SHIFT | PhotoMagazine 2015

T e r m i n u s a quo

Giza Halama

Koterski Sta n i s z e w s k a

„Glaca” Mohamed

Lyons& Gooch

W s t ę p

S

esja zdjęciowa, której owocem jest zdjęcie z okładki pt. „droga” miała miejsce na kilka godzin przed zimową sesją egzaminacyjną. Modelem był Kuba Horna.Zdjęcie wykonałem koło godziny 9.00 rano podczas śnieżycy w lutym w Brzezinach niedaleko Łodzi.

Odpowiedniego miejsca do wykonania fotografii szukaliśmy jadąc ponad 40 km. Z powodu ekstremalnie niskiej temperatury zmuszeni byliśmy zrobić nie więcej niż 2 powtórzenia ujęcia, a czas działał na niekorzyść, ponieważ sprzęt zaczął odmawiać posłuszeństwa. Zdjęcie zwyciężyło w konkursie Federation Of European Photographers : Cover Picture Of The Month February 2015.

Zdjęcie z okładki: "DROGA"

Magazyn, który trzymasz w ręku jest zwieńczeniem moich pięciu lat studiów na Akademii Sztuk Pięknych im.

Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Prace nad stworzeniem go trwały ponad pół roku pod czujnym okiem prof. nadz ASP Sławomira Kosmyki w pracowni projektowania grafiki wydawniczej i typografii mediów cyfrowych.

Koncepcja i layout: Dawid Galiński

Fotografią zajmuję się od 2006 roku. Cały ten czas był okresem poszukiwań i definiowania własnego stylu i charakteru fotografii, który z każdym kolejnym rokiem zaczął się coraz bardziej klarować. Tysiące godzin spędzonych na forach fotograficznych, galeriach, ciemni, przed ekranem monitora czy w końcu na rozmowach o fotografii zaowocowały zdjęciami, które znalazły się w magazynie. Tematyka, format, barwa i koncepcja zdjęć zmieniała się wraz z nastrojem, który towarzyszył mi przy fotografowaniu.

Przez lata zmieniały się także dziedziny fotografii, którymi się zajmowałem - od fotografii koncepcyjnych, przez reportażowe, produktowe, komercyjne, pejzażowe po akty i portrety, przy których ostatecznie zostałem. Możliwość obcowania z ludźmi i wyłapywania ich charakteru na zdjęciu przez zwykłą rozmowę, która stanowi podczas moich sesji zdjęciowych ponad 90% czasu jest dla mnie czymś niesamowitym. Delikatnie zmieniając światło ogniskowej w obiektywie oraz delikatną postprodukcję można tak bardzo zmienić postrzeganie i charakter modela.

To sprawia, że fotografia portretowa jest banalnie prosta, ale ujęcie tego co najważniejsze poprzez minimum wyrazu jest prawdziwą sztuką i prawdziwym wyzwaniem. Fotografia to umiejętność ponoszenia się wyobraźni i umiejętność zatrzymywania chwili - w dobie cyfryzacji tak powszechna, a jednak tak bardzo niedoskonała w rękach niedopowiedniej osoby.

Promotor: prof. nadz. ASP Sławomir Kosmynka Fotografie: Dawid Galiński Magdalena Tomczyk Zbigniew Krysiak Karol Kolba Tekst: Dawid Galiński Dominik Bednarczyk

2 / 48

Edycja i korekta tekstu: Dawid Galiński Tłumaczenia: Maciek Fafanów Ada Gniazdowska Strona www: facebook: bilans.photo béhance: bilans Kontakt: billy.bilans@gmail.com Druk: printroom Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi Al. Wojska Polskiego 121 91-726 Łódź tel.: +48 42 254 74 99 e-mail: printroom@printroom.pl www.printroom.pl Wydrukowane na: Hahnemuhle Duo Fibra 200g/m2 Nakład: 2 egz.

Dawid Galiński Autor Magazynu fotograficznego SHIFT

04 Spis Treści 06 Nagrodzone Fotografie 08 FEP Awards 12 20 woodstock festiwal 16 abelard giza 20 grzegorz halama 22 marek koterski 24 sandra staniszewska 28 piotr mohamed 30 andrzej bersz 34 leo lyons & joe gooch 40 edward gramont 42 terminus a quo portfolio

wydarzenia

th

kultura

3 / 48

Spis Profile Treści -

profile

P o r t f o l i o

otografie 4 / 48

nagrodzone

5 lat studiów na akademii sztuk pięknych zaowocowało motywacją do brania udziału we wszelkiej maści konkursach graficznych i fotograficznych, w których miałem okazję się sprawdzić. najtrudniej jest uwierzyć w fakt, że ma się szanse cokolwiek wygrać, a Z każdym następnym konkursem szanse się zwiększają.

Profile POrtfolio: - Nagrodzone zdjęcia 5 / 48 „Droga” KUBA Horna Nikon d700 Nikkor 70-200 2.8 VR I f/2.8, 1/8000, ISO 200 Brzeziny 2015

F

EP Federation of European Photographers jest instytuacją zrzeszającą 25 krajowych związków fotograficznych z całej Europy, która co roku od 5 lat organizuje międzynarodowy konkurs fotograficzny FEP European Professiona Photographer Of The Year. Konkurs otwarty jest dla wszystkich fotografów, którzy są zarejestrowani i mieszkają w krajach europejskich, bez dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, religię, narodowość lub pochodzenie etniczne. W konkursie istnieją także kategorie specjalne, które są otwarte dla międzynarodowych fotografów, (którzy nie są rezydentami w europejskich) oraz europejskich młodych fotografów, asystentów i studentów.

Konkurs podzielony jest na sześć kategorii: weselne, komercyjne, portret, reportażowe, krajobraz oraz dwie specjalne kategorie dla międzynarodowych fotografów i studentów i młodych fotografów. Sama gratyfikacja zwycięzców konkursu ma charakter raczej luźny, choć sama forma przeprowadzenia rozdania nagród ma charakter niezwykle oficjalny i prestiżowy. Wyniki pierwszego konkursu w Brukseli, , ogłoszone zostały 21 grudnia 2012 r., w których miałem przyjemność zdobyć II miejsce, Silvera Camera oraz podwójną nagrodę Gold Award za dwie fotografie w konkursie „European Professional Photographer Of The Year” w kategorii „Studenci i Młodzi Fotografowie”.

Sukces udało mi się powtórzyć rok później w tej samej kategorii zdobywając dokładnie te same nagrody oraz nagrodę „FEP Cover Picture Of The Month October 2012.

Rozdanie nagród organizowane było już w miejscowości Gmunden w Austrii.

Następne lata przyniosły nagrody Finalisty w roku 2014 i 2015 oraz wyróżnienia Distinction oraz Merit Award, Bronze Award oraz FEP Cover Picture Of The Month February.

Formuła oraz prestiż konkursu coraz bardziej się rozrasta prezentując z roku na rok coraz wyższy poziom i wyróżniając oraz promując coraz bardziej zdolnych artystów z całej Europy.

Gala rozdania to nie tyle możliwość odbioru nagrody. To przede wszystkim przyjemność spędzania czasu z osobami, które podzielają pasję i chęć zawierania nowych przyjaźni bez względu na wiek, umiejętności i sprzęt oraz rodzaj wykonywanych zdjęć. Gdy już się tam znajdziesz odczuwasz wrażenie, że osoby, które przebywają z Tobą są jedną wielką fotograficzną rodziną, a sam, że znajdujesz się wśród nich sprawia wiąże się z akceptacją i możliwością podzielenia się fotograficznymi smaczkami.

Pomimo tego, że to specyficzny, odrębny i zamknięty świat zaczyna się odnosić wrażenie, że i tam potrafi się znaleźć ktoś, kto do tej pory był tak daleko i uznawał je za absolutnie niedostępny. Dla mnie osobiście najprzyjemniejszy jest fakt, że od 2012 roku wciąż utrzymuję kontakt z większością osób i wciąż dzielimy się informacjami, inspiracjami i sukcesami pomimo dzielający nas kilometrów.

„zabawki” Hanna Gniazdowska, Agnieszka Suchodowska Canon 5d Canon 20-35 2.8 L f/6.3, 1/6, ISO 400 Sulechów 2012

„Kontrasty” Andrzej Bersz Canon 5d Sigma 50 1.4 HSM f/8.0, 1/250, ISO 100, HDR Sulechów/Ochla, 2012

10 / 48

P o r t f o l i o

„Jacques” - Brązowy medal Fotoklubu RP INTERNATIONAL PHOTO CONFRONTATIONS - JUST ONE PHOTO Międzynarodowe Konfrontacje Fotograficzne objęte są patronatami: Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (FIAP), Burmistrza Miasta Jarosławia, Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej i Fundacji „Fotografia dla Przyszłości”.

„Jacques” Rafał anyszka Plaubel Peco II 4x5” Schneider Symmar 150 5.6 f/5.6, 1/125, Kodak Tri-x 320 Łódź 2013

Profile POrtfolio: - Nagrodzone zdjęcia 11 / 48 „Follow” - Distiction Award FEP European Professional Photographer Of The Year 2015 w kategorii Students And Young Photographers.

„Follow” Kuba Horna Plaubel Peco II 4x5” Schneider Symmar 150 5.6 f/8.0, 1/125, Kodak Tri-x 320 Łódź 2013

„woodstock” Przystanek Woodstock Nikon d700 Nikkor 45 2.8 Pc-e f/2.8, 1/60, ISO 800 KOSTRZYN NAD ODRĄ 2014

Zdjęcia: Dawid Galiński Tekst: Paweł Piotrowicz Źródło: www.muzyka.onet.pl

na festiwalu Od samego rana ż yc i e t o c z y ło s i ę t r a dyc yj n y m ry t m e m : j e d n i p i l i p i w o, d r u dz y s p o ż y wa l i ś n i a da n i e – lub w zależności od nastawienia do reszty dnia obiad czy kolację, albo po prostu spali.

D

rugi dzień festiwalu przypadł na 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Punktualnie o godzinie 17.00 zawyła syrena, a pole namiotowe zamarło, oddając hołd w poległym. Rocznica uczczona została 70 sekundami ciszy i odśpiewaniem Mazurka Dąbrowskiego. Obok sceny zaryczał silnik imponującego motocykla Piotra „Dzikiego” Chancewicza, gitarzysty grup Mech i Wild Pig – maszyna nawiązuje swoją grafiką do powstańczego zrywu – a na scenie pojawił się na chwilę Jan Komasa, reżyser filmu „Miasto 44”. Swoją drogą, zagadką pozostaje, dlaczego film, który miał już swoją premierę kilka dni temu na Stadionie Narodowym, wejdzie na ekrany kin dopiero w drugiej połowie września.

Choć na Przystanek Woodstock przyjeżdża się z wielu powodów, tym głównym jest – a przynajmniej powinna być - muzyka. Atrakcje dużej sceny otworzyły bujające reggae’owe klimaty spod znaku grupy Tabu, zwycięzcy Złotego Bączka Małej Sceny. Wystarczyło, by wszystkich rozkołysać. Zupełnie inne wibracje towarzyszyły występowi starych znajomych ze sceny folkowej, Cararrantuohill – polskiej grupy promującej od lat muzykę irlandzką.

