FUNTZIO PUBLIKOAREN SISTEMAK
399
ri buruz egiten dituen kalifikazioek; kalifikazio horiek, bestalde, funtzionario ari jakinarazi behar zaizkio. Halaber, 1979az geroztik, funtzionarioek epe bat bete behar dute proba modura (urtebete, gehienez jota), lanpostu berrirako gaitasuna dutela frogatzeko. Azken berme gisa, igoera arloko edozein admi nistrazio erabakitan, langileen ordezkariek esan beharrekoa entzun behar da. Agente publikoek, ordea, ez dute funtzionarioen moduko igoera eskubide rik, agente horiek lanpostu zehatz bat betetzeko hautatuak izan direlako, eta ez kidego hierarkizatu batean sartzeko. Horren ondorioz, agente publikoek eu ren lanbide egoera hobetzeko duten modu bakarra da enplegu hobe baterako beste hautespen batera aurkeztea. Hala ere, onartzen da hitzarmen kolektiboek ondokoa ahalbideratzea: Administrazioak enplegaturen bat goragoko lanpos tuan jartzea proba modura; langileak lanpostu horretako betekizunak baditu, birsailkapen bat egin eta lanpostu horretan uzten da enplegatu hori. Gaiari buru emateko, Alemaniako funtzio publikoaren azken berezitasuna diziplina eraentzaren antolaketa da, antolaketa hori erdijurisdikzionalizatua baita. Diziplina eraentza hori gauzatzeko, Justizi Ministerioan fiskala eta pro kuradore erakundeak sortu dira, eta horiek diziplina prozedurak abiarazteko ahalmena dute. Ondoren, prozedura hori funtzionario batek instruitu eta dizi plina batzordeak ebatziko du (batzordeburua magistratua da, eta bi funtzio nariok laguntzen diote magistratuari). Azkenik, batzordearen erabakien aur kako gorajotze errekurtsoa Diziplina Auzitegi Federalean jartzen da.
B) Italiako sistema: negoziazio kolektiboa funtzio publikoan Italian, funtzio publikoaren sistema (herri horretako beste administrazio erakunde askoren antzera) zuzenean oinarritu da Frantziako ereduan. Guztia rekin ere, ez da hori Italiako sistema aipatzearen arrazoia; ikertu nahi duguna da Italian sortu den fenomeno nabaria, hots, funtzio publikoa laboraliza tzearen fenomenoa. Fenomeno hori ez zen Alemanian bezala gertatu: Italian, herri administrazioetako enplegatuak ez ziren banatu bi taldetan, hau da, ez zen egin funtzionarioen eta langileen arteko bereizketa hori. Aitzitik, labora lizazioa beste bide batetik etorri zen: Lan zuzenbideko ohiko erakundeetako bat —negoziazio kolektiboa— karrera funtzionarioei aplikatzetik, hain zuzen (382/1975 zenbakidun Legea, eta Enplegu Publikoari buruzko 1983ko mar txoaren 29ko Lege Markoa, 1985eko abuztuaren 8ko Legeak eraldatutakoa). Dena dela, gai batzuk negoziazio kolektiboari eratxikitzeko, Konstitu zioaren 97. artikuluak ezarritako lege erreserbaren eragozpena gainditu behar zen. Artikulu horrek funtzio publiko osoaren gain ezarri zuen lege erreserba, eta arlo horretako zenbait eduki negoziazio kolektiboaren bidez arautzea oz topatu zuen («administrazio organoak lege baten bidez antolatzen dira,