na wschodzie do środkowej Odry, stając się bezpośrednim sąsiadem państwa Mieszkowego. Po pierwsze jednak: owo bezpośrednie sąsiedztwo ograniczało się jeszcze przez długi czas do niewielkiego odcinka środkowej Odry; po wtóre zaś: długo jeszcze obszar sąsiadujący z Polską od zachodu, choćby bardziej lub mniej ściśle należący w sensie politycznym do Niemiec, za mieszkały był w ogromnej większości nie przez Niemców, lecz przez Słowian. Co to byli za Słowianie, którzy niegdyś, we wcześniejszym średniowieczu, u progu państwowości polskiej, sąsiadowali od zachodu z Polakami, plemionami polskimi, obszarami rządzonymi przez pierwszych Piastów? Obszar zamieszkały przez Słowian, S ł o w i a ń s z c z y z n a, był we wczesnym średniowieczu znacznie większy niż obecnie2. Nie będziemy tutaj, nie wymaga bowiem tego temat, szerzej rozwodzili się nad niezwykle skomplikowaną i ciągle wielce dyskusyjną kwestią p o c h o d z e n i a (etnogenezy) Słowian i nad ich najdawniejszymi dziejami. Wspomnimy jedynie, że pochodzenie Słowian, bądź co bądź jednej z najważniejszych w czasach historycznych i obecnie grup językowo-etnicznych w Europie, nadal pozostaje wielką zagadką i mimo 2
Nie licząc tych faz ekspansji Słowian wschodnich, które przypadły na czasy późniejsze, także nowożytne, wraz z ekspansją Moskwy, a później Rosji, w głąb Eurazji. 6