Hafnor Dahl [ %F?I
MATEMATIKK FOR BARNETRINNET
NYNORSK
2B GRUNNBOK
Hanne Hafnor Dahl • May-Else Nohr
Matematikk for barnetrinnet
2B GRUNNBOK
Nynorsk
Sofia
Emil
Tuva
Filip
Liam
Ingrid
© CAPPELEN DAMM AS, 2014 Føresegnene i åndsverklova gjeld for materialet i denne publikasjonen. Utan særskilt avtale med Cappelen Damm AS er all eksemplarframstilling og tilgjengeleggjering berre tillate så langt det har heimel i lov eller avtale med Kopinor, interesseorgan for rettshavarar til åndsverk. Bruk som er i strid med lov eller avtale, kan føre til erstatningsansvar og inndraging, og kan straffast med bøter eller fengsel. Radius følgjer dei reviderte læreplanane av 2013 for Kunnskapsløftet i faget matematikk, dekkjer alle måla i læreplanane og er laga til bruk på barnetrinnet i grunnskulen. Illustratør: Eivind Gulliksen Omslagsdesign: Tank Omslagsillustrasjon: Eivind Gulliksen Grafisk formgiving: Cappelen Damm Ombrekking: AIT Oslo AS Forlagsredaktør: Guro Marie Jørgensen Trykk og ferdiggjering: Livonia Print SIA, Latvia 2014 Utgåve 1 Opplag 1 ISBN 978-82-02-40446-8 www.radius.cdu.no.no www.cdu.no
Til dykk heime
Velkommen til Radius! Radius har som mål at barnet ditt skal utvikle ein heilskapleg matematisk kompetanse, som inkluderer: • ei god omgrepsforståing, og å kunne • utvikle fleksible reknestrategiar • resonnere og kommunisere • løyse samansette matematiske problem
Mål I starten av kvart kapittel finn du mål for kva barnet ditt skal lære i kapittelet. På den siste sida i kvart kapittel skal barnet sjølv vurdere måloppnåinga si. Her får også de heime ei oversikt over om barnet har nådd måla for kapittelet eller ikkje.
Samtalebilete Kvart kapittel og kvart delkapittel blir innleidd med eit bilete som er meint som utgangspunkt for samtale og refleksjon over det barna skal lære.
Samanoppgåver Kvart kapittel inneheld nokre oppgåver som er merkte med «Saman». Desse oppgåvene er tekstoppgåver eller problemløysingsoppgåver der barna kan diskutere og samarbeide med kvarandre. For å løyse dei kan det vere ei hjelp å teikne eller skrive i kladdeboka. Snakk gjerne med barnet ditt om korleis dei kan løysast. Det vil gi deg ein ekstra peikepinn om korleis barnet ditt tenkjer.
Differensierte oppgåver Kvart kapittel har oppgåver med forskjellig abstraksjonsnivå, høvesvis Øve 1 og Øve 2. Øve 1 inneheld oppgåver med visuell støtte. Oppgåvene i Øve 2 har anten ei meir abstrakt visualisering eller er heilt utan visuell støtte.
Aktivitetar Kvart kapittel blir avslutta med ein aktivitet eller eit spel der barna skal jobbe to eller fleire saman og som er knytt til det matematiske innhaldet i kapittelet som høyrer til. Slik erfaring – med denne typen aktivitetar og spel – har mykje å seie for den matematiske utviklinga til elevane. Spel gjerne fleire spel med barnet ditt heime!
Lykke til! Hanne Hafnor Dahl May-Else Nohr
Velkommen til Radius!
3
Innhald Kapittel 7 Tala til 100
Kapittel 9 6
Tala til 100 . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 Partal og oddetal. . . . . . . . . . . 12 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Tala til 100 i rekkjefølgje . . . . . 18 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Tiarar og einarar . . . . . . . . . . . 26 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Øve 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Tiarar og einarar på tom tallinje . . . . . . . . . . . . . . . 30 Rekne med tiarar . . . . . . . . . . . 32 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Sant eller usant? . . . . . . . . . . . 37 Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . . 37
Tosifra og einsifra tal Addere tosifra og einsifra tal . . . . . . . . . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Subtrahere einsifra tal frå tosifra. . . . . . . . . . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Addere med tiarvenner . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Subtrahere med tiarvenner . . . Addere og subtrahere via tiar . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sant eller usant? . . . . . . . . . . . Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . .
