Zangers zijn vocale atleten

“Zangers zijn vocale atleten die blessures kunnen oplopen”

In de wachtkamer op de polikliniek KNO kunt u zomaar een bekend gezicht tegenkomen. KNO-artsen Arendse en Van Twisk zijn namelijk twee van de meest gerenommeerde specialisten in Nederland op het gebied van stemproblematiek. Op hun wekelijkse stemspreekuur (foniatrisch spreekuur), komen regelmatig bekende en minder bekende zangers. Hun beider liefde voor muziek komt op deze manier voor een deel terug in hun werk.

Van Twisk heeft iets met zangers. Tijdens zijn studententijd speelde hij jaren als gitarist in een band. Toen hij na zijn opleiding tot KNO-arts, ruim twintig jaar geleden, de kans kreeg om in Ikazia te werken met de grote specialist op het gebied van stembandproblematiek, KNO-arts Coen Waar, aarzelde hij geen moment. “Als een schilder die leert schilderen van Picasso, ben ik negen jaar lang

door Coen ingewerkt. Hij begeleidde mij tijdens de stemspreekuren op de polikliniek en tijdens operaties op de OK. Het was een unieke situatie. Ik was het knechtje van de timmerman die zelf steeds beter ging timmeren.” Van Twisk heeft geen moment spijt van zijn komst naar Ikazia en het overnemen van Waar ‘zijn kindje’. “De stem is een boeiend instrument. De gemiddelde lengte van stembanden ligt tussen de één en twee centimeter. Als je opereert dan doe je dat op de millimeter. Echt precisiewerk, dat maakt het zo ontzettend leuk en uitdagend.”

Toch hoeft opereren niet altijd de oplossing te zijn. Van Twisk: “Met behulp van logopedie kun je veel herstellen. Het foniatrisch spreekuur houden we daarom altijd samen met één van de logopedisten uit Ikazia.” Samen bepalen de KNO-arts en logopedist wat de beste behandeling is voor het specifieke stemprobleem.

Arendse en Van Twisk doen ook keuringen van eerstejaars zangers aan de Rock Academy in Tilburg en het Rotterdams Conservatorium (Codarts). Samen met logopedist Sandra Roosenburg doen ze het stembandonderzoek en kijken of er aandachtspunten zijn voor de stem. “Hierdoor kunnen zangdocenten hun beleid aanpassen en indien nodig kunnen wij tijdig ingrijpen”, legt Roosenburg uit. Ze werkt al bijna veertig jaar bij Ikazia, waarvan ruim twintig samen met KNO-arts Van Twisk. Daarnaast werkt Roosenburg al meer dan dertig jaar bij het Rotterdamse Codarts.

Net als bij Van Twisk zat de liefde voor muziek er bij de logopedist vroeg in. “Het zit in de familie. Mijn opa was een professionele tenor en ik heb vroeger gezongen in een koor.” Door haar jarenlange ervaring en voortdurende bijscholing, plus haar werk met studenten zang op Codarts en de samenwerking met zangpedagogen, weet Roosenburg zeer goed welke factoren invloed

Ikazia KNO-artsen Arendse en Van Twisk zijn tijdens het Eurovisie Songfestival in Rotterdam in 2021 eerste aanspreekpunt in het geval van voorkomende stemproblemen. Dit betekent dat als één van de deelnemende zangers stemklachten heeft, hij/zij snel terecht kan op het spreekuur bij de KNO-arts in Ikazia.

De KNO-artsen hebben hiervoor een speciale website gemaakt, onder de naam Rotterdamvoiceclinic.com.

kunnen hebben op de stem. “Zangers zijn vocale atleten. Net als sporters kunnen zij ook een blessure krijgen, maar dan aan hun stem. Het is belangrijk dat ze dan zo snel mogelijk worden gezien om verergering te voorkomen. Dat is het prettige van de samenwerking met de KNO-artsen in Ikazia, ze hebben goede apparatuur, waaronder een High Definition camera, waarmee ze ook kleine afwijkingen kunnen zien.”

In tegenstelling tot vroeger wordt het volgens de logopedist steeds normaler voor zangers om hulp te zoeken bij stemproblemen. “Zangers gaan vaak aan hun techniek twijfelen, maar stemklachten hebben bijna nooit alleen te maken met de manier waarop je je stem gebruikt. Het is vaak een combinatie van factoren. Bij topsporters twijfelen we ook niet aan hun techniek. Blessures horen er nu eenmaal bij, dat is het risico van het vak.” Doordat de KNO-artsen en gespecialiseerde logopedisten in Ikazia zo nauw samenwerken, kunnen ze snel schakelen en indien nodig over en weer naar elkaar verwijzen. Met elkaar zorgen ze ervoor dat de zangers hun vak zo gezond mogelijk kunnen uitvoeren. Zo zijn ze Samen Beter voor Elkaar.

De stem is bij mensen het meest gebruikte communicatiemiddel. Hoe vaak je praat of zingt, kan invloed hebben op jouw stem. Maar weet je dat er nog meer factoren van invloed kunnen zijn? Bijvoorbeeld: • Luid stemgebruik; • Roken; • Medicijnen; • Stress.