GT20

Специјализирано списание за градежништво и транспорт • Излегува четири пати годишно

Година V • Број 20

Hitachi EX5600 • CAT • Liebherr R9350 Electric Volvo P8820C • Metso “In-pit” • Wurth • Makita Force • усјепор • Platin • Schmitz Cargobull Ford Cargo 8x4 Damper • Mitsubishi L200

СОДРЖИНА Претставуваме: Од уреднички агол........................................................................................3 Hitachi EX5600-6 Excavator .........................................................................4 Cat® 826K............................................................................................................8 Liebherr R9350 Electric..............................................................................12

Издавач: КУКОМ дооел - Скопје

Volvo P8820C...................................................................................................16 Hyundai HL730-9A ..........................................................................................19 Metso – “In-pit” инсталации.......................................................................23

Главен и одговорен уредник: Благоја Дрнков Графички уредник: Филип Даскаловски Постојани соработници: Агрон Сулејман, Зоран Коцев, Сашо Наумовски, Андријан Трипунов Маркетинг: Благоја Дрнков, Наташа Спасовска Адреса на редакцијата: „Коста Шахов“ 6-1/1 1000 Скопје

Komatsu PC88MR-8..........................................................................................27 Anhui Heli, Електрични вилушкари.......................................................30

Занимливости, вести...

Würth: АВТО И КАРГО СИЈАЛИЦИ...............................................................33 Makita - Нови алати и прибор...................................................................36 Бетонирање во зимски услови...............................................................39 Force - професионален рачен алат......................................................42 усјепор..............................................................................................................44 PAKELO................................................................................................................48 Акумулатори Platin......................................................................................50 ЛИЗИНГ И КРЕДИТ..............................................................................................53

Сите права задржани. Ниту еден дел, текст или фотографија не смее да се репродуцира или дистрибуира на било кој начин или на било кој јазик, без претходна согласност од редакцијата на Г и Т. Г и Т е тромесечна ревија.

Trанспорт Schmitz Cargobull S.CS GENIOS................................................................56 Ford Cargo 4136D 8x4 Damper...................................................................59 Van Hool EX......................................................................................................62 Hyundai H350....................................................................................................65 Mitsubishi L200...............................................................................................68

www.g-t.com.mk

02 3223 531 2

Година 5 • Квартал 4

Од уреднички агол Енергија!?

1. Во минатиот број на “GT” се осврнавме на сос­­­тојбата на патната инфра­структура како пре­ д­ услов за развој на домашната економија но и како компаративна предност со соседите за привлекување на стран­ски вложувања. Во овој број ќе напаравиме обид за согледување на домашните енергетски ресурси како и за прис­ тап до оддржливи изво­ ри на енергија како дел од државната стратегија за развој на земјата. Вистината дека во Македонија немаме природни ресурси, за жал, ја знаеме сите. Ние сме силно зависни од увозот на енергенси. Големите нации, под разни претексти, за долгорочно решавање на снабдувањето со енергија, водат војни. И тоа на сите страни од светот. Ние тоа не можеме да го правиме туку, за да можеме воопшто да фунцкионираме, мора да се приклониме кон некоја од можните реални опции. Единственото решение во тој правец е приклучува­ ње на големите транс-континентални енергетски сис­теми за пренос. Е сега, од тука натаму се е во доменот на политиката. Најилустративен пример за тоа е гасоводот “Јужен поток“. Ако политичкото вод­ ство на државата реши да се приклучиме, ќе си направиме проблем со Еуро-Атлантските интегра­ ции. Ако не се приклучиме ќе немаме обезбедено долгорочен доток на еден од најефтините енер­ генси. И во двата случаи нема да може да се извлечеме без последици. Сепак се работи за енер­ гија, без која едноставно не се може. Мане­варскиот простор на надлежните е прилично стеснет а алтернативите повторно се поврзани за политичко приклонување кон исток или запад. Секако дека постојат и други извори на енергија, но ... повторно условите се диктираат од глобалната геополитика на која ние, и покрај нашата добра волја, не можеме да влијаеме. Поразително звучи ама фактите се тие – никој за прераспределба на

енергијата (и нејзината цена) нас не не прашува. Ние сме осудени да живееме со последиците а мудроста се состои во дадените услови да се извлече мак­ симален бенефит за државата.