Dawno już na Woodstocku nie było tylu tak rzadkich instrumentów – skocznym tanecznym rytmom, przeplatanym kompozycjom o bardziej refleksyjnej naturze, towarzyszyły między innymi dudy, buzuki, cytry i mandoliny. Wisienką na torcie była Eleanor McEvoy, niesamowita irlandzka wokalistka i instrumentalistka, która zaśpiewała z grupą gościnnie.

14 / 48

W y d a r z e n i a

P

od koniec, do czwartej nad ranem, również królowały folkowe wibracje - wszystko za sprawą Kapeli ze Wsi Warszawa, która wystąpiła wspólnie z galicyjską wokalistką Mercedes Peón. Wcześniej, koło północy, rządziły jednak klimaty punk i ska – za sprawą naładowanej energią załogi z Hiszpanii Ska-P. Półmilionowa publiczność dosłownie szalała w rytm największych szlagierów formacji, z „Full gas”, „E.T.T.'s” i „Gato López” na czele. A jeszcze wcześniej popis swoich umiejętności dali Brytyjczycy ze Skindred, serwujący całkiem zgrabnie podaną mieszankę metalu, punka, dancehallu i drum’n’bassu. Usłyszeć w nocy zsamplowane wersje „Thunderstruck” „AC/DC” czy „Imperial March” z „Imperium kontratakuje” Johna Williamsa? Bezcenne. Tak jak i widok tysięcy osób, które na zawołanie wokalisty najpierw usiadły, a potem, jednocześnie, podskoczyły.

Było jeszcze tradycyjne reggae w wydaniu Ky-Mani Marleya, następnego syna wielkiego Boba, który zaszczycił Przystanek swoją obecnością. W woodstockowych kuluarach powoli zaczyna się żartować, że rodziny Marleya starczy jeszcze na dwadzieścia kolejnych edycji.

Drugiego dnia pobito dwa rekordy Guinessa. Najpierw, w strefie Allegro, udało się stworzyć największą sztafetę na rowerze stacjonarnym (320 osób). Później, w strefie Play, znalazło się 398 osób pomalowanych za pomocą tak zwanego body-paintingu. Było też jak zawsze mnóstwo innych atrakcji, ciekawostek i wydarzeń. Nasz faworyt? Dajesz dwadzieścia złotych i masz przez dwie minuty wisieć na drążku. Jeśli ci się uda, dostajesz złotych dwieście. Sprawdziliśmy – wczoraj wygrały tylko trzy czy cztery osoby. edną z pewnych bolączek Przystanku są niestety kolejki, których jednak trudno uniknąć – najdłuższe ustawiają się przy dwóch bankomatach (trochę mało!) i przy płatnych prysznicach. Kto nie wykupił sobie miejsca na toicampie, czyli zamknię tym polu namiotowym zaopatrzonym we wszelkie dobra sanitarne, musi teraz swoje odstać. Chyba że wybiera wspólny prysznic pod kranikami – kolejny stały element krajobrazu Przystanku Woodstock.

Spacerując po terenie festiwalu trudno uwierzyć w twierdzenie, że bawi się na nim około sześćset tysięcy osób - czyli tyle, ile rok temu. Wydaje się, że jest ich znacznie więcej – wskazuje na to o wiele większa trudność w przemieszczaniu się z jednego miejsca na drugie.

Taki spacer z przeszkodami, który wieczorową porą przekształca się w prawdziwy survival.

Za to jakie widoki! Niekiedy przypomina to wszystko rasowy bal przebierańców.

J

15 / 48

W woodstockowych kuluarach powoli zaczyna się żartować, że rodziny Marleya starczy jeszcze na dwadzieścia kolejnych edycji.

Profile Wydarzenia - 20th Woodstock Festiwal

„Steam” Przystanek Woodstock Nikon d700 Nikkor 45 2.8 Pc-e f/3.0, 1/5000, ISO 200 Kostrzyn nad odrą 2014

Abelard Giza Nikon d700 Nikkor 45 2.8 PC-e f/5.6, 1/125, ISO 200 Wilkanowo, 2015

Każdy ma swoją granicę dobrego smaku. Nie ma jej obiektywnie. Ciebie zgorszy pocałunek w usta na ekranie , pana Heńka nie obejdzie bukkake na krakowskim Rynku.

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Dawid Galiński

C

zy istnieją granice dobrego poczucia humoru ? Gdzie kończy się humor, a zaczyna wulgarność i przekraczanie granic dobrego smaku ?

Abelard Giza: Każdy ma swoją granicę dobrego smaku. Nie ma jej obiektywnie. Ciebie zgorszy pocałunek w usta na ekranie , pana Heńka nie obejdzie bukkake na krakowskim Rynku. Jedni lubią ostre poczucie humoru, inni delikatne - i nie ma to nic wspólnego z inteligencją czy wyższością jednego nad drugim. Dlatego powinno być wielu komików i wiele kabaretów. Żeby każdy znalazł coś dla siebie. A jeśli komuś się nie podoba, to można nie kupić biletu, albo przełączyć kanał.

Co sprawia więcej trudności stand-up czy kabaret ?

AG: Oba te gatunki są inne. Chyba trudniejszy jest stand-up bo cała odpowiedzialność leży po stronie jednej osoby. Spieprzysz - cała wina idzie na ciebie, dasz radę - tylko ty jesteś mistrzem.

Duże ryzyko, ale też wiele do wygrania.

Zdarzają Ci się gorsze dni, w których nie jest Ci do śmiechu, a wiesz, że musisz wystąpić na scenie ? Czy jest to wtedy wyczuwalne ze strony publiczności ?

AG: To raczej pytanie do publiczności. Jestem człowiekiem i zdarza mi się gorszy dzień, ale staram się podchodzić do swojej pracy profesjonalnie i robię wszystko, żeby mój humor nie wpływał na widza. Kolejny raz w tym miejscu mogę być dopiero za rok, a ten człowiek ufa mi, że będzie fajnie. Poświęca mi godzinę życia - nie ma dziś nic cenniejszego. Nie chcę go zawieść.

Jak odbierasz docinki ludzi na temat Twojego rzekomego pochodzenia ? Czy przyjmujesz takie komentarze z przymrużeniem oka czy jednak w jakiś minimalny sposób Cię to dotyka ?

AG: Teraz mam to w nosie. Już się przyzwyczaiłem. Poza tym sam robiłem z tego żarty. Kiedy sam wyśmiejesz coś, co dotyczy ciebie, nie ma szans, żeby ktoś cię tym zranił. Jesteś szyderoodporny Jakie masz plany w najbliższym czasie ?

AG: Właśnie ruszam w Polskę ze swoim pierwszym pełnowymiarowym solowym programem „PROTEUS VULGARIS”. Bardzo się cieszę i jestem niezmiernie ciekawy co z niego wyjdzie.

Jak oceniasz wspólną pracę podczas sesji zdjęciowej ?

AG: Bardzo krótka i w pośpiechu. Mam nadzieję, że uda się nam jeszcze spotkać w takim układzie, bo zdolna z Ciebie bestia.

Grzegorz Halama Canon 5d Canon 50 1.4 f/18, 1/30, ISO 100 Zielona G贸ra, 2013

C

zy polska publiczność jest gotowa na takie zjawiska jak stand-up i roast?

Grzegorz Halama: Publiczność rozwija się razem z stand-up’erami. Wszyscy powoli będą się uczyć tego czym jest stand-up, kto jest w tym dobry, czego można oczekiwać od stnd-up’u. Zakładam ze podobnie jak i w U.S.A będą okresy w którym będzie przeważać pewna estetyka. Tak jak obecnie w Polsce jest tendencja by tworzyć materiał ostry i wulgarny. Wiele osób sądzi nawet, że jest to warunkiem stand-up’u.

Oczywiście tak nie jest, ale taki mamy okres i modę. Roast to jeszcze osobny rodzaj zabawy. I jest to moda tak na zachodzie jak i u nas świeża.

Dlaczego w ogólnej opinii poziom polskich kabaretów coraz częściej jest uznawany za mało zabawny i robiony na siłę ?

GH: Prawdopodobnie dlatego, że coraz częściej taki jest. (śmiech), ale też nie sądzę żeby był, aż tak mało zabawny i robiony na siłę. Nie da się być zawodowym kabareciarzem na siłę. To zbyt ciężka i wymagająca praca, żeby ktoś mógł się temu oddać bez miłości. Problem moim zdaniem tkwi w tym w jaki sposób prezentują kabarety media, a zwłaszcza telewizja, która zwyczajnie robi to na bardzo słabym poziomie.

A efekt ostateczny nie zależy od samych kabaretów, lecz od telewizyjnych decydentów. Ja sam do tej pory jestem cenzurowany, wycinany i czasem nakłaniany do rzeczy, których poziom obciachu jest tak wysoki ze nie jestem w stanie takich rzeczy robić, a zawsze się znajda kabaretu które to zrobią. Poza tym telewizja dąży do tego żeby tworzyć propozycje jak najbardziej

uniwersalne, familijne i taka formę narzuca kabaretom, które chcąc siebie promować automatycznie się dostosowują do takich warunków. Trzeba zdawać sobie sprawę, ze estetyka telewizyjnych kabaretonów narzucona została przesz Ninę Terentiew i ta estetyka trwa do dziś w niewiele zmienionej formie. I całą tragedią nie jest fakt, iż takie programy istnieją, bo jestem zwolennikiem różnorodności formy, tragedią jest fakt, że nie istnieje żadna inna alternatywa. Istnieje obecnie jeden cykliczny program i albo ktoś się dostosuje do tych warunków estetycznych, albo nie będzie miał gdzie wystąpić. Ale zachęcam do pewnego eksperymentu, żeby pójść na jakikolwiek kabaret, na występ na żywo – zapewniam, ze to co zobaczysz będzie szokiem, że w TV widzimy zaledwie 25% możliwości kabaretu. Nie mniej całe to zjawisko familijności i wrażenia miałkości kabaretu telewizyjnego stworzyło naturalną potrzebę alternatywy w postaci stand-up’u. Mocnego, dosadnego, z tematami tabu i wręcz wulgarnego, opartego na osobowości.

GH: Obecnie cały czas pracuje nad standu’pem w którym opowiadam o przeżytych przez siebie aspektach popularności.

Natomiast na sam akt twórczy popularność ma może taki wpływ, ze jeśli cię ludzie polubią, to natychmiast podnosi poprzeczkę oczekiwań. Nagle z dnia na dzień nie możesz być tak po prostu słabszy, bo zaraz ci to ludzie wytkną. To utrudnia trochę luz w pracy, bo zawsze się pisze tez słabsze rzeczy. Po prostu trzeba się nauczyć pracować mimo to. Dla przykładu pracując teraz nad programem stand-up wiem, że będę obserwowany zwłaszcza przez innych standup’erów z dużym krytycyzmem. Tyle się już nawymądrzałem na temat stand-up’u, że każdy stand-up’er prawdopodobnie będzie siadła do obejrzenia mojego programu z nastawieniem: „No to teraz pokaz jakiś ty mądry Halama!” (śmiech) Z drugiej strony wyżej postawiona poprzeczka zmusza mnie do jeszcze cięższej pracy nad materiałem co ostatecznie zakładam wyjdzie mi na dobre.

