens mijn studie. Ik heb wiskunde echt leren begrijpen toen ik het gevoel kreeg dat ik het zelf had uitgevonden. Je moet eerst zelf alles in twijfel trekken, en je onderdompelen in de materie. Wiskunde leer je zoals een baby leert praten.’
CV 1973 afgestudeerd in de Wiskunde Universiteit van Amsterdam
1977 gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam 1978 – 1987 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam
1987 – 1998 hoogleraar aan de Universiteit van Californië, te Berkeley
1998 – 2003 hoogleraar aan de Universiteit van Californië en Universiteit Leiden
Sinds 2003 hoogleraar aan de Universiteit Leiden 1998 Spinozaprijs 10
Loopbaanadvies Jouw studie kan de basis vormen voor heel diverse loopbanen,
Het Alumni Mentornetwerk
zoals de voorbeelden in deze brochure laten zien. Hoe jouw
Om je op weg te helpen met je carrière zetten wij de kennis en
loopbaan er precies uit gaat zien, hoef je aan het begin van
ervaring van Leidse alumni in. Via het online mentornetwerk
de opleiding nog niet te weten. Tijdens de opleiding word
kun je in contact komen met ervaren alumni en hen eenvoudig
je geholpen bij het maken van studiekeuzes die van invloed
benaderen voor advies. Het eerste contact is laagdrempelig en
zijn op jouw carrière. Ook organiseert de Universiteit
je mag zelf bepalen hoe jouw mentorrelatie eruit ziet: eenmalig
Leiden diverse activiteiten om je te laten kennismaken
of herhaaldelijk contact, persoonlijk of juist digitaal. Zo kunnen
met de arbeidsmarkt, zoals de voorlichtingsdagen voor
alumni en studenten elkaar inspireren en werken we aan een
de Masterkeuze, Bètabanenmarkt en de Bio Science Park
hechte Leiden Science gemeenschap.
Excursie. Daarnaast helpt de Science Career Service jou bij jouw loopbaankeuzes en kun je het advies inwinnen van
mentornetwerk.universiteitleiden.nl
ervaren alumni via het Alumni Mentornetwerk. Al deze diensten bieden jou de mogelijkheid om al tijdens jouw studie de arbeidsmarkt te verkennen en kennis en ervaring op te doen voor de loopbaan die het best bij jou past.
Science Career Service De Science Career Service is er om jou te ondersteunen bij jouw vragen die gaan over studiekeuze en loopbaanoriëntatie, bijvoorbeeld door: • Informatie te geven over de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. • Workshops en trainingen aan te bieden op het gebied van sollicitatievaardigheden. • Een persoonlijk gesprek met de loopbaanadviseur gespecialiseerd in jouw vakgebied. lucareerzone.com
11
Colofon
Druk: UFB/Grafimedia Vormgeving: Creja ontwerpen Fotografie: Hielco Kuipers, Pim Rusch, Cool Kew Interviews alumni: Martine Zeijlstra Met dank aan alle alumni die in deze brochure hun verhaal wilden vertellen. © Januari 2017 Aan deze uitgave, die met zorg is samengesteld, kunnen geen rechten worden ontleend.
Bij ons leer je de wereld kennen
Meer informatie:
studereninleiden.nl/wiskunde voorlichting@math.leidenuniv.nl