464

τα καλυτερα του tripadvisor

γιαννησ πετριδησ

flora graeca

Αντιστοιχούν στην πραγματικότητα οι λίστες του τουριστικού site;

Ο Αθηναίος της εβδομάδας

Οι αριστουργηματικές εικονογραφήσεις ενός σπάνιου βιβλίου σε μία έκθεση

απο ton γιαννη πανταζοπουλο

απο τον m. hulot

απο την κορινα φαρμακορη

Πώς ένα αγχολυτικό φάρμακο έγινε είδος πρώτης ανάγκης για τους Έλληνες.

τχ.464/18022016

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Από τη LiFO Team

Νο1 to αγα freeπημένο της πpόress λης

www. lifo.gr

4 lifo – 18.2.16

Γιατί όλοι μιλάνε για το ελληνικό σεξ;

posts γράμματα e-mails

feedback463

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ Το μεγάλο μας αφιέρωμα στο ελληνικό σεξ συζητήθηκε πολύ. Στο άρθρο «Γάμος χωρίς σεξ», στο οποίο η Τζούλη Αγοράκη κατέγραψε την ιστορία της Ελένης, βιολόγου, 45 χρονών, και του Γιάννη, 52 χρονών, ιδιωτικού υπαλλήλου, υπήρξαν οι εξής αντιδράσεις. «Όλοι οι παντρεμένοι κάνουν σεξ, αλλά όχι μεταξύ τους...» αστειεύτηκε ο Κ.Μ. στα σχόλια, ενώ ο Σωφρόνιος έγραψε: «Πολύ ενδιαφέρον... Πιστεύω, όμως, ότι το ζευγάρι θα έπρεπε να το ψάξει λίγο παραπάνω. Σίγουρα, αργά ή γρήγορα, ο ερωτισμός πεθαίνει σε μια σχέση όταν χάνεται η αρχική απόσταση και ζουν μαζί, σαν αδέλφια. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν αναζητήθηκαν και άλλα αίτια. Π.χ. ο άντρας θα μπορούσε να μην έχει όρεξη λόγω ενός παθολογικού ή ψυχολογικού προβλήματος ή ακόμα και λόγω ομοφυλοφιλίας. Πάντως, αν είναι τόσο τέλεια η σχέση και μόνο στο ερωτικό/σεξουαλικό κολλάει, τότε δεν βλέπω πού είναι το πρόβλημα, τη στιγμή που και ο ίδιος πρότεινε στη γυναίκα να βρει κάποιον. Τι θα πει “δεν το εννοεί”; Όταν κάποιος λέει κάτι, να το εννοεί, αλλιώς δεν έχει νόημα να μιλάμε. Βέβαια, όπως τα συναισθήματα φέρνουν το σεξ, έτσι και το σεξ με έναν εραστή μπορεί να ξυπνήσει συναισθήματα γι’ αυτόν. Αλλά έτσι είναι αυτά... Όλα έχουν το ρίσκο τους». Ο δε αναγνώστης με το ψευδώνυμο Θάμυρις έγραψε τη δική του εμπειρία: «Τι να σου πω, 25 χρόνια γάμου, τα τελευταία 6 χρόνια το σεξ ανύπαρκτο. Τα προβλήματα άρχισαν νωρίτερα, μεγάλη ιστορία. Από δυο-τρεις φορές την εβδομάδα, φθάσαμε στο σχεδόν τίποτα. Με πείραξε, χάλασε την ψυχολογία και τη διάθεσή μου. Πέρασα από διάφορα στάδια, υπομονής, συζήτησης, εκνευρισμών, καβγάδων. Αν κάτι άλλαξε, ήμουν εγώ. Συναισθηματικά αποσυνδέθηκα και αν για 22 χρόνια ήμουν δίπλα και συνειδητά πιστός, “βράχος”, όπως με πείραζαν οι φίλοι, έπαψα να είμαι βράχος. Όχι ότι έχει ιδιαίτερη σημασία, αλλά μολονότι η σχέση είναι μακροχρόνια, δεν είχα βολευτεί. Γυμνάζομαι χρόνια, στο σεξουαλικό κομμάτι πάντα ήμουν και είμαι ζωηρός, πλέον όμως ζω με κάποια που δεν ξέρω τι ακριβώς περιμένει από εμένα. Εγώ στέρεψα, οι ευκαιριακές σχέσεις είναι απλώς ανάσα, που τις έχω όμως ανάγκη, αλλά όλοι δείχνουν χαμένοι σε αδιέξοδα “θέλω” (βάζω κι εμένα μέσα). Οπότε, τι να σου πω, δυσκολεύομαι για τις απαντήσεις και πολύ περισσότερο για το αν μπορεί να αλλάξει κάτι (που πια δεν το πιστεύω, γιατί κι εγώ άλλαξα, ίσως προς το χειρότερο), για το πώς φθάνει μια σχέση να κατα-

ντάει έτσι. Το σεξ είναι πολύ περισσότερα πράγματα από βιολογική ανάγκη, εντελώς γήινο και το μόνο που σε ολοκληρώνει συναισθηματικά». ☛ «Γιατί όλο και λιγότεροι παίρνουν προφυλάξεις στο σεξ;» αναρωτήθηκε στο ρεπορτάζ του ο Αλέξανδρος Διακοσάββας, παρουσιάζοντας και δύο μαρτυρίες. Ο/η prinny σχολίασε: «Δεν καταλαβαίνω τι παίζει με την κοπέλα πραγματικά. Αν δεν θέλει να κάνει σεξ με προφύλαξη, είναι επιλογή της, αλλά η λογική “θέλω προφύλαξη, αλλά αν δεν θέλει ο άλλος, δεν τον πιέζω” και, φυσικά, το “σιγά μην έχω εγώ προφυλακτικά μαζί μου, δική του δουλειά δεν είναι;” με ξεπερνάει. Όχι, δεν είναι απαραίτητα δική του δουλειά, κυρίως γιατί το σεξ δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με το δικό του σώμα. Αν όντως θες κάποιες φορές να πάρεις προφυλάξεις, φρόντισε να τις πάρεις και να μη βασίζεται στον άγνωστο. Επίσης, αν θες προφύλαξη και ο άλλος όχι, μπορείς πάντα να αρνηθείς να συνεχίσεις. Είμαι παράλογος;». «Όσοι παίρνουν ελαφρά το θέμα του HIV, αν έπαιρναν έστω και έναν μήνα τα φάρμακα που παίρνουν οι οροθετικοί, θα άλλαζαν γνώμη» τόνισε ο tktk. «Οι παρενέργειες είναι τόσες, που κάνουν τη ζωή μαρτύριο. Επίσης, το ότι η prep καλύπτει σε ποσοστό 85% δεν φτάνει. Εγώ δεν θα το ρίσκαρα. Ειδικά με αγνώστους, πάντα προφυλακτικό. Μόνο σε σχέση και ύστερα από αμοιβαία εμπιστοσύνη, ότι δηλαδή, ακόμα κι αν υπάρχει σεξ με άλλους, θα γίνει με προφύλαξη». ☛ «Τι ακριβώς σημαίνει πανσέξουαλ;» H 20χρονη Βασιλική αισθάνεται σεξουαλική έλξη για όλα τα φύλα και μίλησε στον M. Hulot. «Πολύ ενδιαφέρον άρθρο, που θα κάνει αρκετούς να σκεφτούν πώς οδηγούν το διαστημόπλοιο που είναι η ζωή τους» σχολίασε ο/η Flβneur•skeptique, ενώ η/ο βλαχάκι (το) έγραψε: «Cool! Εγώ, πάλι, αν φορούσα τέτοιου τύπου ταμπέλα (και όχι την queer), μάλλον θα ήμουν κάπου στο panromantic polysexual και όχι με ισόποσες/ομόρροπες προτιμήσεις». Τέλος, ο Χαρμίδης έγραψε: «Κάποιος που έλκεται και από τα δύο φύλα έχει όνομα. Λέγεται αμφιφυλόφιλος. Όλα τα υπόλοιπα περί “υπαρκτού” και “ανύπαρκτου” φύλου, περί “queer” και “agender” δεν είναι παρά ταμπέλες της μόδας για να αισθάνονται κάποιοι ξεχωριστοί μέσα στη δήθεν “ιδιαιτερότητά” τους. Δεν δηλώνουν απολύτως τίποτα συγκεκριμένο ούτε για τον σεξουαλικό προσανατολισμό ούτε για την ταυτότητα φύλου».

Free Press.

Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

18.2.16 – lifo

5

Index

StatusUpdate εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής M. Hulot ... Kanye goes West. Ένα πολύ καλό άλμπουμ με άθλιο εξώφυλλο. εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης

Ο Μάκης Παπαδημητρίου λύνει τον κύβο του Ρούμπικ σε 15''

art director Χρήστος Τζοβάρας υπεύθυνος lifo.gr Άρης Δημοκίδης ... Ενδιαφέρον ανάγνωσμα στο LIFO.gr: 5 ερωτήσεις στον Τσάρλι Κάουφμαν - O πιο ευρηματικός και σουρεαλιστής Αμερικανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος μιλά αποκλειστικά στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. αρχισυντακτησ lifo.gr Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Σπύρος Γκατζούνας

O πρωταγωνιστής του Suntan μιλάει στη LiFO.

συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη ... Family, ties.

Σελ. 17

συντακτική ομάδα columnists: Νικόλας Σεβαστάκης, Ευγένιος Αρανίτσης Θοδωρής Αντωνόπουλος

Flora Graeca

Ναταλί Χατζηαντωνίου ... Και τώρα που κάπως σαν να «έσκασε» έξω από το παράθυρο, θυμήθηκα τον Ελύτη: «την Άνοιξη αν δεν τη βρεις, τη φτιάχνεις».

Οι αριστουργηματικές εικονογραφήσεις ενός σπάνιου βιβλίου σε μία έκθεση στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

Δημήτρης Πολιτάκης Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά ... «Το οπτικό αριστούργημα του Ινιάριτου έρχεται να θυμίσει πως ο μόνος αρμόδιος για να σου δείξει την επαφή με τη βαρβαρότητα, την έξοδο από τον εαυτό, ακόμα και το φευγαλέο ή εσωτερικό φλερτ με το θείο είναι μονάχα η τέχνη. Μεγάλη παρηγοριά η κινηματογραφική γλώσσα του και απάντηση σε όλους όσοι πρεσβεύουν την πρόκληση για την πρόκληση, χωρίς τον ευεργετημένο με τάλαντο τεχνίτη».

Σελ. 20

Το «Χαίρε, Καίσαρ!» παίρνει τέσσερα άστρα

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης ... Απόσπασμα από ένα λίαν μεστό και γοητευτικό βιβλίο, από τα καλύτερα που έπεσαν στα χέρια μου τον τελευταίο καιρό: «Ο Σολωμός υπήρξε, για μας, ο πρώτος ο οποίος είδε στο πλούσια βαθμολογημένο σχέδιο των ήχων κάθε στίχου κάτι βαθύτερο (κι ίσως αντίθετο) από τη φανερή μελωδία της μητρικής γλώσσας, η οποία έτσι κι αλλιώς γι’ αυτόν αποτελούσε –μην το ξεχνάμε– μια εκκρεμότητα: είδε το ηχητικό είδωλο ενός κρυμμένου νοήματος, τον ίσκιο ενός κόσμου ολόκληρου». (Γιώργος Κοροπούλης, «Εδώ ο κόσμος χάνεται…», εκδ. Sestina)

Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος βλέπει τη νέα ταινία των αδελφών Κοέν. Σελ. 39

Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη ... Ρώτησαν τον κ. Κ: «Τι φτιάχνετε τώρα;». Ο κ. Κ αποκρίθηκε: «Κουράζομαι πάρα πολύ, ετοιμάζω το επόμενο λάθος μου», Μπ. Μπρεχτ, «Οι ιστορίες του κυρίου Κόινερ»

Τι είναι τα βαρυτικά κύματα και τι σημαίνει η ανίχνευσή τους

Γεύση: Νίκη Μηταρέα

Μια ιστορική ημέρα για την επιστήμη.

StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη ... Έντονες τάσεις εντυπωσιασμού με ξόδεμα χρημάτων. Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας ... Choose life! Βασίλης Καψάσκης, Κατερίνα Ηλιάκη, Φιλιώ Ράγκου, Δημήτρης Κυριαζής ... Να χιόνιζε και λίγο!

Σελ. 11

ΣΤΗΛΕΣ

ΑΚΟΜΑ

Ευγένιος Αρανίτσης

Good LifO

Σελ. 14

Ναταλί Χατζηαντωνίου Σελ. 15

Δημήτρης Πολιτάκης

Μαρίνα Πετρίδου ... Η κατάθλιψη θέλει γυμναστική, δουλειά, κανένα pet και να κάνεις ωραία πράγματα για τον εαυτό σου και μερικούς ακόμη. Γιάννης Πανταζόπουλος ... «Μας φαινόταν πάντα εξαιρετικά απογοητευτικό το γεγονός ότι ο κόσμος πλήρωνε ευχαρίστως 3,7 λίρες για έναν απαίσιο καφέ, ενώ δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει 1,6 ή 2,2 την Κυριακή για ένα καταπληκτικό δείγμα γραφής, άξιο ενός μυθιστορήματος» δήλωσε η Λίζα Μάρκγουελ, διευθύντρια του κυριακάτικου «Ιndependent». Η έντυπη έκδοση της βρετανικής εφημερίδας σταματά οριστικά την κυκλοφορία της στο τέλος του μήνα. Άλλο ένα πλήγμα για τη δημοσιογραφία υψηλού επιπέδου αλλά και την ενημέρωση.

Σελ. 33

Starfax Σελ. 45

Naked City

Χρήστος Παρίδης ... Είναι πια βέβαιο. Ως λαός και κοινωνία έχουμε παραδοθεί αμαχητί στη θεά τύχη κι όπου μας βγάλει: καμιά άμυνα, καμιά αντίσταση, καμιά διέξοδος από τον λαβύρινθο στον οποίο έχουμε εγκλωβιστεί.

Σελ. 46

Μαρία Παππά ...Pablo, get A life! Λάμπρος Αραπάκος, Λένα Φουτσιτζή, Θεόφιλος Δουμάνης

Σελ. 16

φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F.

Θοδωρής Αντωνόπουλος

creative media Kώστας Στανέλλος

Σελ. 16

aτελιέ Βανέσσα Φερλέ

Δημήτρης Κυριαζής

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου

Σελ. 19

senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.

Boυλής 22, Αθήνα, 105 63, τηλ.: 210 3254 290, fax: 210 3249 785, info@lifo.gr

6 lifo – 18.2.16

Παράλειψη: Η φωτογραφία της εγκατάστασης της εικαστικού Candy Chang στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο τεύχος, ανήκει στη Μάρι Μασουρίδου.

Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

18.2.16 – lifo

7

8 lifo – 18.2.16

18.2.16 – lifo

9

iLoveAthens

Celine Manz / UNLOCKED book by ATOPOS cvc

24/2-6/4, ATOPOS cvc, Σαλαμίνος 72, Μεταξουργείο, είσοδος ελεύθερη

Atopos cvc

unlocked

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Το UNLOCKED αποτελεί το πρωτότυπο βιβλίο της ATOPOS cvc, με κεντρικό θέμα την απεικόνιση του γυμνού σώματος στην ψηφιακή εποχή. Έχει μορφή φωτογραφικής αφήγησης και περιέχει έργα από 145 διεθνείς φωτογράφους και καλλιτέχνες, όπως οι Ren Hang, Maisie Cousins και Robert Wilson. Με αφορμή την κυκλοφορία της έκδοσης, από την Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου πραγματοποιείται και μια έκθεση που παρουσιάζει τη διαδικασία παραγωγής της, μέσα από εντυπωσιακές, site-specific εγκαταστάσεις.

10 lifo – 18.2.16

24

φεβρουαριου

2016

ηθοποιοσ «Δεν είναι κακό να σε αναγνωρίζουν, με τιμάει. Το θέμα είναι πώς νιώθεις εσύ μ' αυτό». Από τoν M. Hulot

σελ. 17

Στ κο επισ η δ ινο τη ιεθ σ κο υμ πρ μο νή ν ρ μ α Κα επι υφα ετέ ξία ική λο στή ία χε LIG ι Ασ γε μ Ελ μ O λ ια τ ρά ω Π ρο , ν, ην No αν φυ καθ η Β ίδα r t επι σικ ηγ ίκυ hw σ τ ής ήτ Σι est ημί το ρια κά er ου υ γο n τ . ου

02μεταξύ 20 Το LIGO, ούργησε ιτ λε , 10 20 υχία, χωρίς επιτ από μια τα ει έπ ώ εν υς ιση κόστο αναβάθμ ν, . δολαρίω ατ εκ 0 20 τικά ίωσε δρασ λτ βε υ πο τητές τις δυνατό κε ξανά του, τέθη ι ργία πέρσ σε λειτου βριο ως τον Σεπτέμ GO. LI Advanced

Επειδ ή, πρ κοιν οφα όδ τη σ εν μπορ νώς, το ε ε ημα σία τ ί να κατ υρύ πού α η μ συγκ ε ότι οι ς ημέρα λάβει ς ε ρ των ίνουν τη πιστήμο , να βαρ νες ν αν υ την απο τικών κ ακάλυψ κρυπ υ η τογρ μάτων μ DNA άφηση ε του .

Th eB uz z

aπ

ο

Τ Κυ ο Π μά αρα τ Λ Gr έιζ ων τηρη av ερ Μέ τ ή i t πα - L at (La σω ριο αν νομ IGO iona ser Συμ Βα I ρ ι ) n ο ερ χνε ιό απ l-w ter βολ υτι ευ υτ τυ οτ av fe όμ κώ π e έ ε μ r ν o ο ς λ εγ ε χ ητ ,κ υ ε Ob m ετρ ν 3. κατ ρημ ές τ ατα ς υπ ίται ser ete ου 00 εσ α ου σ α r v ε τη το C κε ρε πό ato σ 0 άλ το Λ χιλι μέ δότ alte υασ υαίσ δύο ry ν ο Μ λος ίβιν μέτ οι σ ηση ch κ μέν θητ ετ στ γκ ρω ε α το α ου ου ρ ο ν μ πό υ N ι το ς α ς ( ών Χ στ στ των τας άνφ ον τ ετα στα SF. υ Μ πό η ι l ο ξύ ση Είν ΙΤ, ς ρ να ς σ ase τη εξ ήρα r) π συμ ντ τ Λου του περ αι η ακ γγ ου βο ς ιζιά ς, ίπο μί ριβώ ες, πη λή Ουά να ο έν υ κρ κ ο α τ γ υν σου ι φυ αιν ων σινγ αι ο ς αν ν α σι οέ κυ κτ ή μ ν ο κο ρχο μά ον. εγ ι α ί μπ ντα των άλ πο ορ ι ωσ στ ού αν άσ ν εις .

Τι είναι τα βαρυτικά κύματα και τι σημαίνει η ανίχνευσή τους Μια ιστορική ημέρα για την επιστήμη.

το

ν

δη

μ

ητ

ρη

κυ

ρι

αζ

η

Τα κύμ α τα π ο υ άκουσα Αμερικ ν οι α ν ο ί ε π ιστήμο του πε νες ιρ ά μ α τος LIG προέρχ O ονται α πό τη σύ γ κ ρ ο συγχών υση και ευση δ ύο τεράσ τι ω ν μ αύ τρυπών , με μάζα ρων περίπο 30 φορ υ έ ς μ ε γ α λύ από αυ τήν του τερη Ήλιου, σε απ ό σ τα σ η 1,3 δισεκα το μ μ υ ρ ίων ετώ φωτός ν από τη Γη.

ά που είχε γίνει μια Την προηγούμενη φορ από άλλη ερευνητική ανάλογη ανακοίνωση είχε διαψευσθεί. κοινοπραξία, το 2014, ίστηκε σε σχετική Τώρα, όμως, όπως τον ν Ουάσινγκτον, συνέντευξη Τύπου στη πιστη. «Επί μήνες η ανίχνευση είναι αξιό επανελέγχους κάναμε αναλύσεις και υροι ότι πρόκειται ώστε να είμαστε σίγο και τώρα είμαστε για τα βαρυτικά κύματα ο κ. Reitze. πεπεισμένοι» τόνισε

ζα/ ε μά τε μ ρεί να ο π ή ά ο Οτιδ γεια μπ αρυτικ β ενέρ ργήσει ς, για ι πω ωπο ιου δημ ματα, ό ο άνθρ ς κύ μα, δύ ο ένα ν ιγ ύου λο. άδε παρ υ χορε τον άλ σεις ό πο π άν α μ α υ ω γύρ οι διακ ο που θ α ς, όν όθ Όμω χωροχρ πό αυτ αι κ α ν στο υπταν θενείς α έκ ασ νν ο ο ύ ρ τ λ π ύνα ν πο ήτα τικά αδ τούν. κ πρα νιχνευ α

ο Βαρυτικό πεδίο είναι ίο χώρος μέσα στον οπο κάθε μάζα δέχεται μια η δύναμη. Στον πλανήτ ίο έχει μας το βαρυτικό πεδ Γης, ως πηγή τη μάζα της ή η οποία ασκεί βαρυτικ έλξη σε κάθε σώμα που εισέρχεται σε αυτό.

α αξί οπρ tific οιν n Η κ Scie tion, O LIG abora θηκε l Col συστά , 7 που ο 199 νει τ μβά ιλα α περ ήμερ ους ρ σ ότε 00 ισσ περ πό 1.0 ς και α ύς ού σικ υσικο φυ ροφ 83 αστ από ήμια στ τικά επι υνη 5 παν 1 ερε και έντρα . ν κ ρώ χω

Για παράδειγ μα, ο λόγος πο η Γη περιστ ρέφεται γύρω υ από τον Ήλιο είν αι ότι η τερά στια μάζα του κά μπτει τον χώ ρο γύρω του. Δε ν υπάρχει κά τι που «τραβά ει» τους πλαν ήτες γύρω από το ν ήλιο, πρόκ ειται απλώς για κα μπύλωση το υ χώρου.

αι ι από είν ος λείτα και ν ό ς ε οχρ αποτ ύψο ωρία ο ωρ : Ο χ τατος τος, τ τη θε ναι ί ε ιάσ πλά να μ δεν ε θε ω ά ς ραδ , το τετ ήκος . Σύμφ χώρο είται κ μέσο μ το ρόνο άιν, ο στερ γιστο αι και τ χ ύ υ τ τον υ Αϊνσ χή πο να ευλ μπτε ε τον το περιο λά έ να κά ος μ νει π λ ώ η α ό μι τας α θέσ Ο τρ ορφ τη αι σε ται. ιαμ ο. ό δ ι δ ε ί ό ν ι εί εδ υτ έφ που συστρ εται α τικό π να ίο γίν βαρυ οπο ένα

ν, άι , στ ια ή ϊν ρόν νικ τας τ Α χ Γε η ερ 00 τη κότ ν μπ ό 1 ε σ ετι τώ ως Άλ απ ψ χ αυ μ α η Ο ιν ρα ς Σ ξη ν, ό ς θ ει α πρ ριέγ α τη αρ τω πω άρξ τητ ν η π ί ό ε πε ωρ ν ύ υμά ευ υπ ατ στ τ α ν ν . ε η κ Θ τ ν ίσ ε ν δυ ού τα τω εν π ύσ ική υθ τη δ ρο ογ χνε ικό ο λ νι τ μπ χνο α α γμα τε ια ν ρα π γ

Τ οι α β οπ αρ ήρ Όπ οίε υτι κ στ εμη ως ς δι ά κ ο η θ έν αδ ύμ τα λοέ ν επ άλ α σ ίδο ατ α ρυ βα να μ ιφά σσ κάφ ντα α εί κί τιδ ρυτ εγ νει α π ος ι στ ναι νη ώ ικ αλ ά ρ π ο δ ση σε ά κ ύτ τη οκ ου ν χ ιατ τω ις π ύμ ερ ς, π αλε πλέ ωρ αρ α ο χω ν υ ου ατα μέ ου ί «ρ ει σ οχρ χέ ρο λικ πρ εί ρο δια υτι ε μ όν ς χρ ών οκ να ς τ χέ δώ ια ο. ον σ αλ ι ο ης ον σε ικ ωμ ού ι αν , έ τα ις » ι ό συ άτω ντα τίσ τσι σε νε ν ι α το κα π ι μ ι χέ έ ό χε ς. σα τη ς στ ν ο

επιμελεια: the lifo team

δ Τα Ό ίνου βαρ πω ν υ «Ε ς εί ένα τικά “μ ίνα πε ν κ κύ απ ιλά ι η π ο δι αινο ματ ε ” Ασ να ό κί , κα ρώ υθ ύργ α εί τ υν ιο να π τρ αν νη θώ η τ φ σ α ο ής τρ ι π ρ ον τιλ η ς τα ά θ ομ ηφ , τη αυτ ρά το όπο ολύ μ σ δ β α ία, θε ν ά πο υ ε ο “ τ ε ε υ ρ α π λ ημ ν αρ β η ί, πρ το εμ υτι λέπ “Βα και οία κύ ακο γασ έτη αντ ε π κ ρυ ήχ το μα ύμ τη ς ο ικ ι ά ο ” έ κ υπ λευ αλύ δίζ κύ πρ τικ ο. Α αν τα δ ε τ ρίο του ά γ ήρ σ τε ον μα άγ ή Α νο θρ ημ ο σ υ, σύ ιατ η τ τ μ χ α ς ρο αι α, ατ στ ίγε ώπ ιου ύμ Da μπ ί μα τ ν εξ ου ίσω από όπω α ά ρον ι έν ινο ργ παν vid αντ ς γ αρ Σύ ς “ τ ο ο α μ ο ν R χή μπ πα ίπο ς τα νωσ μία νέ άτι ύν, α μ eitz ς. ο ς , π αντ ράθ τα. ξιδε τα ”, π πε αδυ εκτ ας e, ολ ος υρ Τέ ύο έω ου δίο να ός ς λ τ θ ύ , Κό πρ αφ ο” γ ος, υν σ τώ α “ στη εί σμ ιν ού ια θα το ρα ακ ν ο» γεν τα τη απ Σύ , κα ού ε . ν η βα μελ οτ μπ θώ ι” θ εί ρυτ έτη ελέ αν, ς το ικ σ φ ά κ της ει ω ς σ ύμ το ατα ν

18

Talkof theTown

Mάκης Παπαδημητρίου

18.2.16 – lifo

11

Talk of the Town

PASSPORT

ειναι οντως «τα καλυτερα» αυτα που προτεινει το tripadvisor; Τα δέκα καλύτερα εστιατόρια στην Αθήνα, σύμφωνα με το ΤripΑdvisor.

1. Dinner in the Sky Greece Πειραιώς 100 & Περσεφόνης 2. Funky Gourmet Παραμυθίας 13 & Σαλαμίνος, Κεραμεικός 3. Gostijo Αισώπου 10, Ψυρρή 4. Δυο δεκάρες η οκά Δημητρακοπούλου & Αναστασίου Ζίννη 29-31, Κουκάκι 5. Tα Καραμανλίδικα του Φάνη Σωκράτους 1 / Σωκράτους & Ευριπίδου 52 6. Oineas Restaurant Aισώπου 9, Ψυρρή 7. Scala Vinoteca Σίνα 50 & Aναγνωστοπούλου, Koλωνάκι 8. Ήπειρος Ταβέρνα Φιλοποίμενος 4, Βαρβάκειος Αγορά 9. Αleria Μεγ. Αλεξάνδρου 57, Μεταξουργείο 10. Λίθος Αισώπου 17, ΨυρρήΜοναστηράκι

12 lifo – 18.2.16

Πώς διαμορφώνεται η λίστα με τα καλύτερα εστιατόρια ή μπαρ του γνωστού site; Αντικατοπτρίζει τη γαστρονομική πραγματικότητα μιας πόλης ή απλώς καταγράφει τις συνήθειες των τουριστών; Από τον Γιάννη Πανταζόπουλο

Γ

αστρονομική πολυτέλεια ή συνοικιακή ταβέρνα; Δημιουργική κουζίνα ή φολκλόρ τουριστικά εστιατόρια; Επιχειρήσεις εστίασης με πλούσια ιστορία και υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης ή οινομαγειρεία με χορταστικά και πλήρη γεύματα; Πρόκειται για απορίες που δημιουργούνται αυθόρμητα όταν διαβάζεις προσεκτικά τη λίστα του TripAdvisor με τα δέκα καλύτερα εστιατόρια της Αθήνας και ανάμεσα σε αυτά διακρίνεις από διακεκριμένα εστιατόρια με αστέρια Michelin μέχρι συνοικιακά μεζεδοπωλεία. Επομένως, με τι κριτήρια διαμορφώνεται η λίστα του TripAdvisor; Είναι επιλογές που προέρχονται από γαστρονομικές εμπειρίες ή καθορίζονται βάσει τουριστικών παραμέτρων, όπως οι ταξιδιωτικοί οδηγοί και τα sites; Ας δούμε, όμως, κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα, όπως το συνοικιακό μεζεδοπωλείο στην περιοχή του Κουκακίου. Αν παρατηρήσουμε ευκρινώς τις ερωτήσεις που έχουν καταχωριστεί στο TripAdvisor προς το συγκεκριμένο εστιατόριο, αφορούν το «πόσο μακριά βρίσκεται από το Χίλτον». Από τις 227 κριτικές που έχουν υποβληθεί, οι 186 γράφουν ότι είναι εξαιρετικό, με σχόλια που μιλούν για χορταστικές μερίδες, ύφος κουτουκιού, ωραία μουσική και γνήσια, ελληνική, παραδοσιακή κουζίνα. Παράλληλα, ένα άλλο εστιατόριο που συναντάμε σε υψηλή θέση τυχαίνει να είναι ακριβώς δίπλα σε ένα από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία της Αθήνας. «Μιλάμε για μαγαζιά που δουλεύουν μόνο με τουρίστες. Υπάρχουν πολλά καλύτερα εστιατόρια στην περιοχή, τα οποία όμως δεν λειτουργούν με τη λογική του πούλμαν» θα μου πει κάτοικος της περιοχής. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και το cult οινομαγειρείο που βρίσκεται στην κεντρική Αγορά Αθηνών, με τον πατσά να αποτελεί το δυνατό του χαρτί και να εντοπίζεται και αυτό στις πρώτες δέκα θέσεις. Επιπρόσθετα, πολλές φορές, στα κριτήρια επιλογής ενός εστιατορίου, σημαντικό ρόλο καταλαμβάνει το σημείο στο οποίο βρίσκεται. «Αλλιώς είναι να τρως με θέα την Ακρόπολη ή τη θάλασσα και αλλιώς σε έναν κλειστό χώρο. Οι εντυπώσεις που σου μένουν είναι καλύτερες και η ποιότητα του φαγητού ακολουθεί σε δεύτερο επίπεδο» λέει ιδιοκτήτης εστιατορίου. Συνεπώς, θα διαπιστώσουμε ότι η σύσταση, τα σχόλια και η θέση διαμορφώνουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό τη λίστα με τα καλύτερα εστι-

ατόρια. Οι άνθρωποι που θα μπουν στη διαδικασία του να γράψουν μια κριτική, θετική ή αρνητική, θα συμπεριλάβουν στα κριτήριά τους την αναζήτηση ταυτότητας ενός εστιατορίου (παράδοση - εθνική κουζίνα), τη διεύρυνση της επικοινωνίας (φιλικό σέρβις - παρεΐστικο προφίλ - ζωντανή μουσική), καθώς και τη δυνατότητα να μεταφέρουν τη δική τους εμπειρία. Τι λένε, όμως, οι ειδικοί της γεύσης και του γαστρονομικού χώρου για το θέμα; «Υπάρχουν κάποιοι λόγοι που εξηγούν γιατί δημιουργήθηκε η έκφραση “τουριστικό εστιατόριο”. Απευθύνεται στη λογική του τουρίστα που θέλει μέσα σε λίγες ημέρες να βιώσει το κλίμα μιας πόλης. Επιλέγει, λοιπόν, μαγαζιά με φαγητό που υποτίθεται πως είναι αντιπροσωπευτικό της χώρας και με διακόσμηση couleur locale, κατά προτίμηση σε θέσεις με θέα σε αρχαιολογικά μνημεία, θάλασσα ή οτιδήποτε άλλο εντυπωσιακό. Μπορεί να τον έχει πάει εκεί το ταξιδιωτικό του γραφείο, αν είναι ομαδική η εκδρομή, ή να τον έχει στείλει ο ξενοδόχος, για τους δικούς του, αφιλοκερδείς ή μη, λόγους. Ωστόσο, θα διαβάσει και έναν ταξιδιωτικό οδηγό και αν έχει χρόνο, θα πάει και σε εστιατόρια που είναι γαστρονομικοί προορισμοί. Ο περιηγητής είναι μια άλλη ιστορία. Είναι αυτός που θέλει να γνωρίσει σε βάθος τον πολιτισμό και την κουζίνα ενός τόπου. Είναι ενημερωμένος, έχει ψάξει, έχει πάρει πληροφορίες και είναι επιλεκτικός. Αυτός θα εκτιμήσει το εστιατόριο αξιώσεων. Δεν είναι, πάντως, κάτι περίεργο να ψηφίζονται στα τοπ εστιατόρια πολλά που είναι άνευ αξίας. Όλοι ξέρουμε την αξία του Μότσαρτ, αλλά αν πήγαινε στη Γιουροβίζιον μπορεί να μην είχε φτάσει ούτε μέχρι την τελική βραδιά» μου λέει η Μελίσσα Στοΐλη, αρχισυντάκτρια στο «BHMA Gourmet» και συγγραφέας του βιβλίου Και διηγώντας τα... να τρως. Για «διαδικτυακή δικτατορία της ανωνυμίας» κάνει λόγο η δημοσιογράφος γεύσης στο «The food and leisure guide» και στο «ΒΗΜagazino» Θάλεια Τσιχλάκη. «Το σχόλιο του Μιχάλη Μιχαήλ στο Facebook σχετικά με την παράδοξη αξιολόγηση από τους χρήστες της εφαρμογής TripΑdvisor, που έφερε το Δυο δεκάρες η οκά, ένα συνοικιακό μαγειρείο στο Κουκάκι, στην 4η θέση των δέκα καλύτερων εστιατορίων της Αθήνας αλλά και στην 9η θέση των 30 καλύτερων, από την ίδια εφαρμογή, χτύπησε καμπανάκι σε όλους όσοι ασχολούμαστε με τη γεύση» θα

Είναι ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός ιστότοπος παγκοσμίως. Λειτουργεί σε 45 χώρες, με 340 εκατ. μοναδικούς επισκέπτες τον μήνα.

250 εκατ. κριτικές για περισσότερα από 4,9 εκατ. καταλύματα, εστιατόρια, αξιοθέατα.

μου πει. Πώς σχολιάζει την πρώτη δεκάδα; «Θεωρώ την κατάταξη κουκουρούκου, στο πνεύμα του “μπερδεύω τα τρόλεΐ με τα μούσμουλα”, καθώς προέρχεται από ένα ετερόκλητο κοινό, χωρίς κοινές προσλαμβάνουσες και, ακόμα χειρότερα, χωρίς κοινώς συμφωνημένα κριτήρια αξιολόγησης. Μια κατάταξη που δεν ελέγχει ούτε την αξιοπιστία αυτού που αξιολογεί, κρυμμένος πίσω από ένα user name, αλλά ούτε και την εμπειρία του ή την ικανότητά του να κρίνει αμερόληπτα. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί που συνυπολογίζουν την τιμή και κόβουν μονάδες από τη γεύση, ακόμα και για εστιατόρια που οι ίδιοι θεωρούν πολύ καλά. Διαβάζω από αξιολόγηση “Παρ’ όλα αυτά, ετοιμαστείτε να “ξηλωθείτε”, είναι πραγματικά πανάκριβο, γι’ αυτό και τα 4 αντί 5 αστέρια”. Όπως υπάρχουν “αξιολογητές” που προσθέτουν μονάδες γιατί τους κέρασαν ένα “γλυκάκι”, σημαντικό κριτήριο για πολλούς, ή γιατί οι μερίδες ήταν μεγάλες και χορταστικές. Γι’ αυτό θεωρώ μεγάλο επίτευγμα το ότι, ανάμεσα σε όλους αυτούς που βαθμολογούν με γνώμονα το μέγεθος των μερίδων, υπήρξε ένας ικανός αριθμός αξιολογητών –690 για την ακρίβεια, σήμερα– που ανέβασε στη 2η θέση το Funky Gourmet, όπου τα πάντα έρχονται σε μερίδες-μινιατούρες, δεδομένου ότι αποτελούν μέρος των μενού degustation. Παράλληλα, να επισημάνω πως η τεράστια διαφοροποίηση του πλήθους των αξιολογητών ανά λήμμα ακυρώνει, στατικώς, την αξιοπιστία της κατάταξης. Θα εστιάσω και στο γεγονός ότι στην πρώτη θέση εμφανίζεται το Dinner in the Sky (245 αξιολογητές), το οποίο δεν είναι καν εστιατόριο αλλά ένα δρώμενο-πρόκληση για το ποιος θα αντέξει να ίπταται στα 50 μέτρα πάνω από το έδαφος, δεμένος με ζώνη ασφαλείας, στο κάθισμα μιας πλατφόρμας 22 ατόμων, έχοντας υπογράψει από πριν πως συμμετέχει με δική του ευθύνη, και να απολαμβάνει ένα γεύμα που του σερβίρεται σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες, όχι απευθείας από κάποια κουζίνα αλλά εν είδει catering… με τον σεφ στον αέρα – και χωρίς την Ελένη Ψυχούλη να δίνει τον τόνο» υποστηρίζει η κ. Τσιχλάκη. Τι μπορεί να κάνει κάποιος ώστε να ξεχωρίσει μια αναξιόπιστη κριτική; «Αγάπες μου, καθίστε καλά! Ποιον ακριβώς εμπιστεύεστε όταν παίρνετε στα σοβαρά μια κατάταξη που προέρχεται από τον μέσο όρο της βαθμολογίας κάποιων ανώνυμων χρηστών, που κουκιά έφαγαν, κουκιά μολόγησαν; Πώς βγήκε ο μέσος όρος; Προσθέτοντας τη βαθμολογία του Έλληνα και του τουρίστα; Του Κινέζου ή του Αμερικάνου που έλαβαν μέρος στο Athens Food Tour και του Γάλλου ή Γερμανού που πήγαν καρφωτοί, με τον οδηγό Michelin ανά χείρας, στα αστεράτα μας εστιατόρια; Ας μην τρελαθούμε. Καλό είναι να ακούμε και να σεβόμαστε τη γνώμη του κοινού, αλλά δεν πρόκειται να εμπιστευτώ τον απολαυστικό μου χρόνο σε μια αξιολόγηση που υποβιβάζει τη Σπονδή στη 16η θέση, κάτω και από το ψητοπωλείο του τάδε και το μαγέρικο του δείνα. Προτιμώ να διαβάσω τον κριτικό γεύσης που εμπιστεύομαι, που σίγουρα δεν είναι ο ίδιος για τον καθένα μας, ο οποίος έχει και την ευθύνη της γνώμης του» απαντά, ενώ για τη χρησιμότητα του TripAdvisor θα συμπληρώσει «Είναι, τέλος πάντων, χρήσιμος αυτός ο οδηγός; Ε! Όσο περισσότεροι ψηφίζουν για τα πάντα, από παραλίες μέχρι μαγαζιά, δημιουργώντας λίστες με τα καλύτερα στον κόσμο, τόσο ανεβαίνει η τιμή της μετοχής της TripAdvisor, και τα χρηματιστηριακά τους παράγωγα. Όταν εμείς, σήμερα, σχολιάζουμε τις εν λόγω λίστες, η μετοχή της βρίσκεται στα 59,90 δολάρια (NASDAQ). Να πω κι άλλα;». Τελικά, σε ταβέρνα ή εστιατόριο, είτε έχει θέα είτε όχι, με πολύ ή λίγο φαγητό, ίσως να είχε δίκιο ένας παλιός Γάλλος συγγραφέας που έλεγε «το να τρως είναι αναγκαιότητα, το να τρως έξυπνα είναι τέχνη».

