Breakpoint - Sayı 1 (Yazılım ve Teknoloji dergisi)

|

Breakpoint - Yazılım ve Teknoloji Dergisi |

Sayı 1

|

Ekim 2014

| Tüm Hakları Saklıdır1 ©

Röportaj Türkiyenin ilk MVP'lerinden Hakan Ulagan ile samimi bir röportaj

Oyuncu

Dünden bugüne Türkiye'de oyun sektörünü ve Unity Asset store kullanımını sizler için değerlendirdik

My Sql'de Veri

Tipleri ve Java da

Erişim Belirteçleri

Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Reha Bayar

Yazı İşleri Müdürü Emine Ergin

Yazar Kadrosu Abbas Tuna Abdullah Şişko Ahmet Doğan Aykut Göçer Emre Örsel Enes Sefa Küçük Fidan Tokaç İbrahim Bayraktar Miray Demir Nurgül Yörük Şafak Güner

Web Tasarımı Enes Sefa Küçük

Dergi Tasarımı Mehmet Reha Bayar

İletişim info@breakpoint.gen.tr Web Adresi www.breakpoint.gen.tr

Tüm Hakları Saklıdır ©

Editörden Tüm yazılım ve teknoloji severler ilk sayımız ile hepinizi selamlıyorum. İlk sayımız olduğu için hali ile daha fazla efor sarf ettik dergimiz için. İçerik seçimlerinden tutun da dergi bölümlerine kadar her konu da ince eleyip sık dokuduk. Sonuç olarak ilk sayımızı yayınlamamızın mutluluğu içerisindeyiz. Breakpoint dergisi olarak dergi içeriğimizin daha çok yazılımcılara yönelik olduğunu söyleyebiliriz. Evet içeriğimiz biraz spesifik ancak Türkiye’de büyüyen ve hızla gelişen yazılım alanında da bu alana yönelen insan sayısı her geçen gün artıyor. Şuan aslında çocukluğumdan beri gelmek istediğim bir noktada olduğumu da sizler ile paylaşmak isterim değerli okurlarım. Okuma yazmaya başladığım günden beri dergiye olan tutkum o kadar fazlaydı ki dergilerim arttıkça annem evdeki dergi koleksiyonlarımı bile bir yerden bir yere güçlük ile taşıyacak hale gelmişti. Yaşım büyüdükçe okuduğum dergilerin türü değişiyordu sadece.

Sonuç olarak hayallerimden biri olan dergi editörlüğü görevimi de dergimiz sayesinde üstlenmiş oldum. Tabi ki bu sıfatı almakla bitmiyor iş dostlarım. Yeri geldi sabahlara kadar çalışıp dergiyi daha da düzeltmek için ekstra olarak çabaladım ( yaz tatili mi o da ne? ) yeri geldi tek bir sayfanın tasarımı için saatlerce uğraştım.

Nasıl tüm yazar arkadaşlarımın bana olan sorumlulukları varsa benim de dergimizi okuyan tüm okurlara karşı bir sorumluluğum var ve bunun farkındayım. Tabi bu bağlamda bu işi yapabileceğimi düşünerek manevi anlamda beni destekleyen hocamlarım Şahin Aydın’a ve Esra Alkaya'ya teşekkürlerimi borç bilirim. Belki de onlar olmasaydı şuan bu dergi de olmayacaktı.

Evet, değerli okurlarım artık editör yazımın sonuna gelmiş bulunmaktayım. İçeride muhteşem bir içerik sizi bekliyor. Ayrıca “Events” bölümümüzü de ben yazmaktayım. 2014 yılının ilk yarısındaki yazılım etkinliklerini sizler için değerlendirdim. Ek olarak bu sayımızda da Hakan Ulagan röportajında katkıları bulunan Cihan Karakaş arkadaşımız önümüzdeki sayımızda yazar olarak aramıza katılacak. Dergide emeği geçen tüm yazar arkadaşlarıma ve bize maddi manevi destek sağlayan herkese teşekkürler. Önümüzdeki sayımızda görüşmek dileği ile. Esen kalın.

Mehmet Reha Bayar

İçindekiler

Taşınabilir yazılım

Windows Phone SDK’sı nasıl yüklenir ?

Junior Yazılımcı

4

Taş Devri

7

Visual Studio ortamında basit bir hesap makinesi nasıl yapılır ?

Birinci nesil programlamanın tarihçesi ve kullanım alanları

Weblebi

Web programlamaya giriş

Senior Coder

Hakan Ulagan ile samimi bir röportaj

Normalizasyon

Normalizasyon kuralları ve My SQL veri tipleri

Nesnel Yönelim

Nesne Yönelimli Programlama Nedir?

Erişim belirleyicisine neden ihtiyaç duyarız?

Breakpoint Biyografi

Dennis Ritchie’nin hayatı ve yazılım dünyasındaki yeri.

18 8

24

30

42 38 44

Events

50

Paylaş Butonu

60

Türkiye’deki ve yurtdışındaki çeşitli yazılım eğitimi platformları.

Bekçi

IOS’daki güvenlik açıkları

48

2014 Yılının ilk yarısındaki etkinliklere genel bir bakış

Dünden bugüne Türkiye oyun sektörü Asset Store nedir ? Nasıl kullanılır ?

5N 1K

Her yönü ile Objective-C nedir ?

Oyuncu

62

4

JUNIOR YAZILIMCI

“ Yazılımla yeni tanışanlar için bire bir eğitim köşesi”

Ahmet Doğan

ahmet.dogan@breakpoint.gen.tr

Evet arkadaşlar bu sayımızda sizlere C # dilinde yazılmış bir kaç basit uygulama göstereceğim. Yazılıma yeni başlayan arkadaşlarmız için dergimizin bu kısmında yararlı ve basit uygulamlar ile her sayımızda sizlerle olacağım.

Console Application Projesini oluşturmak için daha önceden bilgisayarınızda Visual Studio programının yüklü olması gerekmektedir. Eğer bilgisayarınızda yok ise internet üzerinden indirebilirsiniz. Şimdi Console Application Projesinin nasıl oluşturacağımıza bakalım.

Kısa Kısa Apple, Yeni Programlama Dili “Swift”i Duyurdu Bu yeni dilin zaman içinde Apple’ın 20 yıldır kullandığı Objective-C’nin yerini alması planlanıyor.

Visual Studio’nun kısayol tuşuna tıkladığımızda bu ekran gelecektir. Bu ekran da New Project’e tıkladığımızda karşımıza aşağıdaki pencere gelecektir.

5 Siz de insanların insan olduğu ve kendi aygıt sürücülerini yazdıkları günlerin özlemini çekmiyor musunuz? - Linus Torvalds

Sol taraftaki alandan kod yazmak istediğimiz dili seçiyoruz. Sağ tarafta kalan kısımda ise çalışmak istediğimiz projeyi seçiyoruz. Ben kodumu Visual C# dilinde ve Console Application projesinde oluşturacağım. Bu işlemlerden sonra alt kısımda projemizin adını ve kayıt olacağı yeri belirleyebiliriz ve bu işlemlerden sonra projemizi açmak için OK butonuna tıklıyoruz.

Projemizi oluşturduk. Biz bu adımdan sonra kod kısmına geçelim.

Bu ekranda kodlarımızı; static void Main(string[] args) { //Bu alana yazacağız. //Aynı zamanda (//) işareti ise Visual Studio ortamında açıklama satırı anlamına gelir. Program çalıştığında burda yazılı olanlar etkilenmez.

//Yazdığımız kodların çalışması için Start butonuna ya da klavyeden F5 tuşuna bastığınızda çalışacaktır. }

6

Şimdi ekrana ”Merhaba Dünya” yazdıralım. static void Main(string[] args) { Console.WriteLine(“Merhaba Dünya”); //Ekran’a mesaj yazdırmak için kullanırız.

Console.ReadKey(); //Bu kod projemizi çalıştırdıktan sonra ekrana gelen siyah ekranın kapanmaması sağlıyor. Bu kod olmazsa proje siyah ekran açılır ve hemen kapanacaktır. } Ekran görüntüsü bu şekildedir.

Şimdi küçük bir hesap makinesi uygulaması yapalım. static void Main(string[] args) { Console.WriteLine(“1.Sayıyı Giriniz.”); int Sayi1 = Convert.ToInt32(Console.

ReadLine());

Console.WriteLine(“2.Sayıyı Giriniz.”); //Ekran’a yazı yazdırmamızı sağlar.

int Sayi2 = Convert.ToInt32(Console.

ReadLine()); //Klavyeden sayı girişi almamızı sağlar. Bu sayıyı ise işlem yapabilmek için bir değişken’e atamamızı sağlıyor.

Console.WriteLine(“Toplama İşlemi Sonucu=” + (Sayi1 + Sayi2).ToString()); Console.WriteLine(“Çıkarma İşlemi Sonucu=” + (Sayi1 - Sayi2).ToString()); Console.WriteLine(“Çarpma İşlemi Sonucu=” + (Sayi1 * Sayi2).ToString()); Console.WriteLine(“Bölme İşlemi Sonucu=” + (Sayi1 / Sayi2).ToString()); //Ekran’a yazdırma işlemini aynı şekilde yapıyoruz. Fakat tek farkı işlemleri bu mesajın yanında tanımlayabiliyoruz.(+) işaret ise toplam olarak değil yanına birleştirme olarak anımsamaktadır. ToString() ifadesi çıkan sonucu string(metin) türüne dönüşümünü sağlar.

Console.ReadKey(); } Ekran görüntüsü bu şekildedir.

7

tAŞ DEVRİ

“Programlama tarihinin derinlerine iniyoruz”

Nurgül Yörük

nurgul.yoruk@breakpoint.gen.tr

Herkese merhabalar arkadaşlar. Bu sayımızda ARM programlama dilinden bahsedeceğiz.

Çünkü 32 bit yüksek hızlara çıkarıldığı için ve mimari yapısından dolayı çok az enerji tükettiği için birçok uygulamada tercih edilir. Kullanıldığı uygulamalara örnek vermek istersek cep telefonları, bilgisayarlar ve tabletler gibi elektronik cihazlarda kullanılır.

ARM

Peki bu işlemciyi kullanan şirketlerin ARM işlemcisini kendine göre şekillendirmesi mi gerekli yoksa her şirket ARM işlemcisini hiç şekillendirmeden kullanabilir mi? Bu soru bazı okuyucularımızın aklına gelebilir. Bu soruyu da aydınlatırsak her şirket ARM işlemcisini kendi isimlerine göre şekillendirir ve kendi isimlerinle piyasaya sunar. Ayrıca ARM nın herkesi şaşırtacak bir özelliği vardır ve bu özelliği bu işte uğraşmayan kişilerden başka nadir olarak kimse bilmez. Bu özellik şudur: ARM aritmetik yönergelerde ve adres hesaplamalarında 32 bit kullanılır fakat her yönergenin öncesinde 4 bitlik durum kodu kullanılır.

ARM Programlama Dili Nedir? Nerelerde Kullanılmıştır?

Acorn RISC Machine kelimelerinin kısaltılmışıdır. İşlemci mimarici olarak ARM RISC tabanı kullanılır. RISC ne diye soracak olursanız: RISC, herhangi bir sistemde karışıklık olduğunda basitleştirmek için kullanılan mimaridir. RISC mimarisi 32 ve 64 bit olmak üzere ikiye ayrılmıştır. ARM için hangisi daha çok kullanıldığına gelinirse 32 bit daha çok kullanılır.

ARM mimarisi de gruplara ayrılır. Kaç gruba ayrılır sorusu aklımıza gelirse ARM 6 kategoride gruplandırılır. Bunlar: Cortex-A50 Serisi, Cortex-A Serisi, Cortex-R Serisi, Cortex-M Serisi, Klasik ARM İşlemciler, SecurCore İşlemcilerdir.

8

WEBLEBİ “Web tasarımı ve web programlama ile alakalı püf noktalar”

Enes Sefa Küçük

enes.sefa.kucuk@breakpoint.gen.tr Merhaba arkadaşlar; İlk sayımız olan Breakpoint dergimizin Weblebi bölümünde sizlere web tasarım, web programlama hakkında bilgisi olmayanları bilgilendirmeğe bilenlerle gelişmeye ve yeni çıkan teknolojiler hakkında yazılar paylaşacağım. Öncelikle web tasarım nedir?

Web programlama nedir? Buna bakalım.

Web tasarımı kısaca; bir kullanıcıya görsel olarak siteyi sunma, bir şirketin, bir kurumun kimliğini yansıtma denilebilir.

Bir web tasarımcı, web sayfası yapabilir fakat web sayfası üzerinden kullanıcıyla etkileşime geçemez, dinamik web sayfası programlayamaz.

Sadece yaptığı tasarımı, sayfanın içerisine yazdığı bilgileri kullanıcıya yansıtır. Temel yazım dili HTML, CSS'dir.

Web programlama bir web sayfası üzerinden kullanıcıyla etkileşime geçip dinamik olarak kullanıcıdan alınan verileri istenilen şekilde yeniden kullanıcıya sunmak veya programcının yaptığı dinamik içeriği kullanıcıya yansıtmak denilebilir.

Web programlama sadece web sitesi programlamak için kullanılmaz.

Web sayfası üzerinde program yazmak içinde kullanılabilir.

Web programlama dillerinin sıklıkla kullanılanları PHP, ASP.Net, Django dilleridir.

Benim dergide paylaşacağım ve sizleri bilgilendirmeye çalışacağım dil PHP dilidir.

PHP dili ile web programlama yazacak seviyeye geldiğimizde işimizi kolaylaştıracak teknolojiler ile sizleri bilgilendirip, günümüzde sevilen ve gittikçe kullanıcı sayısını arttıran benimde sevdiğim Python dilinin web framwork'u olan django framworku hakkında bilgilendirmeye ve bu framwork ile sizlere web programlama yazmaya kadar bilgi aktarmaya çalışacağım. Django framworkunu sizlere aktarmam için Python programlama dilini biliyor olmalısınız. Bunun için sizlere PHP dilini bitirdiğimiz zaman dergimizin masaüstü programlama bölümünde Python programlama dilini bildiğim orantıda sizlerle paylaşacağım.

Masaüstü programlamada Python dilini yazarken, Weblebi bölümünüde boş bırakmayip sizlere web programlamayı kolaylaştıran teknolojilerden bahsedeceğim.

9 Konumuzu dağıtmadan web tasarım ile web programlama arasındaki farka insan örneği üzerinden bakalım.

Web tasarım insanın dış görünüşüdür.

Web programlamada insanın beynidir.

Yani beyin insan vücuduna ne yapması gerektiğini söyler.

Bundan yola çıkarak İnsanın iskeleti = HTML, İnsanın dış görünümü (ten rengi, göz rengi, kilosu, boyu vb.) = CSS, İnsanın beyni = PHP,DJANGO,ASP.NET gibi .

"/" işareti o tag'in kapatıldığını gösterir.

HTML'de yorum satırları yazmak için "<!-- Yorum Satırı -->" tag'i kullanılır.

HTML tag'lerin iç içe dizilmesiyle oluşturulur.

Kutuların iç içe geçmesi gibi düşünebilirsiniz. "<div></div>" Tag'i bir alan oluşturmamızı sağlar.

<div id="govde">

<div id="altbolum"></div>

<div id="icerik"></div>

<div id="altbolum"></div> </div>

Programlama hayattır.

Web tasarımın ve web programlamanın ne olduğunu da öğrendiğimize göre, artık programlama kısmına geçiş yapabiliriz.

Web programlama yazmak için öncelikle HTML ve CSS bilginizin olması gerekir. Bunun için sizleri ilk olarak HTML ve CSS hakkında bilgilendirmeğe çalışacağım. İlk iki sayımızda, HTML ve CSS üzerinden gideceğiz.

HTML ve CSS'i herhangi bir yazı editörüyle yazabilirsiniz. Dosyanızın uzantısını “.html” olarak kaydederek bir web sayfası oluşturabilirsiniz.

Burada yazı editörü olarak benim tavsiyem “Notepad++”.

HTML'de "< >" "</ >" bu şekillere etiket(tag) denir. bende yazılarımda tag olarak sizlere aktarım yapacağım. Tag(etiket) "<öge başlangıcı>" şeklinde başlar "</öge bitişi>" şeklinde kapatılır

Görüldüğü üzere bütün tag'ler, id'si gövde olan tag'in içine yazılmıştır. Kafanızda bir şeyler oluşmaya başladıysa birazda tag'lerin ne anlama geldiğine tablolarımız yardımı ile bakalım:

10

11

12

13

14

15

16

Taslak.html adında yeni bir sayfa açalım ve içerisine:

<!DOCTYPE HTML> <html lang="en-US"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title></title> <style type="text/css"> /* Css'de stil belirlenecek tag seçildikten sonra süslü parantezler içinde CSS tanımlamaları Yypılır.

Her tanımlama ";" işaretiyle birbirinden ayrılır.

Margin özelliği, atanan öğenin soluna sağına altına üstüne belirtilen değer kadar boşluk koyulur.

Padding özelliği, atanan öğenin içerisinde belirtilen değer kadar boşluk açılır.

Border özelliği, çizgi çizmemizi sağlar boyutunu biçimini ve rengini gireriz.

Width özelliği, genişlik belirtir.

Height özelliği, yükseklik belirtir.

Min-height özelliği, minimum yüksekliğini belirtir. */ Body{margin:0px; padding:0px;} /* Burada "<body>" tagini seçtik.

Bazı tarayıcılar default olarak margin veya padding değeri verir o yüzden bizde bu değerleri sıfırladık*/ #govde {padding:10px; margin:0px; border:1px solid #000; margin-top:10px} /*Burda id'si gövde olan tagi seçtik yani <div id="govde"> */ .bolum{border:1px solid #000; min-height:50px; margin-bottom:25px;}

/*Burda class'ı bölüm olan tagi seçtik yani <div class="bolum"> */ #icerik{min-height:440px;} /*Burda id'si gövde olan tagi seçtik yani <div id="icerik"> */ </style> </head> <body> <div id="govde"> <div class="bolum"><p>Üst Bölüm</p></div> <div class="bolum" id="icerik"><p>İçerik Bölümü</p></div> <div class="bolum"><p>Alt Bölüm</p></div> </div> </body> </html>

Kodları çalıştırdığımızda yukarıdaki resmin çıktısını görebilirsiniz.

