GUÍA DE RECURSOS PARA A DIVERSIFICACIÓN DE ACTIVIDADES PESQUEIRAS E ACUÍCOLAS LOCAIS “FERRAMENTAS PRÁCTICAS PARA O DESENVOLVEMENTO DO TURISMO MARIÑEIRO E OUTRAS ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS”
1
INDICE 1.
INTRODUCCIÓN.
2.
A PESCA ARTESANAL.
3.
ZONAS DE PESCA E EXTRACCIÓN EN CAMBADOS.
4.
FORMAS DE PESCA E EXTRACCIÓN.
5.
ARTES E APARELLOS.
6.
CULTIVOS.
7.
CLASIFICACIÓN DAS ESPECIES.
8.
A COMERCIALIZACIÓN.
9.
AS EMBARCACIÓNS EN CAMBADOS.
10.
ESTABLECEMENTOS DE CULTIVOS MARIÑOS.
11.
NORMATIVA E PROCEDEMENTOS ADMINISTRATIVOS.
12.
NOVO MODELO PESQUEIRO E OPORTUNIDADES LABORAIS .
2
PORQUÉ ESTA GUÍA? Hai un mundo de posibilidades por descubrir detrás de oficios tradicionais como os relacionadaos coa pesca. Ademáis existen necesidades de desenvolvemento persoal e profesional asociadas á creación de novas actividades empresariais. Estos dous factores sumados á riqueza, que coma un potencial que non se esgota, das características, pesqueiras, acuicolas e mariñeiras de Cambados, fan oportuno crear unha guía que serva de impulso e apoio a calquera inciativa de emprego ou autoemprego relacionado co mar en Cambados.
INTRODUCCIÓN CAMBADOS E O MAR Cambados, villa mariñeira e mariscadora de séculos de antigüidade. O mar aporta os recursos necesarios para desenvolver actividades pesqueiras tradicionais: extracción de produtos, acuicultura, transformación e comercialización. Hai outras actividades vinculadas de xeito indirecto que se ven beneficiadas polo sector: efectos navais, ferreiría, carpintería, redes, estaleiros, mecánica, etc.. O reto é atopar novas vías de diversificar a actividade pesqueira, vinculándoa a novos perfis ou accións laborais. 3
A PESCA ARTESANAL A pesca artesanal TEN UNHA ARRAIGADA dimensión de desenvolvemento socio económico en Galicia. En Cambados constitúe o forte da economía pesqueira-mariscadora. A pesca artesanal caracterízase por: • As capturas das embarcacións son poucas en comparación con outras formas de pesca. • O método de pesca é máis respetuoso co medio mariño que outros tipos de pesca. • As capturas son do día, por tanto véndense moi frescas e teñen así gran valor comercial: os barcos pescan e comercializan en menos de 48 horas e na gran maioría dos casos o tempo redúcese a só 24 horas.
4
ZONAS DE PESCA E EXTRACCIÓN EN O PORTO DE CAMBADOS ESTÁ ESPECIALIZADO NA PESCA AO CERCO E NO CAMBADOS MARISQUEO
As zonas fundamentais de pesca son toda a Ría de Arousa, exceptuando as zonas pertencentes ás concesións doutras confrarías. A flota de cerco traballa no litoral galego dende a Guarda ata as illas Sisargas, en Costa da Morte. Tamén se se posúe licencia pódese traballar na costa portuguesa ata a altura de Viana do Castelo. Outra flota, os barcos de máis envergadura faenan no Pais Basco, nas campañas da anchoa. 5
FORMAS DE PESCA E EXTRACCIÓN DE PRODUTOS Hai varias ARTES ou formas de traballo para extraer o produto mariño.
• • • • • • •
Marisqueo a pé: onde o nivel da marea o permite. Para marisco e excepcionalmente peixe. Marisqueo a flote: en zonas onde cobre o mar utilízanse embarcacións. Pesca de arrastre: capturánse especies de fondo: chopos, luras, zamburiñas, nécoras, raias… Enmalle: pesca de peixes, moluscos ou crustáceos cando estes tentan pasar a través dos aparellos. Cerco: pesca de especies peláxicas: sardiña, xurel, rincha… Nasas: trampas que atraen con engados ás especies. Cultivo: cría e engorde de especies en instalacións flotantes e/ou granxas en terra.
6
Existe unha ampla variedade de artes e aparellos utilizados en Cambados.
ARTES E APARELLOS CLASIFICACIÓN • APARELLOS PARA EXCAVAR. • APARELLOS PARA CORTAR E DESPEGAR. • APARELLOS DE CERCO. • APARELLOS DE ENMALLE. • APARELLOS CON GANCHOS E ARPÓNS. • APARELLOS CON ENGADOS. • APARELLOS DE ARRASTRE.
7
Aparellos para excavar Para qué se utilizan? • Son estruturas planas ou con dentes que penetran no substrato abrindoo e levantandoo. • Utilizase para extraer especies que viven enterradas nas praias ou zonas profundas onde cobre o mar.
8
Aparellos para cortar e despegar Para qué se utilizan?
• Usanse para arrancar ou
despegar especies que viven apegadas ás pedras, coma percebes, ostras, mexillóns… • Están compostos por pezas
metálicas rematadas en cuñas.
9
Aparellos de cerco Para qué se utilizan?
• Utilizánse para rodear e encerrar especies peláxicas que viven en grupos. Seleccionan as especies por tamaño en función da abertura das mallas.
• A selección real, faina a persoa que pesca rexeitando cardumes con máis do 10% de inmaduros.
10
Aparellos de enmalle Para qué se utilizan? •
Utilizánse para formar barreiras con redes, nos lugares onde pasan animais mariños que ao intentaratravesalas podenquedar atrapados nelas.
•
É unha arte que actúa como trampa.
•
Seleccionan as especies segundo o tamaño da malla, a zona onde se larguen e a profundidade á que se calen.
11
Aparellos con ganchos e arpóns Para qué se utilizan?