2. Светската Банка и Европската банка за обнова и развој, секоја одделно на Република Македонија и одобрија кредити под исклучително поволни усло­ви, пари строго наменети за инфраструктурни проекти. Додека Светска банка се грижи за нашите нацио­ нални и локални патишта, европјците од ЕБОР, кредитот од 305 милиони евра го одобруваат за изградба на втора фаза на железничката пруга кон Бугарија, и повторно, за изградба на нашите на­цио­ нални патишта. Ова се убави вести за нашите гра­ дежници на кои им се отвара нов фронт за работа но и за нашите транспортери кои потоа долгорочно ќе ги користат изградените транспортни линии. Сите знаеме, ама еве не е на одмет уште еднаш да повториме, изградбата на инфраструктурни објекти претставува инвестиција во иднината. Со заокруже­ на инфраструктура шансите за развој на економи­ јата повеќекратно се зголемуваат, а да не заборави­ ме дека и самата изградба во значајна мера ги придвижува економските текови. Само мудро и домаќински да ги искористиме средствата, резул­т­ атите, докажано, доаѓаат како нормален след на инфраструктурните инвестиции.

3. По вообичаената пактика, третиот дел од увод­ никот го посветуваме на темите кои Ви ги нудиме во овој број. Огромниот eлектричeн багер на Liebherr, мини ровокопачот на Komatsu, финишерот на Volvo, натоварувачот на Hyundai,... потоа редовните руб­ри­ ки на Wurth, NGH Modrića маслата, Усјепор,... Од транспортниот програм, покрај останатото, во овој број ќе се осврнеме на автобусот од високата класа Van Hool CX45 кој се произведува кај нас а се извезува на најразвиенит светски пазари

Ви посакувам пријатно читање Главен уредник Благоја Дрнков Година 5 • Квартал 4

3

Hitachi EX5600-6 Excavator

Багер - гигант Кога еден натоварувач има капацитет на лопатата од 29 кубни метри и кога неговата оперативна тежина изнесува 533 илјади килограми, тогаш станува јасно дека говориме за вистински џин од багер.

4

Година 5 • Квартал 4

Hitachi сака да се докажува во областа на екстремно тешките и капацитетни работни ма­ шини. Доволно е да се погледнат димензиите на багерот EX5600-6 па да стане јасно дека физички ситните јапонски инженери сакат да конструираат машини со екстремно високи капацитети. Како илустрација на димензиите нека послужи начинот и бројот на скалила кои му се потребни на операторот за да се искачи до своето работно место. Згора на сé, багерот натоварувач - EX5600-6 може да функционира со лопата или со натоварувачка корпа – е кон­ струиран да работи 24/7. Всушност един­ ствениот ограничувачки фактор за неговата екплоатациска ефикасност е останатиот ма­ шински парк кој треба да е димензиониран адек­ватно на неговиот капацитет. Да не за­бо­ равиме и на огромниот “апетит“ на нато­ва­ру­ вачот, неговата корпа само во еден циклус може да понесе материјал од 34 метри кубни! Механика Кога говориме за багерот Hitachi EX5600-6 во прв план избиваат бројките. А тие говорат де­ка за погон и покренување на сите хидрау­лич­ни системи, се употребени два дизел мо­тора ­со по 1.500 КС, односно вкупно 3.000 КС (со зборови: три илјади коњски сили) се за­должени да го опслужуваат ова железно брдо кое во оперативна состојба тежи 533 тони (во случај на монтирана натоварна лопата) или пак 537 тони кога на него е монтирана корпа. Мо­торот (односно моторите) е позајмен од Cummins има работен волумен од 50 литри (!) а горивото го црпи од резервоар со капацитет од 11.300 литри. Добро, контролната елек­тро­ника преку оптимизација на системите, ќе се погрижи таа количина на гориво да се користи и домаќин­ ски, и ефикасно. Најголемиот дел од силината е ангажирана за покренување на 1 ­ 2-те хидра­у­ лични пумпи со променлив во­лу­мен, кои ра­бо­ тат под максимален притисок од 29.4 MPa. Осум од нив имаат капацитет од 375, додека 4 се со проток од 425 литри во минута. За изработка на носечката структура се ко­

ристени копјутерски симулации, со што е ово­ зможено оптимизирање на носечките делови и зајакнување на сите точки кои трпат екстремни оптеретувања. Бидејќи говориме за гигантски капацитети не­ ка го завршиме овој дел со димензиите: дол­ жина 12.6 m – широчина 10.08 m – височина 8.6 м. Колку да се знае за што говориме.