Jak rozwija się stand-up w Polsce ? Dlaczego tak wiele brakuje nam do światowego poziomu Louisa CK, Eddiego Murphy czy George Carlina ?

GH: mojego punktu widzenia po interesowaniu się stand-up’em 25 lat, stand-up w Polsce rozwija się niewiarygodnie szybko. To prawdziwy wybuch tej formy. Trwający od jakichś 6 lat. Amerykanie mieli na to 60 lat nieskrępowanego rozwoju rozrywki. U nas to zaledwie kilka lat. Przyjdzie czas na polskich Louisów i Carlinów.

Jak rozpoznawalność w Polsce wpłynęła na Twój proces twórczy i Twoje życie ?

Czy zdarzyły Ci się jakieś nieprzyjemne sytuacje ze strony publiczności podczas występowania na scenie ?

GH: Oczywiście. Ale wyznaje zasadę , ze to nie rzeczywistość ma mnie kreować na scenie, tylko ja mam kreować rzeczywistość. Jeśli się obrażę na kogoś z publiczności. Przegrałem, jeśli obrócę sytuację na swoja korzyść, będę z lekkością dystansem i humorem ponad to – wtedy będę prawdziwym MC. Jak wygląda Twój proces twórczy ? Skąd czerpiesz inspiracje do pisania nowych rzeczy ?

GH: To bardzo rozległe pytanie. Bywa ze pomyśl sam przy-

19 / 48

Pierwsza rzeczą w stand-up’ie którą sobie cenię jest szczerość, autentyczność.

Jednak prawdziwa sztuka zaczyna się dla mnie, kiedy znajdę na tę szczerość idealnĄ dowcipnĄ formę.

Profile: Profile -Grzegorz Halama

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Dawid Galiński

P r o f i l e

20 / 48

Grzegorz Halama, Elvis Canon 5d Canon 50 1.4 f/11, 1/30, ISO 100 Zielona Góra, 2013

chodzi do mnie, a bywa że sam się staram o to żeby przyszedł. Pomocna jest znajomość pracy mózgu i procesu twórczego. Trzeba w sama głębię swojej podświadomości wysłać konkretne pytanie, zadanie. Im mocniej postawione pytanie, tym potem mózg mocniej pracuje nad odpowiedzią. Pomocne jest regularne pisanie i teraz staram się pisać regularnie dzień w dzień. Nawet jeśli nic z tego nie wychodzi to ważne, że mózg przyzwyczają się do tego ze nie ma zmiłuj, trzeba coś wygenerować, z czasem mózg robi to coraz lepiej. Ale zwykle bywa tak, ze mama jakiś temat. Siedze przynajmniej godzinę pierwszego dnia i myślę najintensywniej jak tylko mogę nad szukaniem różnych form dla tego tematu, dowcipów skojarzeń czegokolwiek, ale robię to tak intensywnie jak tylko mogę. Potem zostawiam sprawę. Na drugi dzień, już pojawiają się jakby nie wiadomo skąd pomysły. Ale powtarzam intensywność pracy. Zwykle trzeciego dnia pomysły zaczynają się sypać. No tak dzień po dniu cała rzeczywistość zaczyna podpowiadać pomysły. Zwłaszcza gdy się pracuje na całym godzinnym programem wpada się z czasem w rodzaj transu, mózg pracuje jakby tylko po to żeby wymyślać nowe rzeczy.

Teskt ju z napisany przepisuje ręcznie z kartki na kartkę i zwykle dochodzi przy takim przepisywaniu 20 do 30% nowych pomysłów. Tak powstaje tekst, który ma jak to nazywam kontekst literacki. Pisany. Mówimy inaczej niż myślimy i piszemy.

Samo czytanie nagłos już wnosi masę poprawek. Sam słyszę czy to brzmi czy nie. A przeczytanie komuś daje jeszcze więcej informacji. Czasem nawet nie czytam dowcipu bo już czuje przy kimś że to nie to. Powiedzenie tekstu przed publicznością jeszcze bardziej zmienia mój tekst, nagle czuje ze musze to powiedzieć zupełnie inaczej i mówię. Dokładam nagle jakieś nowe teksty. Zawsze nagrywam taki występ. Analizuje co wyszło dobrze co nie. I tak w kółko aż jestem zadowolony. A i to zawsze jest furtka żeby coś dodać coś zmienić. Żeby bardziej mówić od siebie niż odtwarzać tekst. Właściwie każdy mój stand-up ewoluuje z każdym wykonaniem na scenie.

Zdarza Ci się improwizować na scenie czy trzymasz się ściśle ustalonego scenariusza żeby nie wypaść z rytmu ?

GH: Oczywiście. Raczej nie zdarzyło mi się żeby program był identyczny z setek które mam za sobą. Już na początku w 1996 roku, kiedy zaczynałem, głównie występowałem przed publicznością studencką, a ta jak wiadomo nie zawsze jest grzeczna i często coś dokrzykiwała. Jako, że zawsze spora część mojego programu miała charakter mniej lub bardziej stand-up’powy szybko odkryłem jaka moc maja celne riposty. Oczywiście już po latach doczytałem że amerykanie na takich krzykaczy mają swoja nazwę: heckler i że rzeczywiście celne riposty stanowią integralna część sztuki stand-up. Dobre riposty szybko budzą szacunek u widzów, ale też można ją stracić nieumiejętną riposta. Nauczyłem się żywo reagować na to co się dzieje naokoło już na początku i tak wygląda to na moich występach do dziś.

Nawet Pan Józek ukształtował się z formy wcześniej całkowicie improwizowanej.

Kto w Polsce jest największym zaskoczeniem ostatnich lat i nadzieją na zbliżenie się do światowej czołówki stand-upu ?

GH:He, he. Dla mnie największym zaskoczeniem jest samo

zjawisko stand-up. Jeszcze 10 lat temu nie miałem z kim o standu’pie porozmawiać, a teraz jest to już niemal poważna kultura chyba już z setkami stand-up’erów. A na to by si e porównywać ze światową czołówka potrzeba kolejnych paru alt, ale kto wie, bo stand-up na prawdę rozwija się w szaleńczym tempie.

Co jest najtrudniejszego w występach na żywo?

GH: W jakieś bajce czytałem, ze wszystko jest trudne dopóki nie stanie się łatwe, ale mogę powiedzieć, ze da się opanować kwestie techniczne związane z występami czy nawet pisaniem materiału. Najtrudniejsze jest być osobowością na scenie, bo albo się ja ma, albo nie, albo trzeba lat osobistego rozwoju żeby taka osobowość się ukształtowała. Za tym idzie autentyczność, szczerość i swoje osobiste spojrzenie na świat, które publiczność polubi. Reszta to kwestia techniki.

Są jakieś tematy w stand-up’ie, których nie chcesz lub boisz się poruszyć ?

GH: Pierwsza rzeczą w stand-up’ie którą sobie cenię jest szczerość, autentyczność. Jednak prawdziwa sztuka zaczyna się dla mnie, kiedy znajdę na tę szczerość idealna dowcipna formę.

Mogę wyjść i być szczery i powiedzieć ze coś mnie wkurza, ale to za mało. Uwielbiam moment kiedy znajduję dla mojego wkurzenia, taki przykład, taki dowcip, taka formę, która idealnie oddaje to co chce powiedzieć, ale do tego ma atrakcyjna śmieszną formę. I temat w tym momencie może być każdy. Nie szukam tematów na siłę, szukam takich które na prawdę mnie obchodzą i o których mogę właśnie szczerze opowiadać. Jeśli znajdę odpowiednia formę – mogę mówić wtedy o wszystkim.

Istnieją granice dobrego poczucia humoru ? Gdzie kończy się humor, a zaczyna wulgarność i przekraczanie granic dobrego smaku ?

GH: Wiesz. To oceniają sami widzowie. Bywają na prawdę ostre stand-up’y, które mają swoja zadowoloną właśnie z takiej formy publiczność. Natomiast jeśli się okazuje, że nikt już nie jest w stanie słuchać tego o czym mówisz i w jaki sposób – czas się zastanowić czy z czymś nie przesadzasz. Są ludzie którzy z przegięć budują swój styl. Ale to bardzo trudna umiejętność i ciągłe balansowanie na granicy. Ale jest to możliwe.

Poza czy w kabarecie czy w stand-up’ie jest bardzo szybko zwrot do publiczności. Takie rzeczy się czuje. A publiczność która poczuje się zbyt urażona, szybko o tym da znać artyście.

Jak oceniasz wspólną pracę podczas sesji zdjęciowej ?

GH: Oceniam bardzo wysoko i mam absolutna pewność, również jako head-hunter, że mam do czynienia z nieprzeciętnym artystą. Można się czegoś nauczyć a nawet trzeba, ale z talentem się trzeba urodzić.

21 / 48

Profile: Profile -Grzegorz Halama

Nie da się być zawodowym kabareciarzem na siłę. To zbyt ciężka i wymagająca praca, żeby ktoś mógł się temu oddać bez miłości.

Problem moim zdaniem tkwi w tym w jaki sposób prezentują kabarety media, a zwłaszcza telewizja, która zwyczajnie robi to na bardzo słabym poziomie.

Grzegorz Halama Canon 5d Canon 50 1.4 f/18, 1/30, ISO 100 Zielona Góra 2013

Marek Koterski Nikon d700 Nikkor 45 2.8 Pc-e f/5.0, 1/200, ISO 200 Nowa Sól 2014

Plaubel Peco II 4x5” ; Schneider Kreuznach Symmar 150 5.6 f/5.6 ; 1/125 ; 150mm ; Kodak T-max 100 2014

W

ielu artystów przedkłada pracę w teatrze nad film, twierdząc, że teatr ma duszę. Co jest dla Pana ważniejsze - teatr czy film?

Marek Koterski: Tak się złożyło w okresie robienia „Dnia Świra”, w okresie pisania scenariusza, że podjąłem decyzję - póki co odpuszczę sobie pracę teatralną, dlatego, że uzmysłowiłem sobie, że robię przedstawienia teatralne zupełnie „po tekście”. Zresztą w dużej mierze robiłem je dlatego, że nikt nie chciał robić tych tekstów. Czułem, że się nie doczekam. Na zrobienie „Domu wariatów” czekałem 15 lat! Po prostu wszystkie teatry to odrzucały, nie chciały tego zrobić.

Z dużą pomocą Marka Kondrata, który mnie zarekomendował Holoubkowi w warszawskim Ateneum, i tam zrobiłem przedstawienie „Domu wariatów”. Moje spektakle utrzymują się na afiszu przez dwa, trzy sezony, ale mam świadomość, że nie tworzę języka teatru. Natomiast jeśli chodzi o kino, to mam poczucie, że wytworzyłem swój styl, że zaczynam współtworzyć język filmu. Pewne, niebędące regułami, reguły opowiadania bez klasycznych punktów zwrotnych, bez konstrukcji amerykańskiej, a mimo wszystko się podoba. W filmie w większej mierze jestem twórcą i to mnie pociąga, a przy tym w dodatku pracuję nad następnym projektem filmowym..., dwoma projektami prawdę mówiąc, że nie ma mowy, żebym znalazł przez najbliższe pięć, sześć lat czas na zrobienie czegokolwiek w teatrze.

