heriotza adierazpenak eragiten dituzte, Erregistro Zibilaren barruan, hainbat idazkun, inskripzio, idatzohar eta bazterreko ohar; batzuetan, jaiotzaz arduratzen den 1. atalean eta, beste batzuetan, tutoretzaz eta legezko ordezkapenez arduratzen den 4. atalean. BIBLIOGRAFIA BERCOVITZ, R: Derecho de la persona, Madril, 1976; BONET RAMOS, F.: «Comentario a los artículos 193 y sigs.», in MANRESA, J.M. : Comentarios al Código Civil Español, II, 7. argitaraldia, Madril, 1957, 214. or. eta ondorengoak; CABANILLAS SÁNCHEZ, A.: «Comentario a los artículos 193 y sigs. C.C.», in Comentario al Código Civil (Ministerio de Justicia), I, Madril, 1991, 617. or. eta ondorengoak; CORRAL TALCIANI, H.: La declaración de fallecimiento, Madril, 1991; DE CASTRO, F.: Derecho Civil de España, II (Derecho de la persona), Madril, 1952; DÍEZ DEL CORRAL, J: «Comentario al artículo 198 C.C.», in Comentario al Código Civil (Ministerio de Justicia), I, Madril, 1991, 624. or. eta ondorengoak; DÍEZ-PICAZO eta GULLÓN: Sistema de Derecho Civil, 7. argitaraldia, berrinprimatzea, Madril, 1990; LACRUZ in LACRUZ eta beste batzuk: Elementos de Derecho Civil I (Parte General), 2. liburukia (Personas), Bartzelona, 1990; MONTÉS, V. L.: «Comentario al artículo 85 C.C.», in Comentario al Código Civil (Ministerio de Justicia), I, Madril, 1991, 342. or. eta ondorengoak; OGAYART, T.: «Comentario a los artículos 181 a 198 C.C.», in Comentarios al Código Civil y Compilaciones Forales, zuz. M. ALBALADEJO, IV, 2. argitaraldia, Madril, 1985; ORTEGA LORCA in SCAEVOLA: Código Civil III, 5. argitaraldia, Madril, 1942, 743. or. eta ondorengoak; PUIG FERRIOL, L. in PUIG BRUTAU: Fundamentos de Derecho Civil I1, Bartzelona, 1979, 187. or. eta ondorengoak; ROCA I TRÍAS, E.: «Comentario a los artículos 29 y sigs. del Código Civil», in Comentario al Código Civil (Ministerio de Justicia), I, Madril, 1991, 223. or. eta ondorengoak; SERRANO, I.: La ausencia en el Derecho Español, Madril, 1943.
Hamazazpigarren gaia PERTSONAREN GAITASUNA ETA EGOERAK Laburpena: §40. Pertsona eta gaitasuna.— 112. Pertsona eta gaitasuna.— 113. Gaitasun juridikoa eta jarduteko gaitasuna.— 114. Ezgaitasuna eta debekua.— §41. Pertsonaren egoerak.— 115. Esangura historikoa.— 116. Kontzeptua, motak eta ezaugarriak.— 117. Araubidea.— 118. Familia-egoerak: A) Ezkontza egoera zibilen oinarri gisa; B) Semealabatasuna egoera zibilen iturri gisa.
§40. PERTSONA ETA GAITASUNA 112. Pertsona eta gaitasuna Lehen hurbilketa batean gaiari helduz, gaitasuna hauxe dela esan dezakegu: jarduera juridikoaren subjektua izateko antolamendu juridikoak aitortzen duen egokitasuna edo gaitasuna, alegia, arau juridikoen jasotzailea izateko eta legegileak babesten dituen interesen titular izateko egokitasuna. Hurrengo atalean egingo diren zehaztasunez gain, ondokoa ezberdindu daiteke: alde batetik, gaitasun juridikoa, hots, pertsona orok eskubideen eta eginbeharren titularra izateko duen egokitasuna; eta, bestetik, jarduteko gaitasuna, hau da, Zuzenbidearen munduan pertsonak bere kabuz jarduteko duen aukera. Gaitasun juridikoari dagokionez, gizaki orok halakoa duela esaten da; jarduteko gaitasuna izateko, aldiz, inguruabar edo baldintza zehatzak bete beharko dira, adibidez, adin zehatza izatea. Aurrean esandakoaren arabera, gaitasuna eta pertsonatzat jotzea batera doaz, gaitasuna legegileak pertsonari aitortzen dion tasuna da, zertarako eta pertsonak sistema juridikoan bere protagonismoa hartu ahal izateko. Horregatik, nahiz eta guztiz berdinak izan ez, kontzeptu bien arteko antzeko identifikazioa aldarrika daiteke, Zuzenbidearen subjektuak pertsonak bakarbakarrik izan baitaitezke, eta, subjektu izatera iritsi ahal izateko, gutxienez, gaitasun juridikoa eduki behar dute.
Gaur egun, Espainiako kulturaren barruan, gizaki oro pertsona izatea berezkoa iruditzen zaigu, eta, beraz, berezko deritzogu gizakiak antolamendu juridikoak jasotako eskubideen subjektu izateari, bai eta berari arauen ondoreak egotzi ahal izateko gaitasun juridikoa edukitzeari ere. Horren harira, pertsonak Zuzenbidearen munduan jarduteko duen askatasuna jarduteko gaitasunarekin parekatzen da; jarduteko askatasun hori mugatu ahal izango da, erantzukizunez egikaritzeko beharrezkoa den berezko gaitasunik ez duenean bakarrik, norberaren interesen aldeko defentsaren ikuspuntutik. Baina hori