Universiteitskrant Noorderlinkdagen 2014

UNIVERSITEITS KRANT NOORDERLINK DAGEN 2014

Universiteit van houdbaarheid

pag. 1

pag. 2

INHOUD COLUMN henk eggenS Rector magnificus Universiteit van Houdbaarheid winnaar Noorderlink award 2014 Het zijn roerige tijden Jan Rotmans winnaar van de van Hulley boxer Onbeperkt Houdbaar: hoe blijf je succesvol?

Jeroen Busscher Change or you’re out Janka Stoker Geluk is gelul met een k Eric Datema informeel leiderschap met paarden Marieke van Ginkel aankondiging proeverijen Over de collega die er met jouw idee vandoor gaat Douwe Draaisma Column HenniÍlle Dam Projectleider Noorderlinkdagen 2014 RECEPT Grunniger Stoof pag. 3

pag. 4

Column Henk Eggens Rector magnificus Universiteit van Houdbaarheid De Noorderlinkdagen zijn al weer een paar weken geleden, maar het bruist aan alle kanten. Niet dat we er iets mee kunnen, dat kan altijd, nee, we moeten er wat mee doen. Het energieniveau van deze Noorderlinkdagen was ongekend hoog, eigenlijk al vanaf dag 1 dat we begonnen in oktober 2013. Een mooi team dat er mee aan de slag ging, een team met elan. Soms krijg ik wel eens de vraag of dat niet een erg lange voorbereidingstijd is. Het antwoord is nee. Want er gebeurt in een jaar zo veel dat elke dag je verder helpt om er iets moois van te maken.

Als je het over houdbaarheid hebt dan weten we heel goed dat het over zinvolheid gaat, en dat is het. Een zinvolle voorbereiding leidt tot een houdbare dag. Een dag die slechts een momentum is van heel veel verbindingen, ontmoetingen, een te markeren punt en het houdt niet op bij die dag. We zijn schatplichtig aan alles wat er zo’n dag gemanifesteerd wordt. Het is pure energie, omdat we met elkaar betekenisvol willen zijn voor meer dan een dag. Zo kijk ik er op terug en zo kijk ik er op vooruit. Want er komen weer Noorderlinkdagen, dat houdt niet op, dat willen we niet. Want de energie die door de aderen stroomt, ons nieuw leven geeft, moet stromen, blijven stromen. Er zijn zoveel goede ideeÍn, er is zoveel inspiratie, er is nog zoveel te doen, voor houdbare mensen, houdbare systemen, houdbare organisaties en een houdbare samenleving. Daar kunnen we niet aan voorbij gaan, daar willen we niet aan voorbij gaan. Je hoort nog van ons... Horen we ook van jou? Gaan we met elkaar de dingen doen die er toe doen? We weten dat energie weglekt als je het niet gebruikt. De Noorderlinkdagen zijn er om op te laden, bij te laden en ze stellen ons in staat om nieuwe horizonten te verkennen. We hebben zo immens veel vertrouwen in de zinvolheid van het ontmoeten op gedeelde waarden, dat we de Universiteit van Houdbaarheid een nieuwe dimensie moeten geven.

En dan even naar het organiserende Noorderlinkdagenteam. Niemand gaat weer precies hetzelfde doen als voor de Noorderlinkdagen. Dat komt omdat we doorgaan met ontwikkelen, met het houdbaar maken en houden van die ontwikkeling. Dat geldt ook voor organisaties. Houdbaarheid is veel meer dan verduurzamen, houdbaarheid gaat over wenkende perspectieven, over adaptief zijn, voor dat wat nodig is. Niet om te overleven, maar om levendigheid. Dat is de energie die vrijkomt voor, tijdens en na de Noorderlinkdagen. Doe wat!

pag. 5

NOORDERLINK AWARD 2014 VOOR NOORDERPOORT Bevestiging, erkenning en inspiratie voor de hele organisatie door Mare Riemersma Voor drie genomineerde organisaties (Gemeente Assen, Noorderpoort, RUG) stond de Noorderlinkdagen 2014 ‘Tenminste houdbaar tot’ vooral in het teken van dat ene spannende moment waarop bekend werd gemaakt wie naar huis ging met de felbegeerde Noorderlink Award.

Dat Noorderpoort dit jaar wint met de Professionaliteitsscan betekent een beloning voor ons harde werken van de afgelopen periode. Ook is dit een bevestiging van onze visie op ‘houdbaar’ en kwalitatief beroepsonderwijs.

Investeren in onderwijskwaliteit.

Het winnen van de Noorderlink Award 2014 is de kroon op de prestatie die binnen Noorderpoort de afgelopen 2 jaar is geleverd. Het is een erkenning voor de inspanning die door alle medewerkers is geleverd om te professionaliseren en gezamenlijk te investeren in de kwaliteit van ons beroepsonderwijs. Dit alles met het succes van onze student voorop.

Het gericht werken aan professionele ontwikkeling met de professionaliteitsscan vraagt openheid, transparantie, vertrouwen en veiligheid van onze professionals. Het is mooi om te zien dat dit beloond wordt in de stappen die we daarmee gezamenlijk zetten. De Noorderlink-Award is hierin een bevestiging van onze ingezette pag. 6

ontwikkeling om met onze professionals met trots, passie en vakmanschap te werken aan houdbaar en kwalitatief beroepsonderwijs.