54 56 58 59 60 62 63 64 66 67 68 70 72 74 76 77 77
Kapittel 10 Kapittel 8 Statistikk Lese av søylediagram . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lage tabell og søylediagram . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sant eller usant? . . . . . . . . . . . Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . .
4
Innhald
Tosifra tal 38 40 42 43 44 48 50 52 53 53
Addere tosifra tal utan tiarovergang . . . . . . . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Subtrahere tosifra tal utan tiarovergang . . . . . . . . . . . . . Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rekne addisjon på tom tallinje Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
78 80 82 83 84 86 87 88 90 91
Rekne subtraksjon på tom tallinje . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Addere tosifra tal med tiarovergang . . . . . . . . . . . . . 96 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Subtrahere tosifra tal med tiarovergang . . . . . . . . . . . . 100 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Dobling og halvering . . . . . . . 104 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Sant eller usant? . . . . . . . . . . 109 Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . 109
Kapittel 11 Klokka og årstidene
110
Heile og halve timar på klokka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Månadene og årstidene . . . . . 116 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121 Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 Sant eller usant? . . . . . . . . . . 123 Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . 123
Innhald
Kapittel 12 Måling
124
Samanlikne lengder og høgder . . . . . . . . . . . . . . .126 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Måle lengder . . . . . . . . . . . . . 130 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133 Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 Sant eller usant? . . . . . . . . . . .135 Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . .135
Kapittel 13 Tekstoppgåver
136
Tekstoppgåver med addisjon . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 Tekstoppgåver med subtraksjon . . . . . . . . . . . . . 142 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Rekne meir med 100 kroner og 50 kroner . . . . . . . . . . . . 146 Øve 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Øve 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Aktivitet . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Sant eller usant? . . . . . . . . . . .151 Kan du dette? . . . . . . . . . . . . . .151
5
Kapittel 7
Tala til 100
Mål I dette kapittelet skal du lære • å lese og skrive tala til 100 • forskjellen på partal og oddetal • tala til 100 i rekkjefølgje • å rekne med tiarar og einarar • å rekne på tom tallinje
Spørsmål • Kor langt er det til tigrane? • Kor mange kroner kostar det å ri ein runde? • Kor mange kroner kostar 1 vaksenbillett og 1 barnebillett til saman?
SAMTALE
Tala til 100 Kor mange er 100? Kor mange tiarar er det i 100?
Er det fleire enn 100 elevar på skulen din?
Sjå på kulene. Fullfør setningane. Kor mange raude kuler er det?
8
Det er ____ gule kuler.
Det er ____ brune kuler.
Det er ____ grøne kuler.
Det er ____ kuler til saman.
Kapittel 7
Tala til 100
Skriv tala som manglar.
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
____ ____ ____ ____
31 32 33
____ ____
41 42 43 44
36 37 38
____ ____
47 48
____ ____ ____
50
____ ____
53 54 55 56 57 58 59 60
61 62
____ ____
____ ____ ____
65 66 67
74 75 76 77
81 82 83 84 85 91 92 SAMAN
26 27 28 29 30
____ ____
____ ____
70
____ ____ ____
____ ____ ____ ____ ____
95 96 97
____ ____
100
Tel fr책 0 til 100, og tilbake. Kva for eit tal er 1 mindre enn 65?
Kva for eit tal er 2 meir enn 36?
Tala til 100
9
Øve 1 Sjå på perlesnora. Skriv talet.
1 ___
___
___
___ ___
___
Sjå på tallinja. Skriv talet.
20
25 ___
30
___
40
___
50
Skriv tala som manglar.
92 ____ ____ 93
____ 94
____
____
____
____
____ 100 ____
76 ____ ____ 75
____ 74
____
____
____
____
____ ____
66 ____ ____ 67
____ 68
____
____
____
____
____ ____
Skriv talet som er 1 meir.
