ere, erregela orokorra salbuespen bihurtzen da, mortis causa xedapenak direnean (KZren 687. artikulua, testamentuaren arloan). Garrantzizkoa da kostu bidezko eta dohaineko egintzen arteko bereizketa ere: lehenengoek adierazten dute subjektuak ondare izaera duen abantaila lagatzen duela, horren ordez ondarezkoa den ordaina jasotzeko (esaterako, salerosketa, gauza eta prezioa elkartrukatzen baitira); bigarrenek, aldiz, adierazten dute subjektua pobretu egiten dela, bestea aberasten den bitartean (esaterako, dohaintza, dohaintzan emandako ondasuna ondare batetik bestera baitoa, eta baliokiderik ez baitago). Kostu bidezko egintzak, gainera, egintza konmutatibo eta ausazkoetan azpisailkatzen dira: konmutatiboetan ordaina aldez aurretik finkatzen da, eta, Zuzenbidearen ikuspuntutik, alde biek eska dezakete edozein unetan (hala nola, salmentaren prezioa eta saldutako gauza); bigarrenetan, ordea, ausaren arabera dago prestazio horietako bat betetzea (ausa euskaraz eta aleas latinez), joko edo apustuetan gertatzen den moduan. Antolamendu juridikoaren azterketak adierazten duenez, dohaineko egintzetarako betebeharrak estutasun handiagoz arautzen dira, kostu bidezko egintzetakoak baino; nolabait esateko, estutasun hori sarri askotan estukeria bihurtzen da. Azken buruan, alde bakarreko, alde biko eta alde anitzeko egintzak bereiziko ditugu. Alde bakarrekoetan, borondate aitorpena alderdi batek bakarrik egiten du, eta aitorpen horrek ondore juridikoak ditu beste barik (adibidez, eskubideei uko egitea, jadanik ezagutzen duguna); alde biko egintzek, berriz, ondoreak sortuko dituzte, bi alderdien borondatez bete badira bakarrik (esaterako, kontratua); alde anitzeko egintzak, bukatzeko, alderdi bi baino gehiagoren borondateak sortzen ditu (besteak beste, sozietate anonimoa, erregela orokorra baita gutxienez hiru bazkideren borondatea behar dela).
BIBLIOGRAFIA ALBALADEJO: El negocio jurídico, Bartzelona, 1958; ID.: «El hecho jurídico», Revista de la facultad de Derecho de la Universidad de Oviedo, 1953, 347. or. eta ondorengoak; ALFARO ÁGUILA REAL: «Autonomía privada y derechos fundamentales», ADC, 1993, 57. orrialdetik 122.erakoak; AMORÓS GUARDIOLA: «Las limitaciones de la voluntad según el pensamiento de Federico de Castro», ADC, 1983, 1129. or. eta ondorengoak; BASSOLS COMA, M.: Constitución y sistema económico, Madril, 1985; BETTI: «Atti giuridici», sarrera, in Novissimo Digesto Italiano, I, 2. liburukia, Torino, 1958, 1504. or. eta ondorengoak; I D.: Teoria generale del negozio giuridico, Torino, 1967; CARIOTA FERRARA: El negocio jurídico, gazt. itzul. ALBALADEJO, Madril, 1956; CANO TELLO: «El derecho civil, cauce y límite de la autonomía privada», RCDI, 1979, 787. or. eta ondorengoak; CASTRILLO: «Autonomía y heteronomía de la voluntad en los contratos», ADC, 1949, 565. or. eta ondorengoak; DE CASTRO Y BRAVO: El negocio jurídico, Madril, 1971; ID.: «Las condiciones generales de los contratos y la eficacia de las leyes», ADC, 1961, 295. or. eta ondorengoak; I D.: «Notas sobre las limitaciones intrínsecas a la autonomía de la voluntad», ADC, 1982, 987. or. eta ondorengoak; «De nuevo sobre el error en el consentimiento», ADC, 1988, 403. or. eta ondorengoak; CARCABA FERNÁNDEZ: La simulación en los negocios jurídicos, Bartzelona, 1986; COSSÍO Y CORRAL: El dolo en el derecho civil, Madril, 1955; ID.: «Dolo y captación en las disposiciones testamentarias», ADC, 1962, 277. or. eta ondorengoak; CRUZ VILLALÓN, P.: «Derechos fundamentales y derecho privado», in Academia sevillana del Notariado, 1988, 99. or. eta ondorengoak; ESPÍN CÁNOVAS: «Los límites de la autonomía de la voluntad en el derecho privado», AUM, 1954; ESPINAR: «Líneas de orientación para una concepción del negocio jurídico», RGLJ, 1963, 819. or. eta ondorengoak; DÍEZ-PICAZO: «Los llamados contratos forzosos», ADC, 1956, 85. or. eta ondorengoak; DORAL: La noción de orden público en el derecho civil español, Iruñea, 1967; DORAL eta DEL ARCO: El negocio jurídico, Madril, 1982; FERRI: La autonomía privada, gazt. itzul., Madril, 1969; GARCÍA AMIGO: «La integración del negocio jurídico», RDN, 1980, 117. or. eta ondorengoak; LIPARI: Autonomia privata e testamento, Milan, 1970; MARÍN PÉREZ: «La crisis del contrato», RGLJ, 1964, 669. or. eta ondorengoak; DE LOS MOZOS: El negocio jurídico, Madril, 1987; NAVARRO: «Limitaciones del principio de autonomía de la voluntad», RGD, 1946, 482. or. eta ondorengoak; PUIG BRUTAU: «Actos jurídicos y actos ilícitos», NEJ, II, Bartzelona, 1950, 327. or. eta ondorengoak; ROCA SASTRE eta PUIG BRUTAU: «Función de la voluntad en la creación del negocio jurídico», in Estudios de derecho privado, I. liburukia, Madril, 1948, 1. orrialdea; ROMANO (Santi), «Atti e negozi giuridici», in Frammenti di un dizionario giuridico, Milan, 1947, 3. or. eta ondorengoak; SANTORO-PASSARELLI: «Atto giuridico», sarrera, in Enciclopedia del diritto, IV, Torino, 1959, 203. or. eta ondorengoak; STOLFI: Teoría del negocio jurídico, itzul. y idatz. SANTOS BRIZ, Madril, 1960.
Hogeita bosgarren gaia ORDEZKAPENA