• Serven para capturar as especies unha a unha. Son aparellos moi primitivos formados por un ou varios dentes afiados ou rematados en arpóns. • A selección das especies faina a persoa que pesca mirando para o mar, axudada dun espello ou mirafondo.
12
Aparellos con engados Para qué se utilizan?
• Para capturar especies carnívoras que son atraídas a eles mediante obxectos ou carnada que chame a atención. • Seleccionanse as especies polo tipo de engado, polo tamaño das picas, ou polo tamaño da boca e abertura das mallas.
13
Aparellos de arrastre Para qué se utilizan?
• Serven para arrastrar o peixe cara o interior das redes. Estas forman un saco de diferentes formas ou tamaños que se prolongan en dúas pernas e se manteñen separadas por diferentes métodos. • Se arrastran polo fondo ou a diferentes alturas. Seleccionan as especies segundo o lugar no que traballan e a luz das mallas. • Capturan sen discriminación de especies. 14
Aparellos máis utilizados SEN REDES • • • • • • • • • • • • • • • • •
Sacho Ganchelo, fouza Angazo Raño Ratro da vieira Forquilla Fisga Gancho, bicheiro Rasqueta Francada Espello Arte brava Truel Facho Nasas, cangrexeira, nasas de anguía ou butrón Anzol ou pica Liñas, poteiras, canas 15
Aparellos máis utilizados
• • • • • • •
Cerco, raspita Chinchorro ou boliche Rapeta Bou de vara ou trambolín Rastro de camarón Betas Trasmallos
16
sacho Características
• Usase a pé, en seco para apañar ameixas e berberechos. • Temexe o sustrato. • Favorece a fixación da semente. • É un dos aparellos máis antigos.
17
ganchelo, fouza Características
• Parecido a un sacho moi pequeño. • Feito dunha soa peza metálica. • Apáñase ameixas a pé e en seco ou coa auga calma.
18
angazo, rastrillo Características • Usase para desenterrar berberechos e ameixas, a pé e en seco ou cun pouco de auga. • Remexe o sustrato pero non o voleta como o sacho. • Abrangue máis espazo e ofrece menos resistencia que o sacho. • É o aparello máis comun para o marisqueo a pé.
19
raño Características
• Semella o angazo. • Leva un cope metálico onde recolle as capturas e unha vara longa que permite traballar en fonduras de máis de 15 m. • So se pode usar nas zonas e horarios sinalados. 20
rastro da vieira/rastro do rabioso Características • Arrastrase pola popa do barco. • Os dentes son curtos e dobrados cara atrás para que as especies (vieiras, zamburiñas e volandeiras) non se enterren. • Non se poden usar en fondos inferiores aos 5 m. • O rastro do rabioso ten as puntas dos dentes virados cara diante. 21
forquilla Características
• Ten dous mangos formando ángulo recto. • Usase a pé ata onde permita o nivel da auga. • É orixinario de Cambados no ano 1945. • Capturanse ameixas ou navallas. 22
fisga Características • Usase para apañar longueiróns. • É un cable recto que se introduce nos buratos que os longueirons deixan na area. • A punta é mais ancha, arrastra o longueiron á superficie.
23
gancho, bicheiro Características
• Ten moitas variantes. • Está formado por un mago de lonxitude variable e un ou varios ganchos de ferro. • Usanse a pé ou dende unha pequena embarcación. • Capturánse especies como polbos, ourizos… 24
rasqueta Características
• Formada por unha folla rectangular de ferro e un albado no que se acopla un mango de madeira ou ferro. • Como máximo mide 15 cm. • Arrancanse percebes e mexilla das pedras.
25
francada Características
• Formado por unha pletina metálica cuns dentes rematados en arpóns. • Usase para capturar sollas, muxes, xibas e outros peixes plans, a pé como dende unha pequena embarcación.
26
espello Características • É unha caixa tronco-piramidal coas bases abertas. • Leva un vidro que permite ver os fondos con claridade. • Elimina a reflexión da superficie da auga e a deformación das imaxes que produce o movemento.
27
arte brava Características • É unha malla suxeita por dou mangos que se vai arrastrando polo fondo. • Os paus úsanse para facer sair aos peixes dos seus agacho e para impedirlles escapar. • Usase para pescar camaróns, anguías e outros peixes pequenos.
28
truel Caraterísticas
• Formado por unha rede en forma de saco cónico. • Esta rede ármase sobre un aro de ferro cun mango de lonxitude variable ao igual que o diámetro do aro.
29
facho Características • É unha lámpada de carburo. • O carburo de calcio ao mesturarse coa auga reacciona e desprende o gas acetileno. • Utilizase ocasionalmente para iluminar os fondos pola noite.
30
nasas, cangrexeira, nasa de anguía ou butrón Características • Son trampas que se usan para atraer ás especies a través de engados. • Déixase fondeada e se levanta horas máis tarde para recoller as especies que están dentro. • Evolucionan constantemente en formas e materiais. • Lánzanse en caceas uníndose varias a unha guía común rematada por unha boia. • O número de nasas a utilizar depende do tamaño da embarcación. • Especies que se capturan: nécoras, polbos, cangrexos, anguías, peixes miudos… 31
anzol ou pica Características
• Son pezas metálicas curvas con dous brazo desiguais. • De formas e tamaños variables dependiendo do tipo de especie a capturar. • Cada anzol colle un peixe. • Seleccionase o tamaño da captura según o tamaño do anzol. 32
liñas, poteiras, canas Características • Son aparellos formados por fíos con anzois e pesos para fondealas. • Usanse a mán, dende terra ou embarcacións. • Capturan todo tipo de peixes: pinto, badexo, faneca, ollomol… • Están autorizadas para pesca deportiva e profesionais da pesca activ@s e non activ@s. 33
Redes Formadas por panos de malla cun tamaño variable. Suxetánse sobre dúas trallas ou malletas. Na parte de enriba van enganchados os elementos de flotación e na de abaixo os lastres para mantelas na posición desexada.
