Een liberaal lichtpunt in het oosten?

Filip Kaźmierczak

In dit artikel zet Filip Kaźmierczak uiteen wat er op het spel staat bij de komende verkiezingen in Polen Niet enkel voor minderheden maar ook voor Europa zullen de resultaten een doorslaggevende rol hebben voor de verdere politieke koers en de rechten van minderheden

Deze herfst zullen de Polen opnieuw naar het stemhokje trekken om hun vertegenwoordigers te kiezen voor het nationaal parlement, de Sejm. Na tweemaal een absolute meerderheid in 2015 en 2019 van PiS zou men denken dat de Polen de nieuwe werkelijkheid onder het rechtse bewind aanvaard en eigen gemaakt hebben, maar onderzoek na onderzoek wijst op het tegendeel.

Terwijl PiS (Recht en Rechtvaardigheid) Polen sinds 2015 omgevormd heeft tot een quasi autoritaire democratie en de rechtsstaat heeft afgebouwd, beginnen meer en meer Polen te ontwaken uit de verkondigde illusies. Polen kent voor het eerst sinds de jaren ‘90 een economische achteruitgang, haar relaties met wereldleiders zijn afgebrokkeld en haar Europees lidmaatschap heeft meermaals aan een zijden draadje gehangen

Ondanks het negatieve beeld over het land dat overheerst in de buitenlandse media, kan men niet beweren het volledige verhaal te vertellen. Sinds eind 2021, toen de toegang tot abortus verboden en gecriminaliseerd werd, heerst een vreemde sfeer in Polen Het maandenlang protest dat honderdduizenden Polen mobiliseerde in volle pandemie, dat initieel als reactie kwam op het abortusverbod, veranderde snel in een protest tegen de machthebbers, voor de vrijheid en voor vooruitgang Een protest waar oorspronkelijk voornamelijk vrouwen aan deelnamen, werd op korte tijd verrijkt door holebi­activisten, alle oppositiepartijen en zelfs de ‘conservatieve’ landbouwers die de straten van grote steden blokkeerden met tractoren en zelfs zo ver gingen de ingang tot het hoofdkwartier van PiS te betonneren

Desondanks heerste er geen negatieve of revolutionaire sfeer, maar een sfeer van moed, solidariteit en vooral hoop dat deze regering geen steun heeft van ‘de Pool’ en die steun ook niet meer zal krijgen.

Sinds eind 2021 toont peiling na peiling aan dat de machtspositie van PiS aan het wankelen is De partij die in 2019 een monsterscore behaalde van 45%, scoort voorlopig 12 procentpunten minder. Aan de andere kant ziet men een grote stijging in punten van de oppositiepartijen, die al meer dan een jaar voldoende halen om een meerderheid te vormen en PiS van de troon te stoten Naast het feit dat de peilingen voordelige resultaten leveren aan de oppositie, spreken bepaalde partijen van samenwerking om het als grotere blokken op te nemen tegen de regeringspartij

Als we de peilingen mogen geloven en deze trend zich zal voortzetten, kan Polen deze herfst in een machtswissel terechtkomen waarbij de oppositiepartijen samenwerken om een meerderheid te vormen en Polen op het liberale pad te zetten Enkele voorstellen waar de partijen het over eens zijn, zijn: de herstelling van de rechtstaat en de onafhankelijkheid verzekeren van het Grondwettelijk hof, een afbouw van de kerkelijke macht en bestrijding van de corruptie binnen de Poolse Katholieke kerk, een sterkere rol innemen in het Europese verhaal en fors inzetten op het verzekeren van mensenrechten zoals legale en veilige toegang tot abortus en een liberalisering van het gezinsrecht zodat ook holebi’s het recht krijgen om een gezin te vormen.

Polen, dat een van de meest prominente leden van de Europese Unie aan het worden is, op militair en economisch vlak, moet de verantwoordelijkheid op zich nemen en de fictieve muur tussen het westen en het oosten in de Europese Unie doorbreken. Enkel met een liberaal, welvarend Europees oosten kan de Europese Unie vooruit gaan

Lennert Beuckelaere

Aspirant LVSV

Gent