Dialog w globalnej skali

Nie ma lepszej sceny niż Londyn do mówienia o globalnych problemach. W sercu tego kulturowo-społecznego tygla wykiełkowała w 2016 roku idea London Design Biennale, by urzeczywistniać marzenie zmiany za pomocą dizajnu. Pod hasłem tegorocznej edycji The Global Game: Remapping Collaborations zaprezentowanych zostanie 40 wystaw poddających refleksji wyzwania współczesnego świata. Polską scenę projektową reprezentować będzie praca Poetyka konieczności, zaprojektowana przez Zofię Jaworowską, Michała Sikorskiego i Petra Vladimirova. To twórcy związani z sektorem obywatelskim i szeroko rozumianym projektowaniem partycypacyjnym.

„Projekt wyrósł z potrzeby zaistniałej sytuacji geopolitycznej, czyli wojny w Ukrainie, a także z potrzeby niesienia pomocy i mnogich sposobów jej realizacji. Jest to jednak koncept bardzo otwarty i uniwersalny, który z całą pewnością dobrze odnajdzie się również w innych kontekstach i sytuacjach, stanowiąc bazę do interpretacji i wyzwań współczesnego świata” – mówi Barbara Krzeska, zastępczyni dyrektora Instytutu Adama Mickiewicza. Polski projekt zobaczymy w Londynie pośród innych realizacji, reprezentujących m.in. Indie, Koreę Południową czy Demokratyczną Republikę Konga.

Ciało (do) zmiany

Przestrzeń manipulacji politycznych, społecznych, estetycznych, kulturowych. Nieustannie wyobrażane, w indywidualnej i masowej skali, i przekształcane na modłę tych wyobrażeń. Ciało ludzkie, w szczególności zaś ciało kobiece, uchodzące w systemie patriarchalnym za wyjątkowo plastyczne i podatne na tresurę. Wszak tresujemy to, czego/ kogo się boimy, czyją moc chcemy stłumić i okiełznać. W poznańskim Muzeum Sztuk Użytkowych otwarto niedawno wystawę Barbie. Nieznane oblicza. To opowieść o kilkudziesięciu latach produkcji najsłynniejszej lalki świata, ale i o zmieniającej się roli kobiety we współczesnym społeczeństwie. Sto trzydzieści eksponatów wraz z towarzyszącymi akcesoriami dają wgląd w historię emancypacji kobiet i fluktuujących norm społecznych. Barbie z bielactwem skóry, Barbie poruszająca się na wózku czy w trakcie leczenia onkologicznego, Barbie żołnierka, astronautka, gimnastyczka. „Czy role, które przyjmuje, faktycznie są odzwierciedleniem udziału i pozycji kobiet w otaczającej nas rzeczywistości? Jakie aktywności Barbie ma ciągle dopiero przed sobą?” – pyta kuratorka Aleksandra Podżorska. W programie towarzyszącym wystawie znalazły się m.in. spotkanie z kobietami rozmaicie realizującymi postulat firmy Mattel „Możesz być, kim chcesz!” i debata wokół Fulli, czyli Barbie osadzonej w muzułmańskiej kulturze.

Zabawka jest obiektem o szczególnej mocy, ucieleśnia, ale też ustanawia społeczne wzorce zachowań. A jak pisze Silvia Federici w książce Poza granicami skóry: „Nasze ciała mają własny rozum, który musimy poznać, odkryć, wynaleźć na nowo”.