INSPIRATIE VOOR DE HELE ORGANISATIE De award betekent erkenning voor de hele organisatie.

Daarom hebben we er voor gekozen om de Noorderlink Award niet op 1 plek te laten staan, maar om dit succes te delen om de inspiratie overal zichtbaar te maken. In een ‘College Tour’ zal de award een ronde maken langs alle locaties van het Noorderpoort waarbij alle medewerkers bedankt worden voor hun inzet in het traject met de professionaliteitsscan.

Noorderpoort gaat onverminderd door met het investeren in de houdbaarheid van het beroepsonderwijs door vertrouwen te geven aan professionals en te investeren in talenten en vakmanschap. We hopen met het delen van dit traject ook andere organisaties te inspireren om vanuit dezelfde overtuiging samen te werken aan een houdbare, duurzame samenleving. pag. 7

Zie je voor jouw organisatie ook mogelijkheden voor een transitie? “Jazeker” zegt Wendelien. “We zijn er al zelfs al best ver mee. Bij DUO hebben we een grote focus op de optimalisering van de dienstverlening aan de klant. Onze website is vernieuwd, het betalingsverkeer is geoptimaliseerd en de dienstverlening is zo aangepast dat hij aansluit op de wens van de klant om via selfservice zaken digitaal te regelen”. De klant staat centraal.

Verder gaan we per 1 januari 2015 werken met vernieuwde software voor ons proces studiefinanciering. Dit doen we eerst met een klein team van medewerkers dat contact heeft met een deel van de MBO-studenten. Later wordt het breder uitgerold. De software maakt het mogelijk om achter de schermen op een andere manier te werken en ook hierbij staat het klantproces centraal in plaats van interne processen. Het werk wordt anders en in ketens ingericht en bevoegdheden komen direct bij de uitvoerende medewerkers te liggen. Zo kan er kan

Gesprek met Wendelien Nomden voorafgaan aan de dagopening van Jan Rotmans.

er snel en flexibel worden gereageerd op klantvragen.

Ook bij politieke veranderingen of verstoringen in het systeem kan er sneller worden gehandeld.

Er wordt gewerkt in een lerende omgeving waarbij scholing, ontwikkeling en initiatief worden gestimu-

In de gezellige drukte van de deelnemersregi-

leerd. Dat levert veel op. Tegelijkertijd is het belangrijk

stratie voorin de Martinikerk, spreek ik Wendelien

om ruimte te geven aan het maken van fouten. Zonder

Nomden. Wendelien is Adviseur Organisatie-

fouten kun je immers niet leren. De nieuwe manier

ontwikkeling bij DUO en hoopt vandaag een ener-

van werken vraagt om een kanteling in de organisatie

giestoot en inspiratie boost te krijgen. “Soms

en voor managers en medewerkers verandert er best

moet je gewoon even uit de werk-tredmolen

veel. Veel processen worden geautomatiseerd en waar

stappen” zegt ze hierover. Ze was eerder ook al

dat niet het geval is ontstaat een grotere behoefte aan

gevraagd om deel te nemen aan de Noorderlink-

hoogwaardige arbeid en breed inzetbare medewerkers.

dagen, maar het kwam er niet van. Nu was het

Er ontstaat meer ruimte om te leren en de medewer-

moment daar. “Ik ga gewoon!” dacht ze. Het is per

kers krijgen meer invloed, meer verantwoordelijkheid en

slot van rekening fijn om nieuwe inzichten te krij-

meer afwisseling. Dit sluit mooi aan op het pleidooi van

gen, je netwerk te vergroten en nieuwe mensen te

Jan Rotmans om je als medewerker continu te ontwik-

spreken.

kelen en om de klant centraal te plaatsen.

pag. 8

Het zijn roerige tijden Tekst door Marit Coehoorn over het college van Jan Rotmans En wie anders dan Jan Rotmans, kan ons daar goed van doordringen? Tijdens de dagopening van de Noorderlinkdagen op 2 oktober weet hij ons allemaal even goed wakker te schudden. Deze Professor in Duurzame Transities van de Erasmus Universiteit in Rotterdam kan dat dan ook als geen ander. En als jij denkt dat er nu al aardig wat maatschappelijke onrust heerst, lees dan vooral verder.

Want Jan zegt daarover: “We leven niet in een tijd van verandering, maar in een verandering van tijdperken”. Hij stelt dat we als maatschappij in een nieuwe systeemcrisis zitten. De laatste grote systeemcrisis die Nederland heeft gekend is de industriële revolutie rond 1850-1900. Destijds heerste er veel sociale onrust en angst. Handenarbeid werd vervangen door machines en de macht van de adel werd overgenomen door de middenklasse. Daarmee werd de basis gelegd voor onze huidige, geïndustrialiseerde, maatschappij.

En nu, heel wat jaren later, vindt er weer een dergelijke grote machtswisseling plaats. Deze machtswisseling gaat gepaard met strubbelingen en weerstand. Deze weerstand zit vooral bij de oude machtsbolwerken van grote bedrijven, banken en energieleveranciers.