Работен амбиент Спротивно на надворешниот груб изглед, ка­ бината е конструирана со многу внимание кон операторот. Заштитата од груби удари исто како и заштитата од бучава се изведени на повеќе нивоа. Тој факт заедно со автоматскиот лизгачки кокпит овозможуваат одлично прила­ годување за максимална видливост при спе­ цифични работни услови, а сите заедно прет­ ставуваат основа за зголемена продуктивност и ефикасност на операторот. Командите се поставени идентично како и кај останатите багери на Hitachi што значи дека Година 5 • Квартал 4

5

двата електрични “џојстика“ се на своите при­ родни позиции со таа разлика што на големиот 10.5 инчен дисплеј може да се отчитат сите релевантни податоци на машината. Поста­ ве­ ните камери ги покриваат сите тешко видливи позиции а многубројните сензори ќе се по­гри­ жат за благовремено алармирање на евен­ту­ алните неправилности. Ефикасното одржување на температурата и неколкукратното филтрирање на воздухот кој на­влегува во кабината претставуваат квалите­ ти кои во оваа класа се одамна поставени на ниво на стандардна опрема. Капацитети и одржување Кога се говори за работни машини од овој калибар, квалитетното одржување е едно од главните поглавја. Најпрвин цел еден систем од сензори е задолжен за пратење на сите релевантни параметри. Податоците добиени од нив и анализирани од посебни комјутери најпрвин може да се отчитат на големиот дис­

6

Година 5 • Квартал 4

плеј во кабината а за потребите на механича­ ри­ те сите тие податоци се меморираат во посебна единица. Најблиско објаснување на системот е функционирањето по принцип сличен како “црните кутии“ кај авионите. За потребите на визуелна инспекција сите ин­ дикаторски точки се логично сме­стени и гру­ пирани на достапно место. Важно е да се на­ по­мене дека главните филтри за воз­дух имаат

посебен систем за самопрочисту­вање. Во принцип, Hitachi EX5600-6 е конструиран со минимални барања за интервенции како би се овозможило машината да работи непре­ки­ нато во текот на работната недела. Иако делува застрашувачки, поголемиот дел од обврските се отстапени на контролните системи. Ако се осврнеме на капацитети би ни требало двојно поголем простор од овој кој ни е даден на раполагање. Можеме да напомнеме дека машината има ротациска брзина од 3,3 вртења во минута и дека може да се движи со брзина од 2.3 км/ч. Признаваме одлични перфор­ман­ си за “челич­на коцка“ со апроксимативни ди­ мензии од (10x10x10) m. Адекватност за нашиот пазар Ангажирање на натоварувачки багери од типот на Hitachi EX5600-6 подразбира потреба од извршување на обемна работа на површински копови или секаде каде што е потребно по­ме­ стување на големи количини на теренски ма­те­ ријал. Ако земеме предвид дека веќе е започ­ ната изградбата на автопатски делници а во

блиска иднина ќе започне и изградба на по­го­ лемите националните патишта, потребата ­ од ангажман на капацитетен багер-натоварувач ста­нува неопходност. Секогаш како констант­ на потреба од машини со високи перформан­ си се и површинските рударски копови како и ­ изградбата на големи инфраструктурни об­ јекти.

Година 5 • Квартал 4

7

Cat® 826K - Компактор за депонии

Нова технологија за средување на отпадот САТ 826K компакторот е наменет исклучиво за работа во депонии и е дизајни­ ран за потполна безбедност и удобност на операторот, штедлива потрошу­вач­ ка на горивото, ефикасност при работата и долготрајност на сите механички компоненти.

