special: LOCAL HEROES

Deze uitgave van UIT Magazine staat in het teken van Local Heroes. Mannen en vrouwen die zich met heel hun hart inzetten voor een doel waarin zij geloven. De lokale helden van Boeren van Amstel zijn zulke mensen. Zo dicht bij metropool Amsterdam zetten zij zich in voor het behoud van groen, een goed leefgebied voor weidevogels en een eerlijke prijs voor hun product.

Boeren van Amstel, 3 jaar geleden opgericht, is een coöperatie van 21 boeren in het Amstelland. In samenwerking met Vogelbescherming Nederland en Wij.land zet deze groep zich in voor het behoud van de weidevogels. Maar dat is niet alles; de boeren zijn ook met elkaar op zoek gegaan naar een eerlijker verdienmodel. Hoe dat in elkaar zit, leggen boer Bas Timmer en directeur Michel Penterman uit.

“Ik ben de zevende generatie boer bij ons op de boerderij in polder de Rondehoep in Ouderkerk aan de Amstel. Je kunt dus wel stellen dat het boeren ons in het bloed zit,” vertelt Bas die sinds 2 jaar bij zijn vader in het bedrijf werkt. Tussen zijn 80 koeien, 25 kalfjes, 7 schapen, een enthousiaste hond en een snorrende kat, doet hij zijn verhaal.

“Amstelland is met zijn 6 polders een weidevogelleefgebied. Iets om heel zuinig mee om te gaan, want vrijwel overal in Nederland verdwijnen de weidevogels. Per polder is daarom een poldernatuurplan opgezet dat wij als Boeren van Amstel volgen.”

DICHTBIJ HET VERST Met elkaar zetten 21 boeren zich in voor de weidevogels en de natuur van Amstelland. Maar er is meer. “Als melkveehouder zagen we in de loop der jaren de kosten toenemen, maar de prijzen hetzelfde blijven. Er was dus ook minder geld beschikbaar voor het optimaliseren van het leefgebied van de weidevogel. Dat wilden we anders.”

De grutto heeft er baat bij dat de boeren de oevers van de sloten vochtig houden FOTO Remy Remmerswaal

“Ook zagen we dat de consument andere eisen stelt aan zijn voedsel. De klant wil weten waar zijn eten vandaan komt en eerlijke zuivelproducten consumeren. Daar zijn wij op ingesprongen. De boodschap van Boeren van Amstel: dichtbij is het verst. Haal je voedsel dichtbij huis en je hebt gelijk invloed op je leefgebied.”

GRUTTO, KIEVIET EN TURELUUR Het mes snijdt aan twee kanten: koop de producten van Boeren van Amstel en je zet je - bijna ongemerkt - in voor het welzijn van de grutto, de kieviet en de tureluur. En de zuivel van deze boeren is de zuivel zoals hun koeien die geven. Met een vetgehalte tussen 3,9 en 4,6%. En nee, daar word je niet dik van zo verzekert Bas mij.

“Onze producten, melk en yoghurt, zijn vol van smaak, supergezond en herkenbaar aan het zwart-witte pak met ons hoofd erop. Inmiddels te koop bij supermarkten in en rond Ouderkerk. Onze producten zijn een fractie duurder dan sommige andere merken, maar met dat geld kunnen wij wel aan de slag. De consument steunt dus niet alleen zijn plaatselijke boer, maar geniet ook van de lekkerste zuivel én helpt de weidevogel.”

KUIKENLAND Vijf cent van de opbrengst wordt naar ratio onder de boeren verdeeld. Wie zich veel inzet, krijgt een groter deel. Wat merken de grutto, kieviet en tureluur daarvan? Bas: “We gebruiken de opbrengsten onder andere om bloemrijke beplanting te zaaien, het zogenaamde kuikenland. Daar komen insecten op af die voor de kuikens als voedsel dienen. Het geld wordt ook gebruikt om later in het seizoen te maaien en zo een rustperiode te creëren voor het broeden.”

“Daarnaast besteden we het geld aan het beheren van de slootkanten. Dit houdt in dat we de oevers vochtig houden, zodat de grutto er met zijn lange dunne snavel gemakkelijk wormen kan pikken. En we doen aan peilbeheer, wat betekent dat we zorgen dat het water mooi hoog blijft staan in en op onze velden en in het 160 hectare grote reservaat.”

VAN STAL NAAR SUPERMARKT Boeren van Amstel bestaat nu 3 jaar en groeit met de dag. Waren de horecagelegenheden zoals het Amstel Hotel, Spa Zuiver, brasserie Paardenburg en restaurant DAY al vaste afnemer van de groene zuivelproducten, binnenkort zijn de zwart-witte kartonnen pakken ook verkrijgbaar bij Albert Heijn in de regio Amsterdam. En directeur Michel Penterman wil een kleine scoop aan ons kwijt: “Niet alleen de blauwe supermarkt is met ons in zee gegaan, ook met andere supermarkten - zoals de Jumbo - zitten we in de afrondende fase. Binnenkort kan niemand meer om ons heen.”

‘Melk is gezond voor elk’. Een waarheid als een koe. Wat niet iedereen weet is dat het zuivelproduct kwark goed is voor de spieropbouw. Dit product is dus bij uitstek geschikt voor na het sporten. Michel: “We hebben net de sportiefste kwark van Amstelland ontwikkeld. Omdat we geen massaproduct leveren, hebben we op microniveau gekeken welke koeien het meest geschikt zijn voor dit eiwitrijke zuivelproduct. Welke koe geeft de meest eiwitrijke melk? Voor de ontwikkeling van deze kwark hebben we samengewerkt met een diëtist werkzaam bij AZ, met Topsport Amsterdam en met koks van topsporters.”

QR-CODE IN DE MAAK Op dit moment is Michel met zijn team bezig een QR-code te ontwikkelen die op elk product komt te staan. Opent de klant de QR-code, dan krijgt hij te zien wat hij met zijn aankoop heeft bijgedragen aan de natuur. Lid worden van de Boeren van Amstel kan ook. “Wij willen mensen anders naar hun omgeving laten kijken, de natuur laten beleven. Onze leden laten we de boerderijen zien, gaan mee met de Vogelbescherming of nemen we mee op wandel- of boottochtjes. Kom gewoon bij ons langs, dan laten we zien wat we doen.”

Ondanks de corona, of misschien wel juist door de corona, is er veel vraag naar lokale producten. “Dat blijkt maar weer uit onze crowdfundingsactie. In totaal, en in korte tijd, hebben we meer dan 250 kleine investeerders bereid gevonden om in totaal 300.000 euro op te halen. Mensen willen zuivel met weinig foodmiles. Van gras naar glas in 10 km, dat is ons streven en dat slaat aan.” Wie op de hoogte wil blijven van Boeren van Amstel, kan zich aanmelden: www.boerenvanamstel.nl/ik-ben-ambassadeur

Tureluur FOTO Gertjan van Noord