Bu sayımızda HTML'den bahsettik ve CSS'e biraz giriş yaptık diğer sayımızda CSS'den bahsedeceğiz ve bir web sayfası yapacağız. Öğrendiğiniz bilgileri tekrarlayarak alıştırma yapabilir, HTML tagleri olarak internet'te araştırma yaparak diğer taglere de bakabilirsiniz.

Takıldığınız bir yer olursa mail adresime sorularınızı yöneltebilirsiniz. İlk yazımın burada sonuna geliyorum önümüzdeki sayımızda görüşmek üzere.

ilan copy.pdf

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

1

26.06.2014

18:10

18

taşınabİLİR YAZILIM

“ Mobil dünyaya yazılımsal bir bakış açısı”

Fidan Tokaç

fidan.tokac@breakpoint.gen.tr

A

kıllı telefonların hayatımıza girmesi ile birlikte mobil programlamadan bahsedilmeye başlandı. Günümüzde akıllı telefonlardaki tüm uygulamalar bir mobil programlama dili ile oluşturulup, kullanıcıların hizmetine sunuluyor. Mobil programlama dilleri telefonun içerdiği işletim sistemine göre ayrılıyor.

IOS işletim sistemi için bir uygulama geliştirmek için Objective-C, Android işletim sistemi için Java tabanlı Android dili, Windows işletim sistemi için de Windows Phone dilini bilmek gerekir. Şuan günümüzde IOS ve Android sıkı bir rekabet içindedirler. Windows Phone ise şuan bu mobil ekosistemde tam olarak yeterli konumda olmasa bile hala birçok geliştirici tarafından tercih edilmektedir. Microsoft’un, Nokia firmasına ortak olması ile Windows Phone için güzel bir gelecek vaat ettiğinin göstergesidir.

Günümüzün en çok kullanılan mobil işletim sistemlerinden olan IOS, başlangıçta Apple’ın iPhone için geliştirdiği fakat daha sonra iPad’de kullanılan işletim sistemidir. IOS işletim sisteminde uygulama yazmak için Objective-C dili kullanılır. Objective -C sadece iPhone ve iPad uygulamaları geliştirmek için değil aynı zamanda MAC OS işletim sisteminde çalışan uygulamalar geliştirmek için kullanılır.

Eskiden Apple belli bir kesime hitap ettiğinden geliştirici sayısı pek fazla değildi. Fakat iPhone’un piyasaya sürülmesiyle birlikte Objective-C dilinin popülerliği de arttı. Objective-C, 2006 yılında popülerlik sırasında 38. sıradayken 2012 yılında 5. sıraya yükselmiştir.

Objective-C, 1980’lerde Brad Cox tarafından Stepstone adlı şirkette geliştirildi. Adından da anlaşıldığı gibi Objective-C dilinin atası C dilidir. C dili yapısal bir programlama dilidir. Objective-C ise nesne yönelimli bir dildir.

19

O

bjective-C ile uygulama geliştirmek için X-Code geliştirme ortamına ihtiyacımız vardır. Ayrıca Apple geliştiricisi olmak için developer.apple.com sitesine üye olmalıyız.

Son olarak da geliştirdiğimiz uygulamayı iTunes üzerinden yayınlamak için 99 dolar karşılığında Apple Geliştirici ortamına kayıt olmalıyız.

Mobil programlama dillerinde bir diğeri olan Android, Linux tabanlı mobil cihaz ve telefonlar için geliştirilen açık kaynak kodlu bir mobil işletim sistemidir. IOS’un yayınlanmasının ardından 12 Kasım 2007’de Google, Android platformu için yazılım geliştirme ortamı olan ilk Android SDK sürümünü yayınladı. Yazılımcıların ve akıllı telefon üreticilerinin Android’ in yayınlanmasına göstermiş oldukları ilgi, açık kod platformunun özlemle beklendiğini göstermiştir. Şuan itibari ile Google Store’da 120 binin üstünde uygulama bulunmaktadır. Bir yazılımcının Android kullanarak bir uygulama geliştirmesi için temel olarak Java bilmesi gerekir. Çünkü Android dili Java tabanlı bir dildir. Android uygulama oluşturmak için Eclipse, Java Platformu ve Android SDK’sı gereklidir.

bu eklenti yerleşik olarak gelmektedir. Windows Phone SDK’ sını yükleyebilmek için belli sistem gereksinimleri vardır.Bunlar; -SLAT (Second Level Address Translation) özelliğine sahip bir işlemciniz olmalıdır.

-Windows 8 Pro 64-bitlik işletim sistemininiz olmalıdır. (Hyper-V sadece bu sürümle birlikte gelir.)

-Windows bileşenlerinden Hyper-V etkin hale getirilmelidir.

-Bilgisayarınızın RAM’i 4 GB ve üzeri olmalıdır.

SLAT, işlemciye ait bir özelliktir ve genel tanım olarak “Rapid Virtualization Indexing (RVI)” adlandırılır. Intel Core i3, i5 ve i7 işlemcilerinin çoğu SLAT özelliğine sahiptir. Bu özellik BIOS’tan aktif hale getirilmelidir.

Şimdi uygulama geliştirmek için Windows Phone SDK’sını yükleyelim.

1.Kurulum yapacağımız dosyayı http://developer.windowsphone.com sitesinden indirelim.

Microsoft’un geliştirdiği Windows Phone, Şubat 2010’da Mobil Dünya Kongresinde duyuruldu.

Windows Mobile’daki kurumsal kullanıcı yerine, Windows Phone’da hedef kitlesi son kullanıcılar olarak belirlenmiştir.

Kasım 2012’de ise Microsoft Windows Phone 8 işletim sistemini duyurdu. Windows Phone 8 ile birlikte geliştiricilere 3 farklı arayüzde çalışma imkânı verilmiştir.

Windows Phone’ da uygulama geliştirm ek için Visual Studio’nun bir eklentisi olan Windows Phone SDK’ sını yüklemeliyiz. Visual Studio’nun son sürümü olan Visual Studio 2014’de

2.İndirdiğimiz SDK dosyasına tıklayalım, ilk çıkan ekrana “Çalıştır” diyerek devam edelim.

Hiçbir mucit, kendisi için bir icat yapmaz.

-Bill Gates

20 5.Kurulum bittiğinde LAUNC diyerek programı başlatalım.

Windows Phone SDK kurduktan sonra hemen örnek olarak bir proje yapalım. İlk projemizde Windows Phone Kontrollerinden Pivot yapısını inceleyelim.

3.Karşımıza çıkan ekranda SDK’nın kurulacağı dosya konumunu ve “I agree to the Lisence terms and conditions” seçeneğini seçip INSTALL yazısına tıklayalım.

4.Bu aşama SDK’nın kurulduğu aşamadır ve uzun sürebilir.

Pivot kontrolü navigasyon amacıyla kullanılır.

Panorama kontrolü ile benzerdir. Aralarındaki tek fark görünümdür. Birçok sayfayı PivotItem’lar ile oluşturabiliriz. Pivot kontrolünü birçok amaç için uygulamalarda kullanabiliriz. Örneğin Ajanda, Görev Listesi veya E-posta gibi listeleme amacı olan birçok yere uygundur.

Var olan uygulamalardan Whatsapp, Viber örnek olarak verilebilir.

Pivot yapısını kullanabilmek için Visul Studio’nun giriş ekranından New Project dedikten sonra Windows Phone menüsünden Windows Phone Pivot App projesini seçiyoruz.

21

Projeyi oluşturduğumuzda kendiliğinden oluşan kod kısmı Xaml dilindedir. <phone:Pivot Title=”MY APPLICATION”> <!--Pivot item one--> <phone:PivotItem Header=”first”> <!--Double line list with text wrapping--> <phone:LongListSelector Margin=”0,0,-12,0” ItemsSource=”{Binding Items}”> <phone:LongListSelector.ItemTemplate> <DataTemplate> <StackPanel Margin=”0,0,0,17”> <TextBlock Text=”{Binding LineOne}” TextWrapping=”Wrap” Style=”{StaticResource PhoneTextExtraLargeStyle}”/> <TextBlock Text=”{Binding LineTwo}” TextWrapping=”Wrap” Margin=”12,-6,12,0” Style=”{StaticResource PhoneTextSubtleStyle}”/> </StackPanel> </DataTemplate> </phone:LongListSelector.ItemTemplate> </phone:LongListSelector> </phone:PivotItem> <!--Pivot item two--> <phone:PivotItem Header=”second”> <!--Double line list no text wrapping--> <phone:LongListSelector Margin=”0,0,-12,0” ItemsSource=”{Binding Items}”> <phone:LongListSelector.ItemTemplate> <DataTemplate> <StackPanel Margin=”0,0,0,17”> <TextBlock Text=”{Binding LineOne}” TextWrapping=”NoWrap” Margin=”12,0,0,0” Style=”{StaticResource PhoneTextExtraLargeStyle}”/>

22 <TextBlock Text=”{Binding LineThree}” TextWrapping=”NoWrap” Margin=”12,-6,0,0” Style=”{StaticResource PhoneTextSubtleStyle}”/> </StackPanel> </DataTemplate> </phone:LongListSelector.ItemTemplate> </phone:LongListSelector> </phone:PivotItem> </phone:Pivot> Uygulamamızı çalıştırdığımız zamanda emulator dediğimiz derleyici çalışır ve aşağıdaki ekran elde edilir.

P

rogram biz başlangıçta otomatik olarak bir Pivot uygulaması oluşturduğumuz için bize içi dolu olarak bir sayfa türetti.

Pivot kontolü sayesinde kullanıcı ekranı sağa sola hareket ettirdiğinde diğer PivotItem’ları görebilir. Ayrıca içine bir liste eklediğinizde, o liste uzadıkça scroll oluşturulabilir.

Son olarak bir karikatürle yazımı bitiriyorum.

Bir sonraki sayıda görüşmek üzere.

23

24

senIOR CODER

“En samimi , en kaliteli yazılım röportajları”

Aykut Göçer

aykut.gocer@breakpoint.gen.tr Tüm yazılım severlere merhaba. İlk sayımızda gerçekleştirdiğimiz Hakan Ulagan röportajı ile sizlerleyiz. Genel yayın kordinatörümüz M.Reha Bayar ve dergi yazarımız Cihan Karakaş ile gerçekleştirdiğimiz bu güzel ve samimi röporajımızı sizler ile paylaşmaktan mutluluk duyuyorum.Bilge Adam Genel Müdürlüğünde gerçekleştirdiğimiz bu samimi röportaj için Sayın Ulagan’a teşekkürlerimizi sunanır. İlk röportajımız olduğundan dolayı biraz heyecanlansam da Bilge Adam’daki samimi karşılamadan sonra bu heyecanım az da olsa dindi.

Sonrasında ise Hakan Ulagan ile röportajımızı gerçekleştirdik. Dilerseniz lafı uzatmadan röportajımıza geçelim.

1- Yazılımcı olmaya ilk olarak ne zaman karar verdiniz ve sizi bu mesleğe iten ne oldu?

Boğaziçi üniversitesi matematik mezunuyum.

Matematik okurken bir kaç tane yazılım dersi almıştık biz zaten ama çok piyasaya yönelik dersler değillerdi. Çünkü o zaman Pascal ya da Fortran anlatılıyordu okuduğum bölümde. Dolayısıyla piyasaya yönelik eğitimler ya da yazılım dilleri değildi. Daha sonrasın da mezun olduktan sonra her matematikçi akademik kariyer yapmak istemeyen bilgisayarla ilgili yazılımla ilgili bir iş yapmak zorundaymış gibi hissediyor kendini, bende öyleydim ve iş başvurularım da o yönde oldu.

Dolayısıyla da ilk Borusan Holding'de başladım orda RPG400 denilen bir programlama dili vardı şu an çok revaçta değil. Ama o zamanlar revaçtaydı IBM'in makineleri ve stabil makineler

“ Hakan Ulagan - Bilge Adam Kurumsal Yazılım Hizmetleri Yönetimi Direktörü” hala yıllardır sorunsuz çalışan makineleri ve üzerinde çalışan programlama dilleriyle başladım. Gittiğim iş görüşmesinde RPG400 bilmediğimi söyledim ve onlarda bana bilmeni beklemiyoruz dediler. Çünkü RPG400 okullarda öğretilen bir programlama dili değil. Biz sizi bir eğitime göndericeğiz dediler. Borusan Holdingde başladım ilk 15 gün eğitimle geçti zaten. Ama hocamız çok iyiydi. Levent Bey kulakları

25 çınlasın çok iyi anlattı ve o gün anladım ki biri düzgün anlatırsa, mesela biz okulda yazılımdan korkuyorduk bize verilen projeler olsun mesela bize if ve for döngüsü anlatmışlardı, kavramlar bittikten sonra array anlatmışlardı sonraki uygulama satranç algoritmasıydı. Dolayısıyla onu yapmaya çalışırken de hayatın öyle olduğunu sanıyorduk, ama yine kolay değil fakat bu denli de zor değil. Birde orda sekiz tane ders birden alıyorduk, dokuzuncusu programlama. Sadece ona odaklanabilsek belki yine kolay olurdu ama okulda soğutmuşlardı neredeyse bizi yazılımdan.

Ama mezun olduktan sonra o ilk iş görüşmelerinde Borusan Holding'in eğitime göndereceğiz demesiyle yazılımcı olmaya 1997'de karar verdim. AS400 üzerinde RPG400'le yazılımcı olarak başladım.

2- Şuan Türkiye’nin en iyi ve en saygın yazılımcılarından birisiniz bu bağlam da buraya kadar ki kat ettiğiniz yolda ne tür zorluklarla karşılaştınız. Bu zorlu yolu nasıl aştığınızdan biraz bahsedebilir misiniz?

Aslında matematikçilerin, bilgisayarla ilgili ana bilim dalında okuyan matematikçilerin, fizikçilerin, kimyacıların bilgisayara geçmesinde ya da yazılıma geçmesindeki zorluk şu; bir bilgisayar mühendisi kadar bilgisayarla alakalı olmuyorsun okulda. Dolayısıyla bazı detayları bilmiyorsunuz.

Onun için bu detayları piyasada öğreniyorsunuz.

En büyük zorluklardan biri de oydu benim için yani düşe kalka, hata yapa yapa, bazen saçma cümleler kura kura başlangıçta öğreniyorsunuz.

Dolayısıyla o aşamaları geçtikten sonra insan daha rahatlıyor tabi ki. O zamana kadarki benim yaşadıklarımı, yani ben buna alaylı olmak diyorum, piyasada öğreniyorsun aslında okulda vs. öğrenmiyorsun. Sizler bu konuda daha şanslısınız. C# nedir, syntax nasıldır, veri tabanı nasıl bağlanır vs. gibi kavramlar konusunda sıkıntınız yok ve araştırmak içinde çok büyük fırsatınız var. Ama okulda matematikçi gibi yetiştirilince, hayat matematikten ibaretmiş gibi geçiyor okulda, sonra bir anda mesleğe atılınca bu sefer bocalıyorsunuz ya da özel ilgi alanınız olması gerekiyor bilgisayarın ki bizim zamanımızda o kadar imkân yoktu. İnternet bizim zamanımızda popüler olmaya başladı ondan önce ne yapıyorlarmış hiç bilmiyorum. Düşünsenize şuan kod yazamıyorsun bir yerde takılıyorsun açıyorsun interneti alternatifleri bulabiliyorsun, o zamanlar da hiç böyle bir şey yok ancak bir tanıdığınız ve bir kitabınız var. Eğer bir tanıdığınız varsa şanslısınız ona soruyorsunuz. O zamanlar bu

şekilde zormuş. Benimde karşılaştığım zorluk buydu ama çalışarak eksikleri kapattım. Ben şuna inanıyorum, eğer farklı disiplinden geliyorsanız örneğin bir makine mühendisi yazılımcı olmaya karar veriyorsa ya da bir sürü örneği var benim gördüğüm, Jeodezi ve Fotogrametri, Meteoroloji mezunu çok iyi yazılımcılar var. Analitik düşünceye sahip arkadaşlar bu işe girebiliyorlar ama tabi ya çok hevesli olup zamanında bir çok araştırma yapmış olmaları gerekiyor ya da rakipleri bir çalışıyorsa bu arkadaşların üç çalışması gerekiyor ki eksikliklerini kapatsınlar.

3- Türkiye’nin ilk MVP unvanını alan yazılımcılarından birisiniz. Bu unvanı aldığınızda neler hissettiniz ve bu unvanı aldığınızda Natron’da çalışıyordunuz bu unvan kariyerinizi etkiledi mi?

MVP ödülünü aldığımda yıl 2003'dü. On bir yıl önce arka arkaya beş yıl bu ödülü aldım. MVP sayısıda o zaman çok azdı biz 10-15 kişi civarındaydık. Bu yolda emek sarf etmek, sarf edenlerin emeğinin karşılığını bir yıl boyunca görülüyor olması bunun bir unvanla süsleniyor olması güzel bir şey. Kariyerime etkisi de öyle. MVP olmak, özellikle o zamanlar adınızı tanıtmak bu piyasada güzel bir şey.

Microsoft camiasına yakın herkes MVP'lerin adlarını bilir. Onların bu yolda çok araştırma yaptıklarını ve bilgilerini paylaştıklarını biliyorum. MVP olmak biraz da makalelerle, forumlarda yazdığınız cevaplarla ve kitaplarla bilginizi paylaşmak demek. Onun için hem kendi adınızı duyurmuş hem de kariyerde önemli bir adım atmış oluyorsunuz. O aşamadan sonra birilerine bir daha anlatmak zorunda kalmıyorsunuz. Çünkü bu işin kaynağındaki insanlar sizi görmüş ve ödüllendirmiş oluyorlar.

4-MVP unvanını SQL Server alanında aldınız.

Peki sizin için neden SQL server?

