Foyer Magazine

FOYER Kans, Kunst & Karakter

Een kansrijke verzamelplaats

‘Een

Sprong in het diepe’ met Natasja Bode

3

De cijfers van 2012 * Bijzondere projecten * studie- en werkbeurzen

Visies op de bezuinigingen

Lars Nijman

legt de lat hoog!

Terug van weggeweest

Miss Saigon Hoe het

Chantal Janzen op het witte doek

Stedelijk

‘overleefde’

Compagnie Barrevoet tijdens Oerol | Fotografie: Marleen Swart

Compagnie Barrevoet tijdens Oerol | Fotografie: Marleen Swart

Inhoud

inleiding

kans

10 ambitie

Jong ambitieus en bijna beroemd

van de VandenEnde Foundation.

kansen geven Ook in 2012 bouwen aan cultuur

14 spiegelbeeld

Een sprong in het diepe en van hobby tot beroep 15

cijfers Toegekende bijdragen 2012

Mascottes van 3 talenten

Kunst

31

uit de kunst Leven verrijken met kunst

32

fotoreportage Fashion fotoshoot met danseres Vynia Schouten

32 24

fotoreportage

talentvol schitteren met chantal janzen

62

Karakter

54

achter de schermen Licht technicus en set fotograaf

62

portret Talentvol schitteren met Chantal Janzen

64 directeursstoel

Fotografie van essentieel belang om te leven

en meer

05

inleiding en colofon Kansen geven redactioneel

24 mascotte

Mascottes van 3 talenten

67

toi toi Gelukswensen van 3 verschillende talenten 4

Foyer | februari 2012

aliseert. Foyer is gebaseerd op een aantal belangrijke uitgangspunten. Foyer informeert over de wereld van cultuur met als doel de relaties van de VandenEnde

Kansen Geven

Foundation te amuseren en te overtuigen van de waarde van cultuur en het stimuleren hiervan.

Uitgeverij en redactie

Joop en Janine van den Ende, was deze wijsheid een aansporing om, zodra hun materiële omstandigheden dit toelieten, een eigen cultuurfonds op te richten.

38

stedelijk bouwt op kunst

Van het begin af aan heeft de Foundation niet alleen het maken en tonen van

‘Als je later iets mag doen waarbij je je talent maximaal kunt ontplooien, word je een gelukkiger mens,’ aldus Joop van den Ende.

Postbus 261 1110 AG Diemen

Foundation zich de afgelopen tien jaar ontwikkeld tot een toonaangevend particulier cultuurfonds. Er is persoonlijke betrokkenheid met zowel de individuele talenten als met de vertegenwoordigers van kunstinstellingen om de gezamenlijk vastgestelde doelen te helpen realiseren.

Zo zijn de afgelopen tien jaar vele honderden kansen gegeven én gegrepen, en zijn tal van doelen verwezenlijkt en dromen waargemaakt. Met hun VandenEnde Foundation heeft het echtpaar Van den Ende invulling gegeven aan hun persoonlijke adagium: ‘geven geeft nog meer voldoening dan méér verdienen’.

Ryclef Rienstra

Redacteurs: Nick Peetoom, Dion Pielanen, Renee van der Heide Art direction/grafisch ontwerp: Nick Peetoom, Dion Pielanen, Renee van der Heide Lithografie en druk: Printerette Amsterdam B.V. Papier binnenwerk: 130 grams softgloss Papier omslag: 250 grams softgloss Lettertypen: Akzidenz Grotesk, Avenir, Minion

Met een eigenzinnige en persoonlijk getinte agenda heeft de VandenEnde

een sprong in het diepe

info@foyer.nl www.foyer.nl

Einddredacteur: Wendy Schouten

eigen ervaringen van het echtpaar Van den Ende een belangrijke rol.

14

T +31 (0)20 - 495 11 11

Hoofdredacteur: Cynthia Dekker

is op jonge, talentvolle musici, theatermakers en filmmakers. Hier speelden de

nieuw talent in miss saigon

1112 XB Diemen

investeren in cultuur.

kansen geven werd een substantieel beurzenprogramma ingesteld dat gericht

42

Gebouw Wildenborch

In 2001 ging de VandenEnde Foundation van start, met als belangrijkste missie:

kunst ondersteund, maar ook het stimuleren van jong talent. Onder het motto

41 Column

Kansrijk vs. Kansarm theater instituut Onze Nederlandse theatergeschiedenis

Foyer is het magazine dat de schreeuw om cultuur visu-

zo luidt een oude wijsheid. Voor de oprichters van de VandenEnde Foundation,

28 foam

Fysiek digitaal beeld

51

Model: Natasja Bode

‘Doe het goede met wat je hebt, anders zal wat je hebt je geen goed doen’

56 denktank

3 Adviseurs over bezuinigingen kunst en cultuur 60 Peinsbank ‘Blij dat ik weer elke dag mag dansen’

Brenda de Vries photographs

Wildenborch 6

42 focus op

Miss Saigon Notenkraker blik op kunst Theater en beeldende kunst samenbrengen

Coverfoto: Brenda de Vries,

redactioneel

38 Stedelijk museum

Stedelijk bouwt op kunst

48

Ryclef Rienstra | Fotografie: Roy Beusker

12

Foyer verschijnt vier keer per jaar en is een uitgaven

Advertenties: rsm Co Publishers Eerste Jan Steenstraat 101 1072 NG Amsterdam T +31 (0)20 - 305 05 50 F +31 (0)20 - 305 05 51 info@rsm.nl © Groep 2A, Amsterdam/ Diemen 2011/2012 Zij die menen auteursrechtelijke aanspraken te kunnen maken, worden verzocht in contact te treden met de uitgever. Niets in de uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever, groep 2A van de Differentiatieminor Minor Bladen Maken

Amsterdam, januari 2012

2011/2012.

Directeur VandenEnde Foundation

48 theater en beeldende kunst

februari 2012 | Foyer

5

Inhoud

inleiding

kans

10 ambitie

Jong ambitieus en bijna beroemd

van de VandenEnde Foundation.

kansen geven Ook in 2012 bouwen aan cultuur

14 spiegelbeeld

Een sprong in het diepe en van hobby tot beroep 15

cijfers Toegekende bijdragen 2012

Mascottes van 3 talenten

Kunst

31

uit de kunst Leven verrijken met kunst

32

fotoreportage Fashion fotoshoot met danseres Vynia Schouten

32 24

fotoreportage

talentvol schitteren met chantal janzen

62

Karakter

54

achter de schermen Licht technicus en set fotograaf

62

portret Talentvol schitteren met Chantal Janzen

64 directeursstoel

Fotografie van essentieel belang om te leven

en meer

05

inleiding en colofon Kansen geven redactioneel

24 mascotte

Mascottes van 3 talenten

67

toi toi Gelukswensen van 3 verschillende talenten 4

Foyer | februari 2012

aliseert. Foyer is gebaseerd op een aantal belangrijke uitgangspunten. Foyer informeert over de wereld van cultuur met als doel de relaties van de VandenEnde

Kansen Geven

Foundation te amuseren en te overtuigen van de waarde van cultuur en het stimuleren hiervan.

Uitgeverij en redactie

Joop en Janine van den Ende, was deze wijsheid een aansporing om, zodra hun materiële omstandigheden dit toelieten, een eigen cultuurfonds op te richten.

38

stedelijk bouwt op kunst

Van het begin af aan heeft de Foundation niet alleen het maken en tonen van

‘Als je later iets mag doen waarbij je je talent maximaal kunt ontplooien, word je een gelukkiger mens,’ aldus Joop van den Ende.

Postbus 261 1110 AG Diemen

Foundation zich de afgelopen tien jaar ontwikkeld tot een toonaangevend particulier cultuurfonds. Er is persoonlijke betrokkenheid met zowel de individuele talenten als met de vertegenwoordigers van kunstinstellingen om de gezamenlijk vastgestelde doelen te helpen realiseren.

Zo zijn de afgelopen tien jaar vele honderden kansen gegeven én gegrepen, en zijn tal van doelen verwezenlijkt en dromen waargemaakt. Met hun VandenEnde Foundation heeft het echtpaar Van den Ende invulling gegeven aan hun persoonlijke adagium: ‘geven geeft nog meer voldoening dan méér verdienen’.

Ryclef Rienstra

Redacteurs: Nick Peetoom, Dion Pielanen, Renee van der Heide Art direction/grafisch ontwerp: Nick Peetoom, Dion Pielanen, Renee van der Heide Lithografie en druk: Printerette Amsterdam B.V. Papier binnenwerk: 130 grams softgloss Papier omslag: 250 grams softgloss Lettertypen: Akzidenz Grotesk, Avenir, Minion

Met een eigenzinnige en persoonlijk getinte agenda heeft de VandenEnde

een sprong in het diepe

info@foyer.nl www.foyer.nl

Einddredacteur: Wendy Schouten

eigen ervaringen van het echtpaar Van den Ende een belangrijke rol.

14

T +31 (0)20 - 495 11 11

Hoofdredacteur: Cynthia Dekker

is op jonge, talentvolle musici, theatermakers en filmmakers. Hier speelden de

nieuw talent in miss saigon

1112 XB Diemen

investeren in cultuur.

kansen geven werd een substantieel beurzenprogramma ingesteld dat gericht

42

Gebouw Wildenborch

In 2001 ging de VandenEnde Foundation van start, met als belangrijkste missie:

kunst ondersteund, maar ook het stimuleren van jong talent. Onder het motto

41 Column

Kansrijk vs. Kansarm theater instituut Onze Nederlandse theatergeschiedenis

Foyer is het magazine dat de schreeuw om cultuur visu-

zo luidt een oude wijsheid. Voor de oprichters van de VandenEnde Foundation,

28 foam

Fysiek digitaal beeld

51

Model: Natasja Bode

‘Doe het goede met wat je hebt, anders zal wat je hebt je geen goed doen’

56 denktank

3 Adviseurs over bezuinigingen kunst en cultuur 60 Peinsbank ‘Blij dat ik weer elke dag mag dansen’

Brenda de Vries photographs

Wildenborch 6

42 focus op

Miss Saigon Notenkraker blik op kunst Theater en beeldende kunst samenbrengen

Coverfoto: Brenda de Vries,

redactioneel

38 Stedelijk museum

Stedelijk bouwt op kunst

48

Ryclef Rienstra | Fotografie: Roy Beusker

12

Foyer verschijnt vier keer per jaar en is een uitgaven

Advertenties: rsm Co Publishers Eerste Jan Steenstraat 101 1072 NG Amsterdam T +31 (0)20 - 305 05 50 F +31 (0)20 - 305 05 51 info@rsm.nl © Groep 2A, Amsterdam/ Diemen 2011/2012 Zij die menen auteursrechtelijke aanspraken te kunnen maken, worden verzocht in contact te treden met de uitgever. Niets in de uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever, groep 2A van de Differentiatieminor Minor Bladen Maken

Amsterdam, januari 2012

2011/2012.

Directeur VandenEnde Foundation

48 theater en beeldende kunst

februari 2012 | Foyer

5

Mary Dresselhuys Zaal in DeLaMar | Fotografie: Jan Theun van Rees

Mary Dresselhuys Zaal in DeLaMar | Fotografie: Jan Theun van Rees

Nationale Balletacademie Amsterdam | Fotografie: Cuny Janssen

Nationale Balletacademie Amsterdam | Fotografie: Cuny Janssen

ambitie

Tekst: Cynthia Dekker

Jong, ambitieus en bijna beroemd..

A

ls zes jarige zat hij al achter zijn drumstel. Zijn vader

Momenteel is Lars bezig met het afronden van zijn middelbare

op het moment veel serieuzer om gaat met zijn toekomst, dan

was ook drummer en maakte hem enthousiast met live

schooltijd. Hij deelt zijn leven zo efficiënt mogelijk in. Hij drumt

meningen van zijn leeftijd. ‘Ik ga heel serieus om met wat er in

optredens van Prince in onder andere Ahoy. Lars (17)

iedere dag een uur en volgt een uur muziektheorie. Om fit en

de toekomst komen gaan, dat kan niet iedereen van zeventien

sterk te blijven gaat hij ook nog regelmatig naar de sportschool.

zeggen’.

is een ambitieuze drummer met een grote toekomst voor ogen.

Wanneer hij een optreden heeft repeteert hij al snel drie uur op Zijn eerste stap is al gezet. Afgelopen zomer heeft hij vol

een dag.

enthousiasme deelgenomen aan het Five Week Summer

In shows van Prince, Usher en Justin Timberlake in Amerika optreden is Lars zijn grote droom. Om deze droom te bereiken,

Performance Program, op het Berklee College of Music. Waar

Lars is een serieuze drummer met een duidelijke toekomst voor

zal hij vier jaar lang studeren aan het Berklee College of Music

onder andere succesvolle artiesten als John Mayer, Quincy

ogen. ‘Als je écht wilt dan kan je het, hoeveel moeite het ook

school. Dat is een behoorlijk prijskaartje van ongeveer 200.000

Jones, John Backwell en vele anderen hebben gestudeerd. Vanaf

kost’. Hij leert en repeteert alleen dingen die hij niet kan of weet.

dollar. Met dank aan onder andere de VandenEnde Foundation

toen wist hij het zeker. ‘Ik ga vier jaar lang studeren aan Berklee

Hij speelt tegenwoordig ook piano. Niet omdat hij ineens een

heeft hij zijn eerste stappen kunnen zetten tijdens het Summer

in Boston’.

switch wil maken van instrument, maar omdat dit hem meer

Program. Wanneer hij zijn studie succesvol heeft afgerond zal hij

inzicht geeft in hoe muziek daadwerkelijk in elkaar steekt.

de paden bewandelen naar de grote entertainment industrie, om

Voorafgaand heeft Lars twee talentenjachten de ‘Kunstbende’ en

groot te worden in de muziekwereld en over de hele wereld te

het televisie programma ‘Bijna Beroemd’ gewonnen, door middel

Hij wil veel leren, zodat hij straks volledig klaargestoomd voor

van een heus drumsolo. Het was een daverend succes, waardoor

Prince kan auditeren. ‘Alle energie die ik er nu in stop, komt er

hij als solodrummer op mocht treden op festivals als, Mysteryland,

ooit weer uit. Dat weet ik zeker!’. Er gaat een wereld voor hem

de Uitmarkt en de Beschaving. Tijdens het nieuwjaarsconcert

open. Optreden voor mensen vind hij geweldig. Lars vindt het

heeft hij voor 25.000 mensen mogen drummen. En als klap op

verslavend om steeds maar weer nieuwe uitdagingen aan te

de vuurpijl met Ton Dijkman, drummer van Marco Borsato, een

gaan. Maar, het is ook keihard werken. Daarom gaat hij alcohol

drumduet mogen spelen tijdens het festival in Alkmaar waar hij

en verschillende feestjes uit de weg. Heel af en toe voelt dat

woonachtig is.

voor Lars, als het missen van de lol met zijn vrienden. Hoewel hij

reizen.

‘Alle energie die ik er nu in stop, komt er ooit weer uit.

Dat weet ik zeker!’

februari 2012 | Foyer Lars Nijman | Fotografie: Slagwerkkrant december 2011

11

ambitie

Tekst: Cynthia Dekker

Jong, ambitieus en bijna beroemd..

A

ls zes jarige zat hij al achter zijn drumstel. Zijn vader

Momenteel is Lars bezig met het afronden van zijn middelbare

op het moment veel serieuzer om gaat met zijn toekomst, dan

was ook drummer en maakte hem enthousiast met live

schooltijd. Hij deelt zijn leven zo efficiënt mogelijk in. Hij drumt

meningen van zijn leeftijd. ‘Ik ga heel serieus om met wat er in

optredens van Prince in onder andere Ahoy. Lars (17)

iedere dag een uur en volgt een uur muziektheorie. Om fit en

de toekomst komen gaan, dat kan niet iedereen van zeventien

sterk te blijven gaat hij ook nog regelmatig naar de sportschool.

zeggen’.

is een ambitieuze drummer met een grote toekomst voor ogen.

Wanneer hij een optreden heeft repeteert hij al snel drie uur op Zijn eerste stap is al gezet. Afgelopen zomer heeft hij vol

een dag.

enthousiasme deelgenomen aan het Five Week Summer

In shows van Prince, Usher en Justin Timberlake in Amerika optreden is Lars zijn grote droom. Om deze droom te bereiken,

Performance Program, op het Berklee College of Music. Waar

Lars is een serieuze drummer met een duidelijke toekomst voor

zal hij vier jaar lang studeren aan het Berklee College of Music

onder andere succesvolle artiesten als John Mayer, Quincy

ogen. ‘Als je écht wilt dan kan je het, hoeveel moeite het ook

school. Dat is een behoorlijk prijskaartje van ongeveer 200.000

Jones, John Backwell en vele anderen hebben gestudeerd. Vanaf

kost’. Hij leert en repeteert alleen dingen die hij niet kan of weet.

dollar. Met dank aan onder andere de VandenEnde Foundation

toen wist hij het zeker. ‘Ik ga vier jaar lang studeren aan Berklee

Hij speelt tegenwoordig ook piano. Niet omdat hij ineens een

heeft hij zijn eerste stappen kunnen zetten tijdens het Summer

in Boston’.

switch wil maken van instrument, maar omdat dit hem meer

Program. Wanneer hij zijn studie succesvol heeft afgerond zal hij

inzicht geeft in hoe muziek daadwerkelijk in elkaar steekt.

de paden bewandelen naar de grote entertainment industrie, om

Voorafgaand heeft Lars twee talentenjachten de ‘Kunstbende’ en

groot te worden in de muziekwereld en over de hele wereld te

het televisie programma ‘Bijna Beroemd’ gewonnen, door middel

Hij wil veel leren, zodat hij straks volledig klaargestoomd voor

van een heus drumsolo. Het was een daverend succes, waardoor

Prince kan auditeren. ‘Alle energie die ik er nu in stop, komt er

hij als solodrummer op mocht treden op festivals als, Mysteryland,

ooit weer uit. Dat weet ik zeker!’. Er gaat een wereld voor hem

de Uitmarkt en de Beschaving. Tijdens het nieuwjaarsconcert

open. Optreden voor mensen vind hij geweldig. Lars vindt het

heeft hij voor 25.000 mensen mogen drummen. En als klap op

verslavend om steeds maar weer nieuwe uitdagingen aan te

de vuurpijl met Ton Dijkman, drummer van Marco Borsato, een

gaan. Maar, het is ook keihard werken. Daarom gaat hij alcohol

drumduet mogen spelen tijdens het festival in Alkmaar waar hij

en verschillende feestjes uit de weg. Heel af en toe voelt dat

woonachtig is.

voor Lars, als het missen van de lol met zijn vrienden. Hoewel hij

reizen.

‘Alle energie die ik er nu in stop, komt er ooit weer uit.

Dat weet ik zeker!’

februari 2012 | Foyer Lars Nijman | Fotografie: Slagwerkkrant december 2011

11

kansen geven Tekst: Dion Pielanen

Een lange tijd ging er aan vooraf. Het moment was onzeker, totdat in januari 2001 het denkbeeld van Joop en Janine

‘ Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’

van de Ende werd geconcretiseerd. Beiden in het bezit van de eigenschap om constant vooruit te blijven kijken en nieuwe ideeën tot uitvoering te brengen. Het resultaat was de VandenEnde Foundation. Met een groot hart voor cultuur

Bouwen aan cultuur

wordt aan jong talent een kans geboden, kunst gestimuleerd,

Dit geldt als het motto. Het cultureel erfgoed doorgeven aan een

en karakter gecreëerd.

nieuwe generatie. Het motto van de foundation uit zich ook in het jonge segment. Het initiatief talentontwikkeling gaat gepaard met belangstelling creëren onder de jonge generatie. Door het in stand

Ook in 2012 bouwen aan cultuur

Het proces dat ontwikkeling van cultureel erfgoed stimuleert uit zich op verschillende vlakken. In 2011 zijn er weer meerdere bijdragen toegekend in onder andere ontwikkeling van jong talent doormiddel van studie- en werkbeurzen, cultuureducatie, cultureel ondernemerschap en bijzondere projecten.

De bijdragen hebben in 2011 verschillende culturele specialismen gestimuleerd met een totaal van 28 individuen. Studie- en werkbeurzen zijn toegekend voor onder andere: muziek, theater en dans, en film en televisie. Jong talent jaagt met behulp van

inmiddels al meer dan een decennium ontwikkeling op

deze bijdragen over de hele wereld hun dromen na. Van west- tot

cultureel gebied. Vorig jaar stond net als ieder jaar in het

oostkust in de Verenigde Staten wordt jong Nederlands talent aan

Tien jaar VandenEnde Foundation was namelijk een belangrijke mijlpaal.

In 2001 is de foundation, geheel in stijl, opgericht in rijksmonument de Beurs van Berlage aan het Amsterdamse Beursplein. In relatief korte tijd is de foundation uitgegroeid tot een belangrijk cultuurfonds. Hierin staat talentontwikkeling, educatie op gebied van cultuur en cultureel ondernemerschap centraal. Belangeloos een bijdrage leveren is voor Joop en Janine van den Ende het uitgangspunt. In de afgelopen jaren is gebleken dat er veel belangstelling is voor een helpende hand als de foundation. Na tien jaar zijn er al 4940 aanvragen binnen gekomen.

Hieruit zijn 833 bijdragen toegekend.

Foyer | februari 2012

‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’

nafgebroken stimuleert de VandenEnde Foundation

teken van kansen geven. Toch was 2011 anders dan voorgaande jaren.

