WYDARZENIE KONGRESU | STRÓJ KOCIEWSKI

Pierwszy podcast wprowadzający w tematykę projektu oraz stroju kociewskiego. Zaprezentowano ubiór Małgorzaty Garnysz, który obecnie znajduje się w posiadaniu Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim. Porównano go ze współcześnie funkcjonującym strojem „świetlicowym”. Wspomniano o ważnych dla Kociewia osobach, jak m.in. Antoni Górki, Jan Szulc i Witold Nalepa oraz o książce Longina Malickiego „Kociewska sztuka ludowa”, która jest jedną z najważniejszych publikacji dotyczących regionu. W podcaście pojawiły się prośby o poszukiwanie starych fotografii, na których są elementy dawnego ubioru. Pokrótce podsumowano także, trudny ze względu na epidemię, rok 6. Kongresu Kociewskiego.

Akcja promocyjno - informacyjna w social mediach. Poszukiwania materiałów historycznych i dokumentalnych na rzecz projektu.

Dnia 19 listopada 2020 roku został zorganizowany materiał LIVE z garderoby Starogardzkiego Centrum

Kultury. Dzięki uprzejmości Dyrekcji mieliśmy możliwość zobaczyć tak różnorodne w kolorze stroje z okresu lat 67-80!

Realizacja poszukiwań materiałów dot. stroju

Kociewskiego w ramach projektu pt. STRÓJ

KOCIEWSKI- muzealia, ewolucja i współczesna interpretacja. „Dofinansowano ze środków Ministra

Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu”

Stroje sceniczne Zespołu Pieśni Tańca „KOCIEWIE” przy Zakładowym Domu Kultury POLFA w Starogardzie Gdańskim

Udało nam się ustalić, że w garderobie Starogardzkiego Centrum Kultury nadal znajdują się stroje sprzed około 50 lat. Prawie wszystkie zachowane w doskonałym stanie.

Stroje zaprojektowała

ANNA SMOLANA

Wykonano je na wymiar poszczególnych członków zespołu w zakładach krawieckich „Copia” Warszawa, nasz „Kociewiak” ktoś jeszcze (?). Buty były szyte przez szewca Opery Filharmonii w Gdańsku.

Posłużyły nam one do przedstawienia interpretacji i dokumentacji kostiumu kociewskiego, który jest powszechnie znany.

Dzięki dużej aktywności w social mediach i kontaktu z byłymi członkami Zespołu Pieśni i Tańca KOCIEWIE zebraliśmy bardzo dużo materiału dotyczącego kostiumu Kociewskiego.

WEBINAR #1

26 listopada 2020 roku zrealizowano pierwszy webinar na temat stroju kociewskiego, który odbył się o 17:00 na stronie oficjalnego wydarzenia.

Podczas rozmowy prof. Anna Weronika Brzezińska omówiła, czym jest odzież, ubiór, strój, kostium. Zastanowiliśmy się, czy o współczesnym stroju kociewskim nie powinniśmy jednak mówić „kostium”. Dowiedzieliśmy się, dlaczego m.in. Kociewie jest tak słabo zbadane i opisane pod względem etnograficznym. Omówiono, jakie i ile elementów odzieży z terenu Kociewia znajduje się w zbiorach muzealnych. Jest to rzeczywiście skąpa liczba, głównie elementy bieliźniane, kilka czepców, fartuszków, które znajdują się w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu i Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim. Omówiono materiały archiwalne Józefa Gajka, Longina Malickiego i ks. Władysława Łęgi. Zwrócono uwagę na badania Gajka i jego propozycję stroju ludowego, który z pewnymi uproszczeniami jest dziś powszechnie przyjęty.

Podkreślono, aby zwracać uwagę na zróżnicowanie strojów ze względu na wiek i stan cywilny oraz na rodzaj materiałów, z których współcześnie się szyje stroje.

WEBINAR #2

3 grudnia 2020 roku zrealizowano drugi webinar na temat stroju kociewskiego, który miał odbyć się o 19:00 na stronie oficjalnego wydarzenia. Ze względu na problemy z emisją na żywo, udostępniono całość w formie filmu w szybszym terminie na platformie YouTube.

CZY STRÓJ MOŻE I POWINIEN EWOLUOWAĆ?

JEŻELI TAK, TO W JAKIM KIERUNKU?

GŁÓWNI CZESTNICY WEBINARU:

Kamila Gillmeister

Prof. Maria Pająkowska-Kensik

Teresa Lasowa

Beata Graban

Lech J. Zdrojewski

W rozmowie podkreślono, że ewolucja jest naturalna, żadni naukowcy i badacze nie mogą jej zastopować. Jednym z elementów ewolucji może być także coraz popularniejsze wzornictwo z motywami ludowymi.

W przypadku Kociewia jest to choinka z damskiej kamizelki oraz wzory haftu, głównie według Małgorzaty Garnyszowej i Marii Wespy.