The Mercedes-Benz “Circle of Art” Exhibition Οκτώ επώνυμοι Έλληνες, ο καθένας με την προσωπική του διαδρομή, εμπνέονται από το ιστορικό τριάκτινο αστέρι της Mercedes-Benz, που συμβολίζει τον αέρα, το νερό και τη γη και παρουσιάζουν τα έργα τους. Έτσι, αυτό το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου, από τις 10:00 μέχρι και τις 19:00, όσοι βρεθούν στο Ζάππειο θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν έργα των Μαρίνας Βερνίκου, Τάκη Διαμαντόπουλου, Θοδωρή Ζουμπουλάκη, Κάτιας Ζυγούλη, Τατιάνας Καραπαναγιώτη, Γιώργου Κελέφη, Μιχάλη Κεφαλογιάννη και Βένιας Μπεχράκη.

Την ίδια ώρα, στον εξωτερικό χώρο του Ζαππείου, θρυλικά και σύγχρονα μοντέλα της Mercedes-Benz, καθώς και ιστορικά αντικείμενα από το Mercedes-Benz Classic Center της Στουτγάρδης περιμένουν τους λάτρεις του αυτοκινήτου, για να τους «ταξιδέψουν» στην ιστορία του πρώτου αυτοκινήτου μέσα από μια παράλληλη έκθεση, που πραγματικά κανείς δεν πρέπει να χάσει!

Ζάππειο Μέγαρο, Σάββατο 20/2/2016, 10:00-19:00, είσοδος ελεύθερη

PUBLI

Φ

έτος συμπληρώνονται 130 χρόνια από τότε που τα αυτοκίνητα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας «άλωσαν» αρχικά τους δρόμους της γηραιάς ηπείρου και σύντομα ολόκληρου του κόσμου, χάρη στους κορυφαίους κινητήρες, σε συνδυασμό με το ασύγκριτο design. Με αφορμή, λοιπόν, τη συμπλήρωση 130 χρόνων από τη δημιουργία του πρώτου αυτοκινήτου, η MercedesBenz γιορτάζει και παρουσιάζει μια μοναδική εικαστική έκθεση: «The Mercedes-Benz “Circle of Art” Exhibition».

18.2.16 – lifo

13

Εικονογράφηση: David Shrigley

φωνή λαού

Talk of the Town

πετροσ καψασκησ Διακόσια σαράντα χρόνια από τη γέννηση του Ιωάννη Καποδίστρια, ο υποψήφιος διδάκτωρ μάς μιλά για την κληρονομιά του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας.

Κύματα βαρύτητας

α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

α π ό τ ο ν ε υγ εν ιο α ρα ν ι τ ση

Σ’ ένα σύμπαν όπου η άνωση είναι αυτοσκοπός και η ζωή εκθειάζεται σαν μια αιώρηση στον αφρό των ημερών, η βαρύτητα διώχνεται από παντού σαν κακός άγγελος της Ιστορίας.

14 lifo – 18.2.16

Η εμπειρία του CERN έδειξε ότι τα μίντια λατρεύουν τις ειδήσεις εκείνες που προκύπτουν κατά καιρούς στη σφαίρα των επιστημονικών ανακαλύψεων και, σαν εξαιτίας μιας ανεξήγητης επιτάχυνσης που τις ωθεί ν’ ακολουθήσουν την εφαπτομένη, μπαίνουν στην τροχιά της συμβατικής ενημέρωσης, όπου εξάλλου κανένας αμύητος δεν θα ελέγξει ποτέ την εγκυρότητά τους διότι κανένας δεν γνωρίζει περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Εκεί η είδηση που, καλώς εχόντων, θα προϋπέθετε μιαν αρκετά φλύαρη διαπραγμάτευση, μπορεί να εκφωνηθεί με τρόπο άψογα ταιριαστό στις προδιαγραφές των ΜΜΕ, δηλαδή αφενός τηλεγραφικά, αφετέρου με την έμφαση που δίνουμε στην on line αποκάλυψη κάποιου τρομερού απορρήτου. Επιστημονικό μόνον κατ’ όνομα, το μυστήριο δεν διαφέρει στην ουσία απ’ το ίδιο το ιδρυτικό αίνιγμα της μετανεωτερικότητας, που είναι το εξής: ότι η είδηση δεν αφορά κανέναν. Παρομοίως και με την είδηση της επαλήθευσης της ύπαρξης των βαρυτικών κυμάτων που προέβλεψε η Θεωρία της Σχετικότητας πριν από έναν αιώνα και που, τώρα, προς μεγάλη ανακούφιση, γινόταν χειροπιαστή, τουλάχιστον αν ήταν κανείς διατεθειμένος να ενδώσει στους πανηγυρισμούς των διεθνών πρακτορείων της προηγούμενης εβδομάδας. Αλλά πόσο χειροπιαστή; Το να εξετάσεις αν η είδηση σχετικά με τα κύματα βαρύτητας στερείται ή όχι βαρύτητας η ίδια πολύ απέχει απ’ το λογοπαίγνιο, περίπου όπως η πρόβλεψη για τον κομήτη του Χάλεϊ, το 1910, που παραλίγο να συγκρουστεί η ίδια με το κοινωνικό φαντασιακό αντί ο κομήτης να συγκρουστεί με τη Γη. Βαρύτητα λέγοντας εννοούμε το μόνο είδος εκτοπίσματος που ενδέχεται να διατηρεί μια πληροφορία και που είναι αυτό της σημασίας· εφόσον, μεταφορικά μιλώντας, με τι άλλο ισοδυναμεί το βάρος αν όχι με το γλωσσικό βάρος ενός νοήματος; Μάλιστα, είναι αυτές ειδικά οι μεταφορικές αντηχήσεις του συγκεκριμένου νοήματος που μας εξουσιοδοτούν να αποδώσουμε στην είδηση το αμφιλεγόμενο εκείνο βάρος το οποίο ο Αϊνστάιν δεν θα κατόρθωνε να διαβλέψει στις ενοράσεις του ούτε κατά προσέγγισιν. Παρεμπιπτόντως, ο τελευταίος είχε ισχυριστεί, αθώα, πως όταν δύο σώματα έρθουν σε σύγκρουση παράγονται κύματα βαρύτητας, μολονότι αυτά, στην πράξη, είναι εξαιρετικά ασθενή ώστε να ανιχνευτούν· τώρα, τα δύο LIGO, ανιχνευτές εντοπισμού με συστήματα λέιζερ που επιτρέπουν ακριβείς μετρήσεις της στρέβλωσης του χωροχρόνου, συνελάμβαναν την ισχυρή σύγκρουση ανάμεσα σε δύο μαύρες τρύπες, μεγέθους 36 και 29 φορές το μέγεθος του ήλιου αντίστοιχα, που είχαν συγχωνευθεί σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Έτσι, οι συγκεκριμένες μαύρες τρύπες μάς έστελναν το διαγαλαξιακό τους επισκεπτήριο απ’ τα μυθικά βάθη του παρελθόντος μέσω μιας επιτέλους μετρήσιμης καμπύλωσης του χωροχρόνου κι ο Αϊνστάιν δικαιωνόταν. Περιττεύει ν’ αναρωτηθούμε κατά πόσον οι εκάστοτε κοσμολογικές θεωρίες αποτελούν μεταφορές παραστάσεων του συλλογικού ασυνειδήτου: εδώ,

φέρ’ ειπείν, διαγράφεται με ενάργεια η ιδέα που δεν θα μπορούσε παρά να ασπάζεται μια κοινωνία σαν τη δική μας για τη βαρύτητα του παρελθόντος και της μνήμης, την οποία καλούμαστε διαρκώς να αποκηρύξουμε αναπληρώνοντάς την με μιαν άλλη «καθαρή» βαρύτητα, λ.χ. την τεχνική βαρύτητα μιας πειραματικής ή στατιστικής θεώρησης, υποστηριζόμενης προκειμένου να συμβάλει στον επανασχεδιασμό του κόσμου. Για να το κάνουμε λιανά, ισχύει ότι στο μεταμοντέρνο σύμπαν της ελαφρότητας κάθε αξιόπιστη θεωρία περί βαρύτητας είναι ευπρόσδεκτη ως απενοχοποιητικό άλλοθι και σαν τέτοια εννοείται όταν δοκιμάζεται η αντοχή της. Μήπως δεν αληθεύει ότι κληρονομήσαμε έναν κόσμο απελευθερωμένο από την επαχθή βαρύτητα των λογικών καταναγκασμών, τη βαρύτητα της αιτιοκρατίας και του ηθικού πεπρωμένου, τη βαρύτητα του ψυχισμού και τη βαρύτητα του θανάτου; Έκτοτε, και στον βαθμό που συνδέσαμε το μέλλον μας με την αποθέωση της ελαφρότητας, η βαρύτητα έπαψε να περιγράφεται σαν μια προσωποποιημένη κοινή μοίρα, σαν ένα είδος χιμαιρικής εσωστρέφειας των πραγμάτων, σαν ένας παθιασμένος και ελκυστικός μονόλογος των συμβάντων που ήταν από τη φύση τους υποθηκευμένα στον θάνατο, για να γίνει μια αμιγής κυματική δόνηση, συνεπώς μια έσχατη μορφή επικοινωνίας ανάμεσα στις μηχανές. Έτσι, η ίδια η μαύρη τρύπα, ως έννοια που εκφράζει τη συμπύκνωση μιας άπειρης βαρύτητας, παύει να είναι θεολογική και γίνεται κάτι σαν δομικό σκάνδαλο, όχι πια μια συσσώρευση βάρους (π.χ. του βάρους των συναισθημάτων ή των ερμηνειών) αλλά απορρόφηση, εκμηδενισμός δι’ απαλοιφής, αποστραγγιστική εξαφάνιση του πράγματος απ’ την οθόνη της εποπτείας, ένα γεγονός δίχως αναγωγή ή ιστορικό αντίκτυπο, ένα ήρεμο σοκ. Σαν να λέμε, δεν υπάρχει πια εδώ, όπως στην παραδοσιακή βαρύτητα, μια εσωτερική επεξεργασία του νοήματος της έλξης, δεν υπάρχει η διαλεκτική του Νόμου, μόνον διακύμανση, το κοσμικό ρίγος που διατρέχει μια κυρτή και συνάμα κοίλη επιφάνεια σαν εκείνη του Ρίμαν. Σ’ ένα σύμπαν όπου η άνωση είναι αυτοσκοπός και η ζωή εκθειάζεται σαν μια αιώρηση στον αφρό των ημερών, το βάρος της κατάθλιψης που πλήττει όλη αυτή την υπερπαραγωγή της προσποιητής ευτυχίας επανέρχεται σαν στατιστικό όριο ή τελεστής μιας καταστροφής χωρίς αιτία και χωρίς κατάλοιπα: η βαρύτητα διώχνεται από παντού σαν κακός άγγελος της Ιστορίας και αποθηκεύεται στις μαύρες τρύπες, που είναι οι σκουπιδοτενεκέδες του νοήματος, οι εξοστρακισμένοι στο απώτερο διάστημα. Ναι μεν το μήλο συνεχίζει να πέφτει απ’ τη μηλιά, όπως την εποχή του Νεύτωνα, αλλά τώρα δεν μένει πάνω στο χορτάρι σαν το ίχνος μιας αγαθοποιού ή τιμωρού μεταφυσικής δύναμης· τώρα το μήλο είναι η ίδια η πτώση και η φυσική μπαίνει οριστικά στο πεδίο της ταυτολογίας, όπου τα μίντια έχουν το στρατηγείο τους. www.paradoxa.gr

Ποιο ήταν αυτό το στοιχείο που κατά τη γνώμη σας ξεχώριζε τον Καποδίστρια από τους υπόλοιπους πολιτικούς της εποχής του και ποια θεωρείτε πως είναι η πολιτική του κληρονομιά; Αν έπρεπε να δώσω μια ιστορική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, θα ερχόταν σίγουρα από την επιστολή που έγραψε ο Μέτερνιχ στην Dorothea Lieven, στην οποία λέει χαρακτηριστικά τα εξής: «Τότε μονάχα θα μπορέσω να κοιμηθώ ήσυχα, όταν ο Καποδίστριας θα έχει θανατωθεί! Ενόσω ζει, θα είναι πάντοτε επικίνδυνος. Όμως, για να ειπώ την αλήθεια, αυτός είναι ένας έντιμος και πολύ χρήσιμος άνθρωπος, ενώ εγώ;... Ο μόνος αντίπαλος που δύσκολα ηττάται είναι ο απόλυτα έντιμος άνθρωπος, και τέτοιος είναι ο Καποδίστριας». Αυτό ήταν το χαρακτηριστικό στοιχείο που ξεχώριζε τον Καποδίστρια από τους υπόλοιπους πολιτικούς της εποχής του. Η δίψα του για δικαιοσύνη και αλήθεια. Και οι άνθρωποι που διαπνέονταν από αυτές τις αξίες στην ανθρώπινη Ιστορία ξεδιψούσαν πάντοτε με ένα ποτήρι κώνειο. Ως προς το τελευταίο ερώτημά σας, πιστεύω ότι την 27η Σεπτεμβρίου του 1831 (ημέρα της δολοφονίας του) υπεγράφη, από ελληνικά χέρια, ρητώς και κατηγορηματικώς η πράξη αποποίησης της κληρονομιάς του Ι. Καποδίστρια. Ο Μέτερνιχ ήταν ο μεγαλύτερος αντίπαλός του σε μια αναλογία που θυμίζει λίγο και σημερινές καταστάσεις με τη σχέση Γερμανίας-Ελλάδας. Τι πιστεύετε πως χώριζε τελικά τους δύο άνδρες; Η ιστορική διαμάχη μεταξύ των δύο αυτών ανδρών ήταν διαμάχη μεταξύ δύο κόσμων. Ο Μέτερνιχ υπήρξε ένας πολιτικός πάντοτε πιστός στις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας και της διατήρησης της νομιμότητας στην Ευρώπη. Ο Καποδίστριας, χωρίς να επικροτεί τις επαναστάσεις, εντούτοις τασσόταν υπέρ της αρχής της μη ένοπλης επεμβάσεως και εξέφραζε την άποψή του πως αυτές οι επαναστάσεις έπρεπε να αντιμετωπιστούν με σταδιακές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα λάμβαναν υπ’ όψιν κυρίως την παραχώρηση Συντάγματος και συνταγματικών ελευθεριών, τη λαϊκή κυριαρχία και την πολιτική και εθνική ανεξαρτησία των λαών. Είστε ο εμπνευστής του συνεδρίου για τα 240 χρόνια από τη γέννηση του Ι. Καποδίστρια. Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό. Το συνέδριο εορτάστηκε με λαμπρό τρόπο την 11η Φεβρουαρίου, ημέρα γέννησης του πρώτου κυβερνήτη της χώρας. Μάλιστα, πρότεινα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την καθιέρωση της συγκεκριμένης ημερομηνίας ως ημέρας αφιερωμένης στον Έλληνα διπλωματικό υπάλληλο του υπουργείου των Εξωτερικών.

Ανάποδα, στα «καπούλια» του Facebook…

Πλαγιο

α π ό τ h νατα λι χ ατ ζη αν τω νι ου

Σκέψεις πάνω στο περιστατικό με τον φύλακα του ΗΣΑΠ. Το βιντεάκι το ξέρετε. «Έπαιξε» παντού. Και τη φυσιογνωμία την ξέρετε. Κι αυτή παντού «έπαιξε». Ένας άνδρας της ασφάλειας του σταθμού ΗΣΑΠ στην Κηφισιά, εξαρχής αγριεμένος και σε άψογο… ενικό, ζητά από έναν Αφρικανό μετανάστη να μετακινηθεί με τη βαλίτσα του στο τελευταίο βαγόνι του τρένου γιατί, όπως ισχυρίζεται, μόνον εκεί επιτρέπονται αποσκευές τέτοιου μεγέθους. Ο μετανάστης αρνείται να συμμορφωθεί. Οι τόνοι του «σεκιουριτά» φουντώνουν και μαζί η ψευδαίσθηση του ρόλου και της μικρο-εξουσίας («Εγώ κάνω κουμάντο εδώ»). Στον διαπληκτισμό παρεμβαίνει, τελικώς, μια κοπέλα που καταγράφει τη σκηνή με την κάμερα του κινητού της, απαιτεί την παρουσία αστυνομίας και βάζει τον «σεκιουριτά» στη θέση του. Η στάση της μέχρι εδώ είναι η πραγματικά αξιέπαινη στάση ενός ενεργού πολίτη. Πρώτον, φαίνεται να γνωρίζει τους κανονισμούς. Εκ των υστέρων, αποδεικνύεται, άλλωστε, ότι έχει δίκιο: δεν υπάρχει οδηγία που να ορίζει ότι βαλίτσες τοποθετούνται μόνο στο τελευταίο βαγόνι. Δεύτερον, φαίνεται να γνωρίζει τον ψυχισμό κάθε θρασύδειλου «δικτατορίσκου». Μόλις εκείνη αμφισβητεί την εξουσία του, επικαλείται μια ανώτερη Αρχή και, έξυπνα, αφήνει να εννοηθεί πως η ίδια ενδέχεται να είναι φορέας μιας μεγαλύτερης εξουσίας, ο σούπερμαν του βαγονιού ξαναγίνεται το ανθρωπάκι που είναι. Εδώ θα μπορούσε να λήξει η ιστορία. Ανάλογες έχουμε ζήσει, δυστυχώς, κατά καιρούς πολλοί. Πρωτόγονοι «φτωχοδιάβολοι», με απωθημένα τέτοιας μικρο-εξουσίας ή και ρατσισμού, εκτονώνουν τις καθημερινές ταπεινώσεις που υφίστανται σε βάρος των πιο αδύναμων. Των μεταναστών συχνότερα. Αλλά το περιστατικό δεν έληξε εκεί. Αντίθετα, πήρε απρόβλεπτες διαστάσεις οι οποίες α) κατέδειξαν την απόλυτη έλλειψη εμπιστοσύνης ενός Έλληνα πολίτη στις υπεύθυνες Αρχές και β) υπαινίχθηκαν μια μορφή αυτοδικίας ή ένα πανελλήνιας κλίμακας «λαϊκό δικαστήριο», μεταφερμένο καταρχάς στο μιντιακό περιβάλλον. Ο ένοχος καταδικάστηκε χωρίς δυνατότητα απολογίας και απολύθηκε άμεσα. Πώς; Η κοπέλα που κατέγραψε το περιστατικό δεν το κατήγγειλε στους υπεύθυνους του σταθμού. Άλλωστε, κατά την, όχι και λανθασμένη μεταξύ μας, άποψη πολλών, αν εκείνη είχε επιλέξει αυτή την οδό, είναι πολύ πιθανό ότι κάποιος βαριεστημένος ανώτερος του ΗΣΑΠ ή αστυνόμος βάρδιας θα είχε ακούσει την καταγγελία της με κόπο και ύστερα θα την είχε γράψει στο γνωστό σημείο όπου δεν πιάνει μελάνι.

Zampanό Greek bistro & wine bar «Feed your soul»

Τ

ην Τρίτη 23 Φεβρουαρίου το εστιατόριο Zampano αυτοσχεδιάζει με τζαζ διάθεση! Το νέο hot spot της πόλης θα συνδυάσει τις ελληνικές γεύσεις του με τα live τζαζ ακούσματα της μπάντας του Σεραφείμ Μπέλλου. Με επιρροές από bebop, γκόσπελ και σόουλ, οι διαφορετικές μουσικές προσεγγίσεις αγαπημένων τζαζ κομματιών θα δέσουν αριστοτεχνικά με τα δημιουργικά πιάτα του εστιατορίου αλλά και με τα εγχώρια κρασιά και τα ενδιαφέροντα fingerfoods που, ειδικά γι’ αυτήν τη βραδιά, θα σερβίρονται στο μπαρ. Αυτή την Τρίτη, λοιπόν, ραντεβού στις 9 το βράδυ στο Zampanό, γιατί «η ζωή μοιάζει με την τζαζ. Γίνεται καλύτερη όταν αυτοσχεδιάζεις…», όπως είπε και ο George Gershwin. Ανοιχτά κάθε μέρα (εκτός Δευτέρας) από τις 6 το απόγευμα. Κάθε Κυριακή ανοικτά και το μεσημέρι από τις 13:00. Σαρρή 18, κρατήσεις στο 213 0233244

Έτσι, εκείνη προτίμησε κάτι άλλο. Ανάρτησε το βίντεο στο Facebook. Και με αυτή της την επιλογή πήρε τον νόμο στα χέρια της. Αλλά όχι μόνον εκείνη. Και χιλιάδες άλλοι. Διότι το βιντεάκι έγινε viral. Και μέσα σε λίγες ώρες δεν υπήρχε σελίδα «ευαισθητοποιημένου» πολίτη στο Facebook που να μην το αναπαράγει, συνοδευόμενο κάποιες φορές με εκτονωτικές ύβρεις και απειλές κατά του «σεκιουριτά» και της σωματικής του ακεραιότητας. Ακόμα χειρότερα. Ακολούθησαν όλα τα διαδικτυακά μέσα και τα δελτία των 8… Μέχρι το βράδυ ο «σεκιουριτάς» είχε υποστεί σε πανελλήνια κλίμακα μια τρομακτική δημόσια διαπόμπευση. Και, βέβαια, μπροστά στις διαστάσεις που πήρε το επεισόδιο, η ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. ζήτησε με συνοπτικές διαδικασίες την απόλυση του συγκεκριμένου υπαλλήλου από την υπεύθυνη εταιρεία security. Εν προκειμένω, βέβαια, ουδείς ανέλαβε την ευθύνη του. Ο «θύτης» πλήρωσε ανελέητα όχι μόνο για τη συμπεριφορά του αλλά και αναδρομικά για τον φόβο και την οργή μας μπροστά στο αυγό του φιδιού που, με τις ευλογίες της Χρυσής Αυγής, εκκολάπτεται εδώ και καιρό στη χώρα. Τα social media «άλεσαν» τη φάτσα του με την ίδια ταχύτητα που ένα 24ωρο αργότερα έχρισαν «θέμα της ημέρας» έναν ανόητο στίχο του Παντελίδη. Ακόμα χειρότερα: πανηγύρισαν για την επιτυχία τους. Ακόμα και σοβαροί σχολιαστές χαιρέτισαν στο Facebook τη νίκη της συλλογικότητας και τη «φοβερή δύναμη» στα χέρια τους. Δεν είχαν άδικο. Ουδεμία Aρχή (πολιτική, δικαστική, κοινωνική) τόλμησε να παρέμβει για να εξετάσει τι συνέβη και τελικώς να τιμωρήσει τον «ένοχο» με βάση τους νόμους που διέπουν μια δημοκρατική κοινωνία, η οποία δίνει το δικαίωμα ακόμα και σε Ρουπακιάδες να απολογηθούν. Και από την άλλη, ορισμένοι ανεγκέφαλοι ή «βαλτοί», που δεν χάνουν τέτοιες «ευκαιρίες», έσπευσαν να λούσουν την κοπέλα που ανάρτησε το βίντεο με ανώνυμες απειλές. Θα πείτε, ήσσονος σημασίας περιστατικό σε ένα μιντιακό περιβάλλον που φτιάχνει στιγμιαία «θύτες» και «θύματα» και μέσα σε δευτερόλεπτα το ξεχνά, γιατί αναζητά ήδη τον επόμενο «εχθρό» και την επόμενη εστία αντιπαράθεσης και εκτόνωσης της οργής, στην οποία οδηγεί την κοινωνία το ψυχολογικό της αδιέξοδο… Εγώ, πάντως, κάπως τρομοκρατημένη από προχθές, αναρωτιέμαι αν αυτή η άσκηση λαϊκής εισαγγελικής εξουσίας σε ένα περιβάλλον που ευνοεί τον κοινωνικό αυτοματισμό, συντηρεί την πόλωση και καταπατά την μπρετονική ρήση («ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση») δεν άνοιξε, πανηγυρικά και απούσης της λογικής αλλά και κάθε Αρχής, τον ασκό του Αιόλου.

18.2.16 – lifo

15

Το πανηγύρι της ροκ ματαιοδοξίας

… αλλά πόση και ποια ελευθερία αντέχουμε να του επιτρέπουμε τελικά;

Τα πρώτα σπαράγματα του πανκ (αλλά και του hip hop), η Νέα Υόρκη όταν έμοιαζε σάπια, τελειωμένη, υπόγεια και σαγηνευτικά επικίνδυνη, οι προσδοκίες και οι ιδεαλισμοί των ’60s που αποτεφρώθηκαν στη μεγάλη πυρά εγκεφαλικών κυττάρων των ’70s, η ματαιοδοξία και η ύβρις των εκατομμυριούχων ροκ σταρ, η απληστία των δισκογραφικών εταιρειών, η εκμετάλλευση των μαύρων καλλιτεχνών, ο κυνισμός, ο σεξισμός, οι γκρούπις, η χειραγώγηση των αιτημάτων της αντικουλτούρας… Η σειρά συγκεντρώνει και ξετυλίγει ένα κάρο μύθους και πραγματικότητες που ήταν γνώριμες από τη ροκ παραφιλολογία σ’ εμάς τους «γνώστες», αλλά πλέον είναι κοινό κτήμα, αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης μαζικής κουλτούρας, αφηγηματικός άξονας μιας μεγάλης και έγκυρης τηλεοπτικής σειράς, υποταγμένης στις φόρμουλες του είδους. Η δίωρη πρεμιέρα, πάντως, αποτελεί, πέρα από ενστάσεις τεχνικής φύσεως, ένα συναρπαστικό τριπ ροκ φαντασμαγορίας (θα έλεγε κανείς, χαριτολογώντας, ότι ο Σκορσέζε ξανάρχισε τα σκληρά που κόντεψαν να τον ξεκάνουν κάποτε, μόνο και μόνο για να γυρίσει αυτό τον πιλότο) ντελιριακής και απενοχοποιημένης σκηνοθετικής προσέγγισης, σαν αυτόνομη ταινία που έγινε με τρελό κέφι και δεν έχει να δώσει λογαριασμό σε κανέναν. Ιδανική ψυχαγωγία, λοιπόν, και κορυφαία δραματική σειρά αυτής της σεζόν (μαζί με το σαδομαζοχιστικό «Billions» και το «Better Call Saul» που καταφτάνει δριμύτερο), που, εκτός από την αίσθηση ενός άγριου πάρτι που αναπόφευκτα θα στραβώσει κάποια στιγμή, μεταφέρει και τη βαριά υπενθύμιση ότι όλοι εμείς που αναζητήσαμε την υπέρβαση και την εναλλακτική κουλτούρα μέσω της ροκ μυθολογίας στηρίξαμε ως καταναλωτές της μουσικής βιομηχανίας μία από τις πιο αχαλίνωτες εκφάνσεις ξεσαλωμένου καπιταλισμού που υπήρξε ποτέ.

απ ό το ν θ οδωρ η α ντ ων ο π ουλο

απ ό το ν δη μ ήτ ρη π ολι τά κη

Cut

Έχω προλάβει την εποχή που κανείς δεν χρησιμοποιούσε τη λέξη «βινύλιο» για τους δίσκους μουσικής. Μόνο αυτοί υπήρχαν ως επίσημο φορμάτ και οι κασέτες ήταν απλώς για να ηχογραφείς το αυθεντικό – ακόμα και οι λεγόμενες κασέτες εταιρείας έπαιζε αν μετρούσαν ή όχι, όταν κάποιος καλούνταν να απαριθμήσει τους δίσκους του. Εδώ και πολλά χρόνια, όμως, η λέξη χρησιμοποιείται κατά κόρον και με έντονους φετιχιστικούς (βοηθάει και η φύση του υλικού που ορίζει η λέξη) και ρετροφιλικούς (βλέπε, λόγου χάριν, ’80s μαυσωλεία, όπως η ντίσκο Vinilio στη Γλυφάδα) συνειρμούς, από τη στιγμή ειδικά που όσοι αγοράζουν ακόμα μουσική σε χειροπιαστή, μη ψηφιακή μορφή, αγοράζουν –«συλλέγουν»– δίσκους βινυλίου, κοινώς πλέον βινύλια. Τα οποία προσέχουν ως κόρη οφθαλμού και μάλλον δεν τα χρησιμοποιούν για να σνιφάρουν γραμμές κόκας στην ετικέτα του δίσκου που περιστρέφεται στο πικ-απ, όπως συμβαίνει σε μια χαρακτηριστική σκηνή ’70s καφρίλας στον πιλότο της νέας, πολυδιαφημισμένης τηλεοπτικής σειράς «Vinyl» που φέρει την υπογραφή δημιουργών όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε (που σκηνοθέτησε τον δίωρο πιλότο), ο Τέρενς Γουίντερ (βετεράνος συγγραφέας των «Sopranos», δημιουργός του «Boardwalk Empire» και σεναριογράφος του Λύκου της Γουόλ Στριτ) και… ο Μικ Τζάγκερ, ατυχώς. Ατυχώς, διότι εν μέσω ενός λαμπρού καστ εμφανίζεται ως κεντρικός χαρακτήρας ο ατάλαντος γιος του, ο Τζέιμς Τζάγκερ, στον ρόλο του «τζάνκι μηδενιστή» ηγέτη μιας πρωτοπάνκ μπάντας με το σαχλό όνομα Nasty Bits που αναδύεται από τις τέφρες του εγκαταλελειμμένου από νόμο και τάξη downtown Μανχάταν στα 1973. Η μπάντα αυτή αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας, στη σειρά όμως αναφέρονται και εμφανίζονται σε δραματοποιημένη μορφή στο πρώτο διπλό επεισόδιο πραγματικά συγκροτήματα, με βαριά ιστορία. Όπως οι New York Dolls, που τότε τους ήξεραν μόνο οι πολύ καμένοι και οι πολύ ψαγμένοι και παρουσιάζονται να κατεδαφίζουν κυριολεκτικά το ιστορικό Mercer Arts Centre, και οι ακραίας δημοτικότητας Led Zeppelin, ο Ρόμπερτ Πλαντ βασικά, που με πολλή ευχαρίστηση είδα να απεικονίζεται ως απαιτητικό και κακομαθημένο πριαπικό τσόλι, και ο βίαιος, θηριώδης μάνατζέρ τους Πίτερ Γκραντ. Διαβάζω ότι στα επόμενα επεισόδια (δέκα θα έχει ο πρώτος κύκλος) θα εμφανιστούν επίσης ο Άντι Γουόρχολ και η κουστωδία του Factory, ο Λου Ριντ και οι Velvet Underground, και η ατυχής Κάρεν Κάρπεντερ, μεταξύ άλλων. Άχαρες αυτές οι βιογραφικές αναπαραστάσεις που ξύνουν τα πιο στερεοτυπικά στοιχεία πολύπλοκων και αμφιλεγόμενων χαρακτήρων του ροκ Κανόνα, αλλά τελικά δεν έχει και πολλή σημασία: περιφερειακοί παίκτες είναι στο σύμπαν μυθοπλασίας του «Vinyl», όπου πρωταγωνιστούν φανταστικοί χαρακτήρες βασισμένοι σε αρχέτυπα της πάλαι πότε κραταιάς μουσικής βιομηχανίας, με προεξάρχοντα τον εξαιρετικό πρωταγωνιστή της σειράς, Μπόμπι Καναβάλε, στον ρόλο του ιδιοκτήτη δισκογραφικής Ρίτσι Φινέστρα (από τις πρώτες στιγμές είναι αδύνατον να διανοηθείς ότι θα μπορούσε να τον υποδυθεί κάποιος άλλος ηθοποιός), ο οποίος, προσπαθώντας να διαχειριστεί τους παλιούς σκελετούς στην ντουλάπα του, φορτώνεται και με καινούργιους, μονίμως παγιδευμένος σε μια δίνη οργίων, drugs και rock & roll.

Belli

Σεξ, drugs, rock & roll και ασύδοτος καπιταλισμός: Παρακολουθώντας τον δίωρο πιλότο του «Vinyl», της νέας σειράς του HBO, που γύρισε ο Μάρτιν Σκορσέζε.

Talk of the Town

16 lifo – 18.2.16

«Εν αρχή ην ο λόγος…»

Η εβδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε από τις αγροτικές κινητοποιήσεις –ιδιαίτερα δυναμικές, μολονότι απούσες τα προηγούμενα «πέτρινα» χρόνια, δίκαιες εν πολλοίς, παρά το θολό ιδεολογικό τους πρόσημο και τις «brutal» πρακτικές τους–, από τον χαμό τριών νέων αξιωματικών στο Αιγαίο όταν το προβληματικό(;) ελικόπτερό τους συνετρίβη στη νήσο Κίναρο αλλά και από την εξελισσόμενη «μάχη των ΜΜΕ». Στο, δε, κλείσιμό της ήρθε κι έδεσε ο απαράδεκτος τραμπουκισμός έγχρωμου επιβάτη από σεκιουριτά στον Ηλεκτρικό, που έκανε τον γύρο του Διαδικτύου προτού «κατέβει» αυθημερόν, χάρη σε εκείνες τις εξόφθαλμα επιλεκτικές και πολλαπλών ταχυτήτων κρίσεις ευαισθησίας που πιάνουν συχνά-πυκνά τους διαδικτυακούς μας κήνσορες, από τα κοινωνικά δίκτυα μέχρι την αυτοκρατορία της Google (από κοντά και οι υπηρεσίες Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος). Υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής που συνδέει τα τρία τελευταία γεγονότα κι έχει, θαρρώ, την ίδια ζωτική σημασία με το ύψος των εισφορών, τα συντάξιμα χρόνια, τις αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις και τις ανερμάτιστες μνημονιακές αξιώσεις – δεν αφορά, άλλωστε, μόνο την Ελλάδα. Είναι η ελευθερία του λόγου και τα όριά της σε μια εποχή κατά την οποία υποτίθεται ότι μπορούμε να εκφραζόμαστε πιο ελεύθερα από ποτέ. Ελευθερία που ξαναδοκιμάζεται τον τελευταίο μήνα, μετά το κατέβασμα της Ισορροπίας του Νας στο Εθνικό. Στην πρώτη περίπτωση, εκτός από τις συνθήκες του τραγικού δυστυχήματος, την κοινή γνώμη απασχόλησε και η δίωξη που αυτεπάγγελτα άσκησε η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σε ιδιώτη χρήστη του f/b (χώρια οι διαδικτυακές απειλές που τη συνόδευσαν) επειδή προσέβαλε, υποτίθεται, τη μνήμη των νεκρών. Τι φοβερό εκστόμισε; Χοντρικά, ότι οι τρεις στρατιωτικοί ήταν «επαγγελματίες δολοφόνοι, εκπαιδευμένοι να σκοτώνουν κατ’ εντολή» και άρα «σιγά την απώλεια», αφού δεν ήταν καν τίποτα σπουδαίοι άνθρωποι του πνεύματος. Μπορεί να έχει κανείς όσες ενστάσεις θέλει στην παραπάνω διατύπωση, δυσκολεύομαι όμως να δω πώς ο συγγραφέας της «σκυλεύει» τους νεκρούς, εφόσον δεν επικρίνει τα πρόσωπα καθαυτά αλλά την ιδιότητά τους – δεν είναι, άραγε, προσβολή η αναγόρευσή τους σε «ήρωες» από το υπουργείο Άμυνας όταν χάθηκαν σε άσκηση ρουτίνας, σε καιρό ειρήνης και, πιθανότατα, απλώς εξαιτίας ενός πλημμελώς συντηρημένου ελικοπτέρου; Και πώς γίνεται να κινείται εναντίον του αστραπιαία μια Δικαιοσύνη που σε άλλες, σοβαρότερες υποθέσεις –που όμως δεν θίγουν τα όσια και ιερά του έθνους– ξεκουνιέται με τα χίλια ζόρια; Αφού, πάλι, έγινε ξαφνικά τόσο ευαίσθητη, δεν θα όφειλε αντίστοιχα να κινηθεί και εναντίον όσων απείλησαν διαδικτυακά μέχρι και τη ζωή του «δράστη», παρεμβαίνοντας για να κατέβουν αντίστοιχα τα δικά τους προφίλ; Είναι κοινή πεποίθηση πως οι «προύχοντες» του Διαδικτύου κι οι χωροφύλακές του δεν χάνουν ευκαιρία να λογοκρίνουν ή και να διώκουν ποινικά «αιρετικές» αναρτήσεις (από τον «γέροντα Παστίτσιο» μέχρι τη Wikileaks). Αντίθετα, ρατσιστικοί, σεξιστικοί κ.λπ. ακροδεξιοί εμετοί, ακόμα κι επώνυμοι, αντιμετωπίζονται συνήθως με μεγαλύτερη επιείκεια και «κατεβαίνουν» δυσκολότερα – άσε το «ψαλίδι» που κραδαίνει μια επελαύνουσα υποκριτική σεμνοτυφία σε mood δεκαετίας του ’50. Ευδαίμων φουτουρισμός στην τεχνολογία, φλερτ με τον Μεσαίωνα στα μυαλά – η ζυγαριά τους τείνει να γέρνει μονόπαντα, κάτι εμφανές και στην ταχύτητα με την οποία κατέβασε το YouΤube το βιντεάκι που έδειχνε σεκιουριτά ιδιωτικής εταιρείας φύλαξης να επιχειρεί να πετάξει έξω αναίτια και φυσικά παράνομα από (μισοάδειο, κιόλα) βαγόνι του Ηλεκτρικού Αφρικανό επιβάτη, γιατί δήθεν εμπόδιζε η βαλίτσα του. Το επεισόδιο κατέγραψε στο κινητό της νεαρή επιβάτιδα που παρενέβη –και μπράβο της κοπέλας, γιατί η απάθεια του «εγώ κοιτάω τη δουλειά μου» είναι που στηρίζει ρατσισμούς και διακρίσεις–, υποχρεώνοντας τον θρασύ παπάρα να μαζευτεί. Το βίντεο έγινε viral, δημιουργήθηκε θέμα, η ΣΤΑΣΥ καταδίκασε δημόσια, αξιοσημείωτο είναι όμως ότι το YouΤube «κατέβασε» τη μαρτυρία σχεδόν αυθημερόν, επειδή τάχα «παραβίασε τους κανόνες για την παρενόχληση και το bullying» (το βρίσκεις ανεβασμένο αλλού, «Λερναία Ύδρα», ευτυχώς, είναι και η αντιπληροφόρηση!), σε μια οργουελιανή αντιστροφή της πραγματικότητας και χωρίς καν να έχει προλάβει να υπάρξει (θα ήταν χρονικά απίθανο) καταγγελία του «θιγόμενου, εκτός πια και παρενέβη το υπουργείο Συγκοινωνιών. Όμως και πάλι, ποιος και με ποια κριτήρια ορίζει τι «πρέπει» να υπάρχει online και τι όχι; Όταν η λογοκρισία και η καταστολή δίνουν συστηματικά το «παρών» στο Διαδίκτυο, που καμώνεται την αμεσότερη, πιο πολυφωνική και αδέσμευτη μορφή επικοινωνίας, πόσο πλουραλισμό και καλές προθέσεις να περιμένει κανείς είτε από διαπλεκόμενους ολιγάρχες είτε από υποψήφια φερέφωνα της εκάστοτε εξουσίας; Το επίμαχο νομοσχέδιο για τα ΜΜΕ θα είναι μπουρμπούτσαλα αν δεν διασφαλίσει στοιχειωδώς τη δημοκρατία της πληροφορίας. Όσοι πάλι, άξαφνα, τρέμουν το «αόρατο χέρι της αγοράς» που μέχρι χθες ευλαβικά φιλούσαν, μήπως να πρόσεχαν;

κει μ εν ο : m . hu l o t , φωτ ο γ ραφι α: f r ed d i e f.