10
____ 34 ____ 35
____ 29 ____
____ 99 ____
____ 19 ____
____ 89 ____
____ 68 ____
____ 59 ____
____ 45 ____
Kapittel 7
Tala til 100
Øve 2 Skriv tala som manglar.
36 ____ ____
____
____
____
____ 41
____
44 ____ ____
66 ____ ____ 65
____ 64
____
____
____ 61
____
____ 59 ____
100 ____ ____ 99 ____ 98
____
____
____
____ 94
____ ____
Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.
___ ___ 15 ___ ___ ___ ___ ___ 5 10 35 ___ ___ ___ 50
___ 2 ___ 12 ___ 22 ___ 32 ___ ___ ___ ___ ___ ___ 92
Sjå på tallinja. Skriv talet.
30
35 ___
40
___
50
Tala til 100
___
60
___
70
11
SAMTALE
Partal og oddetal Kvifor er 16 eit partal?
Kvifor er 17 eit oddetal?
Kva for nokre tal er partal?
Kva for nokre tal er oddetal?
Fargelegg med raudt alle ruter som inneheld partal. Fargelegg med bl책tt alle ruter som inneheld oddetal.
1 11 21 31 41 51 61 71 81 91 2 12 22 32 42 52 62 72 82 92 3 13 23 33 43 53 63 73 83 93 4 14 24 34 44 54 64 74 84 94 5 15 25 35 45 55 65 75 85 95 6 16 26 36 46 56 66 76 86 96 7 17 27 37 47 57 67 77 87 97 8 18 28 38 48 58 68 78 88 98 9 19 29 39 49 59 69 79 89 99 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 12
Kapittel 7
Tala til 100
Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.
___ 6 ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ 2 ___ 4 ___
___ 36 ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ 32 ___ 34 ___
___ 5 ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ 1 ___ 3 ___
SAMAN
___ 55 ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ 51 ___ 53 ___
Du legg saman • to oddetal Blir svaret eit partal eller eit oddetal?
5 + 3 = 8
Er 8 eit partal eller eit oddetal?
• eit partal og eit oddetal Blir svaret eit partal eller eit oddetal? • to partal Blir svaret eit partal eller eit oddetal?
Partal og oddetal
13
Ă˜ve 1 Fargelegg partala raude og oddetala blĂĽ.
4 10 5 6 8 2 9 37 1 Er talet eit partal eller eit oddetal? Skriv P for partal og O for oddetal.
1 ____ O
14
Kapittel 7
2 ____ P
Tala til 100
3
4
5
6
____
____
____
____
Er talet eit partal eller eit oddetal? Skriv P for partal og O for oddetal.
O ____
P ____
11
____
12
13
____
____
21
____
14
____
22
____
23
24
Trekk strek mellom partala fr책 2 til 78. Fargelegg viss du vil.
24
26 28
30
32
22 8 10 6
16
18
12
34
20 36
14
4
72
78 2
76
70
68
74
58
56
60 66 64
54
52 38 50
48
40
46 62
Partal og oddetal
44
42
15
Ă˜ve 2 Er talet eit partal eller eit oddetal? Skriv P for partal og O for oddetal.
P ____
O ____
46
47 ____
____
48 ____
56
57 ____
49 ____
58 ____
66
67
____
____
59 ____
68
____
69
Set kryss over talet som skal ut. Er talet som skal ut, eit partal eller eit oddetal?
3
5 11 12 7
64
28
46 16
Kapittel 7
31
34 Tala til 100
20 60 27 40 80 11
25 1 100
99
Trekk strek mellom oddetala fr책 1 til 99. Fargelegg viss du vil.
27
29
25 23 21
43
47 49
45
51 53 55
19
31 33 35 37 39
41
57 17 59
5 3
15 13 9 7
61 69
11 73
65 71
1
77
67 63
75
85
93 83
79 81
99 97
95
91 87 89
Partal og oddetal
17
SAMTALE
Tala til 100 i rekkjefølgje Ordne tala i stigande rekkjefølgje. Ordne tala i fallande rekkjefølgje.
22
66
75
50
33
99
Skriv tala i stigande rekkjefølgje.
81 22 ____
90
63
22
____
88
32 ____
____
____
____
Skriv tala i fallande rekkjefølgje.
