ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ Έτος ίδρυσης: 1963
Τιμήθηκε από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2015 / Τεύχος 231 Υπεύθυνος έκδοσης: Νόστης Ψαρράς
Άγιοι Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Περιεχόμενα Τεύχους 04 07 08 12 15 20 26 28 31 35 40 42 43 44 45
Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδονησία Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδία Ι.Μ. Κένυας Ι.Μ. Κεντρώας Αφρικής Ι.Μ. Γουινέας Ι.Μ. Καμερούν Ι.Μ. Νιγηρίας Ι.Μ. Μαδαγασκάρης Ι.Ε. Μπραζαβίλ & Γκαμπόν Τα πουλάκια μας φεύγουν Μαλάουι: Καρπερό χωράφι Μιχαήλ Βρεττός Ανδριάνα Βλαδιμήρου Η αγάπη δε φοβάται, τολμά Στήλες Ευγνωμοσύνης
Μπορείτε να καταθέσετε την αγάπη σας για την Εξωτερική Ιεραποστολή, μέσω PayPal στο paypal@ierapostoles.gr, ή στους τραπεζικούς λογαριασμούς: ALPHA BANK 40500 200 2000 170 GR93 0140 4050 4050 0200 2000 170 BIC: CRBAGRAA ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 256/480006-09 EUROBANK 0026.0206.10.0101157390 ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5200-052141-068 Άλλοι IBAN, στο ierapostoles.gr/IBAN Για όλες τις καταθέσεις εκδίδονται και αποστέλλονται θεωρημένες αποδείξεις.
Οι συντάκτες ευθύνονται για τα κείμενά τους Το περιοδικό αποστέλλεται δωρεάν Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες "Μέλισσα"
Ιδιοκτήτης
Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής Μακένζυ Κινγκ 6, Πλατεία Αγίας Σοφίας 546 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
T. 2310 279910 - F. 2310 279902 ierapostoli@hotmail.com
Αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο
(καταστατικό απόφ. Μον. Πρωτ. Θεσ/νίκης 36412/2009) Σκοπός: Η ηθική και υλική συμπαράσταση στην ανά τον κόσμο Ορθόδοξη Εξωτερική Ιεραποστολή Πνευματικός ιδρυτής: Αρχιμ. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος Ιδρυτής: Παντελής Μπάγιας Μέγας Ευεργέτης: Παναγ. Παπαδημητρακόπουλος
Διοικητικό Συμβουλίο: Δημήτριος Σωτήρκος Πρόεδρος Νόστης Ψαρράς Αντιπρόεδρος Αγγελική Αρναούτη Γ. Γραμματέας Χαράλαμπος Μεταλλίδης Ταμίας Κων/νος Μεταλλίδης Β. Γ. Γραμματέα Ευαγγελία Τραϊκούδη Β. Ταμία Μαρία Καζαμία-Τσέρνου Μέλος Κων/νος Καρακόλης Μέλος Παναγ. Αναστασιάδης Μέλος
ierapostoles.gr orthodoxmission.org.gr #Ιεραποστολή
Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία
Ευχόμαστε η Χάρις του γεννηθέντος Χριστού μας να επισκιάζει εσάς και τα έθνη το νέο έτος 2016 3
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδονησίας
Η Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή Η Θεολογική Σχολή του Αποστόλου Παύλου στο Medan της Βόρειας Σουμάτρας ιδρύθηκε το 2005. Σκοπός μας ήταν μέσω της Σχολής αυτής να διαδώσουμε το φως της Ορθοδοξίας, γιατί χωρίς τα απαραίτητα μέσα μάς είναι δύσκολο να κηρύξουμε την πίστη στην Ινδονησία. Γι’ αυτό η Θεολογική Σχολή αποτέλεσε την αφορμή για την περαιτέρω διάδοση της Ορθόδοξης πίστης. Η Σχολή έχει αναγνωριστεί από την Κυβέρνηση της Ινδονησίας ως ανώτατη σχολή. Οι φοιτητές πρέπει να παρακολουθούν τα μαθήματα για 4 χρόνια. Από την ίδρυση της σχολής αποφοίτησαν 1002 φοιτητές, οι οποίοι σήμερα εργάζονται σε διάφορους τομείς, όπως δάσκαλοι, δημό4
σιοι υπάλληλοι, καθηγητές πανεπιστημίων. Οι φοιτητές δεν είναι όλοι Ορθόδοξοι· ορισμένοι είναι Ρωμαιοκαθολικοί, αλλά περισσότεροι είναι Προτεστάντες. Συνήθως, κατά τη διάρκεια της φοίτησης, μερικοί φοιτητές αποφασίζουν να γίνουν Ορθόδοξοι. Οι σημερινοί φοιτητές μας είναι περίπου 250 άτομα. Στην αρχή, ως καθηγητές της Σχολής υπηρετούσαν μόνο ο πατήρ Χρυσόστομος Manalu και η πρεσβυτέρα Ελισάβετ. Τώρα οι Ορθόδοξοι καθηγητές είναι 5 άτομα. Η προσφορά αυτής της σχολής είναι μεγάλη. Αφ’ ενός, στον κόσμο γενικότερα προσφέρει τους νέους που ετοιμάζονται να γίνουν δάσκαλοι. Έτσι, οι μελλοντικοί παιδαγωγοί έχουν έρθει σε επαφή με την Ορθό-
δοξη πίστη, την έχουν εκτιμήσει και τη στάση τους αυτή θα την περάσουν και στα μικρά παιδιά. Αφ’ ετέρου, σε μας τους Ορθοδόξους έχει ήδη προσφέρει 3 νέους, που πρόσφατα έγιναν ιερείς: τον π. Θεοδόσιο, τον π. Λουκά και τον π. Χαρίτωνα. Η συνέχιση της λειτουργίας της Θεολογική Σχολής οφείλεται μόνο στην ευλογία του Θεού. Οι καθηγητές εδώ δεν παίρνουν μισθούς. Βεβαίως, εισπράττουμε ένα μικρό ποσό ως δίδακτρα από τους φοιτητές, για να καλύψουμε τη μισθοδοσία των υπαλλήλων της Σχολής, που είναι 6 άτομα, αλλά εμείς οι Καθηγητές προσφέρουμε δωρεάν τις υπηρεσίες μας, διότι η Σχολή δεν έχει εισοδήματα για να καλύψει αυτά τα έξοδα.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε κάποιο στήριγμα, είτε από τη Μητρόπολή μας είτε από τις ενορίες μας. Γι’ αυτό, είναι δύσκολο να περιγράψω πώς συνεχίζει τη λειτουργία της. Είναι ένα συνεχές θαύμα. Με τη βοήθεια του Θεού έχουν ήδη συμπληρωθεί δέκα χρόνια από την ίδρυση της σχολής, πάνω από χίλιοι πτυχιούχοι έχουν αποφοιτήσει και η Σχολή μας άρχισε να προσφέρει και μεταπτυχιακά προγράμματα, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε να προσφέρει και διδακτορικά διπλώματα. Δόξα τω Θεώ! Γι’ αυτό, ζητούμε τις προσευχές σας, για να συνεχίσουμε αυτό το έργο με ενθουσιασμό και με ζήλο εν Χριστώ Ιησού. π. Χρυσόστομος Manalu
5
Καλλιεργώντας τη γη και σπέρνοντας το Λόγο
Στη Σουμάτρα της Ινδονησίας, η Ορθόδοξη Ιεραποστολή ξεκίνησε το 1998. Με το πέρασμα του χρόνου έχουμε ιδρύσει εκκλησίες, σχολεία, μια Θεολογική Σχολή και ένα μικρό νοσοκομείο. Κάθε χρόνο, το έργο μεγαλώνει. Με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σιγκαπούρης κ.κ. Κωνσταντίνου, το 2014 χειροτονήσαμε δύο πρεσβυτέρους και έναν διάκονο, για να εξυπηρετούν τις Ορθόδοξες κοινότητες στην περιοχή μας. Συγκεκριμένα ο π. Χαρίτων θα διακονήσει στο Nias, ο π. Λουκάς στο Sumbul και ο π. Θεοδόσιος στο Medan. Οι πατέρες αυτοί δεν παίρνουν ιερατικό μισθό. Συνήθως, διδάσκουν και κατηχούν μέχρι το μεσημέρι, αλλά έχουν διαθέσιμο το απόγευμα, ώστε να εργαστούν σε άλλες δουλειές. Γι’ αυτό, για να καλύψουν τα έξοδα της καθημερινής τους ανά-
γκης, έχω σκοπό να τους αγοράσουμε από ένα χωραφάκι, 8 στρέμματα για κάθε κληρικό, ώστε να φυτέψουν μερικά λαχανικά. Η έκταση αυτή είναι επαρκής, για να καρποφορεί 4 φορές το χρόνο, κι έτσι ελπίζω ότι, αν διαθέσουν τα απογεύματά τους εκεί, θα μπορέσουν να καλύψουν τα έξοδά τους. Κάθε χωραφάκι κοστίζει 6.000 ευρώ, συν περίπου 1.500 ευρώ για την πρώτη σπορά. Το ποσό είναι σημαντικό, αλλά θα λύσει το πρόβλημα επιβίωσης για τους κληρικούς μας, ώστε να μπορούν να διαθέσουν περισσότερο χρόνο στην ιεραποστολή. Γι’ αυτό, κάνουμε έκκληση σε όποιον μπορεί να μας συνδράμει, να βοηθήσει στην επιβίωση των Ορθοδόξων κληρικών της Σουμάτρας. Παρακαλούμε, να προσεύχεστε για το παραπάνω ζήτημα και εύχομαι ο Κύριός μας να σας ευλογεί με τα πλούσια αγαθά του. π. Χρυσόστομος Manalu