90' με τον

Μάκη Παπαδημητρίου Ο πρωταγωνιστής του «Suntan» λύνει τον κύβο του Ρούμπικ σε 15'' και τον ενοχλεί που του μιλάνε στον πληθυντικό.

Ο Μάκης Παπαδημητρίου είναι αναγνωρίσιμος και τρομερά συμπαθής. Σε όλους. Το καταλαβαίνεις από τον τρόπο που τον αντιμετωπίζει ο κόσμος στον δρόμο (την ώρα της φωτογράφισης δυο κοπέλες σηκώθηκαν από τις θέσεις τους ενθουσιασμένες και πλησίασαν να τον χαιρετήσουν) και από την αντίδραση του θυρωρού της πολυκατοικίας: μόλις μπήκα στο κτίριο το πρωί, μου είπε γεμάτος χαρά ότι ανέβηκε στο γραφείο «αυτός ο τύπος που τυλίγει γρήγορα το σουβλάκι». Ήταν η πρώτη φορά που σχολίασε κάποιον επισκέπτη. Η αλήθεια είναι ότι, εκτός από πολύ καλός ηθοποιός, είναι πολύ cool τύπος, ήρεμος και χαλαρός, γεγονός που δηλώνει ότι τίποτα δεν τον εκνευρίζει.

18.2.16 – lifo

17

Talk of the Town Ή σχεδόν. Δεν αντέχει την ανθρώπινη βλακεία και εκνευρίζεται που οι οδηγοί δεν δείχνουν σεβασμό στους μοτοσικλετιστές και στους ποδηλάτες. Ούτε στους πεζούς. « Έχω χάσει δύο φίλους από δυστύχημα με μηχανή» λέει. Η αφορμή για τη συνάντησή μας είναι ο ρόλος του Κωστή που υποδύεται στο «Suntan», τη νέα ταινία του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου. Είναι το κύριο πρόσωπο, «ένας σαραντάρης γιατρός ο οποίος, για έναν λόγο που δεν μαθαίνουμε ποτέ, βρίσκεται αποσπασμένος στην Αμοργό. Κάτι του έχει συμβεί πιο πριν, αλλά η ταινία δεν επικεντρώνεται σε αυτό. Περνάει έναν χειμώνα πολύ μίζερο στο νησί με τους κατοίκους. Είναι ένας νέος άνθρωπος που κάνει γνωριμίες με τους ντόπιους, αλλά δεν περνάει και τόσο καλά. Έρχεται το καλοκαίρι και μια πολύ ζεστή μέρα του Αυγούστου το ιατρείο του επισκέπτεται μια παρέα νεαρών. Ο γιατρός ερωτεύεται μία κοπέλα από την παρέα, την Άννα, που την υποδύεται η Έλλη

Τρίγκου. Κατά κάποιον τρόπο ερωτεύεται όλο το γκρουπ των παιδιών, για τη ζωντάνια που έχουν, το κέφι τους, τη ζωή που δεν έκανε αυτός, όταν διάβαζε για να μπει στην Ιατρική, ενδεχομένως. Μπαίνει στην παρέα, δημιουργείται ένα φλερτ με την Άννα, αυτό καταλήγει από απλή φιλική διάθεση σε εξάρτηση και τα παιδιά αρχίζουν να τον πειράζουν. Ο Κωστής θεωρεί ότι έχει δεσμό με την κοπέλα. Κάπως γυρνάει ανάποδα στο κεφάλι του όλο αυτό». Η ταινία, που έχει βραβευτεί στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στο Agora, ένα πρόγραμμα που έχουν για ταινίες υπό κατασκευή, πήρε πρόσφατα εξαιρετικά σχόλια στο «Variety», που τη χαρακτήρισε «συνειδητά ανησυχαστικό δράμα», και μια πολύ θερμή αναφορά στο «Indiewire», τόσο για τη σκηνοθεσία όσο και για τις ερμηνείες. Τον ρωτάω αν έχει ερωτευτεί ποτέ νεότερή του γυναίκα. «Ναι» μου λέει. «Αλλά όχι με τόσο μεγάλη διαφορά». «Σε ενοχλεί που μεγαλώνεις;». «Δεν έχω μεγαλώσει τόσο πολύ ακόμη για να το νιώσω. Για τους άντρες δεν είναι και το ίδιο. Κάθε ηλικία έχει τα δικά της, ωραία χαρακτηριστικά. Δεν νιώθω ότι μεγαλώνω, νιώθω ότι ωριμάζω. Μερικές φορές είναι θετικό, μερικές φορές όχι. Και το λέω αυτό μόνο από άποψη σωματικής κόπωσης, όχι κάτι άλλο. Όταν μου μιλάνε στον πληθυντικό, με ενοχλεί. Και μου μιλάνε αρκετά συχνά πια». Τον ρωτάω αν τον ενοχλεί που, έπειτα από τόσους ρόλους στο θέατρο και τα έργα που έχει σκηνοθετήσει, αυτό που τον έκανε τόσο δημοφιλή είναι οι ρόλοι του στα σίριαλ και μια διαφήμιση που σε κάνει να τον λατρέψεις. «Με τιμάει πολύ και είμαι

18 lifo – 18.2.16

χαρούμενος για την προβολή που έχω πάρει μέσω της διαφήμισης και γενικά της τηλεόρασης» λέει με ειλικρίνεια. «Αν με έχει δει κάποιος στον Κοκκινόπουλο και με αναγνωρίσει, το εκτιμώ. Δεν νιώθω ότι πρέπει να του πω να πάει να με δει και στο θέατρο. Δεν είναι κακό να σε αναγνωρίζουν. Το θέμα είναι πώς νιώθεις εσύ με αυτό. Αν πουν στον Ντε Νίρο ότι τον θυμούνται από τον Tαξιτζή, σίγουρα θα του αρέσει, αλλά αν τον θυμούνταν από τo Meet Your Parents, δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς». Σχολιάζουμε την ταινία –αρνείται να μου αποκαλύψει το τέλος, για να έχει σασπένς– και μου λέει για το κοντράστ του καυτού καλοκαιρινού ήλιου και του έντονου φωτός με τη σκοτεινή κατάσταση που αντιμετωπίζει ο Κωστής μόλις μπλέκει με την παρέα των νεαρών. «Νομίζω ότι το φως της ταινίας, το καλοκαίρι, η θάλασσα, τα γυμνά κορμιά, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη νεότητα. Ο Κωστής είναι στο μεταίχμιο, γιατί είναι σαραντάρης και θεωρείται πλέον μεσήλικας. Ξεκινάει ένα πολύ μεγάλο απόγευμα γι’ αυτόν, η μέρα και τα νεανικά κορμιά είναι πλέον παρελθόν και ίσως αυτή είναι η προσπάθειά του, να το ξαναζήσει όλο αυτό. Το πιάνει πολύ από τα μούτρα όμως. Ζει το άπλετο φως του καλοκαιριού, την ηδονιστική διάθεση, τον σεξουαλισμό, όλα αυτά που κάποιος που τα έχει κατά κάποιον τρόπο απωθημένα τα ζηλεύει. Μπαίνει στην παρέα τους και νιώθει είκοσι χρόνια νεότερος». Τον ρωτάω αν, κατά τη γνώμη του, είναι ταινία για μεγάλο κοινό. «Παραδόξως, νομίζω ότι είναι και για σινεφίλ και για μεγάλο κοινό» λέει. «Είναι μια ταινία που δεν ανήκει στο greek weird cinema. Είναι μια ταινία με αρχή, μέση και τέλος που μπορεί να αφορά περισσότερο κόσμο». Μιλάμε για τα πράγματα που του αρέσουν να κάνει – να παίζει και να βλέπει μπάσκετ και τένις, το σινεμά, να βγαίνει με φίλους, να πηγαίνει βόλτα με τη μηχανή του και να παίζει με τον κύβο του Ρούμπικ. Στον κύβο του Ρούμπικ έχει γίνει δεξιοτέχνης, μπορεί να τον φτιάξει σε 15 δευτερόλεπτα (το ρεκόρ είναι 4,99). Βγάζει από την τσάντα τρεις κύβους, με 3, 4 και 5 πλευρές και αρχίζει να κάνει ταχυδακτυλουργικά, εξηγώντας μας τι χρειάζεται να κάνεις για να γίνεις «speed solver»: «Πρέπει να μάθεις 57 αλγορίθμους από το ELL και 21 από τους PLL». «Αλλά αν σου διδάξω τον κύβο και είσαι μελετηρός, σε 3-4 μέρες μπορείς να τον λύνεις σε ενάμισι λεπτό». Ο Μάκης ξεκίνησε να σπουδάζει στο Φυσικό, αλλά τα παράτησε για να γίνει ηθοποιός. Τελείωσε, μάλιστα, με άριστα το Εθνικό και από τότε δεν έχει σταματήσει να δουλεύει. «Είμαι από τους τυχερούς» λέει. «Δεν έχω μείνει χωρίς δουλειά και με όσα έχω κάνει, μπορώ να διαπραγματευτώ για να βγάζω τα προς το ζην. Δεν σου λέω ότι μπορώ να γίνω πλούσιος. Τυχαίνουν όμως και πράγματα, όπως η διαφήμιση, που ήταν για μένα πολύ μεγάλη οικονομική ανάσα. Ήταν κάτι σαν λαχείο». «Είναι τύχη το να έχεις δουλειά;». «Δεν είναι τύχη το να έχεις δουλειά. Απλώς υπάρχουν πολλοί άνθρωποι πιο ταλαντούχοι από μένα που δεν έχουν δουλειά. Ο τρόπος για να εκφραστείς υπάρχει, το βιοποριστικό κομμάτι είναι το δύσκολο». «Δεν πιστεύω στο ταλέντο, ότι κάποιος έχει κάτι ιδιαίτερο σε σχέση με την υποκριτική, πιστεύω στην εργατικότητα και στη διάθεση. Επειδή το θεατρικό είναι ένα έργο τέχνης, δεν γίνεται να έχει καθολική αποδοχή. Μπορεί να πουν χίλια άτομα ότι μια παράσταση είναι εξαιρετική και κάποιος να πει ότι είναι η απόλυτη μαλακία. Που σημαίνει ότι όλο αυτό δεν μπαίνει στη ζυγαριά για να δούμε ποιος είναι καλύτερος και ποιος χειρότερος». Το «Suntan» βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 31 Μαρτίου. Από τις 10 ως τις 16 Μαρτίου θα συμμετέχει στο φεστιβάλ South by South στο Όστιν του Τέξας. Το «Τάβλι» του Κεχαΐδη, που συνσκηνοθετεί και συμπρωταγωνιστεί με τον Νίκο Κουρή, θα παίζεται στο Θέατρο Μουσούρη από τις αρχές Μαρτίου.

«Αν με έχει δει κάποιος στον Κοκκινόπουλο και με αναγνωρίσει, το εκτιμώ. Δεν νιώθω ότι πρέπει να του πω να πάει να με δει και στο θέατρο. Δεν είναι κακό να σε αναγνωρίζουν. Το θέμα είναι πώς νιώθεις εσύ με αυτό».

Ηθοποιός

Είναι η ύπαιθρος και η πόλη πιο μακριά από ποτέ; Η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Γεωργία και άλλα εναλλακτικά δίκτυα τροφίμων συνδέουν τους δύο κόσμους με αμοιβαία οφέλη.

ΚΟΣΑΠ Το καλάθι της εβδομαδιαίας διανομής περιλαμβάνει 7-10 διαφορετικές ποικιλίες εποχικών λαχανικών και φρούτων.

2 Οι Αργοναύτες Οι Αργοναύτες διαθέτουν τρία είδη δραστηριοτήτων: 1. Διάθεση προϊόντων από Πελοπόννησο.

2. Βιοκαλλιεργητές στην Αττική που λειτουργούν σε εβδομαδιαία συνδρομητική βάση.

3. Διαχείριση/ ανάπτυξη συνεργατικού λαχανόκηπου.

Γέρακας

Την προηγούμενη Παρασκευή οι αγρότες άφησαν τα χωράφια τους (και τα μπλόκα) και ήρθαν στην Αθήνα για να διαμαρτυρηθούν για το ασφαλιστικό. Πίσω από τα εκτεταμένα επεισόδια και την πολεμική που είχε αναπτυχθεί στη δημόσια σφαίρα τις προηγούμενες ημέρες (κάποιοι μιλούσαν για εισβολή στην Αθήνα με εκατοντάδες τρακτέρ, μπλόκα στους κεντρικούς δρόμους, η Αστυνομία εκπονούσε σχέδια άμυνας της πόλης, τα κανάλια υπερθεμάτιζαν και μας προετοίμαζαν για πολιορκία) διακρίνεται μια διάρρηξη στη σχέση μεταξύ υπαίθρου και πόλης. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Μιλάμε, όντως, για δύο διαφορετικούς κόσμους; Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική για τους ανθρώπους που μετέχουν στα εναλλακτικά δίκτυα τροφίμων τα οποία αναπτύσσονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Πρόκειται για δίκτυα που συνδέουν τον παραγωγό απευθείας με τον καταναλωτή της πόλης, χωρίς ενδιάμεσους, και λειτουργούν προς όφελος και της πόλης και της υπαίθρου. Προέκυψαν, ως επί το πλείστον, από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, που από τη μια περιόρισε τα εισοδήματα καταναλωτών-παραγωγών και από την άλλη ξεσκέπασε τις στρεβλώσεις του παραδοσιακού οικονομικού κύκλου με τις πολλαπλές ανατιμήσεις ενός αγροτικού προϊόντος στη διαδρομή από το χωράφι ως το τραπέζι της οικογένειας στην πόλη. Μια μορφή τέτοιων εναλλακτικών δικτύων τροφίμων είναι το κίνημα «Χωρίς Μεσάζοντες». Ξεκίνησε ως «Κίνημα της Πατάτας» το 2012 στην Πιερία, όμως από τότε έχει εξαπλωθεί γεωγραφικά και εμπλουτιστεί με πολύ περισσότερα προϊόντα. Στην Αθήνα υπάρχουν σχεδόν μόνιμες τέτοιες αγορές, που λειτουργούν πάντα Κυριακή, στο Γαλάτσι («Παίρνω Αμπάριζα»), στο 6ο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων («Το μυρμήγκι»), σε Ψυχικό-Φιλοθέη («Οι Ομπρέλες»), στο Χαλάνδρι («Μαζί να τα φάμε») και αλλού. Για να πάρετε μια γεύση από τις επιλογές, στο 12ο Δημοτικό Σχολείο του Χαλανδρίου την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου μπορείτε να προμηθευτείτε σαλιγκάρια, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, σπιτικά λικέρ, βότανα, κουλουράκια, αλεύρι, αυγά, πλιγούρι, ελιές, χυλοπίτες, κριθαράκι, βίδες, λαζάνια, τραχανά, βιολογικό κέτσαπ, πατάτες, κρασί, ξίδι, λουκάνικα, πίτες, σουβλάκια, μέλι και ρύζι. Η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Γεωργία (ή Κοινοτικά Στηριζόμενη Αγροτική Παραγωγή) είναι μια άλλη μορφή εναλλακτικού δικτύου τροφίμων. Σε αυτή την περίπτωση οι παραγωγοί έρχονται σε συμφωνία με συγκεκριμένους καταναλωτές στην πόλη από την αρχή της σεζόν και τους προμηθεύουν ένα καλάθι με φρέσκα, βιολογικά αγροτικά προϊόντα της εποχής (από λαχανικά έως φρούτα, αυγά, πουλερικά και γαλακτομικά) κάθε εβδομάδα. Η συμφωνία προκαθορίζει την ποικιλία των προϊόντων του καλαθιού ανάλογα με την εποχή, καθώς και το κόστος του σε δίκαιες τιμές και για τα δύο μέρη. Οι Αργοναύτες είναι μια τέτοια συλλογικότητα παραγωγών της Πελοποννήσου που παραδίδουν κάθε εβδομάδα καλάθια σε Χαλάνδρι, Βριλήσσια, Παγκράτι, Αγία Παρασκευή, Κηφισιά, Θησείο, Εξάρχεια, Κυψέλη και αλλού. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά. Οι παραγωγοί εξασφαλίζουν μια νέα πηγή εισοδήματος και αποκτούν χρηματοδοτική ασφάλεια, καθώς οι συμφωνίες κλείνονται για ολόκληρες καλλιεργητικές περιόδους. Οι καταναλωτές της πόλης αγοράζουν ποιοτικά προϊόντα με ταυτότητα και κερδίζουν μια ισορροπημένη υγιεινή διατροφή, συχνά σε τιμές που κοντράρουν αυτές των σούπερ μάρκετ. Εκτός από το οικονομικό όφελος και τα ζητήματα υγείας όμως, σημαντική είναι και η αμοιβαία εμπιστοσύνη που αναπτύσσεται στο πλαίσιο μιας διαφορετικής οργάνωσης της αγροτροφικής αλυσίδας, που ενισχύει τον δεσμό μεταξύ υπαίθρου και πόλης. Τα περισσότερα μέλη των συλλογικοτήτων που συμμετέχουν σε αυτά τα εναλλακτικά δίκτυα ενθαρρύνουν επισκέψεις καταναλωτών στα αγροκτήματά τους και ο κάτοικος της πόλης είναι σε θέση να γνωρίζει πού και πώς παράχθηκε, με ποιες μεθόδους μεταποιήθηκε και γενικά ποια διαδρομή έχει διανύσει ένα προϊόν μέχρι το τραπέζι του. Μια νέα σχέση μεταξύ υπαίθρου και πόλης θα είναι αμοιβαία επωφελής, όλοι αναγνωρίζουν τον κίνδυνο αφανισμού πολλών αγροτικών κοινοτήτων (ειδικά στις ορεινές περιοχές της χώρας) τα επόμενα χρόνια και είναι αλήθεια ότι πόλεις χωρίς χωριά δεν μπορούν να υπάρξουν.

q Επέλεξα τον Γέρακα γιατί βρισκόταν σχετικά κοντά στα Μελίσσια όπου έμενα ως τότε και, φυσικά, ήταν ιδανικός για τις επαγγελματικές μου υποχρεώσεις (στούντιο, αεροδρόμιο). q Νομίζω ότι το βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής είναι ότι έχει μηδενική συνοχή όσον αφορά την κοινωνική προέλευση των κατοίκων της, μια και μιλάμε για έναν τόπο στον οποίο μετακόμισε και έχτισε σπίτι οποιοσδήποτε είχε κάποια χρήματα, άσχετα με το επάγγελμα ή το μορφωτικό του επίπεδο. Και, φυσικά, στην περιοχή κατοικούν και οι ντόπιοι, οι οποίοι είδαν σε διάστημα 15-20 ετών το χωριό τους να μεταλλάσσεται σε άκρο της μεγάλης πόλης. q Η διαφορετική κοινωνική γεωγραφία, λοιπόν, δεν έχει επιτρέψει την ύπαρξη ενός συγκεκριμένου στυλ στη γειτονιά. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των ορόφων (τρεις) και οι στέγες των σπιτιών είναι αποκλειστικά κεραμοσκεπές. Το πιο ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά σημείο κοντά στον Γέρακα είναι το Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας στην Πεντέλη. q Ο Λόφος της Κεραίας είναι το ιδανικό μέρος για να παίξουν τα πιτσιρίκια, να κάνεις τον περίπατό σου, να χαλαρώσεις. Πρόκειται για μια μεγάλη έκταση πρασίνου, την οποία οι κάτοικοι με νύχια και με δόντια προσπαθούν να προστατέψουν από τις δαγκάνες του ΤΑΙΠΕΔ. q Παίρνω ψωμί από το Plenties στην πλατεία του Γέρακα και τα άλλα απαραίτητα από το μανάβικο ακριβώς απέναντι. Για ψιλικά, εφημερίδες, καφέ αλλά και ποτό, καμιά φορά, πάω στο Μέλι Γάλα. Για καφέ και ποτό στο garazάκι κοντά στην πλατεία (νομίζω ότι είναι και το πιο ωραίο μπαρ της περιοχής) και, φυσικά, με φίλους για καφέ ή ποτό στο «καφέ 9» στην πλατεία Αγίου Τρύφωνα, στην Παλλήνη.

από τον δημήτρη κυριαζή

1

Αυτό τον καιρό o Πασχάλης Τσαρούχας ανεβάζει τον Ληστή του Δ. Μανιάτη σε σκηνοθεσία Σταμάτη Κραουνάκη, κάθε Πέμπτη στο Studio Μαυρομιχάλη, και κάθε Κυριακή εμφανίζεται με τον Νικόλα Αδέσποτο στη Σφίγγα, σε ένα τετράωρο μουσικό live.

γειτονιά

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

Urban

πασχάλης τσαρούχας

q Μένω στον Γέρακα, στο ύψος του Σταυρού, από το 2005, πολύ κοντά στο σημείο όπου η λεωφόρος Μεσογείων μετονομάζεται σε λεωφόρο Μαραθώνος. Μπορεί να πει κανείς ότι είναι μια γειτονιά αρκετά κοντά στο κέντρο της πόλης, με την πολυτέλεια ωστόσο της ελεγχόμενης δόμησης και αρκετό πράσινο (πρωτοβουλία των κατοίκων σε κάθε αυλή), με σχετικά υπερβολική ησυχία και χαμηλό δείκτη κυκλοφορίας οχημάτων.

q Στον Γέρακα δεν υπάρχουν γκράφιτι και, γενικότερα, street art, μάλλον λόγω του ότι οι κάτοικοι σέβονται και φροντίζουν πολύ τις αυλές και τους κήπους τους. Κάποια υπάρχουν και σε σχολεία, αλλά δεν τα έχω προσέξει ποτέ. q Άσχημες καταστάσεις εδώ προέρχονται από την ασυνεννοησία πολλές φορές με γείτονες, οι οποίοι, όπως είπα και πριν, έχουν έλθει από κάθε τόπο που μπορείς να φανταστείς, κουβαλώντας μαζί και διάφορες εμμονές. Υπάρχει και ένα πρεζόνι στη γειτονιά, το οποίο φροντίζει σε τακτά χρονικά διαστήματα να μας κλέβει όλους, όταν βρίσκει πόρτες ανοιχτές. q Υπάρχει ένας καθηγητής που μένει απέναντί μου σχεδόν. Νέος άνθρωπος, με τριμελή οικογένεια, και απαγορεύει στα παιδιά να παίζουν στον δρόμο. Τον ενοχλούν... Γενικά, με πειράζει λίγο η νοοτροπία κάποιων ανθρώπων, αλλά αυτό δεν νομίζω ότι ισχύει μόνο στη δική μου γειτονιά. q Το τραγούδι με το οποίο συνδέω τη γειτονιά μου είναι, για κάποιον λόγο, τα «Ζαβαρακατρανέμια».

18.2.16 – lifo

19

εκθεση

Η

διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, κ. Μαρία Γεωργοπούλου, μας μιλάει για την έκθεση που θα ανοίξει τις πύλες της στις 8 Μαρτίου και για το ωραιότερο βιβλίο Bοτανικής που κυκλοφόρησε ποτέ: το Flora Graeca. Στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη ετοιμάζουμε μια έκθεση για τη Flora Graeca, ένα δεκάτομο έργο το οποίο τυπώθηκε στην Αγγλία από το 1806 μέχρι το 1840 και αποτελείται από ζωγραφικές αναπαραστάσεις και επιστημονική ταξινόμηση σχεδόν χιλίων φυτών της ελληνικής χλωρίδας. Ποιο είναι, όμως, το ενδιαφέρον αυτού του βιβλίου και γιατί στήνουμε μια ολόκληρη έκθεση γύρω απ’ αυτό; Αυτό το βιβλίο βασίζεται στα ταξίδια του Τζον Σίμπθορπ (1758-1797), ενός Άγγλου καθηγητή Βοτανικής στην Οξφόρδη, και μάλιστα από την ηλικία των 24 ετών. Βρισκόμαστε στον 18ο αιώνα, την εποχή του Διαφωτισμού, την περίοδο που οι επιστήμες έχουν πάρει μια διαφορετική βάση και τροπή και η Ελλάδα, που είναι ένα κομμάτι της Ευρώπης που δεν είναι ευρέως γνωστό στους επιστήμονες, αρχίζει να γίνεται πόλος έλξης. Οι πρώτοι περιηγητές-αρχαιοδίφες έρχονται στην πατρίδα μας τον 17ο αιώνα – όπως είναι αναμενόμενο, το πρώτο που τους ελκύει είναι τα αρχαία μνημεία. Στα τέλη του 18ου αιώνα όμως, λόγω της προόδου των επιστημών και της ανάπτυξης της Αρχαιολογίας, φθάνουν στην Ελλάδα επιστήμονες και καλλιτέχνες για να μετρήσουν, να καταγράψουν και να ταξινομήσουν. Για παράδειγμα, οι Άγγλοι Τζέιμς Στιούαρτ και Νίκολας Ρεβέτ μελέτησαν λεπτομερώς αρχαία μνημεία στην Ελλάδα από το 1751 έως το 1754, που τα δημοσίευσαν στο μεγαλειώδες έργο τους Οι αρχαιότητες των Αθηνών.

Η Βοτανική, από την άλλη, είναι μια επιστήμη που κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα αναπτύσσεται ραγδαία. Μέσα στο πλαίσιο των εξερευνήσεων του Νέου Κόσμου η επιστημονική καταγραφή του άγνωστου βοτανικού υλικού θεωρείται πολύ σημαντική, ειδικά για τα φυτά που έχουν χρήσεις ιατρικές. Η Μεσόγειος είναι πιο γνωστή, η Ελλάδα όμως είναι ένας χώρος λιγότερο οικείος, οπότε τραβά κι εκείνη το ενδιαφέρον. Ο Σίμπθορπ αποφασίζει ότι ο χώρος όπου θα βάλει τη δική του σφραγίδα είναι ο χώρος της Ελλάδας, ο χώρος της ελληνικής χλωρίδας. Θέλησε να ολοκληρώσει την ταξινόμηση όλων των ανεξερεύνητων φυτών της ελληνικής γης και γι’ αυτόν το σκοπό έκανε δύο ταξίδια στην Ελλάδα (το 1784-1787 και το 1794). Ο Σίμπθορπ, ο Μπάουερ και ο γεωλόγος-γεωγράφος Τζον Χόκινς έκαναν ένα πάρα πολύ μακρινό ταξίδι σε όλη την Ελλάδα, φτάνοντας μέχρι τη Μικρά Ασία και τη Μαύρη Θάλασσα (178487). Ο Μπάουερ σχεδίαζε, ο Σίμπθορπ μάζευε δείγματα φυτών και κάποια στιγμή με όλα αυτά γύρισαν πίσω στην Αγγλία. Ο ζωγράφος άρχισε να ζωγραφίζει 966 καταπληκτικές αναπαραστάσεις βοτανικών φυτών, αλλά φαίνεται ότι ο Σίμπθορπ και ο Μπάουερ δεν τα πήγαιναν πάρα πολύ καλά –ο Σίμπθορπ τον θεωρούσε κατώτερο, ενώ τα αγγλικά του Μπάουερ δεν έγιναν ποτέ τέλεια– και η συνεργασία τους τελείωσε εκεί. Ο καθηγητής ξαναήλθε στην Ελλάδα για δεύτερη φορά με τον Χόκινς (1794) και συνέχισε την καταγραφή των ειδών, αλλά αρρώστησε, έπαθε πυρετό, γύρισε πίσω στην Αγγλία και τελικά πέθανε από ελονοσία πάρα πολύ νέος. Είχε μεγάλη περιουσία, την οποία άφησε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ως κληροδότημα για να δημοσιευτεί αυτό το υλικό. Ο καρπός των δύο αυτών ταξιδιών εκδόθηκε με τον τίτλο Πρόδρομος, ένα απόλυτα επιστημο-

νικό βιβλίο, χωρίς καθόλου εικόνες, που περιέχει την καταγραφή 2.500 φυτών που ο Σίμπθορπ μελέτησε στην Ελλάδα. Παράλληλα με την έκδοση του Προδρόμου, ξεκίνησε και η δημοσίευση του υλικού με ένα μεγαλεπίβολο σχέδιο να δημιουργηθεί ένας πραγματικός θησαυρός δέκα τόμων για την ελληνική χλωρίδα. Αυτοί οι δέκα τόμοι είναι τεράστιοι, το εγχείρημα ήταν πάρα πολύ ακριβό και πάρα πολύ χρονοβόρο – όλες οι γκραβούρες είναι επιχρωματισμένες στο χέρι. Η ποιότητα των σχεδίων του Μπάουερ είναι καταπληκτική, το έργο είναι απλώς υπέροχο. Την έκδοση επιμελήθηκε ο Τζέιμς Έντουαρντ Σμιθ, ο οποίος εξέδωσε έξι τόμους της Flora Graeca Sibthorpiana μεταξύ 1806 και 1828. Ο έβδομος τόμος δημοσιεύτηκε το 1830, μετά τον θάνατο του Σμιθ, και οι τρεις τελευταίοι εκδόθηκαν από τον Τζον Λίντλεϊ μεταξύ 1833 και 1840. Το δεκάτομο αυτό έργο βγήκε σε 25 αντίτυπα. Η τιμή πώλησης ήταν 254 αγγλικές λίρες για κάθε σειρά, ενώ το συνολικό κόστος για να τυπωθεί το έργο ήταν 30.000 λίρες. Όλα αυτά σε μια εποχή που ένας μέσος ετήσιος μισθός ήταν 39 λίρες! Ουσιαστικά, η έκδοση βασίστηκε απόλυτα στο κληροδότημα του Σίμπθορπ. Αργότερα, αφού τα χρήματα είχαν αρχίσει να τελειώνουν, ο Σμιθ, που ήταν o εκτελεστής της διαθήκης, πούλησε τις πλάκες των χαρακτικών σε έναν άλλο εκδοτικό οίκο και βγήκε μια δεύτερη σειρά από 40 αντίτυπα. Η δεύτερη έκδοση παρήγαγε άλλα 40, πέντε χρόνια αργότερα. Ο Ιωάννης Γεννάδιος είχε αγοράσει στο Λονδίνο τη Flora Graeca – δεν ξέρουμε αν είχε αγοράσει την πρώτη έκδοση ή την επανέκδοση. Την εποχή που έχασε τη θέση του ως διπλωμάτης λόγω της πτώχευσης της Ελλάδας (1893), αναγκάστηκε να πουλήσει κάποια από τα βιβλία του – ανάμεσα σε αυτά ήταν η Flora Graeca, την οποία δεν κατάφερε να αγοράσει ξανά. Τη δεκαετία του ’60 ο

Flora Graeca Το μεγαλείο της ελληνικής χλωρίδας, όπως αποτυπώθηκε στο σπάνιο δεκάτομο βιβλίο του Άγγλου καθηγητή Βοτανολογίας Τζον Σίμπθορπ, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε σε μία εξαιρετική έκθεση που ξεκινά σύντομα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Αυτή είναι η συναρπαστική ιστορία του πολύτιμου έργου «Flora Graeca».

Από την Kορίνα Φαρμακόρη - Φωτογραφίες: Πάρις Ταβιτιάν 20 lifo – 18.2.16

Scabiosa Prolifera, πίν. 107 18.2.16 – lifo

21

εκθεση

☛ ΙNFO «Flora Graeca» Εγκαίνια 8 Μαρτίου, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Σουηδίας 61.

22 lifo – 18.2.16

διευθυντής της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Φρανκ Γουόλτον, κατάφερε, μέσω μιας γενναιόδωρης δωρεάς ενός από τους φίλους της Βιβλιοθήκης, να αγοράσει τους δέκα τόμους της Flora Graeca στην Αμερική – πρόκειται για τα βιβλία που ετοιμαζόμαστε να εκθέσουμε. Άλλη μια σειρά του έργου υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη, ενώ τέσσερις τουλάχιστον σειρές παραμένουν σε βιβλιοθήκες στην Οξφόρδη. Η έκθεση ουσιαστικά αρχίζει με τη σύνδεση με την αρχαιότητα, με το υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίστηκε ο Σίμπθορπ. Ξεκινά με αναφορές στον φιλόσοφο Θεόφραστο και δείχνει την πρώτη έντυπη έκδοση των Απάντων του στη Βασιλεία το 1541. Ο Θεόφραστος κάνει μια καταγραφή των φυτών, ως φιλόσοφος και βοτανολόγος, που είναι πάρα πολύ σημαντική στην αρχαιότητα, ενώ ο γιατρός Διοσκουρίδης μελετά το ιατρικό κομμάτι με το Περί Ύλης Ιατρικής. Οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορέσουν να θαυμάσουν την έκδοση του έργου αυτού το 1518 από τον διάσημο τυπογράφο ελληνικών βιβλίων στη Βενετία, Άλδο Μανούτιο. Έτσι, ανοίγουμε με μια ενότητα που θυμίζει ότι η γνώση της ιατρικής χρήσης των βοτάνων είναι πάρα πολύ σημαντική – κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα ήταν κάτι που έμοιαζε σχεδόν με μαγεία. Θα ανοίξουμε, μάλιστα, τη Flora Graeca στη σελίδα του μανδραγόρα, ενός φυτού που έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες –χρησιμοποιούνταν ως αναισθητικό και πίστευαν ότι βοηθούσε τις γυναίκες να συλλάβουν αρσενικά παιδιά–, για να δείξουμε ότι αυτά τα βότανα τα χρησιμοποιούσαν συνεχώς από την αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα για συγκεκριμένους λόγους. Τα αρχαία αυτά κείμενα ουσιαστικά έβαλαν τις βάσεις της βοτανικής επιστήμης κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης. Σε αντιπαράθεση με αυτά έχουμε ένα χειρόγραφο του 18ου αιώνα που ανήκει στη συλλογή της Γενναδείου και περιλαμβάνει γιατροσόφια – τέτοια χειρόγραφα υπάρχουν πάρα πολλά. Στις παράλληλες εκδηλώσεις που θα κάνουμε, μάλιστα, θα μας μιλήσει γι’ αυτό η Πόπη Σεριάτου, μια ερευνήτρια που κάνει τη διατριβή της πάνω στην ιστορία της Ιατρικής γύρω στα 1800 και προσπαθεί να καταλάβει πώς η εμπειρική ιατρική του λαού μεταφέρθηκε στους γιατρούς γύρω στα 1800. Στη συνέχεια, δείχνουμε τους επιστήμονες που είχαν έρθει ήδη στην Ελλάδα. Τον Πιερ Μπελόν, που επισκέφθηκε την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου το 1546-9, τον Τουρνεφόρ (στα 1700), τον Λινναίο, ο οποίος εκδίδει το βιβλίο ενός μαθητή του (του Hasselquist) για τα ελληνικά φυτά, χωρίς όμως να έχει ταξιδέψει ο ίδιος εδώ. Μπορεί, λοιπόν, να καταλάβει κανείς πώς η ελληνική χλωρίδα μπαίνει ουσιαστικά στην επιστημονική σκέψη των Ευρωπαίων. Το επόμενο κομμάτι της έκθεσης προσπαθεί να δείξει την παράλληλη σχέση που έχουν οι περιηγητές που έρχονται να δουν τις αρχαιότητες με τους επιστήμονες που έρχονται να καταγράψουν τα φυτά. Ήδη, από τους πρώτους περιηγητές που φτάνουν στην Ελλάδα, ο Σπον έρχεται μαζί με τον Γουέλερ (1675-6), ο οποίος είναι γιατρός και ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τα φυτά της Ελλάδας, ενώ παράλληλα βλέπουμε ότι και ο Σίμπθορπ ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το τοπίο και τον χώρο. Καθένας από τους τόμους, μάλιστα, έχει στην αρχή μια καταπληκτική γκραβούρα που δείχνει έναν τόπο με μια σύνθεση φυτών από την περιοχή – ανάμεσά τους και ο Παρνασσός, τον οποίο θα δείξουμε. Η ιδέα

1

2

3

4 1. Flora Graeca, σελίδα τίτλου με το Άγιον Όρος 2.