47
67
53
83 83 ____ 18
Kapittel 7
____
Tala til 100
16
____
____
26 ____
____
Skriv talet som er 1 meir.
____ 64 ____ 65
____ 59 ____
____ 22 ____
Rekn ut.
15 + 1 = ____
44 + 1 = ____
39 + 1 = ____
20 + 1 = ____
55 + 1 = ____
59 + 1 = ____
Skriv talet som er 1 mindre.
____ 23 ____ 24
____ ____ 42
____ ____ 53
SAMAN
Rekn ut.
47 - 1 = ____
71 - 1 = ____ 100 - 1 = ____
28 - 1 = ____
41 - 1 = ____
50 - 1 = ____
Kor gamle trur du personane er? Sorter personane etter alder. Start med den eldste eller den yngste.
Tala til 100 i rekkjefølgje
19
Skriv tala i stigande rekkjefølgje.
78
90
76 81
79
66
77
76 ____ ____ ____ ____
89
____ ____ ____ ____
Skriv tala i fallande rekkjefølgje.
27 72
30
46 30
75
72 ____ ____ ____ ____
100 25
____ ____ ____ ____
Skriv talet som er 1 mindre.
____ 26 ____ 27
____ ____ 91
____ ____ 40
____ 99 ____
____ 55 ____
Skriv talet som er 1 meir.
____ 84 ____ 85
20
Kapittel 7
Tala til 100
Skriv talet som er 1 mindre og talet som er 1 meir.
____ 33 ____ 34
____ 35
____ ____ 56
____
____ ____ 23
____
____ ____ 47
____
Trekk strek rundt det minste talet.
34 - 31 - 33
54 - 50 - 58
23 - 26 - 15
38 - 40 - 31
27 - 29 - 31
55 - 50 - 51
13 - 31 - 33
90 - 19 - 9
Rekn ut.
65 + 1 = ____
86 + 1 = ____
46 - 1 = ____
53 + 1 = ____
99 + 1 = ____
51 - 1 = ____
29 + 1 = ____
39 + 1 = ____
35 - 1 = ____
69 + 1 = ____
64 + 1 = ____
74 - 1 = ____
Tala til 100 i rekkjefølgje
21
Ă˜ve 1 Trekk strek frĂĽ ballongen til tallinja.
25
45
32
21
36
38
20
22
Kapittel 7
24
49
30
Tala til 100
40
50
Skriv talet som er 1 mindre og talet som er 1 meir.
____ ____ 18 19 ____ 20
____ ____ 50
____
____ ____ 29
____
____ ____ 99
____
____ ____ 71
____
____ ____ 44
____
Rekn ut.
-1
+1
17
____ 16
18
____ 19
14
____
28
____
20
____
49
____
30
____
99
____
18
____
55
____
40
____
33
____
72
____
87
____
Kva for eit tal er 1 mindre enn 29? Kva for eit tal er 1 meir enn 29?
Tala til 100 i rekkjefølgje
23
Ă˜ve 2 Trekk strek frĂĽ draken til tallinja.
69
79
50
95
75 51
24
50
60
Kapittel 7
Tala til 100
59
70
80
99
90
100
Rekn ut.
43 + 1 = ____
53 - 1 = ____
77 - 1 = ____
96 + 1 = ____
89 - 1 = ____
69 - 1 = ____
27 + 1 = ____
99 - 1 = ____
90 - 1 = ____
49 + 1 = ____
23 - 1 = ____
70 - 1 = ____
89 + 1 = ____
42 - 1 = ____
30 - 1 = ____
Sjü pü tala i tabellen. Fullfør setningane under.
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 1 meir enn 53 er
____ 54 .
5 meir enn 55 er
____ .
2 meir enn 68 er
____ .
5 mindre enn 70 er
____ .
1 mindre enn 60 er
____ .
3 meir enn 59 er
____ .
2 mindre enn 66 er
____ .
3 mindre enn 62 er
____ .
10 meir enn 60 er
____ .
10 mindre enn 64 er ____ .
Tala til 100 i rekkjefølgje
25
SAMTALE
Tiarar og einarar Kor mange tiarar og einarar best책r talet av?
43
64
86
71
92
55
Kor mange er det til saman? Skriv talet.