Ευχαριστίες Αγαπητοί μου αδελφοί, όσον αφορά την πνευματική μου επίσκεψη στην Ελλάδα και μάλιστα με την πρόσκλησή σας, ευχαριστώ πολύ εκ βάθους καρδίας. Όντως, υπήρξε μεγάλη ευλογία για μένα προσωπικά. Είμαι ευγνώμων για τη φιλοξενία που μου προσφέρατε, όταν ήμουν κοντά σας. Αισθάνθηκα σαν να ήμουν μέλος της μεγάλης ευλογημένης σας οικογένειας. Με τις προσευχές σας, θα συνεχίσουμε να εκτελούμε τα ιεραποστολικά μας έργα εδώ στην Ινδονησία, προς δόξαν του Τριαδικού μας Θεού. π. Χρυσόστομος Manalu 6
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδίας
Η αγάπη δε γνωρίζει εμπόδια Αξιότιμε και αγαπητέ εν Χριστώ κ. Πρόεδρε και μέλη του Δ.Σ., Ο ΤίμιοςΣταυρόςτου Κυρίου μας ας είναι η δύναμη και η σκέπη μας. Χθες το βράδυ, κάναμε αγρυπνία στον Ιερό Ναό του ορφανοτροφείου για τη μεγάλη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, καθώς τα παιδιά έχουν σχολείο σήμερα και οι ενορίτες μας επίσης εργάζονται. Ο Ναός γεμάτος αλλά απόλυτη ησυχία. Όμορφα και κατανυκτικά. Με συγκινείτε πολύ με την αγάπη σας που ξεπερνάει εμπόδια και πάντα βρίσκει τρόπους έκφρασης και συμπαράστασης. Η πρόσφατη δωρεά σας 4.100 US$, την οποία μάς αποστείλατε μέσω PayPal, είναι η πρώτη, απρόσμενη δωρεά από την Ελλάδα μετά το κλείσιμο των τραπεζών. Θυμάμαι ότι η Αδελφότητα Ορ-
θοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής πρωτοπόρα βοήθησε οικονομικά το μακαριστό ιεραπόστολο π. Αθανάσιο Ανθίδη να θέσει το θεμέλιο λίθο της Ορθοδοξίας στην Ινδία. Χάρη στη δική σας βοήθεια, αλλά και την υποστήριξη από αντίστοιχους οργανισμούς του εξωτερικού, μπορούμε και επιβιώνουμε. Η χάρη του Θεού ποτέ δε μας εγκατέλειψε, γιατί αγωνιζόμαστε εδώ, στις φτωχογειτονιές της Καλκούτας, διακονώντας τους φτωχότερους των φτωχών και χαρίζοντας την αγάπη του Χριστού στους παραμελημένους αδελφούς μας. Ευχόμαστε η ευλογία του Θεού να σκεπάζει και να ευλογεί την Αδελφότητά σας, αλλά και τους φιλεύσπλαγχνους δωρητές σας. αδελφή Νεκταρία Παραδείση 7
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΕΝΥΑΣ
Το χάρισμα της συμπόνιας Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, συνεργοί στο έργο του ευαγγελισμού των φυλών της Αφρικής, Αυτή τη στιγμή που σας απευθύνω τα ολίγα φτωχικά μου λόγια από τις εμπειρίες που είχα τους τελευταίους μήνες, περιοδεύοντας σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Κένυας, σκέφτομαι μέσα μου και ευχαριστώ τον Θεό, που μετά από διακονία τριάντα πέντε τόσων χρόνων μπορώ ακόμα να εργάζομαι και να αισθάνομαι ότι έχω τόσο πνευματικές όσο και σωματικές δυνάμεις, χωρίς κούραση, παρ’ όλο που ξεκουράζομαι ελάχιστα. Η παρουσία του Θεού είναι δεδομένη και ενδεικτική. Από τους πρώτους που θα ήθελα να ευχαριστήσω είναι η Αδελφότητά Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιερα8
ποστολής, που όλα αυτά τα χρόνια μάς στηρίζει και μας δίνει υλική και ηθική βοήθεια, για να μπορέσουμε στο τέλος να εκπληρώσουμε, όσο γίνεται, το ιεραποστολικό μας έργο, παρ’ όλο που οι ανάγκες είναι πάρα πολλές και δεν μπορούμε πάντα να ανταποκριθούμε ή να βοηθήσουμε τους αδελφούς μας της Κένυας, που κυριολεκτικά αγαπούν το Χριστό και την Ορθοδοξία. Η πρόσφατη, μάλιστα, προσφορά σας των 13.100 € ήλθε ακριβώς σε μια στιγμή, που σ’ όλους τους τομείς είχαμε απόλυτη ανάγκη στήριξης και βοήθειας. Η Κένυα είναι η μεγαλύτερη ιεραποστολική Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην αχανή αφρικανική ήπειρο. Τι να πρωτοκάνει κανείς;
Το ευχάριστο είναι ότι τα μεγάλα μας έργα, όπως η Πατριαρχική μας Σχολή «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ΄», το Διδασκαλικό μας Κολλέγιο, οι κλινικές μας, τα Δημοτικά και Γυμνάσιά μας, τα ορφανοτροφεία μας λειτουργούν κανονικά. Λόγω της συνεχιζόμενης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, λιγόστεψαν οπωσδήποτε οι δωρητές μας, που ανέλαβαν το επισιτιστικό πρόγραμμα στα δημοτικά μας σχολεία με 20 ευρώ τον μήνα. Δε θα μπορούσαμε καν να διανοηθούμε ότι αυτά τα προγράμματα θα μπορούσαν ποτέ να διακοπούν. Δυστυχώς όμως! Τα παιδάκια αυτά, ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές, ωφελήθηκαν τόσο πολύ, που παρ’ όλες τις άλλες δυσκολίες απέδιδαν καλύτερα στα αποτελέσματα των εξετάσε-
ων σε σύγκριση με τα άλλα ξακουστά και μεγάλα σχολεία των πόλεων. Όταν κανείς δεν βρεθεί επιτόπου, δεν μπορεί να φανταστεί το μέγεθος της δυστυχίας, της πείνας, της στέρησης των ανθρώπων. Μόνο ο Θεός, με τη συνεχή και άγρυπνη, αόρατη και αγαπητική φροντίδα Του παρηγορεί, ενισχύει και στηρίζει τον πονεμένο άνθρωπο, εκείνον που κυριολεκτικά δεν έχει «πού την κεφαλήν κλίναι». Ταξιδεύω μέρες, νύχτες, μήνες, χρόνους. Και διαπιστώνω συνέχεια μέσα στη ζωή των ανθρώπων την ωραιότητα της ψυχής τους και την πίστη και ελπίδα που έχουν στον Κύριο. Ναι, μάλιστα, υπάρχει δυστυχία, υπάρχει περιφρόνηση και πόνος. Όσο ενδότερα όμως βρίσκεται κανείς, τόσο πιο πολύ ανακαλύπτει την καθαρότητα
9
της ψυχής των ανθρώπων. Θα περίμενε, κανείς, να συναντά πρόσωπα σκυθρωπά, μαραμένα, αγέλαστα και θλιμμένα. Όμως βλέπει κάτι διαφορετικό, δοκιμάζει και γίνεται μέτοχος μιας άλλης εμπειρίας, πολύ διαφορετικής από εκείνη τη δική μας, όταν αντιμετωπίζουμε παρόμοιες καταστάσεις. Πλούσιο, ευχάριστο, διαπεραστικό και ανυπόκριτο χαμόγελο! Εκείνα τα προσωπάκια τους λάμπουν, η έκφραση στα πρόσωπά τους δίνει την αίσθηση της αιώνιας μακαριότητας και ειρήνης. Εκεί που θα περίμενε κανείς να δώσει χαμόγελο και ελπίδα, τα παίρνει ο ίδιος και πλημμυρίζει μέσα του μια ανείπωτη ευδαιμονία και ευημερία. Μια κυρία, τελείως αγράμματη, μου έστειλε το εξής σημείωμα, με τον ελάχιστο οβολό της. Μεταφέρω αυτούσιο το μήνυμα, έτσι όπως μου το έγραψε: «Ευλογητε για το Αγιον Πασχα. Σας παρακαλο Σεβασμιω10
τατε δοστε αυτα τα λευτα να πάρουν φαγητα για τα ορφανα τις Εκλισιες. Σας ευχαριστώ!» Πώς να μη συγκινηθεί κανείς και να μην ευχαριστήσει το Θεό, αφού υπάρχουν ακόμη άνθρωποι στον πλανήτη μας, που έχουν αυτά τα χαρίσματα της συμπάθειας και της συμπόνιας προς τους περιφρονημένους και αδικημένους αδελφούς μας της Αφρικής. Είναι μια κραυγή, που πραγματικά συγκλονίζει τις ψυχές όλων. Απλώνουν ικετευτικά τα χέρια τους τα σκελετωμένα και μας προκαλούν, μας κτυπούν την πόρτα της ψυχής μας, για να αισθανθούν ότι είμαστε δίπλα τους, κοντά τους, αδελφοί αγαπημένοι και ενωμένοι, όχι χωρισμένοι και άγνωστοι, μα μαζί τους, συνοδοιπόροι στην ανηφορική τους πορεία. Αγαπητοί μου, Ήδη συμπληρώσατε περισσότερα από πενήντα χρόνια προσφοράς και διακονίας προς όλα τα
μήκη και πλάτη της οικουμένης. Μαζί σας συμπορευθήκαμε κι εμείς, αφού, από την αρχή, άναψε μέσα μας η φλόγα να υπηρετήσουμε την ευλογημένη αυτή γη με την εμπνευσμένη καθοδήγηση του πρωτοπόρου ιεραπόστολου π. Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου, που παρ’ όλο που δεν γνωριστήκαμε προσωπικά, αναπτύξαμε, όμως, μια έντονη και καρποφόρα αλληλογραφία, που στη συνέχεια στάθηκε ορόσημο στη ζωή μας και δέκτης μεγάλων και νέων αποφάσεων. Η ευλογημένη γη της Αφρικής μάς καταδέχθηκε, παρ’ όλες τις αδυναμίες μας, και τελικά μάς κέρδισε. Σας ευχαριστούμε για την πολύτιμη προσφορά και συμπόρευση όλα αυτά τα χρόνια. Είθε ο Κύριος να σας χαρίζει περισσότερες δυνάμεις και εσωτερική πίστη για την ολοκλήρωση των στόχων της αποστολής σας.