34
cerco Características • Rede de forma triangular de tamaño variable. • Captura especies que van en grupo: sardiñas, xurelo, rincha, bocarte, sargo… • En Cambados é un arte moi importante polo volume de capturas. • A rede lárgase facendo un círculo e péchase por debaixo facendo unha bulsa que retén ao peixe. 35
chinchorro ou boliche Características • Rede de arrastre co cope con forma de saco. • Remata nunha malla máis fecheira, a coroa. • Usase nas zonas limpas e nos lugares onde vai o peixe. • Captura luras, chopos, xurelos, bolos, xardas, sardiñas, polbo… • Só se pode traballar dende o mar. 36
rapeta Características
• Aparello formado por unha malla, dúas pernas e un cope reducido. • Largase dende unha pequena embarcación e gáñase a man. • Usase en zonas de pouca fondura. • Captúranse especies coma: chopos, camaróns, muxes… 37
bou de vara Características
• Ten pequenas dimensións. • Mantense aberto cunha vara de ferro. • Usase no limpo para coller vieiras, volandeiras, chopos, nécoras, lenguados, lirios… • Usase en zonas de libre marisqueo cunha profundidade superior a 10m. 38
rastro de camarón Características
• Formado por un armazón de ferro. • Ten unha base de 3m de lonxitude máxima. • O cope ten unha malla de 10mm. • Captúrase camarón. • Arrastrase polo limpo. 39
betas Características • Aparello cun só pano de malla. • Pode ter medidas moi variables. • Pódense usar fixas ou ao garete. • O peixe enmalla na rede ao tentar atravesala. • Ármase en caceas. • O tamaño da beta depende do peso da embarcacións. 40
trasmallos Características • Consiste en tres panos paralelos que se largan e se fondean nunha zona limpa ou arredor das pedras e deixaxe no mar durante horas. • Capturánse maragotas, robalizas, centolas, polbos, linguados… • Os miños son semellantes, máis altos e coa malla máis lisa. Captura especies maís grandes: raias, rodaballos, xibas, centolos…
41
CULTIVOS O cultivo de peixes e mariscos en Cambados data de moita tradicción. Hai constancia de que a actividade acuícola xa existe dende o século XIX.
Coa aparición das bateas na década dos 50 adquiriu moita importancia económica e social. Nas bateas cultívanse mexillóns e ostras e faise preengorde de ameixas para sementar os bancos de arenais. 42
Proceso do cultivo 1
SELECCIÓN DE REPRODUCTORES
PARQUES OU BATEAS
CRÍA DE LARVAS E XUVENÍS
ENGORDE
43
Proceso do cultivo 2
PREPARACIÓN DO TERREO
ELIMINACIÓN DE COMPETIDORES
SEMENTEIRA
LIMPEZA
EXTRACCIÓN
44
CLASIFICACION DAS ESPECIES
Cambados estรก especializada fundamentalmente na captura de especies de baixura: especies pelรกxicas, moluscos bivalvos, gasterรณpodos, cefalรณpodos, crustรกceos, e peixes de fondo.
45
moluscos Bivalvos
Invertebrados de corpo brando, na maioría dos casos formados cunha cuncha.
•Ameixa fina, lexítima ou san. •Ameixa xaponesa. •Ameixa babosa. •Ameixa rubia. •Ameixa bicuda. •Berberecho. •Carneiro. •Reló. •Rabioso. •Navalla. •Longeuirón vello. •Vieira. •Volandeira. •Zamburiña. •Ostra. •Mexillón.
Gasterópodos •Caramuxo.
Cefalópodos •Xiba, choco, chopo. •Lura, calamar, chipirón. •Polbo.
AS ESPECIES MÁIS CAPTURADAS EN CAMBADOS SON: AMEIXAS, BERBERECHOS E VIERAS.
46
CRUSTÁCEOS Animais que teñen o corpo dividido en cefalotórax, abdome e patas. Protexidos por un esqueleto externo calizo que muda para que poidan medrar.
CAMARÓN LUBRIGANTE
CANGREXO
AS ESPECIES MÁIS VENDIDAS NA LONXA DE CAMBADOS SON: NÉCORAS, CENTOLOS, CONGUITOS E CAMARÓNS.
NÉCORA CONGUITO CENTOLO BOI
47
peixes 1: Vertebrados co corpo e os órganos adaptados á vida no medio líquido.
As especies que se faenan en Cambados en maior ou menor medida son:
• • • • • • • • • • •
Sardiña. Trancho. Bocareu. Velador/bolo pequeño. Bolo de area. Agulla. Alcrique. Xarda. Rincha. Cabala. Raia.
• • • • • • • • • • •
Sargo. Dourada. Ollomol. Burás. Maragota/Pinto. Vello. Badexo/abadexo. Faneca. Pescada/ Merluza. Lirio. Can do mar, melgacho, pintarroxa.
48
Peixes 2
• • • • • • • • • •
Xurelo/chincho. Piarda. Robaliza/lubina. Muxe. Boga. Pancha. Sanmartiño. Barbo salmonete. Escacho/rubio. Anguía.
• • • • • • • • •
Faneca barbuda. Rodaballo. Coruxo. Linguado. Acedía. Solla. Lorcho. Escarpón. Rabada, rape, peixe sapo.
• Cóngaro.
49
A COMERCIALIZACIÓN A comercialización dos produtos pesqueiros (pesca ou marisqueo) potencia o crecemento de empresas relacionadas directa ou directamente coa cultura mariñeira: industria de transformación, industrias auxiliares coma estaleiros, varadorios, suministros navais,
transportistas, asesorías, seguros…
A pesca artesanal desenvolve a súa actividade comercial nos seguintes ámbitos: • CETÁREAS. • RESTAURANTES. • CONSUMIDOR@S. É o propio sector pesqueiro o que se encarga da tarefa de traslado da mercancía aos restaurantes e ás cetáreas. Desta forma poden obter un precio final máis adaptado á demanda real do produto.
50
Formas de comercializar hoxe 1.
Venda do peixe ou marisco produto directamente ao consumidor final (ex. pescaderías).