8

Година 5 • Квартал 4

Изведбата на роботните задачи во депониите често пати знае да биде непријатна активност. Тоа добро го знаат конструкторите од CAT па за таа намена произведуваат посебно дизај­ни­ рани машини кои ќе можат успешно да одго­ ворат и на тој работен предизвик. Серијата 826 Landfill Compactor (набивач за депонии) свои­ те корени ги влече од 1978 година а со поја­ву­ вањето на серијата „К“ следи наново прила­го­ дување кон повисоките стандарди: зголемена удобност и безбедност на операторот, полес­ но управување, издржливост, пониски експлоа­ тациски трошоци и зголемена продуктивност. Механика Во основа кога го разгледуваме CАТ 826 К говориме за зглобна конструкција која е пос­ тавена на посебни, метални назабени тркала. Двете носечки структури се изработени од цврст челик со специфика да поголемиот дел од оптеретувањето секогаш се пренесува на задниот носечки дел.

Две моторни опции на Cat C15 ACERT се стават на располагање за 826 К, и тоа едниот ги ис­ полнува U.S. EPA Tier 4 Final/EU Stage IV а вториот U.S. EPA Tier 3/EU Stage IIIA нормите, но во секој случај се работи за современ дизел мотор кој ослободува 405 КС (302 kW). Прено­ сот на силината е изведен преку 2F/2R пла­ нетарен преносник, претварач на вртежниот момент со диференцијален затварач и челич­ ни планетарни оски кои можат да се прилаго­ дат кон три вида, различни по облик, тркала. За внимателно трошење на енергијата се гри­ жи опцијата Eco Mode, со помош на која опе­ раторот ја ограничува брзината на моторот а со тоа, кога не е потребен максимален врте­ жен момент, машината функционира во аутошифт мод. Со оперативна тежина од 40.917 kg станува јас­но дека : САТ 826K е наменета за извршува­ ње на тешки работни задачи и тоа при нај­ сложени услови. Година 5 • Квартал 4

9

Работен амбиент Во потполна спротивност со надворешниот ам­биент, работното место на операторот е из­ ведено со целосно почитување на сите стан­ дарди за безбеден и комфорен престој. До одлично осветлената и прегледна кабина се стигнува со посебно дизајнирани скалила . Седиштето е изведено со воздушна суспензија и прилагодливо по сите парамтери, а со основ­ ните функции се командува само со една рaчка. Контролниот панел се состои од голем LЕD екран на кој може да се следат сите ре­ левантни параметри на машината. Автомат­ ската климатизација и двојно прочистениот воздух, претставуваат стандардна опција, исто како и изолацијата и заштитата на кабината од механички удари.

10

Година 5 • Квартал 4

Капацитети и одржување Поради претпазливост кон сервисерите на 826, секојдневните контроли се групирани и ­се извршуваат од ниво на тлото. Зглобните капа­ ци поставени од двете страни на моторот, овозможуваат пристап за обавување на секој­ дневни рутински контроли а евентуалното до­ левање на течности може да се изврши под целосна контрола и без можност за нивно из­ левање. Освен тоа ротирачките скалила овоз­ можуваат лесен пристап до моторот како и можност за лесно чистење на ладилникот и на хидрауличната течност. Металните назабени тркала, поради природата на работите, исто така се опремени со можност за самопро­чи­ стување. Како дополнување на сервисните услуги на располагање е ставен и информативниот VIMS™ 3G систем кој сите релевантни пара­ метри, преку лесно читлив графички приказ, ги проектира на големиот дисплеј во кабината. Од друга страна, Cat Product Link™ системот овозможува бележење на податоците како што се работните часови, нивото на гориво или пак работа на машината во празен од. Сите овие информации преку заштитен код може да би­ дат пренесени до сервисниот центар и потоа од таму да се добијат повратни инструкции.

Liebherr R9350 Electric

Огромен багер испорачан на РМУ Бановиќи Алтернативните извори на енергија наоѓаат примена и во најмоќните работни машини. Примерот со импозантниот хидрауличен багер, Liebherr R9350 Electric, најдобро го илустрира трендот на електрификација кој веќе ја зафа­ ти и најтешката класа на багери наменети за површински рударски копови.