Στρέφουμε, λοιπόν, την προσοχή μας στον διπλανό μας, για να μπορέσουμε να φθάσουμε και εμείς στο ύψος της αγάπης που προσφέρει ο ίδιος ο Χριστός προς όλους τους ανθρώπους. Πρώτα η σκέψη μας στο Χριστό και ταυτόχρονα στο διπλανό μας. Έτσι, γινόμαστε μέτοχοι και συνεργοί στην πορεία και παρουσία του Θεού μέσα στη ζωή των ανθρώπων. Μέσα από την αγάπη αυτή, ανακαλύπτει κανείς την ουσιαστική και πραγματική αλήθεια του Ευαγγελίου, που τελικά μας φανερώνει ο Χριστός μέσα από την ανιδιοτελή προσφορά και διακονία. Γι’ αυτό και του οφείλουμε παντοτινή ευγνωμοσύνη, γιατί Αυτός έγινε άνθρωπος, ακριβώς για να εξομοιώσει όλους εμάς με την εξοικείωση της Θείας και μοναδικής διαχρονικής εξύψωσης του ανθρώπου. Μετά πολλών ευχών, † Ο Κένυας Μακάριος
11
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΕΝΤΡΩΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
«Η Φωνή της Ορθοδοξίας» Ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας κάθε πρωί ἀκούγεται μέσα στὰ σπίτια, στὶς καλύβες, στὰ χωριὰ, στὶς γύρω πόλεις τῶν ἰθαγενῶν. Εἶναι ἡ καθημερινὴ κατήχηση ποὺ γίνεται ἐδῶ στὴν καρδιὰ τῆς Ἀφρικῆς, στὴν Ὀρθόδοξη Μητρόπολη Κεντρώας Ἀφρικῆς ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Πανεπιστήμιο «Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης». Ἐδῶ στὴν πρωτεύουσα τοῦ Κογκὸ στὴν Κινσάσα. Ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι οἱ ὕμνοι, οἱ βίοι τῶν ἁγίων, ἡ κατήχηση, ἡ ἑρμηνεία τῶν καθημερινῶν Εὐαγγελικῶν Ἀναγνωσμάτων, εἶναι οἱ ὁμιλίες τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι τὸ μήνυμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Τέσσερες ὧρες τὸ πρωί καὶ τέσσερες τὸ ἀπόγευμα στὰ ἐρζιανὰ
12
κύματα ἀκούγεται «ἡ Φωνή τῆς Ὀρθοδοξίας», ὄχι μόνο ἀπὸ δέκα, εἴκοσι, ἐκατὸ ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἀπὸ κάθε ἕνα πού θὰ ἀνοίξει τὸ ραδιόφωνό του στοὺς 94,1 μεγακύκλους. Ἐκεῖ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ πάει ὁ Ἱερεὺς, ὁ κατηχητής, ἐκεῖ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ μπεῖ, σὲ σπίτια, σὲ ἀνθρώπους ὁποιασδήποτε θρησκείας, μπαίνει ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἐκεῖ γίνονται θαύματα. Συχνὰ μᾶς κτυπᾶ τὸ τηλέφωνο. —Σᾶς ἀκούω ἀπὸ τὸ ραδιόφωνο, σᾶς γνωρίζω ἀπὸ αὐτὸ, τὶ πρέπει νὰ κάνω γιὰ νὰ γίνω ὀρθόδοξος; —Ἀπέχουμε διακόσια χιλιόμετρα ἀπὸ τὴν Κινσάσα, δὲν ἔχουμε Ἐκκλησία ἐδῶ , οὔτε ἱερέα, οὔτε κατηχητὴ, ἀκοῦμε κάθε μέρα τὸ ραδιοφωνικὸ σταθμὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, μαθαί-
νουμε πῶς νὰ σωθοῦμε, ψάλλουμε αὐτὰ ποὺ ἀκοῦμε, τὶ ὡραῖοι ὕμνοι! —Ἐπισκέφθηκα τὸν φίλο μου στὴν Κινσάσα. Ἄκουγε τὸ ραδιοφωνικό σας σταθμό, ἄκουγε τὴν «Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας». Ἀναπαύθηκε ἡ ψυχή μου, μοῦ εἶπε, ἔμαθα πράγματα ποὺ δὲν ἤξερα, εἶδα ποιὰ εἶναι ἡ ἀλήθεια, κάτι μίλησε μέσα μου. Τὸν ζήλεψα. Τὶς μέρες ποὺ ἔμεινα κοντά του ἀκούγαμε μαζὶ. Σὲ λίγο θὰ φύγω γιὰ τὸ χωριό μου, 600 χιλιόμετρα ἀπὸ ἐδῶ. Πῶς μποροῦμε νὰ σᾶς ἀκοῦμε καὶ ἐμεῖς ἐκεῖ; Κάντε καὶ σὲ μᾶς ἕνα τέτοιο ραδιοφωνικὸ σταθμό. —Εἶμαι ὀρθόδοξος. Κατὰ διαστήματα ἔρχεται ἕνας ἱερεὺς καὶ μᾶς λειτουργεῖ. Κάθε μέρα ὁ κατηχητὴς μαζεύει τοὺς πιστοὺς στὴν χορτο-
καλύβα ἐκκλησία μας τὸ πρωί καὶ τὸ ἀπόγευμα καὶ ψάλλουν. Ἐγὼ εἶμαι στὸ κρεβάτι, δὲν μπορῶ νὰ πάω στὴν Ἐκκλησία ἀλλὰ ἀκούω τὸν ραδιοφωνικὸ σταθμὸ τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ χαίρομαι, ξεχνῶ τὴν μοναξιά μου καὶ τὴν ἀναπηρία μου καὶ δοξάζω τὸν Θεό. —Ἔγινα χριστιανὸς Ὀρθόδοξος ἀκούγοντας τὸ ραδιόφωνό σας καὶ λέω στοὺς φίλους μου, ἀκοῦτε τὴν «Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας» καὶ θὰ ἀλλάξει ἡ ζωή σας. Ἡ κατήχηση ποὺ πηγαίνει παντοῦ, ἡ Ἐκκλησία ποὺ μπαίνει σὲ κάθε σπίτι ὀρθόδοξου ἤ μὴ ὀρθόδοξου. «Ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας». Ἀλλοίμονο ὅμως, αὐτὴ ἡ φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας κινδυνεύει νὰ σταματήσει νὰ στέλνει τὸ μήνυμά της.
13
Κινδυνεύει νὰ σιωπήσει. Ὄχι γιατὶ δὲν ἔχει λόγο νὰ στείλει στοὺς ἀνθρώπους, ὄχι γιατὶ δὲν ἔχει ἀνθρώπους μὲ ζωντάνια καὶ θυσία νὰ λειτουργήσουν τὸν ραδιοφωνικὸ σταθμό. Ἀλλὰ γιατὶ δὲν ἔχει τὰ χρήματα νὰ ἀγοράσουν πετρέλαιο νὰ τροφοδοτήσουν τὴν ἠλεκτρογεννήτρια, ὥστε νὰ δουλέψουν τὰ μηχανήματα τοῦ ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ. Ἡ οἰκονομικὴ κρίσις στὴν Ἑλλάδα ἔφερε καὶ οἰκονομικὴ δυσχέρεια στὴν ἱεραποστολὴ. Καταλαβαίνουμε. Ποιὸς ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει, ὅταν δυσκολεύεται νὰ ἔχει τὰ πρὸς τὸ ζῆν; Ἐμεῖς ἐδῶ περιμένουμε μὲ ἀνοικτὸ τὸ χέρι τὸν ὀβολὸ τῶν φιλανθρώπων, γιὰ νὰ ἀνταπεξέλθουμε στὰ ἔξοδα τῆς ἱεραποστολῆς, νὰ συνεχίσουν νὰ λειτουργοῦν τὰ σχο-
14
λεῖα, νὰ βοηθήσουμε αὐτοὺς ποὺ δὲν ἔχουν νὰ φᾶνε, νὰ πάνε στὸν γιατρὸ, νὰ ἀγοράσουν τὰ φάρμακά τους, νὰ σπουδάσουν, νὰ παντρευτοῦν. Προσπαθοῦμε μὲ πολλή οἰκονομία νὰ κινηθοῦμε, μετρᾶμε καὶ τὴν τελευταῖα δεκάρα, τὸ τελευταίο φράγκο. Μᾶς πονάει ὅμως. Νὰ σιγήσει ἡ «Φωνή τῆς Ὀρθοδοξίας», νὰ κλείσει ὁ ραδιοφωνικὸς σταθμὸς τῆς Μητροπόλεως, γιατὶ δὲν ἔχουμε χρήματα νὰ ἀγοράσουμε πετρέλαιο νὰ δουλέψει ἡ γεννήτρια; Καθημερινὰ παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ νὰ μᾶς στείλει δωρητὰς καὶ χορηγοὺς γιὰ νὰ συνεχίσει ἡ «Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας», νὰ μπαίνει στὰ σπίτια τῶν ἰθαγενῶν, νὰ μπαίνει στίς καρδιές των. † Ο Κεντρώας Αφρικῆς Νικηφόρος
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΥΙΝΕΑΣ
Ιεραποστολική Περιοδεία στη Δυτική Αφρική (Μέρος ΙΙ) Άφιξη στη Γουινέα Η κίνηση στους δρόμους χαώδης. Με τόσο κόσμο πώς να ελέγξεις την επιδημία; Φυσικά σε κάθε δημόσιο χώρο, ξενοδοχείο, εστιατόριο, δημόσιες υπηρεσίες, πρεσβείες, γραφεία κινητής τηλεφωνίας, υπήρχε έλεγχος της θερμοκρασίας. Το όριο ήταν μέχρι 37,9. Αν η θερμοκρασία σου ήταν μεγαλύτερη, δεν σου επιτρεπόταν η είσοδος και ίσως να ειδοποιούσαν και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Δεν έτυχε να δω όμως κάποιο περιστατικό. Ιδίως στις μικρές πόλεις δεν διαπίστωσα καμία ανησυχία. Στην πρωτεύουσα υπήρχαν αρκετές αφίσες στον δρόμο που αναφέρονταν στον έμπολα, όμως στις μικρές πόλεις ο κόσμος
έδειχνε πως το ξεπέρασε. Η αλήθεια είναι πως μετά από τόσους μήνες η επιδημία έγινε βίωμα στον κόσμο και έπαψε να τον ανησυχεί. Κάποιοι ισχυρίζονταν πως ο έμπολα εξαλείφθηκε, αλλά οι διεθνείς οργανώσεις συνεχίζουν να μιλούν για αυτόν, για να αντλούν κονδύλια. Άλλοι απορούν γιατί η Αμερική ασχολήθηκε με την καταπολέμηση του έμπολα μόνο στην Λιβερία και όχι στις άλλες χώρες. Η ουσία είναι πως ο έμπολα είναι εκεί. Είτε ήρθε από το Κονγκό, είτε δημιουργήθηκε σε εργαστήριο, ο κόσμος πεθαίνει. Το παράξενο της επιδημίας αυτής είναι ότι ο ιός δεν πεθαίνει με τον άνθρωπο. Παραμένει ζωντανός στο νεκρό σώμα και περιμένει τον πρώτο ζωντανό οργανισμό 15
που θα τον πλησιάσει να τον μολύνει. Γι’ αυτό και τα περισσότερα θύματα μολύνθηκαν ενώ παρακολουθούσαν κηδείες. Κίντια Στην πόλη Κίντια, την πρώτη μεγάλη πόλη μετά την πρωτεύουσα Κονακρύ, στο ελληνικό τετράγωνο (6.500 τ.μ.) μέσα στο όμορφο τροπικό αφρικάνικο τοπίο, που το ομορφαίνουν ακόμα περισσότερο τα χαμόγελα των παιδιών, ανεγείρεται ο Ιερός Ναός Αγίου Παρθενίου και Αγίου Χαραλάμπους και η Ορθόδοξη Ακαδημία. Ο Ναός πολύ σύντομα θα είναι έτοιμος. Τελέσαμε την ακολουθία του Μικρού Αγιασμού και στη συνέχεια διαβάσαμε τους χαιρετισμούς στην Υπεραγία Θεοτόκο. Αναπέμψαμε δέηση στο Θεό, που παρά την μεγάλη οικονομική κρίση με την βοήθεια ευσεβούς ζεύγους από το χωριό Τριμίκλινη της επαρχίας Λεμεσού και της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής προχώρησαν τόσο γρήγορα τα έργα. Στην συνέχεια επισκεφθήκαμε την Ακαδημία. Εκεί χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Κάναμε και κάποιες λειτουργικές αλλαγές στα σχέδια. Σε αυτό το έργο μάς στηρίζει ο Παγκύπριος Όμιλος Εξωτερικής Ιεραποστολής «ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», με πρωτοβουλία του αγαπητού Πρωτοπρεσβύτερου Μιχαήλ Χριστοδουλίδη. Η Ακαδημία μας σε πρώτη φάση θα έχει 3 αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκη, γραφείο καθηγητών και αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών. 16