Scabiosa Sibthorpiana, πίν. 110. 3, 4. Φυτολόγιο Στην πρώτη σελίδα οικογενειακή φωτογραφία και φωτογραφία πορτρέτου του Γεωργίου Γενναδίου. Αρχείο Ιωάννη Γενναδίου, Series III Box 12 Folder 2

του τοπίου, του περιβάλλοντος, των φυτών, δεν είναι ξένη με την Ελλάδα, παρόλο που έχουμε συνηθίσει να δίνουμε έμφαση μόνο στα αρχαία μνημεία. Οι περιηγητές που βλέπουν το τοπίο έχουν άμεση σχέση με τους επιστήμονες. Την εποχή που τυπώνεται η Flora Graeca, για παράδειγμα, αποβιβάζεται μια αποστολή στην Πελοπόννησο (1827). Οι Γάλλοι αποσκοπούν στο να διώξουν τον Ιμπραήμ και να βοηθήσουν τους Έλληνες να στήσουν το νέο τους κράτος, αλλά, ακολουθώντας τη λογική του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο παλαιότερα, στέλνουν δεκαεπτά επιστήμονες από τη Γαλλία για να καταγράψουν τον φυσικό χώρο. Γνωρίζουμε περισσότερο τις εξαιρετικές αποτυπώσεις των αρχαίων μνημείων που έχουν κάνει, ένας από τους τόμους τους, όμως, έχει να κάνει με τη Βοτανική, οπότε πάλι βλέπουμε ότι για τους Ευρωπαίους είναι ένα κομμάτι πολύ σπουδαίο. Επειδή το πιο σημαντικό σε ένα ταξίδι σαν του Σίμπθορπ είναι να φτάσει κανείς στον τόπο, να καταγράψει το υλικό και να μαζέψει δείγματα, στην έκθεση θα συμπεριλαμβάνεται κάποιο ενδεικτικό υλικό δειγμάτων από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, ενώ θα δείξουμε και κάποια φυτά τα οποία βρήκε και ονόμασε πρώτος ο Σίμπθορπ. Μάλιστα, παρόλο που βρήκε και ονόμασε πολλά φυτά, μόνο τρία-τέσσερα φέρουν το όνομά του, όπως η Tulipa Sibthorpiana. Δίπλα στα επιστημονικά δείγματα θα εκθέσουμε και ένα φυτολόγιο από το Αρχείο του Ιωάννη Γενναδίου. Του το έκανε δώρο γενεθλίων η μητέρα του, Άρτεμις Βενιζέλου-Γενναδίου, το 1880. Στην πρώτη σελίδα μια οικογενειακή φωτογραφία περιστοιχίζεται από άνθη, ενώ άλλες σελίδες έχουν όμορφα διακοσμημένες συνθέσεις με αποξηραμένα άνθη. Η Νεωτερική Γεωγραφία των Γρηγορίου Κωνσταντά και Δανιήλ Φιλιππίδη, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του Ελληνικού Διαφωτισμού που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1791 και το πρώτο ελληνικό βιβλίο Γεωγραφίας, το οποίο και θα εκθέσουμε, δείχνει ότι και οι Έλληνες ενδιαφέρονταν για τα φυτά της πατρίδας τους, στον βαθμό που κάτι τέτοιο ήταν δυνατόν. Η έκθεση περιλαμβάνει και ένα Φυτολογικό Λεξικό που δημοσιεύτηκε το 1914 από τον αδελφό του Ιωάννη Γενναδίου, Παναγιώτη, φυσικό και βοτανολόγο, το οποίο βασίστηκε στο Flora Graeca και δείχνει τη μεγάλη επιρροή του έργου. Τέλος, θα ασχοληθούμε με την αισθητική της βοτανικής αναπαράστασης και την ιδέα τού τι σημαίνει να ζωγραφίζεις κάτι το οποίο πρέπει να έχει πιστότητα, στην πορεία όμως γίνεται έργο τέχνης – αυτό ισχύει για τις ζωγραφιές του Μπάουερ, με αποτέλεσμα το Flora Graeca να θεωρείται το ωραιότερο βιβλίο Βοτανικής που κυκλοφόρησε ποτέ. Η σπάνια και γεμάτη κρυμμένους θησαυρούς ελληνική χλωρίδα, που αντικατοπτρίζει τον πλούτο και την ποικιλότητα του φυσικού κόσμου της Μεσογείου, θα είναι, λοιπόν, το θέμα της έκθεσης γύρω από τον καταπληκτικό αισθητικό πλούτο της Flora Graeca. Η έκθεση απευθύνεται στο ευρύ κοινό και σε μαθητές με σκοπό τη διάδοση της συναρπαστικής ιστορίας των ταξιδιών του Σίμπθορπ, τη μετάδοση της αγάπης του για τον φυσικό πλούτο και την κατανόηση της λεπτής ισορροπίας και σχέσης φύσης και ανθρώπου. Ένα πλήθος παράλληλων εκδηλώσεων, διαλέξεων, ξεναγήσεων, σεμιναρίων, ακόμη και βοτανικής ζωγραφικής, θα πλαισιώσουν την έκθεση. ¶

Αυτοί οι δέκα τόμοι, της Flora Graeca, είναι τεράστιοι, το εγχείρημα ήταν πάρα πολύ ακριβό και πάρα πολύ χρονοβόρο – όλες οι γκραβούρες είναι επιχρωματισμένες στο χέρι. Η ποιότητα των σχεδίων του Μπάουερ είναι καταπληκτική, το έργο είναι απλώς υπέροχο.

18.2.16 – lifo

23

ρεπορταζ

παραμενει το ζαναξ και αλλα αγχολυτικα ενα τελευταίο βημα για τη θεραπεια Ή τεινει να γινει η συνηθεια ενοσ

χωρισ ζαναξ 24 lifo – 18.2.16

σ μεγαλου μερουσ του πληθυσμου για την αντιμετωπιση του εντονου και απαιτητικου τροπου ζωησ που βιωνει;

με ζαναξ 18.2.16 – lifo

25

ρεπορταζ

Ο

Γ.Π. είναι νέος γιατρός που κάνει το αγροτικό του σε κάποιο απομακρυσμένο σημείο της ελληνικής επαρχίας, ο μοναδικός γιατρός στη βάρδιά του στο Κέντρο Υγείας μιας ολόκληρης περιοχής. Ανάμεσα σε όλα τα ευτράπελα που του συμβαίνουν καθημερινά είναι και οι απόπειρες δωροδοκίας για να γράψει αγχολυτικά. «Την πρώτη φορά που μου συνέβη –όταν ήμουν καινούργιος στο Κέντρο Υγείας–, ήρθε μια μεγάλης ηλικίας κυρία με το βιβλιάριο στο χέρι και ένα 20ευρο, που το κρατούσε επιδεικτικά, ζητώντας μου να γράψω δύο κουτιά Ζάναξ (Xanax)» λέει. «Τα χρησιμοποιούσαν οικογενειακώς στο σπίτι, η ίδια, η μάνα της, η κόρη της, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία. Όταν αρνήθηκα να τα συνταγογραφήσω χωρίς τη γνωμάτευση ειδικού γιατρού, μου έδωσε το 20ευρο προσπαθώντας να με εξαγοράσει. Είναι μια πρακτική πολύ συνηθισμένη. Της έγραψα ένα κουτί, αλλά ακόμα και αν δεν της έγραφα, θα έβρισκε τρόπο να τα προμηθευτεί. Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Στην επαρχία γίνεται χαμός από τη χρήση αγχολυτικών, φαντάσου τι γίνεται στις μεγάλες πόλεις». «Φοβάμαι ότι το σωστό ερώτημα δεν είναι “αν γινόμαστε ένα έθνος Ζάναξ”», λέει ο κ. Δημήτρης Παπαδημητριάδης, MD MSc, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, MSc διεθνούς πολιτικής υγείας (LSE), «αλλά “ποιος ευθύνεται που γινόμαστε ένα έθνος Ζάναξ”. Μολονότι ζούμε στη μοναδική χώρα όπου αγοράζει καθένας όποιο αντιβιοτικό τού καπνίσει χωρίς συνταγή (ενώ αυξάνονται διαρκώς τα ανθεκτικά στελέχη μικροβίων που δεν ανταποκρίνονται σε καμία θεραπεία, γιατί προσαρμόζονται υπό την πίεση της πολυφαρμακίας), το Ζάναξ και τα φάρμακα σαν κι αυτό υπάγονται, ακόμα, σε καθεστώς ελεγχόμενης συνταγογράφησης. Άρα, η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στους γιατρούς που τα γράφουν. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να καθοδηγείται η συστηματική συνταγογράφησή τους από τον άνθρωπο που υποφέρει και μας επισκέπτεται. Οι ειδικοί οφείλουμε να ενημερώνουμε σωστά και να αποτρέπουμε από την κατάχρηση. Αυτό προϋποθέτει ότι δεν υποτιμούμε τις συνέπειες του εθισμού και ότι είμαστε πρόθυμοι να βρεθούμε απέναντι από τον θεραπευόμενό μας, όποτε χρειάζεται, προκειμένου να τον κατευθύνουμε στην απεξάρτηση. “Ωφελείν ή μη βλάπτειν” είναι ο όρκος μας».

Τι εIναι το ΖAναξ και τι προσφEρει; «Το Ζάναξ ανήκει στα ηρεμιστικά φάρμακα, και συγκεκριμένα σε μια κατηγορία ψυχοτρόπων που ονομάζονται βενζοδιαζεπίνες» συ-

26 lifo – 18.2.16

νεχίζει ο κ. Παπαδημητριάδης. «Όλα τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας επιδρούν στους υποδοχείς που διαθέτει ο εγκέφαλος για τον δικό του κύριο ανασταλτικό νευροδιαβιβαστή, το γ-αμινοβουτυρικό οξύ ή απλώς GABA. Η σύνδεση με τέτοιους υποδοχείς επιτρέπει στις βενζοδιαζεπίνες και σε άλλες ουσίες, όπως το αλκοόλ, να καταστέλλουν, σε έναν βαθμό, τη μεταφορά νευρικών σημάτων. Αυτή η λειτουργία τούς προσδίδει τις ηρεμιστικές, υπνωτικές, αγχολυτικές, αντισπασμωδικές, αναισθητικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητές τους. Διόλου τυχαία, το Ζάναξ είναι γνωστό στο εξωτερικό και με το προσωνύμιο “αλκοόλ σε χάπι”! Οι διαφορετικές βενζοδιαζεπίνες διαφέρουν στον χρόνο δράσης τους. Το Ζάναξ έχει σύντομο χρόνο δράσης και γι’ αυτόν το λόγο είναι πολύ ισχυρό, και ως ναρκωτικό είναι εξαιρετικά εθιστικό. Το Ζάναξ έχει εγκεκριμένη θεραπευτική ένδειξη στη βραχυπρόθεσμη και συμπτωματική αντιμετώπιση του άγχους και της διαταραχής κρίσεων πανικού. Προορίζεται κυρίως για τη χορήγηση άπαξ, επί οξέων συμπτωμάτων, και σε κάθε περίπτωση η συνολική διάρκεια της αγωγής με αυτό δεν πρέπει να ξεπερνάει τις τέσσερις εβδομάδες. Σπάνια ενδείκνυται η χρήση για μεγαλύτερο διάστημα, έως λίγους μήνες, και πάντως υπό τακτική ιατρική παρακολούθηση μέχρι και τη σταδιακή διακοπή. Κι εδώ, ακριβώς, ξεκινάει ο ιατρογενής μπελάς με το Ζάναξ, καθώς συνταγογραφείται αδόκιμα για μεγαλύτερες περιόδους από αρκετούς συναδέλφους ψυχιάτρους και ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, οπότε ο θεραπευόμενος εμπλέκεται σ’ έναν πραγματικό εφιάλτη με ποικίλες αντιδράσεις, ενοχλητικές, σοβαρές ή πολύ επικίνδυνες». Παρόλο που οι γιατροί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και μιλούν για τις παρενέργειες της μακροχρόνιας και υπερβολικής χρήσης του Ζάναξ, τα νούμερα δείχνουν ότι οι χρήστες των φαρμάκων παρόμοιας δράσης συνεχώς αυξάνονται, και μάλιστα στις πιο πολλές των περιπτώσεων η «πρώτη φορά» δεν είναι καν συνταγογραφημένη. Κάποιος φίλος, συγγενής, γνωστός, γείτονας, συνάδελφος στη δουλειά σού προσφέρει ένα χάπι «που σε ηρεμεί» ως αντίδοτο στις κάθε είδους κακουχίες της καθημερινότητας. Η Άννα Κ. γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα μικρό χωριό της επαρχίας. Είναι 26 ετών και στην Αθήνα ήρθε στα 23 για να σπουδάσει σε ιδιωτική σχολή και να δημιουργήσει μια δική της ζωή, μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις. «Μεγάλωσα σε ένα κλειστό περιβάλλον και σε μια κοινωνία με ρηχά μυαλά» λέει. «Οι γονείς μου είναι αγρότες και τα οικογενειακά προβλήματα ήταν μέρος της καθημερινότητάς μου. Από μικρή ήθελα να ενηλικιωθώ και να φύγω για την

Αθήνα. Στην επαρχία οι άνθρωποι τσακώνονται και οικογένειες διαλύονται για θέματα που, όταν μεγαλώνεις, τα σκέφτεσαι και γελάς. Εμένα οι δικοί μου ήταν χωρισμένοι, αλλά μόνο μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, γιατί φοβόντουσαν τις αντιδράσεις του χωριού. Η πρόσβαση στα Ζάναξ ήταν για μένα εύκολη, γιατί έπαιρνε η γιαγιά μου. Μόνη μου τα ξεκίνησα και υπήρχαν εποχές που μπορεί να έπαιρνα Ζαναξ καθημερινά για διάστημα έξι μηνών. Λειτουργούσε κατευναστικά, αισθανόμουν ότι ήταν το μόνο που θα με έκανε να κοιμηθώ. Μου άρεσε να κοιμάμαι πολλές ώρες. Είναι οι ώρες που δεν σκέφτεσαι, και επειδή σε κάνει να κοιμάσαι βαριά, δεν άκουγα και τις φωνές από το υπόλοιπο σπίτι. Πίεση, άγχος και φόβοι ήταν οι αιτίες που με οδήγησαν εκεί. Έρχονται στιγμές στη ζωή σου που περνά από το μυαλό σου η σκέψη της αυτοκτονίας. Τότε είναι που η γραμμή είναι λεπτή και ανά πάσα στιγμή μπορεί να κοπεί. Δεν λέω πως ήταν η ιδανική λύση, αλλά η νιρβάνα που αισθανόμουν όταν το συνδύαζα με αλκοόλ με ηρεμούσε. Πολλές φορές έκλεβα χάπια από τη γιαγιά μου. Θυμάμαι μέρες που της έλεγα ότι τις έπεσαν στο πάτωμα και τα πέταξα για να μην τα πάρει κι εγώ τα είχα βάλει ήδη στην τσέπη μου. Άλλες φορές μού έδιναν φίλοι μου, όταν μαζευόμασταν σε κάποιο σπίτι». «Τα ηρεμιστικά πάντα τα φοβόμουν» προσθέτει η Παναγιώτα, 42 χρονών. « Έκανα ψυχοθεραπεία και κανένας ψυχίατρος ποτέ δεν μου τα πρότεινε, αρκούσαν οι συνεδρίες. Είχα δοκιμάσει κάτι μισά Λεξοτανίλ σε πένθος χωρισμού –μου τα έδινε η μάνα μου για να κοιμάμαι και κοιμόμουν–, αλλά ποτέ δεν τα είχα χρειαστεί. Στα 38 άρχισαν όμως κάτι καραμπινάτες κρίσεις πανικού. Είχα πιεστεί από πολλές μπάντες, είχα σταματήσει και την ψυχοθεραπεία, δεν είχα λεφτά ούτε όρεξη. Ένας φίλος μού πρότεινε το Ζάναξ, λέγοντάς μου “είναι ελαφρύ, θα σου πάρει τους πανικούς”. Το πήρα και δεν κατάλαβα τίποτα, πήρα και δεύτερο και με τα δύο άρχισα να νιώθω καλύτερα. Αυτή είναι η δόση μου. Δεν μου πήρε εντελώς τους πανικούς, αλλά ένιωθα πιο καλά, με κοίμιζε κιόλας, γιατί είχα αϋπνίες. Έτσι το ξεκίνησα και έκτοτε δεν το σταμάτησα. Μου πάει, γιατί δεν με κάνει κουδούνι». «Ξεκίνησα να παίρνω Ζάναξ πριν από τρία χρόνια, όταν έχασα τον πατέρα μου» λέει η Νικολέτα. « Ήμουν 36 και έπασχα από τρομερές αϋπνίες που η ψυχολόγος μου χαρακτήριζε “άγχος του θανάτου”. Ως ο άνθρωπος που φρόντιζε τον πατέρα του που έπασχε από Αλτσχάιμερ, είχα ζήσει πολύ άσχημες και συναισθηματικά έντονα φορτισμένες εμπειρίες, όμως είχα αποκτήσει και γνώση για όλα τα ψυχοτρόπα φάρμακα, Στεντόν, Αρντάν και άλλα τόσα που ούτε

❋

Οι Rolling Stones ανοίγουν το 1966 το άλμπουμ τους «Aftermath» με τη μεγάλη επιτυχία «Mother’s Little Helper», το τραγούδι που έγραψαν ο Mικ Τζάγκερ με τον Kιθ Ρίτσαρντς για το Βάλιουμ, την πρώτη βενζοδιαζεπίνη στην αγορά, που λανσαρίστηκε, όπως λέει και ο τίτλος, ως το μικρό αποκούμπι για τη δυσφορία της δυτικής μέσης νοικοκυράς της δεκαετίας του '60, για να γίνει ένα από τα περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα στην ιστορία και για πολλούς το πρώτο νόμιμο ναρκωτικό.

(Mother needs something today to calm her down / And though she's not really ill / There's a little yellow pill / She goes running for the shelter of a mother's little helper / And it helps her on her way, gets her through her busy day...)

Από τους M. Hulot, Γιάννη Πανταζόπουλο, Μαρίνα Πετρίδου, Τζούλη Αγοράκη

θέλω να θυμάμαι. Το Ζάναξ είναι “καραμελίτσα” μπροστά σε όλα τα υπόλοιπα. Δεν μου τα έγραψε κανείς, εγώ βούτηξα ένα κουτί από τη μητέρα μου, που της τα είχε όντως γράψει ο γιατρός για να περάσει όσο πιο ανώδυνα γινόταν ο πρώτος καιρός του πένθους. Και πήρα το πρώτο χάπι. Η αίσθηση που είχα ήταν πως όλα μου τα ζωτικά όργανα ήταν περικυκλωμένα από βαμβάκι. Η καρδιά, ο εγκέφαλος, το στομάχι. Μπόρεσα δηλαδή να κλάψω (ήμουν τόσο σφιγμένη, που δεν είχα θρηνήσει ακόμα), να φάω, αλλά το κυριότερο είναι πως μπόρεσα να κοιμηθώ γύρω στις 12 ώρες – ρεκόρ ύπνου για μένα, που σπάνια ξεπερνούσα τις 2 ώρες ημερησίως. Ζάναξ, αξία ύπνου ανεκτίμητη».

Ειναι τα αντικαταθλιπτικα το αντιδοτο στην κριση; «Η κατανάλωση αντικαταθλιπτικών είχε αυξηθεί δραματικά πριν από την έναρξη της κρίσης, και μάλιστα η Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν 2η χώρα στην Ευρώπη σε ρυθμό αύξησης στην κατανάλωση φαρμάκων του κεντρικού νευρικού συστήματος» λέει ο κ. Παπαδημητριάδης. «Αυτό οφειλόταν στην απενοχοποίηση της εξειδικευμένης βοήθειας από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και ενδεχομένως στο αποτελεσματικό μάρκετινγκ της αγοράς του φαρμάκου. Ωστόσο, τα χρόνια της ύφεσης η συνταγογράφηση ηρεμιστικών αυξήθηκε περίπου κατά 35%, σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία φαρμακευτικών συλλόγων, και ιδιαίτερα στις ηλικίες 35-45 ετών και στις γυναίκες, και ταυτόχρονα τριπλασιάστηκαν οι προσελεύσεις στους ειδικούς με το αίτημα της απεξάρτησης από τις βενζοδιαζεπίνες. Οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης έχουν οπωσδήποτε αυξήσει το δυναμικό της εκδήλωσης του άγχους και της μελαγχολίας. Είναι γνωστό σ’ εμάς, τους ειδικούς της ψυχικής υγείας, ότι οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες συνδέονται στενά με την επίπτωση της ψυχικής νόσου, έτσι κι αλλιώς. Κατά τη γνώμη μου, τα ηρεμιστικά φάρμακα είναι η εύκολη και φθηνή λύση. Οι, δε, δημόσιες δομές ψυχικής υγείας που θα μπορούσαν να παρέχουν την εξειδικευμένη ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση χωρίς κόστος και τη συνταγογράφηση θεραπειών με τις μάλλον ακριβότερες ειδικές, αντικαταθλιπτικές αγωγές αποδυναμώνονται στο περιβάλλον του περιορισμού της κρατικής δαπάνης. Ούτε, όμως, και οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν το κόστος των ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων. Από την άλλη, υπάρχει άγνοια ή αβλεψία στους παρόχους πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και, βέβαια, είναι και η ίδια η φύση ή, ακόμα-ακόμα, η κουλτούρα των εξαρτήσεων που εγκλωβίζει τους ανθρώπους σ’ έναν ολότελα φαύλο κύκλο.

Έχω, παρ’ όλα αυτά, την πεποίθηση ότι οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης και η γενίκευσή τους πάνω στον πληθυσμό απενοχοποίησαν περαιτέρω την αναζήτηση βοήθειας από τους ειδικούς επιστήμονες κι αυτό είναι ένα θετικό δεδομένο στην προσπάθειά μας για την καταπολέμηση του στίγματος, μολονότι αυτή η άρση του υφιστάμενου ταμπού επάγει και περισσότερες, αδόκιμες, συνταγές ηρεμιστικών».

Τ

ο Ζάναξ δεν είναι το μόνο ηρεμιστικό που χρησιμοποιείται ευρέως. Διάσημες βενζοδιαζεπίνες είναι επίσης η διαζεπάμη (στην Ελλάδα κυκλοφορεί ως Στεντόν, έξω ως Βάλιουμ), η φλουνιτραζεπάμη (εδώ Hipnostedon, έξω Rohypnol, το γνωστό και ως «date rape drug»), η λοραζεπάμη (εδώ Tαβόρ, έξω Ativan), η κλοραζεπάτη (Tranxene) και η βρωμαζεπάμη (Λεξοτανίλ). Παρόμοια, τα Z-drugs –φάρμακα με παρόμοια δράση με αυτήν των βενζοδιαζεπινών, που λέγονται έτσι γιατί τα περισσότερα αρχίζουν με Ζ– δρουν επίσης στους GABA υποδοχείς, αλλά έχουν πιο εκλεκτική δράση, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται κυρίως ως υπναγωγά (ζολπιδέμη - Stilnox, ζαλεπλόνη - Sonata, ζοπικλόνη - Imovane). «Μέχρι τις αρχές του ’60 οι ουσίες που μονοπωλούσαν τη ζήτηση για την αγχολυτική και υπνωτική τους δράση ήταν τα περιβόητα βαρβιτουρικά» λέει ο Γ.Π. «Είχαν όμως προβληματικότητα λόγω της εξάρτησης που προκαλούσαν, της έντονης ανοχής που απαιτούσε αυξανόμενες δόσεις για να επιδράσει και της θανατηφόρας δράσης τους σε υψηλές δόσεις. Εξάλλου, πέρα από τις σημαντικές ιατρικές τους χρήσεις στην αναισθησιολογία ή ως αντιεπιληπτικά, χρησιμοποιούνταν στη θανατική ποινή με “θανατηφόρα ένεση” και στην ευθανασία των ζώων χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα. Εκείνη την περίοδο, από τύχη κατά κάποιον τρόπο, έπειτα από χρόνια προσπαθειών, ο χημικός Leo Sternbach κατάφερε να ενώσει έναν δακτύλιο βενζολίου με έναν δακτύλιο διαζεπίνης και να φτιάξει την πρώτη βενζοδιαζεπίνη με το εμπορικό όνομα Librium και πολύ σύντομα τη διαζεπάμη, δηλαδή το θρυλικό Βάλιουμ, που στην Ελλάδα το τελευταίο του εμπορικό όνομα είναι το επίσης θρυλικό Στεντόν. Για την ιστορία: το 1977 οι βενζοδιαζεπίνες ήταν παγκοσμίως το περισσότερο συνταγογραφούμενο φάρμακο. Ο τρόπος δράσης του είναι να ενώνεται στους GABA εγκεφαλικούς υποδοχείς της κύριας ανασταλτικής ουσίας του κεντρικού νευρικού συστήματος των θηλαστικών, που είναι το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA). Το αποτέλεσμα είναι μια επιβράδυνση της μετάδοσης της πληροφορίας σε νευρικά δίκτυα σε διάφο-

ρες περιοχές του εγκεφάλου και επομένως μια επιβράδυνση των εγκεφαλικών λειτουργιών. Ως εκ τούτου, ιατρικά χρησιμοποιούνται ως αγχολυτικά, υπνωτικά, μυοχαλαρωτικά, αντιεπιληπτικά, στην ιατρική μέθη για τη διενέργεια ιατρικών επεμβάσεων, στο στερητικό σύνδρομο από αλκοόλ και σε διάφορες άλλες, πιο ειδικές καταστάσεις. Η νέα βενζοδιαζεπίνη που πήρε τα σκήπτρα στις πωλήσεις, η αλπραζολάμη, με το εμπορικό όνομα Ζάναξ, κυκλοφόρησε το 1981».

Ποσο εθιστικο ειναι; «Το θέμα της εξάρτησης είναι αρκετά σοβαρό» λέει ο Αλέξανδρος Δαζέας, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής. «Με τα ηρεμιστικά έχουμε τόσο σωματική όσο και ψυχολογική εξάρτηση. Με τον όρο “σωματική εξάρτηση” εννοούμε την κατάσταση κατά την οποία αναπτύσσεται ανοχή μετά τη μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου, δηλαδή χρειαζόμαστε ολοένα και αυξανόμενες δόσεις του φαρμάκου για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα και ταυτόχρονα εμφανίζουμε συμπτώματα στέρησης σε πιθανή απότομη διακοπή του. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι απλή ευερεθιστότητα, νευρικότητα, αϋπνία, ναυτία, άγχος, ίλιγγος και κατάθλιψη, αναφέροντας τα λιγότερο σοβαρά. Σε περιπτώσεις έντονης σωματικής εξάρτησης μετά τη χρήση του φαρμάκου για μεγάλο διάστημα και σε μεγάλες δόσεις, η απότομη διακοπή μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πολύ σοβαρά συμπτώματα, όπως επιληπτικές κρίσεις με σπασμούς, επικίνδυνες για τη ζωή του ασθενούς. Γι’ αυτό οι ασθενείς που επιθυμούν τη διακοπή των ηρεμιστικών θα πρέπει να απευθυνθούν απαραίτητα σε ειδικό ψυχίατρο και να ακολουθήσουν ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο απεξάρτησης με σταδιακή μείωση του φαρμάκου. Καμιά φορά, και σε σοβαρές εξαρτήσεις, είναι απαραίτητη η ενδονοσοκομειακή νοσηλεία του χρήστη. Σε ό,τι αφορά την ψυχολογική εξάρτηση, αναφερόμαστε στην κατάσταση στην οποία το φάρμακο θεωρείται πανάκεια για τον άρρωστο, ο οποίος το χρησιμοποιεί ακόμη και σε περιπτώσεις μειωμένου άγχους ή συχνά για να προλάβει το άγχος, με αποτέλεσμα τη σοβαρή κατάχρηση του φαρμάκου. Σοβαρό, επίσης, είναι το θέμα της χρήσης αυτών των φαρμάκων για την καταπολέμηση της αϋπνίας. Η αϋπνία αποτελεί σύμπτωμα διαφόρων ψυχικών διαταραχών, ανάμεσα στις οποίες η κατάθλιψη, καθώς και οι αγχώδεις διαταραχές. Αν αντιμετωπιστεί η υποκείμενη νόσος (συνήθως με αντικαταθλιπτικά), τότε η αϋπνία βελτιώνεται σημαντικά. Αν, αντίθετα, η αϋπνία αντιμετωπιστεί μόνο με ηρεμιστικά, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να χαλάσει η αρχιτεκτονική του ύπνου και με μεγάλη δυσκολία να καταφέρει να ξανακοιμηθεί ο άρρω18.2.16 – lifo

27

ρεπορταζ

Όταν το παίρνεις, αισθάνεσαι μέσα σε ό,τι συμβαίνει γύρω σου και νιώθεις ελ σου γίνονται πιο αργές, τα μάτια σου β

❋

To Ζάναξ ως ηρεμιστικό δεν επηρεάζει τη σεξουαλική διάθεση των αντρών. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν μαρτυρίες ότι δρα χαλαρωτικά στις γυναίκες και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, διάθεση για οργασμό και μετά έναν καλό ύπνο.

28 lifo – 18.2.16

στος χωρίς τη χρήση ηρεμιστικών». «Σήμερα, γνωρίζουμε ότι ο εγκέφαλος τραυματίζεται, κατ’ ουσίαν, από τη μακροχρόνια λήψη του Ζάναξ» λέει ο κ. Παπαδημητριάδης. «Αφενός, χειροτερεύουν τα συμπτώματα για τα οποία αρχικά χορηγήθηκε, με κίνδυνο παράδοξων αντιδράσεων, όπως ανησυχία, ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, παραισθήσεις, μανία, εφιάλτες, ψευδαισθήσεις, ψυχωσικές διαταραχές, ανάρμοστη συμπεριφορά κ.ά. Αφετέρου, επηρεάζεται η μνήμη και η ικανότητα της κρίσης και του αυτοελέγχου, με αποτέλεσμα την κατάχρηση έως και τη λήψη υπερβολικών δόσεων ή συνδυασμού με άλλες ουσίες, όπως το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά. Από το 2010 ο αριθμός των θανάτων, χωρίς πρόθεση, από τη χρήση ηρεμιστικών χαπιών έχει ξεπεράσει στον δυτικό κόσμο τους θανάτους από ουσίες, όπως η ηρωίνη και η κοκαΐνη. Αξίζει να σας θυμίσω εδώ, για παράδειγμα, τους διάσημους θανάτους της Έιμι Γουάινχαουζ το ’11 και του Χιθ Λέτζερ το ’08, στο αίμα των οποίων βρέθηκαν ποσότητες, αλλά όχι υπερβολικές δόσεις, βενζοδιαζεπινών. Εξάλλου, το Ζάναξ είναι πολύ δημοφιλές μεταξύ των χρηστών οπιούχων ναρκωτικών. Τέλος, υπάρχουν έγκριτες μελέτες, δημοσιευμένες στη Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση το 2014 και το 2012, που συνδέουν το Ζάναξ με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο Aλτσχάιμερ, αυξημένη θνητότητα και καρκίνο. Πρόκειται, επομένως, για ένα δυνητικά ωφέλιμο φάρμακο στην άμεση ανακούφιση των οδυνηρών συμπτωμάτων του άγχους, εντός πολύ αυστηρού πλαισίου συνταγογράφησης, και την ίδια στιγμή για μια επικίνδυνη ουσία έξω από αυτό το πλαίσιο».

Το ροζ χαπακι για τον πανικο «Εγώ και το ροζ συναντηθήκαμε πριν από 10 χρόνια περίπου, όταν πρωτογνώρισα και τις κρίσεις πανικού» λέει η Ελένη, 28 ετών, ψυχολόγος. « Ήμουν από τις τυχερές-άτυχες, αφού δεν χρειάστηκε να καταλήξω στα επείγοντα για να μου ανακοινώσουν τη διάγνωση, αλλά με ενημέρωσε με απάθεια και εκνευριστική ηρεμία επ’ αυτού ο στενός συγγενής-γιατρός, ο οποίος ήταν και ο πρώτος που μου προμήθευσε το εν λόγω χαπάκι. Πιο καθαρά θυμάμαι το πρώτο πακέτο τσιγάρα που κάπνισα στο Γυμνάσιο παρά τα Ζάναξ που πήρα εκείνη την περίοδο. Οι πανικοί ήταν συνέχεια και παντού κι εγώ ένιωθα ότι θα δαγκώσω τον τοίχο ή θα εκπαραθυρωθώ. Θα κατάπινα, λοιπόν, ό,τι και αν μου έδιναν, αρκεί να μην ένιωθα αυτό τον ανοίκειο τρόμο στο σώμα μου. Μόνο έπειτα από κάμποσο καιρό άρχισα να διαπιστώνω τα δευτερογενή “οφέλη” του ροζ. Ύστερα από τόσα χρόνια, λοιπόν, μπορώ να πω ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές φάσεις

στις οποίες παίρνω Ζάναξ. Η πρώτη είναι σε περιόδους που επανέρχονται οι πανικοί, δεκτό. Η δεύτερη, όμως, είναι σαν πρόληψη, για να αποφύγω έναν επερχόμενο πανικό. Αγχώνομαι, δηλαδή, μην αγχωθώ και σε αυτήν τη φάση είναι σαν το σπανάκι του Ποπάι, τρομερό placebo. Με το που νιώσω ότι κάτι μπορεί να με αγχώσει, τσουπ, κουμπώνω ένα ροζ. Και τότε ξαφνικά η ζωή είναι ωραία, με χαλαρώνει και, ναι, ομολογώ ότι περνάω ωραία, πολύ ωραία... Τα έχω πάντα στην τσέπη μου μαζί με ένα μπουκάλι νερό, πάντα όμως! Επίσης, θέλω να έχω απόθεμα στο σπίτι και στις διακοπές παίρνω πάντα παραπάνω. Και μόνο που σκέφτομαι ότι μπορεί να ξεμείνω κάπου χωρίς το ροζ, παθαίνω πανικό. Υπάρχουν μεγάλα διαστήματα που δεν παίρνω κανένα και δεν έχω σωματικά συμπτώματα στέρησης. Όμως ξέρω πλέον ότι είναι ένας εγκεφαλικός εθισμός, μια εξάρτηση, μια “ντραγκοποίηση”. Είμαι και επίσημα ο σκύλος του Παβλόφ, όσο κι αν σιχαίνομαι τον συμπεριφορισμό. Πιο πολύ, όμως, σιχαίνομαι τον κυρίαρχο λόγο της εποχής που προτάσσει στις κρίσεις και στον πανικό τις γρήγορες λύσεις, ένα χάπι για όλα, χωρίς την υποκειμενοποίηση του συμπτώματος. Υπό αυτή την έννοια, ναι, στον πλανήτη χάπι όλοι είναι happy».