Toksyczny dom rodzinny w „Domu wariatów”, Toksyczne małżeństwo w „Życiu wewnętrznym”. Co tym razem będzie toksycznego?

MK: Oczywiście nie zdradzę, co będzie tym razem toksycznego. Będzie to rzecz o bardzo poważnym problemie, skrajnie poważnym problemie. O problemie, który działa na ludzi skrajnie toksycznie. Na mojego bohatera przede wszystkim, ale nie chcę powiedzieć, bo jestem zabobonny, bo po prostu boję się. Kiedy opowiedziałem projekt, to nigdy potem nie mogłem tak dobrze go opisać - opisując, myślę: już to lepiej kiedyś opowiedziałem. W każdym razie będzie to na pewno siódmy film z Adasiem Miauczyńskim. Potrzebuję jednak czasu. Widzę już ten film i podstawową trudność dla mnie stanowi podołanie formą i słowami tej wizji. Czuję, że czeka mnie niezwykły mozół. Mam też świadomość, że bardzo podniosłem sobie poprzeczkę „Dniem Świra”. Skrajnie. Już pomijając, że miał on bardzo dobre recenzje i że widz ma fantastyczny odbiór - jest sukcesem kasowym. On się po trzech tygodniach zwrócił! Także to przy artystycznym filmie o malutkim budżecie nie jest łatwe do powtórzenia. Mam wrażenie, że teraz bronię

tytułu - mam nadzieję, że się od tego wyzwolę, po prawdziwym urlopie wrócę do swoich czterech ścian mieszkanka na Powiślu i zadbam o higienę psychiczną, będę dbał tylko o to, by napisać dobrze, a nie napisać lepiej od „Dnia Świra”. Napisać po prostu najlepiej jak umiem.

Formę filmu już pan założył, czy wychodzi ona podczas pisania?

MK: Ja nigdy nie robię żadnych założeń. Dlatego, że uważam, że jest to dla mnie pułapką. Dla mnie film jest narzędziem poznania. Usłyszałem to zdanie w pierwszych latach szkoły filmowej, pomyślałem wtedy: co to jest w ogóle - jakiś zgrabny komunał. Do czego to w ogóle użyć, ale im dłużej żyję, tym bardziej widzę, że ma to dla mnie bardzo praktyczne znaczenie. Poprzez film chcę się czegoś dowiedzieć. Nie tylko powiedzieć o czymś, co ja dobrze wiem. W związku z tym nie zakładam tezy, a aktorowi mówię: słuchaj, nie wiem, co znaczy twoja postać. Wiem wszystko o niej. O każdym jej kroku. Powiem ci, że wchodzisz do łazienki - co czujesz, jak widzisz przez kogoś niezakręconą tubkę od pasty? Czujesz furię - tyle ci mogę powiedzieć. Ale nie powiem ci, czy on jest w ogóle śmieszny, godny współczucia, czy zły - tego dowiemy się wspólnie od widza.

A widzowie mają dość skrajne opinie?

MK: Zgadza się. Spotkałem się z takimi ocenami po „Życiu wewnętrznym”, że jeden głos mówił - ten facet to potwór, ale i potrafiła podejść kobieta i powiedzieć Ja się nie dziwię, jak z taką gułą żyje, to każdy by był potworem. Dwoje widzów i dwa odbiory. Jak Gombrowicz mówił, że „mogę mniemać lub nie mniemać”. Niech widz mi powie, co znaczy ten film. Żadnych tez, żadnych zasad - prawdę mówiąc, jedyną zasadą jest: widza traktuję co najmniej tak inteligentnego, jak ja sam. Nie stosuję żadnej przekładni, żadnej ulgi. Mam pełne zaufanie, że jeśli ja coś zrozumiem, nawet najcieńszą grę słowną - „tę”, „tą”, wszystkimi zabawami w zdanie - on też to wyczuje spokojnie. Jak zacznę mu coś tłumaczyć, to on powie: Co on mi tłumaczy, jak ja to wiem. Jeżeli ja tylko coś rozumiem, jeżeli mi się to „ogląda wewnętrznie” to i jemu będzie się to „oglądało”.

Taka jest pierwsza zasada.

Jaka jest w takim razie druga zasada, którą się pan kieruje podczas realizacji filmów?

MK: Druga zasada dotyczy aktorów. Mówię im, żeby grali na swoim prywatnym poziomie. Swo-

23 / 48

Co mnie to obchodzi, co mogą o mnie pomyśleć ludzie w Ameryce.

Dla mnie jest ważne, czy mój film pod o ba s i ę c h ło pa ko m z p o dwó r k a

Profile: Profile -Marek Koterski

Zdjęcia: Dawid Galiński, Karol Kolba Rozmawiał: Dominik Bednarczyk Źródło: www.stopklatka.pl

24 / 48

P r o f i l e

BACKSTAGE / fot. Karol Kolba

W i ę k s z y s t r a c h c z u ł e m p r z y r o b i e n i u „ D n i a Ś w i r a”.

M i a ł e m p o c z u c i e - cholera, to jest przypadek kliniczny

Który z Pana filmów jest najważniejszy?

MK: Trudno mi powiedzieć. Wszystkie są bardzo ważne, bo wszystkie robiłem ze wszystkich sił. Bez „Domu wariatów” by mnie nie było. Nie byłoby mojej odwagi, mojej szczerości, prawdziwości. „Dzień Świra” wydaje mi się strzałem w dziesiątkę. Myślę, że w „Dniu Świra” powiedziałem optymalną rzecz w odpowiednim czasie i kraju. Tak, jakby ludzie czekali na to.

Też jest on dla mnie filmem kompletnym. Ten film oraz „Życie wewnętrzne” można by bez wstydu zgłosić do Oscara. Gdyby „Życie wewnętrzne” powstało w innej aurze, to tak jak się przypatruję tym obcojęzycznym Oscarom, to spokojnie by można to było zgłosić do takiej nagrody. Jest o mężczyźnie i o kobiecie - o podstawowej komórce społeczeństwa.

Widzowi trudniej jest identyfikować się, przynajmniej otwarcie, z bohaterem „Życia wewnętrznego”. Podłym wobec swojej żony tylko z dlatego, że nie pociąga go już seksualnie. Bardziej widzimy siebie w skórze świra, którego do furii doprowadzają drobne, codzienne sprawy.

Czy na tym polega sukces „Dnia Świra”?

MK: Większy strach czułem przy robieniu „Dnia Świra”.

Miałem poczucie - cholera, to jest przypadek kliniczny. Do paru rzeczy może się przyznają, ale do większości? Nawet w czasie realizacji jedną scenę musiałem pokazać osobiście - nie mogłem się odwołać do wiedzy aktora. Scena siadania i poprawiania spodni na wszystkie strony. Musiałem odegrać ją przy całej ekipie, myślałem, że ucieknę z tego planu. Jak się zabierałem do odegrania całej tej sceny - na planie dłużej oczywiście trwała, siadłem na kanapie, żeby się skupić i pomyślałem: Spierdalam stąd!

Nie chcę już dalej tego filmu, wstydu, bólu. Nie będę robił tego na oczach czterdziestu osób, oświetlaczy, aktorów, operatorów.

Jak Pan sam powiedział, ten film to „granice wolności artystycznej”, czy dlatego, że musiał się Pan tak odkryć?

MK: Chodziło nie tylko o to. Chodziło o to, że zdecydowałem się pisać poza wszelkimi kanonami zasad pisania scenariusza - prozą rytmiczną. Prawie w pięćdziesięciu procentach trzynastozgłoskowcem. Coś takiego złożyłem w dzisiejszych, komercyjnych czasach dystrybutorowi i producentowi. Można powiedzieć, że poemat prozą. To było pierwsze wyzwanie.

Chciałem się dowiedzieć, czy ich to kręci. Tak, kręci, ale film z tego? Poza tym robiąc poprzednie scenariusze, często ze względów na pewną dyscyplinę konstrukcyjną, wywalałem w ostatecznych relacjach strzępy, minizdarzenia, minireakcje.

I tego się dużo zbierało. Uzmysłowiłem sobie, że te strzępy to największa prawda o mnie. Postanowiłem, że to będzie głównym budulcem filmu. I też w tym znaczeniu była to dla mnie podróż do granic wolności artystycznej. I tak to traktuję.

Jak długo trwała i jak wyglądała praca nad „Dniem Świra”?

MK: Scenariusz powstawał długo. Najpierw powstała sztuka

Dlaczego Marek Kondrat? Czy to forma klamry spinającej wszystkie Pana filmy?

MK W pewnym momencie uznałem „O! fajnie że klamra. To może coś znaczyć”. Po najróżniejszych decyzjach i wahaniach zapadła decyzja ale powodem tego nie była umyślna „klamra”. Pomyślałem, że to nawet dobrze, że się taka pętla robi.

Nawet w czasie filmu pomyślałem, że może to coś znaczy dla odbiorców, którzy znają więcej niż jeden film. „Dzień Świra” wygrał tegoroczny festiwal w Gdyni. Pan chyba jednak nie przywiązuje zbyt wielkiej wagi do nagród?

MK: Kiedy byłem w Stanach Zjednoczonych na stypendium, podczas jednej z premier teatralnych, przyglądałem się ludziom wychodzącym w czasie przerwy do holu i myślałem: Boże, przecież to mnie zupełnie nie obchodzi czy im się moja rzecz podoba, czy nie podobna. Co mnie to obchodzi co ludzie w Ameryce mogą o mnie myśleć. Dla mnie jest ważne, czy się podoba chłopakom z podwórka, czy mi powiedzą: Marek, kogo ty udajesz - wtedy jest źle - albo powiedzą: Marek jesteś

siadłem na kanapie, żeby się skupić i pomyślałem: Spierdalam stąd! Nie chcę już dalej tego filmu, wstydu, bólu. sobą. To jest najważniejsze. A co oni tam o mnie wiedzą, co ja przeszedłem po drodze, jak trudna była ta droga do „Dnia Świra”, bo teraz przy „Dniu Świra” to wszystko nabiera jakiegoś wyższego sensu. Ale przecież ja jestem cały czas tym samym facetem. Poza tym zrozumiałem również w Stanach, że tylko ten kraj mnie naprawdę obchodzi. Akurat tak się złożyło, że na stypendium byłem w okresie wyborów prezydenckich, kiedy Clinton wygrał z Bushem seniorem. Tak się przypatruję tej debacie telewizyjnej i sobie myślę: przecież to mi lata, kto wygra!

Tylko w Polsce mnie interesuje, kto wygra.

Profile Profile:-Marek Kotersk

Myśli Pan, że sukcesem Pana filmów jest właśnie to, że Pan opowiada o sobie?

MK: Tak mi się wydaje. Mówię „bom smutny i sam pełen winy”.