Έμπολα Με την βοήθεια της Διοικήσεως της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, επισκεφθήκαμε σχολεία της περιοχής και μοιράσαμε αντισηπτικά, σαπούνια και κινητά δοχεία νερού για το πλύσιμο των χεριών των παιδιών κατά την άφιξη και την αναχώρησή τους από το σχολείο. Η οικογενειακή επιχείρηση Τζινιέρη από το Ναύπλιο μάς πρόσφερε δέματα με ρουχισμό, τα οποία μοιράσαμε σε σχολεία και σε φτωχές οικογένειες. Όσο έχουμε καλούς ανθρώπους που μας στηρίζουν, παίρνουμε δύναμη και θάρρος να συνεχίσουμε τον αγώνα μας προς Δόξαν Κυρίου. Παραδοσιακός Γάμος Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω και έναν παραδοσιακό γάμο. Οι προετοιμασίες άρχισαν από νωρίς το πρωί. Όλες οι γυναίκες συγκεντρώθηκαν στην αυλή του σπιτιού του γαμπρού και ετοίμαζαν τα φαγητά. Άλλες καθάριζαν πατάτες, άλλες τις τηγάνιζαν σε μεγάλο τσουκάλι, άλλες καθάριζαν τα λαχανικά, άλλες ετοίμαζαν το ρύζι, άλλες το κρέας. Όλες μαζί σαν μια οικογένεια βοηθούσαν για να ετοιμαστούν όλα όπως πρέπει. Οι άντρες βοηθούσαν τον γαμπρό να στολιστεί, άλλοι προετοίμαζαν τα της μουσικής για το γλέντι, άλλοι υποδεχόντουσαν τους καλεσμένους. Μερικές γυναίκες άφηναν την προετοιμασία του φαγητού και έριχναν και ένα χορό. Γενικά η ατμόσφαιρα ήταν πολύ όμορφη και χαρούμενη. Άνοιγμα πηγαδιού Επειδή όμως έχουμε και τις δικές μας 17
υποχρεώσεις, αφήσαμε την διασκέδαση του γάμου και πήγαμε στο χώρο που οι εργάτες αγωνιζόντουσαν με τα πενιχρά μέσα που είχαν στην διάθεσή τους για να ανοίξουν ένα πηγάδι, έτσι ώστε η τοπική κοινωνία να έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Το πηγάδι αυτό ήταν ακόμη ένα δώρο αγάπης από την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Το πόσιμο νερό είναι εξαιρετικά πολύτιμο, ιδιαίτερα στην Αφρική, όπου οι γυναίκες και τα παιδιά αναγκάζονται να περπατήσουν 5 και 10 χιλιόμετρα, δύο φορές την ημέρα, για να μεταφέρουν σχετικά καθαρό νερό στο σπίτι τους για τις ανάγκες της οικογένειας. Διαδρομή μέσα στο πράσινο Η διαδρομή από την πόλη Κίντια στο Κονακρύ είναι καταπράσινη. Επικρατεί το απέραντο και πανέμορφο τροπικό πράσινο. Παντού 18
φοίνικες και δέντρα μάνγκο. Αυτή η περίοδος είναι η εποχή συγκομιδής των μάνγκο και η θέα των δέντρων στολισμένων με τα πρασινοκόκκινα και πεντανόστιμα μάνγκο ήταν φανταστική. Εκατομμύρια μάνγκο. Ρώτησα γιατί δεν κάνουν εξαγωγές, γιατί δεν τα κάνουν μαρμελάδα ή χυμό, αλλά για να γίνουν όλα αυτά χρειάζονται χρήματα και οργάνωση. Δυστυχώς και τα δύο ανύπαρκτα. Θεία Λειτουργία Στην πρωτεύουσα Κονακρύ, και σε ιδιωτικό χώρο που παραχωρήθηκε από Ουκρανούς Ορθόδοξους, τέλεσα την Θεία Λειτουργία. Πριν την Θεία Λειτουργία αρκετοί ζήτησαν να εξομολογηθούν. Συγκινήθηκα ιδιαίτερα, όταν προσήλθε για εξομολόγηση ένας Ουκρανός ηλικίας 50 ετών, που, όπως μου είπε, δεν εξομολογήθηκε ποτέ στην ζωή του και δεν είχε εκκλησιαστεί και μεταλάβει των
Θείων και Αχράντων Μυστηρίων εδώ και 18 χρόνια! «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν»! Έρευνα για ανέγερση ναού Μαζί με τους ευλαβείς Ουκρανούς που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στη Γουινέα, επισκεφθήκαμε συνοικίες της πρωτεύουσας Κονακρύ, για να βρούμε κατάλληλο οικόπεδο για την ανέγερση Ιερού Ναού. Μερικά ήταν αρκετά καλά, αλλά οι τιμές απλησίαστες. Είμαστε όμως σίγουροι ότι ο καλός Θεός θα ανοίξει το δρόμο και σύντομα θα βρεθεί ο κατάλληλος χώρος. Αναχώρηση Έφτασε η ώρα της επιστροφής. Μια μικρή ίωση μού ανέβασε λίγο πυρετό. Ανησύχησα, διότι στο αε-
ροδρόμιο κατά την αναχώρηση θα περνούσα από ιερά εξέταση, πριν επιβιβαστώ στο αεροπλάνο, κι αν είχα δέκατα, φοβόμουνα μη με βάλουν σε καραντίνα. Ακολούθησα τις οδηγίες της ιατρού από την υγειονομική επιθεώρηση Αθηνών, που επισκέφθηκα πριν την αναχώρησή μου από την Ελλάδα, και πήρα μερικά depon. Ευτυχώς πήγαν όλα καλά. Πέρασα με επιτυχία και τους 5 ελέγχους. Μετά από ταξίδι 24 ωρών επέστρεψα στην Αθήνα. Εύχομαι ο Θεός να αξιώσει και τη Δυτική Αφρική να εξαλείψει το συντομότερο δυνατό τη θανατηφόρα επιδημία και ο έμπολα να αποτελεί και για τους εκεί συνανθρώπους μας παρελθόν. † Ο Γουινέας Γεώργιος
Απολυμαντικό υγρό κατά του έμπολα στη Γουινέα
19
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΜΕΡΟΥΝ
Άνθη Φιλαλληλίας εκ του αγρού του Καμερούν «Μέ τόν καιρό νά ’ναι κόντρα ἔχει τιμή σάν πετᾶς νά μένεις μόνος... νά μένεις μόνος...» Χαΐνηδες Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε, Εἶναι γεγονός, ὅτι οἱ δυσκολίες, μέσα ἀπό τίς ὁποῖες πορεύεται ἡ πατρίδα μας τά τελευταῖα χρόνια, ἔχουν ἕνα σοβαρό ἀντίκτυπο σέ ἀρκετούς τομεῖς τοῦ Ἀποστολικοῦ ἔργου – ἔτσι ὅπως ἔχει παγιωθεῖ ἡ ἔκφρασή του στόν ἀμπελῶνα τῆς Ἀφρικῆς τά τελευταῖα ἑξήντα χρόνια. Παρ’ ὅλες, ὅμως, τίς δυσκολίες μποροῦμε νά ποῦμε, ὅτι πορευόμαστε διά τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου μας, ὁ Ὁποῖος συμ-παρίσταται καθημερινῶς στίς δυσκολίες μας «ζῶν» καί
20
«ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις» εὐλογεῖ καί μεταποιεῖ τίς ἐλάχιστες προσπάθειες καί τά ψελλίσματα μας σέ σπόρο εὔκαρπο, καλλίκαρπο καί πολύκαρπο. Μέ τίς «ἱερές λογίες» τῶν ἐκ πάσης γωνιᾶς τῆς γῆς ἀδελφῶν μας προσπαθοῦμε νά παρηγορήσουμε τίς ἀνάγκες τῶν ἀφρικανῶν ἀδελφῶν καί μάλιστα αὐτῶν ποῦ ἀνήκουν στίς «εὐαίσθητες κοινωνικές ὁμάδες», ὅπως ἄτομα εἰδικῶν ἀναγκῶν -ἀνάπηροι-, οἱ ὁποῖοι πολλές φορές ἀπό τήν ἔλλειψη στοιχειώδους μεταφορικοῦ μέσου καί μερίμνης δέν μποροῦν νά μετάσχουν
στήν κοινωνική ζωή μέ τά ἴδια δικαιώματα τῶν ἀρτιμελῶν. Καί δυστυχῶς στήν Ἀφρική, ἐκτός τοῦ ὅτι καταλαμβάνουν μιά περιθωριοποιημένη θέση στήν κοινωνία ἐπιζῶντες σέ ἀθλιες συνθῆκες καί διά τῆς ἐπαιτείας, περιθωριοποιοῦνται ἀπό ἀφάνταστες κοινωνικές προλήψεις καί δεισιδαιμονίες, μέ ἀποτέλεσμα στό σωματικό τους κόπο νά προστίθεται καί μιά καθημερινή ἀφάνταστη δυσκολία καί στά ἁπλούστερα πράγματα. Σέ συνεργασία μέ τόν ὀργανισμό IOCC (International Orthodox Christian Charities), ἐπίσημο φιλανθρωπικό ὀργανο τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς, παραλάβαμε ἕναν ἀριθμό ἀναπηρικῶν ἁμαξιδίων καί διαφόρων ἄλλων βοηθημάτων γιά
ἄτομα μέ εἰδικές ἀνάγκες, τά ὁποῖα ἀπεστάλησαν στό Ὑπουργεῖο Παιδείας τῆς Χώρας γιά περιπτώσεις μαθητῶν μέ κινητικά προβλήματα καί τά ὁποῖα δυστυχῶς παρέμεναν -ἐν πολλοῖς- σέ ἀποθῆκες, λόγῳ τοῦ ὅτι δέν ὑπάρχει σχετικό κονδύλιο γιά τήν μεταφορά του στά διάφορα σχολεῖα τῆς Χώρας. Ξεκινώντας ἀπό ἀνθρώπους πού βρίσκαμε στούς δρόμους καί ἀπό πληροφορίες διαφόρων μπορέσαμε καί διενείμαμε σχεδόν ὅσα εἴχαμε παραλάβει... Ἡ συγκίνηση, ἡ εὐγνωμοσύνη καί οἱ εὐχές τῶν ἀποδεκτῶν ἄς εἶναι μιά αἰώνια μαρτυρία καί προσευχή ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Θεοῦ γιά ὅσους προσέφεραν καί συμμετεῖχαν μέ τόν ἕναν ἥ τόν ἄλλον τρόπο
Αμαξίδια για τους αναπήρους του Καμερούν
21
σέ ὅλη αὐτήν τήν προσπάθεια... Μιά ἄλλη δωρεά ὑπέρ ἀναπαύσεως ἑνός κεκοιμημένου ἀδελφοῦ μας χρησιμοποιήθηκε -κατά ἕνα μέρος- γιά τήν ὑποστήριξη τῶν οἰκογενειῶν ἀτόμων μέ εἰδικές ἀνάγκες καί σέ προμήθεια τροφίμων γιά ὀρφανοτροφεῖα ἐγκαταλελειμμένων παιδιῶν... Εἶναι δύσκολο νά περιγράψεις πολλές φορές τέτοιες καταστάσεις... Ἀλλά θά περιγράψουμε ἕνα συμβάν, γιά νά γίνει κατανοητό ὅ,τι προαναφέραμε γιά τίς δυσκολίες τῶν ἀνθρώπων μέ εἰδικές ἀνάγκες, πού βοοῦν συνεχῶς ἐνώπιόν μας «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω...» (Ἰω. 5:7) : Ὅταν μαθεύτηκε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δίνει κάποιες οἰκονομικές ἐνισχύσεις σέ ἄτομα μέ εἰδικές
22