Τ

ο Ζάναξ είναι η απόδειξη του πόσο τεράστια επιστήμη είναι η χημεία» λέει ο Τάσος, 41. «Το παίρνω κατά διαστήματα για 6-7 χρόνια. Με την κατάλληλη δόση κάθεσαι χαμογελαστός μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα και φτύνεις αυτούς που σε σημαδεύουν ή αδιαφορείς τελείως για το αεροπλάνο που πέφτει και ψάχνεις να βρεις την αεροσυνοδό να σου φέρει φιστίκια. Όταν το παίρνεις, αισθάνεσαι μέσα σε 15-20 λεπτά ήρεμος και γαλήνιος, είσαι απαθής για ό,τι συμβαίνει γύρω σου και νιώθεις ελαφρά κατατονικός και νυσταγμένος. Οι κινήσεις σου γίνονται πιο αργές, τα μάτια σου βαραίνουν και δείχνεις αγουροξυπνημένος. Το Ζαναξ έχει το πλεονέκτημα της ταχύτατης δράσης και γι’ αυτό είναι το προτεινόμενο φάρμακο σε κρίσεις πανικού. Φυσικά, αυτό φέρνει το μειονέκτημα της μικρής διάρκειάς του, που είναι 2-4 ώρες, ανάλογα με τη χρήση και τη δόση. Η χρήση αλκοόλ κάνει τη δράση του αρκετά πιο έντονη, όπως, άλλωστε, σε όλα τα ηρεμιστικά. Διπλασιάζει ή τριπλασιάζει τη δράση και ταυτόχρονα σε κάνει ζόμπι. Η υπερδοσολογία του Ζάναξ, ενώ δεν είναι επικίνδυνη από μόνη της, σε συνδυασμό με αλκοόλ γίνεται θανατηφόρα. Όσοι κάνουν χρήση μαζί με αλκοόλ, κατά τη γνώμη μου, είναι κυριλέ πρεζάκια. Έπειτα από 3-4 ημέρες χρήσης το

συνηθίζεις, με αποτέλεσμα να αυξήσεις ελαφρά τη δόση. Ύστερα από μία εβδομάδα χρήσης η διακοπή του φαρμάκου πρέπει να γίνει σταδιακά, αλλιώς έχεις έντονο φαινόμενο rebound, με νεύρα, κατάθλιψη και πανικούς δύο φορές πιο έντονους από αυτούς που σε οδήγησαν στο να το πάρεις. Αυτά είναι και τα συμπτώματα εξάρτησης. Συνήθως καταπολεμούνται με χρήση μικρότερης δόσης και σταδιακή διακοπή ή με χρήση ενός ηρεμιστικού μακράς δράσης, όπως το Ταβόρ. Αλλά η βασική εξάρτηση που σου προκαλεί είναι η ψυχολογική. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μείνεις μακριά από το Ζάναξ, ιδιαίτερα σε περιόδους στρες, όταν ξέρεις ότι στο ντουλάπι σου έχεις κάτι που σε 15’ θα έχει εκμηδενίσει τα προβλήματα, τουλάχιστον μέσα στο μυαλό σου. Το Ζάναξ είναι δηλητήριο. Αυτό που κάνει είναι να σου πάρει για λίγο τον πανικό και τη στενοχώρια, αλλά όχι να τα εξαφανίσει. Θα τα κρύψει κάπου και τη στιγμή που θα το σταματήσεις θα σου τα επιστρέψει, και μάλιστα με τόκο. Θα το ξεκινήσεις γιατί έχασες κάποιον δικό σου και έναν μήνα μετά θα το χρειάζεσαι γιατί έσπασες το νύχι σου. Καλό είναι να μην παίζει κάποιος με αυτά και οπωσδήποτε η χρήση του να συνοδεύεται από ιατρική παρακολούθηση. Και όταν λέμε ιατρική παρακολούθηση, εννοούμε ψυχιάτρου ή νευρολόγου, αφού οι ψυχολόγοι δεν έχουν δικαίωμα συνταγογράφησης του Ζάναξ. Η συνήθης δόση είναι το 1 mg στο μοβ χάπι, ενώ υπάρχουν του 0,5 mg (πορτοκαλί χάπι) και των 2 mg (λευκό) σε φιαλίδιο για τους μερακλήδες. Το Ζάναξ είναι ο κύριος λόγος που οι περισσότεροι Έλληνες έμαθαν ότι στα αγγλικά το αρχικό X προφέρεται Ζ. Δεν έχω πετύχει κανέναν να το λέει “Ξανάξ”». «Ζάναξ παίρνω με διακοπές πολλά χρόνια» λέει η Γεωργία, 54. «Το ξεκίνησα έπειτα από κρίση πανικού γύρω στα 30. Τώρα το παίρνω συστηματικά κάθε βράδυ. Το Zάναξ καταρχάς σε ηρεμεί και διά της ηρεμίας μπορείς να κοιμάσαι. Δεν είναι υπναγωγό. Επίσης, καταπολεμά τις φοβίες. Εγώ ξεπέρασα την κλειστοφοβία μου με το Ζάναξ. Δεν αισθάνεσαι τίποτα ιδιαίτερο μόλις το πάρεις. Δεν βλέπεις χρώματα και παπαγάλους, ούτε την ακούς. Απλώς, σιγά-σιγά, ηρεμείς και νιώθεις καλύτερα, πιο ψύχραιμα, και αν είναι η ώρα του ύπνου, κοιμάσαι πιο εύκολα. Την επόμενη μέρα δεν αισθάνεσαι κάτι ιδιαίτερο, απλώς πιο ήρεμος και ξεκούραστος, γιατί έχεις κοιμηθεί καλά. Έχει τύχει να το δώσω σε φίλους, αλλά μόνο ένα, και μόνο για έκτακτες καταστάσεις. Εγώ, χωρίς συνταγή, δεν έχω πάρει. Από πολύ δικό μου φαρμακοποιό που συνεργάζεται με γιατρό, ναι, παίρνω (με το αζημίωτο), αλλά και πάλι η συνταγή υπάρχει, έστω κι έτσι. Στο χέρι του καθενός είναι να μη συνηθίσει τη δοσολογία

❋

Οι U2 και ο Little Wayne έχουν γράψει τραγούδια για το Ζάναξ. Και είναι αμέτρητα rap κομμάτια που το αναφέρουν στους στίχους τους.

ε 15-20 λεπτά ήρεμος και γαλήνιος, είσαι απαθής για λαφρά κατατονικός και νυσταγμένος. Οι κινήσεις βαραίνουν και δείχνεις αγουροξυπνημένος.

με το να μην την υπερβαίνει. Αν κάποια στιγμή χρειαστεί να πάρεις παραπάνω, μετά πρέπει να επανέλθεις στην κανονική δοσολογία. Σίγουρα δημιουργεί εξάρτηση, γι’ αυτό προσέχω να μην ξεμένω. Γι’ αυτό κόβεται πολύ δύσκολα και μόνο με ιατρική παρακολούθηση. Και το Λεξοτανίλ είναι καλό, αλλά νομίζω ότι το Ζάναξ είναι πιο αποτελεσματικό και πιο άμεσο. Αν δεν το πάρω σε κρίση άγχους, μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη. Κι αν στην αρχή το αντιμετώπιζα με 1 mg, τώρα μου χρειάζονται 2, όταν έχω περάσει από κόλαση. Δεν έχω προσπαθήσει να το κόψω, προσπαθώ όμως να κρατάω σταθερή τη δοσολογία. Φυσικά και είμαι εθισμένη. Δεν το έχω πάρει ποτέ με αλκοόλ. Δεν το αλλάζω και φροντίζω να έχω πάντα. Δύο χάπια του ενός mg, όχι παραπάνω».

Ζαναξ και νομιμα και παρανομα, Ζαναξ για ολους Ο μόνος νόμιμος τρόπος για να το προμηθευτείς είναι με συνταγή γιατρού (το γράφουν διάφορες ειδικότητες για μια ποικιλία από παθήσεις που σχετίζονται με το στρες), ωστόσο είναι μεγάλος ο αριθμός των ανθρώπων που το προμηθεύονται απευθείας από το φαρμακείο, χωρίς ιατρική συνταγή. Υπάρχουν φαρμακεία σε διάφορες περιοχές της Αθήνας που το δίνουν με αντάλλαγμα ένα χρηματικό ποσό (από δέκα μέχρι είκοσι ευρώ το κουτί, ανάλογα με την περιοχή) και είναι κοινό μυστικό ο τρόπος που μπορείς να το αποκτήσεις. Η μαρτυρία της Αλεξάνδρας είναι χαρακτηριστική: «Τρεις φορές χρειάστηκα να πάρω Ζάναξ χωρίς ιατρική συνταγή και τις τρεις κατάφερα να βρω, πληρώνοντας δύο και τρεις φορές την αξία τους σε φαρμακεία. Σε τρία διαφορετικά». «Συμβαίνουν αυτά, αλλά είναι εξαιρέσεις, δεν είναι ο κανόνας» λέει η Αγγελική που είναι ιδιοκτήτρια φαρμακείου. «Οι αυξήσεις σε Ζάναξ και Tαβόρ (αυτά φεύγουν πιο πολύ) έχουν ανέβει κατακόρυφα μπορώ να πω, ένα 25% σε σχέση με πριν από μία τριετία. Ένας στους επτά πελάτες παίρνει κάποιο ηρεμιστικό. Και τα δύο φάρμακα μπορείς να τα πάρεις με μονόγραμμη συνταγή που τη χορηγούν κυρίως παθολόγοι, χειρουργοί, νευρολόγοι και ψυχίατροι. Για πάνω από πέντε κουτιά, χρειάζεται δίγραμμη συνταγή. Η κάθε συνταγή κρατείται στο φαρμακείο. Είναι ποινικό αδίκημα να δώσεις ηρεμιστικό χωρίς συνταγή. Τις δίγραμμες τις κρατάμε, μάλιστα, και δύο χρόνια στο φαρμακείο, μήπως γίνει κανένας έλεγχος. Αν δεν έχει πάνω η συνταγή στοιχεία ταυτότητας, δεν την παίρνουμε. Μια φορά θα γίνει η στραβή, έχουν κλείσει φαρμακεία από κάτι τέτοια. Αν σε καρφώσει ο άλλος, πάει, τέλειωσες. Δεν ξέρω για φαρμακεία που δίνουν ηρεμιστικά παράνομα, ξέρω ότι υπάρχουν φαρμακεία που

έχουν μια καλή σχέση με τον πελάτη, έτσι τους δίνουν 10 ευρώ παραπάνω και παίρνουν το Ζάναξ. Το φάρμακο έχει 2,80 ευρώ περίπου, δίνεις λοιπόν δέκα ευρώ plus και εκ των υστέρων ο φαρμακοποιός πηγαίνει σε έναν δικό του γιατρό που του γράφει τα Ζάναξ. Tόσο και παραπάνω θα στοίχιζε να πας σε έναν γιατρό να σ’ το γράψει. Είναι σαν διευκόλυνση, αντί να πας εσύ ο ίδιος στον γιατρό και να σου το γράψει, το κάνει το φαρμακείο. Στο δικό μας δεν γίνεται κάτι τέτοιο. Έχεις συνταγή, παίρνεις Ζάναξ, δεν έχεις, δεν παίρνεις. Έρχεται πολύς κόσμος και παρακαλάει για ένα κουτί. Ε, ναι, κι εγώ έχω δοκιμάσει σε κρίσεις μεγάλου συναισθηματικού πόνου για να μουδιάσει λίγο το συναίσθημα. Ακούμε πολλές ιστορίες. Έρχεται μια πανέμορφη κοπέλα και παίρνει κάθε βδομάδα πέντε-πέντε τα κουτιά, όχι μόνο Ζάναξ και Ταβόρ, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Οι φαρμακοποιοί, κάθε φορά που έμπαινε, κοιτιόμασταν μεταξύ μας σε στυλ “μα, τι πίνει;”. Μια μέρα, όπως πάω να της δώσω τα ρέστα, μου λέει ότι σκοτώθηκε ο γιος της, 15 χρονών, πάγωσε το αίμα μου. Βλέπουμε πολλά, ακούμε πολλά. Βλέπεις ανθρώπους στη γειτονιά που τους ξέρεις κάπως, με οικογένειες βολεμένες, που τα τελευταία χρόνια έμειναν χωρίς δουλειά, μαθαίνεις ότι χώρισαν, τους βλέπεις με το μάτι θολό και εικόνα παραίτησης – έρχονται και παίρνουν τα Ταβόρ και Ζάναξ με τις κούτες. Για να μη μιλήσουμε για τα αντικαταθλιπτικά, που δεν χρειάζονται συνταγή και τα παίρνουν σαν καραμέλες. Στην κατάντια που έχει περιέλθει η χώρα, μου φαίνεται πολύ λογικό επακόλουθο. Ξέρω ανθρώπους 17 και 18 ετών που τα χρησιμοποιούν επειδή δεν αντέχουν το άγχος των εξετάσεων. Και τα συνεχίζουν μετά, κανονικά. Δεν ξέρω πού θα βγάλει όλο αυτό, γιατί ο αριθμός όσων τα παίρνουν όλο και αυξάνεται. Ξέρω ακόμα και γιατρούς που τα παίρνουν σε μόνιμη βάση».

Ε

πειδή τα προβλήματα πλήττουν ιδιαίτερα τις νέες ηλικίες, παρατηρείται το δυσάρεστο φαινόμενο να έχει αυξηθεί η κατανάλωση του Ζάναξ από νέους ανθρώπους» λέει η κ. Γεωργία Δηλάκη, κοινωνιολόγος, διδάκτωρ Ψυχολογίας-MSc Πολιτική Επιστήμη & Κοινωνιολογία. «Δεν αμφισβητείται η ευεργετική δράση του φαρμάκου, όταν υπάρχει ένδειξη και συνταγογραφείται από εξειδικευμένους γιατρούς. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι πολλοί καταφεύγουν συχνά σε αυτό από μόνοι τους, ενώ στην πραγματικότητα δεν το χρειάζονται. Η άγνοια, η κακή πληροφόρηση, λανθασμένες αντιλήψεις (π.χ. “να το πάρω προληπτικά για να αντιμετωπίσω το άγχος των

εξετάσεων” ή “μήπως δεν κοιμηθώ επειδή αύριο έχω μια σημαντική υποχρέωση”), η επιπολαιότητα (“θα το πάρω μόνο λίγες φορές”) και η ευκολία με την οποία το προμηθεύονται –εύκολη συνταγογράφηση, το φαρμακείο του σπιτιού ή του φιλικού περιβάλλοντος– προκαλούν την αλόγιστη χρήση του. Παρόλο που οι ειδικοί και οι οδηγίες του φαρμάκου προειδοποιούν ότι η μακροχρόνια χρήση μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση, κάποιοι νέοι που είναι υγιείς ιατρικοποιούν τον εαυτό τους και, αναζητώντας μια γρήγορη βοήθεια, συνηθίζουν και σε βάθος χρόνου γίνονται εξαρτημένοι από μια φαρμακευτική ουσία η οποία δεν τους βοηθά ούτε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα, ούτε να επηρεάσουν θετικά το μέλλον τους ούτε να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για περισσότερη ευτυχία. Επομένως, δεν είναι ο “σύμμαχος” που ψάχνουν στη δύσκολη καθημερινότητα». «Πρώτη φορά πήρα στα 26 μου, για να αντέξω το άγχος στο αγροτικό, επειδή εφημέρευα μόνος μου σε ένα απομακρυσμένο Κέντρο Υγείας, χωρίς την παρουσία ειδικού γιατρού» λέει ο Νίκος, 32 ετών, ειδικευόμενος γιατρός. « Ήμουν διστακτικός να το πάρω την πρώτη φορά. Είχα τον ενδόμυχο φόβο ότι ξεκινάω κάτι που προκαλεί εξάρτηση. Ένας φίλος μού είπε ότι είναι “αλεύρι” και ότι δεν θα πάθω τίποτα. Όταν το πήρα, είχα μια μικρή μείωση του άγχους, τίποτα το φοβερό. Η βοήθεια ήταν πιο πολύ στο μυαλό μου παρά στην πράξη. Μόνο του το αλκοόλ νομίζω ότι σε χαλαρώνει πιο πολύ. Το έπαιρνα σε κάθε εφημερία και, αργότερα, μαζί με ένα ποτήρι χυμό όπου έβαζα και λίγο βότκα. Λόγω του εργασιακού μου χώρου είχα εύκολη πρόσβαση σε αυτό. Λίγα χρόνια μετά το ξαναπήρα, για κάνα τετράμηνο, για να αντέξω έναν δύσκολο χωρισμό. Δεν μου πρόσφερε σημαντική βοήθεια στο άσχημο συναίσθημα που ένιωθα. Έπινα και αλκοόλ μαζί και πού και πού κάνα μπάφο. Μου έφερνε απλώς υπνηλία και κατέληγα να κοιμηθώ χωρίς να σκέφτομαι. Όταν το έκοψα, το έκανα απότομα, χωρίς, ευτυχώς, να έχω τις γνωστές παρενέργειες, παρότι έφτασα να παίρνω δύο ή και τρία κάποιες μέρες. Τα τελευταία δύο χρόνια το παίρνω για άλλο λόγο, μόνο ύστερα από κάθε εφημερία, για να μπορέσω να κοιμηθώ. Έπειτα από τριάντα ώρες συνεχούς και εξαντλητικής εργασίας, βρίσκομαι παραδόξως σε υπερένταση και δεν μπορώ να κοιμηθώ, παρά την κούραση. Με το μεσημεριανό φαγητό πίνω ένα μαζί με μια μπίρα και κοιμάμαι μέχρι την άλλη μέρα, για να πάω πάλι για δουλειά. Βλέπω άλλους γιατρούς που το παίρνουν για να αντέξουν την τρομακτική πίεση στο νοσοκομείο». ¶

❋

H Whitney Houston πέθανε από ένα κοκτέιλ Βάλιουμ, Ζάναξ και αλκοόλ.

18.2.16 – lifo

29

απο τον m. hulot. φωτογραφια: freddie f.

οιAθηναίοι

q Γεννήθηκα αμέσως μετά τον πόλεμο και τα πρώτα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα στη Ζήνωνος, σε ένα σπίτι με τέσσερα δωμάτια, στο καθένα από τα οποία ζούσε και μια οικογένεια, με κοινή κουζίνα και κοινή εξωτερική τουαλέτα. Όταν χώρισαν οι γονείς μου, πήγα με τον πατέρα μου στην Αγια-Σοφιά στον Πειραιά, σε μια συνοικία που θύμιζε επαρχία, με μπάλα στους δρόμους και γειτόνισσες που έβγαιναν και κουτσομπόλευαν τα απογεύματα. Μετά μετακομίσαμε στην Άνω Κυψέλη, στα Τουρκοβούνια, όπου έζησα από το ’53 μέχρι και τη δεκαετία του ’70. Ο πατέρας μου ήταν κουρέας, είχε κουρείο στη Ζωοδόχου Πηγής και, μεγαλώνοντας, όλη μου η επαφή με τον έξω κόσμο ήταν τα Εξάρχεια της δεκαετίας του ’50 και του ’60. Δεν είχαμε καθόλου χρήματα, το κουρείο της εποχής εκείνης δεν έχει καμία σχέση με τα σημερινά κομμωτήρια. Μετά το σχολείο πήγαινα και σκούπιζα τους πελάτες για να βγάλω χαρτζιλίκι και περνούσα την υπόλοιπη μέρα ανάμεσα στους πελάτες – κάποιοι ήταν σπουδαία ονόματα από τον χώρο της πολιτικής και του πολιτισμού. Ένας από αυτούς, που ήταν φίλος με τον πατέρα μου, ήταν ο Μάνος Κατράκης και οι συζητήσεις που άκουγα, όταν με έπαιρναν μαζί τους στις ταβέρνες, σε συνδυασμό με την παραμονή μου στο κουρείο έπαιξαν μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου.

q Το πιο μεγάλο μέρος της δισκοθήκης μου

το έκανα τη δεκαετία του ’70, τα Σαββατοκύριακα, από τους δίσκους Αμερικανών της Αμερικάνικης Βάσης που ξαναγύριζαν στην πατρίδα τους ή έπαιρναν μετάθεση για κάπου αλλού. Κάθε Παρασκευή υπήρχαν στα «Νέα» αγγελίες ανθρώπων που μετακόμιζαν και πουλούσαν τα πράγματά τους, ανάμεσα σε αυτά και δίσκους που ήταν απόλυτα δυσεύρετοι τότε στην Ελλάδα. Πηγαίναμε με τον Κώστα Ζουγρή και τριγυρνάγαμε πάνω-κάτω τους δρόμους της Γλυφάδας μέχρι να βρούμε τις διευθύνσεις αυτών που έφευγαν και ο ενθουσιασμός μας, όταν παίρναμε στα χέρια μας κάποια άλμπουμ, ήταν τεράστιος. Εδώ δεν τα ήξερε κανείς.

q Αυτό που άκουγα τη δεκαετία του ’50 και του ’60 ήταν το Δεύτερο Πρόγραμμα, που διαμόρφωσε την άποψή μου για το ελληνικό τραγούδι. Ήμουν τυχερός που μεγάλωσα σε μία από τις καλύτερες εικοσαετίες για το ξένο και το ελληνικό τραγούδι, από τα μέσα του ’50 μέχρι το ’75. Ήμουν οπαδός του ελληνικού τραγουδιού του ’50: Μαίρη Λω, Νάνα Μούσχουρη, όσων έπαιζε το ραδιόφωνο του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη, των καταπληκτικών τραγουδιών των δύο κορυφαίων συνθετών. Τότε δεν ξέραμε τι είναι ο κάθε συνθέτης και αν ψάξετε στις εφημερίδες της εποχής, ελάχιστα πράγματα γράφονταν για τη μουσική. Ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν από τα πρώτα πράγματα που άκουσα στο φεστιβάλ ελαφρού τραγουδιού που γινόταν τότε. Χαίρομαι που στα παιδικά μου χρόνια πήγαινα κι έβλεπα τις συναυλίες που έδινε ο Μίκης το ’60 σε διάφορες συνοικίες της Αθήνας. Θυμάμαι πως όταν πήγαινα στο νυχτερινό γυμνάσιο είχαμε κάνει σκασιαρχείο με έναν φίλο μου για να δούμε το Τραγούδι του Νεκρού Αδερφού του Θεοδωράκη, όπου έπαιζαν ο Μάνος Κατράκης και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Ήταν μεγάλη μου αγάπη το θέατρο και οι γονείς μου με πήγαιναν από μικρό, κυρίως σε επιθεωρήσεις. Στις επιθεωρήσεις εκείνης της εποχής έπαιζαν καταπληκτικά ονόματα του κινηματογράφου, ο Φωτόπουλος, ο Ηλιόπουλος, η Ρένα Βλαχοπούλου, η Σπεράντζα Βρανά, η Μαίρη Λίντα, κι εμείς, η πιτσιρικαρία, πηγαίναμε μπροστά την ώρα που έβγαιναν η Σπεράντζα Βρανά και η Μάγια Μελάγια με τα φτερά και τα σκισίματα στα φορέματα για να δούμε τα μπούτια τους και τα πόδια τους. Δεν ήταν εύκολο να βρεις γυναίκα να δείχνει τα πόδια της εκείνη την εποχή. Ήμουν φανατικός του ζευγαριού Λαμπέτη-Χορν κι έχω δει τις περισσότερες από τις σπουδαίες παραστάσεις στις οποίες ήταν το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Είμαι ευτυχισμένος που έχω δει την Κατίνα Παξινού στο θέατρο, στη Μάνα Κουράγιο, και πάντα θα με συνοδεύει στη ζωή μου ο τρόπος που διάβαζε στο ραδιόφωνο τη Φόνισσα του Παπαδιαμάντη. Τη διάβαζε με τέτοιον επιβλητικό τρόπο, που έτρεμα από τον φόβο και κουκουλωνόμουν κάτω από τα σκεπάσματα στις τρομακτικές σκηνές. Τόσο πολύ είχα φοβηθεί μόνο όταν είδα ανυποψίαστος το Ψυχώ του Χίτσκοκ στο σινεμά. Είχα πάει στον εξώστη στα 17 να το δω, ένα παιδί που δεν είχε ξαναδεί τέτοιες ταινίες. Την ίδια εποχή έβλεπα και Φελίνι και Μπέργκμαν, αλλά, από την άλλη, μου άρεσαν και οι Δράκουλες του Κρίστοφερ Λι και τα καουμπόικα του Σέρτζιο Λεόνε. Όλα τα έβλεπα. Ήξερα σε τι με βοηθάει ο Φελίνι και ο Μπέργκμαν, αλλά διασκέδαζα βλέποντας ταινίες που ίσως τότε δεν τις είχαν σε υπόληψη.

q Λίγο πριν τελειώσω τον στρατό, σκέφτηκα ότι αυτό ήθελα να συνεχίσω να κάνω. Πριν παρουσιαστώ, είχα πήξει γιατί έκανα διάφορες δουλειές, αλλά καμία δεν μου άρεσε. Έπειτα από λίγες εβδομάδες πήγαινα σε άλλη. Στέλνω, λοιπόν, μια ταινία στη Music Box – η πρώτη μεγάλη στιγμή στην καριέρα μου. Ήταν μια ιστορική εταιρεία που είχε όλο το ξένο τραγούδι εκείνη την εποχή, ενώ όλες οι άλλες προωθούσαν περισσότερο το ελληνικό – και δικαίως, γιατί ήμασταν στη δεκαετία του ’60, όταν το ελληνικό τραγούδι ήταν πολύ σπουδαίο. Ο Μαρτέν και η Μαρίκα Γκεσάρ είχαν έρθει κυνηγημένοι από την Κωνσταντινούπολη και άνοιξαν αυτή την εταιρεία, παίρνοντας όλες τις εταιρείες του ξένου ρεπερτορίου. Παίρνει ο Μαρτέν την ταινία, την ακούει και μου λέει: « Έλα να κάνεις ραδιοφωνικές εκπομπές εδώ». Έτσι ξεκίνησα τις εκπομπές για τη Music Box. Μπορεί να ξεκίνησα κάνοντας διαφημιστικές εκπομπές και να ήμουν περιορισμένος να βάζω μουσικές μόνο μιας εταιρείας, αλλά αυτή η εταιρεία είχε τα άπαντα. Τότε κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα δίσκοι 33 στροφών από εμένα στη Music Box που δεν θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν άλλη εποχή, όπως το heavy metal των Steppenwolf και το άλμπουμ των Blood Sweat & Tears. Άρχισε να ανεβαίνει έτσι η κίνηση στους δίσκους μακράς διαρκείας.

q Ο δεύτερος άνθρωπος που έχει παίξει μεγάλο ρόλο στην καριέρα μου είναι ο Νίκος Αντύπας της Polygram (της σημερινής Universal). Με ζήτησε και πήγα. Εκεί η καριέρα μου απογειώθηκε. Βρήκα μια πολυεθνική εταιρεία που έβγαζε από τη μια Μαρκόπουλο και από την άλλη Led Zeppelin και με άφησαν να κυκλοφορώ στην Ελλάδα πράγματα που δεν είχαν κυκλοφορήσει μέχρι τότε: τους Iron Butterfly του «In-a-gadda-da-vida», ενός πολύ αγαπημένου μου κομματιού που είχα τρελαθεί να το επιβάλω, το «Sticky Fingers» και το «Exile on main

Γιάννης Πετρίδης Δημοσιογράφος, μουσικός παραγωγός. Δύο φορές τον χρόνο κάνει τη διαδρομή Λος Άντζελες - Σαν Φρανσίσκο γιατί είναι τρελός με την Beat Generation.

30 lifo – 18.2.16

Γιάννης Πετρίδης

οιAθηναίοΙ

street» των Rolling Stones, το «Honky Dory» και το «Ziggy Stardust» του David Bowie – το οποίο σε έναν χρόνο είχε πουλήσει μόνο 80 κομμάτια. Σιγά-σιγά έβλεπα ότι η μουσική άλλαζε και στα μέσα της δεκαετίας του ’70 πήγαινε σε μια νέα γενιά, που ήταν το punk. Η εταιρεία μού είχε δώσει την ευκαιρία να κάνω τα πρώτα μου μεγάλα ταξίδια, να βγαίνω στο εξωτερικό σε μεγάλα συνέδρια και να κάνω γνωριμίες με ξένους ανθρώπους από εταιρείες δίσκων που επέκτειναν τον κύκλο μου σε πολύ μεγάλη μερίδα ανθρώπων, με τους οποίους μπορούσα να ανταλλάσσω απόψεις για τη μουσική.

q Το 1976-77, όταν είχε βγει στη Virgin το «Tubular Bells» του Michael Oldfield και μετά το άλμπουμ των Sex Pistols, τρελαίνομαι και λέω «πρέπει να πάρω αυτή την εταιρεία». Πάω, λοιπόν, στα γραφεία τους στην Portobello Road, μέσα στην αγορά των μεταχειρισμένων, και, εκεί που ήμουν συνηθισμένος στα μεγάλα γραφεία και τη χλιδή της Phillips και της Polydor, βλέπω μια αποθήκη με ένα γραφείο τόσο δα και τους δίσκους σε κιβώτια. Αυτό ήταν το στάτους των ανεξάρτητων εταιρειών που γεννήθηκαν τότε και ανανέωσαν τη μουσική. Εκεί ήταν ο υπεύθυνος της Ευρώπης, ο οποίος είδε έναν τρελό από την Ελλάδα να τους λέει για τους XTC και τα άλλα συγκροτήματά τους. Έτσι κατάφερα να πάρω τη Virgin για την Polygram, μαζί με όλη την ανεξάρτητη σκηνή της Βρετανίας. Πήρα τη Rough Trade πριν καν βγάλει τους Smiths –τότε είχε τους Fall– γιατί έβλεπα ότι κάτι ερχόταν. Πήρα τη Mute γιατί είχε τους Birthday Party, πριν βγάλει τους Depeche Mode, την Beggars Banquet. Έφτασα να συνεργάζομαι με τον Martin Mills, έναν φοβερό τύπο, στην ηλικία μου, που έβγαλε ό,τι πιο προοδευτικό στον χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής και συνεχίζει και τώρα. Τελευταίο του επίτευγμα είναι η Adele. Μετά, έβγαλα στα ’80s όλη τη σκηνή του Λος Άντζελες που γεννιόταν τότε, βασισμένη στον ήχο των Birds, τα ονόματα της Enigma, όπως οι Green on Red και οι Rain Parade.

q Η υπεύθυνη του ξένου ρεπερτορίου στη Virgin είχε πολύ καλή σχέση μαζί μου και με πρότεινε να γίνω διευθυντής του υποκαταστήματος της Virgin που άνοιγε στην Ελλάδα. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό – η τύχη θεωρώ ότι παίζει τεράστιο ρόλο, αλλά για να πετύχεις κάτι, πρέπει παράλληλα να έχεις και ικανότητες. Μου δίνουν, λοιπόν, μια διεύθυνση όπου θα συναντούσα τον Richard Branson στο Λονδίνο, σε κάτι παραπόταμους στα κανάλια του Τάμεση, σε μια παράξενη συνοικία. Πάω ψάχνοντας και τελικά ανακαλύπτω ότι μένει σε μια βάρκα! Δίπλα του ήταν η κοπέλα που γνώριζα και με είχε προτείνει και πριν αρχίσει να μιλάει, λέω: «Πρέπει να σας πω κάτι. Εγώ δεν έχω σπουδάσει Οικονομικά, δεν ξέρω τι μου γίνεται από άποψη budget. Για να γίνω διευθυντής σε μια εταιρεία πρέπει να ξέρω και τέτοια». Και μου λέει ο Branson: «Καλύτερα ακόμα. Εμένα με ενδιαφέρει αυτό που είσαι και την εταιρεία μου την ενδιαφέρει μόνο η μουσική. Θα σου βάλουμε έναν λογιστή από δίπλα, που θα κάνει όλη τη δουλειά». Κατάλαβα ότι ήταν άνθρωποι σαν κι εμένα και άνοιξα μια εταιρεία στην Ελλάδα ανάλογη με αυτή που ήταν έξω, σε ένα σπιτάκι με δύο γραφεία, μακριά από τις άλλες εταιρείες στον Σταυρό Αγίας Παρασκευής. Κι όλοι έλεγαν πού θα πάει, θα κλείσει.

q Είμαι ευτυχισμένος που πέρασα από το τριπ που λέγεται έρωτας, το οποίο σε απογειώνει, αλλά σε κάνει να

q Για μένα και τον Κώστα ήταν μεγάλο πλήγμα

που μας σταμάτησαν την εκπομπή πριν από δύο χρόνια, έπειτα από 38 χρόνια «από τις 4 στις 5». Αισθάνομαι την εκπομπή που κάνω τόσα χρόνια όχι ως μια μουσική εκπομπή αλλά ως μια εκπομπή έρευνας και όταν με ζήτησαν από έναν σταθμό όπως το Βήμα Fm, που είναι δημοσιογραφικός, δέχτηκα αμέσως να πάω και είμαι πολύ ευχαριστημένος εκεί. Είναι πολύ σπουδαίο που μου έχουν αφήσει απόλυτη ελευθερία να παίζω ό,τι θέλω, αλλά η αλήθεια είναι ότι έχω μια συστολή, διότι αλλιώς είχα δημιουργήσει το κοινό 38 χρόνια στην ΕΡΤ και αλλιώς είναι στο ιδιωτικό ραδιόφωνο, που έχει το δικό του κοινό. Για πολλούς από αυτούς ήταν ξένα αυτά που έλεγα, έτσι έχω περιορίσει κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, ενώ έκανα πέντε μέρες αφιέρωμα στον Μπόουι, χωρίς να έχουμε καμία διαμαρτυρία, ήθελα να κάνω και μια ημέρα αφιέρωμα στους Motorhead τότε που είχε πεθάνει ο Lemmy και δεν το έκανα. Το χειρότερο απ’ όλα αυτά τα δύο χρόνια, έπειτα από τη βίαιη πράξη της κυβέρνησης Σαμαρά να κλείσει την ΕΡΤ, είναι που έχασα τους ακροατές μου από την επαρχία.

q Στο σπίτι μου έχω ένα δωμάτιο με γράμματα ακροατών όλα αυτά τα χρόνια, ανάμεσά τους γνωστά ονόματα και βουλευτές. Ένα από αυτά τα παιδιά που μας είχαν γράψει ήρθε στην Αθήνα κάποια στιγμή και με πήρε τηλέφωνο. Μου λέει: «Σε άκουγα από τα Γιάννενα. Ο πατέρας μου είχε κοπάδια με πρόβατα κι εγώ τον βοηθούσα. Πήγαινα το απόγευμα τα πρόβατα στο βουνό. Επί 15 χρόνια που σε άκουγα διαμόρφωσες την άποψή μου για όλα και τώρα είμαι γιατρός και σε ευχαριστώ γι’ αυτά που έκανες όταν ήμουν μικρός». Ένα άλλο παιδί μου είπε: «Γνώρισα τη γυναίκα μου λόγω της εκπομπής σου. Ήμασταν στην παραλία σε ένα νησί και ακούγαμε και οι δύο την εκπομπή, την πλησίασα κι έτσι ερωτευτήκαμε». Ένας άλλος μου είπε ότι έπρεπε να πάει από την Καβάλα στη Θεσσαλονίκη για να δώσει εξετάσεις σε συγκεκριμένη ώρα. Πήγαινε με το τρένο, αλλά, επειδή δεν μπορούσε να ακούσει, κατέβηκε στον σταθμό για να έχει καλό σήμα κι έχασε την εξέταση. Για να ακούσει τα δέκα πρώτα άλμπουμ της χρονιάς που είχαμε επιλέξει! Αυτό δεν υπάρχει σήμερα.

q Το πιο μεγάλο όφελος από την ασχολία μου με τη μουσική είναι ότι έζησα μια υπέροχη ζωή. Δεν θα μπορούσα να ονειρευτώ καν όλα όσα έζησα και δεν θα ήθελα τίποτε άλλο από τη ζωή μου. Δεν θα άλλαζα τίποτα. Δύο φορές τον χρόνο κάνω τη διαδρομή από το Λος Άντζελες στο Σαν Φρανσίσκο γιατί είμαι τρελός με την Beat Generation, τον Κέρουακ, τον Γκίνσμπεργκ, τον Στάινμπεκ και τον Μίλερ. Μπορεί να με πουν νούμερο, αλλά πηγαίνω όπως πηγαίνει κάποιος στην Πάτμο για προσκύνημα. Κάθομαι και βλέπω τους θαλάσσιους ελέφαντες και τις φώκιες δίπλα στον ωκεανό, είναι μια μαγική διαδρομή. Την ερωτεύτηκα από το 1965 που είδα το Sandpiper του Vincente Minnelli και μετά, με τα πρώτα βήματα των Beatles που πήγαιναν στις παραλίες και μαγείρευαν, κάπνιζαν και άκουγαν μουσική. Έχω ένα απόσπασμα του Κέρουακ κομμένο και κολλημένο πάνω από το γραφείο μου και το διαβάζω κατά καιρούς. Αυτό είναι ο εαυτός μου όλος. Λέει: «Για να δρέψεις την πραγματικότητα, ό,τι απλά ονειρεύεσαι, ζήσε με έναν παιδιάστικο, στοχαστικό και ανέμελο τρόπο στο δάσος της μοναξιάς».

32 lifo – 18.2.16

☛

ζεις και τόσο άσχημα μερικές φορές. Το έζησα τρεις φορές, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να ξανάρθει ένας έρωτας στην ηλικία μου. Παρόλο που δείχνω μοναχικός, δεν θα έλεγα ότι είμαι. Η ενασχόλησή μου με τη μουσική και το ραδιόφωνο δεν μου επέτρεπε να βγαίνω τα βράδια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχω παρέες ή δεν επιλέγω τους φίλους μου. Έχω αρκετούς φίλους, επιλέγοντας να είμαι κοντά σε αυτά που αρέσουν σ’ εμένα. Πάντα οι φίλοι μου ήταν νεότεροι. Κι ενώ μεγαλώνω, αισθάνομαι ότι παραμένω στην ίδια ηλικία, ενώ οι παλιοί μου φίλοι μεγαλώνουν κατά δεκαετίες. Δηλαδή, οι πρώτοι φίλοι μου έχουν μεγαλώσει, εγώ όμως ένιωθα ότι ήθελα να μιλήσω με τους νεότερους, γιατί με αυτούς μπορούσα να συζητήσω. Εφόσον με θέλουν κι εκείνοι, νομίζω ότι βρίσκουν ενδιαφέρον σε αυτά που λέμε. Είμαι τυχερός στη ζωή μου που έχω γνωρίσει από μικρό παιδί τον Κώστα Ζουγρή, παραμένουμε φίλοι και είμαστε και οι δύο στην ίδια τρελή κατάσταση ύστερα από 50 χρόνια. Μέσα από τις συνεχόμενες διαφωνίες μας και μέσα από τους συμβιβασμούς που κάνουμε ο ένας με τον άλλο βγήκε αυτή η εκπομπή των 38 χρόνων στην ΕΡΤ και τώρα το site apotis4stis5.com.

ΙNFO Η εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη 6-7 μ.μ. στον Vima FM 99,5 είναι κάθε Δευτέρα με Παρασκευή.