Przede wszystkim nie zostawiam suchej nitki na sobie. Mam wrażenie, że to sprawia, że widz się otwiera. Nikt mu nie każe się jakoś czuć. On w pewnym momencie czuje potrzebę, żeby się czuć podobnie. Poza tym doznaje pewnej ulgi, gdy mówi: „O kurde, nie tylko mnie takie rzeczy męczą”. Sam nienawidzę moralizowania. Nie przyjmuję, blokuję się od razu jak mnie ktoś szantażuje uczuciowo. Nie uważam, że wystarczającym powodem mówienia czegoś jest tylko racja. Tę rację musi się oglądać.

teatralna na konkurs otwarty telewizji. Zdobyła ona jedną z głównych nagród, ale nikt nie chciał jej robić i właśnie wtedy przyszła mi myśl, żeby ją wzbogacić o te wszystkie „odpryski”.

Struktura scenariusza nie jest jednorodna - są tam strzępy mojego wiersza, którego bohater nie może napisać, tam jest modlitwa będąca wcześniej powstałym, osobnym utworem, są tam spostrzeżenia zapisane o różnych porach dnia i nocy, w tramwaju, w kawiarni, na bilecie tramwajowym. Poza „Domem wariatów”, który powstał jednym ciągiem, to wszystkie pozostałe scenariusze powstają bez przyspieszania, działam na zasadzie sita, przez które przepływa życie i zostają grudki złota i z takich grudek układam mozaikę. nie z oczywistych, nie z banałów. nie w taki sposób, że siadam i opisuję dzień pisząc co się działo naprawdę. Nie. Tylko co z tej prawdy wydaje mi się takim błyskiem mojej wiedzy - nie z cudzych filmów, książek, przemyśleń tylko tak jak ja to widzę.

25 / 48

ją grą nie starajcie się tłumaczyć widzowi - siadajcie w siódmym bądź trzynastym rzędzie, na chwilę, w czasie swojego grania. Jeżeli jako widz zadacie sobie pytanie: „Co on się tak zagrywa?” No to się nie zagrywajcie. Grajcie tak inteligentnie, jaki jest wasz prywatny poziom inteligencji. Nie grajcie człowieka powyżej ani poniżej waszego poziomu. I to jest następna zasada. Nie pouczać. Nie mówić „wy”, tylko mówić „ja”. Mnie boli to i to. Nie mówić was boli to i to. Ja jestem taki, taki a taki.

I liczyć z pokorą, że widz powie: „O... ja też”.

P r o f i l e

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Dawid Galiński

N

ie boisz się, że tabloidy zaszufladkują Cię do miana celebrytki’?

Sandra Staniszewska: Jestem dyplomowaną aktorką obroniłam magistra sztuki, „bywam” tylko tam, gdzie jestem zapraszana w związku z moją pracą i pasją. Nigdy się nie bałam bycia postrzeganą jako celebrytka, bo to zupełnie nie moja bajka, cenie sobie życie prywatne i bardzo poważnie podchodzę do mojej pracy

26 / 48

Z jakim reżyserem chciałabyś współpracować przy tworzeniu filmów?

SS:: Lista nazwisk imponujących mi ludzi jest dluższa niż lista pytań w tym wywiadzie. Chciałabym w swojej karierze zawodowej pracować z najlepszymi. . Jak wspominasz pracę na planie zdjęciowym „Kamieni na szaniec” ? Czy zdarzały się jakieś wpadki podczas kręcenia scen?

SS: Pracę przy filmie „Kamienie na Szaniec” wspominam rewelacyjnie, zawsze będzie to ciepłe i miłe wspomnienie reżysera Roberta Glińskiego i operatora Pawła Edelmana oraz całej rzeszy cudownych aktorów, z którymi swietnie spędziłam czas. Wpadki żadnej nie zaliczyliśmy, ponieważ był to bardzo profesjonalny film i niezawodna ekipa, w której czułam się bezpieczna.

Czy coraz częściej polskie filmy przestają się cieszyć dobrą opinią wśród widzów, jak myślisz dlaczego?

SS: Nie zgadzam się z tym, polskie filmy są na coraz lepszym poziomie, szczerze wierzę, że kinematografia rozwija się w dobrym kierunku, a widz jest rożny i właśnie dlatego mamy różnorodne kino, żeby każdego widza móc przyciągnąć do ekranu.

Jakie masz plany na najbliższą przyszłość ?

SS: Pracować, marzyć, kochać, spełniać się, uczyć się, pomagać i rozwijać skrzydła w życiu prywatnym, w teatrze i filmie, serialu, czy performansie.

polskie filmy są na coraz lepszym poziomie, szczerze wierzę, że kinematografia rozwija się w dobrym kierunku, a widz jest rożny. właśnie dlatego mamy różnorodne kino Wśród polskich filmów można znaleźć zarówno reprezentujące żenująco niski poziom jak filmy wybitne. Dlaczego w polskiej kinematografii są takie różnice poziomów między filmami ?

SS: Niektóre filmy robi się z głodu przekazania jakiejś fascynującej historii, inne dla zysku finansowego, jeszcze inne pod projekty, by zyskać jak największe dofinansowanie. Myślę, że dobry film charakteryzuje się tym, że dociera do wielu pokoleń, że ma szerokie grono odbiorców, niski poziom charakteryzuje przede wszystkim filmy, których celem było szokować, zyskać jak najwiecej pieniędzy, a „przekaz”... gdzieś w tej gorączce za szukaniem celebryty na główny plakat został pominięty.

Co sądzisz o debiutach aktorskich w ostatnich latach ?

SS: Widzę, że debiutują głównie aktorzy po mojej szkole, więc jestem dumna. Debiut aktorski to wielka szansa, ale każdy aktor ma przecież swoj „debiut”. Miałam ogromne szczęście, że udało mi się pokazać po raz pierwszy w tak ważnej dla Polaków historii, że był to jednak film charakteryzujący się osobistym tematem naszej ojczyzny. Nie można było być obojętnym wobec takiej szansy.

Kto jest Twoją największą aktorską inspiracją w Polsce i za granicą ?

SS: Inspiracji jest bardzo dużo, w Polsce najwięcej mogłabym nauczyć się od Preis, Stenki, Cieleckiej, Ostaszewskiej, te aktorki są mi bliskie , podziwiam każdą ich kreację na szklanym ekranie i w teatrze, za granicami kraju chciałabym uczyć się od Meryl Streep, Julian Moore, Kate Winslet, ale zapewniam podziwiam jeszcze wielu wybitnych artystów płci męskiej.

Jak oceniasz wspólną pracę podczas sesji zdjęciowych ?

SS: Kiedy spotyka się przy pracy młodych ludzi to podczas wspólnie spędzonych godzin czas mija szybko i przyjemnie.

Cenie sobie fotografów z pasją.

Nikon d700 ; Nikkor 70-200 2.8 VR I f/7.1 ; 1/125 ; 105mm ; ISO 200 2014

Sandra Staniszewska Nikon d700 Nikkor 45 2.8 PC-e f/11, 1/125, ISO 200 Zielona G贸ra, 2014

P r o f i l e

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Łukasz Dunaj Źródło: www.t-mobile-music.pl

28 / 48

Taki moment, w którym odsunęli się ode mnie wszyscy, kiedy wyrzucono mnie z własnego zespołu, kiedy rodzina zaczęła mieć mnie dość.

Otarłem się wtedy o śmierć, w związku z nadużywaniem alkoholu, to było moje własne dno

D

laczego projekt My Riot jest dla ciebie aż tak ważny?

Piotr Mohamed: Z powodów osobistych, które zawsze były dla mnie motywacją do tworzenia mojej sztuki. To właśnie osobiste motywy kierowały mną, kiedy w 1991 roku zakładałem zespół Sweet Noise i jeszcze dość nieporadnie próbowałem nadać kształt i sens temu, co chciałem robić w sensie muzycznym. To wszystko było bardzo związane, szło niejako w parze, z nadawaniem sensu generalnie mojemu życiu. Muzyka, sztuka i życie zawsze były dla mnie zespolone.

Poszukiwałem swojej drogi, tożsamości, poczucia godności w świecie, w którym ta godność tak niewiele znaczy. Nie było mi łatwo się w nim odnaleźć. Ze względu na pochodzenie, przez długie lata miałem problem z określeniem, gdzie tak naprawdę przynależę, jako człowiek i jako artysta.

W mojej krwi mieszają się przecież wpływy afrykańskie [ojciec Glacy jest Sudańczykiem przyp. aut.] z polskimi. I dawno temu napisałem utwór "Godność" - mój pierwszy manifest, utwór dzięki któremu zacząłem odnajdywać swoją tożsamość, hymn dla siebie samego.

A przy okazji utwór ważny dla wielu osób i do dzisiaj popularny. To był dla mnie pierwszy sygnał, że muzyka mnie w jakiś sposób ratuje i ukierunkowuje moje działania. Uchwyciłem się mocno tego poczucia własnej godności i inności zarazem. To była niejako moja esencja.

Domaganie się jej, walka o jej utrzymanie, pielęgnowanie wartości, które wyznaję. To wszystko zapewnia mi muzyka, którą robię. My Riot jest powrotem dokładnie do…

Na płycie My Riot pojawiają się słowa "stałem na krawędzi upadku i nędzy"…

PM: Piszę tylko o tym, co faktycznie przeżyłem. Nie ma tutaj żadnej ściemy. W 1993 roku był absolutny kryzys. Taki moment, w którym odsunęli się ode mnie wszyscy, kiedy wyrzucono mnie z własnego zespołu, kiedy rodzina zaczęła mieć mnie dość. Otarłem się wtedy o śmierć, w związku z nadużywaniem alkoholu, to było moje własne dno. Krytyczny czas, walenie się wszystkiego wokół na łeb.

Gdybym nie zatrzymał w porę tego pędzącego w przepaść pociągu, to byłby pewnie finał.

Wydostałem się z tego piekła dzięki muzyce, wyszedłem na prostą i od tamtej pory, od połowy lat 90., idę właściwą ścieżką. Natomiast "nędza" jest tu użyta bardziej symbolicznie, jako doskwierający brak stabilizacji również finansowej, który mi wielokrotnie dokuczał. Nawet teraz się to zdarza. Wynika to z tego, że prawie zawsze inwestowałem w zespół i związane z nim działania własne pieniądze. Inni budują swoje kariery inaczej, może bardziej rozsądnie, ale ja wciąż wierzę w ideę robienia sztuki. Sztuką nie jest dla mnie pokazywanie się i bycie dla samego bycia.

Dla mnie sztuką nie jest bycie celebrytą, jurorem, udawanie w jakimś programie telewizyjnym, że się wie więcej niż faktycznie. Nie interesuje mnie bycie częścią jakiegoś scenariusza i realizowanie czyjejś wizji, polegającej na tym, że ktoś mi płaci za to, żebym po prostu był i świecił. W moim rozumieniu sztuka wykuwa się w samotności, z dala od fleszy i kamer. To tworzenie własnych światów artystycznych i nadawanie im odrębnej tożsamości. Dla mnie wciąż największymi idolami są Lennon, Marley, Riedel, Niemen. Popatrz na historie DaVinci, Michała Anioła, Picassa - to wszystko byli zbuntowani goście, którzy działali w poprzek tego, co im współcześni uważali za sztukę. Tworzyli w swoich mentalnych pieczarach i również dzięki temu zmieniali postrzeganie sztuki w ogóle. Bo tworzyli ją dla siebie, a nie dla poklasku.