Aslında SQL de almadım ilk Connected Systems diye bir MVP unvanı vardı. Benim ilk üç yıl Connected Systems'dı. O zamanlar Connected Systems vardı şimdi WCF var. O zamanlar WCF yoktu, web servisleri vardı. XML web servisleri diye geçiyordu ve web servisleri üzerine makaleler yazıyordum. Sonra SQL server üzerine aldım. SQL serverla ilgili aslında Netron'da da Bilge Adam’da da çok fazla danışmanlık hizmeti verdim. Daha sonrasında SQL server alanında MVP olmak istediğimi belirttim. O anda sizin durumunuza bakıyorlar. SQL server ile ilgili ne yapmışsınız, seminer vermiş misin yada bir

26 yayının var mı vs. onları kontrol ediyorlar. Ondan sonra da uygunsan seni MVP olarak SQL server da size unvan verelim dediler. Onun için niye SQL server, çünkü SQL serverda çok fazla süre geçirdim.

başlangıçta sıfır hata yaptım ve bu yolu izlemeye başladım ve hayatım kolaylaştı diye herkes uzmanı olduğu konu hakkında bir şeyler yazdı ondan sonra topladık düzenledik ve bu kitap çıktı.

Amacımız da zaten deneyimlerimizi aktarmaktı.

5-MVP unvanı yılda bir yenilenen bir unvan.

Unvanı aldıktan bir yıl sonra bu süreç nasıl işliyor tam olarak ve son olarak MVP olmak isteyen bir yazılımcıya en değerli tavsiyeleriniz neler olurdu?

7-Yazılım hayatınızda sizi en çok uğraştıran ve zorlayan iş veya proje ne oldu?

Bizim Netron’da da Bilge Adam’da da asıl zorluk sizin öncü olmanız aslında. Askerde amfibi birlikleri vardır ya savaş yapılacak alana ilk onlar girer ve dolayısıyla kayıp sayısı çok fazladır amfibi birliklerinde. Çünkü düşmanla ilk karşılaşan ya da zorlukla ilk karşılaşan diyelim bizim metaforda onlardır. Bizde öyleyiz aslında. Mesela bize NET'in beta versiyonu 2000 ya da 2001 yılı civarında geldi. Onda ilk proje geliştirmeye çalışan biz olduk ve bizim uygulamamızda yetmiyordu çok iyi anlayıp öğrenip bir de anlatıyorduk çünkü. Mesela Türkiye’de kimse NET uygulama geliştirmemiş ama siz onları öğrenmeli, uygulamalı, denemeli bunları keşfetmeli ve aktarmalısınız. Bizim hayatımız boyunca, bu meslekte eğitmenlikte yapıyorsanız, en büyük zorluklardan biri bu olmuştur. Çünkü klasik akademik taraftaki hocalar gibi çalışmıyoruz. Örneğin akademik tarafta bir müfredat vardır ve bu oturmuş bir müfredattır, kimse akademik müfredatta SQL Server 2014 anlatmaz. Genel olarak Database yapısı anlatılır. Mesela Database nedir, ve o da yıllardır değişmeyen bir kavram tabi son zamanlarda yeni açılımlar var NoSQL vs. gibi ama baktığınızda RDBMS'ler yıllardır RDBMS veya programlama yapısı, data yapısı, döngüler, karar mekanizmaları vs. hemen hemen her dilde aynı ve onlar anlatılıyor. Ama biz öyle değiliz, biz teknolojinin ucunda gidiyoruz. Dolayısıyla yeni çıkan ürünlere çabuk adapte olup piyasaya anlatmak zorundasınız. Dolayısıyla karşılaştığımız zorluklar içinde en büyük büyüğü bu oldu bu zamana kadar.

Evet, senede bir yenileniyor. Mesela XBOX konusunda developer olmak istiyorsunuz ya da başka oyun programlama konusunda, Microsoft'un oyun programlama konusunda framework ile ilgili MVP olmak istiyorsunuz. O konuyla ilgili araştırma yapmış, yayınlar çıkarmış olmanız gerek. Bunlar makale de olabilir. Artık herkesin bir bloğu var. Kendi bloğunuzda yayınlar yapmış olmanız önemli. Bir de Microsoft'un önem verdiği siteler vardı. Mesela yazılımcılar için Yazgelistir bunlardan bir tanesi. O sitedeki aktiflik durumunuz, yazdığınız makaleler, verdiğiniz cevaplar vs. bunları değerlendiriliyor.

Bir de Nominasyon diye bir şey var. Yani şu an var olan MVP'lerin sizi aday gösteriyor olması, sizin işinizi kolaylaştırıyor. Sonuçta burada belirleyici bir komite var, Türkiye’de onlar adayları seçiyorlar ve yurtdışına gönderiyorlar. Genellikle, ben bu arkadaşı MVP olarak görmek istiyorum, dediği kişilere Amerika çok fazla karşı çıkmıyor.

Ama Türkiye'nin aday gösterebilmesi için de Türkiye'deki MVP'ler ile de bir tanışıyor olmak, işlerinizi anlatıyor olmak gerekiyor. Nominasyon aslında bir anlamda referans olmak gibi bir şey.

6- Bir de “Türk MVP’lerden Çözüme Giden Yolda En Değerli Deneyimler” adlı bir kitabınız var. Kitabın 15 yazarından biri de sizdiniz. Her ne kadar kitabınız çıkalı 5-6 yıl olsa da okuyucularımızdan bu kitabın çıkış sürecini merak edenler olacaktır. Bu kitabın çıkış süreci nasıl oldu ve bu kitapta da yazdığınız bazı deneyimlerinizden bize bahsedebilir misiniz?

Kitap zaten deneyimlerimizi anlattığımız bir kitaptı. MVP'ler kendi uzmanı oldukları konularda, MVP'ler aynı zaman da kod yazıp, proje geliştirenler, eğitim verip, danışmanlık yapan kişiler oldukları için ve uzmanı oldukları konularda birçok kere düşüp ayağa kalktıkları için bazı şeyleri belki yanlış yapıp sonradan düzelttikleri için bunları bir yerde toplayalım dedik. Ben zamanında bir hata yapmıştım ya da hata değil belki en iyi çözümü şöyle yaparak buldum. Daha

27 8- C#, diğer C dillerine göre daha kolay öğrenildiği savunulan bir dil. Bu konu hakkında neler söylemek istersiniz?

C# bence de diğer programlama dillere göre, RAD dediğimiz bir kavram var ya Rapid Application Development yani hızlı uygulama, geliştirebileceğiniz bir yapı. Yani ne yapmak istediğinize de bağlı C# her şeye cevap vermez. Mesela Low Level Programming yapmak istiyorsanız adres zaten C ya da C++'dır. Ama Türkiye’de o ihtiyaç çok geniş olmadığı için Türkiye’de yapılan her on işten dokuzu datebase developmenttır. Ve amaç buysa web uygulamaları geliştirmekse yani Türkiye'deki e-ticaret sitelerine baktığınızda kodların çoğu bunların üzerinde dönüyor. Orda da C# doğru bir tercih çünkü hızlı iş yaptırıyor.

Java'dan yaş olarak küçük olmasına rağmen onun yaptığı birçok işi yapabiliyor. Ve sonradan geliştirilmiş olmasının da avantajları var. Yani öteki tarafta yapılan, yapılması için taklalar attığınız işi çok basit bir şekilde yapabiliyor. En basitinden çok sağlam bir IDE'si var ve yıllarca üst üste ödül almış Visual Studio. Açık kaynak kod olmasının en büyük sıkıntısından biri de Java veya diğer açık kaynak kodlu dillerin sahipleneni bu zamana kadar çok olmadığı için düzgün bir IDE bile geliştirememişler. Yani birbirine göre her iki tarafında açık kaynak kodunda, Microsoft dillerinin de avantajları ve dezavantajları var tabi ki. Açık kaynak kod olması demek, sen kendi geliştirmeni rahatlıkla ve sınırsızca her türlü API' ne ve DLL' ne ulaşarak yapabilirsin. Demek ki C# da o denli açık, tekrar tekrar kullanılabilir ve customize edilebilir değil. Hazırlayanlar çok sağlam düşündükleri ve hazırladıkları içinde çok ekstrem örneklerde tıkanıyorsunuz ve keşke şunu da yapabiliyor olsaydım diyorsunuz. Yıllardır C#'in en büyük eksikliği multi platform olmaması. Gerçi Lunix üzerinde çalışmalar var. Ama bir Java gibi etkin değil. Muhtemelen, Microsoft'un bir stratejisi. Çünkü bir isteği olsaydı bu zamana kadar yapardı. Dolayısıyla ben C#' ı yeni başlayan arkadaşlar için yüzde yüz tavsiye ederim. Birincisi C# öğrenmesi basit, ikincisi kullanım alanı geniş, üçüncüsü de spesifik bazı işler yapmayacaksanız hemen hemen her şeyi yapabileceğiniz bir programlama dilidir.

9-Biraz da mobil platformlar üzerine konuşalım istedim Hakan Bey. Biliyorsunuz şuan IOS ve Android ‘in hüküm sürdüğü ancak Nokia’yı satın alarak Microsoft’unda Windows Phone’lar ile içine girdiği bir mobil savaş var. Windows Phone için mevcut ekosistemi kaçırdı diyebilir miyiz? Yoksa Windows Phone getirdiği yeniliklerle bu savaşta öne geçebilir mi? Sizin bu konudaki düşünceleriniz nelerdir?

Aynı şey arama motorları için de geçerli. Google çok önemli bir atılım yaptı zamanında. Alta Vista, Yahoo vs. ortalığı kasıp kavururken Google yeni bir arama motoru yazdı ve şuan açık ara önde ve iyi de para kazanıyorlar. Bu şunu gösteriyor aslında bazıları bazı teknolojilerde bir şeyler yapsa da yenilikçi atılımlarla birileri gelip piyasayı silip süpürebiliyor. Artık aramaların birçoğu dünya üzerinde Google üzerinden yapılıyor ve birçok da sebebi var. Sürati var tabi ki bunların içinde ama sade bir sayfa sundu bize. Mesela Yahoo bunu uzun bir süre yapmadı ve hala daha ısrar ettiği o ana sayfa bembeyaz tertemiz, arama odaklı. Bu bile yenilikçi bir atılımdır. Webde düzgün arıyorsa, yaptığı işe güveniyorsa piyasayı sildi süpürdü. Yani IOS' un ve Android' in piyasa payları yüksek, iyi işler çıkardılar, çok iyi uygulamalar var. Bu Microsoft’un atılımda bulunmayacağı anlamına gelmez. Bu arkadaşlarla kapışıp hatta önlerine geçilemeyeceği anlamına gelmiyor.

Ama bu yarışın zor olduğu kesin. Çok inovatif düşünceler ortaya koymak gerekiyor. Çünkü uygulamalar ve cihazlar da insanlar üzerinde bir müddet sonra bağımlılık yaratıyor. O bağımlılığı da yıkacak yeniliklerle geliyor olması lazım.

Bence olmaz değil ama zor, kolay bir iş değil.

Dediğiniz gibi IOS ve Android çok yüksek bir pazar payına sahip arkasından kim geliyor olursa olsun çok yenilikçi atılımlar yapıyor olması lazım ki piyasayı domine etsin.

28 10- Microsoft SQL Server’ı bir kaç cümle ile açıklamanız gerekse cevabınız ne olurdu?

Sonuçta SQL Server bir RDBMS (RELATİONS DATA BASE MANAGEMENT SYSTEM) ve hareket başına maliyete baktığınızda çok feasible yani rakiplerine göre feasible ürünlerden bir tanesi. Çünkü aynı işi farklı databaselerde yapmaya kalkarsanız çok daha yüksek lisans ücretleri ödüyorsunuz. Microsoft SQL Server o açıdan hareket başına maliyeti makul olan bir RDBMS ve lisans ücretine göre de yeteneği de yüksek olan bir database. Dediğim gibi muadili başka ürünlerde siz data warehouse kavramı ve onun getirileri ile uğraşmak istiyorsunuz ya da data entegrasyonu yapacaksınız data transferi yapmanız gerekiyor bir yerden bir yere yada raporlama yapmanız gerekiyor pure raporlama ile ilgili işler yapmak istiyorsunuz. Bunların her bir tanesi için ayrı lisans ücreti ödemeniz gerekiyor.

SQL Server da öle bir şey yok lisansı bir kere aldığınızda bütün bu bileşenler ücretsiz olarak size geliyor ve dünyada da çok fazla referansları var.

Mesela Amerika'nın Nasdaq borsası, teknoloji borsası var ve o SQL Server üzerinde çalışıyor.

Bu önemli bir referans. Türkiye'de de birkaç banka SQL Server üzerinde çalışıyor. Yavaş yavaş büyüyor. Bulunduğu sekmentte çok da büyük bir pazar payı var ve orayı da domine ediyor.

itime ve seminere katıldım. Ben 28-30 yaşında eğitime oturuyordum ve yanımdaki kişi 55-60 yaşlarında bir eğitmendi. Bizde belki belli bir doyum noktası oluyor. Belki de maddi kazançları 50-60 yaşındaki bir trainer maddi kazancıyla 2030 yaşındaki trainer'ın maddi kazancı bir olmayabilir. Bizde artık kendi ofisimi açayım, kendi eğitmenlerim olsun, onları yönetiyime gider yol, ya da profesyonel olarak yönetim kadrolarında ilerleyeyime gider. Ama ben eğitim veriyim ve 60 yaşında da eğitmen olayım hayaliyle yaşayan Türk görmedim. Çünkü bir müddet sonra herhalde birazcıkta statü meselesi yapıyoruz. Yani 60 yaşında hala eğitmenlik mi yapıyorsun derler bize diye düşünüyoruz. Yani yaşın biraz geçmiş olması bizi yöneticiliğe ister istemez kaydırıyor.

11-Tekrar seçme şansınız olsa akademisyenliği mi yoksa proje geliştiriciliğini mi seçerdiniz?

Aslında ben eğitmen ve yazılımcı olarak başladım sonradan eğitmenlik geldi sonra yönetici oldum dolayısıyla T0 anında kimse sana sormuyor yönetici mi olursun yazılımcı mı olursun diye. O aslında bir tercih değil, kronolojik sıra. Ama sonraki yıllarda yöneticilik alanına kaymayıp teknik alanda mı ilerlemek isterdiniz derseniz sizde fark edersiniz bir süre sonra yoruyor, çok büyük bir performans gerektiriyor gençlerle yarışmak.

Sizin kondisyonunuz yoktur bende şuan, tabi ki benim birikimim, yıllardır elde ettiğim bilgi birikimim yüksek ama yeni bir teknolojiye adaptasyonum daha yavaş olur. Onun için bana kalırsa yavaş yavaş teknik yöneticiliği daha genç adaylara bırakıp bizler içinde artık idari mi denir ya da yarı idari yarı teknik mi denir o alana kaymak zorunda kalıyoruz. Bir de kolay bir şey değil mesela 7-8 yıl yazılımla uğraşmaya başlayınca 10-12 yılları devirince artık tamam karar verici olurum.

Daha fazla koda bulaş mıyım diyorsunuz. Aslında bu durum Türkiye için geçerli herhalde yurt dışında öyle değil, çünkü yurt dışında da çok eğ-

“Hakan Ulagan” 12- Junior yazılımcılar için yazılım dünyasında belirli yerlere gelebilmeleri adına verebileceğiniz değerli tavsiyeleriniz nelerdir? Öncelikle şöyle söyleyeyim yazılımcı olacak arkadaşlar için bir kere inanılmaz zor bir patikanın içerisindesiniz bunu biliyor olmalısınız. Ama şunu da biliyor olmanız lazım, bu meslekte iyi para var. Yani çok iyi para kazanabilirsiniz. Ama çok iyi olursanız. Çok iyi olmakta şu demek bence, insanları hep yanılgıya düşüren de o; örnek veriyorum sizin yan bölümde arkadaşlarınız var.

Adam aşçılık bölümü okuyor hocası ona ödev veriyor ve ödevi çorba yapmak mesela gidiyor eve çorba yapıyor 10 dakikada getiriyor ben ödevi yaptım hocam diyor. Sizin farkınız şurada,

29 onların çalışmaları onlara yetiyor olabilir ama sizin inanılmaz çok çalışıyor olmanız lazım. Yani ben hep şunu söylüyorum bu mesleği istiyor ve Türkiye’de iyi bir yazılımcı olacağım hedefiyle çalışıyorsanız demekki analitik bir düşünce yapısı var sizde. Mesela ben tarihi ve coğrafyayı çok severdim de yazılımcı oldum düşüncesi yoktur eminim. Ama bu analitik düşünceyle sizin, belki biraz abartıyorum ama aslında çok da abartmıyorum günde 4 saat uykuyla en 2-3 yılınızı geçirmeniz lazım. Yoksa kalıbımı basarım olmaz. Mesela hoca okulda Array anlattı, ArrayList anlattı. Döndünüz eve bir Array yazıyım dediniz telefon çaldı arkadaş bir çıkalım hava alalım dedi. Çıktınız yarıda kaldı. Ertesi gün bir konu daha işlediniz. O diğer konunun üstüne geldi. Sonra sınav günü geldi dediniz ki ya dur bir Array'lere bakayım. Şöyle söyleyeyim kesinlikle bu şekilde olmaz. Bu sizin mesleğiniz artık.

Hoca size Array'leri anlatıyorsa sizin gidip evde 50-60 kere tekrar etmiş olmanız gerekiyor. Artık gözünü kapatsan tanımlarım demeniz gerekiyor ve tanımlamak hiçbir işe yaramıyor. Nerede kullanıldığını bir sürü örnek ile incelemeniz gerekiyor, bir sürü makale okumanız gerekiyor. Bu da ne demektir biliyor musunuz? Günde 3-4 saat uyku uyacaksın demek oluyor. Örnek veriyorum hayatında 1500 kere Class tanımlamış, 1500 kere bir projenin akışını çizmiş ve o mantığına uygun bir şekilde dizaynını çıkarmış adamla onu yedinci kez yapmaya çalışan adam bir olabilir mi? Bu da taş taş üzerine konularak bina yapılması gibi.