ἀνάγκες, μετά ἀπό λίγο καί ὄταν εἴχαμε ἤδη τελειώσει μέ ὅσους τήν ἡμέρα ἐκείνη εἴχαμε συγκεντρώσει, εἴδαμε νά καταφθάνει τρέχοντας ἕνας ἀνάπηρος πάνω σέ μιά ἀναπηρική καρέκλα πού τήν ἔσπρωχνε ἕνας μεγαλόσωμος καί κάθιδρος ἄνδρας ... Εἴπαμε θά εἶναι κάποιος συγγενής τοῦ ἀναπήρου... ὅταν ὅμως μᾶς πλησίασε, εἴδαμε ὅτι ὁ ἄνδρας πού ἔσπρωχνε τό καροτσάκι ἦταν... τυφλός! Καί εἶχαν διασχίσει μαζί μιά τεράστια διαδρομή μέσα στήν αὐξημένη κίνηση τῶν δρόμων... Ὁ ἀνάπηρος καθοδηγοῦσε τόν τυφλό ἀδελφό του, ἐλπίζοντας στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, πού γιά τήν περίσταση ἦταν ἡ μικρή δωρεά τῆς Ἐκκλησίας μας... Μέ τήν δωρεά, τήν εὐαισθη-
σία καί τήν κατανόηση τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Συλλόγου «Ὁ ἅγιος Οἰκουμένιος» ἀγοράσθηκαν πέντε μοτοποδήλατα γιά πέντε Ἱερεῖς πού ἐξυπηρετοῦν ἄνω τῶν δύο ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων, μειώνοντας ἔτσι τά ἔξοδα κινήσεως καί παρέχοντας τή δυνατότητα στίς διάφορες ἀπομακρυσμένες κοινότητες νά λειτουργοῦν κανονικά καί ὄχι περιαστασιακά λόγῳ δυσκολιῶν μετακινήσεως τοῦ ὑπευθύνου Ἱερέως. Οἱ πράξεις φιλαλληλίας ἤ φιλανθρωπίας εἶναι πράξεις μυστικές κατά τό «μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου» (Μτ. 6:3) καί δέν ἀποτελοῦν ἐκκλησιαστικές εἰδήσεις, διότι εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένες μέ τή ζωή καί τό εἶναι τῆς ἐκκλησίας. Ἐν τούτοις δημοσιεύ-
ονται κατά καιρούς ὡς μαρτυρίες ἀγάπης, ὡς ἄνθη φιλαλληλίας, διά τόν «ψιλόν λογισμόν» τῶν ἀδυνάτων άδελφῶν μας καί «ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία» (Β΄ Κορ. 6:3). Παρ’ ὅλα αὐτά εἶναι καί μαρτυρίες ὅσων, σέ καιρούς ἀντίξοους –καί σέ πεῖσμα ὅσων ἐν πενιχρᾷ ἐκκλησιαστικῇ παιδείᾳ καί ἀνυπάρκτῳ πίστει, ἐν ἔργοις καί λόγοις κρυφοῖς, θεωροῦν τήν ὑπόθεση τοῦ Ἀποστολικοῦ ἔργου «ξωφλημένη» ἤ μή ἀναγκαία καί τήν δυσφημίζουν ἀσύστολα– συνεχίζουν νά κρατοῦν Θερμοπύλας, «ποτέ ἀπ’ τό χρέος μή κινοῦντες...». Τήν ἀγάπην τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς πάντας ὑμᾶς, ἀδελφοί. † Ὁ Καμερούν Γρηγόριος
23
24
Το Ορθόδοξο σχολείο στην περιοχή των Πυγμαίων του Κονγκό
25
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΙΓΗΡΙΑΣ
Οδοιπορώντας στην Εκκλησία του Μπενίν Στίς άρχές Σεπτεμβρίου, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ πραγματοποιήσαμε ποιμαντική ἐπίσκεψη στή Δημοκρατία τοῦ Μπενίν. Φθάνοντας στό Κοτονού, τη μεγαλύτερη πόλη τῆς χώρας, συναντηθήκαμε μέ τους ἱερεῖς τῆς περιοχῆς καί συζητήσαμε τά διάφορα θέματα τῶν ἐνοριῶν καί κυρίως τίς διαρκῶς ὀγκούμενες προκλήσεις πού δέχονται ἀπό τά διάφορα χαρισματικά πεντηκοστιανά κινήματα, πού ραγδαία ἀναπτύσσονται στή χώρα. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα καί μετά ἀπό 4ωρη διαδρομή, φθάσαμε στην πόλη Abomey, πού γιά αιῶνες ἦταν πρωτεύουσα τοῦ ἱστορικοῦ βασιλείου τῆς Δαχομέης. Ἐκεῖ οἱ Γάλλοι ἀποικιοκράτες ἀντιμετώπισαν σθεναρή ἀντίσταση, μέχρις ὃτου συνέλαβαν, ἐξόρισαν καί θανάτωσαν τόν ἄρχοντα τοῦ τόπου.
26
Στήν πόλη αὐτή ὑπάρχει Ὀρθόδοξος Ναός ἀφιερωμένος στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί τόν Άγιο Μωυσῆ τόν Αἰθίοπα. Ὁ ἐφημέριος π. Μωυσῆς, ἒγγαμος κληρικός καί καθηγητής ἱστορίας σέ κολλέγιο τῆς περιοχῆς, μέ μεγάλη ὑπομονή καί προσευχή ἐργάστηκε γιά τήν δημιουργία μικρῶν κοινοτήτων σέ γειτονικά χωριά. Ἀξιοσημείωτη εἶναι ἡ ἐνθουσιώδης συμμετοχή ἱκανοῦ ἀριθμοῦ μορφωμένων νέων πού διψοῦν γιά βαθύτερη γνωριμία μέ τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα καί γιά ἐγκαινιασμό τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης στά πολιτιστικά δεδομένα τοῦ τόπου τους. Γιά τήν ἐνσάρκωση δηλαδή τοῦ Εὐαγγελίου στήν ἱστορική στιγμή, στό ἐδῶ καί τώρα, πού εἶναι καί τό ζητούμενο τῆς γνήσιας ἱεραποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας μας. Τό Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου
στό Ναό αὐτό τελέσαμε τήν ἐξόδιο ἀκολουθία τῆς μητέρας τοῦ π. Τιμοθέου, ἀρχιερατικοῦ ἐπιτρόπου Μπενίν, μέ τή συμμετοχή ὃλων τῶν κληρικῶν καί μεγάλου ἀριθμοῦ πιστῶν πού κατέκλυσαν τό ναό καί τόν προαύλιο χῶρο. Ἰδιαίτερα σημαντική ἡ παρουσία πολλῶν ἀκαδημαϊκῶν, καθώς ὁ π. Τιμόθεος εἶναι καθηγητής τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῡ Πανεπιστημίου τοῦ Κοτονού. Τήν ἑπόμενη μέρα Κυριακή, πορευθήκαμε στήν μικρή κοινότητα τοῦ Γενέσιου τῆς Θεοτόκου καί Αγίου Πορφυρίου Γάζης. Προσευχηθήκαμε μέ το μικρό ποίμνιο τῆς περιοχῆς καί συζητήσαμε ἐπί μακρόν ἀπαντώντας σέ ἐρωτήματα πίστης. Ἐκεῖνο πού θεωρήσαμε πολύ σημαντικό ἦταν ἡ κατάθεση τῶν προσωπικῶν τους ἐμπειριῶν γιά τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στή ζωή τους. Ἀνάμεσα στά διάφορα ἀφηγήματα, μέ προσοχή καί θαυμασμό ἀκούσα-
με τίς μαρτυρίες γιά τή θαυματουργική παρουσία τῶν Ἁγίων Σπυρίδωνος καί Πορφυρίου σέ ἀρκετές περιπτώσεις στειρότητας. Συγκλονιστική ἡ μαρτυρία μητέρας γιά τήν θεραπεία τῆς ἀνάπηρης ἐπί 7ετία κόρης της μέ τήν μεσιτεία τοῦ Ὁσίου! Γεγονός πού ὁδήγησε τούς προύχοντες του τόπου, στήν πλειονότητα παγανιστές, στήν ἐκδίωξη τῆς μικρῆς ἐνορίας ἀπό τό χωριό τους, ὃπως κάποτε ὁ Ἰησοῦς ἐκδιώχτηκε ἀπό τήν χώρα τῶν Γαδαρηνῶν. Φιλόξενος τόπος γιά τήν κοινότητα μας αὐτή τώρα τό γειτονικό χωριό. Πλήρεις ἐμπειριῶν καί δύναμης, πήραμε τήν ἑπόμενη μέρα τό δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς στήν ἓδρα μας, δοξάζοντας τό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί προσευχόμενοι νά συνεχίζει νά εὐλογεῖ τίς προσπάθειες τῶν ἐργατῶν του, κληρικῶν καί λαϊκῶν στήν ὄμορφη χώρα τοῦ Μπενίν. † Ο Νιγηρίας Αλέξανδρος
27
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΜΑΔΑΓΑΣΚΑΡΗΣ
Αλιεύοντας ψυχές Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε και μέλη της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, Χαίρετε εν Κυρίω, Με πολλή χαρά επικοινωνώ μαζί σας, πρώτον για να σας ευχαριστήσω για την συνεχή συμπαράστασή σας στην ταπεινή μας ιεραποστολική διακονία και δεύτερον να σας ενημερώσω για την πρόοδο των δύο ιερών ναών, τη χρηματοδότηση των οποίων έχετε αναλάβει. Ο μεν πρώτος ναός, των Αγίων Αρχαγγέλων, στην περιοχή Diego πλησιάζει στο τέλος των εργασιών του και ίσως το αργότερο έως τα Χριστούγεννα να έχει τελειώσει, για να μπορεί να λειτουργήσει. Όπως σας έχω αναφέρει πολλές φορές, 28
εδώ στη χώρα αυτή, όλες οι εργασίες γίνονται χειρωνακτικά, με πρωτόγονα μέσα και με πολλά εμπόδια, που καθυστερούν την ολοκλήρωσή τους. Επίσης, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως οι καταρρακτώδεις βροχές, εμποδίζουν πολλές φορές την συνεχή εργασία. Ο δεύτερος ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, μικρότερος από τον προηγούμενο, είναι ήδη έτοιμος και περιμένει να κάνουμε τα θυρανοίξια. Λόγω των μακρινών αποστάσεων μού ήταν αδύνατον να σας στείλω φωτογραφίες των ναών. Ελπίζω σύντομα να ανταποκριθώ στην παράκλησή σας. Δοξάζουμε το Θεό και ευχαριστούμε τους δωρητές για την ευλογία αυτή εν μέσω κρίσεως, να ανοι-
κοδομούνται ναοί προς δόξαν του Τριαδικού Θεού και σωτηρία των ανθρώπων. Ο αγώνας μας συνεχίζεται προς όλες τις κατευθύνσεις και παρά τις μεγάλες δυσκολίες πολλοί άνθρωποι προσέρχονται στην Ορθοδοξία και μετά από την κανονική κατήχηση προχωρούμε στο πρώτο μυστήριο της Εκκλησίας μας, στο βάπτισμα. Εφέτος έγιναν πολλές ομαδικές βαπτίσεις σε ποταμό. Επίσης, με την ευλογία του Σεπτού Ποιμενάρχου μας πάπα και Πατριάρχου Θεοδώρου, έγιναν χειροτονίες αποφοίτων του σεμιναρίου μας, άλλων στον πρώτο βαθμό της ιερωσύνης και άλλων στο δεύτερο βαθμό του Πρεσβυτέρου, καλύπτοντας έτσι μερικά από
τα πολλά κενά των ενοριών μας. Το σεμινάριο λειτουργεί κανονικά με νέους και παλαιούς φοιτητές. Συνεχίζουμε τις επισκέψεις στα χωριά για κατήχηση, τέλεση ιερών ακολουθιών, παρακολούθηση έργων και, το σπουδαιότερο, επικοινωνία με τους ανθρώπους, που τόσο πολύ την έχουν ανάγκη. Οι άνθρωποι διψούν να ακούσουν λόγο Θεού, να μάθουν περισσότερα πράγματα για τον Θεό και γενικά για την ορθόδοξη πίστη μας. Ιδιαίτερη εντύπωση μου κάνει η ανελλιπής συμμετοχή τους και στις ιερές ακολουθίες, χωρίς να υπολογίζουν κόπους, περπατώντας αρκετή ώρα κάτω από τον καυτερό ήλιο και ξυπόλυτοι μέσα από μονοπάτια.