OUD NIEUW Bestuurlijke orde Nieuwe orde Top down Bottom-up Bureaucratisch Pragmatisch

En wat gaat er dan veranderen? Jan voorspelt dat we

Traag Snel

“vooruit naar vroeger gaan”. Terug naar een maatschap-

Techniek Mensen

pij waarin de menselijke maat centraal staat. Waarin er

Rationeel Gevoel & Emotie

geen sprake is meer van een overheid die van bovenaf regelt, maar van een onderheid van mensen die zelf

Het is duidelijk dat de tegenstellingen groot zijn en dat

van onderop en horizontaal organiseren. Daarmee

er veel gaat veranderen. Daardoor voldoet onder andere

wordt de huidige onderdaan straks de overdaan van de

onze huidige wet- en regelgeving niet meer; deze is im-

toekomst. Onze samenleving kantelt van een centraal

mers gebaseerd op de oude orde. De maatschappelijke

geleide, top-down gestuurde naar een decentrale, bot-

kanteling wordt zichtbaar gemaakt door bedrijven als

tom-up samenleving. Als je de oude en de nieuwe orde

Tesla en Über en door de opkomst van steeds meer

met elkaar vergelijkt, ziet dat er als volgt uit:

coöperaties en broodfondsen. pag. 9

@AnnetvanRossum: ‘We zitten niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk’ #nldgn14 is begonnen!

Duizenden mensen in Nederland maken deel uit van de nieuwe maatschappelijke orde. Overal in het land borrelt en bruist het van de initiatieven en projecten. Zo zijn er in Nederland meer dan 500 lokale energie-initiatieven en meer dan 100 lokale coöperaties die woningen aanbieden. Burgers nemen het heft in handen en organiseren zelf een snellere, betere, goedkopere en klantvriendelijkere dienstverlening. De mens staat daarin centraal.

Maar wat betekenen al deze grote maatschappelijke ontwikkelingen voor jou persoonlijk? En wat betekent het op het gebied van werk? Jan stelt dat de wereld om ons heen snel verandert en dat het voor ons allen verstandig is om mee te veranderen. Deze maatschappelijke transitie vraagt dus om een persoonlijke transitie.

•

Hij geeft daarbij de volgende tips mee:

•

Denk na over je eigen functioneren en durf in de spiegel te kijken.

• •

Durf buiten de gebaande paden te treden en zaken anders aan te pakken.

•

En als laatste: “Wees een inbreker in het gangbare en experimenteer!”.

Stel je eigen uitgangspunten aan de orde en kijk

Hopelijk hebben de Noorderlinkdagen 2014 precies

waar je je kunt ontwikkelen.

datgene met je kunnen doen wat Jan bepleit. En mocht je inspiratie en motivatie intussen alweer wat ingezakt

Ga op zoek naar voorbeeldbedrijven en helden en

zijn? Dan hopen we dat we je bij deze weer wat nieuw

onderzoek hoe zij dingen doen.

vuur inblazen!

pag. 10

Gesprek met AnnEke Tol aansluitend aan de dagopening van Jan Rotmans Anneke Tol werkt al negen jaar met veel plezier bij het Martiniziekenhuis. Ze is daar Unithoofd van de afdeling stomapolikliniek en van verpleegafdeling 3C. En de Noorderlinkdagen? Die kent ze inmiddels goed. Dit is namelijk al de derde keer dat ze zich laat inspireren en prikkelen. “Ik krijg veel energie van de Noorderlinkdagen en vind het

Jaarclub 16: Sweet sixteen Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... ... ... ... ...

Voorop lopen!

In onze kracht staan: Energy valley Leuke dingen doen!

Provincies afschaffen: één provincie!

Innovatieve samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en anderen instellingen.

interessant dat er vaak wel een link te leggen is met ontwikkelingen in de zorg. Zo kan ik met een andere blik naar mijn eigen werk kijken”.

“Ik had me van tevoren verdiept in Jan Rotmans en wat hij precies doet. Het is interessant wat hij vertelt over maatschappelijke transitie. Het zou een mooi

werkers zijn echte dienstverleners in hart en nieren. Ze

onderwerp kunnen zijn voor de boekenclub waar ik bij

willen graag alles goed organiseren en regelen voor de

zit”. Anneke vertelt: “Ik ben iemand die zich wil blijven

klanten en vaak helpen ze daar het liefst fysiek bij. De

ontwikkelen en hou ervan om verder te groeien in mijn

uitdaging is nu om ervoor te zorgen dat de medewer-

werk”. Jan Rotmans zijn betoog om dit vooral te blijven

kers leren hoe ze het de klant zelf kunnen laten rege-

doen, is dan ook koren op haar molen.

len en hoe ze daarbij de juiste ondersteuning kunnen geven. Dit vraagt fysiek en mentaal om een transitie”.

Zie je voor jouw organisatie ook mogelijkheden

Daarbij is goede begeleiding natuurlijk belangrijk. Het

voor een transitie? Er zijn veel ontwikkelingen gaande

vraagt om een blik die kijkt naar kansen in plaats van

vanuit de overheid en zorgverzekeringen om zaken

naar patronen. Anneke zegt hierover: “Het is nu tijd om

anders aan te pakken. Dit heeft impact op hoe zaken

deze stap te maken en ons te richten op de toekomst.”

binnen de zorg geregeld worden. “ We zijn hard aan

je inspiratie en motivatie intussen alweer wat ingezakt

de slag om een nieuwe manier van denken eigen te

zijn? Dan hopen we dat we je bij deze weer wat nieuw

maken binnen onze organisatie. Veel van onze mede-

vuur inblazen!

