HET TUFSTENEN KERKJE VAN 1732

Het kerkje op de afbeelding toont de ruïne van de middeleeuwse katholieke dorpskerk in 1732 door C. Pronk. Het origineel is te bewonderen in het Rijksprentenkabinet te Amsterdam. Ten gevolge van de Reformatie is het kerkje in 1609 in handen van de hervormden overgegaan. De katholiek gebleven dorpsbewoners zagen zich hierdoor genoodzaakt aanvankelijk een tijdlang te kerken in Mook (dat niet behoorde bij de Republiek). Na 1707 werd hen, door de toenmalige heer van Heumen en Malden (Walraven van Steenhuys), toegestaan als bedehuis te kerken in het dorp Heumen.

Het beeld dat Pronks tekening van de kerk geeft is zeer ruïneus. In 1732 stond de toren er nog met spits bij, maar was het kerkgebouw tot een ruïne vervallen. Na de komst van de Fransen (tijdens de Bataafse Republiek) is het kerkgebouw, en wat er nog van over was, in 1798 weer in het bezit gekomen van de Maldense katholieke bevolking, die daarna de kerk grondig hersteld heeft.

De Republiek der Zeven Verenigde Provinciën is in 1588 ontstaan tijdens de Tachtigjarige Oorlog en eindigde in 1795 tijdens de Bataafse Revolutie. De Republiek heeft een groot aantal gebeurtenissen meegemaakt. In de eerste paar jaar van haar bestaan vond de Tachtigjarige Oorlog plaats (15681648). Het dorp Malden werd van heel nabij met deze oorlog geconfronteerd in 1574 door de slag op de Mookerheide, waarbij zowel Lodewijk en Hendrik van Nassau sneuvelden en het Republikeinse leger door de Spanjaarden werd verslagen. De herinneringen hieraan zien we in de Protestantse kerk in Heumen. Het jaar 1672 staat in de Nederlandse geschiedenis bekend als het Rampjaar. Volgens een Nederlands gezegde was “het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos”.

De Vrede van Nijmegen (1678-1679) maakte uiteindelijk een einde aan een jarenlange strijd tussen de Republiek, Frankrijk, Spanje en hun bondgenoten. De volgende eeuw gold als de bloeitijd van de Gouden Eeuw. Daarna ging het weer slechter en ontstond de Bataafse Revolutie die plaats vond tussen 1794 en 1799. In deze periode werd een nieuw staatsbestel voorbereid en gevormd. Het was een typisch Nederlandse fluwelen revolutie. De revolutie zou uiteindelijk een gunstige invloed hebben op het behoud van de bestuurlijke zelfstandigheid van de beide dorpen Malden en Heumen.

Tekening Pronk

Gewassen tekening in Oost-Indische Inkt, gemaakt door C. Pronk. Het kerkje is te zien als ruïne in 1732. De officiële tekening is te zien in het Rijksprentenkabinet te Amsterdam.

Slag op de Mookerheide

De eerste veldslagen van de Tachtigjarige Oorlog (15681648) vonden plaats op de Mookerheide. De Spanjaarden hadden een groot leger samengesteld. Op 13 april 1574 arriveerden hier de troepen van de Nassaus. Zij sloegen hun kamp op bij de Mookerheide en de slag vond plaats op het terrein tussen de Maas en de Mookerheide. De Nassaus leden een grote nederlaag. De broers van Nassau zouden verdronken zijn in het moeras, hiervan is nooit meer iets teruggevonden.

Uitgave Herdenkingsmunt

Herdenking van de Vrede van Nijmegen.

De Vrede van Nijmegen (1678-1679) maakte niet alleen een einde aan de jarenlange oorlog tussen Nederland en Frankrijk. Ook andere landen waren bij de strijd betrokken. Spanje had aan de kant van Nederland meegevochten en Engeland en Zweden aan de kant van de Fransen, ook zij sloten vrede.

Monument gebroeders van Nassau In het dorp Heumen werd het 1e bataljon van het 26e regiment infanteriegrenstroepen gehuisvest. Als herinnering lieten de militairen een plaquette vervaardigen door Jac. Maris, een kunstenaar die sinds 1926 zijn atelier had aan de plaatselijke Looistraat. Het is gemaakt van geglazuurd terracotta en is te zien naast de voordeur van de protestantse Joriskerk.

Op het kunstwerk staan Lodewijk en Hendrik van Nassau afgebeeld. De twee broers van Willem van Oranje stonden aan het hoofd van een huurlingenleger, dat op 14 april 1574 tijdens de Slag op de Mookerheide genadeloos werd verslagen door de Spanjaarden. De schattingen over het aantal gesneuvelden lopen uiteen van 3.000 tot 9.000.

Vlag

Bataafse Republiek 19 januari 1795, bepalend voor de latere zelfstandigheid van Malden.

Ansichtkaart oude kerk Malden Prachtige ansichtkaart met groeten uit Malden met de oude kerk en pastorie, gemaakt voor de Tweede Wereldoorlog.