Filantropie
Vrijwillig omdat het moet “ Hoe vrijwillig is vrijwilligerswerk nog als de overheid het inzet om bezuinigingen op te vangen? Theo Schuyt, hoogleraar filantropie, is niet blij met de participatiesamenleving. DOOR Dirk de Hoog Foto’s STUDIOVU/YVONNE COMPIER
Nederland is al eeuwenlang een participatiesamenleving”, zegt hoogleraar filantropie Theo Schuyt. “We zijn het land met de hoogste dichtheid aan stichtingen en verenigingen voor het goede doel ter wereld. En de traditie van burgerinitiatieven om de naaste te helpen gaat terug tot zeker de gouden eeuw. Vandaar dat we meer particuliere hofjes voor ouderen hebben dan welk land dan ook.’’ Volgens Schuyt bloeit het particulier maatschappelijke initiatief nog steeds volop, maar er zijn ontwikkelingen die zorgen baren. Daarom heeft hij met negen wetenschappers en maatschappelijk betrokken burgers een manifest over maatschappelijke initiatieven opgesteld. Dit presenteren zij op 24 april, de dag van de filantropie, aan de VU. De opstellers zijn onder anderen nationaal ombudsman Addie Stehouwer, hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde Gabriel van den Brink, dominee van de Amsterdamse diaconie Paul van Oosten en manus van alles Felix Rottenberg. Het manifest bestaat uit twaalf stellingen, plus een uitgebreide toelichting. Een van de stellingen luidt: De balans tussen overheid, markt en particulier initiatief is scheefgetrokken. ‘Dit manifest is opgesteld om uiting te geven aan een grote bezorgdheid dat aan particulier initiatief in Nederland geen recht wordt gedaan’, staat in de toelichting. ‘De vele vrijwilligers worden gezien als onbetaalde arbeidsreserve voor een bezuinigende overheid. Filantropische fondsen op hun beurt worden geacht bij te dragen om gaten in overheidsbudgetten te dichten.’ Gulzige ogen van overheid Maar het manifest is niet primair bedoeld als politiek statement, verklaart Schuyt. “We waren al met dit initiatief bezig voordat de VVD/PvdA-regering de participa-
20
nr 16 — 9 april 2014
ADVALVAS