12

Година 5 • Квартал 4

Велат дека најдобра препорака за купување претставува квалитетот на самиот производ. Добро, секогаш сопствените позитивни ис­ куства знаат да бидат пресудни во миговите кога се одлучува за збогатување на машински­ от парк. Претпоставуваме, одоговорните во рудникот за јаглен РМУ Бановиќи во Босна, дека се раководеле токму од сопствените ис­ куства кога одлучувале за купување на нов ба­ гер за нивниот површински коп. Имено, кај нив од 2010 година вредно работи електричен ба­ гер Liebherr R9350 Electric кој во измина­ти­ов период има изработено преку 26 илјади часо­ ви. Поради зголемување на производството а земајќи го предвид претходното искуство, со­ сема логична изгледа одлуката да се нарача уште една идентична машина. Всушност се ра­ боти за современа изведба, Liebherr R9350 која сега располага со уште поголема силина­ и кај која сите системи се одново оптимизира­ ни за поекономична работа. За да се стекне вистински впечаток за гран­ди­ озноста на машината, ќе се обидеме да даде­ме само неколку факти: транспортот на Liebherr R9350 Electric до површинскиот коп на руд­ни­ кот, е извршен со 13 камиони а процесот на монтирање траел 10 дена непрекината рабо­­та. Многу се интересни некои детали од догово­ рот помеѓу NGH како испорачувач и Рудникот, како корисник на машината.

NGH гарантира де­ ка од максималните 8.400 часа, машината ­ќе биде во функција 7.500 ра­ ботни часа во текот на годината. Ако не се оства­рат условите од договорот, испорачува­ чот се обврзува да плаќа пенали во износ од 100 долари по работен час. Претходно ку­пе­на­ та Liebherr R9350 машина, во изминативе чети­ ри години работи со функционалност од не­ веројатни 96% од вкупно расположливо време. Еве токму на ова мислевме кога претходно ка­ жавме дека најдобра референца за купување на нова машина е стекнатата доверба и соп­с­ твеното позитивно искуство.

Година 5 • Квартал 4

13

гасеници кој овозможува брзина на движење на багерот до максимални 3.3 км/ч. Иако гле­ да­ но лаички оваа брзина делува прилично скром­но треба да се напомене дека таа е ре­ чиси двојно поголема отколку кај аналогните конкурентски модели. Многу поважен податок од брзината на движење, кај овој тип машини, е брзината и ефикасноста на извршување на еден работен циклус а тука моќната хидрау­ лика на “големото германско момче“ е непри­ косновена: максималниот притисок за погон из­несува 320 bar додека за вртење на машина­ та 350 bar. Целиот хидрауличен систем има ка­ пацитет од импресивни 4.200 литри.

Liebherr 9350 Electric Во стандардната изведба багерот доаѓа со современ турбо дизелски агрегат од Cummins кој има работен волумен од огромни 45 литри, распоредени во V12 конфигурација. Макси­ малната моќност на оваа “енергана“ изнесува 1.120 kW (1.523 КС) а како илустрација на ка­ пацитетите нека послужи големината на ре­ зервоарот за нафта кој збира цели 5.440 литри. Кај електричната изведба целиот тој склоп е за­ менет со трифазен електромотор, со моќ­ ност од уште поголеми 1.200 kW (1.632 КС), кој се врти на 1.500 или на 1.800 вртежи во минута. Огромната силина на електромоторот доаѓа до израз во случај кога е потребен голем врте­ жен момент а директното покренување на две­ те главни хидраулични пумпи, поради отсус­ твото на конверзија на силината од механичка во електрична, позитивно се одразува на еко­ номичноста при екплоатација. Оперативната тежина на багерот со импре­ сивни димензии, изнесува 302 тони во случај на вградена ровокопачка корпа, и осум тона повеќе кога е вградена товарна лопата. R9350 Electric се потпира на екстремно цврста че­ лична кутијаста рамка изведена на три нивоа. Можноста за работа и при најтешки експлоа­ тациски услови е обезбедена од погонот на

14

Година 5 • Квартал 4

Работен амбиент Ако една работна машина се проектира за ра­ ботни услови при кои температурата може да варира помеѓу -40 и 500C веднаш станува јас­ но дека работното место на операторот тре­ ба да е вонсериски добро изолирано. Згора на тоа, тешките работни услови и големиот капацитет бараат додатно изолирана кабина и лесна контрола на командите. Сето тоа го има во R9250 Electric со напомена дека и најситниот детаљ е изведен со посебно вни­ мание. Комфорната работа на операторот до­ датно е подобрена со отсуство на вибрации и бучава поради употребата на електромотор како основен погон.