@SannevanSchie: Bij #nldgn14 met collega’s van @VRgroningen, inspiratie door visie en aansprekend verhaal van @janrotmans pag. 11

pag. 12

Winnaar van van hulley Uit alle inzendingen van het evaluatieformulier voor de Noorderlinkdagen hebben we 1 winnaar getrokken van een echte VanHulley. Dit is geworden: Rudie Enzing van het UWV. De boxershort wordt zo snel mogelijk opgestuurd..

Jaarclub 23: zeven power vrouwen Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... Samenwerkingsverbanden => www.loopbaaninitiatief.nl

... profileren (landelijk) arbeidsethos noorderlingen

... meer banen creëren => google ... investeren in onderwijs vanuit werkveld mogelijkheden tot omscholen

Jaarclub 25: Pura Vida Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... Mobiliteit; actie => Passie ... Accepteren dat er ergens een einde aan zit => kunst van het loslaten ... Geloven in onze eigen kracht ... stoppen met Calimero-gedrag

... Meer jonge aanwas door laten stromen

Jaarclub 22: bij de tijd Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... ... ... ...

Brandstof transitie Natuurlijk gezond Consuminderen Investeren in Empowerment: - durf keuzes te maken

- neem je leven in eigen hand ... Geef kinderen competenties mee, zodat ze keuzes durven te maken / een eigen draai durven te geven aan hun leven. pag. 13

Onbeperkt Houdbaar: hoe blijf je succesvol?

Tekst door Marit Coehoorn over het college van Jeroen Busscher Jeroen Busscher. Tegendraads, grappig, prikkelend en inhoudelijk. Motivator op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Lay back and sit tight voor een snel rondje inspiratie.

Wat zorgt er in de toekomst voor dat jij je als medewerker kan onderscheiden? En dan wel op zo’n manier dat je werkzaamheden niet door machines, lagelonenlanden of slimme robots worden overgenomen? Als medewerker zal je meerwaarde steeds meer zichtbaar worden in unieke en eenmalige processen.

Zo komen we al snel op de vraag welke kwaliteiten niet te automatiseren of outsourcen zijn. Volgens Jeroen zijn het de volgende: Analyseren in complexiteit. De kunst is hierbij om alle informatie te filteren terwijl je werkt met verschillende grootheden. Jij bent de degene die al die zware kost even herleid naar de essentie. Daar zit je meerwaarde.

Organiseren in complexiteit. Je bent als een vis in het water in projecten met meerdere partijen. Vernieuwing en co-creatie zitten in je bloed.

Overtuigingskracht. Communicatie is vitaal; met Creatie. We leven in “the Age of Creativity” en je hebt

name bij projecten waarin je werkt met verschillende

geluk: cre-atie is een vermogen dat je gewoon zelf kunt

krachtenvelden en waarbij je stakeholders wilt beïn-

ontwikkelen.

vloeden.

pag. 14

Jeroen voorspelt dat we ons in de 21ste eeuw als werknemer steeds meer gaan onderscheiden op basis van “personality”. Daarbij is het cruciaal om informatie te combineren en aan te voelen wat er leeft. Hoe kijk je naar zaken en hoe is je gevoel voor timing? Kun jij

maal in je opkomt als je straks thuiskomt en je sleutel kwijt bent. Hoezo niet creatief? Dus geef ruimte aan je creatieve potentieel. Zoek naar kennis en bedenk hoe het anders zou kunnen.

de goede dingen op het juiste moment aanvoelen en

5. Twijfelen als vaardigheid.

oppakken? Het vraagt om een nieuw soort medewerker

Twijfel is stoer. “Het zeker weten van vandaag is de

en daarmee, voor de meesten onder ons, ook om een nieuwe manier van leren.

domheid van morgen”. Maar let op: de kunst is om wel te twijfelen en zaken niet te vertragen.

Hij houdt daarmee gelijk ook een pleidooi voor anders

6. Omarm de ambivalentie.

leren. Maar hoe doe je dat nou concreet? Daarom krijg

Er bestaat geen ja en geen nee. Alles heeft twee kanten.

je van ons de volgende 10 tips. Doe er je voordeel mee.

1. Stel jezelf ter discussie.

Jan Rotmans bepleitte dit ook al in zijn dagopening.

Zo kun je bijvoorbeeld ter zake kundig en volledig in paniek op hetzelfde moment zijn. It’s all good. Geef het de ruimte.

Wees je eigen coach en zorg dat je waarde blijft toevoe-

7. Converseren.

gen. Durf los te laten en te zoeken naar wat je kunt zijn

Dat kun je leren. Doe dat vooral, want het is een compe-

of wie je wilt worden. Luister goed naar complimenten van anderen en vraag hierop door. Het kan je grote inzichten geven in waar jij goed in bent.

2. Stel anderen ter discussie.

Blijf onderzoeken. Neem niets voor vanzelfsprekend aan en treed de wereld tegemoet met een open en kritisch vizier.

3. Empathie als kerncompetentie.

Door je empatische vermogen te ontwikkelen, krijg je beter inzicht in de gevoelens van anderen en in datgene wat waardevol is. En dus ook waarmee jij als persoon waarde toe kunt voegen. Empathie is nodig als je samen mooie dingen wilt creëren. Het is daarbij wel essentieel dat je weet wat je leuk vindt.

tentie waar je niet meer zonder kan.

