14
Διεθνή
Ξεκίνημα
τεύχος 472 - 3 -17 Μάη 2018
Φαρμακευτικά απόβλητα: άλλη μια αόρατη απειλή για τη φύση και την υγεία
Ηλέκτρα Κλείτσα
Τον τελευταίο καιρό γίνεται συχνά λόγος για το βρώμικο ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών σε σχέση με τις εξωφρενικές τιμές ορισμένων φαρμάκων, αλλά και με το είδος της έρευνας που γίνεται (ή δεν γίνεται) από μέρους τους, ανάλογα με το αν μπορεί να αποφέρει κέρδη ή όχι. Από την πρόσφατη έρευνα της Goldman Sachs[1], με βάση την οποία είναι οικονομικά ασύμφορο να θεραπεύονται οριστικά οι ασθένειες, μέχρι τις τεράστιες ανατιμήσεις σε φάρμακα που θεραπεύουν τον καρκίνο[2] ή το AIDS[3], αλλά και σκάνδαλα τύπου Novartis[4], είναι προφανές ότι οι φαρμακευτικές δεν δουλεύουν για το συμφέρον της κοινωνίας και των ασθενών, αλλά αποκλειστικά και μόνο για την τσέπη τους. Φαρμακευτικά απόβλητα
Σύμφωνα όμως με πρόσφατη δημοσίευση της εφημερίδας «The Guardian»[5], φαίνεται πως υπάρχει ένας ακόμη τομέας στον οποίο ο ρόλος των πολυεθνικών του φαρμάκου είναι στην κυριολεξία βρώμικος. Σε ολόκληρο τον κόσμο, ποτάμια και λίμνες δεν επιβαρύνονται περιβαλλοντικά μόνο από την «παραδοσιακή» πλέον ρύπανση (βιομηχανικά απόβλητα, εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων, κλπ) αλλά και με φαρμακευτικά απόβλητα που καταλήγουν σε αυτά μετά τη χρήση τους από ανθρώπους ή από κτηνοτροφικές μονάδες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αν η σημερινή αυξητική τάση συνεχιστεί, οι ποσότητες φαρμακευτικών αποβλήτων που καταλήγουν στους υδροφορείς μπορεί να αυξηθούν πάνω από 60% πριν το 2050. Τα είδη των φαρμάκων που βρίσκονται σήμερα σε επικίνδυνα επίπεδα στη φύση ποικίλουν: αναλγητικά, αντιβιοτικά, ορμόνες, ψυχιατρικά φάρμακα και πολλά άλλα, καταλήγουν σε μεγάλες ποσότητες σε λίμνες και ποτάμια, απειλώντας τα οικοσυστήματα, την υδρόβια και την αμφίβια ζωή. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα, ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι μεγάλες συγκεντρώσεις ορμονών στα οικοσυστήματα οδηγούν ακόμη και σε αλλαγή φύλου σε ψάρια και αμφίβια ζώα. Ψάρια που… αλλάζουν φύλο
Για παράδειγμα, ο καθηγητής Charles Tyler, μετά από πολύχρονη έρευνα στους πληθυσμούς ψαριών στα ποτάμια της Βρετανίας[6], κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε κάποια από αυτά, το σύνολο του αρσενικού πληθυσμού τσιρονιών (Rutilus rutilus) έχει θηλυκοποιηθεί. Μάλιστα, ο Tyler συμπληρώνει ότι πέρα από τη διαδικασία εκθήλυνσης των αρσενικών ψαριών, έχουν αρχίσει να παρατηρούνται και άλλες αλλαγές στη φυσιολογία τους, εξαιτίας της έκθεσής τους σε χημικά και φαρμακευτικά απόβλητα. 2.400 τόνοι διπλοφενάκης
Για να επιστρέψουμε όμως στην έρευνα του Guardian, ένα από τα παραδείγματα που παρουσιάζει, είναι η περίπτωση της διπλοφενάκης, μιας αντιφλεγμονώδους ουσίας που όμως έχει παρενέργεια την αύξηση των κινδύνων για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια[7]. Πάνω από 10.000 χιλιόμετρα ποταμών στον κόσμο έχουν μεγαλύτερες από το επιτρεπτό ευρωπαϊκό όριο (100 νανογραμμάρια ανά λίτρο) συγκεντρώσεις της συγκεκριμένης ουσίας. Η χρήση της διπλοφενάκης από ασθενείς, αγγίζει τους 2.400 τόνους το χρόνο. Αρκετοί από αυτούς καταλήγουν στα ανθρώπινα απόβλητα, και μόνο το 7% καταλήγει σε μονάδες
Ισπανία: Μαζικές διαδηλώσεις μετά τη δικαστική απόφαση – χάδι για την «αγέλη» βιαστών
Νατάσσα Αργυράκη