29
Επίσης, και το φιλανθρωπικό έργο συνεχίζεται μεν, αλλά όχι με τους αρχικούς ταχείς ρυθμούς. Έχουν σταματήσει μερικές δραστηριότητες λόγω του γνωστού οικονομικού προβλήματος. Νέα ιδρύματα θα λειτουργήσουν πολύ σύντομα, αφού εγκαινιάσθηκαν με την επίσκεψη του Πατριάρχου μας. Τέτοια κτίσματα είναι Ιεροί Ναοί, το Ορφανοτροφείο, η νέα πτέρυγα της Κλινικής και το Πανεπιστήμιο. Δοξάζουμε το Θεό και ευχαριστούμε τους ανθρώπους για τις ευλογίες που μας χάρισαν. Θα ήθελα να σας παρακαλέσω, εάν είναι δυνατόν να μας βοηθήσετε στον εσωτερικό εξοπλισμό του νέου Ιερού Ναού Αγίων Αρχαγγέλων για να μπορέσει να λειτουργήσει τα Χρι-
30
στούγεννα, καθώς επίσης και του Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως. Ο εξοπλισμός της πτέρυγας του ορφανοτροφείου, που ήταν δωρεά ανώνυμης κυρίας από τη Θεσσαλονίκη διά της Αδελφότητάς σας, θα κοστίσει περίπου 15.000 ευρώ. Επιπλέον, σας παρακαλώ πάρα πολύ, θα ήθελα να προγραμματίσετε την αποστολή ενός εμπορευματοκιβωτίου με χρήσιμα είδη, που τα έχουμε μεγάλη ανάγκη, όπως τρόφιμα, μεταχειρισμένο οικιακό εξοπλισμό, καθώς επίσης και σχολική ύλη. Με την πράξη αυτή θα βοηθήσετε ουσιαστικά το έργο μας, όπως έχετε πράξει και στο παρελθόν. Σας ευχαριστώ για όλα, ευχόμενος καλή δύναμη. Ο Θεός μαζί σας. † Ο Μαδαγασκάρης Ιγνάτιος
Ο Ναός των Αγίων Αρχαγγέλων, δωρεά της Αδελφότητάς μας
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΜΠΡΑΖΑΒΙΛ & ΓΚΑΜΠΟΝ
Ἐπίβλεψον ἐξ οὐρανοῦ καὶ ἴδε… Στις 26 Οκτωβρίου, η Εκκλησία του Χριστού εώρτασε την μνήμη του Αγίου και Ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου, που είναι συνάμα εορτή του Καθεδρικού Ναού της Επισκοπής μας. Τι σημαίνει αυτή η γιορτή για την τοπική Εκκλησία του Κονγκό; Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, έδρα του Επισκόπου ήταν ο τόπος εκείνος, στον οποίο βρισκόταν ο ναός, όπου ιερουργούσε ο ποιμενάρχης. Παραπλεύρως αυτού υπήρχε πάντοτε το ιερό βαπτιστήριο. Μια αδιάσπαστη ενότητα μεταξύ του τόπου, όπου τελούνταν η Θεία Ευχαριστία από τον Επίσκοπο, και της τέλεσης του μυστηρίου του Βαπτίσματος. Τότε βάπτιζε μόνον αυτός ως ο εγγυητής της ορθής πίστεως,
γι΄ αυτό και το βαπτιστήριο βρισκόταν στην Καθέδρα· απτή απόδειξη της Ενότητος της Εκκλησίας ο Επίσκοπος, ο επιφορτισμένος με αυτό το ιερό και απαρασάλευτο καθήκον. Περπατούσε, δίδασκε και φωτιζόταν το σκοτάδι της αίρεσης, δηλαδή της απομάκρυνσης, της διάσπασης, του κερματισμού του αρράφου χιτώνα του Χριστού, έργο του ίδιου του διαβόλου. Κάποτε, κάποιος μόναχος με μια δόση ετεροχρονισμού είχε πει ότι ο αρχιερατικός σάκκος φέρει κωδωνίσκους, «για να τους ακούν οι αιρετικοί και να σκορπίζονται». Απ’ τον ουρανό δες μας, Κύριε. Στην κεντροδυτική Αφρική, στο Κονγκό-Μπραζαβίλ, βιώνουμε τις ίδιες αλήθειες, που ζει η Εκκλησία από τότε που χύθηκε το αίμα του 31
Λυτρωτή. Ωστόσο, ο τόπος τούτος ζει εποχές παλαιοχριστιανικές! Εργαζόμαστε σε μια γη που κάποτε – μήπως ακόμα;– φυτοζωούσε στην αναζήτηση ενός «θεού», ο οποίος εργάζεται στα πλαίσια μιας στυγνής συμβατότητας, μιας σχέσης δούναι και λαβείν. Η μεγαλύτερη δυσκολία στη διάδοση του Ευαγγελίου έγκειται στη διδαχή του λόγου, που προτάσσει την ελευθερία και την ιερή μοναδικότητα του προσώπου. Διότι οι αφρικανοί αδελφοί, σαν τους εθνικούς τότε, συνυπήρξαν –και ίσως εν μέρει συνυπάρχουν– με μια θρησκευτικότητα μπολιασμένη με τη δεισιδαιμονία και, μέσω αυτής, με τη σκλαβιά. Σ’ ένα ακούσιο μαρτύριο υποβάλλονται οι αδελφοί κάθε μέρα στους τόπους που διακονούμε, ως και σε χιλιάδες άλλες συμβάσεις, οι οποίες για εμάς είναι ακατανόητες, συμβιβασμένοι άλλωστε και εμείς, οι από αιώνων εκχριστιανι-
32
σθέντες, με τις δικές μας σωστές ή μη νοοτροπίες. Ερχόμαστε σε τούτη τη γη να μιλήσουμε στους αδελφούς μας για την Μία Αλήθεια, τον Ιησού Χριστό, που πλήττει τη σκλαβιά, στο συλλογικό ασυνείδητο των οποίων φρικτά παγιωμένη εμφωλεύει η αίσθηση του φόβου. Φόβοι που ξεκινούν από παλιά, προς τον αρχηγό, τον μάγο, τον εξορκιστή, τους δυνατούς πολεμιστές, την αυστηρά διαβαθμισμένη φυλετική ιεραρχία, τον δυνάστη άποικο. Ένας φόβος που εξαρτήθηκε πρωτίστως απ’ την παροχή της τροφής και ανδρώθηκε μέσα από την συστηματική απόκρυψη της παιδείας και της γνώσης. Πριν έρθουν οι αποικιοκράτες στη πλουσιότερη ήπειρο του κόσμου, την αφρικανική, όταν μονοπωλούσαν οι παραδοσιακές δομές κι αξίες, οι παραπάνω ομάδες ήταν εκείνες που διαχειρίζονταν τη γη, το νερό και την
τροφή, υπήρχε η συλλογική παιδεία και γνώση της φυλής, ενώ η θρησκευτικότητα, όπου και αν στρεφόταν μέσα στο σκοτάδι της δεισιδαιμονίας, ήταν στοιχείο της ύπαρξής τους. Έπειτα ήρθαν οι δυτικοί, που μαζί με τ’αλλα τα δεινά, απλώσαν κι έναν χριστιανισμό «εμπλουτισμένο» με τις στυγνές επιδιώξεις τους, κληρικαλιστικά αναπτυγμένο, βασισμένο στην θεϊκή οργή που πάντοτε καραδοκεί... Ήρθαμε κι εμείς, με υλικά μέσα πενιχρά αλλά πλούσιοι πνευματικά από την διαφύλαξη του απαραχαράκτου του ιερού Ευαγγελίου, ακούγοντας την φωνή των γηγενών. Έτσι έφτασε η Ορθοδοξία στα μέρη αυτά. Ζούμε αποστολικές εποχές σε τόπους που μοναρχούν οι φόβοι. Τα μελωδήματα της εορτής του Αγίου Δημητρίου μας φέρνουν στο νου αυτήν ακριβώς την απου-
σία φόβου που είχε ο Μάρτυρας του Χριστού. Τις απαντήσεις του στο δικαστήριο των συμβιβασμένων. Οι δικαστές των μαρτύρων, εραστές του απολύτου τίποτε. Αυτούς που καταδίκασαν, δίωξαν, θανάτωσαν τους χριστιανούς, σήμερα δεν τους θυμάται κανείς. Η λησμοσύνη τούς κατάπιε, αφού η μνήμη και η καρδιά τούς αρνήθηκε. Αντιθέτως, στη γιορτή του ξεπροβάλλει από το νέφος των μαρτύρων ο νεαρός Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος: «δεῦρο Μάρτυς Χριστοῦ πρὸς ἡμάς – έλα εδώ σ’ εμάς, Μάρτυρα του Χριστού», ψάλαμε στη γαλλική γλώσσα κι ο Μάρτυς του Χριστού ακούει. Έγινε για εμάς, τους Ορθοδόξους στο Κονγκό-Μπραζαβίλ, το θυσιαστήριο του Καθεδρικού Ναού, η πλάκα εκείνη του τάφου του –οι πρωτοχριστινικές Άγιες Τράπεζεςπου ποτίστηκε με τα μύρα, γεννήμα33
τα της χάριτος του μαρτυρικού του αγώνα. Και πάνω σ’ αυτόν τον τάφο λειτουργεί ο Επίσκοπος της τοπικής Εκκλησίας, ομολογώντας την ενότητα της Πίστεως με την υπ’ ουρανόν Ορθοδοξία. Σε τόπους πολλαπλών παραφωνιών, οι οποίες με κάθε τρόπο προσβάλλουν την πνευματική ελευθερία των εδώ αδελφών μας, με βαθειές θρησκευτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ρίζες, έρχεται το αγιοκέρι της Ορθοδοξίας να λάμψει σκορπίζοντας μακριά τον φόβο του θανάτου. Όλοι οι φόβοι στο θάνατο ανάγονται κι η κατανίκηση των φόβων στην Ανάσταση του Χριστού μεγαλύνεται. Ανάσταση που ζουν τα φωτόμορφα παιδιά της Εκκλησίας Του, ενωμένα στο Σώμα της. Χωρίς την Ενότητα, Εκκλησία δε λογίζεται. Εκκλησία που ποτίστηκε με το αίμα του Χριστού, των Μαρτύρων, του Δημητρίου του Μυροβλύτη. Του
34
Θεσσαλονικέως Αγίου που πρεσβεύει για την Ειρήνη και την Ενότητα της μακρινής από τον τόπο του μαρτυρίου του Εκκλησίας του αφρικανικού ισημερινού, η οποία σ’ αυτόν προστρέχει ως προστάτη, έφορο και πρεσβευτή προς τον Τριαδικό Θεό. Αυτήν την Εκκλησία, Κύριε «επίβλεψον εξ ουρανού και ίδε». Επισκέψου το νεόφυτο αμπέλι Σου. Περιφρούρησε τα παιδιά σου, που τώρα γνωρίζουν την Οδό Σου, ώστε να περπατήσουν σωστά. Διαφύλαξε την Ενότητα της Εκκλησίας μέσα στον σύνδεσμο της πίστης και της ειρήνης, φώτισε τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι αγάπη προς την Εκκλησία Σου σημαίνει πρωτίστως αγάπη προς την Ενότητά της. Κραταίωσε πνευματικά τα νέα παιδιά Σου, την Εκκλησία μας και «κατάρτισαι αὐτήν, ἥν ἐφύτευσεν ἡ Δεξιά Σου». †Ο Μπραζαβίλ και Γκαμπόν Παντελεήμων
Σχολείο στη ζούγκλα