8. Wees energiezuinig.

Ga gierig om met je eigen energie. Maak keuzes en voorkom zo een burn-out. Tegenwoordig kan alles en dan is een goed informatie filter cruciaal. Het zorgt ervoor dat je je niet overal in hoeft te verdiepen. Gelukkig, want anders word je helemaal gek.

9. Wees fan van je eigen kunnen. Kom op! Je kunt het. Want als jij al niet fan van jezelf bent, wie is het dan wel? En nee: fan zijn van jezelf heeft niks met zelfingenomenheid te maken. En mislukken je snode plannen onverhoopt? Probeer het dan de volgende keer gewoon weer.

10. Moed moet!

Natuurlijk lijken we allemaal nog wat op de holbewoners die we ooit waren. Bij spannende ontwikkelingen gooien we het liefst de steen voor de ingang van onze grot. Deur dicht en mooi binnen blijven zitten. Maar goed,

4. Creativiteit als norm.

Creatief zijn we allemaal. We gebruiken onze creativiteit immers allemaal als manier om met de wereld om ons heen om te gaan. Bedenk maar eens wat er alle-

daar kom je er niet mee. Heb de moed om bang te zijn.

Nieuwsgierig geworden? Lees dan Jeroen zijn boek als je wat meer tijd om handen hebt. En veel succes met worden wie je bent… pag. 15

@dixtam: Fascinerend en ziet er eigenlijk heel gezellig uit: 3D printer. Van Swinderenhuys #nldgn14

@AvanZwieten: Wow! Wat een enthousiasme.

Profiel scan van Linkedin in van Swinderenhuys levert interessante gesprekken op. #noorderlinkdagen pag. 16

Change or you’re out Tekst Anna Holwerda over het college van Janka Stoker Meer dan 200 deelnemers zaten in de Martinikerk aandachtig te luisteren naar het hoorcollege van prof. dr. Janka Stoker. Janka Stoker paste in haar hoorcollege het thema houdbaarheid toe op de onderwerpen carrière en leiderschap.

Volgens Janka zijn er tegenwoordig drie trends. De eerste trend is dat we allemaal langer doorwerken. Een van de redenen hiervoor is dat het aantal mensen met de leeftijd 55+ groeit en het aantal jongere mensen daalt. Een tweede trend is dat de wereld verandert. Hierbij hoort de vraag: hoe houdbaar zijn nu de mensen in de organisatie? Kunnen wij mensen opleiden voor werk dat er nu niet is? En daarnaast zijn de organisaties platter geworden.

Er is ook een duidelijk verschil te zien tussen de carrières van vroeger en nu. Vroeger ging de weg naar de top staag omhoog. Tegenwoordig beweeg je meer horizontaal in een organisatie en heb je vaak project-

Jaarclub 16: Dried Chillies Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

matige banen. Dit kun je de definitie “Post-corporate career” geven.

Er vindt dus een verschuiving plaatst in carrière en leiderschap. Het is volgens Janka Stoker een actueel vraagstuk om te kijken naar je eigen houdbaarheid.

... Jong talent voor Noord Nederland behouden (veel vergrijzende organisaties) => Jobrotating, ook buiten organisatiegrenzen ... Angsten onder ogen zien en durven los te laten van onze zekerheden. Bang om baan te verliezen, bang voor aardbevingen. ... Meer Noorderlinkdagen organiseren om netwerken te versterken om daarmee goede lobby in Den Haag te creëren. ... Goede verbinding met de regio ... Betere connecties met Duitse bedrijven in Noord Duitsland pag. 17

Geluk is gelul met een K Tekst door Anna Holwerda over het college van Eric Datema In de curatorenkamer van het Academiegebouw nam Eric Datema (WorkForce Holland) zijn studentenvoor-een-dag mee in zijn verhaal waarin de thema’s W-effectuation en Sociaal Kapitaal centraal stonden.

Eric vertelt dat er veel veranderd is. Dit laat hij zien aan de hand van twee afbeeldingen. Op de eerste afbeelding zijn roeiers te zien. Dit illustreert de oude arbeidsomstandigheden waarin één persoon stuurt en de anderen voeren uit. Op de tweede afbeelding zie je een groep raften. Dit illustreert dat tegenwoordig de omstandigheden onvoorspelbaar zijn.

Zo gebruikt Eric nog meer metaforen.

De belangrijkste peilers in zijn verhaal zijn stimuleren van ondernemend gedrag en hoe leg je mensen aan het vinkentouwen. Met het vinkentouwen bedoeldt Eric dat je zowel online als offline je touwen moet uitzetten. Netwerken is een belangrijk onderdeel in deze tijd.

Het is belangrijk om te leren netwerken en niet om te moeten netwerken. Eric vertaalt dit met als voorbeeld ‘De wet van Sinterklaas’. Als je dingen vraagt, krijg je het niet. Een vraag als “mocht je wat weten, ik ben op zoek!” is meer geschikt.

W-effectuation gaat over het stimuleren van ondernemend gedrag. Wat heb ik en waar ga ik naar toe? Maar ook wat heb je er voor over. Bij afwijzingen moet je jezelf afvragen hoe kan dat?