2.
Venda de peixe e marisco a través de internet, creando redes virtuais de comercializacion.
3.
Venda a través de comercializadoras especializadas, máis pequenas que poñen
en
valor
o
produto
de
proximidade, local e de alta calidade.
51
Comercialización do peixe e o marisco da pesca artesanal
Produto ou capturas
Opcións de comercializacion produtos pesqueiros primeira venda
Lonxa local
Subasta
Outras lonxas (con guía autorizada)
Transporte a outras lonxas (por conta propia ou allea) Traslado a outras lonxas (sen guía autorizada)
Venda informal e non regulada
Mercadillos locais, encargos de clientes locais, venda a cetáreas
Internet
52
•
A venda en lonxa tradicional consiste en ofrecer
A venda en lonxa
a producción a través do sistema de subasta por xunto e polo miudo.
•
A subasta é de tipo á baixa, quere decir, que comeza coa máxima cotización da semana dun produto e a cantidade inicial vai decrecendo ata que sexa adquirido pola persoa que esté interesada.
•
Este sistema en principio garantizaría un proceso rápido e transparente.
•
Hai factores que inflúen na variabilidade dos prezos finais que non teñen que ver coa demanda ou coa calidade.
53
AS EMBARCACIÓNS EN CAMBADOS Actualmente (2017) hai rexistrados en Galicia 4.330 buques pesqueiros e 1.275 embarcacións adicadas á acuicultura e auxiliares. En Cambados, o número de buques rexistrados é de 278. Dos cales, 48 son embarcacións adicadas a acuicultura e auxiliares.*
As embarcacións tradicionais propiedade das tres asociacións de cultura marítima de Cambados son 10. O número aumenta se se contan as embarcacións tradicionais de propiedade particular. ** 54
Establecementos de cultivos mariños e auxiliares autorizados en Cambados 1 Número Tipo
Especie
6
Centro de expedición de moluscos
Moluscos
5
Cetáreas
3 de crustáceos 2 de boi, centola, langosta, lubrigante e nécora
11
Estación depuradora
Moluscos
1
Granxa
Linguado senegalés e rodaballo
2
Parque de cultivo mariño
Ameixa babosa, ameixa fina e ameixa xaponesa, berberecho, berberecho birollo
55
Establecementos de cultivos mariños e auxiliares autorizados en Cambados 2
149 ocupadas Batea/ 224 cuadrículas 75 vacantes
VIVEIRO 2 gaiolas
1 de peixe 1 de crustáceos
56
Establecementos de cultivos mariños sen representación en cambados TIPO Centro regulador de crustáceos Criadoiros Depósito regulador Expositor Liña de cultivo /viveiro
57
Número de embarcacións de Cambados polo censo dos caladoiros Embarcacións
Censo
208
Caladero nacional de artes menores
20
Caladero nacional de cerco
0
Caladero nacional de arrastre
0
Caladero nacional de enmalle rasco
0
Caladero nacional de enmalle volantas
0
Caladero nacional palangre fondo
0
Caladero nacional palangre superficie
0
Pesquería comunitaria arrastre
0
Pesquería comunitaria arrastre Portugal
0
Pesquería comunitaria palangre fondo Neafc
0
Pesquería comunitaria palangre fondo Neafc <100 trbs
0
Pesquería internacional
0
Pesquería internacional arrastre bacaladero
0
Pesquería internacional arrastre conxeladores
0
Pesquería internacional arrastre nafo conxeladores
0
Pesquería internacional cerco
0
Pesquería internacional palangre superficie 58
Número de embarcacións de Cambados adicadas a diferentes artes Embarcacións Arte
Embarcacións Arte
48
Acuicultura e auxiliares
1
Nasa centola
1
Bicheiro
3
Nasa choco
26
Boliche
118
Nasa nécora e camarón
12
Bou de man
26
Nasa polbo
35
Bou de vara
1
Nasa voitiron
24
Cerco
7
Navalla e longueirón
4
Cerco para bolo
8
Palangrillo
5
Libre marisqueo
1
Raeira
60
Liña ou cordel
10
Rastro camarón
127
Marisqueo
39
Rastro vieira
3
Medio mundo
63
Trasmallos
41
Miños
30
Vetas
4
Nasa anguila
12
Xeito 59
Artes sen representación en Cambados Arte
Arte
Algas
Orella de mar
Anémonas
Ourizo
Anzuelo verdel
Palangre de fondo
Arrastre de fondo
Palangre de superficie
Caceo túnidos
Percebe
Cerco piobardeira
Poliquetos
Currican túnidos
Racu
Endeño remolcado
Rasco
Nasa camarón
Rastro navalla
Nasa conguito
Rastro volandeira
Nasa langosta e bogavante
Sanmartiñeira
Nasa nécora
Trueiro
Nasa peixes
Volanta
Nasa portuguesa
Volantillas e volantíns 60
NORMATIVA E PROCEDEMENTOS ADMINISTRATIVOS* *actualizados a 2016
• Acuicultura • Pesca marítima artes e aparellos • Permisos de explotación • Marisqueo, extracción de algas e recursos específicos
• Descarga, primeira venda e comercialización • Permisos de explotación pesca marítima e de lecer • Formación marítimo pesqueira
61
Normativa acuicultura 1 AXUDAS Á ACUICULTURA CONCESIÓN-AUTORIZACIÓN PARA INSTALAR ESTABLECEMENTOS DE ACUICULTURA QUE PRECISEN DE OCUPACIÓN DE DOMINIO PÚBLICO. CONCESIÓNS-AUTORIZACIÓNS PARA REMODELAR OU AMPLIAR ESTABLECEMENTOS DE ACUICULTURA QUE CONLEVEN MODIFICACIÓN DE OCUPACIÓN DE DOMINIO PÚBLICO. AUTORIZACIÓN TEMPORAL PARA VIVEIROS EXPERIMENTAIS. INSTALACIÓN DE CENTROS REGULADORES DE CRUSTÁCEOS NO DOMINIO PÚBLICO. PERMISO DE ACTIVIDADE A ESTABLECEMENTOS DE CULTIVOS MARIÑOS E AUXILIARES NA ZONA TERRESTRE. AUTORIZACIÓN PARA AMPLIACIÓN OU REMODELACIÓN DE ESTABLECEMENTOS DE ACUICULTURA NO DOMINIO PRIVADO.
