ECHO RZESZOWA
Rozmaitości
jak hrabina zofia branicka, wnuczka siostry faktycznie cara rosji stała się właścicielką słociny. cz. IV Wracając do siostrzenicy Potiomkina Aleksandry Engelhardt, zwanej przez carycę Katarzynę Saszeńką, była ona najbliższą powiernicą Katarzyny i jeszcze 40 lat po śmieci carycy uznawano ją za członka rodziny carskiej. Znany jest również zapis carycy Katarzyny na rzecz Aleksandry: pałac w Petersburgu i pensja 200 tysięcy rubli rocznie. Również od swego wuja księcia Potiomkina Aleksandra otrzymała ogromne posiadłości: Smilań na Ukrainie. Zofia hr. Branicka (po swej matce Aleksandrze Engelhardt z Potiomkinów-Potempskich) właścicielką Słociny Wspomniana na wstępie Zofia hrabina Branicka (po ojcu herbu Korczak) otrzymuje w drodze spadku po zmarłej Izabeli z Poniatowskich Branickiej (po mężu herbu Gryf) – siostrze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – hrabstwo tyczyńskie w tym Słocinę. W ten sposób Słocina stała się własnością wnuczki siostry nieutytułowanego cara Rosji Grigorija Potiomkina, potomka polskiego rodu szlacheckiego Potempskich ze Smoleńszczyzny. Należy zaznaczyć, że Braniccy herbu Gryf i Braniccy herbu Korczak nie byli spokrewnieni, a zapis Izabeli Branickiej z Poniatowskich na rzecz hr. Zofii mógł wynikać z zasług ojca Zofii dla Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz z chęci zachowania nazwiska Branickich. Zofia hr. Branicka wychodzi za mąż w roku 1811 za hrabiego Artura Potockiego z Łańcuta. Artur hrabia Potocki, ur. w roku 1787 w Łańcucie, jest synem Jana hr. Potockiego (1761-1815), znanego z zainteresowań naukowych autora „Rękopisu znalezionego w Saragossie”, oraz Julii księżnej Lubomirskiej. Julia była czwartą córką Stanisława Lubomirskiego (1720-1783), marszałka wielkiego koronnego, właściciela Łańcuta, i księżnej Izabeli Czartoryskiej (zm. 1816), córki księcia Augusta
Czartoryskiego (1697-1782), krewnego Jagiellonów – jak przyznał swego czasu król Zygmunt August jego przodkom. Tak więc hrabia Artur Potocki po kądzieli wywodził się z Jagiellonów. Po ślubie w roku 1811 z Zofią hr. Branicką (1790-1879) staje się hr. Artur współwłaścicielem jej wiana – hrabstwa tyczyńskiego (w tym Słociny), które sprzedają w roku 1812. W tymże roku kupują dobra w Krzeszowicach i pałac „Pod Baranami” w Krakowie, swą ulubioną siedzibę. Tak więc pałac „Pod Baranami” został zakupiony za pieniądze ze sprzedaży między innymi Słociny. W roku 1813 Słocina jest własnością Tadeusza Mostowskiego. Hrabia Artur służy najpierw w wojsku austriackim aż do kapitulacji pod Ulm; wstępuje do legionów polskich i od 1809 r. zostaje adiutantem księcia Józefa Poniatowskiego. W wojnie 1812 r. jest ranny w bitwie pod Borodino 16 cięciami rosyjskich szabel, za co otrzymuje Krzyż Legii Honorowej i Krzyż Virtuti Militari. W dniach 16-19 października 1813 r. walczy u boku księcia Józefa Poniatowskiego w „bitwie narodów” pod Lipskiem, gdzie książę Józef zginął w nurtach Elstery. Hrabia Artur zmarł 30 stycznia 1832 r. we Wiedniu. Został pochowany w kaplicy rodzinnej na Wawelu. Kazimierz Sikora PS. Ogromne zasługi księcia Grigorija Potiomkina współrządcy Rosji – faktycznego cara bez tytułu, potomka polskiej szlachty spod Smoleńska, Potempskich – były powodem nazwania przez Rosjan jego imieniem okrętu wojennego znanego światu z filmu „Pancernik Potiomkin” Eisensteina, jednego z najwybitniejszych filmów w historii kinematografii. W filmie została zawarta pamiętna scena z dziecięcym wózkiem pędzącym w dół po niekończących się schodach właśnie w Sewastopolu, mieście założonym nad Morzem Czarnym przez księcia Potiomkina.
Nr 10 (202) rok XVII październik 2012 r.