To esencja, o której mówiliśmy na początku rozmowy. My Riot to moja kolejna deklaracja.

Teraz albo nigdy. Może to też być konfrontacja z kompromisem, który byłby dla mnie osobiście porażką.

Jak jesteś traktowany przez muzyków amerykańskich?

PM: Traktują mnie poważnie. W Ameryce nie ma k**wa pobłażania i fumfelstwa. Albo jesteś dobry w tym, co robisz albo cię nie ma. Panują tam proste zasady. Na przykład Justin Chancellor bardzo mocno o to dbał, żeby traktowano mnie dobrze. Zdecydował się przecież na to, by nasz projekt miał polskie teksty, a to jest przecież zupełnie nieprawdopodobna sytuacja! Chciał, żeby było to intrygujące, inne i żeby on, jako muzyk zespołu-instytucji, mógł się z dumą podpisać pod tym obiema rękoma. Bez cienia wątpliwości.

Odwiedzali nas w studiu różni ludzie i mówili jedno: niesamowite połączenie. Bob Ludwig, który zmasterował ten materiał, też powiedział, to jest piękna muza: "Możecie mieć problem z komercyjnym aspektem, ale to jest pięknie zrealizowana, nowoczesna muzyka".

Bazujemy na szkieletach basowych i moich wokalach. Będąc na koncercie Them Crooked Vultures, Justin przedstawił mnie Joshowi Homme i Dave’owi Grohlowi mówiąc: "to jest mój przyjaciel z Polski i robimy razem zajebisty projekt. On śpiewa po polsku, a ja gram na basie" i każdy z nich robił wielkie oczy z wrażenia (śmiech). Nie pojechałem do Stanów po to, aby ktoś mi pomagał. Tylko aby realizować swoje marzenia.

Piotr „GLaca” Mohamed Canon 5d Canon 50 1.4 f/8.0, 1/30, ISO 100 Nowa Sól, 2013

Andrzej Bersz Canon 5d Sigma 50 1.4 f/7.1, 1/125, ISO 100 Zielona G贸ra, 2012

J

esteś jednym z najbardziej rozpoznawalnych modeli w Polsce - co złożyło się na Twój sukces rozpoznawalności?

Andrzej Bersz: Model nie istnieje bez fotografa. Współpracuję z dobrymi, rozpoznawalnymi fotografami.Rozpoznawalność wynika z obecności mojego wizerunku, na wielu portalach fotograficznych, wystawach, konkursach, czasem w czasopismach lub albumach. Fotografowie pracują na moją rozpoznawalność, oni mnie lansują.To oni, dążąc do własnego sukcesu, rozsyłają na wszystkie strony wiele zdjęć z moim udziałem.Z reguły są to portale fotograficzne, o wielu z ich nawet nie wiem, ze istnieją. Sam jestem na jednym portalu „modlingowym”, gdzie mam obszerne portfolio.Jednak musimy pamiętać, ze jest to rozpoznawalność środowiskowa. Nie jestem celebrytą, postacią, którą zna w Polsce każdy. Jednak rzeczywiście, w środowisku fotograficznym i mol elingowym, jestem znany, ale jak rozumiem pytanie to dotyczyło raczej sukcesu w tej dziedzinie. Składa się na to kilka czynników - Moja płeć i wiek, (67 lat) a w związku z tym brak konkurencji wśród modeli. Modelki, nawet z największym potencjałem, musza się przebić wśród tysięcy innych. Często te zdolne ale niebyt śmiałe pozostają niezauważalne.Ja jednak z modelkami nie muszę konkurować - Moja świadomość artystyczna i fakt, że znam się na fotografii, ale też ogólnie na sztuce, skończyłem ASP. Umiem rozpoznać wartościowych partnerów do sesji, fotografów i modelki. Sam, będąc też fotografem, umiem z nimi twórczo współpracować,.Specyfika mojego pozowania - zrozumiałą rzeczą jest, ze nie nadaję się do zdjęć beauty albo typowego fashion i w tych dziedzinach nie szukam dla siebie miejsca. Moją specjalnością są sesje, których celem jest emocjonalny przekaz. Sesje opowieści, często odbierane są one jako filmowe, aktorskie. Do takich sesji poszukują mnie fotografowie ale i modelki, żądne czegoś więcej niż ładnego wygładu na zdjęciach.Takie zdjęcia poruszają wielu ludzi.- I na koniec dodam - chyba wrodzone predyspozycje. Nigdy się nie kształciłem się w tej dziedzinie, nie uczę się, nie rozwijam swoich umiejętności - jakoś samo mi to przychodzi . Wchodzę na plan z pustym umysłem, nie przygotowując się wcześniej do roli. Dopiero konkretny fotograf, modelka, strój, rekwizyt, miejsce, czas, światło, uruchamiają jakąś moją intuicję, buduję postać i emocje, które chcę wyrazić.

Zdarza Ci się być skrępowanym podczas sesji zdjęciowej?

AB: Unikam sesji, w których czułbym się niekomfortowo. Jeśli więc jestem świadomy w czym

gram i na co jestem umówiony z fotografem i modelkami nie odczuwam skrępowania Nie krępują mnie najbardziej nawet intymne emocje, które mam wyrażać, bo to nie moje emocje a wykreowanej przeze mnie postaci. Jeśli to pytanie dotyczyło nagości, to ani moja własna nagość ani nagość modelki, nie jest dla mnie problemem, bo traktuje ją jako nasz naturalny, stale obecny z nami, stan człowieczeństwa. Po ulicy nie chodziłbym oczywiście nago, ale przytoczę tu mój ulubiony cytat: „Fotografia mówi o sekretach. Sekretach, które wszyscy mamy ale nigdy o nich nie mówimy” Kim Edwards, „The Momenry Keeper’s Daughter”. Jeśli czymś mógłbym być skrepowany, to fotografem bez wyobraźni, którego musiałbym ciągnąc za uszy, by coś z niego wykrzesać. W moich około 350 sesjach fotograficznych na szczęście zdarzyli się tacy zaledwie 2-3 razy.

Traktujesz pozowanie jako zawód czy formę zabicia czasu?

AB: Ani jako zawód ani formę zabicia czasu. Pozowanie traktuję jako, kolejną w moim życiu, formę twórczej realizacji.

Myślałeś o karierze aktora?

AB: Tak, myślałem. W młodości chciałem iść na studia aktorskie, ale wtedy byłem raczej nieśmiały, wiec wybrałem inny rodzaj studiów artystycznych.Dzisiaj się z tego bardo cieszę, bo aktor zależny jest od decyzji dyrektora teatru lub producenta, nie posiada własnych środków produkcji. By sie realizować musi mieć scenę lub plan filmowy, nie może tworzyć „do szuflady”.Mój temperament artystyczny nie pozwalałby mi czekać na rolę, a być może skończyć jako trzeciorzędny aktor grający „ogony”. Jako artysta plastyk byłem panem swojego losu, robiłem to co chciałem i udało mi sie zaistnieć na poziomie, który mi odpowiadał. Jednak nagle, mając 61 lat, bo dopiero w tym wieku zacząłem być modelem, odkryłem nową płaszczyznę działania, w której od pierwszego momentu poczułem się spełniony.I właśnie wtedy powróciło się moje marzenie o aktorstwie. Zacząłem jako model ale zawsze traktowałem swoja występy przed obiektywem jak aktor. Obecnie grywam w różnych krótkich formach filmowych, teledyskach, etiudach studentów szkol filmowych itp. Nie chce zostać aktorem zawodowym, nie nastawiam się na prace w filmie fabularnym lub serialach telewizyjnych.Także jako aktor

31 / 48

Z zasady nie przyjmuje zleceń ponieważ nie traktuje pozowania komercyjnie, jest to moja pasja i forma twórczej ekspresji, porównywalna do pracy aktora

Profile Profile:-Andrzej Bersz

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Dawid Galiński

Charakter postaci nie jest tu przeszkodą, im bardziej kontrowersyjna tym ciekawsze wyzwanie dla mnie.Mógłbym zagrać Stalina, Hitlera, seryjnego zabójcę, pedofila, erotomana lub inne postacie uważane za podłe i obrzydliwe. Ważny dla mnie jednak jest cel tego typu pomysłów - jeśli mają sięgać do głębi natury ludzkiej - nie widzę przeszkód.

cenie sobie wolność i identyfikację z projektem, w którym mam wystąpić, ale równocześnie, i to dla mnie najbardziej podniecajace, jestem współtwórca i producentem krótkich autorskich filmów, które realizujemy wraz z moim przyjacielem Bartoszem Grzywną. Bartek jest twórcą pomysłów, reżyserem, operatorem i montażysta. Ja jestem współautorem scenariusza, i jako główny aktor, autorem dialogów, które w naszych filmach muszą być w 100% naturalne.

32 / 48

Jaka była najdziwniejsza rzecz, która przydarzyła Ci się podczas sesji zdjęciowej?

AB: Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie. W moim wypadku nazwałbym takie sytuacje raczej ciekawymi niż dziwnymi.

To co dla mnie jest zupełnie zwyczajne, do czego jestem już bardzo przyzwyczajony na sesjach, dla innych mogłoby być „najdziwniejsze” lub sensacyjne :-) Może nie dziwne, ale nietypowe było dla mnie pozwanie prawie nago na 15 stopniowym mrozie. Albo sesja, w której pozowałem z modelka, która wystąpiła w roli martwej dziewczyny. Przez całą sesję leżała naga, w jednej pozycji, na szpitalnym łóżku na kółkach… to ja bym postacią, do której należało określić się emocjonalnie wobec jej młodej „śmier ci”, albo, gdy poszukując w plenerze ciekawego, naturalnego miejsca, trafiliśmy na opuszczony dom, ukryty wśród dzikich zarośli. W domu tym, mimo wyważonych drzwi, było wszystko na swoim miejscu, meble, sprzęty, w szafach suknie a nawet futra, a w szufladach listy, drobiazgi. Żadne szyby nie były stłuczone, ukradziono tylko kable elektryczne .

Sam wybierasz fotografów, z którymi chciałbyś współpracować czy przyjmujesz każde zlecenie?

AB: Z zasady nie przyjmuje zleceń ponieważ nie traktuje pozowania komercyjnie, jest to moja pasja i forma twórczej ekspresji, porównywalna do pracy aktora.W związku z tym to ja decyduje z kim i co chce robić, fotografów wybieram sam i to dosyć starannie. Bez względu na to czy to fotograf czy ja zgłaszamy się pierwsi w sprawie sesji, istotne jest byśmy sie wzajemnie akceptowali od strony twórczej. Tu najważniejsze jest portfolio, które pozwala zorientować się czy partner sesji nam odpowiada. Dodam też, że pozując bardzo czeto w duecie z modelkami, również w ich przypadku stosujemy te same kryteria.

Co prawda zdarza mi sie czasem występować w dobrze płatnych reklamach telewizyjnych lub innych, wtedy oczywiście nie mam już tego luksusu pełnego wyboru ale i wtedy też nie przyjmuję każdego zlecenia.

