9 | Fragment wnętrza kościoła św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w dawnym cystersko-benedyktyńskim zespole klasztornym
10 | Dawny cystersko-benedyktyński zespół klasztorny, korytarz „krzyżacki” w północnym skrzydle klasztoru
36
Niemojewskich), w której w 1649 r. umieszczono ołtarz, a w nim cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej Chełmińskiej, oraz przebudowana w latach 1685-1695 kaplica południowa Bożego Ciała z barokowym ołtarzem i płaskorzeźbą przedstawiającą Ostatnią Wieczerzę. Interesującym zabytkiem zawieszonym pod sklepieniem nawy głównej jest tzw. meluzyna, tj. głowa jelenia z XVII w., ufundowana przez Bractwo św. Huberta i pełniąca
| Spotkania z Zabytkami
5-6 2013
funkcję higrometru czy też barometru. Warto również zwiedzić 60-metrową wieżę – najwyższy punkt widokowy w mieście. W XIX w. władze pruskie doprowadziły do kasaty zakonów działających w Chełmnie. Zabudowania klasztorne uległy rozbiórce, a jedyny zachowany do dziś kompleks klasztorny – to dawny zespół cystersko-benedyktyński, obecnie prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo. W skład kompleksu klasztornego wchodzą zabudowania szpitalne i klasztorne, ogrody, dawna strażnica/rezydencja krzyżacka zwana wieżą Mestwina (Mściwoja) z początku XIII w., Brama Merseburska oraz zlokalizowany od strony północno-wschodniej kościół. Kościół klasztorny św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, wznoszony w latach 1290-1330, jest budowlą salową, dwukondygnacyjną. Na uwagę zasługuje wieża kościoła mająca kształt butelki oraz kamienny portal południowy z 1619 r., pochodzenia niderlandzko-gdańskiego. We wnętrzu znajduje się odkryta w 1932 r. polichromia gotycka z połowy XIV w., płyta nagrobna Arnolda Lishorena z 1275 r., wykonana z czarnego wapienia, oraz wielki krucyfiks z około 1380 r. Wśród zabytków renesansowych, głównie manierystycznych, wyróżniają się: