Kobiety w Nauce i w Biznesie” po raz dwunasty

To, że przyszło nam żyć w niezwykłych czasach, każdy z nas może stwierdzić bez głębszej refleksji. Pandemia COVID-19 w ciągu stosunkowo krótkiego czasu zmieniła nasze życie, zachowania i planowanie jutra. Po kilku miesiącach zaczęliśmy się z nią oswajać i robić swoje. Niepewność, która zdominowała myśli, powoli ustępuje. Mimo swej uciążliwości pandemia nie zwalnia od myślenia czy pracy naukowej. Paradoksalnie wręcz może będzie to dodatkowy impuls do działań twórczych czy innowacji badawczych...

Tegoroczna konferencja z cyklu „Kobiety w Nauce i Biznesie”, opatrzona liczbą XII oraz hasłem przewodnim „3 x I — Innowacja, Inteligencja, Inspiracje”, stanowiła swoistą odpowiedź na wyzwania nowej rzeczywistości. Zrealizowana on-line w dniach od 16 do 26 czerwca oddzieliła ekranami i plątaniną sieci Internetu zaproszonych przez Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Badawczych w Krakowie prelegentów od uczestników, zasiadających w różnych miejscach w Polsce.

Okno na przyszłość otworzyła Ewa Kocińska-Lange, dyrektor NCBR Brussels/ Business & Science Poland, National Centre for Research and Development. Przedstawiła perspektywy nowego Programu Ramowego „Horyzont Europa”, będącego następcą PR „Horyzont 2020” i przewidzianego na lata 2021–2027. Zapewniła, że choć jego uruchomienie z początkiem przyszłego roku stało pod znakiem zapytania, to prace nad strukturą, budżetem i terminami konkursów w tym programie trwają w najlepsze i wszystko jest na dobrej drodze. Ewa Kocińska-Lange zachęcała do aktywnego włączenia się w prace przygotowawcze Komisji Europejskiej, udziału w konsultacjach społecznych, aplikowania na stanowiska ekspertów KE, oceniających wnioski grantowe oraz program ramowy.

Profesor Alicja Józkowicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego jako wieloletni ekspert oceniający wnioski grantowe namawiała, by w nieodległej przyszłości podjąć wyzwanie i ubiegać się o stanowisko takowego specjalisty w Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych (ERC). Ze wskazówek prof. Alicji Józkowicz mogą skorzystać zarówno przyszli eksperci, jak i naukowcy ubiegający się o granty ERC.

Kolejną wyczekiwaną w środowisku naukowym zapowiedź przedstawiła Jolanta Palowska, główny specjalista ds. współpracy międzynarodowej w Dziale Współpracy Międzynarodowej Narodowego Centrum Nauki w Krakowie. Po raz drugi Narodowe Centrum Nauki otrzymało prestiżowy grant Marie Skłodowska-Curie COFUND. Komisja Europejska wkrótce przekaże ponad 8,8 mln euro na kontynuację zainicjowanego w 2015 r. Programu POLONEZ. Całkowity budżet Programu POLONEZ BIS wynosi 33,6 mln euro, a otwarcie pierwszego naboru wniosków planowane jest na wrzesień 2021 r. NCN na potrzeby tego konkursu przygotowuje Partner Search Tool, specjalne narzędzie, które ułatwi naukowcom poszukiwanie instytucji zainteresowanej współpracą badawczą i deklarującej chęć zatrudnienia naukowców. Baza ofert instytucji goszczących zostanie uruchomiona przed otwarciem konkursu, zatem warto już teraz pomyśleć, jakie wsparcie i zaplecze badawcze możemy zaproponować zagranicznym naukowcom, tak by wybrali naszą jednostkę jako miejsce prowadzenia badań.

Przedstawicielka Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego, Natalia Greunpeter omówiła korzyści płynące z otwartego udostępniania danych, kwestie zarządzania danymi badawczymi oraz politykę krajową i państw europejskich w tym zakresie. Temat jest istotny dla naukowców, ponieważ większość instytucji finansujących badania, np. NCN czy KE, wymaga od aplikantów opisu planu zarządzania otwartymi danymi badawczymi, które powstaną w projekcie. Zgodnie z zapowiedziami otwarta nauka będzie modus operandi PR „Horyzont Europa”, kolejnego unijnego programu ramowego na rzecz badań i innowacji.

Cykl spotkań tegorocznej edycji konferencji zamknęła prezentacja dotycząca projektu GEECCO „Gender Equality in Engineering through Communication and Commitment” oraz omówienie doświadczeń płynących z realizacji tego międzynarodowego grantu. Zagadnienia związane z równością płci w nauce przedstawiła dr hab. inż. Lidia Żakowska, prof. PK, kierująca projektem GEECCO. Następnie Bartłomiej Sroka omówił prawo i procesy decyzyjne na rzecz równości kobiet w nauce, dr inż. Zofia Bryniarska zaprezentowała dane dotyczące rekrutacji i rozwoju kariery naukowej w aspekcie równości płci, natomiast dr inż. Anton Pashkevich przybliżył badania i kształcenie w aspekcie równości płci. W projekcie GEECCO są opracowywane zalecenia w postaci Generalnego Planu Równości GEP. Obejmować on będzie trzy sfery: procesy związane z rekrutacją i rozwojem kariery kobiet zatrudnionych na uczelni; treści programowe oraz aspekty płci w badaniach naukowych; zaangażowanie kobiet w procesy zarządzania. Zapewne projekt i jego rezultaty przyczynią się do zmiany spojrzenia na kwestie równości płci na uczelniach, zachęcą do niestereotypowego myślenia.

Organizatorzy konferencji „3 x I — Innowacja, Inteligencja, Inspiracje” z nadzieją patrzą w przyszłość. Otwarta nauka, jak pokazały czasy pandemii, potrafi połączyć naukowców ponad podziałami i bez ograniczeń.

Mgr Dawid Gacek pracuje w Zespole Programów Ramowych UE CTT PK i Regionalnym Punkcie Kontaktowym PR UE.