Yani tekrar etmeniz gerekiyor ve yılmamanız gerekiyor. Hata çıktığı zaman araştırayım sonuna kadar demeniz gerekiyor. Bir de şunu sürekli sorun kendinize, neden? Her yazdığınız keywordsde sorun. Ben iş görüşmesine giriyorum adama diyorum ki bir Class'ın Instance’ı neden alınır diyorum, 5 yıllık yazılımcı adam bilmiyor. Ya da IDE'nin kendisi Internal diye bir şey yazıyor diyorum, ben onu hiç görmedim kullanmadım diyor. Şimdi anlatabiliyor muyum araştırmacı olmak gerekiyor. Internal kelimesinin ne olduğunu bilmiyorsun. Oturacaksın bir gününü ona ayıracaksın. Sonu yine çalışmaya geliyor. Ama bu mesleğin güzelliği orda çok iyi olursan maaşını da sen belirliyorsun. Mesela biz yeni mezun bir arkadaşı 4500 TL maaşla işe aldık. Neden? Çünkü arkadaş mülakat için masaya oturduğunda ne istiyorsanız sorabilirsiniz dedi. Ben zaten okuldayken birçok proje geliştirdim, dışarıya bir sürü proje sattım dedi. Dolayısıyla istediğinizi sorabilirsiniz dedi. Açıkçası biz de küçümseyerek oturduk masaya nasıl ne istersek sorabiliriz diye. Tabi ki eksiklikleri var. Çünkü baktığınız zaman proje

tecrübesi çok önemli bir şey ama şöyle söyleyeyim ben 5-6 yıllık yazılımcıyım diyen birçok arkadaştan çok iyiydi. Ya da mezun olduktan sonra iş görüşmesine gittiğinde şunu dersin, adam sorar sana kaç para istiyorsun der, sende 2000 TL istiyorum dersin. Zaten tecrübem yok gelişicem burada sizden ne öğrensem kâr. O da sana 1200 TL veriyorum der. Sende çok teşekkür ederim 1200 TL de iyi para ben geleyim başlıyım. Başka kimse almazdı beni zaten sen olmasan bir de 1200 TL veriyorsun demek var. Yani bu iki adam da yeni mezun ve görüşmeye oturuyor. Biri masaya yumruğunu vuruyor ve benim ederim budur vermiyorsanız çalışmam diyor. Diğeri de diyor ki 1200 TL veririm eyvallah diyor o para çok iyi benim için diyor. Yani o duruma düşmemek gerekiyor. Özünde çok çalışıyor olmak lazım. Ama mesleğin güzelliği de orda sen bunu her meslekte sağlayamazsın. Mesela yeni mezun olmuş bir tıp öğrencisi sürünmek zorundadır. Bunun zorunlu hizmeti var, asistanlığı var. Biz kafadan iyi bir yazılımcıyız diyebiliyoruz. Tek yapmanız gereken şey çok çalışmak.

30

oyuncu “Oyun programlama ve oyun motorları ile ilgili tüm detaylar”

İbrahim Bayraktar

ibrahim.bayraktar@breakpoint.gen.tr Oyun motoru nedir?

1980’li yıllarda Dünya da çığ gibi büyüyen atari (konsol) oyunları 1990’lı yıllarda yerini bilgisayar oyunlarına bıraktı. 1994 yılında Sony tarafından geliştirilen PlayStation ile konsol oyunları ve bilgisayar oyunları tekrar bir rekabet içerisine girmeyi başardı. Bu rekabetin yükselmesi ile geliştiriciler tarafından oyunlar yapılmaya çalışıldı. Kimileri tek başına oyun geliştirirken kimileri arkadaşlarıyla oyun geliştirdi. 1985 yılında Rus bilgisayar mühendisi Aleksey Pajitnov tarafından tasarlanan “Tetris” oyunu bu döneme ilham kaynağı olmaya yetiyor ve artıyordu.

Oyun motoru, oyunları geliştirmek için gereken bir yazılımdır. Oyunları geliştirmenin yanı sıra, piyasa da ücretsiz olarak indirilebilen oyun motorlarını kullanarak sıfırdan bir oyun yapabiliriz.

(Kullandığımız oyun motorlarının yapımcısına bağlı olarak özel “Kullanıcı Sözleşmesi” bulunmaktadır. Bu sözleşmede yapacağınız oyunun “% ** kadar komisyon ile ya da tamamen kullanımından ücretsiz olarak yararlanabilirsiniz” tarzında sizlere maddeler sunmaktadır. Bu yüzden kullanacağınız oyun motorunun Kullanıcı Sözleşmesi’ni okumanızda her zaman fayda olacaktır.)

Yapacağımız oyunların grafiği, harita tasarımları ve oynanışı gibi etken unsurları belirleme de bizlere kolaylıklar sağlamaktadır. Oyun motorlarının yanı sıra oyun içinde fizik ve grafik kalitesini yükseltecek yardımcı programlar da bulunmaktadır. Bu programları kullanarak yapacağınız oyunların içerik kalitelerini üst seviye de tutabilirsiniz.

31 çalışanların temizlenmesiyle yeni platformlar kuruldu. Bu platformlar Türkiye de oyun sektörünün kıvılcım almasına sebep oldu. Bu platformlar günümüzde devasa kitlere erişerek oyun sektörü için paylaşımlarını sürdürüyor.

Günümüzde birçok oyun motoru mevcuttur.

Oyun sektöründe CryEngine, Fox Engine, Ignite, Unreal Engine, Unity 3D ve Frosbite gibi önde gelen oyun motorları bulunmaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile Türkiye de oyun sektörü üzerinde yapılan yenilikler ve buna bağlı olarak sektöre olan merakla Türkiye’de bazı oyun motorları geliştirildi. Bunlar: Actor, CPAGE, Yogurt3D, Zinek Engine, Piyodix, XNA, ImagineCup, Panda3D’dır. Günümüzde oyun motorları kendileriyle yarışır bir hale gelerek, güzel başarılara imza atmaya başladılar.

Dünden Bugüne Türkiye’de Oyun Sektörü ve Yarını Gelişmekte olan Türkiye için, oyun sektörü yeni yeni gelişmeye başlıyor. 2007’den önce oyun sektörü tamamen ölü bir sektördü diyebiliriz. Oyun şirketlerinden ziyade oyun dergileri ve platformları bulunmaktaydı. Bu platformlar, oyun içi etkinlikler düzenleyerek, para kazanma hırsı ile bir şeyler yapmaya çalışsalar da maddi kaynakların yetersizliği ve sponsor bulamama gibi nedenlerden dolayı fazla uzun sürmedi. Tabi bu işi her platform para için yapmasa da tamamen kendilerini oyun sektörüne adamış platformlarda bulunmaktaydı. Oyun sektörünün ölü olması ve en son darbe ile sektör üzerinden para kazanmaya

2007’den önce Ultima, Lineage, Mu Online, EverQuest, Knight Online oyunlar ülkemizde yeterli internet ağının olmaması nedeniyle belirli bir kesim tarafından oynanabilmekteydi. Bunun yanı sıra oyun içi Türkçe dil paketi olmaması gibi diğer önemli etkenleri de vardı. Infosfer(3TE Games) şirketi tarafından yapılan “Pusu: Uyanış” oyunu üç boyutlu Semih Saygıner’le Bilardo Magic bu yıllarda çıksa da sektörü canlandırmaya yetmedi. 2007 yılına kadar bu sorunlar takip ederken; Compex adı altında yapılan ilk oyun fuarı, dünya üzerinde oyun şirketleri ile oyuncular arasında ortak bir buluşma etkinliği olarak düzenlenmeye başlandı. Bu etkinlikte oyun tanıtımları yapılırken, oyun severler birbirinden güzel turnuvalara katılabilir oldu. Mevlüt DİNÇ tarafından 2001 yılında kurulan “Sobee” şirketinin Türkiye’nin ilk Türkçe ve Çevrimiçi oyunu olan İstanbul Kıyamet Vakti’nin “Mynet” şirketi tarafından oyuncularla buluşması, “Son Işık” şirketi tarafından geliştirilen ve Vestel firması ile yayımlanan “Kâbus 22” oyununun Direktörlüğünü Mevlüt DİNÇ üstlendi. Yerli kardeşler olarak bilinen Crytek şirketinin kendine özgü oyun motoru olan Cryengine ile yapılmış, tamamen %100 Türkçe Crysis oyunu, oyun sektörünü canlandırmayı yetti ve attırdı bile.

Hareketli ve tempolu geçen bir yılın ardından 2008 de yerli oyunlar yavaş yavaş çıkarken, oyun sektörünün büyüklüğü 150 – 200 milyon doları buldu ve 5 yıl içerisinde 1 milyar doları bulunması bekleniliyor. Buna bağlı olarak teknolojinin gelişmesi ile bilgisayar ve internet kullanımı arttı, 20 binden fazla internet kafenin bulunması 20 milyona yakın oyuncu kitlesi oluşmasına büyük bir etken oldu. Céidot ekibinin Hükümran Senfoni Online, Sobee şirketinin Citroen C4 Robot oyunu oyuncularla buluşurken, Türk yapımı olan Mount&Blade 2, Avrupa ve Amerika’da satışa sunuldu. Bu adımla birlikte oyun sektörünü ciddi anlamda geliştiğini söyleyebiliriz.

Farklı olun, farklı düşünün: Sıradan işler yapmaktansa aykırı işler ortaya koymak size farklılığı getirecektir.

-Steve Jobs

32

Yavaş yavaş Türk yapımı oyunlar dünyaya açılırken, Aral Game ile yabancı oyunları da sahip olmaya devam etti. 2009 yılında Mevlüt DİNÇ önderliğinde olan Sobee şirketi, Türk Telekom’un satın almasıyla Türk Telekom’un bir departmanı halini almıştır. Bununla birlikte Sobee Dünya da bir ilki gerçekleştirerek 11’e 11 çevrimiçi futbol oyunu olan “I Can Football” oyununu, oyuncularla buluşturdu. Dünya da 50 milyar dolarlık hacmi olan oyun sektörünün Türkiye’nin hak ettiği pazar payına ulaşamadığını belirten DİNÇ, Türkiye’nin 40-50 milyon dolarlık ciroya sahip olurken, 10 milyon oyuncunun da bulunduğunu söyledi. 2008 yılında ODTÜ Teknokent Yönetim A.Ş. bünyesinde kurulmuş bir ön kuluçka merkezi olan Animasyon Teknolojileri ve Oyun Geliştirme Merkezi, yani kısa adıyla ATOM oyun sektörüne girişimciliği teşvik etmeyi amaçlıyor.

2010 yılında 67 milyar dolar olan oyun pazarının 3 yıl içerisinde 100 milyar doları bulması bekleniyor. Türkiye de yavaş yavaş oyun şirketleri kurulmaya başlandı. 2008 yılında çıkan “Point Blank” oyunu Nfinity Games tarafından oyuncularla buluştu. Teknolojinin gelişmesiyle, Daha önce kullanılan joystick (kumanda) ve direksiyonların yerini artık yeni nesil vücut ve hareket algılayıcı kameralar, kumandalar, kılıçlar, otomatik tüfekler alıyor. Buna bağlı olarak çıkan ilk oyun Konserve, KonserVE, Guitar Hero ve Rock Band‘in gitar aparatlarını da destekliyor. Eğer gitar aparatınız mevcut değilse, klavyenizle oynayabiliyorsunuz.

Genel olarak bakıldığında zayıf bir yapım olarak gözükse de Türk oyun sektörü için önemli ve güzel bir adım oldu.

2011 yılı Türkiye oyun sektörü için bir dönüm noktası oldu. TTNET’in yeni platformu olan Play Store, Crytek’in %100 Türkçe oyunu olan Crysis oyunun devamı niteliğinde olan Crysis 2 ile yapıldı. Bu platformda 12-35 yaşlarından

oluşan kitleye, dünya ile aynı anda ulaşabilecekleri, yüzlerce oyunu barındıran büyük bir platform oluştu. Bununla birlikte Türkiye de ilk defa oyun sektörüne devlet desteği geldi. Bu destek devletin Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde 61. Federasyon olarak kurulan “Türkiye Dijital Oyunlar Federasyonu” Mevlüt DİNÇ başkanlığında hizmete girdi. TÜDOF başkanı Dinç; Türkiye’nin oyun sektörü bakımından istenilen seviyede olmadığı, sektörün geliştirilmesi için destek verilmesi ve yerli içerik üretimlerinin çoğalmasının gerektiğini vurguladı. Dünya da 1 milyar farklı kişi tarafından oynadığı dijital oyun sektörü 70 milyar dolar büyüklüğüne ulaşırken, bu durum Türkiye için 20 milyon oyunculuk bir sektör oluştururken, 200 milyon dolar bütçede kaldığını söyledi. Buna bağlı olarak oyun sektörünün dünyada 150 milyar dolara, Türkiye de ise 1 milyar dolara ulaşılması hedefleniyor.

TÜDOF ile oyun sektörüne teşvikin yanı sıra vergi ve ödeme sistemlerinin yeniden düzenlenmesi, Eğitim, eSpor, Ar-Ge, yerli oyun geliştirme, sosyal sorumluluk gibi alanlarda önemli projelere imza atmayı amaçladıklarını belirtti. Ek olarak 2007 yılında Compex adı altında yapılan oyun fuarı, 2011 yılından itibaren GameX Dijital Eğlence ve Oyun Fuarı adına dönüşmüş ve her sene yapılmaya devam ediyor.

2012 yılında Nfinity Games’den sonra Gametolia şirketi de yaptıkları M.A.R.S oyunu ile bu sektöre dahil oldu. TÜDOF verilerine göre oyun sektörüne yüksek olan ilgi nedeniyle oyun oynama yaşının 5’e düştüğünü, 20 milyon kişinin bilgisayarda oyun oynadığını açıkladı. Bilgisayar oyunlarının yanı sıra Digitoy Games şirketinin Facebook ve internet siteleri(Tarayıcılar) üzerinden oynanabilecek oyunlar üzerinde çalıştıklarını ve Facebook’ta oynanan “Tekel Okey (Türkiyede ilk defa iki kişilik okeyin oynanabildiği oyun), Tekel Poker; şimdilik sadece Türk oyuncular

33 için tasarlanmış Texas Holdem Poker oyunu ve üçüncü oyunumuz ise web tabanlı Beybim “ bu projelerden sadece bir kaçı! İlk kez oyun sektörüne özgün bir üniversite bölümü oluşturuldu. Bahçeşehir Üniversitesi, İletişim Tasarımı Bölümü tarafından başlatılan bu bölüm oyun sektörünü geliştirmeyi hedefleyen girişimcilerin bir araya gelerek iletişim ve eğitim yapmayı hedeflendi. Bununla birlikte “Bağımsız Oyun Tasarımcıları, Geliştiricileri ile Yapım ve Yayıncılarını temsil edecek ilk sivil toplum örgütü (OYUNDER) kuruldu. OYUNDER’in vizyonu Türkiye oyun sektörünü bu alanda dünya üzerinde en iyi yerel koşullara ve en güçlü ekosisteme sahip piyasa haline getirmektir. Bu amaçla yurt içi ve yurt dışında lobicilik faaliyetleri yürütecek olan OYUNDER sektörün önünü açacak hukuksal düzenlemelerin oluşturulması için araştırma çalışmaları ve piyasa analizleri gerçekleştirecek ve bunların sonuçlarını yapıcı öneriler haline getirerek hükümet ve yerel makamlar nezdinde paylaşacak ve kanaat önderliği yapacaktır.

2011 yılında büyük umutlarla kurulan TÜDOF, 2013 yılında kapanma kararı aldı. Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde olan TÜDOF kapatılarak, gelişmekte olan Spor Branşları Federasyonuna bağlandı. Bu gelişmenin ardından 2 Yıl önce kurulan Play Store yapmış olduğu basın açıklaması ile dünyada 1 milyarın üzerinde insan dijital oyun oynuyor. Sektörün büyüklüğü yaklaşık 75 milyar dolar olarak ifade ediliyor. Dijital oyun sektörünün önümüzdeki dönemde de en

hızlı büyüyen sektörlerden biri olması bekleniyor” dedi. Türkiye de oyuncu sayısı 22 milyona yükseldi. Yükselen oyuncu sayısına göre arz ve taleplere göre mağazamızda oyun çeşitliliğini arttırıyoruz. Şuanda Play Store da 1000’den fazla oyun bulunduğunu bu oyunları abonelik sistemi ile satın alıp, satın aldığı oyunu hızlı ve güvenli bir şekilde hemen bilgisayarına indirip, oynamaya başlayacaklarını belirtmek isteriz… Türkiye’de kurulan Joygame veya Toyo games gibi bir çok online oyunların Türkiye’de ki haklarını satın alıp geliştirilen ve Türkçe diline çevirip seslendiren şirketler mevcut. Bu şirketler sayesinde hem Türkiye’de ki oyuncu sayısı artıyor hem de yabancı ülkelerde ki oyun geliştiricilerin gözleri Türkiye’ye yönleniyor. Adını defalarca duyduğumuz Crytek şirketi ve Crysis oyunu 2013 yılında Türkiye de İstanbul ofisini açtı. Crytek İstanbul Ofisi açılınca, Türkiye oyun sektörüne 20 milyon Euro değerinde yatırım yapacaklarını duyurdu.

Bununla birlikte Türkiye içerisinde oyun sektörüne eleman yetiştirmek için CryEngine ile alakalı eğitimler ve benzeri üniversite programları yapılarak yetişmiş insan gücünün oluşturulması için çalışmalara başlayacaklarını duyurdu. Şuanda Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde Oyun Geliştirme Teknolojileri bulunmaktadır. Céidot Oyun Stüdyosu sektöre veda etti! Türkiye oyun sektöründe önemli bir yere sahip olan Ceidot Oyun Stüdyosu kapanıyor. 10 yıllık bir maziye sahip olan Ceidot, geliştirdiği 3 boyutlu oyunlarla Türkiye’de olmayan bir pazarın oluşması için önemli bir yapıtaşı oldu. Sayısız ismin yetişmesinde pay sahibi olan Ceidot’ta bir dönem çalışan isimler bugün hem Türkiye’de hem de dünyada çeşitli şirketlerde çalışıyor.