54 ____
10 10 10 10 10
____
10 10 10
____
30
26
Kapittel 7
Tala til 100
____
20
SAMAN
Kor mange kroner er det til saman? Skriv talet.
____ kr
____ kr
____ kr
____ kr
Filip har 100 kroner. Han kjøper eit blad til 48 kroner. Kor mange kjærleikar på pinne kan han kjøpe?
r 48 k
per 5 kr kk sty
Tiarar og einarar
27
Ă˜ve 1 Teikn pengar slik at beløpet stemmer.
42 kr
35 kr
Skriv talet som manglar.
56 50
64 6
____
____
71 4
70
____
Skriv tala som manglar.
28
22 = 20 + ____ 15 = 10 + ____
____
+ ____ = 45
33 = 30 + ____ 92 = 90 + ____
____
+ ____ = 59
44 = ____ + 4 48 = ____ + 8
____
+ ____ = 72
55 = ____ + 5 60 = ____ + 0
____
+ ____ = 16
77 = ____ + 7 33 = ____ + 3
____
+ ____ = 32
Kapittel 7
Tala til 100
Ă˜ve 2 Skriv tala som manglar.
88 = 80 + ____ 73 = 13 + ____ 99 = ____ + ____ 77 = ____ + 7 43 = ____ + 23 79 = ____ + ____ 66 = 60 + ____ 74 = 44 + ____ 93 = ____ + ____ 55 = ____ + 5 23 = ____ + 13 61 = ____ + ____ 60 + ____ = 73
____
+ 4 = 74 73 - 3 = ____
50 + ____ = 61
____
+ 9 = 89 61 - 1 = ____
20 + ____ = 35
____
+ 7 = 67 66 - 6 = ____
20 + ____ = 44
____
+ 3 = 43 99 - 9 = ____
Skriv talet som manglar.
86 80 ____
73 6
70
____
Tiarar og einarar
90 ____
0 29
SAMTALE
Tiarar og einarar på tom tallinje Tuva «hoppar» 2 tiarar og 3 einarar. Kva for eit tal «hoppar» Tuva? Eg tel 10, 20, 21, 22, …
+ 10 0
+ 10 10
+1 20
+1 21
+1 22
? ___
Tel tiarhopp og einarhopp. Skriv talet. Start
+ 10
0
Start
+ 10 10
+ 10
0
+ 10 20
+ 10 10
30
+1 20
+1
+1 21
0
30
Kapittel 7
Tala til 100
31
+1 22
Talet er 24. Teikn tiarhopp og einarhopp. Start
+1
___
+1 23
+1 24
___
Tel tiarhopp og einarhopp. Skriv talet. Først «hoppar» eg tre tiarar framover. Så «hoppar» eg to einarar bakover.
+ 10
+ 10
+ 10 -1 -1
0
10
20
+ 10
+ 10
___ 28 29 30
+ 10
Start
-1
0
10
20
+ 10
+ 10
___ 30
+ 10
Start
-1 -1 -1
0
10
20
___ 28 29 30
Sjå på tala. Teikn tiarhopp og einarhopp på tom tallinje, i kladdeboka.
59
65
63
29
38
Tiarar og einarar på tom tallinje
18 31
SAMTALE
Rekne med tiarar Kor mykje er 26 + 30? Eg tel framover: 26, 36, 46, 56
+ 10
SAMTALE
26 + 30
26
+ 10
36
Kor mykje er 43 - 30?
46
? ___
Eg tel bakover: 43, 33, 23, 13
- 10
43 - 30
+ 10
? ___
- 10 23
- 10 33
43
Rekn ut. Start
44 + 20
32
Kapittel 7
44
Tala til 100
=___
Rekn ut. Start
25 + 40
=___
25 Start
66
66 - 30
=___
Rekn ut.
36 + 10 = ____ 75 + 20 = ____ 38 - 10 = ____ 36 + 20 = ____ 66 + 30 = ____ 36 - 20 = ____ 43 + 40 = ____ 54 + 40 = ____ 87 - 30 = ____ 27 + 10 = ____ 99 - 10 = ____ 36 - 10 = ____
SAMAN
27 + 9 = ____ 99 - 9 = ____ 36 - 9 = ____ Rekn ut. Forklar kvarandre korleis de tenkjer.