12

Zodat jeugd in de toekomst opgroeit met interesse voor cultuur.

Zwanenmeer Bijlmermeer | Fotografie: Ruud Baan

O

houden, sterker nog, doorontwikkelen van cultureel erfgoed.

film- tot balletacademie doorontwikkeld.

De toekomst De tijd glijdt als zand door de vingers. 2012 is alweer aangebroken. Inmiddels wordt elf jaar succesvol gebouwd aan Nederlandse cultuur. Ook in 2012, het jaar waarin de bezuinigingsplannen verder vorm gaan krijgen. Naast vele andere takken in de samenleving blijft de culturele sector niet ongemoeid.

Het wordt een onstuimig jaar. Maar ook een jaar waar de VandenEnde Foundation door gaat met hetzelfde doel voor ogen als elf jaar geleden.

februari 2012 | Foyer

13

kansen geven Tekst: Dion Pielanen

Een lange tijd ging er aan vooraf. Het moment was onzeker, totdat in januari 2001 het denkbeeld van Joop en Janine

‘ Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’

van de Ende werd geconcretiseerd. Beiden in het bezit van de eigenschap om constant vooruit te blijven kijken en nieuwe ideeën tot uitvoering te brengen. Het resultaat was de VandenEnde Foundation. Met een groot hart voor cultuur

Bouwen aan cultuur

wordt aan jong talent een kans geboden, kunst gestimuleerd,

Dit geldt als het motto. Het cultureel erfgoed doorgeven aan een

en karakter gecreëerd.

nieuwe generatie. Het motto van de foundation uit zich ook in het jonge segment. Het initiatief talentontwikkeling gaat gepaard met belangstelling creëren onder de jonge generatie. Door het in stand

Ook in 2012 bouwen aan cultuur

Het proces dat ontwikkeling van cultureel erfgoed stimuleert uit zich op verschillende vlakken. In 2011 zijn er weer meerdere bijdragen toegekend in onder andere ontwikkeling van jong talent doormiddel van studie- en werkbeurzen, cultuureducatie, cultureel ondernemerschap en bijzondere projecten.

De bijdragen hebben in 2011 verschillende culturele specialismen gestimuleerd met een totaal van 28 individuen. Studie- en werkbeurzen zijn toegekend voor onder andere: muziek, theater en dans, en film en televisie. Jong talent jaagt met behulp van

inmiddels al meer dan een decennium ontwikkeling op

deze bijdragen over de hele wereld hun dromen na. Van west- tot

cultureel gebied. Vorig jaar stond net als ieder jaar in het

oostkust in de Verenigde Staten wordt jong Nederlands talent aan

Tien jaar VandenEnde Foundation was namelijk een belangrijke mijlpaal.

In 2001 is de foundation, geheel in stijl, opgericht in rijksmonument de Beurs van Berlage aan het Amsterdamse Beursplein. In relatief korte tijd is de foundation uitgegroeid tot een belangrijk cultuurfonds. Hierin staat talentontwikkeling, educatie op gebied van cultuur en cultureel ondernemerschap centraal. Belangeloos een bijdrage leveren is voor Joop en Janine van den Ende het uitgangspunt. In de afgelopen jaren is gebleken dat er veel belangstelling is voor een helpende hand als de foundation. Na tien jaar zijn er al 4940 aanvragen binnen gekomen.

Hieruit zijn 833 bijdragen toegekend.

Foyer | februari 2012

‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’

nafgebroken stimuleert de VandenEnde Foundation

teken van kansen geven. Toch was 2011 anders dan voorgaande jaren.

12

Zodat jeugd in de toekomst opgroeit met interesse voor cultuur.

Zwanenmeer Bijlmermeer | Fotografie: Ruud Baan

O

houden, sterker nog, doorontwikkelen van cultureel erfgoed.

film- tot balletacademie doorontwikkeld.

De toekomst De tijd glijdt als zand door de vingers. 2012 is alweer aangebroken. Inmiddels wordt elf jaar succesvol gebouwd aan Nederlandse cultuur. Ook in 2012, het jaar waarin de bezuinigingsplannen verder vorm gaan krijgen. Naast vele andere takken in de samenleving blijft de culturele sector niet ongemoeid.

Het wordt een onstuimig jaar. Maar ook een jaar waar de VandenEnde Foundation door gaat met hetzelfde doel voor ogen als elf jaar geleden.

februari 2012 | Foyer

13

spiegelbeeld

Tekst: Renée van der Heide

‘Een

‘Een

N

Sprong Sprong

atasja Bode (1985) is

produceert ze een eerste eigen dans

Natasja rond de opleiding tot dansdocente

geboren en getogen in

voor de Kunstbende. Met compleet eigen

met succes af in 2009. De kriebels om

Friesland. Na haar studie aan

gecomponeerde muziek en zelfgemaakte

zelf te dansen zijn altijd gebleven. Zo

de Amsterdamse Hogeschool voor de

kostuums winnen ze de eerste prijs.

komt ze afgelopen jaar terecht in de show

Kunsten werkt ze full-time als danseres,

Hieruit volgt een tour door de drie

Hurricane van Hans Klok in Carré. ‘Een

performer en dansdocent. Ze schitterde

Noordelijke provincies, ‘Tour de Dans’.

fantastische ervaring’, aldus Natasja.

Momenteel is Natasja ‘Darling Angel’,

onlangs in de show van Hans Klok’s

Natasja Bode | Fotografie: Brenda de Vries

in het diepe’ in het diepe’

circus Hurricane. Momenteel voert ze een

Ondanks dat Natasja het fantastisch

een waanzinnige act ontwikkeld door

unieke show uit als ‘Darling Angel’. Ze

vind om zelf te dansen heeft ze van

choreograaf Nanine Linning en designer

reist met deze act de hele wereld over, van

haar vroegere danslerares de passie

Marcel Wanders. Tijdens deze act

Johannesburg tot Dubai.

mee gekregen om les te geven aan

hangt ze in touwen omgekeerd in het

jonge kinderen. Ze doet auditie voor de

midden van een chandelier. Tijdens deze

Haar talent en voorliefde voor dansen

kunstacademie en begint even later in

dansuitvoering schenkt ze champagne in

komt als kind al vroeg tot uiting. De

Amsterdam vol motivatie aan de opleiding

bij het publiek onder zich. ‘Doordat ik de

verkleedpartijen van Natasja toveren

tot dansdocente.

mogelijkheid kreeg dit te gaan doen reis

huize Bode toch wel erg vaak om tot een

Tijdens de opleiding blijft ze intensief

ik veel en zie ik veel van de wereld. Een

live stage. Tot op de dag van vandaag

dansen buiten school. Via een

cadeau!!’, aldus Natasja.

ziet Natasja haar leven als een grootte

klasgenootje rolt Natasja makkelijk de

verkleedpartij.

wereld van dans en entertainment in.

Als klein meisje stapt ze als snel in de

Samen voeren ze shows op voor bedrijven

voetsporen van haar moeder. Dat begint

en clubs door heel Nederland. Heden ten

met een uur in de week jazzdansen maar

dage staan ze nog steeds samen op de

al snel worden het er twee. Op haar

bühne.

14e doet ze auditie bij Dance Explosion, een dans productiegroep. Bij Dance Explosion draait ze haar eerste pirouette, haar motivatie en passie voor dansen groeien met de week. Met een vriendin

‘Doordat ik de mogelijkheid kreeg dit te gaan doen reis ik veel en zie ik veel van de wereld. Een cadeau!!’ februari 2012 | Foyer 15 Antje en Miesje | Fotografie: Harry van Meulen

spiegelbeeld

Tekst: Renée van der Heide

‘Een

‘Een

N

Sprong Sprong

atasja Bode (1985) is

produceert ze een eerste eigen dans

Natasja rond de opleiding tot dansdocente

geboren en getogen in

voor de Kunstbende. Met compleet eigen

met succes af in 2009. De kriebels om

Friesland. Na haar studie aan

gecomponeerde muziek en zelfgemaakte

zelf te dansen zijn altijd gebleven. Zo

de Amsterdamse Hogeschool voor de

kostuums winnen ze de eerste prijs.

komt ze afgelopen jaar terecht in de show

Kunsten werkt ze full-time als danseres,

Hieruit volgt een tour door de drie

Hurricane van Hans Klok in Carré. ‘Een

performer en dansdocent. Ze schitterde

Noordelijke provincies, ‘Tour de Dans’.

fantastische ervaring’, aldus Natasja.

Momenteel is Natasja ‘Darling Angel’,

onlangs in de show van Hans Klok’s

Natasja Bode | Fotografie: Brenda de Vries

in het diepe’ in het diepe’

circus Hurricane. Momenteel voert ze een

Ondanks dat Natasja het fantastisch

een waanzinnige act ontwikkeld door

unieke show uit als ‘Darling Angel’. Ze

vind om zelf te dansen heeft ze van

choreograaf Nanine Linning en designer

reist met deze act de hele wereld over, van

haar vroegere danslerares de passie

Marcel Wanders. Tijdens deze act

Johannesburg tot Dubai.

mee gekregen om les te geven aan

hangt ze in touwen omgekeerd in het

jonge kinderen. Ze doet auditie voor de

midden van een chandelier. Tijdens deze

Haar talent en voorliefde voor dansen

kunstacademie en begint even later in

dansuitvoering schenkt ze champagne in

komt als kind al vroeg tot uiting. De

Amsterdam vol motivatie aan de opleiding

bij het publiek onder zich. ‘Doordat ik de

verkleedpartijen van Natasja toveren

tot dansdocente.

mogelijkheid kreeg dit te gaan doen reis

huize Bode toch wel erg vaak om tot een

Tijdens de opleiding blijft ze intensief

ik veel en zie ik veel van de wereld. Een

live stage. Tot op de dag van vandaag

dansen buiten school. Via een

cadeau!!’, aldus Natasja.

ziet Natasja haar leven als een grootte

klasgenootje rolt Natasja makkelijk de

verkleedpartij.

wereld van dans en entertainment in.

Als klein meisje stapt ze als snel in de

Samen voeren ze shows op voor bedrijven

voetsporen van haar moeder. Dat begint

en clubs door heel Nederland. Heden ten

met een uur in de week jazzdansen maar

dage staan ze nog steeds samen op de

al snel worden het er twee. Op haar

bühne.

14e doet ze auditie bij Dance Explosion, een dans productiegroep. Bij Dance Explosion draait ze haar eerste pirouette, haar motivatie en passie voor dansen groeien met de week. Met een vriendin

‘Doordat ik de mogelijkheid kreeg dit te gaan doen reis ik veel en zie ik veel van de wereld. Een cadeau!!’ februari 2012 | Foyer 15 Antje en Miesje | Fotografie: Harry van Meulen

Thomas Schoots | Fotografie: Jeroen Rommen

Onlangs heeft Natasja samen met twee collega’s de dansproductie ‘Flowmotion’ ontwikkeld. De première was op 25 november 2011 in Parijs tijdens ‘Festival International Les Arènes de la danse et du cirque’. Een festival waar zowel dans als circus wordt getoond. Hierin heeft Natasja haar tweede grootte passie ontdekt. Het gezamenlijk bedenken en ontwikkelen van dansproducties. De studio in en keihard werken om een productie van begin tot

Er was eens

‘een kleine kapitein’..

eind een succes te maken om vervolgens hier zelf de bühne mee op te gaan.

Natasja is een creatieve duizendpoot in

Jan (Nederlandse Opera, Hans Klok) een

T

als theatermaker aan de Toneelacademie

keyboardles, dinsdag hockey- en later

zou komen dat het misschien een beetje

duet te ontwikkelen.

Maastricht en keert daarna terug naar

basketbaltraining, woensdag zwemmen,

triest zou worden. Inmiddels denk ik daar

Verder is haar toekomst onduidelijk:

Den Haag waar hij oorspronkelijk vandaan

donderdag toneel, vrijdag popgroep en in

anders over en moet iedereen vooral doen

‘Wat de toekomst gaat brengen is een

komt. Na regiestages bij Het Zuidelijk

het weekend wedstrijden spelen. Toneel

wat hij leuk vind’, aldus Thomas.

grote verassing. Het kan alle kanten op.

Toneel en het Toneelhuis, speelt hij bij

nam bij Thomas al snel de overhand boven

Dat is het leuke en het onzekere van dit

Theatergroep MAX. Zijn afstudeerregie

het sporten. Zijn ouders vonden dat prima

beroep. Het ene moment sta je in een

‘Troost’ word succesvol ontvangen en

en motiveerden hem hierin. Vanaf dat

dansproductie en het andere moment ben

genomineerd voor de Ton Lutzprijs. In de

moment bleef hij toneelspelen, zo ook zijn

je dezelfde passie aan het overbrengen

zomer van 2011 neemt hij met een beurs

hele middelbare schoolperiode.

op kleuters. Ik ben blij met wat ik doe en

van de VandenEnde Foundation deel aan

geniet ervan’.

het ‘Young Directors Lab’ van het Lincoln

Thomas ontdekte zijn voorliefde voor

Center in New York.

theaterkunst tijdens de eerste rol die hij

Uiteindelijk maakte Thomas de keuze om

de professionele wereld van dans. Ze is fulltime bezig met dans, performen en het lesgeven aan jonge kinderen. Er zijn plannen om samen met haar collega Bert-

Natasja Bode | Fotografie: Happy Hour Chandelier

‘Dat is het leuke en het onzekere van dit beroep. Het ene moment sta je in een dansproductie en het andere momente ben je dezelfde passie aan het overbrengen op kleuters. Ik ben blij met wat ik doe en geniet ervan’

16

Foyer | februari 2012

homas Schoots (1985)

tijd voor allerhande hobby’s en sporten’,

ik het niet zomaar opgeven. Ik vond toen

regisseert, speelt, schrijft en

aldus Thomas. Hij was zo’n kind die

al, met alle respect, dat als ik zou blijven

doceert. Hij studeert in 2008 af

elke dag wel iets anders had. Maandag

toneelspelen als hobby, dat er een leeftijd

‘Ik wilde het niet zomaar opgeven’

speelde. Met name de confrontatie met

psychologie te gaan studeren. Echter

Thomas groeide op in Rijswijk en speelde

het publiek zorgde hiervoor. Zijn rijke

besloot hij na een jaar toch maar auditie

zijn eerste rol toen hij 10 jaar oud was.

fantasie was altijd al aanwezig en de

te doen voor de Toneelacademie om

Hij speelde destijds de kleine kapitein in

toneellessen brachten hem een uitlaatklep.

het risico voor spijt op latere leeftijd

een bewerking van de kinderboekenreeks

Wanneer Thomas zijn liefde voor theater

uit te sluiten. Hij werd aangenomen in

van Paul Biegel. ‘Ik vind het fijn dat ik

in de toekomst plaatste bracht dit hem

Maastricht, maar niet als acteur. De

nog nèt uit de generatie stam die niet

tot de volgende gedachte: ‘Ik dacht altijd

school zag in hem meer een regisseur. In

is opgegroeid met internet en mobiele

het is een hobby en dat is nu nog leuk.

de vier jaar die volgden kwam hij tot de

telefoons, maar dat we die opkomst wel

Maar straks wil ik gewoon een echte baan

ontdekking dat ze een goede inschatting

hebben meegemaakt in onze middelbare

en ik ben toch niet goed genoeg voor de

hadden gemaakt.

schooltijd. Tot die tijd was er dus genoeg

toneelscholen. Maar tegelijkertijd wilde

februari 2012 | Foyer

17

Thomas Schoots | Fotografie: Jeroen Rommen

Onlangs heeft Natasja samen met twee collega’s de dansproductie ‘Flowmotion’ ontwikkeld. De première was op 25 november 2011 in Parijs tijdens ‘Festival International Les Arènes de la danse et du cirque’. Een festival waar zowel dans als circus wordt getoond. Hierin heeft Natasja haar tweede grootte passie ontdekt. Het gezamenlijk bedenken en ontwikkelen van dansproducties. De studio in en keihard werken om een productie van begin tot

Er was eens

‘een kleine kapitein’..

eind een succes te maken om vervolgens hier zelf de bühne mee op te gaan.

Natasja is een creatieve duizendpoot in

Jan (Nederlandse Opera, Hans Klok) een

T

als theatermaker aan de Toneelacademie

keyboardles, dinsdag hockey- en later

zou komen dat het misschien een beetje

duet te ontwikkelen.

Maastricht en keert daarna terug naar

basketbaltraining, woensdag zwemmen,

triest zou worden. Inmiddels denk ik daar

Verder is haar toekomst onduidelijk:

Den Haag waar hij oorspronkelijk vandaan

donderdag toneel, vrijdag popgroep en in

anders over en moet iedereen vooral doen

‘Wat de toekomst gaat brengen is een

komt. Na regiestages bij Het Zuidelijk

het weekend wedstrijden spelen. Toneel

wat hij leuk vind’, aldus Thomas.

grote verassing. Het kan alle kanten op.

Toneel en het Toneelhuis, speelt hij bij

nam bij Thomas al snel de overhand boven

Dat is het leuke en het onzekere van dit

Theatergroep MAX. Zijn afstudeerregie

het sporten. Zijn ouders vonden dat prima

beroep. Het ene moment sta je in een

‘Troost’ word succesvol ontvangen en

en motiveerden hem hierin. Vanaf dat

dansproductie en het andere moment ben

genomineerd voor de Ton Lutzprijs. In de

moment bleef hij toneelspelen, zo ook zijn

je dezelfde passie aan het overbrengen

zomer van 2011 neemt hij met een beurs

hele middelbare schoolperiode.

op kleuters. Ik ben blij met wat ik doe en

van de VandenEnde Foundation deel aan

geniet ervan’.

het ‘Young Directors Lab’ van het Lincoln

Thomas ontdekte zijn voorliefde voor

Center in New York.

theaterkunst tijdens de eerste rol die hij

Uiteindelijk maakte Thomas de keuze om

de professionele wereld van dans. Ze is fulltime bezig met dans, performen en het lesgeven aan jonge kinderen. Er zijn plannen om samen met haar collega Bert-

Natasja Bode | Fotografie: Happy Hour Chandelier

‘Dat is het leuke en het onzekere van dit beroep. Het ene moment sta je in een dansproductie en het andere momente ben je dezelfde passie aan het overbrengen op kleuters. Ik ben blij met wat ik doe en geniet ervan’

16

Foyer | februari 2012

homas Schoots (1985)

tijd voor allerhande hobby’s en sporten’,

ik het niet zomaar opgeven. Ik vond toen

regisseert, speelt, schrijft en

aldus Thomas. Hij was zo’n kind die

al, met alle respect, dat als ik zou blijven

doceert. Hij studeert in 2008 af

elke dag wel iets anders had. Maandag

toneelspelen als hobby, dat er een leeftijd

‘Ik wilde het niet zomaar opgeven’

speelde. Met name de confrontatie met

psychologie te gaan studeren. Echter

Thomas groeide op in Rijswijk en speelde

het publiek zorgde hiervoor. Zijn rijke

besloot hij na een jaar toch maar auditie

zijn eerste rol toen hij 10 jaar oud was.

fantasie was altijd al aanwezig en de

te doen voor de Toneelacademie om

Hij speelde destijds de kleine kapitein in

toneellessen brachten hem een uitlaatklep.

het risico voor spijt op latere leeftijd

een bewerking van de kinderboekenreeks

Wanneer Thomas zijn liefde voor theater

uit te sluiten. Hij werd aangenomen in

van Paul Biegel. ‘Ik vind het fijn dat ik

in de toekomst plaatste bracht dit hem

Maastricht, maar niet als acteur. De

nog nèt uit de generatie stam die niet

tot de volgende gedachte: ‘Ik dacht altijd

school zag in hem meer een regisseur. In

is opgegroeid met internet en mobiele

het is een hobby en dat is nu nog leuk.

de vier jaar die volgden kwam hij tot de

telefoons, maar dat we die opkomst wel

Maar straks wil ik gewoon een echte baan

ontdekking dat ze een goede inschatting

hebben meegemaakt in onze middelbare

en ik ben toch niet goed genoeg voor de

hadden gemaakt.

schooltijd. Tot die tijd was er dus genoeg

toneelscholen. Maar tegelijkertijd wilde

februari 2012 | Foyer

17

cijfers

‘Je kunt respect hebben voor elkaars werk, maar elkaar vinden op persoonlijk vlak is minstens zo belangrijk’ Na het behalen van zijn bachelor kwam

achtergrond, allemaal een andere smaak.

Thomas in aanraking met de VandenEnde

Een aantal daarvan zijn goede vrienden

Foundation. Hij wilde meedoen aan

van hem geworden en voor Thomas is dat

het Directors Lab van het Lincoln

het begin van een goede samenwerking.

Center Theater. Een vooraanstaand

‘Je kunt respect hebben voor elkaars

Amerikaans theater en centrum voor

werk, maar elkaar vinden op persoonlijk

podiumkunsten. Jaarlijks organiseren

vlak is minstens zo belangrijk’, aldus

ze een ontmoetingsplek voor regisseurs

Thomas.

over de hele wereld. Toen Thomas de bevestigende e-mail uit Amerika

Met drie regisseurs, een vrouwelijke uit

ontving dat hij was aangenomen volgde

Wenen en twee mannelijke uit Londen

een aanvraag voor een beurs bij de

en Seattle, heeft Thomas nog steeds

Foundation.

intensief contact. Zoals het er nu naar uit ziet staat er een theaterproject in Australië

Voor het gesprek met de commissie was

op de planning dat in ieder geval voor

Thomas onverwacht zenuwachtig. ‘Ik ben

2014 door dit viertal gerealiseerd zal zijn.

wel gewend om voor mijn gezelschap dit soort gesprekken te voeren met

Nu richt Thomas zich voornamelijk op

bijvoorbeeld subsidieverstrekkers.