13
a baranówka nie od macochy
Na osiedlowe święto zaprosili nas we wrześniu - Rada Osiedla Władysława Andersa, Rzeszowski Dom Kultury oraz Dom Kultury „Karton” Rzeszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej z Baranówki. Bogactwo oferty świątecznej imponujące, a całość przygotowana w znakomitej scenerii Parku Sybiraków, który do takich przedsięwzięć jest wyjątkowo przydatny ze względu na niemal amfiteatralny układ przestrzenny. Tradycyjnie w imprezie uczestniczyli aktywnie przedstawiciele RSM z Bolesławem Kosiorowskim, przewodniczacym Rady Nadzorczej, Józefem
Wierzbickim przewodniczącym osiedlowego samorządu spółdzielczego i kierowniczką administracji osiedla, Marią Kuźniar. Pojawili się nawet zastępcy prezydenta Roman Holzer i Henryk Wolicki. Nie znalazł natomiast czasu żaden radny miejski, nawet z własnego okręgu wyborczego. W niedzielne popołudnie cykl imprez rozpoczęła młódź szkolna z dwudzietki dwójki i ósemki. Pokazem tańca ulicznego uraczył widownię osiedlową zespół „Street Live Crew”, chóralnym śpiewem „Cantilena”, tańcem indyjskim Jolanta Leszczak. Były także popisy Tanecznego Klu-
bu Tańca Sportowego „Gasiek” oraz Zespołu Tańca Irlandzkiego „Keevan”. Sporą atrakcję stanowiły skoki spaadochronowe w wykonaniu zawodników Aeroklubu Rzeszowskiego z mistrzem Marszałkiem na czele. Prawdziwą pointą wybuchową był piętnastominutowy pokaz pirotechnicznych fajerwerków, które na pożegnanie rozświetliły osiedlowe niebo. Aura i humory dopisywały, w czym niemała zasługa prowadzącego całość z właściwą sobie werwą i poczuciem humoru, Józefa Tadli, na codzień kierownika klubu „Karton”. Roman Małek
1 października 1974 –powołanie Politechniki Rzeszowskiej. 2 października 1938 – wkroczenie wojska polskiego na Zaolzie. 2 października 1939 – kapitulacja Helu, ostatniej twierdzy września. 2 października 1944 – klęska powstania i zniszczenie Warszawy, poddanie przez Bora-Komorowskiego stolicy Niemcom. 6 października 1788 – otwarcie Sejmu Czteroletniego. 7 października 1918 – ogłoszenie przez Radę Regencyjną niepodległości Polski. 4 października 1582 – wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego. 7-8 października 1947 - nieudana próba odbicia więźniów UB w Rzeszowie. 11 października 1932 – tragiczna śmierć Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury. 11 października 1989 – udzielenie przez Sejm wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego. 11 pa ź d zierni k a 16 83 –
odsiecz wiedeńska Jana III Sobieskiego. 12 października 1890 - otwarcie linii kolejowej do Jasła przez Strzyżów. 15 października 1810 - grono pedagogiczne rzeszowskich szkół wstrzymało się od pracy, żądając przyznania przez starostwo odpowiednich racji mąki i chleba. 16 października 1978 – wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża. 16 października 1558 – uruchomienie połączenia Krakowa z Wenecją. Początek poczty polskiej. 17 pa ź d zierni k a 1918 – uchwalenie przez Radę Miejską Lwowa przyłączenia miasta do Polski. 24 października 1945 – wstąpienie Polski do ONZ. 2 4 pa ź d zierni k a 1956 – odwilż, przemówienie Władysława Gomułk i na wiecu w Warszawie. 28 października 1931 – rozpoczęcie procesu brzeskiego przywódców Centrolewu.
30 października 1939 – dokonanie przez III Rzeszę i Związek Radziecki ostatecznego podziału Polski. 31 października 1918 - obradujący pod przewodnictwem Romana Krogulskiego Wydział Organizacji Obrony Narodowej postanowił przejąć władzę od dowódcy garnizonu wojskowego i starosty powiatowego. 31 października 1918 - drużyny Polskiej Organizacji Wojskowej rozpoczęły rozbrajanie żołnierzy austriackich. Akcją rozbrajania garnizonu austriackiego dowodził Włodzimierz Babka-Radyski. 31 października 1918 - przedstawiciele Organizacji Obrony Narodowej zdołali podporządkować sobie wojsko. W nocy powołali Milicję Miejską, na czele z ppor. Janem Kotowiczem, oraz Straż Obywatelską. Poszerzono Zarząd OON, przyjmując m.in. komendanta POW, przedstawicieli oficerów polskich w armii austriackiej i przedstawicieli niektórych partii (m.in. Antoniego Bombę).
kalendarium
TANKUJ Stacja benzynowa ul. Lubelska