414
RAMÓN PARADA
Eraldaketa hori uztailaren 28ko 23/1988 Legearen bidez egin zen, hau da, Funtzio Publikoaren Eraldaketa Aldatzeari buruzko Legea erabilita. Lege ho rrek, geroago ikusiko dugun moduan, funtzionarioei nahiz lankontratuko langileei zegozkien lanpostuak zehaztu zituen; horretara, zehaztasun horietan oinarriturik eta oposizioak erabiliz, herri administrazioek langile ugari fun tzionario bihurtu zituzten. Oposizio horietan merezimendutzat hartu zen lankontratupean betetako lanaldia (hamabosgarren xedapen iragankorra). Funtzio Publikoaren Eraldaketa Aldatzeari buruzko Legea zutziarakotasuna gutxitzen ahalegindu zen; egineginean ere, izendapen askeko lanpostuak zehaztean sortzen zen erabateko zuhurtziarakotasun hori. 1984ko Legearen arabera, lanpostu zerrendetan zehaztu behar ziren izendapen askeko lanpos tuak. Baina, 1988ko Legeak alde hori eraldatu, eta izendapen askearen sis tema erreserbatu zuen lanpostu garrantzitsuenak (zuzendaritzakoak) horni tzeko. Dena den, beste zenbait lanpostutan ere izendapen askea erabil zite keen, baldin eta, lanpostuon izaera kontutan izanda, sistema hori aukeratzen bazen. Horrela, Administrazioburua nahiz funtzionario taldeak modu poli tikoan kontrolatzea lortu zen. 1984ko Legearen bigarren eraldaketa, ostera, abenduaren 29ko 22/1993 Legeak egin du (Zerga neurriei, funtzio publikoaren eraentza juridikoaren eraldaketari zein langabeziagatiko babesari buruzkoak). Lege hori krisialdi larrian onetsi zen, eta honakoa zuen helburu: herri administrazioen plantila ko langile zein funtzionarioen kopurua gutxitzen ahalegintzea. Xede hori age rian ez uzteko, Legearen zioen azalpenak aipamen orokor hauek erabili ditu: administrazio antolaketak arrazionalizatu eta egokitu behar dira; azkartasuna eta eragingarritasuna bilatu behar dira; eta, azkenik, langileen kostuak opti mizatzeko ahalegina egin behar da. Hariari segiz, eraldaketaren ardatz nagu siak hauexek dira: enplegu planak, plantilako langile nahiz funtzionarioak berreratxikitzeko bideak eta funtzionario harremanei buruzko arauketa berria. Neurri horiek guztiak direla bide, funtzionarioei lanpostua ken dakieke, fun tzionario horiek lekuz alda daitezke euren gogoaren kontra edota, atzenean, derrigorrezko eszendentzia egoeran utz daitezke. Egoera hori, salvata distan cia, XIX. mendeko utziliar egoeren antzekoa da: funtzionarioari lanpostua kentzeaz gain, bizirik irauteko moduko pentsioa besterik ez zaio ordaintzen; bestela esateko, oinarrizko ordainsariak baino ez zaizkio ematen. Amaitzeko, arestian ikusitako lege horrek «salbuespeneko eraentza» sortu zuen funtzio publikoari buruzko zuzenbidearen eremuan; edozelan ere, enplegu planak direlaeta eraentza hori aplikatu gabe gera daiteke.
5. ENPLEGU PUBLIKO MOTAK