Tot slot heeft Eric het over de termen metro- of kokosnootzekerheid. Als je in de metro zit heb je de onzekerheid of je op tijd aan komt en de kokosnoot staat voor een nieuwe onzekerheid. Bij een kokosnoot weet je namelijk nooit wanneer hij uit de boom valt. pag. 18

informeel leiderschap met paarden Tekst door Leonie Ronde over het college van Marieke van Ginkel In de historische voormalige zittingszaal, nu de faculteit godgeleerdheid, vinden tijdens de Noorderlinkdagen verschillende colleges plaats van de Universiteit van Houdbaarheid. Een van die colleges is van Marieke van Ginkel, van de Drijvende kracht. Zij geeft een college over informeel leiderschap. Marieke vertelt over de trend dat er steeds meer leidinggevenden leiding geven zonder dat ze de ‘baas’ (willen) zijn.

Marieke maakt gebruik van paarden in haar trainingen over informeel leiderschap. Zij vertelt dat het kuddegedrag van paarden richting kan geven in het informeel leiderschap. Paarden geven namelijk direct feedback over jouw leiderschap. Door het samenspel van en met de paarden krijg je meer vertrouwen in jouw leiderschap. Marieke laat als voorbeeld van het kuddegedrag van paarden een prachtige korte film zien van de de redding van de paardenkudde in Marrum. Dit filmpje laat goed zien hoe deze kuddedieren werken in een groep en hoe ze de kudde in beweging brengen.

Vanuit de collegezaal komt de vraag: “wat als je bang bent voor paarden, is zo’n training dan wel wat voor mij?”. Een van de deelnemers vertelt over zijn ervaring en dat iedereen ook degene die angst voor paarden hebben, kunnen deelnemen aan deze training.

Door het werken met paarden leer je richting geven aan je team en leer je positief beïnvloeden, zodat iedereen bij het team hoort.

HET VERVOLG: Marieke van Ginkel en Eric Datema zijn 2 van de 4 sprekers van de Noorderlinkdagen die meegaan met de proeverijen van dit najaar. Speciaal voor de HRM en P&O professionals van Noorderlink stellen verschillende organisaties hun deuren open om te laten zien hoe het anders kan. Meer hierover op pagina 20 en op www.noorderlink.nl pag. 19

aankondiging

Proeven aan andere organisatievormen

Tijdens de Noorderlinkdagen 2014 kwamen ze op allerlei momenten voorbij: voorbeelden van bedrijven en organisaties die radicaal andere manieren hebben gevonden om zich te organiseren. Ze werken zonder managers, of organiseren zich holacratisch. Ze weten succes te boeken als coÜperatief, of door gebruik te maken van maximale transparantie, en veel van die bedrijven doen het zonder formele afdeling HRM ‌ In de laatste twee maanden van dit jaar gaat Noorderlink bij vier van die bedrijven op bezoek, om letterlijk te proeven aan de praktijk van die andere manieren van organiseren. Speciaal voor de HRM en P&O professionals van Noorderlink stellen zij hun deuren open om te laten zien hoe het anders kan. Ieder bedrijfsbezoek wordt aangevuld en ondersteund door een spreker die ook op de Noorderlinkdagen 2014 aanwezig was.

programma dinsdag 18 november Eric Datema neemt ons mee naar MPC Industries in Gorredijk, waar ze zonder HRM technische producten maken.

dinsdag 25 november Samen met Roos Wouters gaan we op bezoek bij Lable, in Leeuwarden. Lable werkt als een echt cooperatief aan software voor de zorg.

dinsdag 2 december

NoorderlinkProeverijen

Marieke van Ginkel kijkt met ons mee bij Concept7 in Paterswolde, dat websites en mobiele apps ontwerpt en zich holacratisch organiseert.

donderdag 4 december

Kijk voor meer informatie en deelname in de agenda op de Noorderlink website: www.noorderlink.nl/agenda

Karin van Mensvoort bekijkt hoe Voys Telecom in Groningen te werk gaat zonder managers en met

Deze serie proeverijen is alleen toegankelijk voor

maximale transparantie bij het aanbieden van

medewerkers van organisaties die deel uitmaken

zakelijke telefonie.

van Noorderlink.

pag. 20

Jaarclub: Gewoon mooie mensen!

Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... ... ... ... ...

Samenwerken Kansen benutten in de regio Positief blijven Elkaar waarderen Durven!

Jaarclub 06: JZN (jaarclub zonder naam) Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... Positief: ... Altijd blijven lachen

Jaarclub 13: De jolige besjes Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... de mensen opzoeken die je energie geven ... “krenten uit de pap halen”, stoppen met energievreters ... “loslaten!”, niet in hokjes denken

Jaarclub 29: North 29 Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

... Grenzeloos doen en denken Groningen, Fryslan, Drenthe (zonder paspoortcontroles) 1 economische ruimte Dus Noord-Duitsland erbij (bezetting) ... T R O T S op Groningen, Fryslan, Drenthe

Jaarclub 11: on the move Om de houdbaarheid van Noord-Nederland te vergroten moeten we ……

zijn!