επεξεργασίας λυμάτων. Ένα άλλο 20% απορροφάται από το περιβάλλον, ενώ το υπόλοιπο καταλήγει στους ωκεανούς, μέσω αποχετευτικών συστημάτων, ή την απόρριψη λυμάτων. Σύμφωνα με την καθηγήτρια του ολλανδικού πανεπιστημίου του Wageningen, Μαρίνα Στροκάλ, μέχρι το 2000 περίπου το 50% των ποταμών της γης είχε υποστεί ρύπανση από φαρμακευτικά απόβλητα, ενώ μέχρι το 2010 η κατάσταση αυτή έφτασε να αφορά το σύνολο των ποταμών του πλανήτη. Την ίδια ώρα, τα αντιβιοτικά που καταλήγουν στους υδροφορείς κάνουν ανθεκτικότερα μια σειρά από βακτήρια, σύμφωνα με έρευνες επιστημόνων του ΟΗΕ που έγιναν τον περασμένο Δεκέμβρη. Το περιβάλλον «δεν είναι προτεραιότητα»…
Και ενώ τα φάρμακα που παράγονται και καταναλώνονται θα μπορούσαν σύμφωνα με παλιότερη ημερίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος[8] να παρασκευάζονται με τρόπο που να προκαλεί πολύ μικρότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, «…η εισαγωγή των εν λόγω διαδικασιών και φαρμακευτικών προϊόντων δεν αποτελεί επί του παρόντος υψηλή προτεραιότητα για τη φαρμακευτική βιομηχανία…». Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά μελέτες έχουν καταλήξει στην παραγωγή φαρμακων[9] που αποτελούνται από συστατικά που διασπώνται εύκολα και γρήγορα, προκαλώντας ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Κάποια τέτοια φάρμακα απευθύνονται σε ασθενείς με κάποια είδη καρκίνου, επιληψία, κ.α. Αντίστοιχα φιλικά προς το περιβάλλον είναι μια σειρά από «βιολογικά» εμβόλια, ινσουλίνη, κλπ. Η σημερινή πρόοδος της επιστήμης, επιτρέπει την επέκταση των σχετικών ερευνών σε ένα ευρύ φάσμα της παραγωγής φαρμάκων, αλλά όπως λέει Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, η συγκεκριμένη επιλογή «δεν αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για τη φαρμακευτική βιομηχανία»!
Αγανάκτηση και μαζικές διαδηλώσεις σε δεκάδες ισπανικές πόλεις προκάλεσε η δικαστική απόφαση για υπόθεση ομαδικού βιασμού μίας 18χρονης στο γνωστό φεστιβάλ της Παμπλόνα Σαν Φερμίν το 2016. Πέντε άνδρες από την Σεβίλλη είχαν παρασύρει μία 18χρονη σε ένα υπόγειο και την εξανάγκασαν σε διαδοχικές σεξουαλικές επαφές, τις οποίες μαγνητοσκόπησαν. Να θυμίσουμε πως τον περασμένο Νοέμβρη το δικαστήριο έκανε δεκτά ως αποδεικτικό μέσο τα στοιχεία που συνέλλεξε ιδιωτικός ντετέκτιβ ο οποίος παρακολούθησε για καιρό το θύμα του βιασμού[1]. Ο ντετέκτιβ προσελήφθη από την πλευρά των κατηγορουμένων και ακολουθούσε την κοπέλα τόσο στις εξόδους της, όσο και διαδικτυακά προκειμένου να αποδείξει πως συνέχιζε κανονικά τη ζωή της και επομένως δεν μπορούσε να ήταν θύμα βιασμού! Τελικά τα στοιχεία δεν έγιναν δεκτά στο δικαστήριο κυρίως λόγω της έντονης πίεσης από τις μαζικές διαμαρτυρίες σε πολλές πόλεις της Ισπανίας.
________________________
[1] xekinima.org: «Συμφέρει οικονομικά να θεραπεύονται οι ασθένειες; Η Goldman Sachs απαντάει όχι!» [2] xekinima.org: «ΗΠΑ: Αντικαρκινικό φάρμακο 1.400% ακριβότερο σε 4 χρόνια!» [3] xekinima.org: «Με αφορμή την καταδίκη Μ. Σκρέλι: μια δικαιοσύνη για γέλια και για κλάματα» [4] xekinima.org: «Novartis: η μαφία των ουσιών, οι «κουκούλες» και ο πανικός στα κυριλέ γραφεία» [5] theguardian.com: «Drug waste clogs rivers around the world, scientists say» [6] independent.co.uk: «Male fish mutating into females because of waste chemicals, expert warns» [7] eof.gr: «Φαρμακοεπαγρύπνηση» [8] in.gr: «Φάρμακα στο περιβάλλον: Αποτελέσματα ημερίδας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος» [9] slate.com: «The Little Green Pill» [10] xekinima.org: «Συμφέρει οικονομικά να θεραπεύονται οι ασθένειες; Η Goldman Sachs απαντάει όχι!»