Orde do 26 de xullo de 2000 (DOG Nº 150 de 03/08/00)
Orde do 17 de setembro de 1998 (DOG Nº 188 de 28/09/98) Orde do 16 de outubro de 1996 (DOG Nº 216 de 05/11/96) Orde do 27 de marzo de 2000 (DOG Nº 67 de 05/04/00)
62
Normativa acuicultura 2 INSTALACIÓN DE ESTABLECEMENTOS AUXILIARES DE ACUICULTURA: EXPOSITORES. INSTALACIÓN DE CENTRO REGULADOR DE CRUSTÁCEOS NO DOMINIO PRIVADO. PRÓRROGA DE ESTABLECEMENTOS DE CULTIVOS MARIÑOS E AUXILIARES. PRÓRROGA DAS AUTORIZACIÓNS TEMPORAIS DE CARÁCTER EXPERIMENTAL. AUTORIZACIÓNS PARA CAMBIOS DE SISTEMA EN VIVEIROS. AUTORIZACIÓNS PARA CAMBIOS DE LOCALIZACIÓN DE VIVEIROS. PERMUTA DE PUNTOS DE FONDEO ENTRE VIVEIROS DE CULTIVOS MARIÑOS.
Orde do 2 de xaneiro de 1996 (DOG Nº 10 de 15/01/96) Orde do 16 de outubro de 1996 (DOG Nº 216 de 05/11/96) Orde do 22 de maio de 2000 (DOG Nº 107 de 02/06/00) Orde do 17 de setembro de 1998 (DOG Nº 188 de 28/09/98) Orde do 17 de decembro de 1999 (DOG Nº 13 de 20/01/00) Orde do 18 de abril de 2001 (DOG Nº 83 de 30/04/01) Orde do 18 de abril de 2001 (DOG Nº 83 de 30/04/01) Orde do 18 de abril de 2001 (DOG Nº 83 de 30/04/01)
63
Normativa acuicultura 3 AUTORIZACIÓN PARA CAMBIOS DE DOMINIO DE ESTABLECEMENTOS DE CULTIVOS MARIÑOS E AUXILIARES. AUTORIZACIÓN PARA CAMBIOS DE DOMINIO DE VIVEIROS EXPERIMENTAIS. AUTORIZACIÓNS PARA CAMBIOS DE ESPECIES EN VIVEIROS. AUTORIZACIÓNS PARA AMPLIACIÓNS DE ESPECIES AUTORIZADAS. TRASLADO DE MOLUSCOS ENTRE VIVEIROS DA MESMA PROVINCIA. TRASLADO DE MOLUSCOS ENTRE VIVEIROS UBICADOS EN DISTINTA PROVINCIA.
Orde do 15 de xuño de 1999 (DOG Nº 126 de 02/07/99) Orde do 8 de maio de 2000 (DOG Nº 95 de 18/05/00) Orde do 7 de outubro de 1999 (DOG Nº 207 de 26/10/99) Orde do 18 de abril de 2001 (DOG Nº 83 de 30/04/01) Orde do 18 de abril de 2001 (DOG Nº 83 de 30/04/01) Orde do 14 de marzo de 1997 (DOG Nº 61 de 01/04/97) Orde do 14 de marzo de 1997 (DOG Nº 61 de 01/04/97)
64
Normativa acuicultura 4
AUTORIZACIÓN EXTRACCIÓN SEMENTE MEXILLÓN POLOS CONCESIONARIOS DE VIVEIROS (PROCEDEMENTO SERI). HABILITACIÓN PARA A EXTRACCIÓN SEMENTE MEXILLÓN MEDIANTE ACORDO ENTRE CONCESIONARIOS DE VIVEIROS OU AS SÚAS ASOCIACIÓNS E CONFRARÍAS DE PESCADORES OU AGRUPACIÓNS DE MARISCADORES.
Orde do 26 de outubro de 2000 (DOG Nº 228 de 24/11/00)
Orde do 26 de outubro de 2000 (DOG Nº 228 de 24/11/00)
65
Normativa pesca marítima artes e aparellos 1 •
DECRETO 15/2011, do 28 de xaneiro, polo que se regulan as artes, aparellos, útiles, equipamentos e técnicas permitidos para a extracción profesional dos recursos mariños vivos en augas de competencia da Comunidade Autónoma de Galicia (DOG nº 31.