- ruimte - natuur - wadden ... Beter verkopen en benutten van aanwezige kennis in combinatie met ruimte, duurzaamheid, infrastructuur (goede

... Aandacht van Den Haag door ons zelf meer op de kaart te zetten! ... Oude gewoontes loslaten, nieuwe keuzes maken (beslissingen nemen) ... Wat goed is, versterken! ... Weten wat je wilt!

... Gaswinning? Bio industrie? ……

vestigingsmogelijkheden). ... Gasvelden versneld leegpompen (binnen 10 jaar). Gebied evacueren, verzakte grond herinrichten met windparken en pretparken, groot wild. (educatief). (en jaarfeest North 29) ... Iedereen een rookmelder! pag. 21

Over de collega die er met jouw idee vandoor gaat Tekst door Philip Smits over het college van Douwe Draaisma Douwe Draaisma over de meer hardnekkige varianten van houdbaarheid De Aula van het Academiegebouw zat vol om half 12. ‘Over de duurzaamheid van herinneringen’ heette de thuiswedstrijd van Douwe Draaisma. Draaisma begon zijn hoorcollege met een vraag: ‘Als u in staat was om eigen herinneringen te wissen, zoals nare herinneringen, zou u dat dan doen?’ Daar mochten wij als publiek over nadenken, hij zou er aan het eind op terugkomen. Persoonlijk vond ik de vraag al geen sinecure. Mijn halve leven flitste voorbij. Natuurlijk net die verkeerde helft. ik hoorde de synapsen al wis-mijwis-mij! gillen als het ware. Maar wat is de consequentie als ik een gebeurtenis wis? Ik kreeg geen tijd de gevolgen te overdenken want onze hoogleraar was al bij een typisch geval van gewiste herinnering aanbeland: cryptomnesie. Oftewel hoe dat idee van jou dat in dat ene overleg niet landde drie weken later zeer succesvol door die irritante collega wordt gelanceerd. En terwijl jij je nog verbouwereerd zit af te vragen of je je nou danig vergist, dat je last hebt van een valse herinnering of dat je een enorm onzichtbaarheidsprobleem hebt, is hij zijn promotie al aan het vieren.

Douwe Draaisma maakte in ieder geval duidelijk dat

een mooie platenhoes gestoken elpee waarop die

beschuldigen, op de vuist gaan of de remleidingen

bewuste vergadering is vastgelegd. De nummer 1

doorsnijden niet een correcte reactie zou zijn: je

notering is weer ‘s niet voor je weggelegd.

collega heeft namelijk last gehad van ‘onbewust plagiaat’. Net als George Harrisson toen hij ‘My sweet

Evolutionair is het wel te verklaren: het is handiger

lord’ componeerde. Dat leek nogal op ‘He’s so fine’ van

dat je je nog wel herinnert hoe je vuur moet maken,

de ‘Chiffons’. Harrisson ontkende plagiaat, maar gaf

maar niet degene die je het geleerd heeft, dan

toe het nummer te kennen. Hij kon een half miljoen

andersom. Want dan sta je daar in je kippenvel en

aftikken. Helaas beschik jezelf natuurlijk niet over een in

met jou de rest van de mensheid: Harrie wist het,

pag. 22

maar helaas is hij geschept door een mammoet. Met andere woorden: het autobiografische geheugen, dat wat de context onthoudt is slechter dan het semantisch geheugen, dat de inhoud onthoudt. Gelukkig maar, dacht hij, en zette de thermostaat van de Nefit nog een graadje hoger.

Draaisma legde uit hoe hardnekkig cryptomnese is: in een onderzoek onder studenten die een week na een brainstormsessie de bedachte oplossingen moesten koppelen aan personen, bleek een te hoog percentage aan de eigen persoon te worden gekoppeld. Zelfs als er geld te verdienen viel met juiste matching van persoon en idee, bleef men teveel aan zichzelf toeschrijven. Met andere woorden: men herinnerde zich oplossingen echt als bedacht door zichzelf.

En daarmee komen we op het punt van herinneringen en hoe we ze in de loop van ons leven ook nog eens ‘manipuleren’. Douwe Draaisma citeerde Marten

‘On that bombshell ...’ zou Jeremy Clarkson nu zeggen.

Toonder: ‘Iets wat in de jeugd gebeurt, is dikwijls het

Maar gelukkig kwam Draaisma terug op zijn beginvraag:

gevolg van een voorval op latere leeftijd’. En terwijl die je

Zou je delen van je eigen geheugen willen wissen? Met

al meteen ontsnapt, buitelt de volgende er al overheen:

een verwijzing naar de film de ‘Eternal Sunshine of the

‘De zwart-wit televisie kwam na de kleurentelevisie’.

Spotless Mind’, wijst Draaisma op het gevaar van het

Gelukkig nam hij de tijd het ons uit te leggen. Hoewel

wissen: wat als twee ex-geliefden de herinnering aan

ik, waarschijnlijk vanwege de hoge abstractie, verwacht

elkaar wissen, dan lopen ze het risico weer opnieuw

het niet nog eens na te kunnen vertellen over een week.

verliefd te worden en door dezelfde oorzaak ook weer

Laat staan er mijn eigen idee van te maken. Maar goed,

te scheiden. ‘Niet kunnen vergeten wat je zou willen

wat Draaisma bedoelt is dat er pas sprake was van een

vergeten is eigenlijk een verkapte zegen’, concludeert

bijzonder type televisie, namelijk de zwart-wit-tele-

Draaisma. En wij met hem.

visie, toen het kon worden afgezet tegen het nieuwe fenomeen van de kleurentelevisie. Onze herinnerin-

De standaard eindvraag aan het eind van elke college

gen worden dus gekleurd door wat er op iets dat je je

op dit congres: Wat neemt u mee van dit college naar

herinnert is gevolgd. ‘Ons geheugen zit vol zwart-wit

uw organisatie? Vertrouw nooit op het geheugen en in

televisies’.

ieder geval niet op dat van uw collega. Denk ik.