Τhe Good LiFO

crash test

design

οι ωραιοτερες υδρογειοι στο κεντρο τησ πολησ Ένα κατάστημα για ταξιδιώτες. Η «Ανάβαση» είναι ένα ταξιδιωτικό βιβλιοπωλείο, από τα ελάχιστα που μπορεί να βρει κάποιος στην Ελλάδα. Υπάρχουν μόνο άλλα δύο παρόμοια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1997. Ο έρωτας της Πηνελόπης Ματσούκα και του τότε συζύγου της για την πεζοπορία και την ορειβασία ήταν η αφορμή. Άρχισαν ολομόναχοι, έκαναν χαρτογραφήσεις, φωτογραφίσεις, έγραψαν κείμενα, έφτιαξαν τους χάρτες και άρχισαν να τους εκδίδουν. Η Ανάβαση είναι ο απόλυτος προορισμός των φίλων του ταξιδιού. Εκτός των

άλλων, εκεί μπορείς να βρεις και απίστευτες υδρογείους, που δεν θα βρεις πουθενά αλλού. Ακριβές και εντυπωσιακές, με ξύλινες ή μεταλλικές βάσεις, και πιο οικονομικές, αλλά πάντα ποιοτικές, με πλαστικές βάσεις, φωτιζόμενες και μη. Πολιτικές, γεωφυσικές, αστερισμών, έχουν ακόμη και της Σελήνης. Οι τιμές τους κυμαίνονται από 15 ως 300 ευρώ και τις προμηθεύονται από το εργαστήριο «Κοϊμτζή», το μοναδικό που φτιάχνει υδρογείους στην Ελλάδα από το 1951, και από άλλα, εξειδικευμένα εργαστήρια στην Ιταλία.

personal shopper

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

εχεισ γουστο

ρωτα τον υπευθυνο

η α γ ορ α

τη σ εβ δ ο μ α δ α σ

18.2.16 – lifo

33

Τhe Good LiFO

ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ

NASA Οι φανταστικές αφίσες με θέμα το ταξίδι στο Διάστημα, ιδέα και ανάθεση της NASA και δημιουργία του γραφείου Invisible Creature, είναι διαθέσιμες προς αγορά για $40 στο www.invisiblecreature.com.

í

Μαίρη [υπεύθυνη στο ταξιδιωτικό

βιβλιοπωλείο «ανάβαση». βουλής 22, σύνταγμα, www.anavasi.gr] Τι μπορεί να βρει κάποιος στην Ανάβαση; Χάρτες πεζοπορίας και ορειβασίας. Χάρτες τοίχου, ελληνικούς και ξένους, που συνήθως χρησιμοποιούνται για διακοσμητικούς σκοπούς και βγαίνουν σε διάφορα μεγέθη και ποιότητες. Μέχρι και ταπετσαρία-χάρτη έχουμε. Γενικά, οι χάρτες μας είναι ιδιαίτεροι και δεν μπορείς να τους βρεις πουθενά αλλού. Επίσης, μπορείς να βρεις ταξιδιωτικούς οδηγούς ελληνικών και ξένων εκδόσεων, ταξιδιωτικά λευκώματα, υδρογείους, παζλ, παιχνίδια, καρτποστάλ. Όλα μας τα προϊόντα έχουν να κάνουν με το ταξίδι. Η Ανάβαση κυκλοφορεί και τις δικές τις εκδόσεις, που ανανεώνονται συχνά.

INTERNI Φωτιστικό επιτραπέζιο WAaf natural από ξύλο, με μεταλλικό καπέλο σε σχήμα σκύλου και κόκκινο υφασμάτινο καλώδιο. €168,00 www.internistore.com

å

H&M Ριγέ μακό σε λευκό και κόκκινο από τη σειρά «David Beckham Modern Essentials». Σε όλα τα καταστήματα H&M. €12,99

ç

NIKE

roma design Χειροποίητο κόκκινο μάλλινο αλεπουδάκι της σχεδιάστριας Donna Wilson στο κατάστημα Roma Design. Ρώμα 5, Κολωνάκι

ç

34 lifo – 18.2.16

Τα ανδρικά παπούτσια Nike Air Force 1 High BHM είναι η ανανεωμένη εκδοχή του γνωστού μοντέλου. Με λεπτομέρειες που αποδίδουν φόρο τιμής στον Black History Month και αντικραδασμική προστασία σε όλο το μήκος, που έκανε διάσημο το αρχικό μοντέλο. Σε όλα τα καταστήματα NIKE. €130

ì

Ποιοι ασχολούνται με ταξιδιωτικές εκδόσεις στην Ελλάδα; Οι ταξιδιωτικές εκδόσεις στην Ελλάδα είχαν περάσει μια περίοδο άνθησης, όπως και οι περισσότερες εκδόσεις στην Ελλάδα. Η «Καθημερινή» είχε βγάλει μια σειρά με ταξιδιωτικούς οδηγούς που κυκλοφορούν ακόμα και σήμερα. Όλο αυτό έχει ξεφουσκώσει, λόγω οικονομικής κρίσης. Είχαμε κι εμείς πολλά βιβλία στο παρελθόν με διάφορα θέματα, τα οποία έχουμε σταματήσει. Κατά καιρούς κάναμε και συνεκδόσεις με διάφορους οργανισμούς. Τώρα κυκλοφορούμε μόνο λευκώματα με αεροφωτογραφίες. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλοί άνθρωποι που είναι τρελαμένοι με τα ταξίδια και εκδίδουν οδηγούς μόνοι τους, πράγμα πολύ δύσκολο. Είναι ένας κύριος από τα Γρεβενά, για παράδειγμα, που γράφει φανταστικούς οδηγούς για μανιτάρια. Τους πουλάμε εδώ, στην Ανάβαση. Πώς είναι να δουλεύεις σε ένα ταξιδιωτικό βιβλιοπωλείο; Είναι πολύ ωραίο. Δουλεύω τρία χρόνια εδώ. Ο κόσμος ταξιδεύει πολύ περισσότερο απ’ όσο περίμενα. Ταυτόχρονα, είναι και λίγο ζόρικα, γιατί, ενώ ο άλλος ταξιδεύει, εγώ πρέπει να είμαι εδώ. Έχω πελάτες να μου λένε για Ταϊλάνδη και άλλους, μακρινούς προορισμούς, κι εγώ δεν πάω ούτε μέχρι την Κατερίνη. Δυστυχώς, δεν έχω κάνει ακόμη πολλά ταξίδια, αλλά φέτος σχεδιάζω το πρώτο μου. Τι έχεις μάθει σε αυτήν τη δουλειά; Έχω αποκτήσει απίστευτες γνώσεις στη γεωγραφία. Καμιά φορά, σε παρέες, με ρωτάνε πού βρίσκεται κάποια πόλη, ακόμη και μια μικρή και άγνωστη, και τους δίνω την απάντηση αμέσως. Είναι ωραίο, αυτό δεν το περίμενα. Έχω μάθει πολλή γεωγραφία για την Ελλάδα και συνειδητοποίησα ότι στο σχολείο δεν μας μαθαίνουν και πολλά. Τα βουνά, οι λίμνες τα ποτάμια, υπάρχουν κι αυτά, και εμείς δεν έχουμε ιδέα για τα περισσότερα. Κάθε μέρα μαθαίνω και κάτι καινούργιο και αυτό είναι συναρπαστικό!

εχεισ γουστο! Παυλος Μαρατος & Βασια Πετρουτσεα

σπουδαστeς κλασικου μπαλετου

Πότε ξεκίνησες το μπαλέτο και γιατί; Π.Μ.: Ξεκίνησα στα 23! Τώρα είμαι 26. Βέβαια, πριν ήμουν χορευτής λάτιν. Μια δασκάλα με είδε να χορεύω και μου είπε: «Εσύ πρέπει οπωσδήποτε να κάνεις μπαλέτο». Και ξεκίνησα. Β.Π.: Κάνω μπαλέτο από το Δημοτικό και τώρα είμαι 19 χρονών. Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα στο μπαλέτο; Π.Μ.: O συντονισμός των μελών του σώματος. Β.Π.: Το να μπορώ να είμαι σωστή τεχνικά και ταυτόχρονα να μπορώ να διαχειρίζομαι τις κινήσεις μου με αρμονία και συντονισμό. Ποιον ρόλο ονειρεύεσαι να χορέψεις; Π.Μ.: Τον Basilio στον Δον Κιχώτη. Β.Π.: Κάθε χορεύτρια κλασικού χορού θα ήθελε να μεταμορφωθεί σε έναν κύκνο. Έτσι κι εγώ θα ήθελα να χορέψω τη Λίμνη των Κύκνων. Ποιος χορευτής/τρια είναι το είδωλό σου; Π.Μ.: Ο Carlos Acosta. Συνδυάζει εξαιρετική τεχνική και εκφραστικότητα. Β.Π.: Η Svetlana Zakharova είναι μια εκπληκτική χορεύτρια με γραμμές, τεχνική αλλά και προσωπικότητα. Σου αρέσει να ντύνεσαι όμορφα στην πρόβα; Π.Μ.: Ναι, πάντα. Με βοηθάει να έχω την κατάλληλη ψυχολογία. Β.Π.: Μου αρέσει γιατί κοιτάζω τον εαυτό μου στον καθρέφτη κι έτσι μπορώ να χορεύω με ακόμα μεγαλύτερη ευχαρίστηση. Νιώθεις ποτέ άβολα με τα ρούχα της παράστασης ή τα απολαμβάνεις; Π.Μ.: Τα απολαμβάνω, εννοείται! Β.Π.: Όχι, ποτέ, το αντίθετο κιόλας, μου αρέσει πολύ που μέσα από αυτά μπορώ να εκφράζω καλύτερα τον χαρακτήρα που θέλω να δείξω. Γιατί φοράτε γκέτες; Β.Π.: Γκέτες φοράμε για να κρατάμε ζεστά τα πόδια μας. Είναι πολύ σημαντικό, για έτσι αποφεύγονται οι τραυματισμοί.

kειμενο μαρινα πετριδου

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Tutu; Β.Π.: Για να φαίνονται ξεκάθαρα τα πόδια μας και να βλέπει το κοινό τι κάνουμε. Ποιο είναι το αγαπημένο σου σνακ ανάμεσα στις πρόβες; Π.Μ.: Μπάρα δημητριακών. Β.Π.: Ένα φρούτο ή μια μπάρα δημητριακών. Τα πόδια σου πονάνε από τις πρόβες; Π.Μ.: Ναι, είναι μεγάλη αλήθεια αυτή. Παρόλο που εμείς οι άντρες δεν φοράμε πουέντ, ο πόνος είναι αναπόφευκτος. Β.Π.: Οι πουέντ έχουν γίνει ένα με το πόδι μου πια. Είναι ένα δύσκολο παπούτσι, αλλά με τον καιρό τις συνηθίζεις. Είναι πραγματικότητα ότι τα πόδια μας πονάνε αρκετά και έχουμε πληγές. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Π.Μ.: Ολόσωμο λίκρα κολάν με τιράντες (30 ευρώ) και μαύρα παπουτσάκια μπαλέτου (20 ευρώ). Β.Π.: Ένα κορμάκι με δαντέλα (30 ευρώ), ένα μαύρο φουστάκι (10 ευρώ), μπεζ καλσόν (10 ευρώ) και τις πουέντ (100 ευρώ). Ψωνίζω ρούχα μπαλέτου από τα καταστήματα «Karmen» και «Mossiou».

18.2.16 – lifo

35

Τhe Good LiFO Market Research

επιμελεια: the lifo team

36 lifo – 18.2.16

LIDL Ελλάς

ελληνικα πετρελαια

Converse Η νέα συλλογή Άνοιξη 2016 «Chuck Taylor All Star Sex Pistols» της Converse είναι αφιερωμένη στο θρυλικό συγκρότημα Sex Pistols. Οι θρυλικοί πανκ και τα sneakers συναντιούνται με εικόνες, γραφικά και υλικά εμπνευσμένα από το στυλ και τα εμβληματικά εξώφυλλα των άλμπουμ του γκρουπ, όπως το λεωφορείο «Τhe Boredom» (single «Pretty Vacant» το 1977) ή η μεταξοτυπία του πορτρέτου της Βασίλισσας. Κάθε sneaker περιλαμβάνει το λογότυπο των Sex Pistols στη γλώσσα και στον πάτο του, ενώ λεπτομέρειες, όπως βελονιές και επικαλύψεις με γραφικά, προσδίδουν ένα ιδιαίτερο στυλ.

ΚΟΡΡΕΣ Η νέα μόνιμη βαφή της ΚΟΡΡΕΣ, Abyssinia Superior Gloss Colorant, συνδυάζει την 100% κάλυψη και τη διάρκεια με το εντυπωσιακά gloss, ζωντανό χρώμα, με αποτέλεσμα επαγγελματικού επιπέδου λάμψη, κάλυψη και διάρκεια χρώματος. Η πρωτοποριακή τεχνολογία Pigment-Lock (χωρίς αμμωνία) κλειδώνει το χρώμα και, σε συνδυασμό με το φυτικό Gloss Complex 2, προστατεύει και αναδεικνύει τα μαλλιά. Η νέα βαφή, με χρωματολόγιο σε 34 αποχρώσεις, προσφέρεται και για αναμείξεις χρωμάτων και πειραματισμούς.

Ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων, με γνώμονα την αλληλεγγύη και τη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο, μερίμνησε για την κατασκευή και λειτουργία του Κέντρου Προσωρινής Φιλοξενίας Προσφύγων «HELPE Village» στη Χίο. Πρόκειται για 75 οικίσκους στο χωριό Χαλκειός της Δημοτικής Ενότητας Καμποχώρου.

Η νέα καμπάνια της LIDL Ελλάς, μέσα από μια ταινία με ήρωες τους παραγωγούς και καταναλωτές της χώρας μας, θέλει να αναδείξει την αληθινή Ελλάδα: τα χωράφια, τις φάρμες, τις θάλασσές μας, αλλά και τα εργαστήρια, τους φούρνους, τα τυροκομεία μας. Μέσα σε αυτή την πληθώρα εικόνων η LIDL είναι εκεί, να φροντίσει, να ελέγξει, να μεταφέρει τα καλύτερα προϊόντα και για να μπορεί περήφανα να υπογράψει πως ό,τι προσφέρει «αξίζει και φαίνεται». Τα γυρίσματα έγιναν σε διαφορετικά locations στη Βόρεια Ελλάδα και διήρκεσαν συνολικά 10 μέρες.

LG Το νέο smartphone της LG K10 προσφέρεται πλέον στην ελληνική αγορά. Διαθέτει premium σχεδιασμό και τα προηγμένα χαρακτηριστικά κάμερας σε προσιτή τιμή. Το πίσω κάλυμμα έχει πρωτότυπο σχέδιο για βέλτιστο κράτημα, οθόνη 5,3 ιντσών, ανάλυσης HD και τεχνολογίας In-cell Touch, φωτογραφικές δυνατότητες premium επιπέδου με οπίσθια κάμερα ανάλυσης 13ΜΡ και μπροστινή κάμερα ανάλυσης 5MP, και ισχυρή μπαταρία 2,300mAh. Το κομψό LG K10 ενσωματώνει ό,τι χρειάζεται για να προσφέρει μια απαράμιλλη multimedia εμπειρία.

Amstel H νέα καμπάνια της Amstel μιλάει με χιούμορ στους ανθρώπους που αγαπάνε την μπίρα, αγκαλιάζει την Do-Ιt-Yourself τάση και αναγνωρίζει... ότι κάθε αρχή και δύσκολη! Η μάρκα εμπνέεται από τους νέους που επιχειρούν να δοκιμάσουν καινούργια πράγματα και μας παρακινεί να κάνουμε όνειρα και να τα κυνηγάμε παρά τα όποια εμπόδια, γιατί «Κάθε αρχή και δύσκολη», όπως αφήνει να εννοηθεί εμμέσως. Το #poiaAmstel είναι η τολμηρή πλευρά της Amstel, εκείνη που παραμένει πάντα ανήσυχη και στηρίζει την εφευρετικότητα. Μείνετε συντονισμένοι!

Week

πρεμιερες

θέατρο

βιβλίο

βγες έξω

Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα; Σελ. 38

Η Ματίνα Καλτάκη για την παράσταση Το Κουκλόσπιτο. Σελ. 41

Η Τίνα Μανδηλαρά για 4 αστυνομικά βιβλία. Σελ. 42

Η Νίκη Μηταρέα για το Cinco, τo Chapeau και το Café Voulis. Σελ. 44

Xαίρε, Καίσαρ! Ο Τζoρτζ Κλούνι πρωταγωνιστεί στην ταινία που σκηνοθέτησαν οι αδελφοί Κοέν, έναν κωμικό και φιλοσοφικό φόρο τιμής στο αμερικανικό σινεμά.

Blind Adam, Melting Safety

Κριτική από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο σελ. 39

Blind Adam, «Holy Glory» Η γκαλερί The Breeder φιλοξενεί από την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016 το έργο του Blind Adam «Holy Glory». Ο καλλιτέχνης εστιάζει στην αντίθεση φωτός και σκοταδιού, ορατού και αοράτου, χωρίς διαβαθμίσεις και σκιές. Θίγει θέματα που αφορούν την ανθρώπινη ύπαρξη, την ανησυχία και το άγχος της, τον φόβο για το άγνωστο. Το έργο του ξεχωρίζει γιατί είναι ταυτόχρονα συμπαγές και ρευστό, ενώ βασικό του χαρακτηριστικό είναι οι κόμποι και οι θηλιές.

25/2-24/3, Τρ.-Σάβ. 12:00-18:00, The Breeder, Ιάσονος 45, Μεταξουργείο 18.2.16 – lifo

37

Ιωάννης Μητράκας, Αρμονία - Σύμπαν

4 18ρ-ο2υαΡΙΟΥ

φεβ

Top

8

events γι' αυτη την εβδομαδα ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

1. Ιωάννης Μητράκας,

ο νεοβυζαντινός

☛ stop the press !

Animal Collective, Painting With Μπορεί να καταλάγιασε ο θόρυβος που είχε δημιουργηθεί γύρω από το όνομά τους και το Pitchfork τους κατατάσσει στους μέτριους, δεν άλλαξαν αυτοί, άλλαξε ο τρόπος που τους βλέπουν όσοι τους είχαν για πρόσκαιρη κατανάλωση. Είναι ένα καλό άλμπουμ.

Περισσότερα από 85 έργα σύγχρονης θρησκευτικής και κοσμικής ζωγραφικής του Ιωάννη Μητράκα, με ευρηματικά αλληγορικά θέματα και διακοσμητικά μοτίβα, παρουσιάζονται από την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου στην αναδρομική έκθεση του ζωγράφου στο Μουσείο Μπενάκη. Τα έργα του καλλιτέχνη εκτίθενται μαζί με αυτά της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Συλλογής του Μουσείου, με σκοπό να συζητηθεί η διαχρονικότητα της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής.

κομμάτια από την επερχόμενη δουλειά τους αλλά και παλιότερα τραγούδια από το «Quasiland». Τη συναυλία θα ανοίξουν οι Melt Mountain και οι 7 Odds.

Η ομάδα του δημοφιλούς Decadance, που λειτούργησε μέχρι το 2008 στα Εξάρχεια, διοργανώνει ένα νέο πάρτι στο Booze. Στα decks θα βρεθούν παλιοί DJs του κλαμπ, όπως οι Νίκος Λακόπουλος, Πάνος Παναγιωτάκος, Last Paga και DJ Sevek.

r 19/2, 20:30, An Club, Σολωμού 13, Εξάρχεια, είσοδος: €6.

4. Decadance Party

r 20/2, 22:00, Booze, Κολοκοτρώνη 57, Μοναστηράκι, είσοδος ελεύθερη.

r 17/02-27/03, Μουσείο Μπενάκη, Κεντρικό Κτίριο, Κουμπάρη 1, Αθήνα.

ΠΑΡΤΙ

2. Greg de Villanova Αmerican funk, african pop, salsa και disco ήχοι στο Tesla την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου από τον Greg de Villanova. Ο πολυταξιδεμένος DJ, που ξεχωρίζει για τη βαθιά γνώση των μουσικών ειδών, έρχεται στο Davadur! και επιλέγει τόσο σπάνια κομμάτια όσο και πιο πρόσφατες κυκλοφορίες. Μαζί του ο resident DJ Αδαμάντιος Καφετζής, αλλιώς Teranga Beat. r 19/2, 22:30, Tesla bar, Πειραιώς 84, είσοδος ελεύθερη.

ΘΕΑΤΡΟ

3. Ρωμαίος και Ιουλιέτα Μια διαφορετική προσέγγιση στο διασημότερο έργο του Σαίξπηρ παρουσιάζεται από τις 19 Φεβρουαρίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Άγγλου δραματουργού και ποιητή, ο Κωνσταντίνος Ρήγος σκηνοθετεί τη δική του εκδοχή του κλασικού κειμένου με επτά Ρωμαίους και δύο Ιουλιέτες. r 19/2, Τετ., Κυρ. 18:30, Πέμ., Παρ. 20:30, Σάβ. 17:00 & 21:00, είσοδος: €10-25

38 lifo – 18.2.16

ΠΑΡΤΙ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

5. Usurum ζωντανοί Το συγκρότημα επιστρέφει στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων για να παρουσιάσει μια μουσική παράσταση μικρής διάρκειας. Οι Usurum αυτήν τη φορά έρχονται με νέους συνεργάτες και ήχους, ένα νέι, μια κιθάρα και έγχορδα, με τη βοήθεια των οποίων εκφράζουν τις προσωπικές τους ιστορίες.

ΣΥΝΑΥΛΙΑ

7. Μια γέφυρα μουσικής

πάνω από τη Συγγρού

Ο κύκλος συναυλιών σύγχρονης μουσικής που διοργανώνεται από τη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών και το Πάντειο Πανεπιστήμιο ξεκινάει την Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου με έργα των Karlheinz Stockhausen, George Crumb, Χρήστου Σαμαρά, Ευαγγελίας Κίκου, Michael Amann, Δημήτρη Οικονόμου και Rudolph Jungwirth. Για την εκδήλωση συνεργάζονται ανερχόμενοι μουσικοί αλλά και φοιτητές του Τμήματος Επικοινωνίας με σκοπό να παρουσιάσουν τον ήχο του σήμερα μέσα από εμβληματικά έργα του 20ού και 21ου αιώνα. Οι συναυλίες θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες και θα ολοκληρωθούν την Τρίτη 24 Μαΐου. r 24/2, 20:30, Αίθουσα Τελετών του Παντείου Πανεπιστημίου, ισόγειο του Παλαιού Κτιρίου, λεωφ. Συγγρού 136, η είσοδος είναι δωρεάν και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

8. How to Charm

6. The Cave Children

Στην έκθεση «How to Charm» οκτώ καλλιτέχνες διερευνούν το θέμα της γοητείας μέσα από σχέδια, ζωγραφική, φωτογραφία, γλυπτική και μΙα εγκατάσταση. Η έκθεση πραγματοποιείται στον χώρο της γκαλερί Qbox σε επιμέλεια της Lena Ipsen και συμμετέχουν οι εικαστικοί: Shannon Bool, William Crawford, Thea Djordjadze, Anne Haack, Sofia Hultin, Margret - Chronicle of an Affair, Michail Pirgelis, Andreas Schulze.

Το τετραμελές σχήμα των Cave Children ανεβαίνει στη σκηνή του Αn Club την Παρασκευή το βράδυ με νέα

r 21/2-23/4, Τρ.-Παρ. 12:00-18:00, Σάβ. 12:00-16:00, Qbox Gallery, Αρμοδίου 10, Αθήνα, είσοδος ελεύθερη.

r 24/2, 21:30, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, Κυψέλη, είσοδος: €6. ΣΥΝΑΥΛΙΑ

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Χαίρε, Καίσαρ!

p

Κακό

Hail, Caesar!

Το Χαίρε, Καίσαρ! δεν διαφέρει στην καρδιά και το DNA από την ουσία των προηγούμενων έργων των αδελφών Κοέν, ας πούμε πως βρίσκεται πιο κοντά στο Ένας σοβαρός άνθρωπος και στο Μπάρτον Φινκ, αλλά σε μεγέθυνση, με μια δόση από τις απαγωγές του Μεγάλου Λεμπόφσκι και του Αριζόνα Τζούνιορ. Εξακολουθώντας να είναι αλλεργικοί σε οποιοδήποτε στρογγύλεμα ή μήνυμα μέσα στα φιλμ τους, εδώ επιχειρούν έναν κωμικό και φιλοσοφικό φόρο τιμής στο αμερικανικό σινεμά και τους ανθρώπους που το έφτιαξαν, το υπηρέτησαν, το συντήρησαν ή το διέβαλλαν. Παρακολουθούμε πολλές ταινίες να γυρίζονται μέσα στην ταινία, με επίκεντρο το ομώνυμο Χαίρε, Καίσαρ!, ένα σανδαλόσπαθο έπος που μοιάζει φτυστά στο Μπεν Χουρ, ακόμη και στον υπότιτλο, A Tale οf Christ. Ανάμεσα στις υπόλοιπες, ένα μιούζικαλ με τον Τσάνινγκ Τέιτουμ, σαν το On the town με τον Τζιν Κέλι. Μια υγρή εξτραβαγκάντζα με τη Σκάρλετ Τζοχάνσον, ακριβώς σαν το Million Dollar Mermaid με την Έστερ Γουίλιαμς. Κι ένα δράμα περιωπής, με τίτλο

Merrily We Dance, σκηνοθέτη τον σνομπ, αλά Τζορτζ Κιούκορ, Λόρενς Λορέντς (Ρέιφ Φάινς, απολαυστικός) και δύσμοιρο πρωταγωνιστή τον Χόμπι Ντόιλ (αποκάλυψη ο Άλντεν Έρενραϊχ που είχαμε δει στο Τέτρο και στο Beautiful Creatures), που προέρχεται από γουέστερν της σειράς και δεν μπορεί να βάλει δυο λέξεις στη σειρά, πόσο μάλλον να αντεπεξέλθει σε σοφιστικέ, απαιτητικούς διαλόγους. Αυτό το αφελές και πρόθυμο βλαχάκι πιάνει στο φιλότιμο, όταν τα πράγματα σκουραίνουν και χρειάζεται μια λίγο καουμπόικη επέμβαση, ο διευθυντής του στούντιο Κάπιτολ (το ίδιο, αν θυμάστε, από το Μπάρτον Φινκ, με τον Μάικλ Λέρνερ φωνακλά δερβέναγα), εδώ ο Τζος Μπρόλιν, που προσπαθεί με την ψυχή στο στόμα να κρατήσει σε σταθερή πορεία τις παραγωγές που τρέχουν και σε νηφάλια συμπεριφορά τα κακομαθημένα παιδιά του, τους σταρ/ πρωταγωνιστές, που συνέχεια αποζητούν ειδική μεταχείριση. Όπως, για παράδειγμα, την ΝτιΆνα, τη Σκάρλετ Τζοχάνσον δηλαδή, με το εξώγαμο που απειλεί να τινάξει στον αέρα την καριέρα της, όπως κάποτε σώθη-

Κινηματογράφος

Μία ημέρα από τη ζωή του Έντι Μάνιξ, ενός «fixer» του Χόλιγουντ, αυτού δηλαδή που «καθάριζε» τα σκάνδαλα των σταρ, φροντίζοντας να μένουν τα άπλυτά τους μακριά από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Η απαγωγή του διάσημου πρωταγωνιστή της ρωμαϊκής περιπέτειας εποχής «Hail, Caesar!» από τα γυρίσματά της θα αναγκάσει τον Έντι να ζοριστεί για να βρει την άκρη του νήματος, την ίδια στιγμή που θα πρέπει να αποφασίσει και για το δικό του επαγγελματικό μέλλον.

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

Σκηνοθεσία: Τζόελ & Ίθαν Κοέν Πρωταγωνιστούν: Τζος Μπρόλιν, Τζορτζ Κλούνι, Τσάνινγκ Τέιτουμ, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Άλντεν Έρενραϊχ

κε από τα τσακάλια των δημοσίων σχέσεων η Λορέτα Γιανγκ, επειδή αποσιωπήθηκε έντεχνα η ανεπιθύμητη μητρότητά της. Ο μεγάλος πονοκέφαλος λέγεται Μπερντ Γουίτλοκ: είναι ο Καίσαρας, τα φέρνει στα ταμεία, αλλά ανεξήγητα, ή όχι και τόσο ανεξήγητα, αφού η εμπορική του απήχηση ίσως είναι ο λόγος της εξαφάνισής του, απήχθη από μια ομάδα κομμουνιστών για να κρατηθεί όμηρος σε μια σπιταρόνα στο Μάλιμπου, και μόλις συνέλθει, να συζητήσουν όλοι μαζί κάποια ζητήματα αρχής, που με την επιρροή του ελπίζουν πως θα περάσουν στη μάζα, στο πόπολο που βλέπει σινεμά, και τότε, στα ’50s, πίστευε ευλαβικά ό,τι ξεστόμιζαν οι Θεοί του. Τον Γουίτλοκ υποδύεται μοναδικά ο Τζορτζ Κλούνι με την απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του, ιδανικός κοενικός «ηλίθιος» που διαθέτει δύναμη ανεξάρτητα από τη θέλησή του, και θέληση πέρα από τις δυνάμεις του. Κοντολογίς, ένας σταρ παλαιάς κοπής, που του φέρονταν σαν να ήταν παιδί και πάντα ήθελε να ξεφύγει από τα γκέμια της επιτήρησης, χωρίς να παίρνει το ρίσκο εύκολα – σε κατηγορία στην οποία ξεχώριζαν, εκτός από τους τελείως ανένταχτους, εκείνοι που, όπως ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, για παράδειγμα, από ένα σημείο κι έπειτα συνήλθαν και επικοινώνησαν εκ νέου με το μυαλό και τις επιθυμίες τους. Ο Μπρόλιν, λοιπόν, που στην ταινία των Κοέν λέγεται Έντι Μάνιξ, όπως κάποτε ο πραγματικός αντιπρόεδρος της MGM, και μαζί με τον αρχηγό των δημοσίων σχέσεων του ίδιου στούντιο, Χάουαρντ Στρίκλινγκ, αποτέλεσαν το μοντέλο για τον χαρακτήρα, είναι ο μεγάλος ισορροπιστής, ο αθόρυβος κυματοθραύστης, ο σκουπιδοτενεκές των ανώριμων και των κακόπιστων, ντετέκτιβ και ψυχολόγος ταυτόχρονα, ένας σκληρός με σύζυγο γεμάτη κατανόηση, άνδρας της οικογένειας και της τιμής του, όσο γίνεται, θρήσκος και βασανισμένος, έτοιμος να υποκύψει σε μια δελεαστική προσφορά για μια καλύτερη θέση έξω από τη βιομηχανία του κινηματογράφου. Έχοντας σπουδάσει σινεμά και φιλοσοφία, οι Τζόελ και Ίθαν Κοέν φροντίζουν να χωρέσουν τη σκέψη μέσα στην τεχνική και αυτόν το συνδυασμό κατεξοχήν εφαρμόζουν χορταστικά σε μια ταινία όπως το Χαίρε, Καίσαρ!, όπου το θέμα της πίστης εξετάζεται στη νιοστή: το σενάριο-σεμινάριο ανοίγει παράθυρα, πάντα μέσα στο κλειστό σύστημα, σαν την παλιά καλή Metro Goldwyn Mayer που, εκτός από την πανδαισία και το παραμύθι, έκρυβε μυστικές ιστορίες και, κυρίως, ανθρώπους, αδυναμίες και προβλήματα. Ο Μάνιξ και ο Γουίτλοκ είναι οι δύο βιβλιοστάτες αυτού του σινεματζίδικου κουβαριού. Ο πρώτος βλέπει την πίστη του να δοκιμάζεται και δεν είναι μόνο οι αμαρτίες των άλλων που καλείται να τακτοποιήσει και να πάρει στον ώμο του αλλά και το ίδιο του το μέλλον, με τον επαγγελματικό πειρασμό που προκύπτει. Η έννοια του Χόλιγουντ για τον Μάνιξ είναι πολλά παραπάνω από το θέαμα και τον αστραφτερό συνωστισμό: είναι η μεγάλη ιδέα της Αμερικής, η πανίσχυρη προπαγάνδα του καπιταλιστικού ιδεώδους εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, ένας μηχανισμός επιδραστικότερος από τα λόγια αγάπης, τις βουτιές, τους πυροβολισμούς και τα χοροπηδήματα. Το αφήνεις για μια άλλη δουλειά, όσο υποσχόμενη και να είναι; Δύσκολα, γιατί το να διευθύνεις ένα στούντιο δεν είναι απλώς μια ακόμη δουλειά, αλλά ένα οιονεί λειτούργημα. Στην άλλη άκρη, ο Γου-

18.2.16 – lifo

39

ANOMALISA ίτλοκ είναι το τέλειο εργαλείο, γιατί ο καλός ηθοποιός είναι καλός αγωγός του ψέματος, και ο ντρεσαρισμένος σταρ ακόμη καλύτερος. Ο Γουίτλοκ ψάχνει πάντα το ελάχιστο κίνητρο, μια αφορμή για να πιαστεί και να καταλάβει τα λόγια που του δίνουν να πει. Κι όταν του συμβεί, τα πιστεύει κι ο ίδιος, χάφτει το παραμύθι που σπέρνει στο φιλοθεάμον κοινό κι έτσι επικοινωνεί ξανά με τον έξω κόσμο, νομίζοντας πως είναι ένας από αυτούς, το ενδεχομένως λαϊκό παιδί που ξέχασε έπειτα από τόση καλοπέραση. Στο μεταξύ, ο Κλούνι περιφέρεται με τη στολή του εκατόνταρχου, αστείος ως γελοίος, που θεωρεί τα πάντα σοβαρή υπόθεση, καθώς βρίσκεται εκτός τόπου, αλλά χωρίς ενοχές. Ή μήπως ο τόπος, το ευρύτερο Χόλιγουντ, από τα πλατό μέχρι τον ωκεανό, έχει, ούτως ή άλλως, ως επίσημο ένδυμα το κοστούμι του ρόλου – η Μέρι Ζόφρις έχει κάνει, ως συνήθως, φοβερή δουλειά στα ρούχα. Ξεκινώντας από τον Μάνιξ και περνώντας από τύπους και καταστάσεις, οι αδελφοί Κοέν γλεντάνε το Χόλιγουντ που γνωρίζουν πολύ καλά σε μια ενδοσκόπηση σχετικά με το ποιο μπορεί να ήταν το περιεχόμενο του συστήματος παραγωγής των σταρ και των μύθων μέσα από τη μήτρα, κάνοντας την υπόθεση πως το στούντιο είναι ζωντανός οργανισμός γιατί έτσι το έβλεπε ο κόσμος κι έτσι το μεταχειρίζονταν οι εργαζόμενοι σε αυτό. Διασχίζουν τα κινηματογραφικά είδη, χωρίς να επιμείνουν σε κάποιο από αυτά, για να καταλήξουν (βαριά κουβέντα για φιλμ των Κοέν) σε κάτι ακόμη πιο εσωστρεφές: την κρυφή πολιτική πίσω από το κατευθυνόμενο σύστημα των στούντιο και την πίστη σε ένα σενάριο, σε ένα ιδανικό, στην πατρίδα ή, αν μιλάμε για το φιλοθεάμον προλεταριάτο που πλήρωνε το εισιτήριο για να στηρίξει ενθουσιωδώς τη βιομηχανία της φαντασίας, την πίστη σε ένα είδωλο, που ανάθεμα κι αν ήξερε σε ποιον και τι να πρωτοπιστέψει. Ως δημιουργοί που σέβονται το παρελθόν τους, οι Κοέν επιφυλάσσουν τις ιλαρότερες σεκάνς τους για τα πιο σοβαροφανή σημεία, τη διάσκεψη των θρησκευτικών παραγόντων υπό τον Μάνιξ για να δώσουν την ευχή ή να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους για το Χαίρε, Καίσαρ! και το ινστρουχτορικό καλόπιασμα των αγχωμένων κομμουνιστών στον ανίδεο Γουίτλοκ με φόντο τα κύματα που παφλάζουν στην ονειρική επιτομή της άπιαστης πολυτέλειας. Το αριστερό σεμινάριο έχει κατάληξη που, σαν gag, προσιδιάζει στο βωβό σινεμά που προηγήθηκε της εποχής. Η σύναξη του παπά, του ιερέα, του πάστορα και του ραβίνου, όλοι κολακευμένοι που κάνουν τους δύσκολους, εκτυλίσσεται με πολλή, κυκλική, σπαρταριστή, εντελώς κοενική κουβέντα και μια ωραιότατη μείξη του ανάλγητου δόγματος με την ελαστική ηθική μπροστά στο εκτόπισμα ενός... ηθοποιού. Ακόμη κι ένας εκπρόσωπος του Θεού επί της Γης επιθυμεί διακαώς να διαφημιστεί από τον δημοφιλέστερο σε μια κινηματογραφική εταιρεία που έχει καπαρώσει την αθανασία, όπως η MGM, που καυχιόταν στις δόξες της πως συμπεριλάμβανε στο δυναμικό της περισσότερα αστέρια και από τον ουρανό.

VILLAGE RENTI 1,10,18 - VILLAGE MALL 5,13,14 VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE FALIRO 1,9 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 5 - ODEON STARCITY 10 - ΑΕΛΛΩ 2,4 ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΙΓΛΗ 1,2 ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - CINE ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ 1 - ΙΝΤΕΑΛ - ΚΗΦΙΣΙΑ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ - ΝΑΝΑ 1,4 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ-ΟΝΑΡ - ΣΙΝΕΑΚ

40 lifo – 18.2.16

Σκηνοθεσία: Τσάρλι Κάουφμαν, Ντιουκ Τζόνσον Ακούγονται οι Τομ Νούναν, Τζένιφερ Τζέισον Λι, Ντέιβιντ Θιούλις O Μάικλ Στόουν, σύζυγος, πατέρας και σεβαστός συγγραφέας του βιβλίου «How may I help you help them?», νιώθει βαλτωμένος στην πεζή ζωή του. Σε ένα επαγγελματικό ταξίδι στο Σινσινάτι, όπου θα μιλήσει σε ένα συνέδριο για επαγγελματίες στην εξυπηρέτηση πελατών, ο Μάικλ φτάνει στο ξενοδοχείο Fregoli και συναντά τη Λίζα, μια ντροπαλή αντιπρόσωπο πωλήσεων που ίσως είναι η αγάπη της ζωής του.