Czy istnieją pomysły i koncepcje zdjęć fotografów, których nie podjąłbyś się jako model podczas sesji zdjęciowej?

AB: Istnieją.Charakter postaci nie jest tu przeszkodą, im bardziej kontrowersyjna tym ciekawsze wyzwanie dla mnie.

Mógłbym zagrać Stalina, Hitlera, seryjnego zabójcę, pedofila, erotomana lub inne postacie uważane za podłe i obrzydliwe.

Ważny dla mnie jednak jest cel tego typu pomysłów, jeśli mają sięgać do głębi natury ludzkiej nie widzę przeszkód. Nie wezmę za to udziału w projektach gloryfikujących przemoc, siejących pogardę lub nienawiść… no i nie w sesjach pornograficznych.

Jak wspominasz wspólną pracę podczas sesji zdjęciowej?

AB: Poznałem Dawida Galińskiego juz kilka la temu w czerwcu 2012 roku. Zaproponował mi wtedy udział w swoim projekcie „Kontrasty” . Zajrzałem wiec do jego portfolio fotograficznego.

W tamtym okresie zdjęcia Dawida miały wyraźnie charakter pomysłów graficznych, do których użyto środków fotograficznych. Ja spostrzegałem to jak plakaty, mające formę fotografii artystycznej, których celem było promowanie jakieś idei lub refleksji. Nie przypadkiem, bo Dawid studiował właśnie projektowanie graficzne na ASP w Łodzi, myślał jak grafik, plakacista a nie jak typowy fotograf. Nie zajmowały go kwestie intymne, emocjonalne, psychologiczne. Wypowiadał się tworząc przekaz szerszy, społeczny, z dziedziny środków masowego przekazu, reklamy lub propagandy. Projekt, z którym się do mnie zwrócił, był zadaniem na zaliczenie na uczelni, i jak sam napisał „zdjęcie typowo pod wystawę lub konkurs”. Z tego co pamiętam, zdjęcie to wygrało zresztą w jakimś konkursie.

Współpraca z Dawidem była wiec od początku dosyć specyficzna jak na mój główny nurt zainteresowań jako modela, czyli sesji gdzie głównym celem jest emocjonalność i relacje między postaciami. Jednak, niezależnie od tego, zawsze chętnie współpracuję ze studentami rożnych szkół artystycznych, fotograficznych, filmowych, projektowych, plastycznych. Są to z reguły ich prace zaliczeniowe, zadania na konkretny temat. do których wydaje się im odpowiedni jako model lub aktor.

Sam zajmuję się od wielu lat prowadzeniem zajęć i warsztatów w różnych dziedzinach twórczych - wspieranie adeptów sztuki jest moją drugą naturą. Spotkanie z Dawidem zaowocowało jednym zdjęciem „Kontrasty”, ale przy okazji powstało tez kilka bardzo udanych klasycznych portretów.

Profile Profile:-Andrzej Bersz 33 / 48 Andrzej Bersz Canon 5d Sigma 50 1.4 f/14, 1/160, ISO 100 Zielona G贸ra, 2012

34 / 48

Zdjęcia: Dawid Galiński, Zbigniew Krysiak Rozmawiał: Dawid Galiński

Blues music never dies

35 / 48

Profile Profile:-Leo Lyons & Joe Gooch

Recording techniques have changed. It’s now possible for someone with minimal ability to make an acceptable record. The internet has changed the way people find out about music. Musicians need a profile on line as much as they need to perform live.

FOT. ZBIGNIEW KRYSIAK

D

id audience’s attitude and engagement change during all those years you have been performing?

LL:Musical fashions change but if there’s always been an audience that likes the kind of music I play. I think that right now another generation of fans is coming along to our shows.

Have music and music approach changed in the last few decades?

LL: Yes. Recording techniques have changed. It’s now possible for someone with minimal ability to make an acceptable record. The internet has changed the way people find out about music. Musicians need a profile on line as much as they need to perform live.

Is blues music slowly dying or is it going through its musical catharsis?

Leo Lyons:Blues music never dies. It just drops below the commercial radar from time to time.

Joe Gooch: I don’t think Blues is dying I think it is evolving with new artists interpreting it in their own ways, as long as we remain open to creativity and encourage and support upcoming artists it will continue to grow and thrive,I think purist attitudes are detrimental to the genre and should be avoided and challenged where ever possible.

Is there any hope for blues music in the modern world?

JG: Yes,it won’t go away,but it’s unlikely to become mainstream unless One Direction record a Blues album.)

Had the age difference between you and the other members of Ten Years After positively influenced on your creative process?

JG: It certainly made me write and approach the songs and music in a different way,I wouldn’t say it was better or worse, just different, but like any collaboration there are usually plus and minuses.

What were your greatest failures during the concert tours?

JG: I used to let self doubt get the better of me and effect my performance,it’s that horrible irony that if you doubt your abilities, to a degree it becomes a self for-filling prophecy.If you don’t think your good you won’t be good.

Are you still feeling motivated and passionate about creating music that invariably moves the audience despite the commercialisation of pop and club music that significantly differs from what you play?

LL: Yes I still feel very passionate about my music. I play from the heart. I don’t think about making my music more commercial but I’m encouraged if people like what I do.

JG: Yes I am still motivated and passionate,I have never been concerned with what’s going on in the mainstream.When I was at school I never listened to anything on the radio or in the charts, I only ever listened to Blues,Classic rock,Jazz and Metal that I sourced from here and

P r o f i l e

BACKSTAGE / LEO LYONS

36 / 48

there, so to me the current musical trends have never been relevant,when I started to play the guitar- and in fact for the fist 10 years of playing, I never for one second considered making any money out of it, the thought genuinely never crossed my mind, I was driven purely by my passion for the instrument inspired by the artists I loved,it was a very personal thing to me and I wasn’t that bothered about sharing it with anyone,it was only much later when I started getting offers of gigs that I saw a potential for making a living out of it.

How to encourage young generation to listen to blues and rock?

LL:You can’t force people to listen to a genre of music but if they are exposed to it I’d encourage them to listen with an open mind.

JG: I don’t think its so much as case of encouragement as about giving the music a reasonable platform amongst everything else. If you look at the success of an artist like Joe Bonamassa he has shown there is a substantial audience for Blues Rock when done right,namelya very talented artist,a very good management team and a lot of money,the genre generally doesn’t have a fraction of the level of promotion more mainstream music has so you can’t make a direct comparison,it’s like peas on a shelve in the super market, if you want to compete with the leading brands you have to buy that prime shelve space and advertising.

I think Bonamassa has done a lot for Blues Rock as a whole and we are all benefiting from that to a degree. Also currently there is a thriving Metal and Alternative rock scene with much larger audience attendances than Blues,fans may be interested to look at what inspired a lot of those artists in the first place,(I think many of them do and they will find many legendary names from classic Rock and Blues.

What surprised you the most during your music career?

LL: I was lucky to be in the right place at the right time Do you ever make mistakes or improvise during live shows?

JG: Yes, I always make mistakes but that’s because I’m improvising 80 percent of the time,for me its all about pushing the envelope and trying to come up with something in the moment,it frequently backfires of course! but I’ve come to realise it’s the only way I can play,for a time I tried just writing set pieces and reciting them each night but immediately I could see it didn’t connect with the audience in the same way,there seems to be an energy and excitment that comes with spontanaity that people react to, so there will be mistakes but it’s a fair trade off.

Also mistakes are often where the good ideas come from.

What was the weirdest thing to happen to you while on tour?

LL: No comment.

JG: Can’t think.

Have you always wanted to be a musician?

LL: I wanted to be a doctor but before I left school music had taken over.

How did you become a member of th legendary Ten Years After?

JG: I heard they were looking for a guitar player so I sent a demo cd,it really was that simple!

What are your greatest musical inspirations?

LL: There have been so many influences over the years. There’s always been a piece of music or a song that moves me and still does.

JG: I am inspired all the time by many things,often by other people I hear or may be playing with on tour,but also by epic songs that incompass great lyrics, music and musicianship, also great players who have dedicated so much time to their craft,there are many for me but I suppose my top 10 inspirational albums would be, Telegraph road Dire Straits,The Royal Scam and Aja by Steely Dan, Awake by Dream Theater,Joes Garage Zappa,A compilation called the Jimi Hendrix concerts which I listened to over and over at one point.

Blues Breakers John Mayal,Gary Moore Still got the Blues,and then guitar players like Robben Ford,Django Rhinehart,Alan Holdsworth,Eric Johnson,Steve Vai, Eric Clapton,John Schofield.

How does you creative process look like?

JG: It varies,for a start it’s about me being in the right state of mind,most the time I can’t create anything, my mind is too busy to focus,but every so often there is a calm and then I have to grab that window and creativity flows. Inspiration can come from many things often a song by someone else,sometimes a situation,relationship or an experience.

Sometimes it seems to come out of nowhere.

What impact had on your life the performance at the legendary Woodstock in 1969 ?

LL: It sustained a career. It’s something people always ask about but it was just one Festival out of many. The big impact was that Woodstock was made into a movie. .

Which was the best show or venue you ever played at?

LL: Too many to mention. I have a fond memories for many venues.

For a few years you are now taking part in a new project called Hundred Seventy Split. What made you to leave Ten Years After? Was that a right choice?

LL: Yes it was the right decision. I was unhappy working in a negative and controlling atmosphere and unable to develop my musical ideas and goals.

Leo Lyons Linhof Master technika V 4x5” Schneider 210 5.6 f/8.0, 1/125, Kodak T-max 400 Łódź 2014

Joe Gooch Nikon d700 Nikkor 45 2.8 Pc-e F/11, 1/125, ISO 200 Łódź, 2014

I’de say it was the only choice for me.I had spent Ten years playing with TYA and it was beginning to stagnate,what ever I’m doing I need to feel some level of progression but with TYA there was none, by the time I left it felt like we were going backwards so that was time to stop!

Are you still experiencing all the craziness when you are on a tour?

LL: Touring is the norm to me. I’m used to all the craziness but travelling is harder these days and musicians need to pace themselves more to survive.

How do you feel about polish audience and polish fans?

LL: We always enjoy playing in Poland. The fans are enthusiastic and we’d like to play more shows.

JG: I always love playing in Poland,everyone is welcoming and very enthusiastic.

Are you going to perform together with HSS at the polish Woodstock Festival?

LL: We always enjoy playing in Poland. The fans are enthusiastic and we’d like to play more shows.

JG: I really hope so-maybe you can make some calls for us ;-) What are your short-term future plans?

JG: I’ve just got back from a 4 week European tour with HSS promoting our new double live album ‘The Road’, the next leg of that tour will be in November.In the meantime we are writing for the new HSS studio album,which will be coming out early 2016.

I’m also writing some acoustic songs that I will put out at some, point possibly this year.

What is the coolest thing about being a musician?

LL: Being paid to do something you love How would you rate our cooperation during the photo session?

LL: It was interesting to see the photographic process. Thank you.

JG: You guys were great,10 out 10!

39 / 48

How old were you when you started making music? What made you start?

