Do tego etapu pragnie właśnie nawiązać niniejsza książka. Pragnie pomóc w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, w jakich obszarach dziecko wykazuje się umiejętnościami odpowiadającymi jego wiekowi, jak znaleźć pomysły na ukierunkowane wspieranie dziecka i jak może wyglądać ów proces stymulowania rozwoju.
2. Struktura programu Do określenia poziomu rozwoju dziecka i jego umiejętności w określonych obszarach służy test rozwoju. Po dokonaniu oceny uwidaczniają się dysfunkcje w poszczególnych obszarach umiejętności, a na podstawie profilu rozwoju wyraźnie widać również obszary wysoko rozwiniętych kompetencji. Zaproponowany w niniejszej książce test obejmuje kompleksowo pięć obszarów funkcjonalnych: A: Samoobsługa i rozwój społeczny. B: Motoryka mała. C: Motoryka duża. D: Mowa. E: Myślenie i postrzeganie zmysłowe. Poszczególne umiejętności rozmieszczone są według stopnia trudności w tabeli obejmującej wiek dziecka od 3. miesiąca do 5. roku życia. Zadania, których poprawne wykonanie kontroluje test rozwoju, można jednak również postrzegać jako cele, do których można dążyć, gdy dziecko nie opanowało jeszcze danej umiejętności. Metodologię opisują programy interwencji wczesnodziecięcej. Są one uszeregowane w tej samej kolejności co zadania w teście, arkusz testu można więc wykorzystać w celu zyskania lepszej orientacji w opisywanych zadaniach.
3. Nasze założenia Każde dziecko jest wyjątkowe. Przychodzi na świat z określonym podstawowym wyposażeniem, z możliwościami rozwojowymi, ale również z ograniczeniami. Otoczenie decyduje, czy możliwości te są odkrywane, czy pozostają w uśpieniu. Sprowadzanie efektów rozwoju dziecka wyłącznie do owych dwóch czynników (predyspozycje i otoczenie) byłoby jednak zbyt daleko idącym uproszczeniem. Samo dziecko przejmuje aktywną rolę „współautora swego rozwoju”, wybiera, jakie bodźce z otoczenia są dla niego istotne, co będzie zgłębiało, a co odrzuci. Pozostaje wprawdzie zależne od interakcji z otoczeniem, z ludźmi, przedmiotami i z rozgrywającymi się w otoczeniu sytuacjami, ale owe zwrotne relacje nie determinują tego, co dzieje się w dziecku i do jakich zmian dochodzi w jego osobowości. Zaprezentowane etapy nauki umiejętności leżące u podstaw programów należy traktować poglądowo, jako odnoszące się do potencjalnych możliwości rozwoju, pozyskane na podstawie obserwacji wielu dzieci. Nie wyodrębniono ich na podstawie 12