54
ta ve bunun tadını tam anlamıyla çıkarmaktadır; bağımsızlık yanını ise onu işleyerek biçimlendiren köleye bırakmaktadır."35 Odysseus çalışma alanında temsil edilmektedir. Ken dinden vazgeçişin çekiciliğine boyun eğemediği gibi, sonuçta bir mülk sahibi olarak çalışma sürecine, hatta bu sürecin yön lendirilmesi ve yönetilmesine de katılmaktan yoksun kalır; yol arkadaşları ise, şeylere çok yakın olmalarına karşın, çalışma nın tadına varamazlar, çünkü çalışma süreci baskı altında, umutsuzca ve duyuları zorla körleştirilmiş bir şekilde gerçek leşir. Kölenin bedeni de ruhu da boyunduruk altında kalır, efendi geri çekilir. Hiçbir egemenlik bu bedeli pazarlıkla in dirme başarısını gösterememiştir ve ilerleyen tarihin daireye benzer hareketi bu tür bir zayıflığa, iktidarın eşdeğerine bağlı olarak açıklanmaktadır. İşbölümüyle birlikte becerisi ve bilgisi ayrımlaşan insanlık aynı zamanda antropolojik yönden daha ilkel bir aşamaya geri dönmek üzere zorlanmaktadır, çünkü egemenliğin süresi, varoluşun teknik kolaylıklarına karşın, iç güdülerin daha güçlü şekilde bastırılarak sabitleştirilmesine bağlıdır. İmgelem dumura uğramaktadır. Felaketin nedeni, bi reylerin güya toplumun gerisinde ya da toplumsal maddi üre timin gerisinde kalmış olmaları değildir. Makinelerin gelişmesi egemenlik mekanizmasının gelişmesine dönüştüğü, böylece birbiri içine geçmiş teknik ve toplumsal yönseme insanları ek siksiz kapsama noktasına yaklaştığı zaman, geride kalanlar sırf gerçeklik dışını, doğru olmayanı temsil etmezler. Buna karşılık ilerlemenin iktidarına uyum sağlayış iktidarın ilerle mesini içerir, her defasında kendi karşıtının başarısız kalanını değil, başarıyla gerçekleşen ilerleyişini kanıtlayan yeni bir ge rilemeyi içerir. Önlenmesi mümkün olmayan ilerlemenin ilenci(beddua) önlenmesi mümkün olmayan gerilemedir. Bu durum, insan bedenine yakından bağlı olan duyusal dünyaya ilişkin deneyimlerle sınırlı kalmaz, üstelik duyusal deneyimden, onu kendisine boyun eğdirmek için ayrılan, ba-