LL: I first got into music around the age of nine or ten when I first heard Jimmie Rogers and Leadbelly on my Uncle’s windup gramophone. I played guitar for fun; it became a passion and then at the age of sixteen a profession.

Profile Profile:-Leo Lyons & Joe Gooch

JG: I’de say it was the only choice for me.I had spent Ten years playing with TYA and it was beginning to stagnate,what ever I’m doing I need to feel some level of progression but with TYA there was none, by the time I left it felt like we were going backwards so that was time to stop!

HSS is moving forward and progressing all the time-its amazing to see how the band has grown in the last three years-now our shows often have the equivalent turn out of a TYA show.

//Canon 5d mk I Edward gramont 5d //Canon 50 1.4 Canon Canon 50 1.4 f/11, 1/60, ISO 400// ISO 100 //f/6.3 // 1/125 // 135mm Nowa S贸L, 2013 //2011

Zdjęcia: Dawid Galiński Rozmawiał: Dawid Galiński

pektakle teatru Terminus a Quo należą do dość kontrowersyjnych. Czy są dla Was tematy tabu lub rzeczy, których nie chcielibyście pokazać publiczności ?

Edward Gramont: Nigdy nie miałem wątpliwości, że wszelkie pomysły jakie rodziły się trakcie procesu twórczego, biorąc nawet pod uwagę okres PRL-u wolne były od wszelkiej cenzury, która by miała ograniczyć ów proces. Tym samym nie istniały też nigdy tematy tabu.

Skąd bierzesz pomysły na tworzenie spektakli?

Jak wygląda Twój proces twórczy?

EG: Przede wszystkim uwarunkowania kulturowe, jak również specyficzna estetyka artystyczna, bliska nonkonformistom, wszelkiej maści anarchistom czy tez ludzi zbuntowanych przeciwko mieszczańskiej kulturze.

Pod jakim kątem dobierasz aktorów do swoich spektakli?

EG: Przyjmuję wszystkich chętnych. W pierwszym etapie pracy nad aktorem podczas procesu dojrzewania do gry aktorskiej i bliższego poznania się, staram się znaleźć odpowiednie predyspozycje u niego i dopiero wtedy testuje jego możliwości.

Podczas drugiego etapu mogę wspólnie realizować spektakle.

Jakie trzeba spełnić kryteria, aby zostać aktorem teatru Terminus a Quo? EG: Przede wszystkim trzeba być sensownym człowiekiem, nad którym nie trzeba stać i pilnować go.

Jak często gracie spektakle?

EG: W pierwszych dwóch dekadach istnienia teatru były to 30-60 spektakli rocznie. W kolejnych dwóch dekadach teatr realizuje 120-150 spektakli rocznie

Zdarza Wam się wykorzystywać do spektakli publiczność?

EG: Dość często, a zwłaszcza wtedy, gdy to działanie jest zaplanowane.

Jak występy w teatrze wpłynęły na karierę aktorów Terminus a Quo? EG: Do robienia kariery scenicznej, aktorów skłoniła ich świadomość pracy na scenie i chęć ułożenia swego życia blisko sztuki, jak też możliwości twórczości indywidualnej Jakie masz plany na przyszłość związane z teatrem Terminus a quo?

EG: Moje plany są ściśle związane z moim teatrem, z tworzeniem nowych spektakli i realicją starych Czy pozwalasz swoim aktorom na improwizowanie podczas odgrywania swoich ról czy narzucasz im trzymanie się oryginalnego scenariusza?

EG: To wygląda tak, że gdy sceny improwizowane są przewidziane w scenariuszu, spektaklu to jest OK. Jeżeli nieprzewidywane okoliczności powodują, że aktor musi improwizować by ratować sytuację, to też jest OK. Samowola sceniczna, gwiazdorzenie i inne grzeszki, które powodują, że aktor odchodzi od roli na rzecz improwizacji, są przeze mnie źle widziane.

Jak oceniasz wspólną pracę podczas sesji zdjęciowej?

EG: Dostosowuję się do pomysłów artysty fotografika, szanując jego wizje artystyczne. Mam do niego absolutne zaufanie.

Profile Profile:-Edward Gramont

S

Czy zdarzają Wam się gorsze dni przed graniem spektakli?

EG: Bywa, że okoliczności są niesprzyjające, wtedy to ma wpływ na ocenę spektakli, niemniej generalnie aktorzy, są maksymalnie przygotowani i skoncentrowani, by jak najlepiej wypaść w swych rolach.

41 / 48

Nigdy nie miałem wątpliwości, że wszelkie pomysły jakie rodziły się trakcie procesu twórczego, biorąc nawet pod uwagę okres PRL-u wolne były od wszelkiej cenzury, która by miała ograniczyć ów proces. Tym samym nie istniały też nigdy tematy tabu.

Zdjęcia: Dawid Galiński Tekst: Dawid Galiński, Joanna Feikisz, Irena Kasprzak Aktorzy: Kinga Nowak, Marta Chorążyk

Teatr Edwarda Gramonta jak zawsze zaskakuje swoją dynamiką. Są momenty, w których w spektaklach dzieje się tak wiele, że widz nie wie, na czym zawiesić oko do czasu gdy następuje przełom, a cała uwaga widowni jest wtedy skupiona na jednym wiodącym aktorze. Tak skonstruowane są spektakle Terminus a Quo

T

erminus A Quo (TAQ) – teatr alternatywny działający od roku 1976 w Nowej Soli. Teatr wykorzystuje eksperymentalne formy pracy scenicznej oparte na doświadczeniach Jerzego Grotowskiego; sala teatralna nosi imię jednego z aktorów „Laboratorium” - Ryszarda Cieślaka. Założycielem teatru, reżyserem wszystkich przedstawień i autorem większości z nich jest Edward Gramont. W teatrze TAQ pierwsze kroki na scenie stawiała aktorka Magdalena Różczka.. Na przestrzeni prawie 40 lat swojej działalności grupa ma za sobą ponad 200 premier. Są to zarówno spektakle autorskie jak i adaptacje sceniczne poezji oraz działania performatywne. Zespół rokrocznie przygotowuje też spektakle uliczne i widowiska plenerowe, często nawiązujące do lokalnych tradycji, świąt i uroczystości (Winobranie, święta miast, noce muzeów itp). Grupa prowadzi też warsztaty teatralne a także organizuje kilkudniowe imprezy artystyczne w Nowej Soli dla innych teatrów offowych oraz turnieje poetyckie (Meeting Teatrów Alternatywnych, Grudniowa Noc Teatralna, Turniej Poetycki o Pierścień Kingi). Teatr Terminus A Quo działa na scenie alternatywnej już 37 lat. Jak dowiadujemy się z Aktualności w internetowej witrynie TAQ niedawno, podczas ferii zimowych, świętował kolejny jubileusz swojego istnienia.

Ferie były też czasem kolejnych organizowanych u „Terminusów” warsztatów teatralnych oraz prezentacji własnych realizacji scenicznych. Historia alternatywnego Teatru TAQ, założonego i prowadzonego do dziś przez Edwarda Gramonta – reżysera wszystkich spektakli i autora większości z nich, sięga roku 1976. Dziejom sceny ani też jej twórcom nie poświęcono niestety w teatralnej witrynie osobnego miejsca. Dociekliwi czytelnicy doszukają się jednak garści informacji na ten temat śledząc obszerne opisy w zakładce Spektakle. W tym właśnie miejscu zgromadzono najobszerniejszą dokumentację realizacji scenicznych Teatru TAQ, dotyczącą całego dorobku grupy. Są tu zarówno tytuły będące aktualnie na afiszu, jak i te, które przeszły już do historii nowosolskiej sceny. Długą listę przedstawień pogrupowano w osobnych zakładkach : Spektakle Sceniczne, Plenerowe, Monodramy i Przedstawienia. Teatr Edwarda Gramonta jak zawsze zaskakuje swoją dynamiką. Są momenty, w których w spektaklach dzieje się tak wiele, że widz nie wie, na czym

zawiesić oko do czasu gdy następuje przełom, a cała uwaga widowni jest wtedy skupiona na jednym wiodącym aktorze. Tak skonstruowane są spektakle Terminus a Quo. Podczas spektakli publiczność zaczyna sobie uświadamiać, że Terminus pokazuje nam przykry, odpychający obraz rzeczywistości, w którym żyje nasze społeczeństwo, a całość zostaje zwykle mocno przerysowana utożsamiając nas z prawdziwym obliczem ciemnej strony człowieczeństwa. Całość należy oglądać z pewnego rodzaju dystansem, bez oburzania się. Charakterystyczną cechą teatru TAQ jest szerokie pole do popisu w zrozumieniu przedstawionej sztuki. -Nie chcę ukierunkowywać widza, pozwalam mu samemu zinterpretować to, co widzi i wysnuć wnioski - tłumaczy Edward Gramont. Całość balansuje na cienkiej granicy dobrego smaku. Dlatego też widzowie nieprzyzwyczajeni do współczesnej sztuki oraz głębokiej symboliki spektakli Terminus a Quo mogą czuć się zagubieni.

Spektakl przeraża i zachwyca jednocześnie. Sztuka Terminus a Quo jest trudna do opisania, nie daje się ująć w żadne słowa. Streszczanie przedstawienia byłoby równie stosowne, co tłumaczenie niewidomemu piękna kolorów. Każdy element był niezbędny i perfekcyjnie dopasowany. Muzyka, stroje, wszystko tworzy spójną całość - Wiktoria Ferenc. Mnie jak zwykle teatr nie przestaje zaskakiwać, wciąż zachwycając, choć osobiście uważam, że otoczka kontrowersyjności i oburzenia krążąca nad spektaklem wydaje się mocno przesadzona. Spektakle Terminus a Quo są świadomą wypowiedzią artystyczną, ponieważ teatr działa już od ponad trzydziestu lat nie pozostawiając wątpliwości, że nie jest to tylko zwykła prowokacja, a przedstawieniem niosącym za sobą przesłanie, które pozwoli nam trochę przemyśleć i zastanowić się czy nie powinniśmy bardziej krytycznie spojrzeć na samych siebie. Recenzowanie Terminusów mija się z celem. Fabryka spektakli prowadzona przez Edwarda Gramonta od dziesięcioleci zaraża sobą kolejne pokolenia.

„terminus” Kinga Nowak Nikon d700 Nikkor 45 2.8 Pc-e f/3.2, 1/10, ISO 400 Nowa Sól, 2015

44 / 48

K u lt u r a

„dreamer” Marta Chorążyk Plaubel Peco II 4x5” Schneider Symmar 150 5.6 f/8.0, 1/125, Kodak Tri-x 320 Zielona Góra, 2013

„Laski” Fragment Spektaklu Canon 5d Canon 20-35 2.8 L f/5.6, 1/125, ISO 1250 Zielona Góra, 2012

46 / 48

K u lt u r a

„crossed” Fragment spektaklu Canon 5d Canon 50 1.4 f/2.5, 1/60, ISO 800 Nowa Sól, 2012

„Ritual” Fragment Spektaklu Canon 5d Canon 50 1.4 Exif: f/1.6, 1/40, ISO 1600 Nowa Sól, 2012