TOKI KORPORAZIOEN ESKUMENA ETA ERAENTZA
205
ta arrunta egin ahal izango dute, beti ere, estatutuetan eta autonomi erkide goko legerian ezarritakoaren arabera». Kudeaketa arrunt hori legean derrigorrezkotzat arautu da (eskuordetza, haatik, borondatezkoa da). Gainera, arazo ugari sortarazi ditu. Hasteko, bere konstituziotasunaren arazoa dugu: egineginean ere, nekez batera daitezke au tonomi printzipioa eta autonomi erkidegoek duten aukera probintzietako bu rokrazi aparatuez nahitaez jabetzeko. Jabetze horren helburua hauxe da: auto nomi erkidegoen egile itsuitsu bihurtzea burokraziaren aparatuok. Bide ho rrek aurreko formula bat errepikatzea ekarriko luke, hain zuzen ere, Estatuak udalerrietako soldadutza negoziatuen bidez hauta egiteko erabili zuen formula errepikatzea. Formula hori bere garaian guztiz eragingarria izan zen, Estatua ren eta udalerriaren arteko harremanak ez zirelako administrazio independen teen arteko harremanak bezalakoak; alderantziz, lotura estu asko zeuden Es tatuaren eta udalerrien artean, baina gaur egun ez dago halako loturarik. Era berean, ez da batere erraza jakitea kudeaketa arruntaren kasuan nola ko erantzuna eman behar zaien eskuordetzaren inguruan azterturiko arazoei, hau da, ez da argitu ondokoa: jardueraren kostuei aurre egitea nori dagokion, probintziak autonomi erkidegoaren eskumenak gauzatzean norainoko menpe kotasuna duen eta, batez ere, derrigorrezko kudeaketa hori egin nahi ez iza tearen edota txarto egitearen ondorioak zeintzuk diren.
3. ESTATUAREN BABESETIK GATAZKEN JUDIZIALIZAZIORA IGAROTZEA Aurrerago esan bezala, toki erakundeen autonomia ez dago erakunde ho riei eratxikitako eskumenen menpe edo emandako diru baliabideen menpe ba karrik; horrez gain, eskumen horiek egikaritzeko toki erakundeek duten inde pendentzi maila ere kontutan hartzekoa da, Estatu zein gainerako lurralde ko lektibitateei dagokienez duten independentzi maila, hain zuzen. Horretara, kontrol eta babesak oso gogorrak badira, autonomia desagertu egingo da; al diz, goragoko lurralde erakundeek ezin badituzte toki erakundeak kontrolatu, toki kantonalismoaren arriskuak agertuko dira. Horrenbestez, iragan hurbi leko eta gaur egungo legerian arazo horri eman zaizkion konponbideak azter tertuko ditugu jarraian. A) Estatu liberalak toki erakundeei egindako kontrola Frantziako eredua imitatuz Espainian eratu zen Estatu liberal eta zentra listan, toki erakundeen eta Estatuaren arteko harremanak zinezko menpekota sunean oinarritu ziren; beste hitzez esanik, lehenengoak bigarrenaren men