Firma MES. In 2008 heeft hij dit jonge

Echter dit ging opeens over mijn eigen

Haagse theatergezelschap opgericht met

ontwikkeling en ik voelde me heel

drie mede acteurs. Ze maken uitdagende

bezwaard om te moeten vertellen waarom

voorstellingen over mensen van vlees

ik die beurs dan wel niet waard zou zijn.

en bloed, op zoek naar houvast in het

De vragen die ze stelden gingen opeens

hier en nu. Steeds vanuit het nieuwe

weer over mijzelf en dat had ik sinds de

en oorspronkelijke, zowel grappig als

Toneelacademie niet meer meegemaakt.

confronterend. Thomas zijn hoop voor

Wat dat betreft had ik wel iets te leren

de toekomst is dan ook om vanaf 2013

in Amerika waar iedereen iets dit soort

structureel te kunnen bestaan in Den

antwoorden iets meer paraat heeft’, aldus

Haag. Dat zal betekenen dat hij in ieder

Thomas.

geval de vier jaar die daar op volgen voornamelijk werkzaam is bij dit eigen

De commissie was overtuigd, de ervaring

gezelschap. ‘Daar heb ik erg veel zin

die hieruit voortkwam en vooral de mensen

in, omdat ik daar met mensen mag

die hij in het werkveld heeft ontmoet zijn

samenwerken die dezelfde ideeën over

waardevol. Hij heeft regisseurs ontmoet uit

theater hebben en die me toch keer op

Wenen, Parijs, Londen, Berlijn, Moskou,

keer uitdagen om het beste uit mezelf te

Rome, New York, Los Angeles en ga zo

halen’, aldus Thomas.

maar door. Allemaal hebben ze een andere

18

Foyer | februari 2012

Eb op de pier | Fotografie: Joris-Jan Bos

cijfers

‘Je kunt respect hebben voor elkaars werk, maar elkaar vinden op persoonlijk vlak is minstens zo belangrijk’ Na het behalen van zijn bachelor kwam

achtergrond, allemaal een andere smaak.

Thomas in aanraking met de VandenEnde

Een aantal daarvan zijn goede vrienden

Foundation. Hij wilde meedoen aan

van hem geworden en voor Thomas is dat

het Directors Lab van het Lincoln

het begin van een goede samenwerking.

Center Theater. Een vooraanstaand

‘Je kunt respect hebben voor elkaars

Amerikaans theater en centrum voor

werk, maar elkaar vinden op persoonlijk

podiumkunsten. Jaarlijks organiseren

vlak is minstens zo belangrijk’, aldus

ze een ontmoetingsplek voor regisseurs

Thomas.

over de hele wereld. Toen Thomas de bevestigende e-mail uit Amerika

Met drie regisseurs, een vrouwelijke uit

ontving dat hij was aangenomen volgde

Wenen en twee mannelijke uit Londen

een aanvraag voor een beurs bij de

en Seattle, heeft Thomas nog steeds

Foundation.

intensief contact. Zoals het er nu naar uit ziet staat er een theaterproject in Australië

Voor het gesprek met de commissie was

op de planning dat in ieder geval voor

Thomas onverwacht zenuwachtig. ‘Ik ben

2014 door dit viertal gerealiseerd zal zijn.

wel gewend om voor mijn gezelschap dit soort gesprekken te voeren met

Nu richt Thomas zich voornamelijk op

bijvoorbeeld subsidieverstrekkers.

Firma MES. In 2008 heeft hij dit jonge

Echter dit ging opeens over mijn eigen

Haagse theatergezelschap opgericht met

ontwikkeling en ik voelde me heel

drie mede acteurs. Ze maken uitdagende

bezwaard om te moeten vertellen waarom

voorstellingen over mensen van vlees

ik die beurs dan wel niet waard zou zijn.

en bloed, op zoek naar houvast in het

De vragen die ze stelden gingen opeens

hier en nu. Steeds vanuit het nieuwe

weer over mijzelf en dat had ik sinds de

en oorspronkelijke, zowel grappig als

Toneelacademie niet meer meegemaakt.

confronterend. Thomas zijn hoop voor

Wat dat betreft had ik wel iets te leren

de toekomst is dan ook om vanaf 2013

in Amerika waar iedereen iets dit soort

structureel te kunnen bestaan in Den

antwoorden iets meer paraat heeft’, aldus

Haag. Dat zal betekenen dat hij in ieder

Thomas.

geval de vier jaar die daar op volgen voornamelijk werkzaam is bij dit eigen

De commissie was overtuigd, de ervaring

gezelschap. ‘Daar heb ik erg veel zin

die hieruit voortkwam en vooral de mensen

in, omdat ik daar met mensen mag

die hij in het werkveld heeft ontmoet zijn

samenwerken die dezelfde ideeën over

waardevol. Hij heeft regisseurs ontmoet uit

theater hebben en die me toch keer op

Wenen, Parijs, Londen, Berlijn, Moskou,

keer uitdagen om het beste uit mezelf te

Rome, New York, Los Angeles en ga zo

halen’, aldus Thomas.

maar door. Allemaal hebben ze een andere

18

Foyer | februari 2012

Eb op de pier | Fotografie: Joris-Jan Bos

cijfers

Illustratie: Dion Pielanen

Toegekende bijdragen 2012 Los Angeles, US Eén beurs

Winnipeg, CAN Eén beurs

Philadelphia, US Eén beurs

London, UK Vijf beurzen

New York, US Drie beurzen

Elvira van Groningen viool Festival

Lausanne, CH Eén beurs

Groningen, NL Twee beurzen

Basel, CH Vijf beurzen

Pablo Casals • Spanje € 1.000

Anton Mecht Spronk cello indiciduele

Sarah Vink dialoog- en auditiecoaching

BIJZONDERE PROJECTEN

lessen Valter Despay € 2.000

van Dee Cannon • Londen UK € 2.000

De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 557.500

Noa Wildschut viool zomercursus

Amelia Forrest dansopleiding Rudra

Kloster Schönthal • Basel CH € 1.500

Béjart Lausanne • Lausanne CH € 5.000

Mayu Konoe viool zomercursus Kloster

Markoesa Hamer MA acting for

Schönthal • Basel CH € 1.500

screen € 7.500

Studie- en werkbeurzen theater en dans De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 44.457

Studie- en werkbeurzen muziek De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 27.090

Studie- en werkbeurzen film en televisie De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 22.000

Elise Besemer viool Peter de Grote

Thomas Schoots director’s lab Lincoln

Festival Groningen € 700

Center • New York US € 2.000

Jobine Siekman cello Intl. Cello

Momar Diagne dansopleiding Bird

Robert van Halteren Masterstudie NY

Festival • Winnipeg Canada € 1.200

College • Londen UK € 3.000

Filmacademy • Los Angeles VS € 7.500

Emma Roijackers viool, zomercursus

Naomi Weijand dance and Prof. Musical-

Aboozar Amini MA Filmmaking London

Burg Feistritz • Oostenrijk € 415

theatre Bird College • Londen UK € 7.000

Filmschool • Londen UK € 7.500

Jasper van Damme opleiding Boyer Col-

Erke Roosen Certificate Program

Moon Blaisse MA Filmdirecting NFTS -

lege of Music • Philadelphia US € 5.000

Peridance Capezio Center • NY US € 7.000

London • Londen UK € 7.000

theater en dans

€4 4.457 7% van bijdragen 2012 muziek

BIJZONDERE PROJECTEN

€ 27.090

€ 557.500

4,5% van bijdragen 2012

Studie- en werkbeurzen muziek

Studie- en werkbeurzen theater en dans

Studie- en werkbeurzen film en televisie

85% van bijdragen 2012

film en televisie

€ 22.000 Zestien toegekende projecten in 2012 in zes verschillende landen.

20

Foyer | februari 2012

Negen toegekende projecten 2012 in drie verschillende landen.

Drie toegekende projecten in 2012 in twee verschillende landen.

3,5% van bijdragen 2012

februari 2012 | Foyer

21

cijfers

Illustratie: Dion Pielanen

Toegekende bijdragen 2012 Los Angeles, US Eén beurs

Winnipeg, CAN Eén beurs

Philadelphia, US Eén beurs

London, UK Vijf beurzen

New York, US Drie beurzen

Elvira van Groningen viool Festival

Lausanne, CH Eén beurs

Groningen, NL Twee beurzen

Basel, CH Vijf beurzen

Pablo Casals • Spanje € 1.000

Anton Mecht Spronk cello indiciduele

Sarah Vink dialoog- en auditiecoaching

BIJZONDERE PROJECTEN

lessen Valter Despay € 2.000

van Dee Cannon • Londen UK € 2.000

De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 557.500

Noa Wildschut viool zomercursus

Amelia Forrest dansopleiding Rudra

Kloster Schönthal • Basel CH € 1.500

Béjart Lausanne • Lausanne CH € 5.000

Mayu Konoe viool zomercursus Kloster

Markoesa Hamer MA acting for

Schönthal • Basel CH € 1.500

screen € 7.500

Studie- en werkbeurzen theater en dans De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 44.457

Studie- en werkbeurzen muziek De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 27.090

Studie- en werkbeurzen film en televisie De toegekende projecten in 2012 bedragen een totaal van € 22.000

Elise Besemer viool Peter de Grote

Thomas Schoots director’s lab Lincoln

Festival Groningen € 700

Center • New York US € 2.000

Jobine Siekman cello Intl. Cello

Momar Diagne dansopleiding Bird

Robert van Halteren Masterstudie NY

Festival • Winnipeg Canada € 1.200

College • Londen UK € 3.000

Filmacademy • Los Angeles VS € 7.500

Emma Roijackers viool, zomercursus

Naomi Weijand dance and Prof. Musical-

Aboozar Amini MA Filmmaking London

Burg Feistritz • Oostenrijk € 415

theatre Bird College • Londen UK € 7.000

Filmschool • Londen UK € 7.500

Jasper van Damme opleiding Boyer Col-

Erke Roosen Certificate Program

Moon Blaisse MA Filmdirecting NFTS -

lege of Music • Philadelphia US € 5.000

Peridance Capezio Center • NY US € 7.000

London • Londen UK € 7.000

theater en dans

€4 4.457 7% van bijdragen 2012 muziek

BIJZONDERE PROJECTEN

€ 27.090

€ 557.500

4,5% van bijdragen 2012

Studie- en werkbeurzen muziek

Studie- en werkbeurzen theater en dans

Studie- en werkbeurzen film en televisie

85% van bijdragen 2012

film en televisie

€ 22.000 Zestien toegekende projecten in 2012 in zes verschillende landen.

20

Foyer | februari 2012

Negen toegekende projecten 2012 in drie verschillende landen.

Drie toegekende projecten in 2012 in twee verschillende landen.

3,5% van bijdragen 2012

februari 2012 | Foyer

21

Jeugd Jazz Orkest | Fotografie: Ruud Zinzen

Jeugd Jazz Orkest | Fotografie: Ruud Zinzen

Macotte

Tekst: Cynthia Dekker

H

et beertje van Oma bezorgde Emma Kroon tranen, toen zij op reis ging naar de

zomercursus in Kloster Schönthal. ‘Zij heeft speciaal, omdat ik een paar weken op viool zomercursus ging in Duitsland, dit beertje voor me gekocht’. Emma heeft sindsdien het beertje vaak bij haar tijdens optredens. ‘Wanneer ik moet laten zien wat ik kan doe ik dit beertje altijd in mijn tas’.

D

it armbandje geeft me kracht, tijdens de repetities op de Musical Mountview

Academy in Londen. Anna van Ruiten heeft een eigen boeddha armbandje.

Het is speciaal voor haar, omdat het een betekenis heeft. ‘Ik heb het gekregen van mijn ouders toen ik naar Londen verhuisde, om te gaan studeren. Het sieraad herinnert me weer aan hoe belangrijk mijn ouders voor mij zijn. Het geeft me vertrouwen’.

24

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

25

Macotte

Tekst: Cynthia Dekker

H

et beertje van Oma bezorgde Emma Kroon tranen, toen zij op reis ging naar de

zomercursus in Kloster Schönthal. ‘Zij heeft speciaal, omdat ik een paar weken op viool zomercursus ging in Duitsland, dit beertje voor me gekocht’. Emma heeft sindsdien het beertje vaak bij haar tijdens optredens. ‘Wanneer ik moet laten zien wat ik kan doe ik dit beertje altijd in mijn tas’.

D

it armbandje geeft me kracht, tijdens de repetities op de Musical Mountview

Academy in Londen. Anna van Ruiten heeft een eigen boeddha armbandje.

Het is speciaal voor haar, omdat het een betekenis heeft. ‘Ik heb het gekregen van mijn ouders toen ik naar Londen verhuisde, om te gaan studeren. Het sieraad herinnert me weer aan hoe belangrijk mijn ouders voor mij zijn. Het geeft me vertrouwen’.

24

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

25

M

ijn moeder is heel veel bezig met het onderbewuste, regelmatig maakt zij

gelukspoppetjes. Ik vind deze poppetjes altijd grappig en doe ze vaak aan de rits van mijn tas’. Patrick Wijnhamer reist veel heen en weer tussen Haarlem en Den Haag. Daar volgt hij het conservatorium.

‘De poppetjes geven me altijd een veilig gevoel. Ik geloof dat ze me geluk brengen tijdens repetities en optredens’.

26

Foyer | februari 2012

M

ijn moeder is heel veel bezig met het onderbewuste, regelmatig maakt zij

gelukspoppetjes. Ik vind deze poppetjes altijd grappig en doe ze vaak aan de rits van mijn tas’. Patrick Wijnhamer reist veel heen en weer tussen Haarlem en Den Haag. Daar volgt hij het conservatorium.

‘De poppetjes geven me altijd een veilig gevoel. Ik geloof dat ze me geluk brengen tijdens repetities en optredens’.

26

Foyer | februari 2012

foam

Tekst: Dion Pielanen

Fysiek digitaal beeld H

et fotografiemuseum is inmiddels tien jaar

plaatsvervanger van analoge fotografie. De overgang van analoog

gevestigd aan de Keizersgracht, midden in het

naar digitaal is vrij geleidelijk verlopen. Het is daarom lastig een

hart van Amsterdam. Sinds dag één focust het

beeld te vormen van de werkelijke omvang van deze verandering.

Foam zich op alle invalshoeken van fotografie. Een decennium

Voor de positie van het Foam is deze verandering ook van belang.

aan tentoonstellingen heeft tal van verschillende fotografische

Aan de hand hiervan kan vooruit gedacht worden. Hierom heeft

disciplines gepresenteerd. Nu luidt de vraag, wat brengt

het Foam enkele vooraanstaande culturele vakmensen in de rol

de toekomst?

van gastcuratoren uitgenodigd. Elk om hun eigen opvatting aan de toekomst van het fotografiemuseum te presenteren.

Jefferson Hack’s ‘Mother Sculpture’ | Fotografie: Dion Pielanen

De mijlpaal gaat niet voorbij zonder speciale tentoonstelling.

‘What’s Next?’ luidt de naam. De maand november staat in het

Een sculptuur van schermen

teken van de toekomst. What’s Next? De vraag komt over als

Jefferson Hack, hoofdredacteur van Dazed & Confused Magazine

een energieke vooruitblik. Het wekt de gedachte dat geen

geeft een geheel eigen draai aan zijn rol als gastcurator. De

uitdaging te groot is. Een vraag waar ook iedereen zich mee

digitalisering in de fotografie heeft er volgens hem voor gezorgd

bezig mag houden, medewerkers van Foam, fotografen, tot aan

dat apparaten de nieuwe beelddrager zijn. Fotografie wordt

de bezoeker. Er heeft zich in de afgelopen tien jaar een massale

overal ervaren door de grote hoeveelheid schermen. Met als

verschuiving voorgedaan van fysiek naar digitaal beeld. Deze

grootverbruiker de laptop, televisie en mobiele telefoons. In de

verschuiving heeft voor iedereen een andere betekenis gehad.

presentatie toont Jefferson deze opmerkelijke verandering in de

De één staat niet stil bij het eventueel crashen van een harde

vorm van twee sculpturen van opgestapelde beeldschermen.

schrijf en vind iPhoto daarom geweldig. Terwijl een ander fysieke

De donkere en afgezonderde ruimte legt heel erg de nadruk op

fotoboeken om deze reden nog altijd koestert.

dynamiek. Dit gebeurt doormiddel van lichtflitsen die ontstaan door de afwisselende beelden die voorbij razen. De ‘Mother

Digitale fotografie is in de afgelopen tien jaar hoe dan ook

Sculpture’ en ‘Rise Sculpture’ hebben om deze reden een grote

bakermat geweest voor de gigantische toename aan foto’s.

impact. Op de schermen wordt werk vertoond van Jefferson’s

Er geldt geen grens meer als het aankomt op bytes en pixels als

vaste team van fotografen voor Dazed & Confused.

februari 2012 | Foyer

29

foam

Tekst: Dion Pielanen

Fysiek digitaal beeld H

et fotografiemuseum is inmiddels tien jaar

plaatsvervanger van analoge fotografie. De overgang van analoog

gevestigd aan de Keizersgracht, midden in het

naar digitaal is vrij geleidelijk verlopen. Het is daarom lastig een

hart van Amsterdam. Sinds dag één focust het

beeld te vormen van de werkelijke omvang van deze verandering.

Foam zich op alle invalshoeken van fotografie. Een decennium

Voor de positie van het Foam is deze verandering ook van belang.

aan tentoonstellingen heeft tal van verschillende fotografische

Aan de hand hiervan kan vooruit gedacht worden. Hierom heeft

disciplines gepresenteerd. Nu luidt de vraag, wat brengt

het Foam enkele vooraanstaande culturele vakmensen in de rol

de toekomst?

van gastcuratoren uitgenodigd. Elk om hun eigen opvatting aan de toekomst van het fotografiemuseum te presenteren.

Jefferson Hack’s ‘Mother Sculpture’ | Fotografie: Dion Pielanen

De mijlpaal gaat niet voorbij zonder speciale tentoonstelling.

‘What’s Next?’ luidt de naam. De maand november staat in het

Een sculptuur van schermen

teken van de toekomst. What’s Next? De vraag komt over als

Jefferson Hack, hoofdredacteur van Dazed & Confused Magazine

een energieke vooruitblik. Het wekt de gedachte dat geen

geeft een geheel eigen draai aan zijn rol als gastcurator. De

uitdaging te groot is. Een vraag waar ook iedereen zich mee

digitalisering in de fotografie heeft er volgens hem voor gezorgd

bezig mag houden, medewerkers van Foam, fotografen, tot aan

dat apparaten de nieuwe beelddrager zijn. Fotografie wordt

de bezoeker. Er heeft zich in de afgelopen tien jaar een massale

overal ervaren door de grote hoeveelheid schermen. Met als

verschuiving voorgedaan van fysiek naar digitaal beeld. Deze

grootverbruiker de laptop, televisie en mobiele telefoons. In de

verschuiving heeft voor iedereen een andere betekenis gehad.

presentatie toont Jefferson deze opmerkelijke verandering in de

De één staat niet stil bij het eventueel crashen van een harde

vorm van twee sculpturen van opgestapelde beeldschermen.

schrijf en vind iPhoto daarom geweldig. Terwijl een ander fysieke

De donkere en afgezonderde ruimte legt heel erg de nadruk op

fotoboeken om deze reden nog altijd koestert.

dynamiek. Dit gebeurt doormiddel van lichtflitsen die ontstaan door de afwisselende beelden die voorbij razen. De ‘Mother

Digitale fotografie is in de afgelopen tien jaar hoe dan ook

Sculpture’ en ‘Rise Sculpture’ hebben om deze reden een grote

bakermat geweest voor de gigantische toename aan foto’s.

impact. Op de schermen wordt werk vertoond van Jefferson’s

Er geldt geen grens meer als het aankomt op bytes en pixels als

vaste team van fotografen voor Dazed & Confused.

februari 2012 | Foyer

29

uit de kunst

Tekst: Cynthia Dekker

Erik Kessels ‘24hrs in Photos’ | Fotografie: Dion Pielanen

Ontplooien en verbeteren van eigen kunst, maakt dat je elkaar versterkt

Leven verrijken met kunst

K

diagonalen, cirkels en driehoeken. Het is

unst is, in al zijn vormen,

‘Het werk van Erwin Olaf heeft veel sfeer.

interessant omdat het

Het is genomen in de avond wellicht nacht. bijna abstract. De diagonale lijnen in de

veel inzichten geeft. Er is

Mooi gearrangeerde scenes, die zich zowel voor- en achtergrond geven dit beeld iets

voldoende te ontdekken in Nederland

binnen als buiten afspelen. De menselijke

vreemds. Doet het meisje nu een stap

op cultureel gebied. Kunstschildenares,

figuren zijn zorgvuldig neergezet. Emoties

naar voren of naar achteren, wankelt ze?

rechtbanktekenares en docent in

zoals, boosheid, verveeldheid, hartstocht

Geposeerde jonge talentvolle kinderen

schilderen, Joke Konings, vertelt in ‘Uit de

en de beweging zoals, opwaaiende jurk,

hebben een prachtig verhaal achter de

Kunst’ haar visie over kunstwerken in het

ronddwarrelende bladeren en dans spelen

foto. Cuny Jansen fotografeert hen in

DeLaMar Theater

een belangrijke rol. De fotograaf heeft

eigen leefomgeving.

zorgvuldig nagedacht over de belichting Een zee van tijd

van de foto’s.