Τα πουλάκια μας φεύγουν κελαηδώντας Πολλές φορές σκέφτεσαι ότι είσαι επιτέλους μόνος σου. Ότι ήλθε η ώρα να ξεκουραστείς. Κάθεσαι να ξαποστάσεις λοιπόν, όμως διαπιστώνεις ότι ένας νέος πειρασμός έρχεται να προστεθεί στους ήδη υπάρχοντες. Μια ακατάπαυστη καθημερινή λαίλαπα, ένας μυστικός πόλεμος μέσα σε μια αδιάπτωτη πάλη, που έρχεται να συμπληρώσει την ιστορία της ζωής, που πρέπει μάλλον να επαναλαμβάνεται, για να μην ξεχνούμε. Να μην ξεχνούμε ότι είμαστε ένα τίποτε χωρίς τη δύναμη και τη χάρη του Θεού. Είμαι στο σπίτι ενός πολύ καλού μου φίλου. Οδηγός στα λεωφορεία, καθολικός μέχρι εχθές, τώρα πια κατηχούμενος, πολύ πιστός. Ο πιο καλός κατηχούμενος που έχω δει
εδώ. Καθόμαστε μαζί και συζητούμε την πορεία της νέας ενορίας στην πόλη του Sakaraha. Όπως την επιθυμεί ο καλός μου αδελφός. Όταν προχωρά κανείς στο δρόμο της ιεραποστολής, συναντά μπροστά του ξένους ανθρώπους πολλούς. Μα ένας αόρατος σύνδεσμος πάντα φωτίζει την κάθε συνάντηση και, από εκεί που δεν γνωρίζεις κανένα, στην καρδιά σου μέσα αρχίζει να καλλιεργείται μια σχέση που ξεπερνάει την ανθρώπινη αδελφική, ένα πνευματικό δέσιμο, που σε οδηγεί σαν μέσα από ένα μονόδρομο στη θυσία, στο ολοκληρωτικό δόσιμο της ύπαρξης για την τελείωση του υπέρτατου σκοπού. Όχι γιατί το επιθυμείς, ή γιατί το αξίζεις εσύ να γίνεις φορέας του θαύματος, που ονο35
μάζεται σωτηρία, αλλά γιατί απλά έτσι το θέλησε ο Θεός. Η συζήτηση έχει ήδη προχωρήσει και η νύχτα με βρίσκει για μια ακόμα φορά κοντά στους ανθρώπους που αγαπώ, να ακούω το παράπονο τους. Το παράπονο που ακούγεται σαν μονόλογος, σαν ένας μονότονος θρήνος, που ηχεί καθημερινά στη γη αυτή από το στόμα του πιο μικρού μέχρι και του πιο μεγάλου. —Εδώ έχουμε άσχημα νέα, πάτερ. Δείχνοντας μεγάλη απορία συνεχίζω το διάλογο, αν και υποψιάζομαι ήδη πού δρομολογείται η συζήτηση. —Δηλαδή; —Η γυναίκα μου. Κοιμήθηκε τον Αύγουστο. Σε έψαχνα, πάτερ μου, αλλά το τηλέφωνο σου ήταν κλειστό.
36
—Έλειπα στην Ελλάδα. —Ναι, το ξέρω. Μα ήθελα λίγη βοήθεια για τη γυναίκα. Μου είχαν τελειώσει όλα τα χρήματα... Τελικά κοιμήθηκε. Το πρόβλημα είναι το παιδί, όμως. Έχει να θηλάσει από τον τρίτο μήνα. Είναι τώρα οχτώ μηνών. Ήξερα ότι είναι πολύ δύσκολο να μείνει ένα παιδί αθήλαστο πολλούς μήνες. Την άλλη ημέρα μού τό φέρνει μπροστά μου ο πατέρας και μου το δείχνει με χαρά. —Αυτός είναι ο γιός μου. Το θέαμα, που αντίκρισα μπροστά μου, ήταν τραγικό: ένα βρέφος 8 μηνών με γερασμένο δέρμα σαν 70 χρονών. Μαλακό και ζαρωμένο. Ρώτησα τον πατέρα τι τρώει το παιδί και μου απάντησε κυρίως ρύζι. Αραιά τού δίνει και μια μοναχή καθολική
γάλα. Τους είπα ότι το παιδί χρειάζεται οπωσδήποτε γάλα. Το απόγευμα πήγα και του αγόρασα από ένα φαρμακείο ειδικό γάλα για βρέφη. Έφυγα την ίδια μέρα για το σπίτι. Το βράδυ στις 8 τον πήρα τηλέφωνο και με ευχαρίστησε για το γάλα. Το παιδί με όρεξη ήπιε το γάλα του και έφαγε. Στις 9 το ίδιο βράδυ με παίρνει και μου λέει ότι το παιδί έπαθε ξαφνική υποτροπή. Του είπα να το φέρει στο Τουλιάρ και μου ανακοινώνει με αμέτρητη θλίψη ότι δε γίνεται πια, γιατί ο γιατρός έχει ήδη διαπιστώσει το θάνατό του... Ο πατέρας, ένας θαυμάσιος άνθρωπος, που ομολογώ ότι στη ζωή μου δεν έχω συναντήσει, τώρα είναι ο καλύτερός μου φίλος. Κατηχούμενος πολύ πιστός, πολύ πιό πιστός από εμένα, με καρδιά απλή σαν παιδιού.
Λυπήθηκε αφάνταστα για το παιδί του και τη γυναίκα του. Δεν το έβαλε όμως κάτω. Συνέχισε την πορεία του. Έμεινε κοντά μου και, αντί να τον παρηγορώ, με παρηγορεί αυτός στις θλίψεις μου και στον αγώνα μου. Ήταν οδηγός στα λεωφορεία. Από εκεί τον γνώρισα. Όταν, λοιπόν, το λεωφορείο του περίμενε στήν πρωτεύουσα, για να γεμίσει με επιβάτες –το οποίο μπορεί να διαρκέσει ημέρες πολλές–, αυτός κλεινόταν μέσα, σε αφόρητη ζέστη συνήθως, και προσευχόταν. Προσευχόταν συνέχεια. Μόλις προχθές μού ομολόγησε ότι δεν τον πειράζει που έμεινε μόνος του, γιατί τώρα πια κλείνεται στο δωμάτιο και προσεύχεται απερίσπαστα... Και τα δάκρυα, μου λέει, τρέχουν άφθονα... Κάθομαι στο γραφείο λοιπόν και 37
σκέφτομαι. Σκέφτομαι τα λάθη μου. Και τα λάθη μας. Και τον πόνο των ανθρώπων. Και το κουράγιο τους. Και περνούν οι εικόνες μπροστά μου. Μία προς μία. Προχθές μού διηγήθηκαν το θάνατο τριών παιδιών σε ένα χωριό πιστών μας. Μάλλον επιδημία. Ο πατέρας βουρκωμένος μού διηγούνταν τις τελευταίες στιγμές του μικρού του γιου. Όταν ζαλισμένο το παιδί τού χτυπούσε το χέρι και τον παρακαλούσε για βοήθεια. Κι εγώ βέβαια παρηγορούσα. Αλλά ποια ανθρώπινη κουβέντα μπορεί να επουλώσει τον ανθρώπινο πόνο σε τέτοιες στιγμές; Κι όμως αυτοί οι άνθρωποι δεν αγανακτούν. Προπάντων δεν τα βάζουν με το Θεό. Ποτέ τους δε σκέφτονται κάτι τέτοιο. Αποδέχονται το σχέδιο του Θεού. Με παράπονο και πόνο ίσως. Αλλά ποτέ με αγανάκτηση και απελπισία. 38
Σκέφτομαι λοιπόν κι εγώ σκυμμένος πάνω στο χαρτί. Ποιος τελικά γράφει την ανθρώπινη ιστορία; Ποιος είναι αυτός που αλλάζει τον κόσμο; Τι θέλει ο Θεός από εμάς; Ποιος χτίζει και ποιος γκρεμίζει; Μήπως, αντί να χτίζουμε, τελικά γκρεμίζουμε; Ποιοί είναι τελικά οι ήρωες σε αυτόν τον κόσμο; Οι φέροντες το όνομα ή οι κατέχοντες το όνομα; Χριστιανός, Πιστός, Ιεραπόστολος, Πατέρας, Αδελφός, Πνευματικός... Ονόματα πολλά. Μα πού είναι η ουσία τελικά; Η ιστορία δε γράφεται στο χαρτί. Η ιστορία γράφεται με πολύ κόπο στο χώμα, στη λάσπη, μέσα στις φτωχογειτονιές, μέσα στις καλύβες, μέσα στις αρρώστιες, μέσα στις θλίψεις, στον αγώνα, με αίμα πολλές φορές. Ας μην ξεγελιόμαστε. Δεν αρκεί
το όνομα. Γιατί απλά ο Θεός δεν κοιτάζει το όνομα που είναι χαραγμένο στα χαρτιά, αλλά το όνομα που είναι κρυμμένο στην καρδιά. Και αργά ή γρήγορα Αυτός το φανερώνει κατά την ιδίαν Αυτού βούληση και μας το παρουσιάζει μπροστά μας. Σαν καθρέπτη που δείχνει τον εαυτό μας στην κατάσταση που πρέπει να βρίσκεται, μα πολλές φορές όχι αυτό που είναι. Για να λυπηθούμε, έτσι, τουλάχιστον τον εαυτό μας και να βάλουμε αρχή για τη νέα ζωή. Και να μάθουμε επιτέλους να χτίζουμε. Να χτίζουμε ψυχές. Έτσι γράφεται η ιστορία. Όχι επί χάρτου. Αλλά επί καρδίας. Τα πουλάκια μας φεύγουν πραγματικά κελαηδώντας. Τα μικρά μας
παιδάκια εδώ. Και το κελάηδημά τους μένει ανεξίτηλο μέσα στη μνήμη μας. Ένα κελάηδημα που σαν μια υποθήκη σε αναγκάζει να μένεις και να αγωνίζεσαι στον ταλαιπωρημένο αυτόν κόσμο. Παρά τις δυσκολίες. Παρά τη σκληρότητα που αντιμετωπίζεις γύρω σου. Παρά τη λύπη που συνέχει την καρδιά σου. Το κελάηδημα αυτό είναι άλλοτε η μεγάλη παρηγοριά μας και άλλοτε η μεγάλη υποθήκη της ζωής μας. Και εύχεται πραγματικά κανείς να φύγει από αυτόν τον κόσμο σαν αυτά τα μικρά μας πουλάκια. Κελαηδώντας και χαρούμενος μέσα στη δίνη της πίκρας του κόσμου αυτού. Ιερομόναχος Πολύκαρπος
Τα παιδιά του Tulear περιμένουν να γεμίσει η δεξαμενή τους
39
Μαλάουι: Το καρπερό χωράφι του Χριστού Είναι αλήθεια ότι ακούμε συχνά για τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τα προβλήματα, τα οποία απασχολούν τα κατά τόπους ιεραποστολικά κλιμάκια. Πολλές φορές όμως η θεωρία διαφέρει από την πραγματικότητα. Πηγαίνοντας στο Μαλάουι, ζεις αυτή την πραγματικότητα, από τον τρόπο με τον οποίο σε αντιμετωπίζουν οι ιθαγενείς, από τις ποικίλες τριτοκοσμικές ασθένειες και γενικότερα από τις αντιξοότητες της καθημερινότητας. Μέσα σε όλη αυτή τη νεφελώδη και δυσχερή κατάσταση, όμως, υπάρχει περίσσια η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Πώς; Όχι με λογικές εξηγήσεις, όχι με μαθηματικές πράξεις, όχι με επαγωγική σκέψη αλλά με το θαύμα της πίστεως και της προσευχής. 40
Βασική αρχή του υπεύθυνου της ιεραποστολής είναι η προσευχή. Γι’ αυτό και τη ζητάει κάθε φορά από εμάς. Οι χαιρετισμοί, το απόδειπνο και κάθε είδους ακολουθία μάς συνοδεύουν στις ιεραποστολικές εξορμήσεις. Ο σταυρός, η ευχή, το κομποσκοίνι, ακαταμάχητα όπλα στις μηχανορραφίες του εχθρού. Αξιοθαύμαστη προσπάθεια γίνεται και στο μέρος της μετάφρασης των ιερών κειμένων. Επίπονο, δαπανηρό και βαθιά πνευματικό έργο, που διαφαίνεται ότι θα καταστεί τεράστια παρακαταθήκη για το λαό του Μαλάουι. Όσον αφορά στις βαπτίσεις, τελούνται με όλη την ιεροπρέπεια του μυστηρίου και μόνο αν έχει προηγηθεί τουλάχιστον ένα έτος κατηχήσεως.