34

Nowhere Studios tarafından geliştirilen tamamen Türk yapımı olan Monochroma oyunu “Kickstarter” adlı fonlama platformu üzerinden 85 bin dolar bağış topladı. Monochroma, Unity 3D ile geliştirildi ve Play Store “Dükkân Sizin” projesinin ilk meyvesi oldu. Monochroma bununla kalmayıp birçok dünya basınında da olumlu notlar aldı. Crytek şirketinin Warface’i, MadByte Games şirketinin Zula’sı, Nowhere Studios şirketinin Monochroma’sı ve daha nice oyun projeleri ile Türkiye de oyun sektörü gelişecektir.

Son zamanlarda dünya üzerinde e-spor etkinlikleri gelişmekte.

Son zamanlarda dünya üzerinde gelişen e-spor etkinlikleri, bu etkinliklerin ödül havuzları 10 milyon doları geçebilmekte ve bu etkinliklere bağlı kalarak e-spor okulları kurulmaya başlandı.

Türkiye de Riot Games’in, League of Legends oyunu ile e-spora olan önem ve merakın artmasıyla e-spor için Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü tarafından alacağımız sporcu kimliği ile lisanslı bir e-spor oyuncusu olabiliyoruz. Oyun içerisinde alışverişlerimizi daha kolay ve güvenilir olması için PaybyMe ve İninal kartları sayesinde oyuncular oyun içi harcamalara

yönelmiş durumda.

2015 yılında Türkiye olarak MENA bölgesinde lider olmayı hedeflemekteyiz. “Newzoo” tarafından açıklanan 2013 Küresel Oyun Pazarı Raporu’na göre 2013 yılında 1 milyar 231 milyon oyuncusu olan dünya oyun pazarı, müzik ve sinema sektörlerinin toplamını geçerek 90 milyar dolar seviyesine çıktı. 2014 yılının ilk 6 ayında, dünya oyun sektöründe birleşme ve satın almalar 5 milyar doları geçti. Oyun pazarı 2015’te 100 milyar dolar ciroyu zorlayacak.” Türkiye’de oyun pazarının toplam 400 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Türkiye pazarı %10’luk bir hızla büyüyor. 25 milyon oyuncu sayısına ulaşmış bir ülke olarak daha hızlı büyümemiz gerekiyor. Bunun için biz oyuncular olarak bizlere bu güzel fırsatları sunan oyun şirketlerinin oyunlarını korsan almayıp orijinal satın alarak destek olmak düşüyor. Orijinal almak için ülkemizde ve dünyamızda birçok kuruluşlar mevcut. Play Store, Aral Game, Dijitürk GameMax, Steam, Origin bu kuruluşların önde gelenleri.

35 ra sağ tarafta bulunan Search kısmından istediğimiz materyali araştırıyoruz. Aradığımız materyalleri İngilizce olmasına dikkat edin aksi takdirde aradığınızı bulamayacaksınız. Projemize bir ağaç eklemek istiyoruz. Search kısmından “Tree” yazarak ağaç materyallerini görebiliriz.

Unity Asset Store nedir?

Unity 3D’nin resmi internet sitesinde yer alan Asset Store, geliştiriciler tarafından hazırlanan proje veya materyalleri ücretli/ücretsiz olarak diğer geliştiriciler tarafından paylaşılan bir platformdur.

İndirmek istediğimiz materyalin üstüne tıklayarak “Open in Unity” butonuna tıkladıktan sonra Unity programı otomatik olarak çalışıyor. Unity hesabımızla giriş yaptıktan sonra “Download” butonuna tıklıyoruz ve materyali indiriyoruz.

Unity Asset Store bize ne gibi yararlar sağlamaktadır?

Asset Store den satın aldığınız veya ücretsiz olarak indirdiğiniz materyalleri kendi projenizde hızlı bir şekilde kullanmanıza imkan sağlar. Örneğin projenizde bir yeşillik alan yapmak istiyorsanız elinizde ağaç materyali olması lazımdır. Bunu kendiniz oluşturacağınız gibi Asset Store’dan indirip projenize yükleyebilirsiniz. Bu sayede projenizi geliştirme sürecini kısaltarak daha hızlı bir şekilde bitirebilirsiniz.

Asset Store’da nasıl materyal indirebilirim? Öncelikle https://www.assetstore.unity3d.com/ adresine giriş yapıyoruz. Giriş yaptıktan son-

Unity ile geliştirilmiş bir oyun olan “ The Forest” oyunundan bir görüntü

36 Asset Store’dan indirdiğimiz materyali projeye nasıl ekleyebiliriz? İndirme işlemi bittikten sonra “Import” butonuna tıklıyoruz.

“Import” butonuna tıkladıktan sonra materyaller projemize dahil oluyor.

Bu adımları başarılı bir şekilde yaptıktan sonra, sürükle bırak yöntemi ile materyalleri projemize ekliyoruz.

Breakpoint olarak tüm oyun geliştiricilerine projelerinde başarılar dileriz. Bir sonraki sayımızda görüşmek üzere.

38

normaLİZASYON “Veritabanına dair herşey”

Abdullah Şişko

abdullah.sisko@breakpoint.gen.tr Sql Nedir ?

SQL tüm yazılım geliştiriciler için öğrenilmesi zorunlu bir dildir. Yazılımcının yöneldiği dillere göre SQL dilleri farklılık gösterse de illa ki bir SQL öğrenilmesi farzdır. Peki, ama nedir bu SQL, öncelikle bunu bir açalım. İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri (Relational Database Management System- RDBMS) modeli ilk önce 1970 yılında Dr. E.F.Codd tarafından tarif edilmiştir. SQL veya Structured English Query Language (SEQUEL), IBM firması tarafından Codd’ un modelini kullanmak için geliştirilmiştir. SEQUEL daha sonra SQL olmuştur. 1979 yılında, Relational Software (şu an Oracle Corporation), SQL’ in ilk ticari uygulamasını geliştirmiştir. Bugün SQL, ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri standardı olarak kabul edilmektedir.

Structured Query Language yani kısa adı ile SQL, yapısal sorgulama dilidir. Veritabanlarındaki veriler belirli bir hiyerarşiye göre saklanır ve gruplanır, bu sebeple bu tür verilere yapısal veriler deriz. Başka bir deyişle SQL, veritabanına veri ekleme, silme, güncelleme, okuma gibi işlemlerin yapıldığı bir dildir. SQL diğer diller gibi programlama dili değil, sorgulama dilidir ve hemen hemen bütün programlama dilleri ile kullanılır ve birçok kolaylık sağlar. Yazılım aşamasında satırlarca kod ile yapacağımız bir işi SQL ile tek bir

sorguda yapabilir, hem zamandan hem performanstan kazanç elde edebiliriz.

Veritabanına ve verilerimize direk ulaşamayız, bunun için bazı araçlar kullanırız. Veritabanına ulaşıp veriler üzerinde işlemler yapmamızı sağlayan araçlara Veritabanı yönetim sistemleri denir. VTYS’leri veritabanları ile iletişim kurmamızı sağlayan önemli araçlardır. Veritabanı Yönetim Sistemleri ile: -Veritabanları oluşturabiliriz -Tablolar ekleyebilir ve tablolar üzerinde gerekli düzenlemeleri, ekleme silme, güncelleme vb. gibi işlemleri yapabiliriz.

-Verilerin güvenliği noktasında kısıtlamalar konulup, erişim izinleri sınırlandırılabilinir.

-Verilerin yedeklenmesi ve eski verilere dönme işlemleri yapılabilinir. Şuan kullanılan güncel veritabanı yönetim sistemlerinden bazıları şunlardır; -MSSQL -Oracle -MS Access -MySQL -IBM DB2

39 Normalizasyon Kuralları Normalizasyon işlemi veritabanı tasarımında oldukça önemlidir. Verimli bir veritabanına sahip olmak için veritabanımız içinde yer alan tablolarımızın en etkili şekilde tasarlanması gerekmektedir. Yani bir tabloyu tekrarlayan verilerden kurtarabilmek için daha az satır ve sütun içeren alt kümelere bölme işlemidir. Bununla birlikte bir tabloda her yer alan veri için eşsiz bir ID değerinin atanmasını sağlamaktır.

Normalizasyon 6 adımdan oluşan bir süreçtir ama 3 altın kuralın olması dâhilin de normalizasyon yapılmış gibi görebiliriz. Çok fazla detaya inip kafa karıştırmak istemiyorum, dolayısı ile basit örneklemeler ile konuyu anlatacağım. Çünkü aslında oldukça derin bir konudur ve veri tabanı tasarımında başlı başına birçok yazı ile anlatılması gerekir.

1. Normal Form (1NF): Bir tabloda her satır ve her sütunun kesişimin de bir ve yalnız bir değer vardır. Normalize Edilmemiş Formdan 1. NF’e ulaşmak için iki farklı yol izlenebilir: 1.Tekrarlayan gruplar için tekrarlamayan öznitelikler tekrarlanarak ayrı varlıklar oluşturulur.

Oluşan tekrarlarla her satır ve her sütunda bir değer bulunacak yani tablo 1.NF’e ulaşacaktır.

2.Tekrarlayan grup ve anahtar öznitelik alınarak ayrı bir tablo oluşturulur. Yeni tablo için birincil anahtar tanımlanır.

Bazen normalize edilmemiş tablo birden çok tekrarlayan gruba sahip olabilir. Bu durumda buradaki yaklaşım tekrar eden grup kalmayana kadar uygulanır!

Her iki yaklaşım da doğrudur ancak ikinci yaklaşım daha az tekrara izin veren tablolar elde edilmesini sağlar.

2. Normal Form (2NF): Bir tablo 1NF ve birincil anahtar olmayan her öznitelik birincil anahtara tam işlevsel bağımlı ise 2NF’dedir diyoruz. 1NF’den 2NF’e geçilebilmesi için tüm kısmi bağımlılıklar kaldırılmalıdır.

Eğer tablo kısmi bağımlılıklar içeriyorsa, kısmi bağımlı öznitelikler, belirleyicileriyle alınıp yeni bir tablo oluşturulmalıdır. 2NF, birincil anahtarı birden çok özniteliğe sahip tablolara uygulanır.

Birincil anahtarı tek özniteliğe sahip 1NF tablo-

lar aynı zamanda 2NF’dedir.

2NF tablolarda güncelleme bozuklukları daha azdır ancak yine de bazı güncelleme bozuklukları yaşanabilir.

3. Normal Form (3NF):

2NF bir tabloda birincil anahtar özelliğine sahip olmayan öznitelikler birincil anahtara geçişken bağımlı değilse tablo 3. normal formdadır denir. 2NF bir tablo, sahip olduğu geçişken bağımlılıklar çıkartıldığında 3NF’ye ulaşır.

Eğer tabloda geçişken bağımlılıklar bulunuyorsa bağımlılığı tablodan alıp belirleyeninin bir kopyası ile birlikte yeni bir tablo oluşturulur.

Boyce – Codd Normal Form (BCNF) Bir tablonun BCNF olması için gerekli ve yeterli koşul her belirleyenin aday anahtar olmasıdır. Bu durumda bir tablonun BCNF olup olmadığının anlaşılması için tablonun tüm belirleyenleri bulunmalı, her birinin aday anahtar özelliği taşıyıp taşımadığı kontrol edilmelidir. 3NF ile BCNF arasındaki fark; Eğer B bir birincil anahtar özniteliği ve A aday anahtar değilse bile A

-------------> B

işlevsel bağımlılığı 3NF bir tabloda bulunabilir ancak BCNF tabloda bulunamaz. A aday anahtar olmalıdır.

BCNF çok ender olarak, özel koşullar altında bozulabilir. Bu özel koşullar: -Tablo, iki ya da daha çok bileşik (birden çok özniteliğe sahip) aday anahtara sahipse.

-Aday anahtarların en az bir öznitelikleri ortak ise.

40

FLOAT, pozitif ondalık sayıları depolar.

DOUBLE, negatif ve pozitif ondalık sayıları depolar.

DECIMAL, 10’luk değerleri depolar. İhtiyaca göre sayısal değer içerek sütunlarda bu veri türleri kullanılabilir.

Mysql Veri Tipleri Sütunlar çeşitli veri türlerine bağlı olarak veri saklarlar. Örneğin sayısal bir değer olabileceği gibi harflerden oluşan bir değere de sahip olabilirler. İşte MySQL ‘in veri türleri de bir tablo oluştururken ya da daha sonradan tablonun sütun türünü değiştirirken kullandığımız kodlardır.

Genel olarak 3 veri türünden bahsedebiliriz: -Integer (Sayısal) -Text (Alfa sayısal) -Date (Tarih) Sayısal Değer İçerenler (INTEGER) Bunlar sadece rakamdan oluşan sayısal değerler barındırabilirler. Hepsi UNSIGNED ve AUTO_INCREMENT özelliği alabilirler.

Bunları tanıyalım: TINYINT, 0 ile 255 arasında sayı barındırabilir.

Eğer UNSIGNED özelliği belirtilmişse -128 ile 127 arasında değerleri depolar.

SMALLINT, 0 ile 65535 arasında sayı değerlerini barındırabilir. Eğer UNSIGNED belirtilmişse -32768 ile 32767 arasındaki değerleri alır.

MEDIUMINT, 0 ile 16777215 arasındaki sayı değerlerini barındırabilir. Eğer UNSIGNED belirtilmişse -8388608 ile 8388607 arasındaki değerleri alır.

INT, 0 ile 4294967295 arasındaki sayıları depolar. UNSIGNED kullanılmışsa -2147683648 ile 2147683647 arasındaki değerler alt ve üst limitleri olur.

BIGINT, -9223372036854775808 ile 9223372036854775807 arasındaki sayıları depolayabilir.

Alfa Sayısal (Sözel) Veriler Barındıracağı harf/veri uzunluğuna göre belirlenirler. Bunlar karakterleri depolarlar. Aşağıda parantez ile belirtilen yere bir sayı gelir. Örneğin VARCHAR(10) dersek bu 10 karakter barındırabileceğini anlatır, (abcdefghij) gibi.

CHAR(x), x kadar karakter barındırır (x en fazla 255 olabilir).

VARCHAR(x), x kadar karakter barındırır (x en fazla 255 olabilir).

TINYTEXT, kısa yazılar.

MEDIUMTEXT, orta uzunlukta yazılar.

TEXT, uzun yazılar.

LONGTEXT, çok uzun yazılar.

Tarih İçeren Veriler (DATE) Format hiçbir zaman değişmemekle birlikte veriler tıpkı alfa sayısal veriymiş gibi işlenir ve ancak belli fonksiyonlarla sorgulanabilir.

DATE, YYYY-AA-GG formatıyla tarihi depolar.

TIME, hh:mm:ss formatıysa saati depolar.

DATETIME, gün önce başlamak üzere tarih ve saati depolar.

TIMESTAMP, sayısal bir değer olarak saati işler.

YEAR, yılı depolar.

MySql Veritabanı oluşturma ve Tablo Ekleme İçerisinde tabloların bulunacağı bir veritabanı oluştururken CREATE DATABASE db_adi komutundan yararlanırız. Burada yer verdiğimiz db_adi, oluşturacağımız veritabanın adını ifade eder:

41 CREATE DATABASE breakpoint;

Tabloları Listeletmek

Yukarıdaki tabloyu oluşturduktan sonra SHOW DATABASES komutu ile veritabanlarını listeletiyoruz. Oluşturduğumuz veritabanı listede görünüyor:

SHOW DATABASES;

Bunun için SHOW TABLES komutu kullanılır.

SHOW TABLES;

+----------------+

| Database | +----------------+

| breakpoint |

| mysql |

| test | +----------------+ Sıra geldi veritabanımız içerisinde bir tablo oluşturmaya. Bunun için öncelikle kullanacağımız veritabanını seçmeliyiz. “breakpoint” adındaki veritabanını seçmek için USE db_adi komutunu kullanırız:

+---------------------+ | Tables in employees | +---------------------+ | yazarlar | +---------------------+ Oluşturduğumuz tablo listede görünmektedir. Şimdi bu tablo hakkında daha detaylı bilgi alalım.

Bunun için DESCRIBE tablo_adi komutunu kullanacağız: DESCRIBE yazarlar;

USE breakpoint;

Böylelikle kullanacağımız veritabanını seçtik. Şimdi oluşturmak istediğimiz tabloyu hazırlayalım.

Oluşturacağımız tablo 5 sütun içerecektir. Bunlar No, İsim, Soyisim, Yaş, E-Mail verilerinin barınacağı sütunlar. Burada kullandığımız No (id) tüm kayıtlar için ayrı olacak ve o tabloda ilgili veri ile ilgili işlem yapmamızı kolaylaştıracaktır.

Bu sebeple No (id) kullanmamız gerekli. Tabi ki bu olmak zorunda anlamına gelmiyor.

CREATE TABLE tablo_adi (sütunlar <Veri Tipleri>); komutu yardımıyla bu tabloyu oluşturalım. Sütun adlarını yazarken virgül kullandığımıza (son sütun adı hariç) ve sütun adından sonra o sütunun özelliklerini sıraladığımıza dikkat edin; CREATE TABLE YAZARLAR ( No int auto_increment primary key, Isim varchar(45), Soyisim varchar(45), Yas int, Email varchar(60) );

MySql Tabloya Veri Ekleme Bir tabloya veri eklemek için INSERT INTO tablo_adi komutu kullanılır. Bu komut iki şekilde kullanılır. Ya tüm sütunların içereceği değerler aralarına virgül konularak sıralanır ya da öncelikle sütun adları sıralanır sonra VALUES() parantez içinde veriler listelenir. Örnekleri inceleyelim: INSERT INTO YAZARLAR (“1”,”İbrahim”,”Bayraktar”,”21”,”ibrahimbayraktar@ breakpoint.com”) INSERT INTO YAZARLAR (Isim, Soyisim, Yas, Email) Values (“Ahmet”,”Doğan”,”19”,”ahmetdogan@ breakpoint.com”) INSERT INTO YAZARLAR (Isim, Soyisim, Yas, Email) Values (“Aykut”,”Göçer”,”20”,”aykutgocer@ breakpoint.com”) Görüldüğü üzere birinci örnekte sıralı bir şekilde tüm sütunlarda geçecek verileri yazdık. Diğer örneklerde ise “No” sütununu yazmadan diğer dört tanesini yazacağımızı belirttik ve ilgili değerleri girdik. Buna bağlı olarak “no” sütununa sunucu tarafından sıradaki değer verilecektir.