Според специфичните работни услови баге­ рот може да се порача со специјална опрема за загревање (со предгреење) или пак за ла­де­ ње. Во двата случаи клима уредот работи во оп­тимален режим обезбедувајќи беспрекор­но чист воздух во кабината. Останатите својства како што се прилагоду­ вање на седиштето, прег­ ледни инструмнети, сен­зитивни команди, ... спаѓаат во доменот на ви­соките стандарди одамна одомаќени кај ма­ шините на Liebherr. Капацитети и одржување Од многуте опции кои стојат на располага­ње за монтирање на корпи и лопати, кои се из­ бираат спрема видот на материјалот со кој се работи, може да се одберат приклучоци со капацитет помеѓу 13 и 18 m3. Интересен е податокот кој говори за можноста 95 % од вградените материјали да имаат мож­ ност за рециклирање. Кога се води таква грижа за екологијата, останатите каракте­рис­ тики се­како дека мора да ги исполнуваат ви­ соко пос­тавените стандарди според кои сите

ком­по­ненти мора да обезбедуваат максимал­­ на ефи­­касност и голема издржливост а при­ тоа да биде строго запазен односот на тро­ шоци спрема обработен тон-материјал. Тој од­нос кај Liebherr R9350 Electric е најпово­лен и тоа не само наспроти конкурентите туку и кај самиот производител.. Кога станува збор за оддржувањето најпрвин паѓа во очи капакот поставен на задниот дел од левата страна. Кога тој ќе се подигне сер­ висерот има целосен преглед на сите течности на машината. Редовните сервисни интервали се предвидени со продолжен рок а се из­ ве­ дуваат во многу кратко време, така да багерот брзо може да се врати во работна состојба.

NGH d.o.o. (Import-Export LTD.) Tuzla P.J. Odžak 76290 Odžak Posavski Kanton Bosna i Hercegovina T. +387 31 762 935 F. +387 31 761 307 Redže Porobića b.b.

E-mail: info@nghltd.com

Година 5 • Квартал 4

15

Volvo P8820C

Ладен челик + врел асфалт = мазен пат За шведскиот челик сите од нас имаат слушнато, за шведскиот асфалт никој, а за шведските патишта само тие што биле таму. Но, колкумина од нас навистина го имаат почувствувано нивниот квалитет, а да не се ни свесни за тоа?

16

Година 5 • Квартал 4

Широката палета што шведската компанија како лидер во производството на тешка гра­ дежна машинерија ја нуди на пазарот како резултат ги има придобивките од квалитетот ­на сработеното со нивната опрема да се по­ чув­ствуваат глобално, а не само на лад­ниот север од Европа. Тој факт го откриа и Ки­не­ зите, кои за асфалтирањето на 134 кило­метри долгиот автопат кој поминува низ пус­тината Ордос, први­ от од ваков вид во нај­ број­ ната земја во светот, ангажираа два финише­­ ра Volvo P8820C. Шведската челична коњаница ј­а има таа спо­ собност во еден потег да асфалтира по цела­ та широчина на двете ленти на значајниот автопат, завршувајќи ги планираните работи со брзина од која највисокото раководство ­на политбирото на земјата ќе биде задоволно и квалитет кој ќе го почувствуваат сите патницинамерници што ќе прокрстарат преку не­плод­ ната пустинска почва. Изборот на Кинезите не е случаен - покрај до­ верливоста на опремата и силната логистичка

и сервисна поддршка што ја има Volvo, што среде пустина каде многу километри наоколу нема ништо може да биде од витално значење за запазувањето на роковите, пресудни беа и карактеристиките на самата машина. Како прво, нејзината максимална ширина на асфалтирање од 13 метри со слој дебел до 300 mm, што овозможува сите три сообраќајни ленти на автопатот да се поминат во еден по­ тег, без оставање никакви работи на спо­евите, кои едноставно ги нема. Дури и при асфал­ тирањето пошироки површини споевите што ги поставува овој финишер се глатки и неза­ бележливи. Сето ова е гаранција за рента­бил­ носта на работата, без компромитирање на квалитетот на сработеното. Но, дури и поважно од тоа е што овие финише­ ри се моќни и робусни машини со изобилство резервна сила и цврста конструкција , намене­ ти за работа на средни и големи проекти автопати, големи паркиралишта, аеродромски писти и други површини, без разлика дали се во рамница или на ридест терен, прави или со Година 5 • Квартал 4