De kunstwerken zijn voor theater-

Mooie vergrootte portretten met sprekende

liefhebbers, misschien wel verzamelaars.

Eén van Nederlands bekendste reclamemakers, Erik Kessels,

vakanties, jouw ouders, jouw vrienden, jijzelf. Al snel ga je op zoek

bekende gezichten uit het theater heeft

Het zijn weldegelijk kunstwerken,

oprichter en creatief directeur van KesselsKramer, neemt de rol

naar een bekend gezicht terwijl je je als bezoeker een weg baant

Koos Breukel kunstig weergegeven. In

aangezien de kunstenaar er een

op zich de omvang van digitale fotografie uit te beelden. Dit doet

door andermans herinneringen. Waarom zou er geen bekende

een ambiance van theatrale warmte van

persoonlijke kijk aan toegevoegd heeft.

hij aan de hand van de imposante weergave van 24hrs in photos.

tussen liggen? Iedereen plaatst tenslotte online foto’s.

het theater kijken de portretten je allemaal

Het heeft emotie gekregen. De waarde is

rechtstreeks aan. Hierdoor kan je als

wel moeilijk te bepalen. Wordt het gezien

Foto’s die publiekelijk in een etmaal op Photo Sharing website Flickr zijn geplaatst liggen in bergen opgestapeld en verspreid over

De populariteit en gestage groei van foto’s is gepaard gegaan met

aanschouwer een beetje in de persoon kijken. als verzamelobject, prominent kunst voor in

de hele vloer. De bezoeker neemt een duik in een zee van tijd. Tijd

de grote successen op online gebied. Flickr, Facebook en Twitter,

in de vorm van momenten van ombekenden.

het zijn stuk voor stuk mogelijkheden om online fotomateriaal met

Hans van Eijkelboom heeft een ritme

De kunst in het DeLaMar Theater geeft

Dit onderdeel van de tentoonstelling omvat de ontwikkelingen

anderen te delen. Beide gastcuratoren hebben het fysieke aspect

aangeduid. Iedere keer zie je min of meer

de bezoeker een bonus in de vorm van

die leiden tot een overdaad aan beeld. Digitaal beeld dat wordt

terug gebracht in het niet tastbare van digitale fotografie. Dit geeft

dezelfde afbeelding. De foto’s zouden een

kunst. De hulp van een foundation als

gedeeld via social media ziet Erik Kessels daarom ook als een

de geheel eigenzinnige presentaties waarin Foam zich zo sterk

klein deeltje zijn van een groter geheel.

VandenEnde Foundation moet gekoesterd

vermenging tussen publiek en privé. Onbewust liggen andermans

weet te onderscheiden.

Het ritme kan buiten de foto’s doorgaan.

worden in Nederland. Ik zie de foundation

foto’s voor iedereen voor het oprapen. De presentatie van 24hrs

Bezoekers kunnen zich meerdere keren per jaar laten verrassen

Het zijn beelden, die ik dagelijks om mij

als een kans voor jonge mensen, om

in photos is daar het bewijs van. Op geheel eigenzinnige manier

door deze veelzijdige projecten van zowel bekende als onbekende

heen zie waardoor het niet meer opvalt.

natuurlijke gaven te kunnen laten groeien.

beeldt Erik Kessels deze ontwikkeling uit. Families, vrienden,

fotografen. De korte duur van de tentoonstelling ‘What’s Next?’

Hij weet de aanschouwer hierop te

Door als kunstenaar te ontplooien,

past helemaal binnen de stijl van het Foam. Thema’s wisselen

attenderen.

verbeteren en elkaar te verrijken met je

‘ De bezoeker neemt een duik in een zee van tijd.’

30

Foyer | februari 2012

de huiskamer of voor in een bedrijf?

elkaar in hoog tempo af waardoor ze dicht op de actualiteit zitten.

Naast vier langlopende exposities worden er jaarlijks 16 kleinere

eigen kunst versterk je elkaar. Wanneer De kunstwerken van Viviane Sassen zijn

men zich in kunst verdiept opent zich een

snel roulerende exposities gehouden.

heel bijzonder. De mens krijgt een hele

wereld, die prikkelt en je zintuigen op

Vaker per jaar naar het Foam is daarom geen straf.

andere betekenis op de foto. Het is een

scherp zet. Cultuur blijft ons boeien.

heus kunstwerk geworden, bestaande uit

De mens wordt er completer van’.

februari 2012 | Foyer

31

uit de kunst

Tekst: Cynthia Dekker

Erik Kessels ‘24hrs in Photos’ | Fotografie: Dion Pielanen

Ontplooien en verbeteren van eigen kunst, maakt dat je elkaar versterkt

Leven verrijken met kunst

K

diagonalen, cirkels en driehoeken. Het is

unst is, in al zijn vormen,

‘Het werk van Erwin Olaf heeft veel sfeer.

interessant omdat het

Het is genomen in de avond wellicht nacht. bijna abstract. De diagonale lijnen in de

veel inzichten geeft. Er is

Mooi gearrangeerde scenes, die zich zowel voor- en achtergrond geven dit beeld iets

voldoende te ontdekken in Nederland

binnen als buiten afspelen. De menselijke

vreemds. Doet het meisje nu een stap

op cultureel gebied. Kunstschildenares,

figuren zijn zorgvuldig neergezet. Emoties

naar voren of naar achteren, wankelt ze?

rechtbanktekenares en docent in

zoals, boosheid, verveeldheid, hartstocht

Geposeerde jonge talentvolle kinderen

schilderen, Joke Konings, vertelt in ‘Uit de

en de beweging zoals, opwaaiende jurk,

hebben een prachtig verhaal achter de

Kunst’ haar visie over kunstwerken in het

ronddwarrelende bladeren en dans spelen

foto. Cuny Jansen fotografeert hen in

DeLaMar Theater

een belangrijke rol. De fotograaf heeft

eigen leefomgeving.

zorgvuldig nagedacht over de belichting Een zee van tijd

van de foto’s.

De kunstwerken zijn voor theater-

Mooie vergrootte portretten met sprekende

liefhebbers, misschien wel verzamelaars.

Eén van Nederlands bekendste reclamemakers, Erik Kessels,

vakanties, jouw ouders, jouw vrienden, jijzelf. Al snel ga je op zoek

bekende gezichten uit het theater heeft

Het zijn weldegelijk kunstwerken,

oprichter en creatief directeur van KesselsKramer, neemt de rol

naar een bekend gezicht terwijl je je als bezoeker een weg baant

Koos Breukel kunstig weergegeven. In

aangezien de kunstenaar er een

op zich de omvang van digitale fotografie uit te beelden. Dit doet

door andermans herinneringen. Waarom zou er geen bekende

een ambiance van theatrale warmte van

persoonlijke kijk aan toegevoegd heeft.

hij aan de hand van de imposante weergave van 24hrs in photos.

tussen liggen? Iedereen plaatst tenslotte online foto’s.

het theater kijken de portretten je allemaal

Het heeft emotie gekregen. De waarde is

rechtstreeks aan. Hierdoor kan je als

wel moeilijk te bepalen. Wordt het gezien

Foto’s die publiekelijk in een etmaal op Photo Sharing website Flickr zijn geplaatst liggen in bergen opgestapeld en verspreid over

De populariteit en gestage groei van foto’s is gepaard gegaan met

aanschouwer een beetje in de persoon kijken. als verzamelobject, prominent kunst voor in

de hele vloer. De bezoeker neemt een duik in een zee van tijd. Tijd

de grote successen op online gebied. Flickr, Facebook en Twitter,

in de vorm van momenten van ombekenden.

het zijn stuk voor stuk mogelijkheden om online fotomateriaal met

Hans van Eijkelboom heeft een ritme

De kunst in het DeLaMar Theater geeft

Dit onderdeel van de tentoonstelling omvat de ontwikkelingen

anderen te delen. Beide gastcuratoren hebben het fysieke aspect

aangeduid. Iedere keer zie je min of meer

de bezoeker een bonus in de vorm van

die leiden tot een overdaad aan beeld. Digitaal beeld dat wordt

terug gebracht in het niet tastbare van digitale fotografie. Dit geeft

dezelfde afbeelding. De foto’s zouden een

kunst. De hulp van een foundation als

gedeeld via social media ziet Erik Kessels daarom ook als een

de geheel eigenzinnige presentaties waarin Foam zich zo sterk

klein deeltje zijn van een groter geheel.

VandenEnde Foundation moet gekoesterd

vermenging tussen publiek en privé. Onbewust liggen andermans

weet te onderscheiden.

Het ritme kan buiten de foto’s doorgaan.

worden in Nederland. Ik zie de foundation

foto’s voor iedereen voor het oprapen. De presentatie van 24hrs

Bezoekers kunnen zich meerdere keren per jaar laten verrassen

Het zijn beelden, die ik dagelijks om mij

als een kans voor jonge mensen, om

in photos is daar het bewijs van. Op geheel eigenzinnige manier

door deze veelzijdige projecten van zowel bekende als onbekende

heen zie waardoor het niet meer opvalt.

natuurlijke gaven te kunnen laten groeien.

beeldt Erik Kessels deze ontwikkeling uit. Families, vrienden,

fotografen. De korte duur van de tentoonstelling ‘What’s Next?’

Hij weet de aanschouwer hierop te

Door als kunstenaar te ontplooien,

past helemaal binnen de stijl van het Foam. Thema’s wisselen

attenderen.

verbeteren en elkaar te verrijken met je

‘ De bezoeker neemt een duik in een zee van tijd.’

30

Foyer | februari 2012

de huiskamer of voor in een bedrijf?

elkaar in hoog tempo af waardoor ze dicht op de actualiteit zitten.

Naast vier langlopende exposities worden er jaarlijks 16 kleinere

eigen kunst versterk je elkaar. Wanneer De kunstwerken van Viviane Sassen zijn

men zich in kunst verdiept opent zich een

snel roulerende exposities gehouden.

heel bijzonder. De mens krijgt een hele

wereld, die prikkelt en je zintuigen op

Vaker per jaar naar het Foam is daarom geen straf.

andere betekenis op de foto. Het is een

scherp zet. Cultuur blijft ons boeien.

heus kunstwerk geworden, bestaande uit

De mens wordt er completer van’.

februari 2012 | Foyer

31

rubriek

Tekst: Nick Peetoom

‘Dans groot, dans goed, en dans met stijl’ − Fred Astaire (1899 - 1987) –

Waar kunst en cultuur samen komen Theatermaken doe je nooit alleen. Het vergt acteurs, zangers, dansers en nog eens tientallen vakmensen achter de schermen die al het detailwerk van het theater voor hun rekening nemen. De VandenEnde Foundation vindt al deze mensen even belangrijk en wil elke theatermaker een kans geven.

‘Dans is een verticale expressie van een horizontaal verlangen’ − George Bernard Shaw (1856-1959) –

Nathalie van Esbroek is één van die aanstormende theatermakers met een passie voor kledingontwerpen. Gedurende haar studie heeft ze voor kleine theaterproducties de kleding gemaakt.

In Foyer krijgt zij de kans haar ontwerpen aan het grote publiek te laten zien. En hoe kan de artistieke waarde van kleding beter worden weergegeven dan in een hoogstaande fashion fotoshoot? Danseres Vynia toont de prachtige ontwerpen van Nathalie van Esbroek geïnspireerd door bekende dansers en artistiekelingen uit ons verleden.

32

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

33

rubriek

Tekst: Nick Peetoom

‘Dans groot, dans goed, en dans met stijl’ − Fred Astaire (1899 - 1987) –

Waar kunst en cultuur samen komen Theatermaken doe je nooit alleen. Het vergt acteurs, zangers, dansers en nog eens tientallen vakmensen achter de schermen die al het detailwerk van het theater voor hun rekening nemen. De VandenEnde Foundation vindt al deze mensen even belangrijk en wil elke theatermaker een kans geven.

‘Dans is een verticale expressie van een horizontaal verlangen’ − George Bernard Shaw (1856-1959) –

Nathalie van Esbroek is één van die aanstormende theatermakers met een passie voor kledingontwerpen. Gedurende haar studie heeft ze voor kleine theaterproducties de kleding gemaakt.

In Foyer krijgt zij de kans haar ontwerpen aan het grote publiek te laten zien. En hoe kan de artistieke waarde van kleding beter worden weergegeven dan in een hoogstaande fashion fotoshoot? Danseres Vynia toont de prachtige ontwerpen van Nathalie van Esbroek geïnspireerd door bekende dansers en artistiekelingen uit ons verleden.

32

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

33

rubriek

Tekst: Nick Peetoom

‘Dans is als muziek van het lichaam.

Ofwel van vreugde ofwel van pijn’ − Martha Graham (1894-1991) –

‘Een danser moet leren van alle kunsten.

Ga naar de musea en kijken naar de schilderijen.

Zie hoe ze dingen evenwicht brengen. Alles wat je doet in de kunst verrijkt je’ − Alicia Alonso (1921) –

‘Danser zijn de atleten van God’ − Albert Einstein (1879-1955) –

34

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

35

rubriek

Tekst: Nick Peetoom

‘Dans is als muziek van het lichaam.

Ofwel van vreugde ofwel van pijn’ − Martha Graham (1894-1991) –

‘Een danser moet leren van alle kunsten.

Ga naar de musea en kijken naar de schilderijen.

Zie hoe ze dingen evenwicht brengen. Alles wat je doet in de kunst verrijkt je’ − Alicia Alonso (1921) –

‘Danser zijn de atleten van God’ − Albert Einstein (1879-1955) –

34

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

35

fotoreportage

Tekst: Wendy Schouten

‘Ik geloof graag dat dans een internationale taal is, die door iedereen wordt gewaardeerd’ − Paul Taylor (1930) –

‘Dans is de wiskunde van de ziel. Een lichaam in beweging is haar filosofie’ − Nelly Mazloum (1929-2003) –

36 Foyer | februari 2012 Model Vynia Schouten | Fotografie: Renée van der Heide

februari 2012 | Foyer

37

fotoreportage

Tekst: Wendy Schouten

‘Ik geloof graag dat dans een internationale taal is, die door iedereen wordt gewaardeerd’ − Paul Taylor (1930) –

‘Dans is de wiskunde van de ziel. Een lichaam in beweging is haar filosofie’ − Nelly Mazloum (1929-2003) –

36 Foyer | februari 2012 Model Vynia Schouten | Fotografie: Renée van der Heide

februari 2012 | Foyer

37

stedelijk museum

Ontwerp Stedelijk Museum voorzijde | Ontwerp: Brenthem Crouwel

Tekst: Nick Peetoom en RenĂŠe van der Heide

Stedelijk bouwt op kunst H

voor een open, glazen entree.

verschillende partijen. Dit resulteert in

betrokken te houden bij de stadskunst. In

et Stedelijk Museum heeft in de

is de collectie steeds verder uitgebreid.

verwijst het exterieur van het Stedelijk

Het gebouw heeft altijd bekend gestaan

een overeenkomst met de VandenEnde

2004 opende Stedelijk Museum CS haar

loop der jaren al veel doorstaan.

Gezien de steeds verdere uitbreiding van

naar de zestiende-eeuwse Nederlandse

om zijn mooie, ruime zalen en zijn

Foundation voor een bedrag van totaal

deuren in het voormalige TPG gebouw,

Ook deze periode staat zij voor

de collectie en de veroudering van het

renaissance bouwkunst. Destijds ontworpen

lichtinval. Het door A.W. Weissman

zes miljoen euro en de start van een

naast de Openbare Bibliotheek. Dit was

een nieuwe uitdaging. Tijdens de grote

gebouw ontstaan er aan het begin van

door de Amsterdamse stadarchitect A.W.

ontworpen gebouw voldoet dan ook

succesvolle fondsenwerving. Het

een tijdelijke plek voor afwisselende

verbouwing doet de organisatie haar best

de eenentwintigste eeuw plannen om het

Weissman. Het gebouw wordt gedurende

verbazingwekkend lang. Het ontbreekt

museum sloot in 2004 haar deuren. De

tentoonstellingen met betrekking tot kunst,

om het publiek betrokken te houden. Het

Stedelijk uit te breiden.

zijn bestaan regelmatig aangepast en gaat

op een gegeven moment aan onderhoud

uitvoering van de grondige verbouwing en

film, fotografie, video en vormgeving van

daardoor goed met zijn tijd mee.

en ruimte, waardoor er aan het begin

nieuwbouw kon beginnen.

na 1968. In oktober 2008 sloot Stedelijk

Stedelijk Museum gaat de straat op om mensen te verrassen met kunst.

van de eenentwintigste eeuw plannen

Het gebouw

Museum CS haar deuren, op zoek naar

Het Stedelijk Museum is gevestigd aan het

Halverwege de twintigste eeuw wordt er

ontstaan voor restauratie en nieuwbouw.

Diverse locaties

een nieuw uitdagend project.

Sinds 1895

Museumplein, waar aan het eind van de

aardig verbouwd en tevens bijgebouwd.

Deze plannen zijn ambitieus, gezien het

Het Stedelijk Museum bevindt zich

De organisatie van het Stedelijk Museum

Het Stedelijk Museum te Amsterdam

negentiende eeuw een drietal gebouwen

In het pand worden nieuwe ruimtes

museum een internationale toppositie

momenteel in de laatste periode van

vindt het erg belangrijk om tijdens de

opende haar deuren in 1895. Het

herrezen. Het Rijksmuseum (1885), het

gecreĂŤerd zoals een restaurant, een

heeft hoog te houden. Er is een groot

een grootschalig verbouwing. Nadat

verbouwingsperiode in contact te blijven

museum bestaat dus al dik 100 jaar.

Concertgebouw (1888) en het Stedelijk

bibliotheek en een museumwinkel. De

budget voor nodig waardoor de gemeente

het museum in 2004 haar deuren sloot

met het publiek. Daarom startten zij de

Onder leiding van verschillende directeuren

Museum (1885). Vanuit zijn oorsprong

zware, gesloten voordeuren maken plaats

in 2003 in onderhandeling gaat met

is er genoeg gedaan om het publiek

organisatie Stedelijk in de Stad.

38

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

39

stedelijk museum

Ontwerp Stedelijk Museum voorzijde | Ontwerp: Brenthem Crouwel

Tekst: Nick Peetoom en RenĂŠe van der Heide

Stedelijk bouwt op kunst H

voor een open, glazen entree.

verschillende partijen. Dit resulteert in

betrokken te houden bij de stadskunst. In

et Stedelijk Museum heeft in de

is de collectie steeds verder uitgebreid.

verwijst het exterieur van het Stedelijk

Het gebouw heeft altijd bekend gestaan

een overeenkomst met de VandenEnde

2004 opende Stedelijk Museum CS haar

loop der jaren al veel doorstaan.

Gezien de steeds verdere uitbreiding van

naar de zestiende-eeuwse Nederlandse

om zijn mooie, ruime zalen en zijn

Foundation voor een bedrag van totaal

deuren in het voormalige TPG gebouw,

Ook deze periode staat zij voor

de collectie en de veroudering van het

renaissance bouwkunst. Destijds ontworpen

lichtinval. Het door A.W. Weissman

zes miljoen euro en de start van een

naast de Openbare Bibliotheek. Dit was

een nieuwe uitdaging. Tijdens de grote

gebouw ontstaan er aan het begin van

door de Amsterdamse stadarchitect A.W.

ontworpen gebouw voldoet dan ook

succesvolle fondsenwerving. Het

een tijdelijke plek voor afwisselende

verbouwing doet de organisatie haar best

de eenentwintigste eeuw plannen om het

Weissman. Het gebouw wordt gedurende

verbazingwekkend lang. Het ontbreekt

museum sloot in 2004 haar deuren. De

tentoonstellingen met betrekking tot kunst,

om het publiek betrokken te houden. Het

Stedelijk uit te breiden.

zijn bestaan regelmatig aangepast en gaat

op een gegeven moment aan onderhoud

uitvoering van de grondige verbouwing en

film, fotografie, video en vormgeving van

daardoor goed met zijn tijd mee.

en ruimte, waardoor er aan het begin

nieuwbouw kon beginnen.

na 1968. In oktober 2008 sloot Stedelijk

Stedelijk Museum gaat de straat op om mensen te verrassen met kunst.

van de eenentwintigste eeuw plannen

Het gebouw

Museum CS haar deuren, op zoek naar

Het Stedelijk Museum is gevestigd aan het

Halverwege de twintigste eeuw wordt er

ontstaan voor restauratie en nieuwbouw.

Diverse locaties

een nieuw uitdagend project.

Sinds 1895

Museumplein, waar aan het eind van de

aardig verbouwd en tevens bijgebouwd.

Deze plannen zijn ambitieus, gezien het

Het Stedelijk Museum bevindt zich

De organisatie van het Stedelijk Museum

Het Stedelijk Museum te Amsterdam

negentiende eeuw een drietal gebouwen

In het pand worden nieuwe ruimtes

museum een internationale toppositie

momenteel in de laatste periode van

vindt het erg belangrijk om tijdens de

opende haar deuren in 1895. Het

herrezen. Het Rijksmuseum (1885), het

gecreĂŤerd zoals een restaurant, een

heeft hoog te houden. Er is een groot

een grootschalig verbouwing. Nadat

verbouwingsperiode in contact te blijven

museum bestaat dus al dik 100 jaar.