42

Nesnel yönelİM

“ Nesne yönelimli programlamanın detaylarına iniyoruz”

Emine Ergin

emine.ergin@breakpoint.gen.tr Object Oriented Programming - Nesne Yönelimli Programlama Nedir?

Object Oriented Programming (OOP) yani Nesne Yönelimli Programlama, bir programlama dili değildir. OOP, kod yazma tekniğidir. Bu teknik gerçek hayatı örnek alarak programlar için yeni yöntemler oluşturur. Her nesnenin kendine ait özellikleri vardır. Bu gerçek hayatta da programlamada da böyledir. Nesne yönelimli programlamayla yazdığımız kodlar küçük parçalara ayrılır. Birbirinden bağımsız bu parçalar çeşitli yöntemlerle birbirleriyle haberleşirler.

Neden İhtiyaç Duyarız?

1960’ların sonuna doğru yazılan programlar daha da büyümüştür. Bu yüzden kodlar üzerinde değişiklik yapmak zorlaşmış. Yapılmak istenen küçük bir değişiklik bütün kodu etkileyebilir, bu da çok zaman harcamamıza neden olur. Tam da bu nokta da Object Oriented Programming bu karışıklığı çözer. Object Oriented Programming sayesinde kodlar daha düzenli yazılır. Kod üzerinde değişiklik yapmak istediğimizde bütün kod etkilenmez. Değiştirmek istediğiniz işleve ait sınıfta değişiklik yapmamız yeterli. Böylece çok fazla zaman harcamamış oluruz ve programımız performanslı bir şekilde çalışır.

Access Modifiers – Erişim Belirleyicisi Nedir?

Bir sınıf içerisindeki değişkenlere, metotlara nasıl, ne şekilde, nereden ulaşabileceğimizi belirleyen ifadelere access modifiers yani erişim belirleyicisi denir.Bu sayımızda Java programlama dilindeki access modifiers’lara göz atacağız.

Java’da dört tane access modifiers vardır. Bunları genelden özelden genele doğru sıralarsak: -Public -Protected -Default - Friendly -Private

43 Access Modifiers’a Neden İhtiyaç Duyarız?

Access Modifiers’lar projenin güvenliği için çok önemlidir. Class içerisinde kullandığımız tüm değişken ve metotların herkesin erişimine açmak zararlıdır. Access Modifiers’lar sayesinde yazdığımız kodlara erişim engellenir. Böylece projemizi korumuş oluruz.

Hangi Access Modifiers Nerede Kullanılır?

Default - Friendly

Public

Herhangi bir Access Modifier kullanmadığımızda zaten default değer tanımlıdır yani friendly.

Default değer ile aynı paket içerisinden erişim sağlanır. Eğer bir class’ın başına friendly ya da default yazarsak derleyici hata verir.

Başına yazıldığı class, metot ya da değişkeni her yerden erişime açar. Farklı paketlerden bile erişim sağlanır. public class Kahve //Class

{

public int kahve_sayisi; // Değişken

public void kahveHazirla() // Metot { System.out.println(kahve_sayisi + “ adet kahve hazirlandi”); }

}

Protected Protected sadece metotlara ve sınıf değişkenlerine uygulanabilir. Bu Access Modifiers ile aynı paketlerden erişim sağlanır. Ancak kullanıldığı class başka class’dan miras almışsa, miras aldığı sınıf başka bir paket de olsa bile oradan erişim sağlanabilir.

public class Musteri

{

public String isim;

public String soyisim;

}

class Siparis

{

int urunNo;

String urunAdi;

} Private Private, sadece metotlara ve değişkenlere verilebilir. Private verilen bir elemana ait olduğun sınıftan erişim sağlanır.

class Kahve

{

private int kahve_sayisi; // Değişken

private void kahveHazirla() // Metot { System.out.println(kahve_sayisi + “ adet kahve hazirlandi”); }

}

Bu yazımda OOP’ye, Java ile küçük bir giriş yaptık. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere yazılımcı dostlarım

44

BreakpoINT BİYOGRAFİ

“ Yazılım dünyasının önde gelenlerinin hayatları”

Miray Demir

miray.demir@breakpoint.gen.tr Dennis Ritchie Kimdir?

Bu ayki biyografi köşemizde sizlerle dünyada en çok kullanılan üst düzey programlama dillerinden biri olan ‘C’nin yaratıcısı ve UNIX işletim sistemini yazan Dennis Ritchie’inin hayatına bir göz atacağız.

9 Eylül 1941’de Bronxville, New York’ta doğdu. New Jersey’de büyüdü. Annesi ev hanımı iken babası Bell Laboratuvarları’nda elektronik devreler tasarlamaktaydı. Dennis Ritchie bütün eğitimini liseden sonra gittiği Harvard Üniversitesi’nde aldı. Belki de başarısına bu derecede katkı sağlayacak nedenlerden biri olarak görülebilir. Ritchie, Fizik ve Uygulamalı Matematik alanından dereceyle mezun oldu. Uygulamalı Matematik üzerine yüksek lisans yaptı. Öğrencilik yıllarındaki tecrübelerinin etkisiyle kendisinin bir fizikçi olmak için yeterince zeki olmadığını düşünen Dennis, bilgisayarı kendisine daha ilgi çekici buldu. Daha sonrasında Harvard da işletim sistemleri konulu derse katılmasıyla bilgisayara duyduğu ilgiyi geliştirme başlangıcını yakaladı. Sonrasında ise zamanının çoğunu, birçok bilim adamının bilgisayar sistemleri ve yazılım üzerinde çalıştığı MIT(Massachusetts Teknoloji Enstitüsü – Massachusetts Institute of Technology)’de geçirir oldu. Yüksek Lisans yaptığı o dönemde ise algoritma teorisi üzerine uzman olamayacağını anlayan Ritchie, yordam-

sal dil (procedural language) yerine işlevsel dillerden hoşlandığına karar verdi. Bu sayede 1967’de Bell Laboratuvarları’na girdi. Bell Laboratuvarları’nda çalışmaya başlaması hayatının en önemli kararlarından biri oldu.

“Dennis Ritchie”

45

Burada Ken Thompson ile tanışarak birçok başarılara imza attılar. Bell Laboratuvarları’nda çalışan Dennis ve Ken döneminde şirket, MIT ve General Electric (GE)’inde katıldığı ‘Multics’ projesine dahil olup, amacı çoklu kullanıcının bilgisayar erişimine izin vererek eş zamanlı veri paylaşımını gerçekleştirmek oldu. İsminin Multics olması işletim sistemine verilen bir adın olmasıydı. Ritchie’nin üzerinde çalıştığı ve birçok masraflı projeye katkıda bulunası ve bunların gelecekte kullanımının düşük olması nedeniyle laboratuvardan çıkmasına sebep oldu.

Sonrasında Ken ile birlikte Multics projesini hayata geçirmeye karar verdiler. Sonralarında UNIX ismini verdikleri işletim sisteminin ilk temellerini atmaya başladılar. UNIX olmasının sebebi Bell Laboratuvarı’ndaki Brian Kernighan’ın, Multics’e karşı bulduğu isim olmasıydı. Bu projeden yanı sına Thompson ile birlikte Bell Laboratuvarlarında çok görevli(multi-tasking) işletim sisteminin yanında dosya sistemini de geliştirdi.

Komut satırı yorumlayıcısını (Command line interpreter) ve küçük faydalı programları da, bu dosya sistemine dahil ettiler. Çalıştıkları PDP7 bilgisayarı çalışmalarında onlara geliştirdikleri projelerin kapsamlarının büyük olmasından dolayı yetmemeye başladı. Bell Laboratuvarlarından aldıkları destekle daha büyük ve gelişmiş PDP-11/20 bilgisayarlarına sahip olma fırsatını yakaladılar.

Bu bilgisayarlarla UNIX’e metin işleme özelliği katıldı. Bell Laboratuvarlarında kullanıldıktan sonra UNIX daha da geliştirilmeye başlandı.

1973’te IBM’in bulunduğu sempozyumda işletim sistemleri prensipleri konusuyla UNIX dış

dünyaya da duyuruldu. UNIX’in gelişimi sırasında FORTRAN programlama dili kullanıldı fakat ulaşılmak istenen hedefe yeterli olmadığından üst düzey dil özelliklerini çevirici dilin (assembly language) verimliliğiyle birleştiren bir dil üretti ve adına ‘B’ ismi verildi. Dennis, 1972’de Ken’in yapmış olduğu ‘B’ diline yeni veri türleri ve söz dizimleri ekleyerek ‘C’ dilini ortaya çıkardı.

1973 yılına kadar ‘C’ dili geliştirilerek ilk başta kullanılan PDP-11/20 çevirici diliyle yazılan UNIX’in çekirdeğinin bir kısmı ‘C’ diliyle yeniden derlenerek yazıldı. Böylece çekirdeği bir çeviriciyle yazılmayan UNIX, ilk işletim sistemlerinden biri oldu. Zamanla birçok uygulama ve sistem geliştirilmesi yapılarak her boyutta bilgisayarda UNIX kullanılmaya başlandı. Sonralarında ise C dili daha da geliştirilerek C++ türetildi.

“ Ken Thompson ile Dennis Ritchie”

1990’lı yılların sonunda Dennis, Bell Laboratuvarları’nda küçük bir araştırma grubunun başına getirilerek dağıtımlı işletim sistemleri (distributed operating systems) ve yönlendirme/anahtarlama teknolojisi(routing/switching hardware) alanında keşiflerde bulundu. Grubun başarısı 1995’te çıkarılan Plan9 işletim sistemiyle ilan edilen Inferno işletim sistemidir. 2007’de emekliye ayrılan Ritchie, Lucent Teknolojileri’nde Sistem Yazılım Araştırmaları Bölümü Başkanı oldu.

46

Birçok bilgisayar deneği tarafından kabul görülen Ritchie, 1974 yılında sistem ve diller konusundaki yazısıyla dikkat çeken ACM ödülü; IEEE Em manuel Piore Ödülü(1982), Bell Laboratories Fellow Ödülünü(1983) aldı. 1983’te ise Ken Thompson ile birlikte UNIX işletim sistemlerini yaşama geçirmelerinden dolayı Turing Ödülü’nü aldılar. 27 Nisan 1999’da bilgisayar donanımlarında ve yazılımlarında gelişme sağlayıp, ABD’nin bilgi çağına öncülük etmesi sebebiyle UNIX işletim sistemine ve C programlama diline yardımlardan dolayı Bill Clinton’dan 1988 Ulusal Teknoloji Madalyası’na layık görüldüler.

1978’de Brian Kernighan’la birlikte yazdığı ‘C Programlama Dili’ ve 1971’de yazdığı ‘Unix Programcısının El Kitabı’ sonraki nesillerde bilgisayar bilimciler için önemli kaynak oldu.

C, bilgisayar gibi bazı Usenet haber gruplarında, Bell Laboratuvarları e-posta adreslerinde ‘dmr’ olarak da bilinen Ritchie, bilgisayar bilimindeki başarılarından yanı sıra sürücülükle de ilgilenmekteydi. NASCAR’ın yarış arabalarını yarışlardan alan ve oraya taşıyan tırın sürücülüğü yaptı. Mark Martin’in yarış timinde teknisyenliğini yaptı ve pit stoplarda ön tekerlek taşıyıcısıydı. Bunun yanı sıra Dennis Ritchie’nin müzikle ilgisi olması ve kendisini bütün yapıtlarıyla ‘Stale Urine’ diye ilan eden herhangi bir müzik grubunu kesinlikle kabul etmedikleri savunmaktaydı.

C programlama dilinin ortaya çıkmasıyla UNIX’in geliştirilmesinde, bilgisayar bilimlerinde önemli bir öncü olup tarihi değiştirenler olarak değil de tarihi yapanlar kısmında yer alan Ritchie. İnsanoğluna yapmış olduğu katkılardan dolayı minnettarız.

“Dennis Ritchie”

BU SAYFADA REKLAMINIZ YER ALSIN İSTEMEZ MİSİNİZ ?

İLETİŞİM İÇİN info@breakpoint.gen.tr

YAZILIMIN DURAK NOKTASI

48

5N 1K “Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl?

Neden? Kim? ”

Şafak Güner

safak.guner@breakpoint.gen.tr

Objective-C geçmişten günümüze bir çok şirketin ve yazılımcının tercih ettiği bir programlama dilidir. Bu yazımda sizlerle Objective-C’ye bir de 5N1K merceğinden bakacağız ve bir yazılım dilini öğrenmeye başlamadan önce onun hakkında bilgi sahibi olmanın ne kadar önemli olduğunu göreceğiz.

Objective-C Nedir?

Objective-C, C dilinin üzerine yazılmış nesnel yönelimli ve günümüzde de oldukça yaygın olarak kullanılan bir programlama dilidir. ObjC, Objective C ve Obj-C olarak da anılır.

Objective-C Ne Zaman Geliştirilmiştir?

Objective C 1980’lerde geliştirilmeye başlanmış ve ilk olarak 1983 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Sistemi yormayan, karmaşık programlara iyi yanıt verebilecek kapasitede bir nesnel yönelimli programlama diline ihtiyaç duyulduğu için geliştirilmeye başlanmıştır.

Objective-C Nerelerde Kullanılır?

Günümüzde OpenStep standardı üzerine kurulu olan Mac OS X ve GNUstep işletim sistemlerinde kullanılmaktadır. Objective-C’nin en

yaygın olarak kullanıldığı alan Cocoa çatısının kullanıldığı yazılımlardır. Bu özel kütüphanelere erişmeye ihtiyaç duymayan bir Objective-C programı, Objective-C derleyicisi içeren gcc ile derlenebilir.

Objective-C Nasıl Kullanılır?

Objective-C’nin çok geniş kapsamlı bir kullanım biçimi vardır. Classlar, döngüler, değişkenler vs. oldukça fazla nesne içeren nesne yönelimli, sınıf tabanlı ve yansıtıcı bir programlama dilidir. Ob-

49 le parçalarına ayrılmış ve bu parçaların bazıları çalışır duruma getirilmiş ise, bu parçaları sorunsuzca başka çözümlerde de kullanmayı kolaylaştırmak lazımdı. Her ne kadar nesne yönelimli yazılım teorik olarak bunu öngörse de, zamanın araçları ile bunu başarmak emek isteyen bir işti.

Bu yüzden Objective-C gibi yeni bir dil gerekiyordu.

Objective-C’yi Kim ya da Kimler Geliştirmiştir?

jective-C’yi tamamen bilen yani bu konuda uzman olan sayılı yazılımcılar vardır. Objective-C öğrenebilmek için kalın kalın kitapları ezberlemeli ve neyin nerede kullanıldığını iyi bilmek gerekir. Bu da yaklaşık 5-10 senenizi alan bir süredir.

Eğer tam anlamıyla öğrenmek istiyorsanız şimdiden başlasanız iyi edersiniz.

Objective-C’ye Neden İhtiyaç Duyulmuştur?

1980’li yıllarda yazılım mühendisliğinde ki genel eğilim yapısal programlamaya yönelikti. Bu yaklaşım sayesinde karmaşık problemler ufak parçalara bölünüp, ufak parçaların çözülmesiyle büyük çözüme ulaşılıyordu. Fakat problemler büyüyüp daha da karmaşık hale gelmeye başlayınca bu yaklaşım yetersiz kalmaya başladı.

Bu noktada çoğu geliştirici nesne yönelimli programlamayı bir çözüm olarak görmeye başladı.

Smalltalk tarafından öncülüğü yapılmış bu akım, programları fonksiyonel nesnelerin birleşimi olarak yorumlamaya dayalıydı. Smalltalk nesneye yönelik programlama ile zamanında yapısal programlamanın zayıf kaldığı noktaların çoğunda başarılıydı. Bu avantajdan dolayı zamanın en gelişmiş sistemleri Smalltalk ile yazılmıştı. Yalnız Smalltalk’ın en büyük sorunu bir sanal makine üzerinde çalışıyor olmasıydı. Bu gereksinimden dolayı ya çok bellek gerektiren sistemler gerektiriyordu ya da yavaş çalışmasını göze almak gerekiyordu. Aynı zamanda yazılımlardaki bileşenlerin tekrar kullanılabilmesi geliştiricilerin işine yarayacak bir şeydi. Yani: Bir

problem

nesneye

yönelik

yöntemler-

Objective-C 1980’lerde Brad Cox tarafından Stepstone adlı şirkette geliştirildi. Apple’ın da desteklediği Objective-C dili, Apple şirketi altında piyasaya sunuldu. Cox’un temel tasarımı 1986 yılında Nesne Yönelimli Programlama, Evrimsel bir yaklaşım (Object-oriented Programming, An Evolutionary Approach) adlı kitabında yayınlandı. Kitapta bileşenlerin yeniden kullanımı konusunun sadece programlama dilinden oluşmadığını vurgulamasına rağmen okuyucuların dikkatlerini sadece dile odaklamalarına, Objective-C’yi sunduğu önerilerden ayrı olarak algılamalarına engel olamadı.

50

EVENTS 2014 Yılının ilk yarısında , Türkiye’de düzenlenen yazılım etkinliklerini sizler için değerlendirdik.

Mobil istanbul , Yapı Kredi - FikriMobil, Windows 8.1 & Phone 8 Uygulama Geliştirme Atölyesi ve IVOFEST etkinlikleri ile alakalı tüm detaylar içeride.

51

“ Sonrasında 1 saatlik

bir yemek molası vardı.

Deli gibi pizza yedik ve inanın sonraki sunumlar için halimiz kalmadı.

Tabi tek abartan ben değildim yemeği.

Bu hazımsızlığımızı Microsoft binasını biraz turlayarak giderdik ve kendimize geldik.”

52

EVENTS “Türkiye’de düzenlenen tüm yazılım etkinliklerinin nabzını tutuyoruz” Mehmet Reha Bayar reha.bayar@breakpoint.gen.tr

Yazılım işini severek yapmak aslında bir tarikata üye olmak gibidir. Yazılımın müridi olmak pek kolay değildir. Yeri geldiğinde sabahlamak yeri geldiğinde de tatillerimizden bile fedakârlık etmeyi gerektirir. Yazılımcı olmak biraz da mazoşist olmaktır özetle.