Ο Τσάρλι Κάουφμαν επιστρέφει στη σκηνοθεσία και μαζί με τον ειδικό στο stop motion animation, Ντιουκ Τζόνσον, ξαναφέρνουν στα κινούμενα σχέδια τη χαμένη, ενήλικη γοητεία που τόσο καιρό είχε καταπιεστεί από τον θόρυβο της εμπορικής ισοηλεκτρικής γραμμής με αποδέκτες τα παιδιά. Η Ανομαλίζα είναι μια σουρεαλιστική, μοναδική ματιά στη μοναξιά, που αν και δεν ξεφεύγει από τη μόνιμη αναζήτηση επικοινωνίας στη φιλμογραφία του Αμερικανού σεναριογράφου και σκηνοθέτη, εκφράζεται με φαντασία και γούστο, σε ένα τυπικό ξενοδοχείο που σφύζει από μπαναλιτέ και μονοτονία. Την απελπισία του συγγραφέα Μάικλ, που πρωταγωνιστεί, ταράζει μια ήσυχη, ντροπαλή κοπέλα, αντιπρόσωπος πωλήσεων με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μια κάποια Λίζα που φαντάζει ως η πιο ευχάριστη ανωμαλία στην αφόρητη ομοιομορφία του χώρου, της ζωής του, της χρωματικά και τονικά ουδέτερης ταινίας που εξελίσσεται σε θρίλερ, με σεναριακό καρύκευμα και δραματικό μοτέρ το υπαρκτό MacGuffin Σύνδρομο Φρεγκόλι (όταν βλέπεις τους άλλους ως ένα πρόσωπο), δίνει την αίσθηση ενός θρίλερ αλά Brazil, μετατρέποντας το ξενοδοχείο στους διαδρόμους του θολού μυαλού και της ταραγμένης ψυχής, πάντα με την αίσθηση του παράλογου και του κωμικού, και έχει ως βαθύτερο θέμα και αίτημα την έλλειψη επικοινωνίας, καθώς και την υψηλή επικινδυνότητα της βιαιότητας που κρύβεται πίσω από τη φαινομενικά ανώδυνη βλακεία – κάτι που ο Κάουφμαν, αν και Αμερικανός, έχει παρατηρήσει ιδιοφυώς σε συμπεριφορές των γύρω του. «Ο κόσμος είναι ένα τρομακτικό μέρος» υποστηρίζει ο Αμερικανός διανοούμενος, αλλά, ευτυχώς, έχει το κουράγιο να εξερευνήσει όχι μόνο τις ιστορίες στις οποίες φυτρώνει ένας λυτρωτικός σπόρος αλλά και διαφορετικές μορφές έκφρασης, όπως το ακαταμάχητα λειτουργικό stop motion, που τον βοηθάνε να τις αφηγηθεί πιο πρωτότυπα. Αυτό που βάρυνε ακατανόητα και ερμητικά στη Συνεκδοχή γίνεται φρέσκια απόλαυση στο Anomalisa που κατέκτησε το δεύτερο σε Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας και διεκδικεί Όσκαρ Κινουμένων Σχεδίων.

ODEON OPERA 1

ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Un plus Une Σκηνοθεσία: Κλοντ Λελούς Πρωταγωνιστούν: Ζαν Ντιζαρντέν, Έλζα Σιλμπερστάιν Ο Αντουάν μοιάζει στους ήρωες των ταινιών για τις οποίες γράφει μουσική: είναι γοητευτικός, πετυχημένος και πορεύεται στη ζωή με χιούμορ όσο και με μια σχετική απάθεια. Όταν ταξιδεύει στην Ινδία για να δουλέψει σε μια ιδιαίτερα πρωτότυπη εκδοχή του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» γνωρίζει την Άννα, που δεν

του μοιάζει σε τίποτα, αλλά τον ελκύει περισσότερο από όλες τις άλλες γυναίκες που έχει γνωρίσει. Μαζί θα ζήσουν μια απίστευτη περιπέτεια και θα κοιτάξουν τη ζωή με άλλα μάτια.

Μπορεί ο Κλοντ Λελούς να συνεχίζει να αρπάζει το τυχαίο από τα κέρατα, όπως οι πρωταγωνιστές Ζαν Ντιζαρντέν και Έλζα Σιλμπερστάιν στο ταξίδι αναζήτησης της αγάπης στην άκρη του κόσμου ή, καλύτερα στην καρδιά της Ινδίας, και πιο συγκεκριμένα στην ιερή αγκαλιά μιας θαυματουργής γηραιάς «αγίας», αλλά η κατασκευή του είναι ιδιαίτερα φροντισμένη, η περιήγησή του ευχάριστα τονισμένη από το αβανταδόρικο μουσικό σκορ του αχώριστου συνεργάτη του, Φρανσίς Λε (ο Ζαν Ντιζαρντέν υποδύεται τον ματαιόδοξο συνθέτη, οπότε ταιριάζει...), και η προβληματική του έρωτα τον απασχολεί συγκινητικά, 50 χρόνια μετά το Ένας άνδρας, μια γυναίκα, που σάρωσε σε βραβεία και εισιτήρια τότε. Ο Λελούς έχει κάνει μερικές αφόρητες ταινίες σε παραλλαγή του ίδιου πάντα θέματος, αλλά το Μια αγκαλιά στην άκρη του κόσμου είναι μία από τις εύστοχες προσθήκες, η παρακαταθήκη ενός μάστορα που δεν βαραίνει ποτέ σαν περιπούδαστη διαθήκη.

VILLAGE RENTI 3 - ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON 2 - ODEON ΜΑΡΟΥΣΙ 1 - ODEON ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1 - ODEON STARCITY 7 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - ΕΜΠΑΣΥ

ΟΙ ΣΟΥΦΡΑΖΕΤΕΣ Suffragette Σκηνοθεσία: Σάρα Γκάβρον Πρωταγωνιστούν: Κάρι Μάλιγκαν, Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, Μέριλ Στριπ Η ιστορία του κινήματος υπέρ του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Οι σουφραζέτες δεν προέρχονταν από αριστοκρατικές τάξεις, ήταν εργαζόμενες γυναίκες που συνειδητοποίησαν ότι η ειρηνική διαμαρτυρία δεν έφερνε αποτελέσματα. Στραμμένες στη βία ως τη μόνη διέξοδο, ήταν έτοιμες να χάσουν τα πάντα στον αγώνα τους για ισότητα, τις δουλειές, τα σπίτια, τα παιδιά, τις ζωές τους. Η Μοντ είναι μία από αυτές και ο αγώνας της για αξιοπρέπεια θα εμπνεύσει αμέτρητες γενιές γυναικών παγκοσμίως.

Στο πλαίσιο του ετήσιου κινηματογραφικού μαθήματος Ιστορίας, οι Σουφραζέτες διδάσκουν, μέσα από τη δραματική περίπτωση μιας κοπέλας που πλένει ρούχα και ευαισθητοποιείται σταδιακά και αμετάκλητα, τις σκληρές κι επίμονες μάχες που έδωσαν οι γυναίκες στην Αγγλία για το δικαίωμα ψήφου στις αρχές του 20ού αιώνα. Όπως συνήθως συμβαίνει, το παρελθόν κρύβει περιστατικά βίας και κακομεταχείρισης, θυσίες και αγώνες, για να κατακτηθεί αυτό που τώρα θεωρείται δεδομένο, και ο ενδεδειγμένος κινηματογραφικός τρόπος, από τον Γκάντι και την Κραυγή Ελευθερίας μέχρι το πρόσφατο Σέλμα, είναι η εναλλαγή του θρίλερ με το μελόδραμα. Οι Σουφραζέτες της Σάρα Γκαβρόν τα έχουν όλα, ακόμη και τη Μέριλ Στριπ σε μικρό ρόλο της μεγάλης Εμελίν Πάνκχερστ, πασιονάριας του κινήματος, αλλά τους λείπει η σκηνοθετική ματιά, η σεναριακή πρωτοτυπία και το έξτρα κίνητρο, πέρα από το γεγονός πως σε κάποιες χώρες του κόσμου, όπως η Σαουδική Αραβία, ακόμα συζητάνε το θέμα.

VILLAGE RENTI 12 - VILLAGE MALL 6 - VILLAGE FALIRO 4 - ODEON STARCITY 3 - ODEON OPERA 2 STER ILION 6,7 - ABANA - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 ΒΑΡΚΙΖΑ 2 - CINERAMA - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - ΙΛΙΟΝ - ΝΑΝΑ 3 - ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1 - ΦΟΙΒΟΣ

Deadpool Σκηνοθεσία: Τιμ Μίλερ Πρωταγωνιστούν: Ράιαν Ρέινολντς, Μορένα Μπακάριν, Εντ Σκριν Πρώην πράκτορας των Ειδικών Δυνάμεων και νυν μισθοφόρος μαθαίνει ότι πάσχει από ανίατη ασθένεια και μη έχοντας άλλες επιλογές, αποφασίζει να δοκιμάσει ένα μη εγκεκριμένο πείραμα για να θεραπευτεί. Τα πράγματα δεν πάνε όπως περίμενε και το πείραμα τον αφήνει παραμορφωμένο, φυλακισμένο αλλά και με την ικανότητα να θεραπεύεται πολύ γρήγορα. Οπλισμένος με νέες ικανότητες και μια σκοτεινή, διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ, υιοθετεί το alter ego Deadpool, αποφασίζοντας να κυνηγήσει τον άνδρα που κατέστρεψε τη ζωή του.

Σε παλαιότερα χρόνια, τα παρεΐστικα αστεία που μπορούσαν να εξαχθούν από την παρακολούθηση μιας διάσημης ταινίας ή ενός είδους ταινιών έμεναν συνήθως στα στενά όρια μιας παρέας. Στην εποχή μας, τα αστεία ανεβαίνουν στα social media, μαζεύονται από όλες τις γωνιές του κόσμου και παρουσιάζονται σε ειδικές ιστοσελίδες, με αποτέλεσμα τον εξωπραγματικά μεγάλο αριθμό τους, που κάποιες φορές κάνει λιγότερο διασκεδαστική την ανάγνωσή τους. Από τη στιγμή που οι ταινίες υπερηρώων της Marvel κυριάρχησαν στο Χόλιγουντ και αποτελούν σημείο αναφοράς για τόσο κόσμο σε όλο τον πλανήτη, η σάτιρα πάνω σε αυτές γέννησε αναρίθμητα τέτοια αστεία. Φτάσαμε, λοιπόν, στο σημείο που τα αστεία αυτά γεννούν μια ολόκληρη ταινία με υπερήρωα, της ίδιας της Marvel μάλιστα, και με έναν ηρωικό πρωταγωνιστή που, μιλώντας ακατάπαυστα, προσπαθεί να μας τα πει όλα μέσα σε 108 λεπτά. Οι δημιουργοί του Deadpool, λοιπόν, επένδυσαν στον μεταμοντερνισμό και το δείχνουν από τα πρώτα δευτερόλεπτα στους τίτλους αρχής, όπου, αντί ονομάτων, παρουσιάζονται στερεοτυπικοί χαρακτηρισμοί, ξεκινώντας έτσι έναν ασυνήθιστο διάλογο με το κοινό. Αυτόν συνεχίζει κυριολεκτικά ο Ράιαν Ρέινολντς, που κάνει κάτι σαν σχολιασμό του ρόλου του καθώς απευθύνεται στο κοινό σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, το κατευθύνει και το ενημερώνει για τη σάτιρα που κάνει, πετώντας στα σκουπίδια ένα από τα όπλα τα καλού κινηματογραφικού χιούμορ, τον υπαινιγμό. Ενίοτε είναι απολαυστικός και, προς τιμήν του, αυτοσαρκαστικός, αλλά η παντελής έλλειψη ορίου σε αυτό το είδος της αφήγησης θα είχε νόημα μόνο αν κατέληγε σε κάτι πραγματικά ριζοσπαστικό. Και εκεί είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα, πως στα δύσκολα το Deadpool είναι μια ταινία της Marvel, του αντικειμένου δηλαδή που σατιρίζει. Έχει τη φασαρία, τα CGI, τους διαλόγους και τους ήρωες μιας μάλλον ανέμπνευστης ταινίας της Marvel και αυτή η εμφανής αντίθεση στο περιεχόμενο αλλοιώνει τη, θεωρητικά τουλάχιστον, αναρχική δομή του φιλμ.

VILLAGE RENTI 2,4,7,8 - VILLAGE MALL 4,7,11 VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2 - ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON 1 - ODEON ΜΑΡΟΥΣΙ 2,3 - ODEON STARCITY 1,5,6 - STER ILION 1,3,4 - ΑΕΛΛΩ 1 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2

* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

Be on the list Διαφημιστείτε στη LifO 210 32 54 290

Θεατρο της Οδου Κυκλαδων

Το κουκλόσπιτο ως φυλακή Το αριστούργημα του Ίμπσεν «Το Κουκλόσπιτο» έχουμε την ευκαιρία να δούμε σε ένα καθ' όλα πετυχημένο ανέβασμα.

απο τη ματινα καλτακη

Θέατρο

Γ

ια δέκα χρόνια η Νόρα ζούσε ευτυχισμένη: αυτό που ζούσε συνέπιπτε με αυτό που θεωρούσε ότι είναι καλό να ζει. Αγαπούσε τον άνδρα της και η ζωή τους, μαζί με τα τρία αγόρια που απέκτησαν, ήταν καλή, παρότι τα χρήματα δεν τους περίσσευαν. Μια περιπέτεια με την υγεία του Τόρβαλντ της έδωσε την ευκαιρία να πάρει μια πρωτοβουλία (κρυφά από τους δύο ανθρώπους που καθόρισαν την ύπαρξή της, τον πατέρα και τον σύζυγό της) που της έδωσε αυτοπεποίθηση. Όχι μόνο μπόρεσε να δανειστεί τα αναγκαία χρήματα για τη διαμονή τους στην Ιταλία για έναν χρόνο αλλά και να πληρώνει τις δόσεις με προσωπική εργασία (αντιγράφοντας, π.χ., ιατρικά έγγραφα και κάνοντας μεγάλη οικονομία στα έξοδα του σπιτιού), χωρίς να πάρει είδηση ο άνδρας της, που απεχθανόταν τα χρέη. Μικρό το κακό που του έλεγε ψέματα (ότι ο πατέρας της είχε δώσει τα αναγκαία χρήματα), αφού ό,τι έκανε εξιδανικευόταν στο όνομα της αγάπης για τον άνδρα της. Κι εκείνος θα έδινε τη ζωή του για χάρη της – έτσι πίστευε η Νόρα, για να διαψευστεί απόλυτα μέσα σε λίγες ώρες. Να τι σημαίνει σπουδαίο έργο: γραμμένο το 1879, η Νόρα ή το Κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίμπσεν όχι μόνο μιλάει αυθεντικά για την εποχή του αλλά εξίσου καίρια και για τη δική μας εποχή. Γιατί, αν, εκ πρώτης όψεως, αφορά το δράμα των γυναικών χωρίς δικαιώματα, απολύτως εξαρτημένων από την πατρική και συζυγική εξουσία, την ίδια στιγμή μιλάει για την υποταγή, το αντίθετο της ελευθερίας, ως ελεύθερη επιλογή! Και για το πώς ο άνθρωπος, καθώς υποτάσσεται στους νόμους, χάνει την ικανότητά του να διακρίνει αν η υποκειμενική βούλησή του προκύπτει ελεύθερα ή υπακούει σε έξωθεν καθορισμένες αναγκαιότητες. Ο Ίμπσεν, ευαίσθητος και ανοιχτός στους βαθείς προβληματισμούς των φωτισμένων της εποχής του, είναι πολύ πιθανό να είχε διαβάσει το επαναστατικό για την εποχή του δοκίμιο The subjection of women (Για την υποτέλεια των γυναικών, μτφρ. Φώτης Τερζάκης, εκδ. Νόηση, 2013), που ο σπουδαίος φιλελεύθερος στοχαστής, και πολιτικός, Τζον Στιούαρτ Μιλ (1806-1873) εξέδωσε το 1869. «Όλες οι γυναίκες ανατρέφονται από την πιο τρυφερή τους ηλικία με την πεποίθηση ότι το ιδεώδες του χαρακτήρα τους είναι

ακριβώς αντίθετο από εκείνο των ανδρών· όχι αυτόνομη βούληση και άσκηση αυτοελέγχου, αλλά υποταγή και παράδοση στον έλεγχο των άλλων. Όλοι οι ηθικοί κανόνες τούς λένε πως είναι καθήκον των γυναικών, και όλη η τρέχουσα αισθηματολογία ότι είναι στη φύση τους, να ζουν για τους άλλους […]» γράφει. Επιπλέον, ο τρόπος που οι γυναίκες αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους έχει διαμορφωθεί από τους άνδρες και η πραγματική φύση τους αγνοείται, ακριβώς επειδή ορισμένες πτυχές της είναι καταπιεσμένες και άλλες αφύσικα τονισμένες. Μέσα στους αιώνες οι άνδρες πέτυχαν, δε, το εξής «σατανικό»: να παρουσιάζουν τον μειλίχιο χαρακτήρα των γυναικών, την υποτακτικότητά τους, την παράδοση κάθε προσωπικής βούλησής τους στη διάθεση των ανδρών, ως ουσιώδες και αναπόσπαστο κομμάτι της σεξουαλικής γοητείας τους. Είναι ό,τι ακριβώς πιστεύει η Νόρα και ανέδειξε θαυμάσια η παράσταση του Γιώργου Σκεύα στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Η Νόρα είναι η κούκλα του Τόρβαλντ, η όμορφη, επιθυμητή γυναίκα του, που λέει πάντα «ναι» στις επιθυμίες του, που μεταμφιέζεται και χορεύει για χάρη του. Το βιολογικό φύλο της (sex) και το κοινωνικό (gender) συμπίπτουν και η ίδια αισθάνεται χαρούμενη να είναι ό,τι ο άνδρας της επιθυμεί. Το πατριαρχικό μοντέλο δεν πτοείται γιατί έχει πετύχει τα ίδια τα κοινωνικά υποκείμενα να υιοθετούν ως φυσική μια κοινωνική, πολιτισμική και πολιτιστική κατασκευή, όπως το κοινωνικό φύλο. Ισχύει για τη Νόρα αλλά και για πολλές γυναίκες ακόμη και σήμερα. «Όποια αισθάνεται τον εαυτό της σαν πληγή όταν ματώνει, ξέρει περισσότερα για τον εαυτό της απ’ ό,τι εκείνη που φαντάζεται πως είναι λουλούδι, διότι αυτό βολεύει τον άνδρα της. Το ψέμα δεν κρύβεται μόνο στον ισχυρισμό πως πρόκειται για τη “φύση”, όπου αυτή είναι ανεκτή και εντοιχισμένη – αυτό που στον πολιτισμό καταλαμβάνει τη θέση της φύσης, στην ουσία του είναι ό,τι πιο απομακρυσμένο από οποιαδήποτε φύση, είναι το καθαρό αυτοαντικειμενοποιούμενο» γράφει ο Aντόρνο στα Minima Moralia.

H Nόρα στην αποκαλυπτική Γ’ Πράξη δεν θα καταλάβει μόνο το ψέμα στο οποίο στήριξε τη ζωή της αλλά και το ψέμα του ανθρώπου που πίστευε οδηγό και στήριγμά της. Και τότε θα αποφασίσει την πιο τολμηρή πράξη στην ιστορία

i Το Κουκλόσπιτο (Νόρα) του Χένρικ Ίμπσεν Σκην.: Γιώργος Σκεύας Πρωτ.: Αμαλία Μουτούση, Άρης Λεμπεσόπουλος, Μαρία Ζορμπά, Γιώργος Συμεωνίδης, Νικόλας Παπαγιάννης Παραστάσεις: 3/2-24/4, Τετ., Κυρ. 20:00, Πέμ., Παρ. 21:00, Σάβ.

21:15. Εισ.: €10-16 Θεατρο της Οδου Κυκλαδων Κυκλάδων 11 & Κεφαλληνίας, Κυψέλη, 210 8217877

του θεάτρου, θα αποποιηθεί το κοινωνικό φύλο της για να βρει τον αληθινό εαυτό της. Σοφά ο Ίμπσεν αφήνει το τέλος ανοιχτό: δεν έχει σημασία αν θα τα καταφέρει η Νόρα. Κλείνοντας την πόρτα πίσω της, η κούκλα εξελίσσεται σε μια αληθινή γυναίκα, μια επιτέλους ελεύθερη, δρώσα συνείδηση. Η Νόρα ή Το κουκλόσπιτο εγείρει ζητήματα γλώσσας, μια που στην εποχή του Ίμπσεν υπήρχαν δύο γλώσσες σε χρήση: μία αστική, με δανέζικη προέλευση, που χρησιμοποιεί ο Ίμπσεν σε έργα που εξελίσσονται σε αστικό περιβάλλον (στη Νόρα, στην Έντα Γκάμπλερ, στους Βρικόλακες) και μια μεικτή, που βασίζεται στις διαλέκτους, από την οποία προέκυψε η σύγχρονη νορβηγική. Η «αρχαΐζουσα», ομιλούμενη από την αστική τάξη της εποχής, γλώσσα του Ίμπσεν προκαλεί ερμηνευτικό πρόβλημα στην πατρίδα του, που δεν υφίσταται στις μεταφρασμένες αποδόσεις του λόγου του. Στην περίπτωση, μάλιστα, προσαρμογών από τρίτη γλώσσα, η γλωσσική συνθήκη είναι μάλλον απελευθερωτική. Ίσως γι’ αυτό ο Γιώργος Σκεύας, χρησιμοποιώντας αγγλικές μεταφράσεις για την απόδοση που χρησιμοποιεί στην παράστασή του, μπόρεσε να φωτίσει τον, λανθάνοντα σε όσες παραστάσεις του έργου έχω δει, ερωτισμό στους διαλόγους Νόρας-Τόρβαλντ και τη σαφή «φετιχιστική» διάσταση της σχέσης τους. Η Νόρα είναι το αντικείμενο πόθου του Τόρβαλντ, κάτι που ο άνδρας ενισχύει συνειδητά είτε μέσω του θαυμασμού που επιδιώκει να προκαλεί η γυναίκα του στους άλλους είτε καλλιεργώντας φαντασιώσεις στις οποίες η γυναίκα του είναι μια άγνωστη, προς κατάκτηση γυναίκα. Πρόκειται για στοιχείο που υπηρέτησε έξοχα το πρωταγωνιστικό ζευγάρι – η λεγόμενη «χημεία» μεταξύ των δύο είναι εντυπωσιακή και διευκολύνει τη σκηνοθετική οπτική, που επικεντρώνει ακριβώς στη σχέση των δύο συζύγων. Η Αμαλία Μουτούση ερμηνεύει τη Νόρα με μια «υποκριτική της κούκλας» που είχε πρωτοδοκιμάσει υπό την καθοδήγηση του Λευτέρη Βογιατζή στον Αμφιτρύωνα το καλοκαίρι του 2012. Εδώ, βέβαια, αυτό που αποκαλώ «υποκριτική της κούκλας» είναι διακριτική, ώστε να μην πετάει έξω την αναγκαία ρεαλιστική συνθήκη – κάτι που, ωστόσο, δεν αποφεύγει στην περίφημη σκηνή της ταραντέλας, όταν ως «κούκλα» αντιστέκεται στην καταπιεσμένη ορμή που απελευθερώνει ο χορός. Το gestus που υιοθετεί η Μουτούση είναι αυτό της απορίας, μιας γυναίκας που ζει «μαγεμένη» από τους ρόλους της, που «μεταμφιέζεται» ανάλογα με το ποιον έχει απέναντί της. Απέναντί της, ο Άρης Λεμπεσόπουλος δεν είναι ο βαρετός αστός σύζυγος που καταπιέζει τη γυναίκα του με κανόνες και ηθικές αξίες. Αντιθέτως, έχει δομήσει την ερμηνεία του σε μια λοξή, διαστροφική διάσταση που δίνει πολύ ενδιαφέρουσες προεκτάσεις στην ιστορία. Η σχέση των δύο συζύγων δεν είναι συμβατική και πουριτανική αλλά ερωτικά ζωντανή – κι αυτό καθιστά ακόμα πιο δύσκολη και σημαντική την απόφαση της Νόρας. Οι καλοί Μαρία Ζορμπά, Νικόλας Παπαγιάννης και Γιώργος Συμεωνίδης, στους ρόλους της κυρίας Λίντε, του γιατρού και του τοκογλύφου, λειτουργούν συμπληρωματικά, ήσυχα, αντί να ενισχύσουν τις δραματικές εντάσεις. Το ίδιο ήσυχα, πλαισιωτικά, λειτουργούν η σκηνογραφία της Εύας Μανιδάκη (θα μπορούσε να λειτουργεί «ειρωνικά» ως προς τη δράση, αλλά προτιμήθηκε μια ουδέτερη «γκρίζα ζώνη») και οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη. Μουτούση και Λεμπεσόπουλος έλκουν όλη την προσοχή πάνω τους. Τα κοστούμια του Άγγελου Μέντη, ιδίως των δύο γυναικών (και δη τα πλεκτά τους), εκμοντερνίζουν εύστοχα τις παλαιές γραμμές.

18.2.16 – lifo

41

μυθιστορημα

Τέσσερα αστυνομικά διαμάντια Εκφράζοντας διαφορετικές παραδόσεις του αστυνομικού μυθιστορήματος με τον ιδανικότερο τρόπο, η γραφή των Σιμενόν, Ράνκιν, Λερού και Μανούκ μάς χαρίζει μια πυξίδα στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Τ

42 lifo – 18.2.16

α αστυνομικά μυθιστορήματα, άρρηκτα συνυφασμένα με τις τύχες των ανθρώπων, δεν ακολουθούν πια την προκαθορισμένη πορεία που ολοκληρώνεται με την ανεύρεση του δολοφόνου. Από τη Χάισμιθ και ύστερα –αλλά και πολύ πιο πριν, με συγγραφείς όπως ο Λερού– τα αστυνομικά εντοπίζουν τη δράση στα εσωτερικά βάσανα και τη γοητευτική αντιφατικότητα των χαρακτήρων. Άλλοτε, πάλι, δείχνουν να συνδέουν το μυστήριο με την ανεξερεύνητη χοάνη των μεγαλουπόλεων που μεταλλάσσει τις ανθρώπινες σχέσεις και περιπλέκει το ακριβές αίτιο των κινήτρων τους. Καθώς καταβυθίζονται στο πολύβουο πλέγμα της αστικής ζωής, το εστιασμένο στα διάφορα συμβάντα που πραγματοποιούνται σε διαφορετικά σημεία των πόλεων, συγγραφείς όπως ο Σιμενόν ή ο Ράνκιν ανιχνεύουν καλύτερα τι ακριβώς συμβαίνει στον ανεξερεύνητο ψυχικό κόσμο των χαρακτήρων. Βιώνοντας σχεδόν την αλλοτριωτική δύναμη των εσωτερικών κόσμων που έχουν επιτρέψει στους σκοτεινούς τους πρωταγωνιστές πράγματα ανεξήγητα αντιδρούν έντονα στο κανονικό και στο παραδεδομένο, μεταφέροντας την αρνητική πραγματικότητα της ζωής σε ουσιώδεις και υψηλές σκιαγραφίες της τέχνης. Ίσως, τελικά, να μην είναι τυχαίο που ο αγαπημένος κύριος Ρίπλεϊ δεν ήταν απλώς ένας δολοφόνος αλλά ένας αδιαφιλονίκητος εραστής της κλασικής μουσικής και των εικαστικών – σχεδόν δημιουργός ο ίδιος–, ξέροντας πως ένας αριστουργηματικός φόνος ταυτίζεται κατά πολύ με την επιτέλεση ενός πραγματικού έργου τέχνης. Από τα αστυνομικά, άλλωστε, απουσιάζει σχεδόν πάντα η λέξη «φονιάς» –ενίοτε ακόμα

και ο ίδιος ο φόνος–, αλλά ποτέ η ανεξάντλητη αναζήτηση της ανθρώπινης φύσης.

Ζωρζ Σιμενόν

Στριπτήζ εκδόσεις Άγρα

Μια τέτοια περίπτωση είναι το Στριπτήζ του Ζωρζ Σιμενόν, που κυκλοφορεί κι αυτό από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση της Αργυρώς Μακάρωφ, ένα αστυνομικό μυθιστόρημα για όλες τις σκοτεινές όψεις της ανθρώπινης εμπάθειας, χωρίς όμως τις αιματηρές συνέπειές της. Γυναικείες κόντρες, έρωτες και κυρίως σχέσεις εξουσίας βρίσκονται στο επίκεντρο ενός αστυνομικού που, εν προκειμένω, μπορεί να κάνει χωρίς τον δολοφόνο. Για μια ακόμα φορά στις σελίδες του Σιμενόν φυσάει έντονα η κοσμοπολίτικη αύρα της Νότιας Γαλλίας με ισχυρές δόσεις σκοτεινής παρέκκλισης που λίγο-πολύ καταδεικνύει πως οι ωραίες βιτρίνες δεν κρύβουν απαραίτητα θησαυρούς και πως κανένα αστικό σύμπαν, όσο όμορφο κι αν είναι, δεν αρκεί για να καταργήσει τα χαμερπή ανθρώπινα κίνητρα. Είναι συναρπαστικό να παρατηρεί κανείς με τι ευφάνταστο τρόπο μπορεί να διεισδύει αυτός ο μάστορας των ψυχικών ανιχνεύσεων στο ασυνείδητο, γι’ αυτό στη Γαλλία δεν έπαψαν να συγκρίνουν τον παράξενο Βέλγο με τον Μπαλζάκ. Εδώ το σκηνικό εντοπίζεται σε ένα νυχτερινό καταγώγιο των Καννών, όπου εργάζονται στριπτιζέζ όπως

η στρουμπουλή Μαριλού αλλά και η πρωταγωνίστρια του βιβλίου Σελίτα. Όλα δείχνουν ότι η Σελίτα είναι η «βασίλισσα» του κλαμπ, την οποία ποθεί ο ιδιοκτήτης και φθονεί η σύζυγος, έως ότου εμφανίζεται η πιτσιρίκα και κατά δύο δεκαετίες μικρότερη Μωντ Λερουά. Τα πάντα έκτοτε διασαλεύονται κι αρχίζει να ξετυλίγεται το γαϊτανάκι των επιμέρους δολοπλοκιών με άγνωστη κατάληξη, όπως συμβαίνει πάντα στα βιβλία του Σιμενόν. Ένας συγγραφέας που ήξερε καλά τι σημαίνει ποικιλία ανθρώπινων αντιδράσεων από την εποχή που συναναστρεφόταν τους παράδοξους τύπους της «La Caque» αλλά και κάθε λογής υψιπετή διανοούμενο και καθημερινό αγύρτη.

Ίαν Ράνκιν

Φάκελος ΡέμπουςΟι άγνωστες υποθέσεις εκδόσεις Μεταίχμιο

Μπόλικοι από αυτούς του παράδοξους τύπους φαίνεται να βολοδέρνουν στις γοητευτικές σελίδες του Ίαν Ράνκιν και στο σύμπαν όπου κατοικεί ο διάσημος επιθεωρητής του Τζον Ρέμπους, μόνο που ο τελευταίος φαίνεται να απεχθάνεται, όσο τίποτε άλλο, τους χαρτογιακάδες. Ένας επιθεωρητής που ποτέ δεν προσαρμόστηκε στον γραφειοκρατικό κόσμο των επιθεωρητών και πάντοτε προτιμούσε να

Radio Bookspotting από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη ακολουθεί τη δική του παράδοξη μέθοδο στην εξιχνίαση των υποθέσεων. Άμεσα συνυφασμένος ο βίος του με αυτόν των Σκωτσέζων, ο Ρέμπους φέρνει στην επιφάνεια τον αυθορμητισμό των συντοπιτών του, την ανάγκη καταφυγής στο ποτό, τον ιδιότυπο σουρεαλισμό και μια εσωτερική ηθική που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους του Βορρά. Δύσκολα, μάλιστα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο Ρέμπους είναι ένας από τους πιο ανθεκτικούς στον χρόνο επιθεωρητές, με αποτέλεσμα οι ιστορίες του μουσικόφιλου ήρωα να επανέρχονται στο προσκήνιο ύστερα από την απαίτηση των απανταχού φανατικών. Ειδικά στο τελευταίο βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Νάντης Σακκά, Φάκελος Ρέμπους-Οι άγνωστες υποθέσεις, ο Ράνκιν καταφέρνει να ικανοποιήσει με το παραπάνω τους ακολούθους του, πραγματοποιώντας μια αναδρομή στην ιστορία του Ρέμπους με 17 άγνωστες υποθέσεις. Παράδοξα συμβάντα και περίτεχνες λεπτομέρειες για τον επιθεωρητή, που κανείς ποτέ δεν κατάφερε με ακρίβεια να αναλύσει, είναι ένας ακόμα λόγος να ψάξει κανείς τι είναι εκείνο που φώτιζε τον αντιφατικό αυτό χαρακτήρα που είχε ανέκαθεν κάτι από Στίβενσον αλλά ήταν φανατικά και ανεξίτηλα συνδεδεμένος με την πόλη του Εδιμβούργου, στην οποία κατέφθασε τη δεκαετία του ’70.

Γκαστόν Λερού

Το Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου εκδόσεις Διόπτρα

Επειδή, όμως, αστυνομικό μυθιστόρημα δεν νοείται χωρίς την γκοθ λογοτεχνία αλλά και τα κλασικά αφηγήματα που πότισαν τη φαντασία των διάσημων επιγόνων, απαραίτητο ανάγνωσμα είναι το Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου (σε μετάφραση Βαγγέλη Γιαννίση και επιμέλεια Κυριάκου Αθανασιάδη) του Γκαστόν Λερού. Πρόκειται για ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα μυστηριακής πλοκής, με την υπογραφή του ευφάνταστου και πολυτάλαντου ανδρός που έγραψε το Φάντασμα της Όπερας. Δεν υπήρξε ιδιότητα που να μη χαρακτήρισε τον πολύφερνο δημοσιογράφο και συγγραφέα Λερού, ο οποίος φάνηκε να θέλγεται από τη μελαγχολία του fin de siècle και τη συναρπαστική άνοδο των επιστημών στις αρχές του περασμένου αιώνα. Έτσι, στο Μυστήριο του Κίτρινου Δωματίου, το οποίο εντάσσεται σε αυτό ακριβώς το κλίμα των απαράμιλλων δυνατοτήτων που χαρίζει στον άνθρωπο η επιστημονική έρευνα, ανιχνεύονται για πρώτη φορά οι ακριβείς μέθοδοι αναζήτησης όσον αφορά τον εντοπισμό του δράστη. Μόνο που εδώ η αριστουργηματική τεχνική του μυθιστορήματος δείχνει πως ο φόνος τελικά δεν έγινε –άρα το θύμα είναι ζωντανό και γνωρίζει την ταυτότητα του δράστη–, με τη γυναίκα πρωταγωνίστρια να διεκδικεί τη δική της αυτόνομη φωνή στην πλοκή του μυθιστορήματος, πράγμα ξεχωριστό για την εποχή. Η δεσποινίς Στάγκερσον δεν είναι τυχαία βοηθός του πατέρα της στις επιστημονικές του έρευνες για τη διάσπαση της ύλης αλλά θύμα ταυτόχρονα και θύτης μιας επίθεσης σε ένα δωμάτιο που κανείς δεν μπορεί να παραβιάσει (ένα μοτίβο που ενυπάρχει και στις ιστορίες του Πόε και χαρακτηρίζει όλα τα

μετέπειτα μυστήρια κλειστού δωματίου). Το παρ’ ολίγον έγκλημα καλείται να εξιχνιάσει με τις πρωτότυπες και ακριβείς μεθόδους του ο νεαρός δημοσιογράφος Ζοζέφ Ρουλεταμπίλ, ο οποίος αρύεται από τις αρχές της λογικής και της επιστήμης. Σίγουρα, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο για την αδιευκρίνιστη έως τότε ταυτότητα του αστυνομικού μυθιστορήματος από τη στιγμή που εμφανίστηκε η πρωτότυπη και άκρως κλασική σφραγίδα του ευφάνταστου Γκαστόν Λερού.

Η επέλαση της ποίησης Τρούλη, Στεφανάκις, Ηλιοπούλου. Στο φι φωτιά φεγγοβολάει. Παρηχήσεις, πειραματισμοί, περιπλοκές που τείνουν σε μιαν απλότητα αιχμηρή, σε μια αναπάντεχη λείανση, σε μιαν απεύθυνση άμεση, αλλά και απόπειρες απανωτές, και επιτυχείς, για συνθετικά ποιήματα που μετεωρίζονται ανάμεσα στον φιλοσοφικό στοχασμό και τη βυθομέτρηση του ψυχικού κόσμου. Ιδού τα συστατικά της ποίησης που διακονεί δυνατά η Γεωργία Τρούλη (Κρήτη, 1979), έχοντας φτάσει ήδη στο πέμπτο της βιβλίο. Δεν λείπει η θεατρική ματιά, η σκηνοθεσία του κόσμου ώστε να γίνει, αν όχι πιο κατανοητός, τουλάχιστον περισσότερο αναγνώσιμος, εξερευνήσιμος. Παιχνίδια με τη στίξη και ξαφνικές στροφές στο άγνωστο εναλλάσσονται με αποφθεγματικές φράσεις που σκοπούν στη διαύγεια, στην κρυστάλλωση των σκέψεων. Ήδη ο τίτλος Ποίηση σε ένα οβάλ περιβάλλον (εκδ. Σαιξπηρικόν) φέρνει στον νου τον John Ashbery και το καθοριστικό του έργο Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, εκδ. Νεφέλη). Γράφει η Τρούλη: «Άρα στο φι φωτιά φεγγοβολάει / Φοβισμένα φαντασμένα / Φαντασμαγορικά φαντασματοσκοπικά / Φτιασιδωμένα ποιήματα / Έλλειψης φαντασίας και φλόγας // Μετά ο άνθρωπος στίξη / Μια ψυχή όλο στίξη / Εξαντλήσαμε τα γράμματα και τις λέξεις».