•
CORRECCIÓN de erros.-Decreto 15/2011, do 28 de xaneiro, polo que se regulan as artes, aparellos, útiles, equipamentos e técnicas permitidos para a extracción profesional dos recursos mariños vivos en augas de competencia da Comunidade Autónoma de Galicia
•
ORDE do 26 de outubro de 2004 pola que se regula a alternancia de artes para embarcacións que faenen en augas da Comunidade Autónoma de Galicia
•
ORDE do 3 de maio de 2007 pola que se modifica a Orde do 26 de outubro de 2004 pola que se regula a alternancia de artes para embarcacións que pesquen en augas da Comunidade Autónoma de Galicia.(DOG núm. 90, do 10 de maio de 2007)
•
ORDE do 26 de marzo de 2009 pola que se modifica a Orde do 26 de outubro de 2004 pola que se regula a alternancia de artes para embarcacións que faenen en augas da Comunidade Autónoma de Galicia. (DOG núm. 68, do 8 de abril de 2009)
•
ORDE do 31 de marzo de 2011 pola que se modifica a Orde do 26 de outubro de 2004, pola que se regula a alternancia de artes para embarcacións que pesquen en augas da Comunidade Autónoma de Galicia.(DOG núm. 80, do 26 de abril de 2011) 66
Normativa pesca marítima artes e aparellos 2 •
ORDE do 12 de xaneiro de 2004 pola que se fixan os horarios do período de cesamento diario da pesca de arrastre previsto no Plan de pesca do Estado,(DOG núm. 22, do 3 de febreiro 2004)
•
ORDE do 26 de outubro de 1994 pola que se regula o emprego do bou de vara e da rapeta (DOG núm. 215, do 8 de novembro 1994)
•
ORDE de 5 de xuño de 2008 pola que se regula a captura e o desembarque de determinadas especies peláxicas. (DOG núm. 118, do 19 de xuño de 2008)
•
ORDE do 16 de xuño de 2010 pola que se modifica a Orde do 5 de xuño de 2008, pola que se regula a captura e desembarque de determinadas especies peláxicas. (DOG núm. 117, do 22 de xuño 2010)
•
ORDE do 11 de febreiro de 2011 pola que se modifica a Orde do 5 de xuño de 2008, pola que se regula a captura e desembarque de determinadas especies peláxicas (DOG núm. 30, do 14 de febreiro de 2011)
•
RESOLUCIÓN do 23 de decembro de 2010, da Dirección Xeral de Ordenación e Xestión dos Recursos Mariños, pola que se autoriza o Plan de Pesca de Anguía para as confrarías de pescadores das rías de Arousa, Ferrol e Vigo (DOG núm. 251, do 31 de decembro 2010)
•
CORRECCIÓN de erros.-Resolución do 23 de decembro de 2010, da Dirección Xeral de Ordenación e Xestión dos Recursos Mariños, pola que se autoriza o Plan de Pesca de Anguía para as confrarías de pescadores das rías de Arousa, Ferrol e Vigo (DOG nº 5)
67
Normativa permisos e explotación 1 • •
•
•
•
CORRECCIÓN de erros. Orde do 15 de xullo de 2011 pola que se regula o permiso de explotación para o marisqueo a pé DECRETO 425/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre o permiso de explotación para exercer a actividade pesqueira e marisqueira (DOG núm. 13, do 20 de xaneiro de 1994) CORRECCIÓN de erros.-Decreto 425/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre o permiso de explotación para exercer a actividade pesqueira e marisqueira.(DOG núm 36 do 22 de febreiro de 1994) DECRETO 114/2007, do 31 de maio, de modificación do Decreto 425/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre o permiso de explotación para exercer a actividade pesqueira e marisqueira (DOG núm. 115 do 15 de xuño2007) ORDE do 31 de maio de 1995 pola que se regula a expedición e revalidación do permiso de explotación para exercer a actividade pesqueira e marisqueira (DOG núm.125, do 30 de xuño 1995)
68
Normativa permisos e explotación 2 •
• •
•
•
CORRECCIÓN de erros.-Orde do 31 de maio de 1995 pola que se regula a expedición e revalidación do permiso de explotación para exercer a actividade pesqueira e marisqueira (DOG núm. 220, do 16 de novembro 1995) ORDE do 15 de xullo de 2011 pola que se regula o permiso de explotación para o marisqueo a pé (DOG núm. 144, do 28 de xullo de 2011) ORDE do 8 de novembro de 2000 pola que se regula a obtención dos certificados de cualificación necesarios para optar ós permisos de explotación de mariscadora pé e de recursos específicos (DOG núm. 5, do 8 de xaneiro de 2001) ORDE do 6 de abril de 2004 pola que se regulan os procedementos de expedición, renovación, traslado e transmisión dos permisos de explotación para embarcacións. (DOG núm. 68, do 7 de abril. Nota: derroga capítulo I da Orde do 31 de maio de 1995 ORDE do 6 de novembro de 2009 pola que se modifica a Orde do 6 de abril de 2004 pola que se regulan os procedementos de expedición, renovación, traslado e transmisión dos permisos de explotación para embarcacións. (DOG nº 224, do 16 novembro)
69
Normativa marisqueo, extracción de algas e recursos específicos1 • • •
•
•
•
Orde do 30 de decembro de 2015 pola que se regula a explotación de recursos específicos no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia. Orde do 23 de decembro de 2015 pola que se aproba o Plan xeral de explotación marisqueira para o ano 2016 Orde do 23 de decembro de 2015 pola que se aproban os plans para a explotación dos poliquetos en Galicia para o ano 2016 e se regula o seu exercicio DECRETO 237/2002, do 11 de xullo, polo que se modifica o Decreto 423/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente en materia de marisqueo, extracción de algas e cultivos mariños DECRETO 423/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente en materia de marisqueo, extracción de algas e cultivos mariños. (DOG núm. 13 do 20 de xaneiro de 1994) CORRECCIÓN de erros.-Decreto 423/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente en materia de marisqueo, extracción de algas e cultivos mariños. (DOG núm 36, do 22 de febreiro de 1994. Capítulo I do Título II, derrogado polo Decreto 40
70
Normativa marisqueo, extracción de algas e recursos específicos 2 •
•
•
•
CORRECCIÓN de erros.-Decreto 423/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente en materia de marisqueo, extracción de algas e cultivos mariños (DOG núm. 138, do 18 de xullo de 1999) DECRETO 54/1999, do 18 de febreiro, polo que se regula o procedemento de revisión das autorizacións marisqueiras en zonas marítima e marítimo-terrestre da Comunidade Autónoma de Galicia (DOG núm. 50, do 12 de marzo de 1999) RESOLUCIÓN do 22 de decembro de 2010, da Dirección Xeral de Ordenación e Xestión dos Recursos Mariños, pola que se aproba o Plan experimental de nasas para a captura de polbo (Octopus vulgaris) nas augas de competencia da Comunidade Autónoma de Galicia CORRECCIÓN de erros.-Resolución do 22 de decembro de 2010, da Dirección Xeral de Ordenación e Xestión dos Recursos Mariños, pola que se aproba o Plan experimental de nasas para a captura de polbo (Octopus vulgaris) nas augas de competencia da Comunidade
71
Descarga, primeira venda e comercialización 1 •
DECRETO polo que se regulan as operacions de carga e descarga de buques pesqueiros nos portos transferidos a esta comunidade autonoma (DOG núm. 106, do 3 de xuño de 1986)
•
DECRETO sobre explotacion de naves para deposito e clasificacion de productos pesqueiros, lonxas, en zonas de servicio de portos da comunidade autonoma de Galicia (DOG núm. 121, do 24 de xuño de 1986)
•
DECRETO 420/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente en materia de rexistros de buques e de empresas alimentarias. (DOG núm. 13 do 20 de xaneiro de 1994. corrección de erros en DOG núm 36, do 22 de febreiro de 1994.
