50
RAMON PARADA
Espainiako Zuzenbideari dagokionez, 1931ko Konstituzioak ere beraiek onartu zituen eta, doktrinarik jakintsuenak (SALAS) dekretuon erabilera zentzunez kritikatu duen arren, Konstituzioaren 86. artikulura bildu dira oso era murriztailean. Izan ere, Gobernuak «aparteko eta presazko beharrizan kasua» dela uste izatea da dekretulegea erabili ahal izateko lehen baldintza; bigarrenik, beharrezkoa da dekretulegeak ezarri nahi duen arauketak «Estatuko oinarrizko erakundeen antolaketa, I. tituluan araututako hiritarren eskubide, eginbehar zein askatasunak, autonomi erkidegoen eraentza eta guztien hauteskunde eskubidea» ez ukitzea; azkenik, Diputatuen Kongresuak berretsi egin beharko du (Senatuak esku hartu gabe): «dekretulegeak berehala eztabaidatu, eta eurei buruzko osoko bozketa egin beharko da Diputatuen Kongresuan (bilduta ez badago, horretarako deialdia egingo da), aldarrikatu eta hurrengo hogeita hamar egunetan. Kongresuak berronesteaz edo indargabetzeaz duen iritzia eman beharko du epe horretan eta araudiak prozedura berezi eta sumarioa ezarriko du horretarako». Autonomi erkidegoetako gobernuek, hala ere, ezin dezakete erabili dekretulegeen formula (ASTARLOA).
B) Legegintzazko dekretuak: testu artikulatuak eta testu bateginak Gobernuari lege lerruneko arauak onesteko aukera ematen dion bigarren teknika legegintzazko dekretuena da, Konstituzioaren 85. artikuluak izendatzen dituen bezala («eskuordetutako legegintza duten Gobernuaren xedapenek legegintzazko dekretuen izena hartuko dute»). Jakina, Gobernuaren dekretuak araudi hutsak izateaz gain lege balio zein indarra ere edukitzeko, beharrezkoa da Parlamentuaren aurretiazko agindu zehatza. Agindu hori eskuordetza edo eskuespen legeak deitutakoen bitartez egiten da, eta berez araudi hutsa baino ez dena lege bihurtzeko aukera ematen du. Horrela, Parlamentuak Gobernuari ahalmena eskuordetuko dio oinarrilege batek dituen printzipioak lege indarrez garatzeko (testu artikulatuak); bestela, eskuespena emango dio beste hainbat legeren edukia testu bakarrean batzeko (testu bateginak). Eskuordetzaren beharkizunei dagokienez, Konstituzioaren 82 eta 83. artikuluek hauexek ezartzen dituzte: 1. Parlamentuaren ordezkaritza oinarrilege baten bidez egin beharko da testu artikulatuak egiteko denean, edota eskuespen lege arrunt baten bidez, testu batzuk bakar batean batu behar direnean. Ordezkaritza hori Gobernuari eman beharko zaio eta ezin izango zaio beste inori berriro eskuordetu. 2. Eskuordetza Gorteek zehazten duten edozein gairi buruz izan daiteke, lege organiko batek arautu behar dituenak salbu. Eskuordetzak oinarrilegea