@danamelina: Lezing #douwedraaisma over duurzaamheid van geheugen: “herinneringen reflecteren een versie van je verleden” #noorderlinkdagen pag. 23

@bobbergsma: “Het mooiste overkomt je, het minste is bedacht� #nldgn14 pag. 24

Column Henniëlle Dam porjectleider Noorderlinkdagen 2014 Een jaar Noorderlinkdagen, time flies when you’re having fun...

En zo is het ineens 31 oktober 2014. Tijd is blijkbaar niet erg houdbaar. Je knippert een keer met je ogen en een jaar detachering als projectleider van de Noorderlinkdagen is achter de rug. Voorbij gevlogen is het.

Ik heb er vaak over nagedacht hoe dat komt en ben tot de conclusie gekomen dat tijd relatief wordt als je een klus doet waar je vrijheid en vertrouwen van je opdrachtgever krijgt en waar je mag samenwerken met enthousiaste mensen. Als er positieve energie vrijkomt, dan bestaat een uur ineens niet meer uit 60 minuten en een dag niet meer uit 24 uur. Dan kom je in een flow, waarin dingen steeds makkelijker gaan.

Niet dat er geen fouten zijn gemaakt, zeker niet. Maar dat mag ook, sterker nog dat moet. “Wie geen fouten maakt, maakt meestal niets” zei Giacomo Casanova in de 18e eeuw al.

We hebben als Noorderlinkdagenteam een bijzonder

team hard gewerkt aan dit congres, maar vooral met

jaar gehad. Experimenterend met nieuwe manieren van

veel plezier. Vanaf 1 november gaat iedereen weer zijn

werken, weinig papier en weinig vergaderingen, maar

eigen weg. Verrijkt met een schat aan ervaring, energie

vooral met creativiteit en zelfstandigheid. Waarderend

en inspiratie de toekomst in.

organiserend waardoor mensen en relaties centraal

Henk, Anna, Leonie, Marjan, Rosalynne, Helen, Renate en

staan, zo hebben we de Noorderlinkdagen 2014 voor-

Sarah, bedankt! Ik heb een prachtig jaar gehad.

bereid en opgebouwd. Elk teamlid was verantwoordelijk voor haar eigen onderdeel van het congres, van de Noorderlink Award, de opening/finale tot de sprekers en het gastheerschap van de Rijksuniversiteit Groningen, van communicatie tot logistiek. Een enorme klus waarbij we de hulp van o.a. de Noorderlinkcollega’s, medewerkers van de RUG, de programmaraad, De Jongens van Lucht en 212Fahrenheit enorm hebben gewaardeerd. Zij hebben ons gestimuleerd en geholpen om de lat steeds een stukje hoger te leggen.

En nu is het dus 31 oktober. De afgelopen weken hoorden we elkaar regelmatig zeggen: “Vandaag is het alweer een week geleden dat de Noorderlinkdagen waren, vandaag 2 weken” enz. En nu is het dus al weer een maand geleden... We hebben als Noorderlinkdagenpag. 25

recept Grunniger stoof– onze Boeuf Bourguignon Van echt Gronings weiderund.

INGREDIëNTEN 1,2 kg Stoofvlees van Groningsweiderund (riblappen) 200 gram uien in ringen 600 cc rode wijn 2 takjes verse tijm 3 blaadjes laurier 2 teentjes knoflook 200 gram champignons 400 gram wortel (in blokjes) 400 gram knolselderij (in blokjes) 5 plakjes ontbijtkoek 1 hele Groninger metworst 100 gram Zilveruitjes

bereidingswijze Runderstoofvlees in stukjes snijden van +/- 3 cm. inwrijven met peper en zout. het vlees bakken in een braadpan met olijfolie (olijfolie voor bakken). Als het vlees goed gebakken is (bruin) uit de pan halen.

Vervolgens de knoflook, ui, wortel, knolselderij en champignons aanbakken in de braadpan waar het vlees in gebakken is. Afblussen met rode wijn.

Rundvlees weer toevoegen, samen met de tijm, laurier en de ontbijtkoek. Rustig laten stoven ongeveer 2 uur (regelmatig roeren).

Groninger metworst in stukjes snijden van 2 à 3 cm. Koken in ongezouten water ongeveer 20 minuten.

Als de het rundvlees gaar is (na +/- 2 uur) Groninger worst en de zilveruitjes toevoegen.

Het recept is voor 6 à 8 personen.

namens het keukenteam van s’amuse; eet smakelijke!!!

pag. 26

Geslaagd voor de Universiteit van Houdbaarheid

Groningen, 2 oktober 2014 Directeur Universiteit van Houdbaarheid NOORDERLINK DAGEN 2014

NOORDERLINK DAGEN 2014

pag. 27

pag. 28