•
DECRETO 419/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre descarga, primeira venda e comercialización dos recursos mariños en fresco. (DOG núm. 13 do 20 de xaneiro de 1994)
•
CORRECCIÓN de erros.-Decreto 419/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre descarga, primeira venda e comercialización dos recursos mariños en fresco. (DOG núm 36, do 22 de febreiro de 1994)
•
ORDE do 7 de febreiro de 2008 pola que se crea e regula o uso da marca «pescadeRías, ¿de onde se non?».(DOG núm. 31, do 13 de febreiro de 2008) 72
Descarga, primeira venda e comercialización 2 •
•
•
DECRETO 101/2006, do 8 de xuño, de modificación do Decreto 419/1993, do 17 de decembro, polo que se refunde a normativa vixente sobre descarga, primeira venda e comercialización dos recursos mariños en fresco. (DOG núm 120, do 23 de xuño de 2006)
ORDE do 29 de agosto de 2008 pola que se aproba o Regulamento da denominación de orixe Mexillón de Galicia-Mejillón de Galicia e do seu consello regulador. (DOG núm. 171, do 4 de setembro de 2008) CORRECCIÓN de erros.-Orde do 29 de agosto de 2008 pola que se aproba o Regulamento da denominación de orixe Mexillón de Galicia-Mejillón de Galicia e do seu consello regulador.( DOG núm. 184, do 23 de setembro de 2008)
•
ORDE do 7 de febreiro de 2008 pola que se establece o sistema de transmisión de datos na fase de primeira venda da pesca fresca. (DOG núm. 40, do 26 de febreiro de 2008)
•
CORRECCIÓN de erros.-Orde do 7 de febreiro de 2008 pola que se establece o sistema de transmisión de datos na fase de primeira venda da pesca fresca. (DOG núm. 56, do 24 de marzo de 2008)
•
ORDE do 5 de xullo de 2011 pola que se estende aos produtores non membros da Organización de Produtores de Pesca Fresca do Porto de Vigo (OPPF-4) determinadas normas orientadas á mellora da comercialización do rapante procedente do Gran Sol. (DOG nº 134)
73
Descarga, primeira venda e comercialización 3 •
•
•
CORRECCIÓN de erros.-Orde do 7 de febreiro de 2008 pola que se establece o sistema de transmisión de datos na fase de primeira venda da pesca fresca.(DOG núm. 58, do 26 de marzo de 2008) ORDE do 9 de abril de 2008 pola que se establece o sistema de transmisión dos datos mensuais de produción de acuicultura.(DOG núm. 80, do 25 de abril de 2008) ORDE do 8 de febreiro de 2008 pola que se regula o control da descarga e do transporte dos produtos pesqueiros frescos ata a fase de primeira venda e o transporte de moluscos bivalvos, equinodermos, tunicados e gasterópodos mariños vivos. (DOG núm. 52)
•
•
•
ORDE do 10 de xuño de 2008 pola que se modifica a do 8 de febreiro pola que se regula o control da descarga e do transporte dos produtos pesqueiros frescos ata a fase de primeira venda e o transporte de moluscos bivalvos, equinodermos, tunicados e gasterópodos ORDE do 11 de decembro de 2008 pola que se modifica a Orde do 8 de febreiro de 2008, pola que se regula o control da descarga e do transporte dos produtos pesqueiros frescos ata a fase de primeira venda e o transporte de moluscos bivalvos, equinodermos ORDE do 2 de febreiro de 2010 pola que se modifica a Orde do 8 de febreiro de 2008 pola que se regula o control da descarga e do transporte dos produtos pesqueiros frescos ata a fase de primeira venda e o transporte de moluscos bivalvos, equinodermos
Descarga, primeira venda e comercialización 4 •
•
•
ORDE do 27 de maio de 2005 pola que se regula a descarga, transporte e primeira venda dos produtos pesqueiros e acuícolas dos que non sexa obrigada a súa primeira venda en lonxa, e se establece o procedemento para a autorización (DOG núm.105, do 2 de xuño
•
ORDE do 27 de outubro de 2006 pola que se modifica a do 27 de maio de 2005, pola que se regula a descarga, transporte e primeira venda dos produtos pesqueiros e acuícolas dos cales non sexa obrigada a súa primeira venda en lonxa
•
ORDE do 26 de decembro de 2006 pola que se estende aos produtores membros e non membros da Organización de Productores de Pesca de Palangre (OPP46) determinadas normas do Acordo do 25 de agosto de 2006 da devandita OPP, orientadas á mellora da sustentabilidade
•
ORDE do 3 de marzo de 2009 pola que se estenden aos produtores membros e non membros da Organización de Productores de Pesca Fresca Pescagalicia (OPP-31), da Organización de Productores Pesqueros de Lugo (OPP-07) e da Organización de Productores de Pesca
CORRECCIÓN de erros.-Orde do 27 de maio de 2005 pola que se regula a descarga, transporte e primeira venda dos produtos pesqueiros e acuícolas dos que non sexa obrigada a súa primeira venda en lonxa e se establece o procedemento para a autorización ORDE do 28 de xullo de 2005 pola que se modifica a do 27 de maio de 2005, pola que se regula a descarga, transporte e primeira venda dos produtos pesqueiros e acuícolas dos que non sexa obrigada a súa primeira venda en lonxa
75
Permisos de explotación pesca marítima de lecer •DECRETO 211/1999, do 17 de xuño, polo que se regula a pesca marítima de recreo. (DOG núm. 139, do 21 de xullo1999) •DECRETO 282/2002, do 6 de setembro, polo que se establece o réxime xurídico das licencias que habilitan para o exercicio da pesca nas augas de competencia da Comunidade Autónoma de Galicia.(DOG núm. 192, do 4 de outubro 2002)