Evet değerli yazılım severler 2014 yılını yarıladık ve bu süreçte sizler için bazı etkinliklerde yer almaya çalıştık. Aslında 2014 yılının ilk çeyreği etkinlik anlamında biraz kurak geçse de ikinci çeyreğinde de aslında bu kuraklığın bir kuluçka dönemini temsil ettiğini de görmüş olduk.

Yapı Kredi “Fikri Mobil” mobil uygulama geliştirme yarışmasından önce üç güzel etkinlikle yazılım severleri üç ana dalda bilgilendirdi.

Bu süreçte tek günlük bir şekilde iOS, Android ve Windows 8 uygulama geliştirme çalışmaları düzenlendi. Bunlardan Windows 8.1 ve Windows Phone uygulama geliştirme atölyesine katılabildim. Diğer iki atölyenin de oldukça yoğun geçtiğini öğrendim. Teknoloji konusunda en iyi tabir ile “Gelişmekte olan bir ülke” oluğumuzdan bu tarz etkinlikleri takdir etmemek elde değil. Bu konuda Yapı Kredi’yi kutlamak gerek.

Yaptıkları bu güzel etkinlikleri sosyal medya da “Bakın biz bunu yaptık !” tarzı bir göze sokma da yapmıyorlar. Nitekim bu da onların ne kadar alçak gönüllü olduğunu gösteriyor.

Gelelim 10 Mart ‘da gerçekleşen bu güzel etkinliğe. Aşırı bir şekilde yağmur yağan bir günde evimden çıkıp sırılsıklam bir şekilde etkinliğin yapılacağı yere geldim. Etkinlik yeri oldukça sakindi diyebilirim. Hatta bir an iptal olduğunu bile düşündüm. Ancak bunun nedeninin Windows Phone’a ilgisizlikten kaynaklı olduğunu gördüm. Sıcak bir kahve eşliğinde sabah ilk olarak Burak Bayburtlu bizlere BizSpark ve DreamSpark sisteminden Windows 8 ve Windows Phone 8 ile gelen yeniliklerden ve Microsoft Azure teknolojilerinden bahsetti. Şunu kabul etmek gerek ki şuan her ne kadar fazla popüler olmasa da Windows Phone 8 gerçekten çok stabil çalışıyor. Popüler olmamasının nedenini Windows Phone Store’unun yeterli olmamasından kaynaklandığını söyleyebilirim. Her ne kadar stabil bir işletim sistemi olsa da Windows Phone Store şuan için ne App Store ile ne de Android Market ile yarışabilecek seviyede değil. Nitekim şuan için mevcut Facebook uygulamasının bile tam oturmuş bir sürümü yok ve sürekli güncelleme alıyor. Ancak dediğim gibi sistem güzel ve tamamen yazılımcı dostu. Visual Studio gibi muhteşem bir IDE’den uygulama geliştirmeniz oldukça kolay. Bu bağlamda yazılımcılar için oldukça kolaylaştırılmış bir yapıya sahip Windows ürünleri. Açık kaynakçı arkadaşlar taşlamasınlar beni ancak durum bu.

53

Güzel bir sabah sunumundan sonra Yapı Kredi öğle yemeğimizi de ısmarlayıp karnımızı doyurdu. Orada masada otururken bile bu insanların bizden bir karşılık beklemedikleri ve sadece bu ülkede yazılımın gelişmesini istedikleri gözlerinden okunuyordu. Öğleden sonra ise Mustafa Kasap ile Windows 8.1’e ve Windows Phone’a nasıl uygulama geliştirilir biraz daha yakından bakmış olduk. Klasik bir giriş uygulaması yazarak sistemin nasıl çalıştığını gördük. Yazdığımız uygulamanın yayınlanış sürecine kadar bizi bilgilendiren Mustafa Kasap kendi yazdığı bir uygulamayı da bizim ile birlikte denedi. Uygulaması sayesinde ufak bir topu Windows Phone üzerinden hareket ettirebiliyordu ve topun rengini de kendi seçebiliyordu uygulama ara yüzünden. Tabi bu top yurtdışından gelen özel bir top ve içinden çıkan kılavuz da bu top ile alakalı nasıl uygulama geliştirebileceğine dair bazı ufak kodlar yer alıyor bunun bilgisini de verelim. Dediğim gibi Windows Phone güzel hoş ancak Store ’un biraz daha gelişmesi gerekiyor. Windows Phone; IOS ve Android in başlattığı günümüz mobil ekosistemine bu güzel atılımları ile dâhil olabilecek mi tabi bunu ilerleyen günlerde göreceğiz. Son olarak şunu da ekleyeyim Windows Metro uygulamaları tabletler için oldukça başarılı iken masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda biraz ayak bağı olabiliyor. Umarım bu konuda da ileriki güncellemelerde farklı bir yapı kazandırılabilirler.

Şimdi gelelim 2014’ün ikinci çeyreğinin belki de ilk etkinliğine. “Mobil İstanbul Geliştirici Günü” etkinliği 3 Nisan günü Microsoft Türkiye binasında gerçekleşti. İnternetten yayınının da yapıldığı etkinliğe katılım oldukça iyiydi. Sabah salona ilk girdiğim de ilk olarak çok kalabalık değildi her etkinlikte olduğu gibi. Sema Kudu bizlere genel olarak Windows Phone yapısından bahsetti ilk olarak. Sonrasında ise Nokia’nın Imaging SDK’sından bahsetti. “Nokia Developer Champion” ünvanına da sahip olan Sema Kudu, 41 megapiksellik bir fotoğrafın bu işin yazılımsal kısımda nasıl kullanıldığını anlattı. Aslında çektiğimiz her fotoğraf arka planda 2 farklı şekilde tutuluyor. Sosyal ağlarda kullanmak veya telefonumuzda resimlerimize normal bakmak için 41 megapiksellik bu kameradan türetilen 5 megapiksellik halini kullanıyoruz. Ancak tabi bakmak istediğimizde bu 41 megapiksellik fotoğrafa da Nokia Pro Cam uygulamasından erişebiliyoruz. Bunların dışında Nokia’nın kendine has uygulamaları hakkında da bilgi sahibi olmuş olduk. Sema Kudu kaleminden güzel ve eğitici makalelere ulaşmak isteyen okuyucularımız www.semakudu.com adresini ziyaret edebilirler.

“Sema Kudu”

54

Bu güzel sunumdan sonra Pınar Ayorak’ın Scrum ve Agile üzerine bir sunumu izledik. Ülkemizde pek önemsenmese de Scrum’ın ne kadar önemli olduğunu görmüş olduk. Proje yönetiminin özellikle büyük kapsamlı projelerde mutlaka yapılması gerektiğinin önemi hakkında da bilgilendirildik.

Yazılımcı kitlenin daha çok yazılımsal gelişmelere yoğunlaştığı salonda açıkça hissediliyordu.

Bu yüzden Pınar hanımın güzel anlatımına karşı gerekli ilgiyi göremediğini söyleyebilirim. Tabi konu ile alakalı bazı şirket yöneticileri çok güzel sorular da yönelttiler.

Kısa bir aradan sonra sahneye Oytun Şengül çıktı. Gerçekten çok dinamik ve bilgili olduğunu sahneye çıktığı ilk andan itibaren dinleyicilere de hissettiren Oytun Şengül bizlere çoklu mobil platforma uygulama geliştirebileceğimiz bir araç olan Smartface’i tanıttı. Peki, özetle nedir bu Smartface? Bildiğiniz üzere bir IOS uygulaması geliştirebilmek için Objective-C dilini Android geliştirebilmek için ise Java dilini bilmek gerekiyor. Tabi bu dilleri bilmek yetmiyor. Uygulama geliştireceğimiz işletim sisteminin mimarisini de iyi bilmek gerekiyor. Ancak Smartface ile uygulama geliştirdiğinizde tüm bu sıkıntılar ortadan kalkıyor. Javascript dili ile Smartface ’den geliştirdiğini uygulamalarınızı hem .apk hem de .xcodeproj formatında çıktı alabiliyorsunuz. Stabil bir şekilde çalışan bu sistem ayrıca ücretsiz olarak da kullanılabiliyor. Ücretsiz sürümünde uygulamanız açılırken Smartface logosu çıkarken, Enterprise sürümünde açılış ekranını dilediğiniz gibi kişiselleştirebiliyor ve bazı pluginleri kullanabiliyorsunuz. Arayüzünden çoğu şeyi sürükle bırak yöntemi ile ekleyebiliyoruz. Gerçekten iyi bir IDE diyebilirim. Ücretsiz sürümünü mutlaka denemenizi tavsiye ederim. Ayrıca Smartface’in AR-GE merkezinin İstanbul’da olduğunu ve şirketin kurucu ortağının Osman Çelik olduğunu belirteyim. Peki, Smartface kimlerin beklentile-

rini karşılayamaz? Büyük ve kapsamlı bir uygulama veya bir oyun geliştirecekseniz ne yazık ki Smartface bu konuda pek beklentilerinizi karşılayacak bir yapıya sahip değil. Siz en iyisi indirip deneyin ve görün derim değerli okurlarım.

Son olarak ING Paramara, Vodafone Cepenerji, Garanti Şifrematik, Passo Lig ve Limango gibi uygulamaların Smartface ile geliştirildiğini de ekleyelim. Özetle güzel bir IDE indirin ve deneyin pişman olmazsınız. Özellikle çoklu platform uygulama geliştirecekseniz Smartface sizin için biçilmiş kaftan. Daha fazla detaya www.smartface.io adresinden ulaşabilirsiniz.

Sonrasında 1 saatlik bir yemek molası vardı.

Deli gibi pizza yedik ve inanın sonraki sunumlar için halimiz kalmadı. Tabi tek abartan ben değildim yemeği. Bu hazımsızlığımızı Microsoft binasını biraz turlayarak giderdik ve kendimize geldik. Sunumlardan, yemekten ve etkinliğin yapıldığı alandan etkinliğin aslında ne kadar güzel ve organize olduğu da ortadaydı. Her etkinliğe bir kulp takardım genelde ancak inanın bu etkinliğe olumsuz olarak söyleyecek bir söz bulamadım arkadaşlar. Ayrıca 3 temel mobil platform olan IOS, Android ve Windows Phone platformlarının hepsi ile ilgili bir sunum vardı.

Bu bağlamda aslında platformlar arası farkları da güzelce görebiliyorsunuz. Artılarını ve eksilerini kolayca ayırt edebiliyorsunuz ve üç platform ile alakalı tüm sorularınızı yöneltebiliyorsunuz.

55

leceğimiz sitelerden bahseden kişi Seyfeddin beydi. Objective-C ile alakalı çok fazla site ve kaynak paylaştı bizlere. Özellikle iOS’a uygulama geliştirecek arkadaşlarımız ve bu işte daha yeni olan arkadaşlarımız Mobil İstanbul sitesinden elli dakikalık bu güzel sunumu mutlaka izlesinler. Emin olun çok faydalı ve detaylı bir sunumdu. Seyfeddin Başsaraç’ı özellikle verdiği bu detaylı bilgiler ve yol göstermesi için taktir ettiğimi söyleyebilirim. Türkiye yazılım piyasası ve Türk yazılımcıları böyle insanların maddi manevi destekleri ile daha iyi yerlere gelecek bundan şüphem yok. Öğle yemeğinin ardından sahnede bilgili duruşu ile Mallard Duck Apps’den Seyfeddin Başsaraç vardı. Sunumun başından sonuna herkes pür dikkat kendine has bir üslubu olan Seyfeddin Başsaraç’ı izliyordu. Bizlere IOS ’un çalışma mantığından da bahseden Seyfeddin Bey başarılı bir IOS uygulamasının geliştirilmesi için izlenecek yolları ve tüm detayları bizler ile paylaştı. Uygulama geliştirirken Fikir, Freewriting, Araştırma, Prototip, Son Tasarım, Programlama ve Yayınlama aşamalarını sırasıyla uygulamamız gerektiğini söyleyebilirim. Sunumun ilk kısmının özeti buydu. Bilmeyen arkadaşlar için Freewriting tekniğinden kısaca bahsedeyim. Freewriting tekniği aslında çok önemli bir teknik olup uygulayıp uygulamamak tamamen size kalmış bir tekniktir. Fikir aşamanızda da aklınıza gelen fikri daha da geliştirmenize yarar.

Bunun için öncelikle sessiz olan bir ortama geçin ve çevrenizdeki tüm elektronik cihazları kapatın. Önünüzde sadece masa lambanız, bir kâğıt ve kalem olsun. Fikir aşamanızda uygulamanızda düşündüğünüz aklınızdan geçenleri ve o an fikriniz ile alakalı olsun olmasın her şeyi (her şeyden kastım canınız hamburger bile çekmiş olabilir bunu bile yazmalısınız), olup olmayacağını tartmadan tamamı ile hiç durmadan yazın. Bu süreçte yazdıklarınızı asla düşünmeyin ve sorgulamayın ve en önemlisi de asla durmayın. Bu yazdıklarınızı uygulama geliştirme aşamalarınızda okuyun ve inanın belki de sonradan aklınıza gelmeyecek veya eklemeyi düşünmediğiniz bazı fikirlerin size uygulamanızda yarar sağlayacağına kanaat getirebiliyorsunuz. Bunların dışında yazılımcıların kendine ve insanlara olan sorumluluklarından da bahsedildi. Belki de en çok püf noktadan ve bize yazılım ile alakalı faydalanabi-

Belki de günün en çok beklenen sunumu için Murat Yener sahnedeydi. Sahneye Google Glass ile çıkan Murat Yener daha ilk andan ilgiyi üzerine çekti. Bu duruma salondaki Android severlerin çokluğunu da ekleyince sunum, günün en iyi sunumlarından biri oldu diyebiliriz. Tüm sunumunu Google Glass ile çeken Sayın Yener ”Paranoid, Android” sunumu ile karşımızdaydı. İlk olarak Androidin geçmişinden bahseden Murat Yener bizlere tüm sürümleri ile Android ’in gelişiminden bahsetti. Son kullanıcının, tasarımcıların ve yazılımcıların bir uygulamaya asla aynı şekilde bakamadıklarının da altını çizdi.

Değinilen bir konu da notification oldu. Uygulamanıza son kullanıcıyı rahatsız edecek şeklinde notification eklemek uygulamanızın değerini düşürüp son kullanıcı tarafından uygulamanızın silinmesine yol açabiliyor. Genel olarak Android ’in detaylarından çok ”İyi ve başarılı bir uygulamayı nasıl yaparız?” sorusunu yanıtlayan bir sunumdu. Bunun dışında Murat Yener’in kendi uygulamalarında son kullanıcılar ile yaşadığı bazen olumlu bazense trajikomik durumları da dinledik. Kendisi bizlere komik bir anısından da bahsetti. Yener Telefonunuzu salladığınızda cevap vermenizi sağlayan bir uygulama olan “Shake

56

to Answer” uygulamasının Kore’de de yayınlanması için Korelilerden teklif almış. Bu teklifi kabul eden Yener indirme miktarının bu süreçte inanılmaz arttığını ancak sonraki süreçte uygulama hakkında çok fazla şikâyet aldığını anlattı. Bunun nedeni ise Samsung’un Kore’de çıkarttığı bir modelde telefonu salladığınızda telefonun müzik çalarının devreye girmesiymiş. E hali ile yapılabilecek hiçbir şey de yok bu durum için. Son kullanıcı ile irtibat kurmanın önemine de değinen Murat Yener'i sunum sonrası kapıda bekleyen birkaç kişiden biri de bendim. Google Glass’ı çok merak ettiğimizi ve denemek istediğimizi ilettiğimizde bu istediği hiç düşünmeden kabul eden Yener, mütevazı bir kişiliği olduğunu da dışarda bekleyen bizlere kanıtlamış oldu. Murat Yener sayesinde Google Glass’ı da denemiş olduk. Gözlük oldukça hafif ve sizi rahatsız edecek şekilde değil. Sağ gözünüzü bir duvar gibi düşünerek bir projeksiyon görevi görüyor diyebilirim. İlk olarak alışmakta biraz zorluk çekebiliyorsunuz. Ancak kafanızı aşağı yukarı sallayarak menüde dolaşmakta ayrı bir deneyim. Sesli komutun da oldukça iyi olduğunu söyleyebilirim.

Sayın Yener'in söylediğine göre de son güncelleme ile bu durum biraz daha düzelmiş. Çok fazla kişi olduğu için çok vaktim yoktu. Biraz menüyü inceledikten sonra da bir oyun denedim . Masa tenisinde raketi kafanızı hareket ettirerek oynuyorsunuz. Biraz tuhaf ama eğlenceli oluğunu da eklemeliyim. Kişisel görüşüm yaygınlaştığında kurumsal firmaların yaygın olarak kullanacağı bir cihaz olacağı yönünde. Son kullanıcı için ise biraz karamsarım. Zira fotoğraf çekmek ve arama motorunu kullanmak ne kadar zevkli olsa da bir süre sonra son kullanıcının bu farklı deneyimden sıkılacağını düşünüyorum. Bir zamanlar çok moda olan ancak şimdi eskisi kadar popüler olmayan bluetooth kulaklık gibi. Ama tabi bu cihazın muhteşemliği konusunda en ufak bir değişiklik göstermiyor. Güzel bir icat ve mutlaka kullanılması gereken bir teknoloji olduğunu da eklemek gerek.

Mustafa Dalcı’nın “Mobil Kullanıcı Deneyimi” sunumu ile gün sonlandı. Her ne kadar işin yazılımsal kısmı ile pek alakalı olmasa da cana yakın, özgüvenli ve bir o kadar da samimi olan Mustafa Dalcı arada yaptığı espriler ile gün sonunun eğlenceli bitmesini sağladı. Sunumda tabi ki dikkat çeken nokta mobil cihazların hızlanması büyüyen mobil uygulamalar ile mobil web sayfalarının karşılaştırılması oldu. Bu bağlamda kullanıcı deneyimleri baz alınarak güzel karşılaştırmalar da yapmış olduk. Örneğin bir Facebook’u uygulama olarak kullandığımızda tarayıcıdan kullanmamıza göre daha yavaş. Ancak uygulama da bazı eski verileri saklayarak offline olarak da tekrar ulaşmamızı sağlıyor. Buna şöyle güzel bir örnek verebilirim. Geçen gün bir arkadaşım iş görüşmesine gidecek ancak ona yolladığım adresi unutmuş otobüsten indiğinde.