«Δεν αντέδρασε, άρα δε βιάστηκε»
Στο βίντεο η κοπέλα, που είναι μεθυσμένη, οδηγείται χωρίς να αντιδρά στο σημείο της επίθεσης. Η αστυνομία στην αναφορά της λέει ότι η κοπέλα υπήρξε παθητική σε όσα συνέβησαν ενώ η ίδια είχε καταθέσει ότι βρισκόταν σε κατάσταση σοκ και δεν μπορούσε να αντιδράσει. Μόλις κατήγγειλε βέβαια το περιστατικό και πέρασε από ιατροδικαστική εξέταση, οι γιατροί διαπίστωσαν το βιασμό της, αλλά αυτό δε φάνηκε να είναι αρκετό για τους δικαστές. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, όχι μόνο στην Ισπανία, αλλά σε μια σειρά χώρες, το θύμα ενός βιασμού να θεωρείται ότι «συναίνεσε» στην κακοποίησή του, αν δεν μπορεί να αποδείξει ότι αντιστάθηκε. Σε μια σειρά περιπτώσεις, αν το θύμα δεν έχει πάνω του σημάδια πάλης ή σοβαρούς τραυματισμούς, αν πει στο δικαστήριο ότι ήταν σε κατάσταση σοκ, ή φοβήθηκε να αντιδράσει, ακόμη κι αν ήταν αναίσθητη, θεωρείται ότι δε βιάστηκε.
Στις 10 Μάη, το Sindicato de Estudiantes (Ένωση Μαθητών και Σπουδαστών) καλεί σε πανεκπαιδευτική απεργία για το θέμα με κεντρικό σύνθημα: «Δεν είναι κακοποίηση, είναι βιασμός»
…αλλά ούτε και η θεραπεία των ασθενών
Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι στις προτεραιότητες τους. Όπως δεν είναι στις προτεραιότητές της η θεραπεία των ασθενειών, αν αυτή δεν αποφέρει μεγάλα κέρδη – όπως έδειξαν, για μια ακόμη φορά τα συμπεράσματα της Goldman Sachs[10]. Όπως συνολικά, η υγεία και η ζωή των ανθρώπων και των υπόλοιπων έμβιων όντων του πλανήτη δεν ήταν ποτέ προτεραιότητα του συστήματος του κέρδους. Η πιο πάνω είδηση, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ακόμη υπενθύμιση για το ποιοι και πώς παίζουν με το περιβάλλον και τη ζωή μας.
η ποινή είναι ελαφρύτερη.
Η «αγέλη»
Η ομάδα των αντρών έγινε γνωστή σαν «Αγέλη» (La Manada) γιατί οι πέντε άντρες, αφού βιντεοσκόπησαν τον ομαδικό βιασμό τον ανέβασαν στη διαδικτυακή ομάδα «Αγέλη», στην οποία δημοσιεύεται παρόμοιο υλικό. Το δικαστήριο της Παμπλόνα καταδίκασε τους πέντε σε 9ετή φυλάκιση κρίνοντάς τους ενόχους για «σεξουαλική κακοποίηση» και όχι για βιασμό! Επομένως, τα ισπανικά δικαστήρια κρίνουν πως μπορεί κανείς να βιάσει, να μαγνητοσκοπήσει το βιασμό, να τον διαδώσει ιντερνετικά, να βασανίσει σωματικά και ψυχολογικά μια γυναίκα και να μην καταδικαστεί γι’ αυτό! Στο ισπανικό δίκαιο, ο βιασμός (που επισύρει ποινή έως και 26 χρόνια κάθειρξης) διαχωρίζεται από την παρενόχληση, στην οποία δεν αποδίδονται τα χαρακτηριστικά της βίας και της προσβολής και
«Εγώ σε πιστεύω»
Τα συνθήματα «Yo sí te creo» (εγώ σε πιστεύω) και «Nosotras somos la manada» (εμείς είμαστε η αγέλη) έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τους δρόμους σε δεκάδες πόλεις της Ισπανίας, ενώ πολλές ακόμα διαμαρτυρίες διοργανώνονται και τις επόμενες μέρες. Δεν πρόκειται για μια μεμονωμένη υπόθεση ελάφρυνσης ποινής κάποιων βιαστών. Πρόκειται για μια γενικευμένη κατάσταση που ενοχοποιεί το θύμα του βιασμού και όχι το θύτη, που κάνει το έγκλημα του βιασμού να μένει σχεδόν πάντα ατιμώρητο. Φωνάζουμε και εμείς, μαζί με τις Ισπανίδες, τις Ιρλανδές, αλλά και μαζί με τις γυναίκες και τους άνδρες σε όλο τον κόσμο που μάχονται ενάντια στον σεξισμό: Αρκετά πια με τη βία απέναντι στις γυναίκες! Αρκετά πια με την πατριαρχία και τον καπιταλισμό!