Concertgebouw (1888) en het Stedelijk

bibliotheek en een museumwinkel. De

budget voor nodig waardoor de gemeente

het museum in 2004 haar deuren sloot

met het publiek. Daarom startten zij de

Onder leiding van verschillende directeuren

Museum (1885). Vanuit zijn oorsprong

zware, gesloten voordeuren maken plaats

in 2003 in onderhandeling gaat met

is er genoeg gedaan om het publiek

organisatie Stedelijk in de Stad.

38

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

39

A

ls mensen niet naar het museum kunnen komen,

dan komt het museum wel naar de mensen. hun lengte laten aftekenen in het

is het Stedelijk Museum begonnen

Stedelijk Museum samen met De

kunstwerk ‘Measuring the Universe’.

met een educatief project, genaamd

Nieuwe Kerk, het Van Gogh Museum,

Dit zorgde voor een interactief kunstwerk.

Stedelijk in de Klas. Een groep jongeren,

het Rijksmuseum en andere culturele

Tijdens ‘Temporary Stedelijk 2’ werd

onder de naam ‘Blikopener’, bezoekt

organisaties. Zij kregen hier een

een collectie hedendaagse kunst en

verschillende scholen, samen met een

podium om gedeeltes van de collecties

vormgeving getoond. Hierin werden

aantal museumdocenten. Zij introduceren

te presenteren. Daarnaast was er De

onder andere kunstwerken getoond van

kunst op een interactieve manier,

Bouwkeet. Een plek waar publiek

Andy Warhol, Piet Mondriaan en Gerrit

onder leerlingen uit het basisonderwijs

workshops kon volgen en vragen kon

Rietveld. Tijdens het project ‘Your Name

en voortgezet onderwijs. Voor deze

stellen over het bouwproces van het

in Lights’ van John B., konden mensen

interactieve lessen is speciaal lesmateriaal

Stedelijk Museum.

hun naam achterlaten op de website. De

ontwikkeld. Hiermee betrekt het Stedelijk

Met Stedelijk in de Stad, werkte het

namen verschenen op een L.E.D. scherm

Museum ook haar jonge publiek bij het

The Temporary 1 & 2

voor het Stedelijk Museum. Zo kreeg het

museum, maar vooral bij het belang van

In 2010 was het oude Stedelijk Museum

publiek haar eigen 15 seconds of fame.

kunst en cultuur.

op het Museumplein gerenoveerd. Het

Kansrijk vs. Kansarm

Column

Tekst: Cynthia Dekker

bouwteam kon beginnen met de aanbouw

Temporary @

Tijdens de verbouwing verveelt de

van het nieuwe, moderne gedeelte.

Sinds 9 oktober 2011 bevindt het

organisatie van het Stedelijk Museum zich

Tegelijkertijd kreeg het Stedelijk Museum

museum zich in de laatste bouwfase.

niet, in tegendeel. Het Stedelijk Museum

Talent of ambitie om je te profileren in de culturele sector is

Er is ook een keerzijde. Voorstanders van bezuinigingen zeggen

de kans haar collectie te tonen in het

Hiervoor moest het museum opnieuw

is ontplooit tot een ware publiekstrekker.

uniek. Toch zijn er tal van ambitieuze acteurs en actrices, die het

dat de bezuinigingen de creativiteit juist ten goede komt. Zij

gerenoveerde, oude gebouw. Met ‘The

de deuren sluiten. ‘Temporary Stedelijk

Als mensen niet naar het museum

tegenwoordig steeds lastiger krijgen om de weg naar de culturele

vinden subsidies voor de culturele sector niet vanzelfsprekend.

Temporary Stedelijk’ en ‘Temporary

3: Stedelijk @’ is een nieuw project,

kunnen komen dan komt het museum

wereld te vinden. Zouden toonaangevende acteurs van de jaren

De productiehuizen die nu onder druk staan moeten gaan

Stedelijk 2’, kon het Stedelijk Museum de

waarbij het Stedelijk Museum samen

naar de mensen, dacht de organisatie.

tachtig zoals Pia Douwes, ooit de kans hebben gehad om zich

samenwerken. Echter, lost dit het probleem van arbeidsplaatsen

deuren weer openen voor publiek. ‘The

werkt met andere culturele instellingen.

Het publiek is op een persoonlijke en

in deze tijd te ontwikkelen tot één van de beste acteurs van

niet op. Productiehuizen blijven nodig. Het is de enige plek waar

Temporary Stedelijk’ stond in het teken

Dit zijn instelling als het Koninklijk

interactieve manier benadert, dit zorgt voor

Nederland?

talent de kans krijgt om een nieuwe innovatieve manier van

van ‘tijdelijkheid’. De tentoonstellingen

Concertgebouworkest, de Universiteit van

indrukwekkende, culturele belevenissen.

‘Taking Place’ en ‘Past/Present/Future’

Amsterdam, de Appel arts centre en de

De jaren tijdens de verbouwing zijn een

Het wordt artistiekelingen maar wat lastig gemaakt. Vroeger

waren een succes.

Rijksakademie. Het museum is hier actief

unieke periode voor het museum, met

konden jonge acteurs zich aansluiten bij een toneelgezelschap.

Cultuur mecenaat binnen deze sector is van dringend belang, om

met tentoonstellingen, evenementen,

vele mooie ervaringen. De band met

Aldaar konden zij beleven hoe het theater werkveld in elkaar stak.

aanstromende een eerlijke plaats binnen het culturele landschap te

muziekuitvoeringen en meer.

het Amsterdamse publiek is er des te

Tegenwoordig is er geen plek voor jong talent.

bieden. Wellicht dat daardoor meer productiehuizen blijven bestaan.

De organisatie merkte eerder op dat interactiviteit met het publiek van groot

theater maken te ontwikkelen.

hechter op geworden. Dit zal in 2012 voor

Daar staan ze dan, pas afgestudeerden in een klein cultureel land

Nu is een Pia Douwes wel een uitzonderlijk talent. Maar als

belang is voor de belevenis. Tijdens

Om kunst en cultuur ook in het onderwijs

een daverend succes zorgen, tijdens de

waar al zoveel talent rondloopt. Een papiertje van de theaterschool is

afgestudeerde in deze tijd, zal zij het toch een stuk lastiger gehad

‘Temporary Stedelijk’ konden bezoekers

meer onder de aandacht te brengen

opening van het nieuwe gebouw.

niet het enige dat telt. Maar tien procent krijgt na hun stage een plaats

hebben. Zou Pia daar zelf wel eens bij stil staan? Het is voor haar

binnen een ensemble. De meeste acteurs en actrices zijn inwisselbaar

niet meer belangrijk. Pia, blijf jij maar vooruitkijken en kijk vooral

geworden. Met andere woorden, voor jouw honderd anderen!

niet achter om!

40

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

41

A

ls mensen niet naar het museum kunnen komen,

dan komt het museum wel naar de mensen. hun lengte laten aftekenen in het

is het Stedelijk Museum begonnen

Stedelijk Museum samen met De

kunstwerk ‘Measuring the Universe’.

met een educatief project, genaamd

Nieuwe Kerk, het Van Gogh Museum,

Dit zorgde voor een interactief kunstwerk.

Stedelijk in de Klas. Een groep jongeren,

het Rijksmuseum en andere culturele

Tijdens ‘Temporary Stedelijk 2’ werd

onder de naam ‘Blikopener’, bezoekt

organisaties. Zij kregen hier een

een collectie hedendaagse kunst en

verschillende scholen, samen met een

podium om gedeeltes van de collecties

vormgeving getoond. Hierin werden

aantal museumdocenten. Zij introduceren

te presenteren. Daarnaast was er De

onder andere kunstwerken getoond van

kunst op een interactieve manier,

Bouwkeet. Een plek waar publiek

Andy Warhol, Piet Mondriaan en Gerrit

onder leerlingen uit het basisonderwijs

workshops kon volgen en vragen kon

Rietveld. Tijdens het project ‘Your Name

en voortgezet onderwijs. Voor deze

stellen over het bouwproces van het

in Lights’ van John B., konden mensen

interactieve lessen is speciaal lesmateriaal

Stedelijk Museum.

hun naam achterlaten op de website. De

ontwikkeld. Hiermee betrekt het Stedelijk

Met Stedelijk in de Stad, werkte het

namen verschenen op een L.E.D. scherm

Museum ook haar jonge publiek bij het

The Temporary 1 & 2

voor het Stedelijk Museum. Zo kreeg het

museum, maar vooral bij het belang van

In 2010 was het oude Stedelijk Museum

publiek haar eigen 15 seconds of fame.

kunst en cultuur.

op het Museumplein gerenoveerd. Het

Kansrijk vs. Kansarm

Column

Tekst: Cynthia Dekker

bouwteam kon beginnen met de aanbouw

Temporary @

Tijdens de verbouwing verveelt de

van het nieuwe, moderne gedeelte.

Sinds 9 oktober 2011 bevindt het

organisatie van het Stedelijk Museum zich

Tegelijkertijd kreeg het Stedelijk Museum

museum zich in de laatste bouwfase.

niet, in tegendeel. Het Stedelijk Museum

Talent of ambitie om je te profileren in de culturele sector is

Er is ook een keerzijde. Voorstanders van bezuinigingen zeggen

de kans haar collectie te tonen in het

Hiervoor moest het museum opnieuw

is ontplooit tot een ware publiekstrekker.

uniek. Toch zijn er tal van ambitieuze acteurs en actrices, die het

dat de bezuinigingen de creativiteit juist ten goede komt. Zij

gerenoveerde, oude gebouw. Met ‘The

de deuren sluiten. ‘Temporary Stedelijk

Als mensen niet naar het museum

tegenwoordig steeds lastiger krijgen om de weg naar de culturele

vinden subsidies voor de culturele sector niet vanzelfsprekend.

Temporary Stedelijk’ en ‘Temporary

3: Stedelijk @’ is een nieuw project,

kunnen komen dan komt het museum

wereld te vinden. Zouden toonaangevende acteurs van de jaren

De productiehuizen die nu onder druk staan moeten gaan

Stedelijk 2’, kon het Stedelijk Museum de

waarbij het Stedelijk Museum samen

naar de mensen, dacht de organisatie.

tachtig zoals Pia Douwes, ooit de kans hebben gehad om zich

samenwerken. Echter, lost dit het probleem van arbeidsplaatsen

deuren weer openen voor publiek. ‘The

werkt met andere culturele instellingen.

Het publiek is op een persoonlijke en

in deze tijd te ontwikkelen tot één van de beste acteurs van

niet op. Productiehuizen blijven nodig. Het is de enige plek waar

Temporary Stedelijk’ stond in het teken

Dit zijn instelling als het Koninklijk

interactieve manier benadert, dit zorgt voor

Nederland?

talent de kans krijgt om een nieuwe innovatieve manier van

van ‘tijdelijkheid’. De tentoonstellingen

Concertgebouworkest, de Universiteit van

indrukwekkende, culturele belevenissen.

‘Taking Place’ en ‘Past/Present/Future’

Amsterdam, de Appel arts centre en de

De jaren tijdens de verbouwing zijn een

Het wordt artistiekelingen maar wat lastig gemaakt. Vroeger

waren een succes.

Rijksakademie. Het museum is hier actief

unieke periode voor het museum, met

konden jonge acteurs zich aansluiten bij een toneelgezelschap.

Cultuur mecenaat binnen deze sector is van dringend belang, om

met tentoonstellingen, evenementen,

vele mooie ervaringen. De band met

Aldaar konden zij beleven hoe het theater werkveld in elkaar stak.

aanstromende een eerlijke plaats binnen het culturele landschap te

muziekuitvoeringen en meer.

het Amsterdamse publiek is er des te

Tegenwoordig is er geen plek voor jong talent.

bieden. Wellicht dat daardoor meer productiehuizen blijven bestaan.

De organisatie merkte eerder op dat interactiviteit met het publiek van groot

theater maken te ontwikkelen.

hechter op geworden. Dit zal in 2012 voor

Daar staan ze dan, pas afgestudeerden in een klein cultureel land

Nu is een Pia Douwes wel een uitzonderlijk talent. Maar als

belang is voor de belevenis. Tijdens

Om kunst en cultuur ook in het onderwijs

een daverend succes zorgen, tijdens de

waar al zoveel talent rondloopt. Een papiertje van de theaterschool is

afgestudeerde in deze tijd, zal zij het toch een stuk lastiger gehad

‘Temporary Stedelijk’ konden bezoekers

meer onder de aandacht te brengen

opening van het nieuwe gebouw.

niet het enige dat telt. Maar tien procent krijgt na hun stage een plaats

hebben. Zou Pia daar zelf wel eens bij stil staan? Het is voor haar

binnen een ensemble. De meeste acteurs en actrices zijn inwisselbaar

niet meer belangrijk. Pia, blijf jij maar vooruitkijken en kijk vooral

geworden. Met andere woorden, voor jouw honderd anderen!

niet achter om!

40

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

41

focus op miss saigon Tekst: Nick Peetoom

Nieuw talent

Schittert in Miss Saigon

D

e spectaculaire musical Miss

Terwijl Kim voor het eerst aan het werk

willen wij de talenten dan ook graag een

Saigon is terug op de planken!

is loopt ze haar grote liefde tegen het lijf.

kans bieden, van ensemble tot hoofdrol.”

Na Scheveningen (1996-

De jonge Amerikaanse soldaat Chris. Na

1999) is nu Utrecht het podium voor deze

een lange avond belanden Kim en Chris

In Scheveningen werden de rollen

oorlogsdrama. De show zit barstensvol

in het kleine hutje van Kim. Vanaf dat

nog verdeeld onder de ervaren Linda

nieuw talent. Met de nieuwe cast is

moment gaat alles erg snel. Soms te snel,

Wagenmakers en Tony Neef. In de nieuwe

Miss Saigon nog altijd een verbluffend

waardoor het voor de kijker niet te volgen

versie van de musical worden de rollen

theaterstuk. Een stuk over verscheurde

is. Na een korte en bizarre periode in

gespeeld door twee nieuwe talenten. Kim

harten en een meedogenloze oorlog.

Vietnam, moet Chris naar Amerika. Saigon

wordt gespeeld door Na- Young Jeon. en

wordt veroverd door Vietcong soldaten.

Chris door Ton Sieben. Ook nu schitteren

Miss Saigon speelt zich af tijdens de

De droom om samen oud te worden, spat

Kim en Chris in hun nieuwe gedaantes.

Vietnamoorlog. Het is 1975 en de laatste

hierdoor abrupt uiteen. Toch hoopt Kim op

De dramatische en hartverscheurende

weken van de bloederige oorlog zijn

de terugkeer van Chris. De avonturen van

songteksten worden prachtig vertaald door

aangebroken. Kim is een jonge, arme

Kim en Chris lopen anders dan verwacht.

deze verse talenten.

jaar. Kim werkt in een nachtclub in Saigon

Nieuw talent

De Regelaar is nog wel een bekende uit

(Vietnam). De nachtclub van De Regelaar.

Het publiek dat heen gaat voor bekende

het oude Miss Saigon. Stanley Burleson

Een komische man die een positieve

gezichten, komt van een koude douche

speelt De Regelaar met veel flair. De

draai probeert te geven aan de oorlog. Hij

thuis. Joop van den Ende heeft bewust

Regelaar is de komische noot binnen de

profiteert van de Amerikaanse soldaten,

gekozen voor de veelal onbekende cast.

hartverscheurende musical. Hij probeert

die al dagen geen vrouwelijk lichaam

Zo vertelt hij in het programmaboekje:

met zijn passie voor ondernemerschap het

hebben gezien. Toch heeft De Regelaar

“Joop van den Ende Theaterproducties

hoofd boven water te houden. Dit doet

stiekem een Amerikaanse droom. Hij wil in

is verantwoordelijk voor de kansen van

hij op allerlei gekke manieren. Stanley

Amerika zijn toekomst opbouwen.

talenten. Met de musical Miss Saigon

Burleson is met deze rol de meest ervaren

Vietnameese wees. Slechts zeventien

Na- Young Jeon als Kim | Fotografie: Roy Beusker

Een schokkende musical met veel drama. Dat dit is gebaseerd op een waargebeurd verhaal maakt het a­llemaal nog veel intenser.

acteur binnen de cast. Stanley heeft onder andere gespeeld in de musicals Les Misérables, De 3 Musketiers en Beauty and the Beast.

februari 2012 | Foyer

43

focus op miss saigon Tekst: Nick Peetoom

Nieuw talent

Schittert in Miss Saigon

D

e spectaculaire musical Miss

Terwijl Kim voor het eerst aan het werk

willen wij de talenten dan ook graag een

Saigon is terug op de planken!

is loopt ze haar grote liefde tegen het lijf.

kans bieden, van ensemble tot hoofdrol.”

Na Scheveningen (1996-

De jonge Amerikaanse soldaat Chris. Na

1999) is nu Utrecht het podium voor deze

een lange avond belanden Kim en Chris

In Scheveningen werden de rollen

oorlogsdrama. De show zit barstensvol

in het kleine hutje van Kim. Vanaf dat

nog verdeeld onder de ervaren Linda

nieuw talent. Met de nieuwe cast is

moment gaat alles erg snel. Soms te snel,

Wagenmakers en Tony Neef. In de nieuwe

Miss Saigon nog altijd een verbluffend

waardoor het voor de kijker niet te volgen

versie van de musical worden de rollen

theaterstuk. Een stuk over verscheurde

is. Na een korte en bizarre periode in

gespeeld door twee nieuwe talenten. Kim

harten en een meedogenloze oorlog.

Vietnam, moet Chris naar Amerika. Saigon

wordt gespeeld door Na- Young Jeon. en

wordt veroverd door Vietcong soldaten.

Chris door Ton Sieben. Ook nu schitteren

Miss Saigon speelt zich af tijdens de

De droom om samen oud te worden, spat

Kim en Chris in hun nieuwe gedaantes.

Vietnamoorlog. Het is 1975 en de laatste

hierdoor abrupt uiteen. Toch hoopt Kim op

De dramatische en hartverscheurende

weken van de bloederige oorlog zijn

de terugkeer van Chris. De avonturen van

songteksten worden prachtig vertaald door

aangebroken. Kim is een jonge, arme

Kim en Chris lopen anders dan verwacht.

deze verse talenten.

jaar. Kim werkt in een nachtclub in Saigon

Nieuw talent

De Regelaar is nog wel een bekende uit

(Vietnam). De nachtclub van De Regelaar.

Het publiek dat heen gaat voor bekende

het oude Miss Saigon. Stanley Burleson

Een komische man die een positieve

gezichten, komt van een koude douche

speelt De Regelaar met veel flair. De

draai probeert te geven aan de oorlog. Hij

thuis. Joop van den Ende heeft bewust

Regelaar is de komische noot binnen de

profiteert van de Amerikaanse soldaten,

gekozen voor de veelal onbekende cast.

hartverscheurende musical. Hij probeert

die al dagen geen vrouwelijk lichaam

Zo vertelt hij in het programmaboekje:

met zijn passie voor ondernemerschap het

hebben gezien. Toch heeft De Regelaar

“Joop van den Ende Theaterproducties

hoofd boven water te houden. Dit doet

stiekem een Amerikaanse droom. Hij wil in

is verantwoordelijk voor de kansen van

hij op allerlei gekke manieren. Stanley

Amerika zijn toekomst opbouwen.

talenten. Met de musical Miss Saigon

Burleson is met deze rol de meest ervaren

Vietnameese wees. Slechts zeventien

Na- Young Jeon als Kim | Fotografie: Roy Beusker

Een schokkende musical met veel drama. Dat dit is gebaseerd op een waargebeurd verhaal maakt het a­llemaal nog veel intenser.

acteur binnen de cast. Stanley heeft onder andere gespeeld in de musicals Les Misérables, De 3 Musketiers en Beauty and the Beast.

februari 2012 | Foyer

43

Verwarrende vervolg

dromen. Wanneer Chris te horen krijgt dat hij een

Het is 1978. Hoe Chris en Kim precies uit elkaar

zoon heeft van Kim, gaat hij met Ellen naar het

zijn gegaan is niet duidelijk en dat is verwarrend. Dit

armzalige Bangkok. Kim wacht daar al jaren op hem

leidt enigszins af van de rest van het stuk dat nog

en verwacht ooit met hem te trouwen. Als Chris

duurt tot de pauze. Een prachtig stuk waarin officier

terugkeert verbetert dit de situatie niet. Hij zit in een

Thuy opduikt, Kim’s beloofde echtgenoot. Hij wilt

tweestrijd tussen Kim en Ellen. Beide vrouwen treffen

trouwen met Kim, maar zij ziet dit niet zitten. Als

elkaar voor het eerst in de hotelkamer van Chris.