Ancak uygulamada son konuşmalara offline olarak da ulaşıldığı için bu bilgiye ulaşabilmiş.

Tabi şunu da eklemek gerek gelişen teknolojide mobil cihazlar ile tarayıcıdan internete girmek daha da hızlı bir hal aldı. Özetlemek gerekirse gayet güzel ve geniş kapsamlı bir etkinlik oldu. Tüm sunumları yapan insanlar kendi konularında uzman olduklarından hiçbir sorumuzu da yanıtsız bırakmadılar. Katılan herkesin oradan mutlu ayrıldığından eminim.

57 iğinde heyecan doruktaydı. Yaşadığımız deneyim her ne kadar kısa olsa da ciddi manada eğlendik arkadaşlar. Şuan ufak kalibrasyon sıkıntıları olsa da ilerisi için muhteşem şeyler vaat ediyor Oculus. Denediğimiz kısa oyunda bir sinema salo-

Şimdi gelelim bu sayımızda sizlerle paylaşacağım son etkinliğe. Aynı zamanda da sıkı bir oyuncu olan ben, Ivofest 14’ü asla kaçıramazdım. 2 gün süren etkinlikte ilk gün sabahtan MadByte Games’den Özgür Soner bizlerleydi. “Oyun Sektöründe Kariyer Edinme” adlı panelde Türkiye’de gelişen oyun sektörü hakkında bilgi sahibi olduk. Özgür Soner bizlere Türkiye’de bu sektörde çalışabilmek için ilk başta ne kadar fedakâr olmamız ve bu işi severek yapmamız gerektiğini belirtti. Çünkü ülkemizde gelişmekte olan bir sektör olduğundan şuan bu işin tohumları daha yeni ekiliyor ve inanın belki de daha az yorularak yazılım sektöründe daha fazla para kazanılabiliyor. İki yıldır aralıksız geliştirilen ve geliştirilmesi devam eden Zula oyunu hakkında da heyecan verici detayları dinledik. Türkiye’de geliştirilen ilk F2P MMOFPS olan Zula ’da coğrafyamızda özgün haritalar da mevcut olacak. Metro’da veya Üsküdar sahilinde kapışabileceğimiz eğlenceli haritalar bizi bekliyor. Gelişim sürecinin en başında sadece iki kutunun birbirine ateş etmesi ile başladığına da değinen Özgür Soner oyunun başlangıç aşamasından programlamasına kadar çok güzel bir sunum ile oyun severleri mutlu etmesini bildi. Sonrasında Yasin Demirden’den “Bir Oyun Geliştirilirken Hangi Aşamalardan Geçilir ” ve Fevzi Altuncu’dan “Game Artist Nedir, Nasıl Olunur?” adlı panellerinde de yine Türkiye’de oyun sektöründe çalışmak istiyorsak nelere dikkat etmeliyiz ve neler yapmalıyız sorularına yanıt bulduk. Etkinliğin düzenlendiği salonun kapısında ilk çıktığı andan beri okuduğum Oyungezer dergisi standı da vardı. Ücretsiz olarak dergi dağıtımı da yapıldı. Öğle arası verildiğinde aşağıya inerek aslında en büyük gelme sebeplerimden biri olan Oculus Rift’i denemek için dergimiz yazarlarından Şafak Güner ile sıraya girdik ve büyük bir heyecanla sıranın bize gelmesini bekledik. Sıra bize geld-

nundaydık ve etrafa dilediğimiz şekilde bakabiliyorduk. 360 derece sinema salonunun her kısmını inceleyebiliyorduk kafamızı çevirerek. Yıllardır hayal ettiğimiz gibi oyunun içindeydik artık.

Oyunda bir sinema filmi izliyoruz ve sonrasında mucizevi bir şekilde sinema filminin içinde buluyoruz kendimizi. Sonrasında bizi kovalayan ama göremediğimiz seslerden kaçıyoruz ve oyunun son kısmında bir pencereyi açıp camdan kaçmaya çalışıyoruz. Bu noktada camı gerçekten elimiz ile açıyoruz ve cam açıldığında hafif bir rüzgâr geldiğini hissediyoruz. Amacımız düz bir tahtanın üzerinde düşmeden yürüyerek karşıya geçmek. Sonrasında ise oyun sonlanıyor. Bu kısa testimiz güzel geçti. Sonrasında ise etkinlik alanındaki oyun konsolları ile birazcık eğlendik ve atari oynayarak eskileri yâd ettik. Öğleden sonra ise 3D Akademinin, Unity 3D eğitimine katıldık. Ufak bir uzay gemisi tasarlayarak başladığımız oyun ikinci günün sonunda Space Invaders tarzı bir klon oyun halini almıştı.

C# dilinde geliştirdiğimiz oyunda skor tabelamız bile vardı. İki günde daha ne olsun. İkinci günün sonunda ise 3D Akademi şanslı kişiye ücretsiz Unity 3D eğitimi verdi. “Bize çıkmadı yine peh” desek de etkinlik sonunda aldığımız katılım sertifikası ile en azından az da olsa mutlu olduk diyebiliriz.

58 öyle de oldu. Gittik o havayı soluduk ve yeni yazılımcı insanlar ile tanıştık. Daha da heveslendik. Gerçekten yazılımcı olmayı düşünen aday arkadaşlar böyle etkinlikleri asla kaçırmasınlar artık tam anlamı ile senior kıvamına gelmiş arkadaşlar ve abilerimiz de böyle seminerlerde mutlaka bilgilerini yeni yazılımcılar ile paylaşsınlar.

Ancak bu şekilde ülkemiz yazılım sektöründe daha iyi yerlere gelebilir. İlk yazımdan hepinize veda ediyorum arkadaşlar. İlerleyen etkinliklerde görüşmek üzere. Esen kalın.

Şimdi diyeceksiniz ki ikinci günün sabahı nerede diye soracaksınız tabi. Evet, sormakta haklısınız, var ama tam yok. Her ne kadar dergi editörü olsam da uyumak benim de hakkım desem de inanmayın. Haklısınız tembellik ettim biraz uyuya kalmışım. Durun açıklayabilirim! Özgür Soner, Sarp Kürkcü, Burak Tezateşer, Başar Simitçi ve Engin Yağız Hatay ile “Oyunun tuzu biberi” panelinde her katılımcı kısaca kendini ve bulunduğu sektörü anlattı ve sonrasında ise ortak noktaları olan oyun konusunda konuştular.

Burak Tezateşer bizlere Monochorma’nın yapılış sürecinden bahsetti. An itibari ile tabi oyun yayınlandı ve oynadık. Evet, beklenen patlamayı yapamadı belki ama ilerisi için Türkiye’deki oyun sektörünün geleceği konusunda insanları ümitlendirecek bir yapım oldu diyebilirim. Aynı zamanda Oyun Tasarımcıları, Geliştiricileri, Yapım ve Yayıncıları Derneği olan “Oyunder”den de bahsedildi. Detaylı bilgi için facebook.com/ Oyunder adresini ziyaret edebilirsiniz arkadaşlar.

Evet, arkadaşlar sizler için bu üç etkinliği incelemiş olduk. Tüm etkinliklerin ortak özelliğine gelecek olursak biz yazılımcıların geleceğe karamsar değil umutla bakmamız gerektiğiydi. Evet, bu üç etkinliğinde amacı buydu aslında. Nitekim

59

BU SAYFADA REKLAMINIZ YER ALSIN İSTEMEZ MİSİNİZ ?

İLETİŞİM İÇİN info@breakpoint.gen.tr

YAZILIMIN DURAK NOKTASI

60

paylaş butonu

“İnternetteki eğitim platformlarını sizler için derliyoruz”

Abbas Tuna

abbas.tuna@breakpoint.gen.tr

Turkcell Akademi

Turkcell Akademi, farklı kategorilerde eğitim içeriklerinin sunulduğu digital eğitim platformudur.

Turkcell Akademinin teknoloji kategorisinde İOS ve Android eğitimleri bulunmaktadır. Mobil uygulama geliştirme dünyası hakkında geniş çaplı bilgiye ulaşmak istiyorsanız http://www. turkcell.com.tr/akademi adresinden ulaşabilirsiniz.

Eğitimler de konuyla ilgili detaylı bilgi verilmesi ve örnek uygulamalar ile desteklenmesi, kullanıcının iyi bir şekilde öğrenmesini sağlamaktadır. Eğitimleri mobil cihazlarınızdan indirip ( İOS ve Android) takip edebilirsiniz.

Açık Akademi

Microsoft Türkiye’nin bilişim alanına yönelik oluşturduğu bir eğitim platformudur. Bu eğitimlerde 3 farklı seviye bulunmaktadır. Bu eğitimlerde; -Temel Programlama -Sanal Sınıf Eğitimleri -Veri Tabanı Programlama -Web Uygulama Geliştirme -Windows Masaüstü Uygulama Geliştirme -Windows Phone için Uygulama Geliştirme -Windows 8 Uygulama Geliştirme -Windows Azure Uygulama Geliştirme gibi konular bulunmaktadır. Online olarak videoları izledikten sonra sınavlara katılarak bilgile-

61

rinizi test edebilirsiniz. Yapılan sınavlarda başarılı olan kişilere sertifika verilmektedir. Ayrıca uygulama geliştirme üzerine yarışmalara katılan kişilere hediyeler verilmektedir. Sanal sınıf eğitimleri ile online sınıflara katılarak mentorlar eşliğinde pratik kazanabilir, sorularınızı sorabilirsiniz.

Daha fazla detaylı bilgiye ulaşmak için şu https:// www.acikakademi.com adresten ulaşabilirsiniz.

w3schools

Burak Selim Şenyurt Microsoft MVP ünvanı sahip olan Burak selim şenyurt .NET ilgili makaleler yayınlamaktadır.

Başlıca makale konuları ise; Asp. Net ,C# ,Design Patterns,WCF,Windows Azure,Windows Mobile, Windows Phone 7 ,Windows Server AppFabric,Windows Azure'dir.

W3Schools Norveçli bir şirkettir. W3Schools “Hayatta en iyi şeyler bedava olanlardır.” sloganı ile ortaya çıkan bir yazılım eğitim platformudur.

Bu platformda html, css, javascript, jquery, php, sql gibi yazılım dilleri hakkında detaylı bilgi sunulmaktadır. Platformda konuyla ilgili örnek kodları görebilir, aynı zamanda çevrimiçi editör ile kodları çalıştırabilirsiniz.

Makalerinde konuyu adım adım anlatmaktadır.

Konuyla ilgili örnek kodlara sık sık rastlayabilirsiniz.Her kodu detaylıca açıklayarak okuyucuların aklında soru işareti bırakmamaktadır.

Bir çok örnek kodlar sunması ve çevrimiçi editör ile kodların yazılması gibi imkanlar sunmasıyla, kullanıcıların en çok tercih edilen platformlar arasına girmiştir.

Daha fazla detaylı bilgiye şu http://www.buraksenyurt.com/ adresten ulaşabilirsiniz.

Daha fazla detaylı bilgiye ulaşmak için şu http:// www.w3schools.com adresten ulaşabilirsiniz.

Bu blog 'da yazılımla ilgili derin bilgiler öğrenebilir ve güncel bilgiler ile kendinizi geliştirebilirsiniz.

62

Bekçİ “ Yazılım dünyasındaki güvenliğin detaylarını bekçiden öğreniyoruz”

Emre Örsel

emre.orsel@breakpoint.gen.tr

Bu bölümünde neleri ele alacağımızı paragrafla anlatmak istedik.

birkaç

“Bekçi” bölümünün asıl hedefi ve bu bölümde ele alacağımız konular genel hatlarıyla şunlar olacak; -İşletim sistemi güvenlikleri -Web bilgi güvenliği -Güvenlik sertifikaları -Güvenlik açıkları Bekçi bölümünde işletim sistemlerindeki açıkları ve bunları nasıl gidereceğimizi, web sertifikalarının hangisini neden tercih edeceğimizi, güvenlik olmazsa başımıza neler geleceği. Siyah şapkalı korsanlardan bilgi hırsızlığına karşı nasıl korunmamız gerektiğini ve daha birçok konuyu ele alacağız.

SSL Sertifikası nedir? Ne işe yarar?

SSL (Secure Sockets Layer) sertifikası internet sitelerinde bulunan bir güvenlik protokolüdür.

Güvenlik server sertifikası veya web server sertifikası olarak da adlandırılır. İnternette dolaşırken bu sayfayı mutlaka görmüşüzdür.

SSL bağlantı hatası özellikle Google Chrome kullanıcıların yaşadığı bir sıkıntıdır.

2014 Şubat ayı ile gelen yeni internet yasası ile kullanıcılar daha çok SSL bağlantı hatası ile karşılaşmaya başladı. Bu sertifika sunucu ile istemci arasındaki iletişimin şifrelenmiş şekilde yapılabilmesine imkan veren standartlaşmış bir teknolojidir. Özellikle e-ticaret sitelerinin gelişmesiyle ve yaygınlaşmasıyla güvenliğin arttırılması ihtiyacı doğmuştur. Kişisel bilgilerin üçüncü şahıslara geçmemesi için kullanılan bu sertifika, bir şekilde verileri kötüye kullanmak isteyen şahısların eline geçse bile veriler şifreli olduğundan, verileri okumak uzun zaman alacaktır.

Veriler çalınsa bile hesapların dondurulması vb. işlemler ile acil müdahale yapılabilir maddi bir kayıp yaşanmayabilir.

63 SSL, Public Key veya Private Key adı verilen anahtarları kullanarak şifrelemeyi yapar. Anahtar dediğimiz aslında yazılımlardır. Burada bir anahtarın kilitlediği veriyi yalnızca diğer anahtar açabilir. Kullanıcı anahtarının burada Private Key olduğunu düşünelim. Bağlantı kurulacak kişinin anahtarı ise Public Key. Verinin aktarımı sırasında bir hırsızlık olayı meydana gelse bile veri açılmayacaktır, Public anahtarına ihtiyaç duyacaktır.

SSL tamamen kredi kartları, para hesapları, online hesaplar vb. maddi ve kimlik bilgilerini korumak için tasarlanmıştır. Yinede siz siz olun kişisel güvenliğinizi elden bırakmayın. Güvenmediğiniz bilgisayarda kişisel bilgilerinizi ve şifrelerinizi girmeyin. Hesaplarınızdan çıkış yapmayı unutmayın. Bunlara rağmen bir şekilde verileriniz çalınsa bile SSL yönetiminin karmaşıklığına göre ( 40-128 bit) ileri derecede tekniklerle verileri okumak uzun zaman alacaktır, bu süre içerisinde banka ile iletişime geçebilir hesapların dondurulması sağlanabilir.

Ios’daki Güvenlik Açıkları Özellikle Türkiye’de iPhone veya iPad kullanan birisi IOS işletim sistemini kullanıyor olduğunu bilmeyebilir. IOS, iPhone ve iPad’ler için geliştirilen dünyada oldukça yaygın bir mobil işletim sistemidir. IOS kullanmak havalı ve kaliteli olsa da bu onu hatasız yapmaz. Bu yazımızda IOS sürümlerinde ortaya çıkmış birkaç güvenlik açığını ele alacağız.

IOS 7’deki bu açık; kilit şifresini bilmeden kilidi açmayı sağlıyor. Normal bir kullanıcı bile bu açığın mağduru olabilir. Online alışveriş yaparken veya kimlik bilgilerine bu sayede çok kolay bir şekilde erişilebilir. Bazı hesap bilgileri korunsa bile gösterilmek istenmeyen mesajlar, fotoğraflar kısaca özel bilgilere ulaşılabilir, aslında kilit ekranı zaten bu özel bilgileri korumak için kullanılmaktadır. IOS 7 işletim sistemini kullanan bir cihaz çalındığında veya bir yerde un-

utulduğunda şu yolları izleyerek yaklaşık 5-10 saniyede multitasking ekranına ulaşabilir. Hala IOS 7 sürümünü kullanıyorsanız ve herhangi bir güncelleştirme yapmadıysanız aşağıdaki adımları uygulamanızı tavsiye ederiz. Kilidinizi bu şekilde açabilirseniz güvenliğiniz için hemen sisteminizi yeni bir sürüme yükseltmelisiniz.

- Kilitli ekranını yukarı iterek kontrol panelinden saat uygulamasına girin.

- Alarm uygulamasını açtıktan sonra güç düğmesine basılı tutun.

- Kapama ekranı çıktığında “iptal”e basın.

- İptalin hemen ardından iki kere home tuşuna tıklayın.

Cihazınızı IOS 7.1.1 sürümüne yükseltmiş olsanız bile parmak izi doğrulama ekranını atamak ve arama yapmak mümkün. Parmak izi teknolojisi de kullanıcılar tarafından oldukça beğenilmişti ve çok güvenli olduğu izlenimleri bırakmıştı. Yakın zamanda IOS güncelleştirme almasına rağmen, IOS (7.1.1) sürümünde Siri (kişisel akıllı asistan) sayesinde parmak izi onaylanmadan birkaç işlemden sonra kilit ekranı aşılabiliyor. Cihazınız hala bu sürümdeyse aşağıdaki adımları takip ederek güvenliğinizi kontrol edebilirsiniz.

- Yanlış parmak iziyle geçiş kodu girme ekranına gelin.

- Burada Siri’ye komut verilirse Siri tekrar kodu girmenizi istiyor.

- Diğer komutlar hariç direk “Call” komutu söylenirse Siri direk sizi telefon rehberine yönlendiriyor.

IOS olsun Android olsun her ne işletim sistemi olursa olsun siz güvenlik ayarlarınızı ve güvenlik duvarınızın seviyesini her zaman üst düzeyde tutun.

Uygulamalarınızın ve işletim sisteminizin güvenlik güncellemelerini sürekli güncelleyin.