26 + 40
51 - 20
55 - 19
87 - 30
36 + 30
43 + 29
Rekne med tiarar
33
Øve 1 Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.
___ ___ ___ ___ ___ 2 12 42 ___ ___ ___ 72 ___ ___
___ ___ ___ 93 ___ 83 ___ 73 ___ ___ ___ ___ ___ 13
Rekn ut.
36 + 10 = ____ 44 - 20 = ____ 98 - 50 = ____ 87 + 10 = ____ 56 - 10 = ____ 46 - 40 = ____ 33 + 20 = ____ 94 - 30 = ____ 67 - 30 = ____ 77 + 20 = ____ 71 - 20 = ____ 38 - 20 = ____ Skriv talet som manglar.
86 76 34
Kapittel 7
35
____
Tala til 100
25
____
44 14
____
Øve 2 Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.
46 ____ ____
____ 50
____
54 ____
____ 56
____
62 ____ ____
3 ____ ____
____ 9
____ 12
____
____ 18
____
____ 24 ____
40 ____ ____ 45
____
____ 55
60 ____
____
____
75 ____ ____
3 ____ ____
____ 23
____
43 ____
____ 53
____
____ ____ 83
Teikn 39 kroner på fire ulike måtar.
39 kr
39 kr
39 kr
39 kr
Rekne med tiarar
35
Aktivitet
De treng:
Partal eller oddetal?
• to terningar • 20 teljebrikker
Spel to og to saman. 1 Den eine spelaren samlar på partal, og den andre spelaren samlar på oddetal. 2 Kast terningane etter tur. Legg saman auga som terningane viser. Viss summen blir eit partal, får partalspelaren ei teljebrikke. Viss summen blir eit oddetal, får oddetalspelaren ei teljebrikke. 3 Vinnaren er den som først får ti teljebrikker.
5 er eit oddetal. Då får eg ei teljebrikke.
3+2=5
36
Kapittel 7
Tala til 100
Sant eller usant? Set kryss 56 er fleire enn 55. – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Ja
Nei
34 er eit oddetal.
Ja
Nei
34 består av 3 tiarar og 4 einarar. – – – – – – – – – –
Ja
Nei
62 består av 2 tiarar og 6 einarar. – – – – – – – – – –
Ja
Nei
––––––––––––––––––
Kan du dette? Fargelegg Telje til 100 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
:)
:|
Avgjere om eit tal er partal eller oddetal – – – – – –
:)
:|
Skrive tal som tiarar og einarar – – – – – – – – – – –
:)
:|
:)
:|
34 30 ____
4
____
«Hoppe» tiarar og einarar på tom tallinje – – – – – + 10 + 10 +1 +1 Start
0
10
20
21
Tala til 100
22
37
Kapittel 8
Statistikk
Mål I dette kapittelet skal du lære • å lage og lese av søylediagram • å lage og lese av tabellar
Spørsmål • Kor mange kaninar er det? • Kor mange kattar er det? • Kor mange hundar er det? • Kor mange marsvin er det? • Kor mange dyr er det til saman? • Kva for eit dyr er det flest av? • Kva for eit dyr er det færrast av?
SAMTALE
Lese av søylediagram Kva for eit grønsakslag er det flest av? Kva for eit grønsakslag er det færrast av?
Tomat
Gulrot
Agurk
Les av søylediagrammet. Svar på spørsmåla. Kor mange blomkålar er det?
____ 5
Kor mange brokkoliar er det?
____
Kor mange salathovud er det?
____
Kor mange laukar er det?
____
Kor mange grønsakslag er det til saman?
____
Kva for eit grønsakslag ____________ er det flest av?
Blomkål
40
Brokkoli
Kapittel 8
Salat
Statistikk
Lauk
Kva for ein grønsakslag ____________ er det færrast av?
Les av søylediagrammet. Svar på spørsmåla. Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Dyr
Kor mange kyr er det?
____ 8
Kor mange grisar er det?
____
Kor mange hestar er det?
____
Kor mange sauer er det?
____
Kor mange fleire sauer enn grisar er det?