Kim dan ook nog eens een driejarige zoontje blijkt te

Een heftige scène met een staaltje acteerwerk van

hebben wordt Thuy woedend. Dit dwingt Kim tot een

de hoogste plank. Een tranendal met dramatische

vreselijke misdaad ter bescherming van haar zoon.

songteksten. Prachtig gespeeld door Na- Young Jeon

Een prachtige scène met veel drama. De zang en

en Brigitte Heizer.

muziek zijn perfect op elkaar afgestemd, dit geldt voor de hele musical. Het orkest speelt constant prachtige

Tragisch liefdesverhaal

ondersteunende muziek, wat de tragedie van het

De constante depressie van Kim’s leven in Vietnam

shockerende verhaal overbrengt op het publiek. Soms

escaleert tijdens het onverwachte, tragische einde.

overstemd het orkest, onder leiding van Marcel

Een einde van verscheurde harten, verscheurd door

Visser, de zang enigszins. Hoewel de stemmen van de

de liefde, de vreselijke oorlog en de nasleep daarvan.

hoofdpersonen prachtig zijn afgestemd op bijvoorbeeld de ijzersterke saxofoonsolo.

Er is veel bezuinigd op de musical, vergeleken met dertien jaar geleden. Geen dure cast en geen

Verschillende culturen

dure decorstukken. Zo was er voorheen een echte

Kim, haar zoontje en De Regelaar willen beide naar

helicopter tijdens de vluchtscéne van Chris. Nee, de

Amerika. Kim wilt naar Chris en De Regelaar wilt daar

helicopter is vervangen door een 3D-helicopter. Zeker

zijn droom opbouwen. Eerst vluchten zij naar Bangkok

een minpunt voor de kijker die de musical al eens in

voor een visum. Tijdens de pauze vraagt iedereen zich

Scheveningen heeft bezocht.

af hoe Kim en Chris nou precies uit elkaar zijn gegaan.

Dit wordt in de tweede helft van het theaterstuk

Miss Saigon is een schokkende musical met veel

meer dan duidelijk. Spectaculaire scènes volgen

dramatische scènes. Dat dit is gebaseerd op een

elkaar op. Een flashback laat het hartverscheurende

waar gebeurd verhaal maakt het allemaal nog veel

afscheid tussen Chris en Kim zien. Het hoogtepunt

intenser. De goed geacteerde, tragische scènes

van de musical, waarvan het hele publiek kippenvel

worden uitstekend uitgebeeld door de nieuwe

krijgt. Vervolgens gaat het stuk weer terug naar

talenten. De kleine minpuntjes, als de nephelikopter

de realiteit waar scènes van Amerika en Bangkok

en het overstemmende orkest, wegen niet op tegen

elkaar afwisselen. Bangkok met al haar hectiek en

de spectaculaire hoogtepunten binnen de show.

knipperende reclame verlichting. Een perfecte plek

Miss Saigon, het indrukwekkende verhaal van een

voor De Regelaar om geld te verdienen zodat hij, Kim

weerloos meisje in een meedogenloze oorlog. Een

en haar zoon naar Amerika kunnen.

echte aanrader, voor degene die musical nog niet heeft gezien!

In Amerika zit Chris met zijn nieuwe vrouw Ellen (gespeeld door Brigitte Heitzer). In een mooie scène

Miss Saigon is te zien in het Beatrixtheater Utrecht,

is te zien dat Chris en Kim nog altijd van elkaar

vanaf 19 september 2011.

44

Foyer | februari 2012 Chris tijdens de ontsnappingscéne | Fotografie: Roy Beusker

Verwarrende vervolg

dromen. Wanneer Chris te horen krijgt dat hij een

Het is 1978. Hoe Chris en Kim precies uit elkaar

zoon heeft van Kim, gaat hij met Ellen naar het

zijn gegaan is niet duidelijk en dat is verwarrend. Dit

armzalige Bangkok. Kim wacht daar al jaren op hem

leidt enigszins af van de rest van het stuk dat nog

en verwacht ooit met hem te trouwen. Als Chris

duurt tot de pauze. Een prachtig stuk waarin officier

terugkeert verbetert dit de situatie niet. Hij zit in een

Thuy opduikt, Kim’s beloofde echtgenoot. Hij wilt

tweestrijd tussen Kim en Ellen. Beide vrouwen treffen

trouwen met Kim, maar zij ziet dit niet zitten. Als

elkaar voor het eerst in de hotelkamer van Chris.

Kim dan ook nog eens een driejarige zoontje blijkt te

Een heftige scène met een staaltje acteerwerk van

hebben wordt Thuy woedend. Dit dwingt Kim tot een

de hoogste plank. Een tranendal met dramatische

vreselijke misdaad ter bescherming van haar zoon.

songteksten. Prachtig gespeeld door Na- Young Jeon

Een prachtige scène met veel drama. De zang en

en Brigitte Heizer.

muziek zijn perfect op elkaar afgestemd, dit geldt voor de hele musical. Het orkest speelt constant prachtige

Tragisch liefdesverhaal

ondersteunende muziek, wat de tragedie van het

De constante depressie van Kim’s leven in Vietnam

shockerende verhaal overbrengt op het publiek. Soms

escaleert tijdens het onverwachte, tragische einde.

overstemd het orkest, onder leiding van Marcel

Een einde van verscheurde harten, verscheurd door

Visser, de zang enigszins. Hoewel de stemmen van de

de liefde, de vreselijke oorlog en de nasleep daarvan.

hoofdpersonen prachtig zijn afgestemd op bijvoorbeeld de ijzersterke saxofoonsolo.

Er is veel bezuinigd op de musical, vergeleken met dertien jaar geleden. Geen dure cast en geen

Verschillende culturen

dure decorstukken. Zo was er voorheen een echte

Kim, haar zoontje en De Regelaar willen beide naar

helicopter tijdens de vluchtscéne van Chris. Nee, de

Amerika. Kim wilt naar Chris en De Regelaar wilt daar

helicopter is vervangen door een 3D-helicopter. Zeker

zijn droom opbouwen. Eerst vluchten zij naar Bangkok

een minpunt voor de kijker die de musical al eens in

voor een visum. Tijdens de pauze vraagt iedereen zich

Scheveningen heeft bezocht.

af hoe Kim en Chris nou precies uit elkaar zijn gegaan.

Dit wordt in de tweede helft van het theaterstuk

Miss Saigon is een schokkende musical met veel

meer dan duidelijk. Spectaculaire scènes volgen

dramatische scènes. Dat dit is gebaseerd op een

elkaar op. Een flashback laat het hartverscheurende

waar gebeurd verhaal maakt het allemaal nog veel

afscheid tussen Chris en Kim zien. Het hoogtepunt

intenser. De goed geacteerde, tragische scènes

van de musical, waarvan het hele publiek kippenvel

worden uitstekend uitgebeeld door de nieuwe

krijgt. Vervolgens gaat het stuk weer terug naar

talenten. De kleine minpuntjes, als de nephelikopter

de realiteit waar scènes van Amerika en Bangkok

en het overstemmende orkest, wegen niet op tegen

elkaar afwisselen. Bangkok met al haar hectiek en

de spectaculaire hoogtepunten binnen de show.

knipperende reclame verlichting. Een perfecte plek

Miss Saigon, het indrukwekkende verhaal van een

voor De Regelaar om geld te verdienen zodat hij, Kim

weerloos meisje in een meedogenloze oorlog. Een

en haar zoon naar Amerika kunnen.

echte aanrader, voor degene die musical nog niet heeft gezien!

In Amerika zit Chris met zijn nieuwe vrouw Ellen (gespeeld door Brigitte Heitzer). In een mooie scène

Miss Saigon is te zien in het Beatrixtheater Utrecht,

is te zien dat Chris en Kim nog altijd van elkaar

vanaf 19 september 2011.

44

Foyer | februari 2012 Chris tijdens de ontsnappingscéne | Fotografie: Roy Beusker

focus op Notenkraker Tekst: Wendy Schouten

De Muizenkoning | Fotografie: Angela Sterling

Clara en de Notenkraker | Fotografie: Angela Sterling

Notenkraker H

46

Foyer | februari 2012

In deze voorstelling heeft het Duitse platteland plaats gemaakt

Hartverwarmend

voor de Amsterdamse grachten van begin 20e eeuw. De dansers

In het stuk worden prachtige solo’s goed afgewisseld met

schaatsen hier op magische wijze zonder ijs door een prachtig

groepsdans. Het publiek wordt aangenaam verrast door de

winters decor. Moderne technieken zorgen ervoor, dat een vals

eenheid, die de dansers vormen. Met harmonieuze souplesse

perspectief is gecreëerd. De kijker lijkt vanaf de kade naar de menigte

en elegantie dansen de ballerina’s als sneeuwvlokjes, muizen of

Magische vertelling

op het ijs te kijken. Ook sneeuw ontbreekt niet. Alles is uit de kast

elfjes over het podium.

Het verhaal van de Duitse schrijver E.T.A.

getrokken om de betoverende vertelling werkelijkheid te maken.

en de Muizenkoning

et Nationale Ballet prijst de kerstvoorstelling van 2011 met een verleidelijke spreuk:“Rond de kerstdagen met de familie naar de Notenkraker”: Een traditie die in het buitenland al jaren in stand wordt gehouden.

Afgelopen december was het eindelijk ook mogelijk in Nederland. In het Muziektheater Amsterdam zijn maar liefst 16 voorstellingen opgevoerd over de bekendste Notenkraker en zijn aartsrivaal, de Muizenkoning.

De Notenkraker en de Muizenkoning | Fotografie: Deen van Meer

Hoffman vertelt over een meisje dat met

Een glansrol is weggelegd voor de kinderen van de

kerstavond een prachtige Notenkraker

Het meisje, genaamd Clara, kijkt vanuit haar raam naar de

balletacademie, die in de rol van tinnen soldaatjes ieders hart

krijgt. Wanneer het meisje in diepe slaap

neer dwarrelende sneeuwvlokken. Ze maakt zich klaar voor

weten te verwarmen. Een enkel pasje uit de maat wordt deze

is, komt deze notenkraker tot leven en

het grote feest. In deze versie viert Clara geen kerst, maar

talentjes niet verweten.

beschermt haar van de Muizenkoning, die

Sinterklaasavond. Een verrassend element dat het verhaal voor

haar wil ontvoeren.

menig Nederlander een stuk herkenbaarder maakt. De Pieten

Nederlands decembergevoel

Het sprookje is in 1892 door Marius

dansen op het podium met de dynamiek en souplesse die hen

Aandacht voor het verhaal, het ballet en de techniek levert een

Petipa en Lev Ivanov bewerkt tot

kenmerkt. Clara krijgt haar Notenkraker. In haar dromen dansen

perfect evenwicht tussen de klassieke dans en het moderne

dansvoorstelling voor de keizer van

ze een elegante pas-de-deux. Totdat de Muizenkoning het huis

decor. Toer van Schaijk en Wayne Eagling hebben hun

Rusland. Tot op heden wordt het

binnenvalt met zijn leger. Maar voordat de Muizenkoning Clara

Notenkraker een Nederlands decembergevoel weten te mee te

legendarische stuk wereldwijd succesvol

kan ontvoeren danst een legioen tinnen soldaatjes het podium op.

geven: De Notenkraker en de Muizenkoning nodigt het gehele

in verschillende uitvoeringen gedanst.

Onder leiding van de Notenkraker bevechten ze de Muizenkoning.

gezin uit voor een betoverende familieavond.

Choreografen Toer van Schaijk en Wayne

Om aan de muizen te ontsnappen vluchten Clara en haar

Eagling hebben voor Het Nationale Ballet

Notenkraker in een toverlantaarn. Hier verdwijnen ze in een

De Notenkraker en de Muizenkoning is van 15 december 2011

een eigentijdse versie gemaakt.

magische wereld waar Aziatische landschappen zich afwisselen.

tot 1 januari 2012 in het Muziektheater Amsterdam.

februari 2012 | Foyer

47

focus op Notenkraker Tekst: Wendy Schouten

De Muizenkoning | Fotografie: Angela Sterling

Clara en de Notenkraker | Fotografie: Angela Sterling

Notenkraker H

46

Foyer | februari 2012

In deze voorstelling heeft het Duitse platteland plaats gemaakt

Hartverwarmend

voor de Amsterdamse grachten van begin 20e eeuw. De dansers

In het stuk worden prachtige solo’s goed afgewisseld met

schaatsen hier op magische wijze zonder ijs door een prachtig

groepsdans. Het publiek wordt aangenaam verrast door de

winters decor. Moderne technieken zorgen ervoor, dat een vals

eenheid, die de dansers vormen. Met harmonieuze souplesse

perspectief is gecreëerd. De kijker lijkt vanaf de kade naar de menigte

en elegantie dansen de ballerina’s als sneeuwvlokjes, muizen of

Magische vertelling

op het ijs te kijken. Ook sneeuw ontbreekt niet. Alles is uit de kast

elfjes over het podium.

Het verhaal van de Duitse schrijver E.T.A.

getrokken om de betoverende vertelling werkelijkheid te maken.

en de Muizenkoning

et Nationale Ballet prijst de kerstvoorstelling van 2011 met een verleidelijke spreuk:“Rond de kerstdagen met de familie naar de Notenkraker”: Een traditie die in het buitenland al jaren in stand wordt gehouden.

Afgelopen december was het eindelijk ook mogelijk in Nederland. In het Muziektheater Amsterdam zijn maar liefst 16 voorstellingen opgevoerd over de bekendste Notenkraker en zijn aartsrivaal, de Muizenkoning.

De Notenkraker en de Muizenkoning | Fotografie: Deen van Meer

Hoffman vertelt over een meisje dat met

Een glansrol is weggelegd voor de kinderen van de

kerstavond een prachtige Notenkraker

Het meisje, genaamd Clara, kijkt vanuit haar raam naar de

balletacademie, die in de rol van tinnen soldaatjes ieders hart

krijgt. Wanneer het meisje in diepe slaap

neer dwarrelende sneeuwvlokken. Ze maakt zich klaar voor

weten te verwarmen. Een enkel pasje uit de maat wordt deze

is, komt deze notenkraker tot leven en

het grote feest. In deze versie viert Clara geen kerst, maar

talentjes niet verweten.

beschermt haar van de Muizenkoning, die

Sinterklaasavond. Een verrassend element dat het verhaal voor

haar wil ontvoeren.

menig Nederlander een stuk herkenbaarder maakt. De Pieten

Nederlands decembergevoel

Het sprookje is in 1892 door Marius

dansen op het podium met de dynamiek en souplesse die hen

Aandacht voor het verhaal, het ballet en de techniek levert een

Petipa en Lev Ivanov bewerkt tot

kenmerkt. Clara krijgt haar Notenkraker. In haar dromen dansen

perfect evenwicht tussen de klassieke dans en het moderne

dansvoorstelling voor de keizer van

ze een elegante pas-de-deux. Totdat de Muizenkoning het huis

decor. Toer van Schaijk en Wayne Eagling hebben hun

Rusland. Tot op heden wordt het

binnenvalt met zijn leger. Maar voordat de Muizenkoning Clara

Notenkraker een Nederlands decembergevoel weten te mee te

legendarische stuk wereldwijd succesvol

kan ontvoeren danst een legioen tinnen soldaatjes het podium op.

geven: De Notenkraker en de Muizenkoning nodigt het gehele

in verschillende uitvoeringen gedanst.

Onder leiding van de Notenkraker bevechten ze de Muizenkoning.

gezin uit voor een betoverende familieavond.

Choreografen Toer van Schaijk en Wayne

Om aan de muizen te ontsnappen vluchten Clara en haar

Eagling hebben voor Het Nationale Ballet

Notenkraker in een toverlantaarn. Hier verdwijnen ze in een

De Notenkraker en de Muizenkoning is van 15 december 2011

een eigentijdse versie gemaakt.

magische wereld waar Aziatische landschappen zich afwisselen.

tot 1 januari 2012 in het Muziektheater Amsterdam.

februari 2012 | Foyer

47

Blik op kunst

Tekst: Cynthia Dekker

Theater en beeldende kunst samenbrengen Sferisch DeLaMar Theater

H

et is nu een jaar geleden dat

samenwerking met andere producenten,

het DeLaMar theater in een

kan er geprobeerd worden de

nieuwe gedaante haar deuren

programmering meer aan te laten sluiten

opende. Met een podium dat toereikend is

bij het imago van het DeLaMar Theater.

voor een diversiteit aan toneelspelers.

DeLaMar Theater | Alle fotografie: Jan Theun van Rees

‘ DELAMAR: een theater met een eeuwen oude traditie’

Het is een plaats geworden waar

Aantrekkingskracht

beeldende kunst en theater elkaar treffen.

Vanaf het ontstaan van de VandenEnde Foundation stond er een belangrijke

Bij een excentriek en veelzijdig theater

doelstelling voorop. Een kunsthuis maken

hoort meer dan alleen toneel. Een muur

in Nederland, waar de drie doelstellingen

vol prachtige schilderijen nodigt uit, om

zouden samenkomen: ontwikkeling van

van de foyers te genieten. ‘Zowel theater

jong talent, cultureel ondernemerschap

als beeldende kunst kunnen samen

en cultuureducatie. Jaarlijks zal de

zoveel meer teweeg brengen’, aldus

VandenEnde Foundation één miljoen

Janine van den Ende. Vijf Nederlandse

euro beschikbaar stellen voor speciale

kunstfotografen krijgen de opdracht kunst

producties. Het DeLaMar telt ruim

voor het DeLaMar theater te maken.

1500 stoelen. Deze worden avonden

Erwin Olaf, Viviane Sassen, Hans

lang gevuld. Het theater heeft iets

Eijkelboom, Cuny Jansen en Koos Breukel

eigenaardigs. Sommige noemen het ook

sieren het DeLaMar met hun eigengereide

wel aantrekkingskracht. Wat er mede voor

kunstwerken.

zorgt dat verschillende artiesten alleen daar willen spelen. Een karakter dat gevormd is

Zelf produceren

in een eeuwen oude geschiedenis, maar

Het bijzondere theater gaat het komende

hoe is dat dan allemaal zo gekomen?

jaar een belangrijke sprong maken, door zelf toneel te produceren. De producties

Geschiedenis

zullen exclusief te zien zijn in het DeLaMar

De bekende plek heeft een ontstaans-

Theater. Door zelf te produceren of in

geschiedenis in 1840, als er tussen

februari 2012 | Foyer

49

Blik op kunst

Tekst: Cynthia Dekker

Theater en beeldende kunst samenbrengen Sferisch DeLaMar Theater

H

et is nu een jaar geleden dat

samenwerking met andere producenten,

het DeLaMar theater in een

kan er geprobeerd worden de

nieuwe gedaante haar deuren

programmering meer aan te laten sluiten

opende. Met een podium dat toereikend is

bij het imago van het DeLaMar Theater.

voor een diversiteit aan toneelspelers.

DeLaMar Theater | Alle fotografie: Jan Theun van Rees

‘ DELAMAR: een theater met een eeuwen oude traditie’

Het is een plaats geworden waar

Aantrekkingskracht

beeldende kunst en theater elkaar treffen.

Vanaf het ontstaan van de VandenEnde Foundation stond er een belangrijke

Bij een excentriek en veelzijdig theater

doelstelling voorop. Een kunsthuis maken

hoort meer dan alleen toneel. Een muur

in Nederland, waar de drie doelstellingen

vol prachtige schilderijen nodigt uit, om

zouden samenkomen: ontwikkeling van

van de foyers te genieten. ‘Zowel theater

jong talent, cultureel ondernemerschap

als beeldende kunst kunnen samen

en cultuureducatie. Jaarlijks zal de

zoveel meer teweeg brengen’, aldus

VandenEnde Foundation één miljoen

Janine van den Ende. Vijf Nederlandse

euro beschikbaar stellen voor speciale

kunstfotografen krijgen de opdracht kunst

producties. Het DeLaMar telt ruim

voor het DeLaMar theater te maken.

1500 stoelen. Deze worden avonden

Erwin Olaf, Viviane Sassen, Hans

lang gevuld. Het theater heeft iets

Eijkelboom, Cuny Jansen en Koos Breukel

eigenaardigs. Sommige noemen het ook

sieren het DeLaMar met hun eigengereide

wel aantrekkingskracht. Wat er mede voor

kunstwerken.

zorgt dat verschillende artiesten alleen daar willen spelen. Een karakter dat gevormd is

Zelf produceren

in een eeuwen oude geschiedenis, maar

Het bijzondere theater gaat het komende

hoe is dat dan allemaal zo gekomen?

jaar een belangrijke sprong maken, door zelf toneel te produceren. De producties

Geschiedenis

zullen exclusief te zien zijn in het DeLaMar

De bekende plek heeft een ontstaans-

Theater. Door zelf te produceren of in

geschiedenis in 1840, als er tussen

februari 2012 | Foyer

49

Theater

de Marnixstraat en de Leidsekade

is aan grondige renovatie toe en de

een statig pand gebouwd wordt. Een

gemeente kan dit niet meer opbrengen.

sociĂŤteitsgebouw. Willem van Rijn geeft

De Foundation legt een plan neer.

het gebouw ernaast de naam Bellevue.

Een aanwinst voor de stad Amsterdam.

De panden kregen een nationalistisch

De programmering richt zich vooral op

tintje, om het Amsterdamse

kwalitatief theater in de traditie van het

verenigingsleven weer leven in te blazen.

voormalige Nieuwe DeLaMar. Artiesten

instituut

krijgen de mogelijkheid langere periodes Helaas zijn de gebouwen tijdens de oorlog

op te treden.

in vlammen op gegaan, doordat een verzetsgroep het in de brand stook.