•CORRECCIÓN de erros.-Decreto 282/2002, do 6 de setembro, polo que se establece o réxime xurídico das licencias que habilitan para o exercicio da pesca nas augas de competencia da Comunidade Autónoma de Galicia.(DOG núm 226, do 22 de novembro de 2002) •ORDE do 17 de setembro de 2009 pola que se desenvolve o Decreto 211/1999, do 17 de xuño, polo que se regula a pesca marítima de recreo. (DOG nº 188, do 24 de setembro 2009)
76
Formación marítimo pesqueira 1 Titularidade autonómica •
•
•
ORDE do 8 de xuño de 1998 pola que se establece o procedemento para a obtención das tarxetas de identidade profesional náutico-pesquera e os seus modelos. (DOG 23/06/1998) CORRECCION DE ERROS. Orde do 8 de xuño de 1998 pola que se establece o procedemento para a obtención das tarxetas de identidade profesional náutico-pesqueira. (DOG 23/07/1998) ORDE do 7 de marzo de 2000 pola que se modifica a do 8 de xuño de 1998, pola que se establece o procedemento para a obtención das tarxetas de identidade profesional náutico-pesqueria e os seus modelos. (DOG 20/03/2000)
•
•
•
ORDE do 8 de marzo de 2012 pola que se modifica a orde do 8 de xuño de 1998, pola que se establece o procedemento para a obtención das tarxetas de identidade profesional náutico-pesqueira e os seus modelos (DOG núm 61 do 28/03/2012) ORDE do 31 de xullo de 2014 pola que se establecen as bases e se regula o procedemento para a obtención das titulacións de mariñeiro/a pescador/a, patrón/ patroa local de pesca e patrón/patroa costeiro/a polivalente na Comunidade Autónoma de Galicia (DOG) CORRECCIÓN DE ERROS. Orde do 31 de xullo de 2014 pola que se establecen as bases e se regula o procedemento para a obtención das titulacións de mariñeiro/a pescador/a, patrón/patroa local de pesca e patrón/patroa costeiro/a polivalente na Comunidade 77
Formación marítimo pesqueira 2 Titularidade estatal • ORDEN de 22 de diciembre de 1995, por la que se derogan determinadas normas reguladoras de actividades subacuáticas (BOE 2/01/1996) • ORDEN de 14 de octubre de 1997, por la que se aprueban las normas de seguridad para el ejercicio de actividades subacuáticas (boe 2/11/1997)
78
NOVO MODELO PESQUEIRO E OPORTUNIDADES LABORAIS Imos cara un modelo pesqueiro sostible que impulse social e económicamente mercados locais.
• •
•
•
Mellora da calidade medioambiental da acuicultura. Mellora da información e información dos consumidor@s: sobre calidade, sostenibilidade, produtos de proximidade, etc.. Investigación de explotación de novas especies, novas formas de comercialización, novos segmentos de mercado. Control da contaminación no litoral, cumprindo a normativa en materia de augas residuais.
• •
•
•
Rentabilizar as explotacións da pesca artesanal recuperando recursos do litoral. Incremento do desenvolvemento de actividades turísticas, de formación e ocio ligado á pesca artesanal. Ampliar zonas de reserva marina (clave para recuperar biomasa e desenvolvemento de actividades turísticas marinas). Sostenibilidade da pesca de altura nos ámbitos de certificacións, Responsabilidade social corporativa das empresas e transparencia. 79
Oportunidades socioeconómicas • •
• • •
• •
Actividades de I+D+I no sector marítimo, investigación oceanográfica. Acuicultura, cría ou cultivo de organismos acuáticos, servizo de estudos da forma de cultivo e engorde, cría, dietas e patróns alimenticios, patoloxías, consecuencias no entorno… O mar coma unha fonte potencial de novas especies e moléculas con propiedades terapéuticas, cosméticas… Novas fontes de enerxía, novos alimentos e modelos para a descontaminación medioambiental o biorremediación. Investigación producción e comercialización de novos produtos, saborizantes, colorantes, fármacos, biomateriais, estruturas biodegradables… Actividades de algoloxía, ficoloxía. Aplicacións prácticas como biosensores… 80
Retos A comercialización: •
• A venda de peixe e marisco de Cambados como marca.
•
tallas). •
Peixe e marisco de calidade extra.
•
Venda de peixe e marisco de frescura máxima (menos de 24h).
•
fidelización constante ao cliente. •
Venda de peixe e marisco de pesca artesanal e sostible (respeto de vedas e
Atención profesionalizada, persoalizada e
Reducción dos costes de intermediarios coa venda directa ao consumidor final.
•
Networking e creación de imaxe de marca de produtos e servizos.
•
Mellora e incremento do márketing on line.
•
Exploración
de
novos
segmentos
de
mercado. Venda de peixe e marisco có valor extra da
información (historia, orixe, beneficios, recetario…).
•
Outsourcing:
traballo en rede, valores
compartidos,
usos
das
tecnoloxías,
flexibilidade e adaptabilidade para competir. 81
retos Turismo mariñeiro Cultura e patrimonio
Estudo e investigación
Estratexia comunicación
Modelo sostenibilidade
Economía colaborativa
Ponencias, charlas, congresos, obradoiros
Análise e diagnose, estratexia desenvolvemento turismo medioambiental, capacitación medioambiental
Estratexia dixital, branding e marketing online
Modelo RSC, formación en turismo mariñeiro, busca e desenvolvemento de liñas de financiación, estándares e calidade turismo mariñeiro
Integración e colaboración de profesións diversas vinculadas. Potenciación doutros sectores a través de redes: mediambiente, gastronomía, patrimonio cultural, etc…
82
83