wykorzystują swoją władzę w Waszyngtonie do tego, by pogrzebać głos zwykłych Amerykanów.” Wkrótce potem zapowiedział przygotowanie ustawy, która pomoże obejść ten werdykt. Ponadto zdarza się nieraz, że politycy podejmują decyzje nie w interesie obywateli, lecz w interesie swoich partii politycznych, a w wielu państwach powszechna jest zwykła korupcja, czyli dawanie prezentów lub pieniędzy w zamian za podjęcie takiej, a nie innej decyzji. Zaangażowanie w podejmowanie decyzji bezpośrednio mieszkańców danego kraju lub regionu pomaga uniknąć tych problemów. Nie chodzi tu jednak o demokrację całkowicie bezpośrednią, lecz o demokrację partycypacyjną, w której funkcjonują zarówno wybierani przedstawiciele, jak i zapewniona jest możliwość podejmowania decyzji w sposób bezpośredni, zarówno na poziomie lokalnym, jak i na poziomie całego kraju. Istotne jest także, by decyzje podejmować świadomie, po dogłębnym zapoznaniu się z tematem i po udziale w publicznej dyskusji, w której przedstawiane są argumenty za i przeciw. Chodzi więc o demokrację deliberacyjną. Do tego, by demokracja mogła sprawnie funkcjonować w praktyce, przydatna jest także decentralizacja, czyli przeniesienie większości decyzji bliżej ludzi, na poziom gminy lub województwa, a ponadto ustalanie wydatków z budżetów miast i gmin wiejskich przez mieszkańców (budżet obywatelski) i dobry mechanizm konsultacji społecznych. Globalne wyzwania Suwerenność żywnościowa jest dziś pilnie potrzebna nie tylko dlatego, że na świecie wiele osób cierpi głód, lecz także dlatego, że przed rolnictwem i gospodarką stoją w obecnym wieku liczne wyzwania, które mogą sytuację jeszcze pogorszyć. Najbliższe wyzwania to zmniejszanie się dostaw ropy i kolejny kryzys finansowy. Wyczerpywanie się zasobów ropy nie jest kwestią odległej przyszłości, to nie jest coś, co może wydarzyć się za 50 lat. Choć wydobycie ropy
26