PODCAST #1

STRÓJ KOCIEWSKI CZ.2 - emisja 7 grudnia 2020 roku

Tym razem prof. dr hab. Maria Pająkowska-Kensik opowiada o nazewnictwie i historii stroju kociewskiego

Podczas rozmowy prof. Maria Pająkowska-Kensik zwróciła uwagę na różnie funkcjonujące nazwy tego samego elementu stroju. Jako przykład podała „kaftanik”/”kamizelkę”/”sznurówkę” oraz „spódnicę”/”kiecę”/”halkę”/”podołek” ze stroju kobiecego. Wspomniała o możliwych źródłosłowach nazw gwarowych ubioru na przykładzie „buksów” i „westki” oraz „jupki”.

Zwrócono uwagę na obecny brak zróżnicowania ubioru ze względu na wiek i stan cywilny. Na podstawie rysunków omówiono różnice w takowych ubiorach, głównie mężatek i młodych kobiet oraz dziewczynek.

Przede wszystkim położono nacisk na inne nakrycie głowy: wianki, chustki i czepce. Prof. Pająkowska-Kensik mówiła jak dużą rolę w kształtowaniu świadomości regionalnej odgrywa m.in. strój.

Świadomość może się wyrażać nawet w eksponowaniu jednego elementu związanego z danym regionem. Jako przykład z Kociewia podała choinkę z damskiej kamizelki, która stała się nawet nieoficjalnym logiem Kociewia oraz modraki. Pokrótce omówiła mechanizmy ewolucji na przykładzie stroju łowickiego i haftu kaszubskiego.

Nie można zabronić zmian i ewolucji, rola badacza polega na obserwowaniu, opisywaniu i analizowaniu żywotności zjawisk kulturowych, do których także należy m.in. strój.

LIVE - 10 grudnia 2020 roku

Tym razem dokonano podsumowania zebranych do tej pory informacji na temat stroju - kostiumu kociewskiego.

Poznaliśmy kierunek ewolucji i sposoby upowszechniania przyjętych jego charakterystycznych cech.

PODCZAS TRANSMISJI NA ŻYWO MAMY OKAZJĘ USŁYSZEĆ TAKICH ZNAWCÓW TEMATU JAK:

• Anna Brzezińska

• Teresa Lasowa

• Kamila Gillmeister.

Podczas spotkania wykonywane były rysunki ręką Józefa Olszynki.

Live wraz z dyskusją prowadzili Beata Graban i Lech J. Zdrojewski.

WYWIAD - MATEUSZ SMOLANA

16 grudnia 2020 roku

Rozmowa przeprowadzona z Mateuszem Smolaną w Starogardzkim Centrum Kultury o strojach, które zaprojektowała i uszyła Anna Smolana.

WYWIAD - HENRYKA WYSOCKA, EWA CZUBA

ZACHOWANE STROJE ZESPOŁU

PIEŚNI I TAŃCA KOCIEWIE

Rozmowa przeprowadzona z byłą tancerką zespołu, a także z Panią Ewą Czubą - Asystentką dyrektora ds. edukacji kulturalnej w Starogardzkim Centrum Kultury.

26 lutego 2021 roku

Oficjalna Zapowiedź cyklu 6 spotkań online od 15-26.03.2021 roku.

OBLICZA REGIONALIZMU WE WSPÓŁCZESNEJ SZKOLE. DOBRE PRAKTYKI, INSPIRACJE, MOTYWACJA.”

PLAN KONFERENCJI

⦁ 15.03.2021 Rozpoczęcie konferencji - „Na czym polega urok regionalizmu?” dr hab., prof UKW Maria Pająkowska - Kensik, dr hab., prof. UAM Anna Weronika Brzezińska i inni goście. Prowadzenie: Beata Graban, Michał Kargul, Lech J. Zdrojewski

⦁ 17.03.2021 „Grywalizacja w edukacji regionalnej” - dr Beata Kapela-Bagińska.

19.03.2021 „Dobre praktyki w edukacji regionalnej na poziomie szkoły podstawowej” - Aleksandra Miczek, „Podania i legendy kociewskie w wersjach filmowych” - Lucyna Bielińska-Sytek

⦁ 22.03.2021 „Edukacja regionalna w szkole średniej” - Beata Graban, „Regionalizm okiem historyka” - dr Michał Kargul, „Atrakcyjne edukacyjnie miejsca na Kociewiu” - Dorota Piechowska

⦁ 24.03.2021 „Mój świat wartości, czyli rutyny i postawy myślenia krytycznego na języku polskim i zajęciach wychowawczych” - Justyna Wołoszyk - Brzezińska

⦁ 26.03.2021 Zakończenie konferencji. „O roli grup rekonstrukcyjnych w edukacji historycznej i regionalnej” - kasztelan gniewski Jarosław Struczyński i Magdalena Cholewa z Grodziska Owidz. Prezentacja wydawnictw kongresowych, linki i rekomendacje ciekawych edukacyjnie miejsc, linki do programów „Dycht Kociewie”, izby regionalne, skanseny itp.

tylko dla nauczycieli, instruktorów w domach kultury i placówkach oświatowych oraz bibliotekarzy zostało przygotowanych i wysłanych do uczestników, którzy brali udział w webinariach przynajmniej 4 razy.