Op 23 september 2009 wordt de eerste

Er werd opnieuw gebouwd. Door architect

steen gelegd door Joop en Janine van

en aannemer Piet Grossouw, de bekende

den Ende. Het lijkt op het oorspronkelijke

echtgenoot van ons allen bekende Fien

gebouw uit 1887. Nu, 122 jaar later, wordt

de La Mar. Door geldnood van Grossouw

het opnieuw eigentijds en karakteristiek

neemt in 1952 Wim Sonneveld de leiding

opgebouwd voor een breed publiek.

over. Samen met Piet Meerburg en Paul

De ingrijpende renovatie heeft heel wat

Kijzer heropenen zij het theater weer.

mogelijk gemaakt in het theater. Door

In die tijd is de oudejaarsconference

moderne elementen, met respect voor het

nog een belangrijke pijler, waardoor het

verleden en de warmte die bij het theater

DeLaMar landelijke bekendheid krijgt.

hoort, is dit inspirerende theater geschikt

Jaren gaan voorbij en het theater aan de

De bezoekers worden verrast en ontroerd

Marnixstraat krijgt te maken met hevig

van het opmerkelijke theater. Hierdoor zal

verval. Wethouder Hannah Belliot benadert

het publiek met respect kijken naar wat

de VandenEnde Foundation. Het theater

kwalitatief theater ons land te bieden heeft.

voor verschillende arrangementen.

februari 2012 | Foyer Bronbeeld: Theater Instituut Nederland

51

Theater

de Marnixstraat en de Leidsekade

is aan grondige renovatie toe en de

een statig pand gebouwd wordt. Een

gemeente kan dit niet meer opbrengen.

sociĂŤteitsgebouw. Willem van Rijn geeft

De Foundation legt een plan neer.

het gebouw ernaast de naam Bellevue.

Een aanwinst voor de stad Amsterdam.

De panden kregen een nationalistisch

De programmering richt zich vooral op

tintje, om het Amsterdamse

kwalitatief theater in de traditie van het

verenigingsleven weer leven in te blazen.

voormalige Nieuwe DeLaMar. Artiesten

instituut

krijgen de mogelijkheid langere periodes Helaas zijn de gebouwen tijdens de oorlog

op te treden.

in vlammen op gegaan, doordat een verzetsgroep het in de brand stook.

Op 23 september 2009 wordt de eerste

Er werd opnieuw gebouwd. Door architect

steen gelegd door Joop en Janine van

en aannemer Piet Grossouw, de bekende

den Ende. Het lijkt op het oorspronkelijke

echtgenoot van ons allen bekende Fien

gebouw uit 1887. Nu, 122 jaar later, wordt

de La Mar. Door geldnood van Grossouw

het opnieuw eigentijds en karakteristiek

neemt in 1952 Wim Sonneveld de leiding

opgebouwd voor een breed publiek.

over. Samen met Piet Meerburg en Paul

De ingrijpende renovatie heeft heel wat

Kijzer heropenen zij het theater weer.

mogelijk gemaakt in het theater. Door

In die tijd is de oudejaarsconference

moderne elementen, met respect voor het

nog een belangrijke pijler, waardoor het

verleden en de warmte die bij het theater

DeLaMar landelijke bekendheid krijgt.

hoort, is dit inspirerende theater geschikt

Jaren gaan voorbij en het theater aan de

De bezoekers worden verrast en ontroerd

Marnixstraat krijgt te maken met hevig

van het opmerkelijke theater. Hierdoor zal

verval. Wethouder Hannah Belliot benadert

het publiek met respect kijken naar wat

de VandenEnde Foundation. Het theater

kwalitatief theater ons land te bieden heeft.

voor verschillende arrangementen.

februari 2012 | Foyer Bronbeeld: Theater Instituut Nederland

51

theater instituut

Onze Nederlandse

Theatergeschiedenis

Tekst: Wendy Schouten

52

Foyer | februari 2012

D

at Nederland een land

Theatergeschiedenis

aan. Na deze succesvolle samenwerking

is dat schreeuwt om

De collectie van het Theater Instituut

heeft de foundation tot aan 2009

cultuur is sinds de

reikt terug tot aan begin 17e eeuw. Het

verschillende schenkingen gedaan aan

bezuinigingsplannen wel duidelijk geworden.

tijdperk waarin straattoneel zijn weg naar

diverse boekuitgaven en exposities.

Kunst en cultuur zijn onherroepelijk

de binnenpodia vond. Een belangrijk stukje

De laatste en omvangrijkste financiële

verbonden aan de Nederlandse samenleving.

historie dat heeft bijgedragen aan onze

injectie betreft de bijdrage aan een

Ons kleine landje heeft een rijke historie

hedendaagse theaterkunst.

website: www.eenlevenlangtheater.nl.

Deze eregallerij is de grootste online

aan theaterkunst. Het Theater Instituut Nederland (TIN) verzamelt en presenteert

Het TIN zorgt ervoor dat deze kennis

collectie van Nederlandse theater

‘onze’ Nederlandse theatergeschiedenis in

bewaard blijft. Het instituut verzamelt

persoonlijkheden.

verschillende vormen.

‘teksten, foto’s, audio- en video opnames, affiches, kostuums, recensies en nog

In jubileum uitgave van 10 jaar kansen

Wat begon als theatermuseum in 1924

veel meer’. Het TIN structureert en

geven ligt TIN-directeur Henk Scholten

is uitgegroeid tot de hedendaagse

beheert deze gegevens voor educatieve

het belang van dit historische overzicht toe:

erfgoedinstelling en sectorinstituut. Maar

en promotionele doeleinden. Daarnaast

“Dankzij het visuele materiaal worden deze

waarvan kennen we het TIN? Wat doet

heeft het instituut met deze gegevens

theaterpersoonlijkheden op een andere

dit instituut precies voor de cultuursector?

een database kunnen opstellen van alle in

manier toegankelijk dan in een boek.”

Het Tin verklaart: “Als sectorinstituut

Nederland gespeelde voorstellingen.

Scholten doelt hiermee op de interactieve

ondersteunt het TIN het professionele

Naast het beheren en controleren van

wijze waarop het werk van belangrijke

theater met onder meer internationale

al deze data heeft het TIN ook de taak

theatermakers wordt aangeboden. De

promotie, onderzoek en debat en afstemming

de theatergeschiedenis te presenteren.

website heeft de mogelijkheid een rijke

tussen vraag en aanbod. Het TIN is er voor

Hiervoor gebruikt het instituut verschillende

verzameling aan zeldzame en niet eerder

theaterliefhebbers, professionals, studenten

middelen: Exposities, workshops en de

vertoonde beeld- en geluidsfragmenten te

en wetenschappers, scholieren, docenten

online theaterencyclopedie.

tonen. Dat vind je niet in de boeken.

TIN en VandenEnde

Oog op de toekomst

en media.”

Dat deze rol onmisbaar is, blijkt uit de

Het TIN bewijst met al zijn activiteiten

Wat het TIN betreft stoppen deze sector

massale steunbetuigingen die het TIN de

een belangrijke ondersteunende factor

activiteiten niet in 2013. Zelfs met de

afgelopen periode heeft ontvangen. Nadat

in de culturele sector te zijn. Het is dan

huidige bezuinigingsplannen blijven

het ministerie van OCW aankondigde het

ook geen wonder dat de VandenEnde

projecten zoals de theaterencyclopedie en

TIN in 2013 op te heffen kreeg het Instituut

Foundation het instituut een warm hart

eenlevenlangtheater zich doorontwikkelen

enorme bijstand van cultuurliefhebbend

toedraagt. Sinds 2004 is de foundation

onder initiatief van het TIN. Wie weet

Nederland. Dit heeft ervoor gezorgd dat

financieel betrokken bij bijzondere,

welke rol de VandenEnde Foundation

het TIN in 2013 blijft voortbestaan. Echter

educatieve projecten van het TIN.

hierbij in de toekomst krijgt.

onder één voorwaarde: Het Instituut stopt zijn

De eerste samenwerking betreft de

sectorondersteunende taken, maar zal als

distributie van ‘Allemaal THEATER, een

Het TIN rekent op de belangstelling en steun

Theatermuseum zijn werk voortzetten.

initiatief van de foundation. Het TIN

van het cultuurpubliek. Zo hoopt het TIN door

leverde voor deze dvdbox archiefmateriaal

te vechten met het oog op de toekomst.

februari 2012 | Foyer

53

theater instituut

Onze Nederlandse

Theatergeschiedenis

Tekst: Wendy Schouten

52

Foyer | februari 2012

D

at Nederland een land

Theatergeschiedenis

aan. Na deze succesvolle samenwerking

is dat schreeuwt om

De collectie van het Theater Instituut

heeft de foundation tot aan 2009

cultuur is sinds de

reikt terug tot aan begin 17e eeuw. Het

verschillende schenkingen gedaan aan

bezuinigingsplannen wel duidelijk geworden.

tijdperk waarin straattoneel zijn weg naar

diverse boekuitgaven en exposities.

Kunst en cultuur zijn onherroepelijk

de binnenpodia vond. Een belangrijk stukje

De laatste en omvangrijkste financiële

verbonden aan de Nederlandse samenleving.

historie dat heeft bijgedragen aan onze

injectie betreft de bijdrage aan een

Ons kleine landje heeft een rijke historie

hedendaagse theaterkunst.

website: www.eenlevenlangtheater.nl.

Deze eregallerij is de grootste online

aan theaterkunst. Het Theater Instituut Nederland (TIN) verzamelt en presenteert

Het TIN zorgt ervoor dat deze kennis

collectie van Nederlandse theater

‘onze’ Nederlandse theatergeschiedenis in

bewaard blijft. Het instituut verzamelt

persoonlijkheden.

verschillende vormen.

‘teksten, foto’s, audio- en video opnames, affiches, kostuums, recensies en nog

In jubileum uitgave van 10 jaar kansen

Wat begon als theatermuseum in 1924

veel meer’. Het TIN structureert en

geven ligt TIN-directeur Henk Scholten

is uitgegroeid tot de hedendaagse

beheert deze gegevens voor educatieve

het belang van dit historische overzicht toe:

erfgoedinstelling en sectorinstituut. Maar

en promotionele doeleinden. Daarnaast

“Dankzij het visuele materiaal worden deze

waarvan kennen we het TIN? Wat doet

heeft het instituut met deze gegevens

theaterpersoonlijkheden op een andere

dit instituut precies voor de cultuursector?

een database kunnen opstellen van alle in

manier toegankelijk dan in een boek.”

Het Tin verklaart: “Als sectorinstituut

Nederland gespeelde voorstellingen.

Scholten doelt hiermee op de interactieve

ondersteunt het TIN het professionele

Naast het beheren en controleren van

wijze waarop het werk van belangrijke

theater met onder meer internationale

al deze data heeft het TIN ook de taak

theatermakers wordt aangeboden. De

promotie, onderzoek en debat en afstemming

de theatergeschiedenis te presenteren.

website heeft de mogelijkheid een rijke

tussen vraag en aanbod. Het TIN is er voor

Hiervoor gebruikt het instituut verschillende

verzameling aan zeldzame en niet eerder

theaterliefhebbers, professionals, studenten

middelen: Exposities, workshops en de

vertoonde beeld- en geluidsfragmenten te

en wetenschappers, scholieren, docenten

online theaterencyclopedie.

tonen. Dat vind je niet in de boeken.

TIN en VandenEnde

Oog op de toekomst

en media.”

Dat deze rol onmisbaar is, blijkt uit de

Het TIN bewijst met al zijn activiteiten

Wat het TIN betreft stoppen deze sector

massale steunbetuigingen die het TIN de

een belangrijke ondersteunende factor

activiteiten niet in 2013. Zelfs met de

afgelopen periode heeft ontvangen. Nadat

in de culturele sector te zijn. Het is dan

huidige bezuinigingsplannen blijven

het ministerie van OCW aankondigde het

ook geen wonder dat de VandenEnde

projecten zoals de theaterencyclopedie en

TIN in 2013 op te heffen kreeg het Instituut

Foundation het instituut een warm hart

eenlevenlangtheater zich doorontwikkelen

enorme bijstand van cultuurliefhebbend

toedraagt. Sinds 2004 is de foundation

onder initiatief van het TIN. Wie weet

Nederland. Dit heeft ervoor gezorgd dat

financieel betrokken bij bijzondere,

welke rol de VandenEnde Foundation

het TIN in 2013 blijft voortbestaan. Echter

educatieve projecten van het TIN.

hierbij in de toekomst krijgt.

onder één voorwaarde: Het Instituut stopt zijn

De eerste samenwerking betreft de

sectorondersteunende taken, maar zal als

distributie van ‘Allemaal THEATER, een

Het TIN rekent op de belangstelling en steun

Theatermuseum zijn werk voortzetten.

initiatief van de foundation. Het TIN

van het cultuurpubliek. Zo hoopt het TIN door

leverde voor deze dvdbox archiefmateriaal

te vechten met het oog op de toekomst.

februari 2012 | Foyer

53

achter de schermen Tekst: Wendy Schouten

Het theater biedt een plek voor artiesten om hun passie te ontplooien. Avond

Yoram Janssen is set fotograaf. Hij heeft

aan avond klinkt voor hen het applaus als beloning voor hun harde werken op

al verschillende theaterproducties mogen

het podium. Maar hoe zit dat met al die talenten achter de schermen? Hier

fotograferen en hoopt ooit in het DeLaMar

vinden we nog veel meer harde werkers die we nauwelijks te zien krijgen. In

te fotograferen.

Foyer zetten we twee van deze gepassioneerde theatermakers eens in de

“Al van jongs af aan is fotografie een

schijnwerpers.

hobby van me. Ik heb daarom fotografie gestudeerd aan de HKU. Samen met een vriend heb ik een eigen bedrijf opgezet gespecialiseerd in set fotografie. Een vaste baan als fotograaf bij een succesvol theater is iets waar ik op blijf hopen”.

Frans Zwarts is licht en geluid technicus.

Hij heeft theatertechnieken gestudeerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.

“Ik ben altijd al gefascineerd geweest door de mogelijkheden die licht en geluid te bieden hebben. Als ik met techniek een voorstelling de juiste timing kan geven, de juiste ondersteuning kan bieden, de ‘flow’ kan toebrengen, dan krijg ik kippenvel. En vervolgens de blije gezichten als een project, of zelfs maar een klein effect slaagt! De adrenaline die dan gaat stromen wekt meer energie op en voedt de noodzaak om door te gaan. Theater is de wereld waarin ik me graag begeef en waarin ik graag werk. Toch lonkt er iets voor mij, iets mooiers. Ik zie mezelf als ontwerper, creatief denker in theater, maar ook daarbuiten. Ik zie mezelf hopelijk terug in de detailhandel: lichtontwerpen maken, zowel theatraal als voor winkels.”

54

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

55

achter de schermen Tekst: Wendy Schouten

Het theater biedt een plek voor artiesten om hun passie te ontplooien. Avond

Yoram Janssen is set fotograaf. Hij heeft

aan avond klinkt voor hen het applaus als beloning voor hun harde werken op

al verschillende theaterproducties mogen

het podium. Maar hoe zit dat met al die talenten achter de schermen? Hier

fotograferen en hoopt ooit in het DeLaMar

vinden we nog veel meer harde werkers die we nauwelijks te zien krijgen. In

te fotograferen.

Foyer zetten we twee van deze gepassioneerde theatermakers eens in de

“Al van jongs af aan is fotografie een

schijnwerpers.

hobby van me. Ik heb daarom fotografie gestudeerd aan de HKU. Samen met een vriend heb ik een eigen bedrijf opgezet gespecialiseerd in set fotografie. Een vaste baan als fotograaf bij een succesvol theater is iets waar ik op blijf hopen”.

Frans Zwarts is licht en geluid technicus.

Hij heeft theatertechnieken gestudeerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.

“Ik ben altijd al gefascineerd geweest door de mogelijkheden die licht en geluid te bieden hebben. Als ik met techniek een voorstelling de juiste timing kan geven, de juiste ondersteuning kan bieden, de ‘flow’ kan toebrengen, dan krijg ik kippenvel. En vervolgens de blije gezichten als een project, of zelfs maar een klein effect slaagt! De adrenaline die dan gaat stromen wekt meer energie op en voedt de noodzaak om door te gaan. Theater is de wereld waarin ik me graag begeef en waarin ik graag werk. Toch lonkt er iets voor mij, iets mooiers. Ik zie mezelf als ontwerper, creatief denker in theater, maar ook daarbuiten. Ik zie mezelf hopelijk terug in de detailhandel: lichtontwerpen maken, zowel theatraal als voor winkels.”

54

Foyer | februari 2012

februari 2012 | Foyer

55

denktank

Tekst: Wendy Schouten

Hoge heren spreken De afgelopen tijd is er veel aandacht geweest voor de discutabele bezuinigingen in de cultuursector. Inmiddels zijn deze bezuinigingen een feit. Hoe kan dit plotselinge tekort in de sector worden opgevangen? Drie adviseurs, die allen op hun eigen manier te maken hebben met cultuur, geven hun oplossing voor de bezuiniging op kunst en Cultuur.

‘Ik vind kunst een uiterst belangrijke waarde voor de mens’

Voormalig minister van OCW, Ronald

Pim van Klink is kunsteconoom. Hij werkte in de jaren tachtig op

Gijs Scholten van Aschat heeft als geschoold acteur een groot

Plasterk was nauw betrokken bij de

het ministerie van Cultuur en was mede-architect van het huidige

belang bij de politieke geldstroom voor cultureel educatieve

bezuinigingsplannen. Hij beloofde dat hij

beleidssysteem.

doelen.

kunst juist “minder instrumenteel” wilde inzetten.

“Ik ben niet tegen kunstsubsidies en nooit

‘‘Ze moeten bezuinigen, punt! Het is

“Kunst en cultuur hebben een waarde in

geweest ook. Ik vind kunst een uiterst

een boekhoudkundige kwestie. Het is

zichzelf. Ze geven glans aan het leven. Dat

belangrijke waarde voor de mens en ben

niet ingegeven door een visie op kunst.

heeft een positief effect in de samenleving,

van mening dat de samenleving daarin

Was dat wel zo, dan hadden we samen

op integratie en de economie, maar een

moet investeren. Dat is mijn opvatting

misschien tot oplossingen kunnen

effect is iets anders dan een doel. Het

als burger van deze samenleving en daar

komen. We hadden kunnen kijken naar

baseer ik mijn politieke keuze op.

het kunstvakonderwijs, dat de laatste

staat nog niet vast dat de bezuiniging zo slecht zal uitpakken voor de kunsten als

Als econoom ben ik van mening dat subsidies aan kunst goed

jaren buiten proportioneel gegroeid

de Raad denkt en ik ben daarom niet

moeten worden gebruikt zoals dat ook bij andere subsidies zou

bij voorbaat tegen. Ik verwacht veel van

moeten. En daar wringt de schoen want in Nederland betwist

afgeleverde student, dus kwantiteit is de maatstaf, niet kwaliteit.

oplossingen waarbij de verschillen in prijs

ik de effectiviteit van kunstsubsidies en is het systeem van

Moeten we zoveel conservatoria, toneel opleidingen beeldende

tussen de eerste rang en het schellinkje

kunstsubsidiering zeer inefficiënt. Bovendien denk ik dat dit

kunst opleidingen hebben, als de arbeidsmarkt daar niet om

worden vergroot en van het invoeren

systeem verkeerde signalen geeft aan de kunstenaars zelf waardoor

vraagt? Waarom is er hier geen numerus fixus, vraag ik me af, het

van goedkope concerten voor studenten

de kunstontwikkeling geschaad wordt. Voor mij persoonlijk is dat

bespaart een hoop geld en de kwaliteit wordt hoger. Dus minder

op de woensdagmiddag. En maak het

laatste het belangrijkste motief om in actie te komen’’.

opleidingen en strengere selectie. Er zou best veel mogelijk zijn

is. De instellingen krijgen betaald per

galaconcert op de vrijdagavond flink duur,

geweest, maar de grootste schade is niet de bezuiniging, de

want de mensen die daar op af komen,

grootste schade is de stigmatisering door onze regering zelf.

kunnen het toch wel betalen”.

Dit kabinet is er niet alleen voor verantwoordelijk dat kunst en cultuur een onzekere toekomst tegemoet gaat, zelfs ons cultureel

‘Kunst en cultuur hebben een waarde in zichzelf. Ze geven glans aan het leven’

erfgoed blijkt niet in veilige handen. Dat is in een hedendaags westers land ongekend’’.

‘Ze moeten bezuinigen, punt’ februari 2012 | Foyer

Bronbeeld: ANP

57

denktank

Tekst: Wendy Schouten

Hoge heren spreken De afgelopen tijd is er veel aandacht geweest voor de discutabele bezuinigingen in de cultuursector. Inmiddels zijn deze bezuinigingen een feit. Hoe kan dit plotselinge tekort in de sector worden opgevangen? Drie adviseurs, die allen op hun eigen manier te maken hebben met cultuur, geven hun oplossing voor de bezuiniging op kunst en Cultuur.

‘Ik vind kunst een uiterst belangrijke waarde voor de mens’

Voormalig minister van OCW, Ronald

Pim van Klink is kunsteconoom. Hij werkte in de jaren tachtig op

Gijs Scholten van Aschat heeft als geschoold acteur een groot

Plasterk was nauw betrokken bij de

het ministerie van Cultuur en was mede-architect van het huidige

belang bij de politieke geldstroom voor cultureel educatieve

bezuinigingsplannen. Hij beloofde dat hij

beleidssysteem.

doelen.

kunst juist “minder instrumenteel” wilde inzetten.