Ιάν Μανούκ

Γερουλντελγγέρ εκδόσεις Στερέωμα

Υπάρχουν, βέβαια, και οι ξεχωριστές περιπτώσεις των Γάλλων συγγραφέων, οι οποίοι έτσι κι αλλιώς έχουν αναπτύξει μια στενή και προβεβλημένη σχέση με το νουάρ. Ένα από τα πιο όμορφα και πολυβραβευμένα βιβλία των περασμένων χρόνων είναι το Γερουλντελγγέρ του Ιάν Μανούκ που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Στερέωμα, σε ωραία απόδοση της Ουρανίας Πολυκανδριώτη. Πρόκειται για την εξιχνίαση του φόνου ενός παιδιού στη μακρινή Μογγολία, που φέρνει στο φως όχι μόνο τα προσωπικά δεδομένα του Γερουλντελγγέρ αλλά και όλες τις άγνωστες πτυχές μιας μυθικής χώρας. Έχοντας ζήσει πρόσωπα και πράγματα από πρώτο χέρι, ο Πατρίκ Μανουκιάν, που σε αυτό το βιβλίο υπογράφει με το ψευδώνυμο Ιάν Μανούκ, θέλγεται από την ιστορία και τα αχανή τοπία της πατρίδας του Τζένγκις Χαν, χαρίζοντάς μας ένα απολαυστικό και με πλείστες πληροφορίες ανάγνωσμα. Γνήσιος χίπης, τέκνο της γενιάς του ’68, ο γνωστός baba-cool πλάνητας, ο οποίος έχει γυρίσει κυριολεκτικά ολόκληρο τον κόσμο, περιγράφει τις αντιφάσεις μιας χώρας που κάποτε ήταν γεμάτη καβαλάρηδες, μοναχούς και αυτοκράτορες, κατόπιν κομμουνιστές και σήμερα καπιταλισμό, i-Ρhone και τουρισμό. Αυτό, πάντως, που ξεχωρίζει στο βιβλίο δεν είναι μόνο η συναρπαστική πλοκή σε έναν άγνωστο και ταυτόχρονα τόσο αντιφατικό τόπο αλλά και οι συναρπαστικές περιγραφές όπως αυτή: «Εκείνη τη νύχτα, η Σολονγκό ξύπνησε κάθιδρη από ένα περίεργο όνειρο. Πετούσε ψηλά, πάνω από τη χώρα, κι όμως δεν ήταν αυτή. Βρισκόταν μέσα στο πνεύμα εκείνου που πετούσε σαν αετός, και τον ήξερε ποιος ήταν, χωρίς ποτέ να κατορθώνει να τον δει ούτε να τον ονοματίσει. Πετούσε μέσα του πάνω από τις κοιλάδες και τα δάση, που γνώριζε πως ήταν το Χεντιί. Εκείνη κι αυτός γλιστρούσαν πάνω από τεράστια λιβάδια, με κυματισμούς από γαλαζωπές αντανακλάσεις που έσκιζαν σκοτεινά δάση. Λικνίζονταν πάνω από τα κύματα των ψηλών χορταριών και βρίσκονταν εκεί να πετάνε ξυστά στο έδαφος, όταν ξαφνικά η γη άνοιξε μπροστά τους και βούτηξαν σε μια καταπράσινη κοιλάδα. Ένα ασημί φίδι έλαμπε μέσα στα γυαλιστερά χόρτα και μεταμορφώθηκε σε χαρωπό και στριφογυριστό ποτάμι». Τόσο περίτεχνα γραμμένο και τόσο όμορφα, το Γερουλντελγγέρ είναι ένα αστυνομικό που αποδεικνύει πως το είδος έχει ξεπεράσει ακόμα και τον ίδιο του τον ορισμό, χαρίζοντάς μας μικρά λογοτεχνικά αριστουργήματα.

γεωργία τρούλη

Ποίηση σε ένα οβάλ περιβάλλον

Εκδόσεις Σαιξπηρικόν Σελίδες: 70

γιάννης δ. στεφανάκις

Πρόσφυγας Θεός Εκδόσεις Γαβριηλίδης Σελίδες: 60

κατερίνα ηλιοπούλου

Μια φορά κάθε τοπίο και ολότελα Εκδόσεις Μελάνι Σελίδες: 134

Χωρίς σκιές τα γράμματα. Στοχαστική και του Γιάννη Δ. Στεφανάκι (Κρήτη, 1951), αποφθεγματική, μεστή, με ερείσματα στο παρόν, με μια στιβαρότητα προθέσεων και σκοπών που της δίνει δύναμη. Μια ποίηση που συνομιλεί με τη ζωγραφική, μια ποίηση που οι λέξεις της μπλέκουν σε γόνιμο αλισβερίσι με τα χρώματα, με τις εικόνες. Απαλλαγμένος από διάθεση για στολίσματα και όσο γίνεται σίγουρος για τη θέση του στο καφενείο της ποιήσεως, με τον καφέ και τα τσιγάρα οπλισμένος, και με το βλέμμα αεικίνητο για να συλλάβει τα γύρω δρώμενα, ο Στεφανάκις ξέρει να τραγουδάει για τους φίλους του και για τους άλλους ποιητές, να τους αφιερώνει τους καρπούς της εργασίας του με το χαρτί και το μολύβι. Μετράμε/καταγράφουμε αφιερώσεις: 1. Στους φίλους ποιητές, 2. Στους φίλους ζωγράφους, 3. Στην Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, 4. Σε έφηβη διαδηλώτρια, 5. Στη μνήμη του πατέρα, 6. Στη Μαρία Νεφέλη, 7. Στη Μαργαρίτα, 8. Στον Σάμη Γαβριηλίδη, 9. Στον Δημήτρη, 10. Στους άστεγους. Συν ένα ποίημα στο οποίο ο τίτλος είναι ήδη αφιέρωση: «ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Επιμελώς και με φειδώ έψαχνε για βιβλία/ και γι’ αντικείμενα φτηνά / στη σκόνη αφημένα / που όλα μαζί μες στο σωρό / ήσαν αγκαλιασμένα // Χάιδευε τις σελίδες τους / μυρίζοντας το χρόνο / δεν έβρισκε όμως / έψαχνε / δικό του ένα βιβλίο / το πιο δικό του ποίημα / αυτό / που ίσως ποτέ δεν έγραψε / αυτό / που κάθε μέρα γράφει / στους δρόμους της Αθήνα / περπατώντας / σαν θεός / μικρός / και σαν προφήτης // Κατά βάθος όμως / πίστευε / ότι η ποίηση / δεν γράφεται / είναι / σαν το νερό /—μας έλεγε—/ που ορμητικό προβάλλει από τα βράχια / μες στη ροή του ποταμού / για να χαθεί». Η συλλογή του Στεφανάκι, η δεύτερή του, έχει τον τίτλο Πρόσφυγας Θεός (εκδ. Γαβριηλίδης). Ημερολόγιο Περιπλάνησης. Μια άοκνη εξερεύνηση στα ποιητικά τοπία είναι ο τρόπος της Κατερίνας Ηλιοπούλου (Αθήνα, 1967). Μια ιχνηλασία. Τόσο μεταφράζοντας όσο και μελετώντας το έργο ποιητριών όπως η Μίνα Λόι και η Σίλβια Πλαθ, όσο και κυνηγώντας το νόημα, όπως αυτό άλλοτε εκδηλώνεται και άλλοτε κρύβεται στον κόσμο των φιλοσόφων και των στοχαστών, η Ηλιοπούλου γεμίζει τον γυλιό της ευρήματα που μετά, στο εργαστήρι της, τα αναδιευθετεί, τα ανασυνθέτει, τα εμπλουτίζει. Με έφεση στη σύνθεση, όπως και η Τρούλη, η Ηλιοπούλου απλώνεται και στη μεγάλη φόρμα, τανύει το ποίημα, το μετασχηματίζει σε πεζογράφημα. Μπορείς να πεις ότι το τέταρτο ποιητικό της βιβλίο, με τίτλο Μια φορά κάθε τοπίο και ολότελα (εκδ. Μελάνι), είναι ένα εσκεμμένα θρυμματισμένο μυθιστόρημα που προσφέρεται σε ένα καλειδοσκόπιο. Αν καλοκοιτάξεις, θα δεις την πρωτοπόρο Μαντώ Αραβαντινού να ανταλλάσσει χειραψίες με τη ρηξικέλευθη Ελένη Βακαλό. Διαβάζω δυνατά το ποίημα «Forever and ever»: «Ο κήπος ήταν πολύ δύσκολος / Άλλαζε ασταμάτητα / Με μοχθηρία κρυβόταν στις σκιές του / Αλυχτούσε με μια ανατριχιαστική λεπτή φωνή / τα βράδια με φεγγάρι / Μας μόλυνε / με τα ρεύματα των αρωμάτων του / ταλαιπωρούσε την ακοή μας με τις εκρήξεις των ανθών του / Μας τύφλωνε με χρώματα / Μας τύλιγε σε πλήθος πέπλων./ Όμως εμείς τον αγαπούσαμε τόσο πολύ / που αποφασίσαμε να ενωθούμε μαζί του / Η τελετουργία που επινοήσαμε ήταν λεπτομερής και μεθοδική / Με μυστικότητα μοχθούσαμε / κάτω από τον ήλιο του μεσημεριού:/ Πρώτα κόψαμε τα φύλλα της λεμονιάς / Μετά, ένα λεπτό στρώμα λεμονανθών που διαλύθηκαν αμέσως./ Κέρινοι και νεκρικοί μας εξασφάλισαν / τη σαρκική δύναμη του αρώματός τους / για θεμέλιο./ Έπειτα προσθέσαμε όλα μαζί τα λουλούδια:/ Φρέζες, φούξιες, μενεξέδες / κατιφέδες και πασχαλιές / τα κρινάκια της Παναγιάς και ο γέρος». radiobookspotting.blogspot.gr/ 18.2.16 – lifo

43

TAste of the week το «δάσος» από πολύχρωμα φωτιστικά. Ωραία ιδέα! Στο κομψό ψυγείο-βιτρίνα φιγουράρουν λιμπιστικά κέικ, γλυκές και αλμυρές τάρτες και verrines (κρέμες σε βαζάκια), π.χ. με σαρλότ κρέμας γιαουρτιού και σοκολάτα. Παίρνεις θέση και χαλαρώνεις υπό τους ήχους των γαλλικών τραγουδιών του Τζο Ντασέν από τη δεκαετία του ’70. Η ιδέα είναι το Chapeau να γίνει στέκι για όλες τις ώρες της ημέρας. «Θα βρείτε να φάτε νόστιμες γαλλικές tartines που πρωταγωνιστούν στο μενού», λέει η Ντίνα Νικολάου και εξηγεί με πάθος, «τα ποιοτικά υλικά της εποχής συνυπάρχουν πάνω Chapeau σε μια χορταστική φέτα καλού ψωμιού που θα επιλέξετε εσείς». Του λόγου το αληθές διαπιστώνουμε ευθύς αμέσως, με τις λαχταριστές tartines να προσγειώνονται στο τραπέζι, φέρνοντας μια γυναικεία πνοή. Σε φέτα πολύσπορου ψωμιού με προζύμι έρχονται κομμάτια από κότα λεμονομουσταρδάτη με μανιτάρια σοταρισμένα με αρωματικά και κεφαλοτύρι (€8), που συνοδεύεται από υπέροχη πράσινη σαλάτα με μαρούλι, ρόκα, κολοκύθα, ωμές ρίζες, ντοματίνια, ένας λαχταριστός μπαξές όλο φρεσκάδα στο πιάτο σου. Κάθε νόστιμη μπουκιά αποκαλύπτει το σπιτικό άγγιγμα της κουζίνας. Οι αντιστάσεις κάμπτονται στη θέα και μόνο μιας Tartine croque madame με κατσικίσιο τυρί, γραβιέρα, ζαμπόν και τηγανητό αυγό (€8). Ωραία και γευστική είναι η σαλάτα λάχανου με κράνμπερι (€6), που έρχεται πλούσια και συνδυάζει τη βινεγκρέτ με σάλτσα ρωσικής σαλάτας. Τρώγεται απνευστί. Η γαλλική τεχνική της Ντίνας ξεδιπλώνεται νόστιμα στις αλμυρές τάρτες που σερβίρονται ζεστές, όπως η κλασική κις λορέν (€7) με μπέικον και τυριά και γευστική τραγανή λεπτή βάση – πληθωρική γεύση, εθιστική. Η Ντίνα έχει και λίγες προτάσεις με πιάτα μαμαδίστικα για να συνοδεύσεις το κρασί σου. Στην κουζίνα μαγειρεύει ο σεφ Δημήτρης Αϊδίνης και θα επιμείνω να δοκιμάσετε το μπουτάκι πάπιας κονφί, που συνοδεύεται με μελωμένα κρεμμύδια και πατατούλες (€17) και εκφράζει τη γαλλική του καταγωγή. Από δίπλα έρχεται ευωδιαστός βουτυράτος πουρές πατάτας και κολοκύθας με βελούδινη υφή και γεύση πληθωρική. Οι γλυκές tartines έχουν ως βάση αρωματικό, χειροποίητο τσουρέκι και συνδυάζονται με κρέμα σοκολάτας με φουντούκια και σαντιγί καραμέλας (€6,20) ή με κρέμα χαλβά, παστέλι και κανέλα (€6,20). Οι γλυκές προτάσεις που συνοδεύουν τα πρωινά και τα απογευματινά ροφήματα είναι αρκετές και καλύπτουν κάθε γούστο. Θα σας κλέψει την καρδιά το κέικ τριαντάφυλλο με γλάσο τριαντάφυλλου (€4). Στο Chapeau θα περάσεις όμορφα, θα νιώσεις τη φιλοξενία και την καλή διάθεση και θα πάρεις περισσότερα απ’ όσα υπόσχονται. ☛ Chapeau, Σωκράτους 4Α, Χαλάνδρι, 210 6845300

Street food, tartine, panini Στη δημιουργική κουζίνα του Cinco, oι λαχταριστές προτάσεις της δημιουργικής κουζίνας του Chapeau café bistro, φρέσκα σάντουιτς του Café Voulis Salumeria. μαγικο βουνο

Βγες

aπο τη νικη μηταρεα

επιτέλους

Τη φετινή χρονιά το ερυθρό κρασί «Μαγικό Βουνό» της Nico Lazaridi γιορτάζει 25 χρόνια από τον πρώτο του τρύγο στην περιοχή της Δράμας. Μια κάθετη γευστική δοκιμή των σοδειών 1997, 2001, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 και 2010 μας χάρισε την εμπειρία της εξέλιξης του κρασιού, ξεδιπλώνοντας το γευστικό προφίλ του Μαγικού Βουνού μέσα στα χρόνια. Ο Θεόδωρος Παναγόπουλος, οινολόγος και διευθυντής παραγωγής της Nico Lazaridi, είπε: «Από το 2006 έχει γίνει στροφή στο πώς θα πρέπει να είναι το Μαγικό Βουνό. Θέλουμε να αναδεικνύουμε περισσότερο το φρουτώδες και λιγότερο το βαρέλι. Είναι μια προοπτική μακρόχρονη».

44 lifo – 18.2.16

r Το Cinco έχει καταφέρει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της εποχής. Το πετυχημένο concept του με τον εξαιρετικό συνδυασμό ενδιαφέρουσας κουζίνας και bar-restaurant έχει ταιριάξει σε πολλές διαθέσεις και διαφορετικές απαιτήσεις. Οι άνθρωποι που το υποστηρίζουν –πέντε φίλοι– έρχονται να ενισχύσουν την πετυχημένη συνταγή τους, προσφέροντας κάτι περισσότερο και παρουσιάζοντας το καινούργιο και ενδιαφέρον μεσημεριανό μενού. Τα beats και τα ποτά υποχωρούν και η γοητευτική σάλα του Cinco μεταμορφώνεται περισσότερο σε εστιατόριο και λιγότερο σε μπαρ. Το μεσημέρι θα έρθεις με την παρέα σου αλλά και μόνος σου, αν θέλεις να απολαύσεις ένα ωραίο και δημιουργικό πιάτο και να αισθανθείς φιλοξενούμενος. Ξεφυλλίζοντας το μενού με τον τίτλο «Street Food Feast» μπαίνεις αμέσως στο παιχνίδι της γιορτής της γεύσης. Ο σεφ Γιάννης Cinco Μαρκαδάκης υπηρετεί με τέχνη την κουζίνα JSP (Japan, Spain, Peru) σε προσιτές, street food παραλλαγές. Τα πιάτα που έρχονται στο τραπέζι είναι σαν μικροί, ζωγραφικοί πίνακες. Η σαλάτα με κόκκινη κινόα ταιριάζει με τον καπνιστό σολομό, το αβοκάντο, τα τρυφερά λαχανικά και ένα υπέροχο ντρέσινγκ ταχίνι (€7,90). Σαν κήπος όπου έχεις τη χαρά να γεύεσαι το πάντρεμα των υλικών και τη δροσιά των τρυφερών λαχανικών που αγγίζει διακριτικά το «έξυπνο» ντρέσινγκ ταχίνι. Την καλή ποιότητα της πρώτης ύλης διαπιστώνεις με την πρώτη μπουκιά από το μοσχαρίσιο ταρτάρ Black angus-flap, που συνδυάζεται με τορτίγια καλαμποκιού και ντιζόν (€7,90). Το πιάτο Rock-Shrimp Tempura (€11,50) είναι πρόκληση. Οι τραγανές γαρίδες τεμπούρα συνδυάζονται απίστευτα με τσίλι μάγιο, καρύδια καραμελωμένα και γουασάμπι, χαρίζοντας ένα εντυπωσιακό παιχνίδι εναλλαγών της γεύσης. Διαπιστώνεις, καθώς δοκιμάζεις, ότι τα πιάτα είναι σοφά μελετημένα. Το crispy κοτόπουλο Cinco με κάσιους είναι σούπερ χορταστικό πιάτο, με ισπανική σάλτσα ρομέσκο με φουντούκι, ροκότο και μαύρη τσιαπάτα (€10,50). Μου έμεινε απωθημένο να δοκιμάσω το Skirt Steak με αυγό ποσέ και γουακαμόλε και μερικά άλλα, γι’ αυτό υπολογίζω να ξαναπάω. ☛ Cinco, Σκουφά 52, Κολωνάκι, 210 3643603 r Το ολοκαίνουργιο Chapeau café bistro φέρνει έντονο παριζιάνικο άρωμα στο Χαλάνδρι. Πρόκειται για ένα γαλλικό μπιστρό που έστησαν με πολύ κέφι η Βούλα Ρακοπούλου και η καλή της φίλη και γνωστή σεφ Ντίνα Νικολάου, με τη γαλλική γαστρονομική εκπαίδευση. Με το που θα διαβείς το κατώφλι του Chapeau, αμέσως σε αγκαλιάζει η ευχάριστη αύρα του. Το χρώμα του κυκλάμινου κυριαρχεί στα τραπέζια και στους τοίχους και «συνδυάζεται» όμορφα με το πετρόλ. Πάνω από την μπάρα όπου ετοιμάζονται οι καφέδες εντυπωσιάζει

sureo Φρέσκια, ελαφριά και απαλή η πρώτη sangria σε φιάλη, η Sureo, από τη Βαρκελώνη, έκανε ντεμπούτο στην ελληνική αγορά από την εταιρεία Καρούλιας. Δροσιστικό ποτό με 5% αλκοόλ, φτιαγμένο από φρέσκο κρασί και φρούτα της εποχής που συνδυάζονται με ένα ντελικάτο μείγμα γλυκών μπαχαρικών, όπως η βανίλια, το μοσχοκάρυδο και η κανέλα. Τη δοκίμασα σερβιρισμένη σε ποτήρι με πάγο και φλοίδες πορτοκαλιού και μοσχολέμονου που απογείωσαν την απόλαυσή της. Κάθε γουλιά σε στέλνει ταξίδι στο καλοκαίρι.

r Το Café Voulis, έπειτα από 9 χρόνια ζωής και έχοντας αποκτήσει το κοινό του, που απολαμβάνει σταθερά τον ποιοτικό καφέ στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου, κάνει το επόμενο γευστικό βήμα και το δηλώνει και στην καινούργια ονομασία του: Café Voulis Salumeria. Μια μεγάλη ποικιλία σε ολόφρεσκα σάντουιτς με πανίνι, φοκάτσια και μπριός δίνει νοστιμιά στο Café Voulis Salumeria ξεκίνημα της ημέρας. Θα καταλαγιάσετε τη μεσημεριανή πείνα με ωραίες, δροσερές, φρέσκες σαλάτες ή με λαχταριστές μπρουσκέτες για ελαφρύ τσιμπολόγημα. Δίπλα, όμως, σε ένα ποτήρι κρασί ή σε ένα ποτήρι παγωμένης μπίρας από το βαρέλι ταιριάζει και μια ωραία ποικιλία αλλαντικών από εξαιρετικό Prosciutto Cotto με τρούφα, Bresaola, Salami Milano, Speck αλλά και Coppa. Δύσκολο να αντισταθείς και στην απίστευτη ποικιλία τυριών με ιταλική καταγωγή, όπως η πληθωρική παρμεζάνα Reggiano, το πικάντικο Pecorino και η Gorgonzola. Εδώ μπορείς να δοκιμάσεις τη μοναδική μπίρα με τρούφα και να την ταιριάξεις με κάποιες από τις γευστικές πίτσες που έρχονται με λεπτή τραγανή ιταλική ζύμη. Στον ευχάριστο, cozy χώρο θα σε υποδεχθούν φιλόξενα, με τιμές φιλικές και αληθινή ποιότητα σε ό,τι σερβίρουν. Θα κλείσεις γλυκά με ολόφρεσκη τιραμισού και, γιατί όχι, με ένα ποτήρι Vinsanto. ☛ Café Voulis Salumeria, Βουλής 17 & Ερμού, Σύνταγμα, 210 3234333 r Διακεκριμένοι σεφ θα περάσουν από την κουζίνα του Θαλασσινού στις Τζιτζιφιές, καθώς το αγαπημένο στέκι εγκαινιάζει μια νέα θεματική ενότητα, τις «Θάλασσες του Κόσμου». Στο πλαίσιο αυτό καλεί σεφ να προσεγγίσουν, με τη ματιά της χώρας και της κουλτούρας τους, τις θαλασσινές γεύσεις. Το ξεκίνημα θα γίνει τη Σάββατο 20 Φεβρουαρίου στις 20:00, με πρώτη καλεσμένη τη Μαρία Εκμεκτσίογλου, γνήσια εκπρόσωπο της πολίτικης θαλασσινής κουζίνας. Η γνωστή Κωνσταντινουπολίτισσα μαγείρισσα θα παρουσιάσει το μενού που η ίδια θα μαγειρέψει και θα μας μυήσει στα μυστικά της Πόλης και της κουζίνας της με τον ιδιαίτερο, προσωπικό της τρόπο. Με κρασί και ωραίες μουσικές, η κουβέντα θα φέρει μνήμες και γεύσεις ιδιαίτερες. Το μενού για τη βραδιά της Σαββάτου θα κοστίζει 50 ευρώ το άτομο (το πρώτο ποτήρι κρασί κερασμένο... Θαλασσινός με πολλές, μικρές εκπλήξεις). ☛ Θαλασσινός, Ηρακλέους & Λυσικράτους 32, Τζιτζιφιές, τηλ. κρατήσεων: 210 9404518

ΤΑΥΡΟΣ Η ικανότητά σας να εργάζεστε σε ομαδικό περιβάλλον και η ευγένειά σας θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των επαγγελματικών σας μέσα στο επόμενο διάστημα και μπορεί να δεχτείτε μια πρόταση συνεργασίας που θα σας βάλει σκέψεις. Επαγγέλματα που έχουν σχέση με τις τέχνες και το κοινό ευνοούνται πολύ και όσο περισσότερο προβάλλετε τα ταλέντα σας, τόσο πιο κερδισμένοι θα βγείτε. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με την ανανέωση του σπιτιού σας. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στην Παρθένο εντείνει την ανάγκη σας για ερωτικές περιπέτειες και δεν είναι απίθανο να δημιουργηθεί ένα ειδύλλιο με κάποιον από τον εργασιακό χώρο. Η κοινωνική σας ζωή αρχίζει να βελτιώνεται και θα γίνει ακόμα καλύτερη από την Παρασκευή και μετά. Έντονες τάσεις εντυπωσιασμού με ξόδεμα χρημάτων θα δημιουργήσουν κακές εντυπώσεις.

ΔΙΔΥΜΟΣ Μέσα στο επόμενο διάστημα σας δίνεται η ευκαιρία να επιλύσετε τις διαφορές με τους συνεργάτες σας, καθώς αυξάνουν οι ευθύνες και θα πρέπει να δουλέψετε σε ομαδικό κλίμα για να αντεπεξέλθετε. Μη ρίχνετε συνεχώς το βάρος στους άλλους και προσπαθήστε να είστε πιο συνεργάσιμοι και ανοιχτοί σε καινούργιες ιδέες. Θέματα υγείας που προκύπτουν θα αντιμετωπιστούν μεν, αλλά θα μειώσουν αρκετά τον προϋπολογισμό σας. Στο ερωτικό κομμάτι υπάρχουν κάποια προβλήματα που είναι αποτέλεσμα βιωμάτων που δεν μπορείτε να ξεπεράσετε και είναι κατάλληλη στιγμή για να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού. Θέματα παιδιών αντιμετωπίστε τα με περισσότερη ψυχραιμία, αποφεύγοντας μεθόδους που προκάλεσαν στασιμότητα. Η βελτίωση του ψυχισμού σας είναι σημαντικός παράγοντας για την αρμονία στις σχέσεις σας.

εαυτό σας θα κερδίσετε τις εντυπώσεις στη δουλειά σας και θα καταφέρετε να πιάσετε τους στόχους σας. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στην Παρθένο βγάζει στην επιφάνεια την ευαίσθητη πλευρά σας και δεν θα λείψουν οι στιγμές που το ενδιαφέρον σας θα στραφεί σε άτομα που χρειάζονται τη βοήθειά σας. Σε γενικές γραμμές είναι μια ήρεμη εβδομάδα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, οπότε είναι ιδανική στιγμή για να καταστρώσετε νέα σχέδια για το μέλλον. Έντονη κοινωνική ζωή και ερωτική διάθεση στα ύψη σάς δίνουν την ικανοποίηση που τόσο αναζητάτε, προσέξτε όμως γιατί είστε ικανοί να ξοδέψετε υπερβολικά πολλά. Μια καινούργια γνωριμία με ένα άτομο από το εξωτερικό θα σας ενθουσιάσει και μπορεί να σκεφτείτε σοβαρά το ενδεχόμενο να το ακολουθήσετε. Μη βιάζεστε.

ΛΕΩΝ Οικογενειακά προβλήματα σας προκαλούν απογοήτευση και αδιαφορία για τους στόχους σας, κάτι που θα έχει αντίκτυπο στα οικονομικά σας. Αξιοποιήστε σωστά τις ικανότητές σας, επικεντρωθείτε στη δουλειά σας και τα αποτελέσματα θα σας ανταμείψουν. Μην αφήνετε την προσωπική σας ζωή να σας επηρεάζει τόσο πολύ και αν δεν τα καταφέρνετε μόνοι σας, ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού. Ακατάλληλη εποχή για λήψη σημαντικών αποφάσεων. Έντονες τάσεις απομόνωσης και περισυλλογής μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στη σχέση σας. Ειδικά τη Δευτέρα με την Πανσέληνο θα πρέπει να εκτονώσετε την έντασή σας εποικοδομητικά, ώστε να αποφύγετε τους καβγάδες με το ταίρι σας. Αν είστε ελεύθεροι, ενδεχομένως να νιώθετε ανασφαλείς και να χάσετε μια καλή ευκαιρία για έναν καινούργιο έρωτα. Δώστε έμφαση στη βελτίωση της εμφάνισής σας. ΠΑΡΘΕΝΟΣ

Επαγγελματικά και οικονομικά θέματα αρχίζουν να μπαίνουν σε μια ομαλή ροή, η αισιοδοξία σας είναι σε υψηλά επίπεδα, εκείνο που θα πρέπει να προσέξετε όμως είναι η ισχυρογνωμοσύνη και η έλλειψη ευελιξίας που σας χαρακτηρίζουν συνήθως. Κάποιες αλλαγές στη ζωή σας είναι για καλό και θα πρέπει να τις δεχτείτε δίχως να γκρινιάζετε. Η φυσική σας κατάσταση επιδέχεται κάποιες βελτιώσεις και βρίσκεστε ήδη σε καλό δρόμο, απλώς δεν θα πρέπει να παρατήσετε τις προσπάθειές σας. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στο ζώδιό σας θα προκαλέσει εντάσεις με ένα μέλος της οικογένειας και θα είστε εσείς υπαίτιοι, οπότε προσέξτε μην καταστρέψετε ολοσχερώς τη σχέση σας. Όσον αφορά τον γάμο σας, ρίξτε τον πήχη και μην έχετε παράλογες απαιτήσεις από το ταίρι σας.

ΖΥΓΟΣ Οικονομικές ανάγκες που έχουν σχέση με τα παιδιά πρέπει να καλυφθούν μέσα στις επόμενες μέρες και όλη σας η προσοχή είναι στραμμένη στην αναζήτηση χρημάτων – ένα συγγενικό πρόσωπο θα σας βοηθήσει. Κατάλληλη εποχή για να επανεξετάσετε τα σχέδιά σας για το μέλλον και να βρείτε καινούργιους τρόπους για να αυξήσετε το εισόδημά σας. Αν είστε καλλιτεχνική φύση, μη διστάσετε να προωθήσετε τις δημιουργίες σας καθώς μπορεί να ανοίξουν ενδιαφέροντες ορίζοντες. Θέματα εμφάνισης που σας προβληματίζουν μπορούν να επιλυθούν, αρκεί να το πάρετε απόφαση πως θα πρέπει να αλλάξετε κάποιες συνήθειες υιοθετώντας έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής και ζωής γενικότερα. Μην περιμένετε να δείτε θαύματα μέσα σε μια εβδομάδα και μετά να αρχίσετε πάλι τις κραιπάλες. Αν σας είναι πιο εύκολο, ξεκινήστε την προσπάθεια μαζί με ένα φιλικό σας πρόσωπο.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Η αυτοπεποίθησή σας είναι σε υψηλά επίπεδα και μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις όποιες αντιξοότητες δίχως να πέφτει το ηθικό σας, κάτι που σας βοηθά να συνεχίζετε απερίσπαστοι. Με ευελιξία και προνοητικότητα θα καταφέρετε να τακτοποιήσετε κάποια χρέη που σας ζορίζουν κι έτσι θα διασφαλίσετε τα περιουσιακά σας στοιχεία. Τη Δευτέρα με την Πανσέληνο προσέξτε λίγο περισσότερο τον παρορμητισμό σας και μη βιάζεστε να πάρετε σημαντικές αποφάσεις. Θέματα σπουδών αντιμετωπίστε τα με ψυχραιμία. Κάποιες αλλαγές στην καθημερινότητά σας αυξάνουν την κούραση, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι ρυθμοί σας και να μην έχετε καλή διάθεση. Εστιάστε στη βελτίωση του ψυχισμού σας μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες και βάλτε στη ζωή σας την άσκηση, καθώς θα τονώσει τη φυσική και ψυχική σας ευεξία.

ΤΟΞΟΤΗΣ Παρά το γεγονός ότι δεν θα λείψουν οι προκλήσεις και θα επικρατεί μια γενικότερη αστάθεια στα οικονομικά σας, σας δίνεται η ευκαιρία να κάνετε καινούργιες συμμαχίες που θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόοδό σας. Η προσαρμοστικότητα και οι επικοινωνιακές σας ικανότητες σάς ανοίγουν νέες πόρτες. Δημιουργήστε ένα πλάνο για να καλύψετε τις οικονομικές σας ανάγκες, μην παραμελείτε όμως τις επιθυμίες σας. Αφήστε πίσω σας το παρελθόν, επικεντρωθείτε στη σχέση σας, η οποία έχει πολύ καλές προοπτικές και μην αφήνετε τη ρουτίνα να καταστρέφει τη σχέση σας. Ένα ρομαντικό ταξίδι μπορεί να επαναφέρει το χαμένο πάθος. Αν είστε ελεύθεροι, τη Δευτέρα η Πανσέληνος σας προκαλεί μελαγχολία και εντείνει την ανάγκη σας για συντροφικότητα.

Daily starfax Καθημερινές αστρολογικές προβλέψεις στο www.lifo.gr από τη Μαριβίκυ Καλλέργη.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Κάποια σχέδια που είχατε αφήσει στην άκρη του μυαλού σας επανέρχονται στο προσκήνιο κι αυτήν τη φορά έχετε περισσότερες πιθανότητες να τα βάλετε σε εφαρμογή, αρκεί να διαχειριστείτε σωστά τους πόρους σας. Αν είστε συνειδητοποιημένοι και σίγουροι γι’ αυτό που θέλετε να κάνετε, υπάρχουν αρκετά θετικές προοπτικές. Αν, πάλι, το τοπίο είναι θολό, αφήστε καλύτερα τους πειραματισμούς. Τη Δευτέρα με την Πανσέληνο μπορεί να εντοπίσετε κάποια σημεία στη δουλειά σας που χρήζουν βελτίωσης. Ασχοληθείτε περισσότερο με τις φιλικές σας σχέσεις και μην απομονώνεστε. Αργά ή γρήγορα θα χρειαστείτε κάποιον κοντά σας και θα κομπλάρετε να επικοινωνήσετε μαζί του αν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα που είστε απόντες. Θέματα γάμου/σχέσης αρχίζουν να επιλύονται καθώς βελτιώνεται αισθητά η ερωτική σας ζωή. Λίγο περισσότερη προσοχή σε θέματα παιδιών.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Οι συνθήκες που θα επικρατούν μέσα στο επόμενο διάστημα εξυπηρετούν τους σκοπούς σας και είναι πολύ πιθανό να βρείτε μια καινούργια πηγή εισοδήματος. Πλέον είστε αποφασισμένοι να αλλάξετε τον τρόπο που ζυγίζετε τις καταστάσεις, βάζοντας σε προτεραιότητα την καριέρα σας και παίρνοντας τα απαραίτητα ρίσκα. Αν αναζητάτε εργασία, κάποιες προτάσεις συνεργασίας δεν θα σας ενθουσιάσουν και πολύ. Τη Δευτέρα με την Πανσέληνο η απογοήτευσή σας θα κορυφωθεί, αλλά θα το ξεπεράσετε γρήγορα. Αγορές που κοστίζουν δίχως να έχουν ιδιαίτερη αξία μπορεί να προκαλέσουν εντάσεις στο περιβάλλον της οικογένειας. Περιορίστε την ανάγκη σας για σπατάλες και εκτονωθείτε μέσα από δραστηριότητες που σας ευχαριστούν, αλλά δεν προκαλούν ζημιά στο πορτοφόλι σας. Ιδιαίτερη προσοχή όσοι είστε γεννημένοι το δεύτερο δεκαήμερο: μην πιστεύετε αυτά που θα ακούσετε από ένα καινούριο φλερτ.

☛

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Με ευελιξία και σιγουριά για τον

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

επιλύονται και μπορείτε να εξετάσετε διεξοδικά τους λόγους που σας εμποδίζουν να βάλετε σε εφαρμογή τα σχέδιά σας. Αν είναι οικονομικοί, ίσως μπορέσετε να βρείτε πόρους μέσω κάποιου προγράμματος. Αν, πάλι, οφείλονται στην έλλειψη αυτοπεποίθησης, τότε θα πρέπει να το δουλέψετε ώστε να μη χάσετε αδίκως ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν μέσα στις επόμενες μέρες. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος στην Παρθένο αυξάνει το άγχος σας καθώς προκύπτουν περισσότερες ευθύνες και θα χρειαστεί να κοντρολάρετε τον εκνευρισμό σας. Πιθανή επανασύνδεση χρειάζεται κοινή προσπάθεια για να πετύχει. Αφήστε να περάσει αρκετό διάστημα μέχρι να επανεξετάσετε τους λόγους που σας οδήγησαν στον χωρισμό και προσπαθήστε να βάλετε καινούργια θεμέλια στη σχέση σας ώστε να βασίζεται στην αίσθηση πως όλα πλέον είναι καλά.

StarFax

ΚΡΙΟΣ Ένα-ένα τα προβλήματα αρχίζουν να

ΙΧΘΥΣ Συμφωνίες για συνεργασίες καλό είναι να παραμείνουν σε επίπεδο συζητήσεων τουλάχιστον μέχρι να βγει ο μήνας, για να έχετε την ευκαιρία να επανεξετάσετε λεπτομερώς τους όρους και να ωφεληθείτε σίγουρα. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν προλαβαίνετε να πληρώνετε υποχρεώσεις και θα χρειαστεί να κάνετε και μια παράλληλη εργασία. Τη Δευτέρα η Πανσέληνος σας προκαλεί έντονη ραθυμία και μπορεί να γίνει αιτία για να ψυχρανθούν οι σχέσεις με έναν συνεργάτη σας. Η σχέση σας είναι σε αρμονία και μπορείτε να καταστρώσετε από κοινού με τον σύντροφό σας τα σχέδιά σας για το μέλλον, μια και είστε σίγουροι πως θα έχει διάρκεια ο δεσμός σας. Κάποιοι που αποφασίζετε να φύγετε στο εξωτερικό έχετε την αγωνία κατά πόσο μπορεί να κρατηθεί μια σχέση εξ αποστάσεως.

sudoku 1 2 1 4 7 8 6

4 9 3 1 7 8 9 5 3

8 6 2

5 2 6 3 8 2

5

4 6

9

2

Η λύση του προηγούμενου 1 8 9 7 2 6

7 2 5 9 4 3

4 3 6 1 8 5

9 7 3 8 1 2

6 4 1 3 5 9

8 5 2 6 7 4

5 6 7 4 3 1

3 9 8 2 6 7

2 1 4 5 9 8

3 8 2 5 7 1 9 4 6 5 6 7 4 2 9 8 1 3 4 1 9 6 8 3 2 5 7

18.2.16 – lifo

45