____
Kor mange færre grisar enn kyr er det?
____
Kva for eit dyreslag er det flest av?
____________
Kva for eit dyreslag er det færrast av? ____________ Kor mange dyr er det til saman?
____________
Lese av søylediagram
41
Øve 1 Les av søylediagrammet. Svar på spørsmåla.
Hund
Mus
Kor mange hundar er det?
____ 8
Kor mange mus er det?
____
Kor mange kaninar er det?
____
Kor mange kattar er det?
____
Kva for eit dyreslag er det flest av?
42
Kanin
Kapittel 8
Statistikk
__________
Katt
Øve 2 Les av søylediagrammet. Svar på spørsmåla. Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Dyr
9
Kor mange revar er det?
____
Kor mange elgar er det?
____
Kor mange harar er det?
____
Kor mange ekorn er det?
____
Kva for eit dyreslag er det flest av?
____________
Kva for eit dyreslag er det færrast av? ____________ Kor mange fleire revar enn elgar er det?
____
Kor mange dyr er det til saman?
____
Lese av søylediagram
43
SAMTALE
Lage tabell og søylediagram Undersøk kva for eit av fruktslaga mango, eple, appelsin og pÌre som er favorittfrukta til elevane i klassa. Teikn teljestrekar i tabellen. Favorittfrukt
44
Kapittel 8
Statistikk
Teljestrekar
Tel blomane pĂĽ side 44. Teikn teljestrekar. Skriv kor mange det er. Blom
Teljestrekar
Kor mange
6 ____ ____ ____ ____ Les av tabellen over. Lag eit søylediagram. Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Blom
Lage tabell og søylediagram
45
46
Kapittel 8
Statistikk
Tel dyra på side 46. Teikn teljestrekar. Skriv kor mange det er. Dyr
Teljestrekar
Kor mange
10 ____ ____ ____ ____ ____ ____ Les av tabellen over. Lag eit søylediagram. Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Dyr
Lage tabell og søylediagram
47
Ă˜ve 1
48
Kapittel 8
Statistikk
Tel køyretøya på side 48. Teikn teljestrekar. Skriv kor mange det er. Køyretøy
Teljestrekar
Kor mange
5 ____ ____
____
Les av tabellen over. Lag eit søylediagram. Kor mange er det av kvart køyretøy?
Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Køyretøy
Lage tabell og søylediagram
49
Ă˜ve 2 LĂŚraren til klasse 2B undersøkjer kva som er favorittmiddagen til elevane i klassa. Her er resultatet.
50
Kapittel 8
Statistikk
Les av tabellen på side 50. Gjer ferdig søylediagrammet. Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Favorittmiddag
Les av søylediagrammet over. Svar på spørsmåla. Kva for ein middagsrett er mest populær?
____________ Pizza
Kva for ein middagsrett er minst populær?
____________
Kor mange fleire elevar har fisk som favorittmiddag enn pasta?
____
Kor mange færre elevar har pølser som favorittmiddag enn pizza?
____
Kor mange elevar har pasta og hamburgarar som favorittmiddag?
____
Kor mange elevar går det i klasse 2B?
____
Lage tabell og søylediagram
51
Aktivitet
De treng:
Spørjeundersøking
• blyant • ruteark (1 cm · 1 cm)
Jobb to og to saman. Undersøk kva for eit av dyreslaga kanin, marsvin, hund, katt, hest og minigris som er favorittdyret til elevane i klassa. Teikn teljestrekar og skriv kor mange det er, i ein tabell. Les av tabellen. Lag eit søylediagram. Lim arka inn i kladdeboka.
52
Kapittel 8
Statistikk
Sant eller usant? Kor mange 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
Dyr
Set kryss Det er færrast marsvin. – – – – – – – – – – – – – – –
Ja
Nei
Det er 14 dyr til saman. – – – – – – – – – – – – – – –
Ja
Nei
Det er like mange kattar som kaninar. – – – – – – –
Ja
Nei
Kan du dette? Fargelegg Lage og lese av søylediagram – – – – – – – – – – – –
:)
:|
Lage og lese av tabellar – – – – – – – – – – – – – – –
:)
:|
Statistikk
53