Καθ’ ότι όμως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο πνεύμα, οι ιθύνοντες της ιεραποστολής μεριμνούν και για τα του σώματος. Καθημερινά σιτίζονται περί τα 400 παιδιά, μη συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών, οι οποίες αιτούνται βοηθείας. Μηνιαίως διανέμεται ανθρωπιστική βοήθεια προερχόμενη κυρίως από τα εμπορευματοκιβώτια, που η αγάπη όλων μας φρόντισε, συνέλεξε και απέστειλε από την αποθήκη της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Σαπούνι, γάλα σε σκόνη, ζυμαρικά, αλεύρι, ζάχαρη είναι μερικά μόνο από τα είδη αυτά. Μερικοί από εμάς ίσως αναρωτηθούν για τα κίνητρα του να γίνει κάποιος Ορθόδοξος στην πολύπαθη χώρα του Μαλάουι. Σας διαβεβαιώνω ότι στην πλειοψηφία τους οι άνθρωποι, που προσέρχονται συνειδη-
τά στην Ορθοδοξία, αναζητούν την Αλήθεια, καθώς έχουν κουραστεί από τα ψεύδη των αιρέσεων. Μάλιστα, μερικοί από αυτούς θέτουν διάφορες ερωτήσεις όπως: “Γιατί η ορθοδοξία άργησε τόσο να έρθει στο Μαλάουι;” Εν κατακλείδι, θέλω να επισημάνω, ότι, όπως και στην προσευχή η αιχμή του δόρατος είναι το βίωμα, έτσι και με την παρουσία μας στον τόπο της ιεραποστολής η προαίρεση και το ενδιαφέρον γίνονται πράξη και συνειδητός τρόπος ζωής. Ευχή και προτροπή μου είναι ο καθένας από εσάς, εάν οι περιστάσεις της ζωής τού το επιτρέπουν να γίνει συμμέτοχος στην επιτέλεση της Ορθόδοξης μαρτυρίας στα έθνη. Εμμανουήλ Καρακούσης Τακτικό μέλος της Αδελφότητας
Ακόμη ένα νέο πηγάδι από την Αδελφότητά μας
41
Μιχαήλ Βρεττός
Ένας χριστεπώνυμος ιατρός
Πέρα στην Αφρική, στο Κονγκό, στο άκουσμα του θανατηφόρου ατυχήματός σου στη Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης την 4η Οκτωβρίου 2015, οι ιθαγενείς συγκινημένοι έψαλαν με ένδακρυ θλίψη το “Αιωνία η μνήμη, αδελφέ Μιχαήλ”. Αλήθεια! ενώ ετοιμαζόσουν να ταξιδέψεις για πολλοστή φορά στην αγαπημένη σου Ορθόδοξη Ιεραποστολή του Κονγκό, ήλθε απροσδόκητα ο τερματισμός της επίγειας ζωής. Πάντοτε γυμνασμένος στον αγωνιστικό στίβο της κοινωνίας με αναρίθμητες αρετές χρηστοήθειας, αλλά και την απλότητα ως σημαία στην προσωπικότητά σου. Στο βηματισμό του χρόνου ήσουν αδελφός της ταπεινοφροσύνης και της καλοσύνης. Οι Κον42
γκολέζοι σε ονόμαζαν πατέρα της γνώσης, στην ιατρική, στη θεολογία, αλλά και σε όλες τις αναγκαίες χειρωνακτικές εργασίες στις οποίες πορεύεται ο άνθρωπος καθημερινά. Ως καθηγητής αγγειοχειρουργός υπηρέτησες την Ιατρική στο Όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, με υπερπλήρη ανθρωπιστικά και κοινωνικά αισθήματα αγάπης. Ακούραστος διέσχιζες τα τροπικά δάση του Κονγκό, για να βρεις και να διακονήσεις τον άρρωστο συνάνθρωπό μας. Τα χωριά της ζούγκλας με τις αχυροκαλύβες θα θυμούνται την αθόρυβη διακονία σου αλησμόνητα. Σε αποχαιρετούν προσευχόμενοι να στεφανώσει ο Άγιος Τριαδικός Θεός την ψυχή σου. Χριστός Ανέστη! Νόστης Ψαρράς
Ανδριάνα Βλαδιμήρου Ένα σπάνιο άνθος αγάπης
Ένα πρωινό του μήνα Οκτωβρίου, θλίψη περιέβαλε τους ανθρώπους που σε γνώριζαν, σεβάσμια μητέρα Ανδριάνα. Στα πελάγη της ζωής στάθηκες αγέρωχη, με την αγάπη ως πλοηγό στα μέγιστα κύματά της, τα οποία αντιμετώπισες εξ ανάγκης στη δακρύουσα οικογένειά σου. Ο άγιος Τριαδικός μας Θεός προσκάλεσε νωρίς τον αείμνηστο σύζυγό σου στην ουράνια κατοικία, αφήνοντας δυο τέκνα στη φωλιά της στοργής σου. Με γενναιόψυχο θάρρος ακολούθησες αυτή την πονεμένη πορεία, μεγαλώνοντας δύο παιδιάκυπαρίσσια. Καθημερινά μεταλαμπάδευες σ’ αυτά το φωτεινό μπουκέτο των αρετών της ψυχής σου. Σήμερα, ο πρωτότοκος πετά στους αιθέρες ως αρχιπιλότος. Ο
δε Γεώργιος είναι αρχιερέας ιεραπόστολος, που τώρα διακονεί στην Ιερά Μητρόπολη Γουινέας. Αείμνηστη μητέρα Ανδριάνα, πριν την ασθένειά σου προσέφερες ταπεινά τη διακονία σου στην Ινδία και τη Ζιμπάμπουε με τη διανομή συσσιτίων στους πεινώντες. Πάντοτε όμως είχες ορθάνοιχτη την αγκαλιά σου για τα ορφανά και δυστυχισμένα παιδιά. Ήταν ένα κοινωνικό όνειρο, το οποίο γεννήθηκε από τους χτύπους της καρδιάς σου, προσφέροντας την αγάπη αδιάκοπα. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στις 16 Οκτωβρίου από τον πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο στην Κύπρο. Καλό ταξίδι προς την αιωνιότητα. Χριστός ανέστη! Νόστης Ψαρράς 43
Η αγάπη δε φοβάται
Τολμά την αποστολή ενός ακόμη container! Καθώς ο τρόμος εξαιτίας των νέων μέτρων αυξάνεται και πλησιάζει, όπως φαίνεται, η ολοκληρωτική φτωχοποίηση της πατρίδας μας, η σκέψη όλων τρέχει στην οικογένειά μας, στους νέους και το μέλλον τους. Είναι αλήθεια πως η επιδίωξη της προστασίας των συμφερόντων των οικείων ή ακόμη και των παιδιών μας μας οδηγεί λίγο πριν την «απανθρώπισή» μας. Δεν κοιτάμε ψηλά, δεν απευθυνόμαστε στο Θεό, απαξιώνουμε τους συνανθρώπους, αδιαφορούμε για τα παιδιά κάποιων άλλων που από την πείνα ή από απλές αρρώστιες αγγίζουν τον θάνατο. Ξεχνάμε ότι η αγάπη δε φοβάται, αλλά τολμά να βοηθήσει τη δυστυχισμένη εικόνα του Θεού, τον άνθρωπο. Δε ρισκάρει το μέλλον
44
των παιδιών της, προσφέροντας σε άλλα παιδιά, αλλά το εμπιστεύεται στα χέρια του Θεού. Η αγάπη δε διαπραγματεύεται το συμφέρον της, απλώς υποχωρεί! Δεν παζαρεύει το κέρδος της, αντιθέτως το χαρίζει! Αγάπη θα πει να συνειδητοποιήσεις την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο και να ακολουθήσεις τον τρόπο Του. Έτσι, η Αδελφότητά μας τόλμησε –με τη χάρη του Θεού– και απέστειλε ένα εμπορευματοκιβώτιο, με αναγκαία αγαθά στο ιεραποστολικό κλιμάκιο του Μαλάουι. Τώρα που τα νέα μέτρα πληθαίνουν, τώρα που όλα φαίνονται τόσο δυσοίωνα, τώρα που όσο ποτέ άλλοτε η αγάπη οφείλει να γίνει πράξη. Κωνσταντίνος Μεταλλίδης Θεολόγος
Στήλες Ευγνωμοσύνης Δωρεές από 1.8.2015 έως 31.10.2015
Τα ονόματα των δωρητών δημοσιεύονται μόνο στην έντυπη έκδοση
Ἱλαρόν γάρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός 45
Τα ονόματα των δωρητών δημοσιεύονται μόνο στην έντυπη έκδοση
46
Τα ονόματα των δωρητών δημοσιεύονται μόνο στην έντυπη έκδοση
Αυτές τις άγιες ημέρες των Χριστουγέννων γίνε πρεσβευτής της Ιεραποστολής
και βοήθησε το μήνυμά μας να φτάσει ακόμη πιο μακριά Πληροφορίες στο ierapostoles.gr/πρεσβευτής/
Άδεια χρήσης
Αυτό το έργο διανέμεται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές (goo.gl/ Q9uqXL). Έγινε χρήση ομοίως αδειοδοτηθέντων έργων των κάτωθι δημιουργών στις αντίστοιχες σελίδες:
8 Corey Leopold 13 PNUD RDC 15 Boris 28 Russell Scott 35 Julie Falk 46 TexasEagle
47