“Ik ben niet tegen kunstsubsidies en nooit

‘‘Ze moeten bezuinigen, punt! Het is

“Kunst en cultuur hebben een waarde in

geweest ook. Ik vind kunst een uiterst

een boekhoudkundige kwestie. Het is

zichzelf. Ze geven glans aan het leven. Dat

belangrijke waarde voor de mens en ben

niet ingegeven door een visie op kunst.

heeft een positief effect in de samenleving,

van mening dat de samenleving daarin

Was dat wel zo, dan hadden we samen

op integratie en de economie, maar een

moet investeren. Dat is mijn opvatting

misschien tot oplossingen kunnen

effect is iets anders dan een doel. Het

als burger van deze samenleving en daar

komen. We hadden kunnen kijken naar

baseer ik mijn politieke keuze op.

het kunstvakonderwijs, dat de laatste

staat nog niet vast dat de bezuiniging zo slecht zal uitpakken voor de kunsten als

Als econoom ben ik van mening dat subsidies aan kunst goed

jaren buiten proportioneel gegroeid

de Raad denkt en ik ben daarom niet

moeten worden gebruikt zoals dat ook bij andere subsidies zou

bij voorbaat tegen. Ik verwacht veel van

moeten. En daar wringt de schoen want in Nederland betwist

afgeleverde student, dus kwantiteit is de maatstaf, niet kwaliteit.

oplossingen waarbij de verschillen in prijs

ik de effectiviteit van kunstsubsidies en is het systeem van

Moeten we zoveel conservatoria, toneel opleidingen beeldende

tussen de eerste rang en het schellinkje

kunstsubsidiering zeer inefficiënt. Bovendien denk ik dat dit

kunst opleidingen hebben, als de arbeidsmarkt daar niet om

worden vergroot en van het invoeren

systeem verkeerde signalen geeft aan de kunstenaars zelf waardoor

vraagt? Waarom is er hier geen numerus fixus, vraag ik me af, het

van goedkope concerten voor studenten

de kunstontwikkeling geschaad wordt. Voor mij persoonlijk is dat

bespaart een hoop geld en de kwaliteit wordt hoger. Dus minder

op de woensdagmiddag. En maak het

laatste het belangrijkste motief om in actie te komen’’.

opleidingen en strengere selectie. Er zou best veel mogelijk zijn

is. De instellingen krijgen betaald per

galaconcert op de vrijdagavond flink duur,

geweest, maar de grootste schade is niet de bezuiniging, de

want de mensen die daar op af komen,

grootste schade is de stigmatisering door onze regering zelf.

kunnen het toch wel betalen”.

Dit kabinet is er niet alleen voor verantwoordelijk dat kunst en cultuur een onzekere toekomst tegemoet gaat, zelfs ons cultureel

‘Kunst en cultuur hebben een waarde in zichzelf. Ze geven glans aan het leven’

erfgoed blijkt niet in veilige handen. Dat is in een hedendaags westers land ongekend’’.

‘Ze moeten bezuinigen, punt’ februari 2012 | Foyer

Bronbeeld: ANP

57

Virginia Woolf | Fotografie: Erwin Olaf

Virginia Woolf | Fotografie: Erwin Olaf

peinsbank

Tekst: Dion Pielanen

‘ Blij dat ik weer elke dag mag dansen’ V

anaf haar vierde is ze bezig met dans. Het hele leven

mij om uit te voeren. Toch besloot ik dat de opleiding waar

staat sinds het Koninklijk Conservatorium in Den Haag

klassiek ballet centraal stond de juiste voorbereiding gaf op wat

in het teken van één ding. De persoonlijke motivatie

ik later wilde.

komt vooral van binnenuit. ‘Het is een fysieke uitlaat’. Nu is ze in

Na het behalen van mijn Bachelor Dans in 2009 ben ik direct dat

New York bezig aan een nieuw avontuur.

jaar begonnen bij het Nederlands Dans Theater 2 als stagiaire

Het gaat goed. De vraag dringt zich op, wat waren moeilijke

voor één theaterseizoen. Zodra je begint met je carrière zijn er

beslissingen om tot het huidige punt te komen. Dit keer op de

momenten dat het moeilijk is. Vlak voordat ik naar New York

peinsbank Erke Roosen (22).

ben vertrokken zat ik niet bij een dansgezelschap én niet op een

‘ Je begint toch te twijfelen of je niet beter iets anders kan gaan doen, iets met meer zekerheid op een baan.’

De Boomkerk | Fotografie: Dion Pielanen

opleiding. Op het moment dat je bent afgestudeerd voor een ‘Op twaalfjarige leeftijd ben ik deels uit huis gegaan. Mijn ouders

vak waar je hart ligt en heel moeilijk iets nieuws vindt. Op zo’n

woonden te ver weg van Den Haag om elke dag heen en weer

moment ben je geheel op jezelf aangewezen als danser. Je begint

te reizen. Ik ben hierom in een gastgezin terechtgekomen. Zo

toch te twijfelen of je niet beter iets anders kan gaan doen, iets

groot was de motivatie voor mijn droom. Vroeger wilde ik enorm

met meer zekerheid op een baan.

graag een klassieke ballerina worden. Het perfecte plaatje voor

Een omkeerpunt was het besluit om naar New York te vertrekken

vele meisjes. Het doel om danseres te worden ontstond pas

voor het Certificate Program aan de Peridance Capezio Center

op het moment dat ik werd aangenomen aan het Koninklijk

waar ik momenteel studeer met een studiebeurs. Het was een

Conservatorium.

heel moeilijk besluit om te kiezen voor een nieuwe dansopleiding.

Er komt alleen heel veel bij kijken om klassiek ballerina te worden.

Ik vind zelf dat ik mijn moderne danstechniek nog kan bijschaven.

Je moet maar net het juiste lichaam, ballettechniek en geluk

Dat is pittig. Maar ik ben heel erg blij dat ik weer elke dag mag

hebben om verder dan het corps de ballet te komen. Dat zijn

dansen, want zo’n onzeker tussenjaar vond ik heel erg lastig.

vervelende gedachten. Rondom de overgang van de HAVO naar

Werken in de horeca om toch geld binnen te krijgen, veel audities

het HBO, dat binnen het Conservatorium kon, speelde deze

doen waarbij oudere dansers gezocht worden voelt heel onzeker.

gedachten ook heel erg mee. Dit is hét moment dat je het besluit

Achteraf is het goed om te hebben ervaren, maar ik ben heel blij

moet nemen ‘wil ik echt danseres worden?’. Ook was dit het punt

dat het voorbij is. Het was echt een periode waar je beseft wat je

dat ik besloot een meer moderne richting van dans uit te gaan.

het liefste doet. Om voor dat doel naar een ander land te moeten

In plaats van het klassieke ballet waarin de school voornamelijk

vertrekken was voor mij niet moeilijk, maar een fijne break van

lesgaf. De moderne danstechnieken voelden natuurlijker voor

wat ik al zo goed kende. Het was tijd om te gaan.’

februari 2012 | Foyer

61

peinsbank

Tekst: Dion Pielanen

‘ Blij dat ik weer elke dag mag dansen’ V

anaf haar vierde is ze bezig met dans. Het hele leven

mij om uit te voeren. Toch besloot ik dat de opleiding waar

staat sinds het Koninklijk Conservatorium in Den Haag

klassiek ballet centraal stond de juiste voorbereiding gaf op wat

in het teken van één ding. De persoonlijke motivatie

ik later wilde.

komt vooral van binnenuit. ‘Het is een fysieke uitlaat’. Nu is ze in

Na het behalen van mijn Bachelor Dans in 2009 ben ik direct dat

New York bezig aan een nieuw avontuur.

jaar begonnen bij het Nederlands Dans Theater 2 als stagiaire

Het gaat goed. De vraag dringt zich op, wat waren moeilijke

voor één theaterseizoen. Zodra je begint met je carrière zijn er

beslissingen om tot het huidige punt te komen. Dit keer op de

momenten dat het moeilijk is. Vlak voordat ik naar New York

peinsbank Erke Roosen (22).

ben vertrokken zat ik niet bij een dansgezelschap én niet op een

‘ Je begint toch te twijfelen of je niet beter iets anders kan gaan doen, iets met meer zekerheid op een baan.’

De Boomkerk | Fotografie: Dion Pielanen

opleiding. Op het moment dat je bent afgestudeerd voor een ‘Op twaalfjarige leeftijd ben ik deels uit huis gegaan. Mijn ouders

vak waar je hart ligt en heel moeilijk iets nieuws vindt. Op zo’n

woonden te ver weg van Den Haag om elke dag heen en weer

moment ben je geheel op jezelf aangewezen als danser. Je begint

te reizen. Ik ben hierom in een gastgezin terechtgekomen. Zo

toch te twijfelen of je niet beter iets anders kan gaan doen, iets

groot was de motivatie voor mijn droom. Vroeger wilde ik enorm

met meer zekerheid op een baan.

graag een klassieke ballerina worden. Het perfecte plaatje voor

Een omkeerpunt was het besluit om naar New York te vertrekken

vele meisjes. Het doel om danseres te worden ontstond pas

voor het Certificate Program aan de Peridance Capezio Center

op het moment dat ik werd aangenomen aan het Koninklijk

waar ik momenteel studeer met een studiebeurs. Het was een

Conservatorium.

heel moeilijk besluit om te kiezen voor een nieuwe dansopleiding.

Er komt alleen heel veel bij kijken om klassiek ballerina te worden.

Ik vind zelf dat ik mijn moderne danstechniek nog kan bijschaven.

Je moet maar net het juiste lichaam, ballettechniek en geluk

Dat is pittig. Maar ik ben heel erg blij dat ik weer elke dag mag

hebben om verder dan het corps de ballet te komen. Dat zijn

dansen, want zo’n onzeker tussenjaar vond ik heel erg lastig.

vervelende gedachten. Rondom de overgang van de HAVO naar

Werken in de horeca om toch geld binnen te krijgen, veel audities

het HBO, dat binnen het Conservatorium kon, speelde deze

doen waarbij oudere dansers gezocht worden voelt heel onzeker.

gedachten ook heel erg mee. Dit is hét moment dat je het besluit

Achteraf is het goed om te hebben ervaren, maar ik ben heel blij

moet nemen ‘wil ik echt danseres worden?’. Ook was dit het punt

dat het voorbij is. Het was echt een periode waar je beseft wat je

dat ik besloot een meer moderne richting van dans uit te gaan.

het liefste doet. Om voor dat doel naar een ander land te moeten

In plaats van het klassieke ballet waarin de school voornamelijk

vertrekken was voor mij niet moeilijk, maar een fijne break van

lesgaf. De moderne danstechnieken voelden natuurlijker voor

wat ik al zo goed kende. Het was tijd om te gaan.’

februari 2012 | Foyer

61

portret

Tekst: Cynthia Dekker

Talentvol

schitteren Chantal Janzen met

Een doorbraak als musicalster

Op de televisie was Chantal ook graag

door haar rol in Saturday Night

te zien. Ze kreeg gastrollen in onder

Fever bezorgde Chantal Janzen

andere Baantjer, Meiden van De Wit en

als aanstormend talent de John

Kinderen Geen Bezwaar. Al snel kwam

Kraaijkamp Musical Award.

daar haar gevoel voor het ‘kleine beeld’

Het is duidelijk. Het talentvolle

tot stand. Ze mocht de Staatsloterij

Limburgse meisje kan werkelijk

Live presenteren, samen met Carlo

alles. Van dansen, zingen tot aan

Boszhard. Om haar ervaring uit te

acteren of presenteren. Er zijn er

breiden gaat ze in films spelen als, Volle

maar weinig, die dat kunnen. Met

Maan en Alles is Liefde. Als kroon op

het portretschilderij door schilder

haar werk verscheen in 2002 haar cd-

Aad Peetoom en een biografie wordt

single Achter De Sterren.

een portret geschetst van Chantal.

De Musical Awards in 2005 waren voor Chantal is geboren in het dorpje

Chantal een daverend succes.

Tegelen. Na de HAVO te hebben

Ze kreeg haar eerste award voor Beste

afgerond begint de Limburgse de

Vrouwelijk Bijrol in Crazy For You. Ze

opleiding Jazztheater/ showmusical

werd ook genomineerd voor Beste

dans aan de Hogeschool van de

Vrouwelijke Hoofdrol in 2006 voor

Kunsten Amsterdam. Om haar

Beauty and the Beast en in 2007 voor

kwaliteiten nog meer aan te scherpen

haar rol als Jane in de musical Tarzan.

volgt Chantal diverse workshops in

Op 23 januari 2009 krijgt Chantal haar

zang, dans en acteerspel. Door haar

eerste kindje, James, met haar vriend

wil en doorzettingsvermogen komt ze

Marco. Ze pakt al snel haar werk weer

al snel in aanmerking voor verschillende

op en gaat aan de slag met musicals

musicalproducties. De bekende rollen in

als Petticoat!, Wicked en Hij gelooft in

Beauty and the Beast en Tarzan. Allen

mij. De laatst genoemde komt najaar

geproduceerd door Joop van den Ende.

2012 uit. Chantal zal in ieder geval voorlopig nog bij menigeen favoriet zijn en schitteren in haar indrukwekkende musicalshows.

62

Foyer | februari 2012

Portret Chantal Janzen | Schilder: Aad Peetoom, fotografie: Nick Peetoom

portret

Tekst: Cynthia Dekker

Talentvol

schitteren Chantal Janzen met

Een doorbraak als musicalster

Op de televisie was Chantal ook graag

door haar rol in Saturday Night

te zien. Ze kreeg gastrollen in onder

Fever bezorgde Chantal Janzen

andere Baantjer, Meiden van De Wit en

als aanstormend talent de John

Kinderen Geen Bezwaar. Al snel kwam

Kraaijkamp Musical Award.

daar haar gevoel voor het ‘kleine beeld’

Het is duidelijk. Het talentvolle

tot stand. Ze mocht de Staatsloterij

Limburgse meisje kan werkelijk

Live presenteren, samen met Carlo

alles. Van dansen, zingen tot aan

Boszhard. Om haar ervaring uit te

acteren of presenteren. Er zijn er

breiden gaat ze in films spelen als, Volle

maar weinig, die dat kunnen. Met

Maan en Alles is Liefde. Als kroon op

het portretschilderij door schilder

haar werk verscheen in 2002 haar cd-

Aad Peetoom en een biografie wordt

single Achter De Sterren.

een portret geschetst van Chantal.

De Musical Awards in 2005 waren voor Chantal is geboren in het dorpje

Chantal een daverend succes.

Tegelen. Na de HAVO te hebben

Ze kreeg haar eerste award voor Beste

afgerond begint de Limburgse de

Vrouwelijk Bijrol in Crazy For You. Ze

opleiding Jazztheater/ showmusical

werd ook genomineerd voor Beste

dans aan de Hogeschool van de

Vrouwelijke Hoofdrol in 2006 voor

Kunsten Amsterdam. Om haar

Beauty and the Beast en in 2007 voor

kwaliteiten nog meer aan te scherpen

haar rol als Jane in de musical Tarzan.

volgt Chantal diverse workshops in

Op 23 januari 2009 krijgt Chantal haar

zang, dans en acteerspel. Door haar

eerste kindje, James, met haar vriend

wil en doorzettingsvermogen komt ze

Marco. Ze pakt al snel haar werk weer

al snel in aanmerking voor verschillende

op en gaat aan de slag met musicals

musicalproducties. De bekende rollen in

als Petticoat!, Wicked en Hij gelooft in

Beauty and the Beast en Tarzan. Allen

mij. De laatst genoemde komt najaar

geproduceerd door Joop van den Ende.

2012 uit. Chantal zal in ieder geval voorlopig nog bij menigeen favoriet zijn en schitteren in haar indrukwekkende musicalshows.

62

Foyer | februari 2012

Portret Chantal Janzen | Schilder: Aad Peetoom, fotografie: Nick Peetoom

toi toi

Succes wensen brengt ongeluk

Tekst: Cynthia Dekker

Binnen het artistiek werkveld is het woord ‘succes’ niet zo welbespraakt.

voor het moment- suprême.Toitjes zijn ontstaan binnen het theater. Vele

Sommige zeggen zelfs dat het ongeluk brengt. Toch wilt iedereen dat,

waren bijgelovig en gaven elkaar op deze manier de kracht om een goede

iets waar je maanden aan gewerkt hebt, tot een succes leiden. Een toitje

voorstelling neer te zetten. Tegenwoordig is het om elkaar te danken voor

wordt dus regelmatig gegeven aan elkaar, om elkaar geluk te wensen

de samenwerking en elkaar succes te wensen.

Lichtgevende hand

Vriendschapssleutelhanger

Gelukssokken

Ontplooien in het muziektheater aan het IJ

De voorbereidingen voor het ITs Festival zijn

De danseressen van het Lucia Martas

in Amsterdam- Noord is hetgeen wat vele

altijd zwaar. Begonnen als klein festivalletje

repeteren iedere dag uren aan een gesloten.

muziektheatermakers willen. Het podium

en inmiddels uitgegroeid tot de jaarlijkse

Daardoor ontstaat er een hechte groep

werd opgericht in 2007 mede dankzij Joop en

barometer van jong theatertalent. Ieder

jongens en meiden. Tijdens voorbereidingen

Janine van den Ende. Per seizoen worden er

jaar komen er beginnende theatermakers,

van een voorstelling is er altijd tijd voor de

acht producties geproduceerd door M-Lab zelf.

afstuderende toneelspelers, buitenlandse

toitjes. Deze worden dan ook altijd door alle

‘Regelmatig denk ik aan de tijd terug, waarin ik

beginnende artiesten en meer. ‘Een

dansers en danseressen gekocht. ‘Ik heb

samenwerkte met een heel groot team jonge

toi, toitje geeft zeker geluk. Zo ook de

geloof ik wel honderden toitjes staan. Veel

maar ook succesvolle muziektheatermakers.

vriendschapssleutelhanger. Deze hanger heeft

bewaar ik namelijk. Eens gingen we over op

Iedereen kent elkaar. Je bouwt iets op met

iedereen aan zijn sleutelbos hangen. Het heeft

het geven van gelukssokken. Heerlijk warm

elkaar. Het lichtgevende handje (high-

het succes bevorderd, van een maanden

en lekker om aan te trekken, na het dansen.

five) heeft mij extra kracht gegeven en het

lange samenwerking. Het is een druk bestaan,

Het geeft me een gevoel, dat ik zoveel fijne

vertrouwen in elkaar dat het helemaal goed

maar iedereen zit in het zelfde ‘schuitje’ en

vrienden heb leren kennen waarmee ik dans’

gaat komen’, aldus Quintin.

respecteert elkaar, aldus Jaqueline.

zegt Eveline.

februari 2012 | Foyer

67

toi toi

Succes wensen brengt ongeluk

Tekst: Cynthia Dekker

Binnen het artistiek werkveld is het woord ‘succes’ niet zo welbespraakt.

voor het moment- suprême.Toitjes zijn ontstaan binnen het theater. Vele

Sommige zeggen zelfs dat het ongeluk brengt. Toch wilt iedereen dat,

waren bijgelovig en gaven elkaar op deze manier de kracht om een goede

iets waar je maanden aan gewerkt hebt, tot een succes leiden. Een toitje

voorstelling neer te zetten. Tegenwoordig is het om elkaar te danken voor

wordt dus regelmatig gegeven aan elkaar, om elkaar geluk te wensen

de samenwerking en elkaar succes te wensen.

Lichtgevende hand

Vriendschapssleutelhanger

Gelukssokken

Ontplooien in het muziektheater aan het IJ

De voorbereidingen voor het ITs Festival zijn

De danseressen van het Lucia Martas

in Amsterdam- Noord is hetgeen wat vele

altijd zwaar. Begonnen als klein festivalletje

repeteren iedere dag uren aan een gesloten.

muziektheatermakers willen. Het podium

en inmiddels uitgegroeid tot de jaarlijkse

Daardoor ontstaat er een hechte groep

werd opgericht in 2007 mede dankzij Joop en

barometer van jong theatertalent. Ieder

jongens en meiden. Tijdens voorbereidingen

Janine van den Ende. Per seizoen worden er

jaar komen er beginnende theatermakers,

van een voorstelling is er altijd tijd voor de

acht producties geproduceerd door M-Lab zelf.

afstuderende toneelspelers, buitenlandse

toitjes. Deze worden dan ook altijd door alle

‘Regelmatig denk ik aan de tijd terug, waarin ik

beginnende artiesten en meer. ‘Een

dansers en danseressen gekocht. ‘Ik heb

samenwerkte met een heel groot team jonge

toi, toitje geeft zeker geluk. Zo ook de

geloof ik wel honderden toitjes staan. Veel

maar ook succesvolle muziektheatermakers.

vriendschapssleutelhanger. Deze hanger heeft

bewaar ik namelijk. Eens gingen we over op

Iedereen kent elkaar. Je bouwt iets op met

iedereen aan zijn sleutelbos hangen. Het heeft

het geven van gelukssokken. Heerlijk warm

elkaar. Het lichtgevende handje (high-

het succes bevorderd, van een maanden

en lekker om aan te trekken, na het dansen.

five) heeft mij extra kracht gegeven en het

lange samenwerking. Het is een druk bestaan,

Het geeft me een gevoel, dat ik zoveel fijne

vertrouwen in elkaar dat het helemaal goed

maar iedereen zit in het zelfde ‘schuitje’ en

vrienden heb leren kennen waarmee ik dans’

gaat komen’, aldus Quintin.

respecteert elkaar, aldus Jaqueline.

zegt Eveline.

februari 2012 | Foyer

67