Można odnieść wrażenie, że zapał do krzewienia edukacji regionalnej na Kociewiu ostatnimi czasy nieco zmalał. Oczywiście są miejsca, gdzie prężnie działają regionaliści nie słabną w wysiłku, aby dziedzictwo kulturowe tej ziemi było przekazywane. Niestety, kolejne podstwy programowe kształcenia ogólnego - choć bardzo bogate w treści, zawierają coraz mniej tych o charakterze stricte regionalnym. W związku tym uznaliśmy, że przy okazji trwania 6. Kongresu Kociewskiego organizacja konferencji dla nauczycieli regionalistów będzie zadaniem priorytetowym. Choć początkowo pandemia pokrzyżowała nasze plany, to jednak nie poddaliśmy się - jak to nauczyciele!- dostosowaliśmy konferencję do panujących warunków. Tak więc spotkania odbywały się on-line od 15. do 26. marca 2021r. Udało nam się nawiązać współpracę z wieloma wyjątkowymi osobami, które chętnie dzieliły się swoim doświadczeniem nie tylko w dziedzinie edukacji regionalnej. Mimo reżimu sanitarnego znaleźliśmy spsób, by podczas webinarów bezpiecznie gościć całkiem liczne grono prelegentów. A odbiorców było sporo. Początkowo sądziliśmy, że uczestnikami będą nauczyciele różnych przedmiotów w różnym stopniu zaangażoewani w regionalizm. Okazało się, że temat zainteresował przedstawicieli rozlicznych profesji środowisk, dlatego otworzyliśmy nasze wirtualne podwoje dla wszystkich miłośników Kociewia. Było to dość liczne grono, bo w sumie odnotowaliśmy około 100 uczestników Część z nich wzięła udział we wszystkich sześciu spotkaniach. Dla najwierniejszych uczestników przygotowaliśmy rozesłaliśmy ponad 60 pakietów edukacyjnych zawierających m.in. takie publikacje:

„Vademecum kociewskie”, cz. 1. L.J. Zdrojewski, K. Gillmeister, T. Jędrysiak „Dziedzictwo kulturowe Kociewia”, cz. 2. red. L.J. Zdrojewski, B. Graban „O tożsamości regionalnej Kociewia” R. Landowski „Na ziemi łagodnej. Dawno jeszcze dawniej na Kociewiu 139 gawęd i opowieści”

A. Lubiński „Czas kowalem losu człowieka” T. Graban „Zamknięty świat” „Zakręcona rzeka pełna wrażeń. Osobliwości atrakcje turystyczne brzegów rzeki Wierzycy” film pt. „Kamień” zrealizowany przez Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych „All Art” inne. kliknij aby zobaczyć pilota

A jak wyglądał nasz program? Oto skrót.

15.03.2021 Rozpoczęcie konferencji „Na czym polega urok regionalizmu?” dr hab., prof. UKW Maria Pająkowska-Kensik, dr hab., prof. UAM Anna Weronika Brzezińska i inni goście. Prowadzenie: Beata Graban, Michał Kargul, Lech J. Zdrojewski

22.03.2021 „Edukacja regionalna w szkole średniej” Beata Graban, polonistka regionalistka, „Regionalizm okiem historyka” - dr Michał Kargul, historyk, znawca regionu, „Atrakcyjne edukacyjnie miejsca na Kociewiu” - Dorota Piechowska, regionalistka, aktywna entuzjastka Kociewia.

17.03.2021 „Grywalizacja w edukacji regionalnej” dr Beata Kapela-Bagińska, wykładowczyni z Uniwersytetu Gdańskiego, specjalistka w zakresie dydaktyki, psycholingwistyki oraz metodyki pracy w szkole, autorka podręczników do języka polskiego.

24.03.2021 „Mój świat wartości, czyli rutyny postawy myślenia krytycznego na języku polskim zajęciach wychowawczych” Justyna Wołoszyk-Brzezińska, polonistka, Certyfikowana Trenerka Myślenia Krytycznego, członkini sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli pracujących kreatywnie KRET (Kreatywny Rozwój Edukacji Twórczej) w CEN.

19.03.2021 „Dobre praktyki w edukacji regionalnej na poziomie szkoły podstawowej” - Aleksandra Miczek, polonistka i regionalistka, „Podania legendy kociewskie w wersjach filmowych” Lucyna Bielińska-Sytek, polonistka kulturoznawczyni.

26.03.2021 Zakończenie konferencji. „O roli grup rekonstrukcyjnych w edukacji historycznej regionalnej” kasztelan gniewski Jarosław Struczyński Magdalena Cholewa z Grodziska Owidz.

Aktywne prowadzenie kampanii informacyjnej w socialmediach na głównych kanałach Kongresu Kociewskiego.

Na oficjalnej stronie YouTube zamieszczono wszystkie 6 webinariów z Konferencji dla Nauczycieli

Regionalistów realizowanych w ramach 6. Kongresu Kociewskiego. Całość została zgrabnie opisana oraz ujęta w podsumowującym eBOOK’u, który jest dostępny w cyfrowej bibliotece ISSUU.