17

свиоци. Асфалтирањето го вршат ефикасно и прецизно благодарејќи на целокупната ускла­ деност на сите нивни карактеристики. Движе­ чката сила доаѓа од Tier 4 Interim/Stage IIIB моторот со максимални 175 kW, кој овозможу­ ва асфалтирање со брзина од 20 метри во мину­ та. За непрекината работа е задолжен кошот од 14 тони, кој е доволен за номиналниот капа­цитет за полагање асфалт на машината од 1.100 тони на час. Колку камиони ќе требаат да ја „нахранат“, пресметајте сами. Ако не сте рас­положени за пресметки, ние ќе ви кажеме - на секои 46 секунди по еден. Спротивно од очекуваното, ракувањето со еден ваков горостас е лесно и прецизно и се врши преку едноставно копче со кружна скала на контролната табла, со кое е овозможена оптимална контрола како на правите делници, така и на свиоците. Секако, прегледноста над целиот процес на асфалтирање од седиштето на операторот во сите правци е од клучно значење и за ефикасноста и за квалитетот. Кај Volvo P8820C таа преку опционалните па­ кети на осветлување може да се прошири и на бочните страни на финишерот, со цел постиг­ нување оптимална безбедност и продуктив­ ност. За истата цел служат и пеглите со фиксна

18

Година 5 • Квартал 4

(до 13 метри) или флексибилно променлива ши­рина (до 10 метри), кои се менуваат со по­ мош на хидраулично управувани продолже­ тоци. Сеопфатноста со која шведските инже­ нери ја конструирале оваа машина може да се согледа и од самата контролна табла со инте­ гриран екран во боја која може да се постави во идеална работна положба, што го олеснува ракувањето заради брзиот избор и подесу­ва­ њето на силината во движење. Во својата гама финишери Volvo располага со 6 модели со гасеници со работна ширина од 4 до 13 метри и брзина на асфалтирање дури до 60 метри во минута и три финишери со тркала, со брзина на асфалтирање од 40 метри во минута, чија работна ширина се движи меѓу 7,5 и 9 метри.

овластен дилер за VOLVO Градежни машини ул. ЛЕРИНСКА бр. 68а моб.: +389 78 383 484 / тел.: +389 02 615 52 50 e-mail: info@mgk.mk www.mgk.mk

Hyundai HL730-9A

Х како хармонија, А како апсолутна Проектирани со повеќе подобрувања од претходниците, вклучувајќи и Tier IV мотор, зголемена издржливост на главните компоненти и подобрен комфор на операторот, моделите од новата серија 9 на натоварувачите со тркала на Hyundai овозможуваат пред сé поголема продуктивност.

Година 5 • Квартал 4

19

Ако има нешто од витално значење кај нато­ва­ ру­вачите, тоа е можноста за непрекината ра­ бота. А токму во тоа е силата на секоја ваква машина на Hyundai. Развиени за различна при­ мена, со корпа со зафатнина меѓу 1,3 и 6,8 m³, работна тежина меѓу 10.500 и 30.300 kg и мо­ тори со моќност од 130 до 355 KS, овие машини се компактни и агилни, но истовремено и моќ­ ни и фантастично ефикасни во својата работа. Новата серија 9 натоварувачите на тркала на ко­рејскиот конгломерат се одликува со висок квалитет, напредни технологии, лесно одржу­ вање, продолжен век на траење и намалени трошоци за работа, карактеристики што секој претприемач знае исправно да ги вреднува. Најмалиот од нив, HL730-9A има економичен Cummins Tier IV и EU Stage IIIB QSB4.5 мотор со 130 KS, чија напредна електроника ја кон­ тро­лира смесата на гориво и воздух да биде на оптималното ниво за чисто и ефикасно сого­ рување. Истовремено, системот за самоди­јаг­ но­ стицирање е задолжен за врвната надеж­ ност, а ниската бучава, зголемената моќност, подобриот одговор на командите и намалена потрошувачка на гориво за поефикасната про­ дуктивност. На операторот му е овозможено да ја прилагоди излезната моќ на моторот и параметрите на трансмисијата во зависност од условите за работа и личните желби, така што со трите режима на работа на моторот и че­ тирите на трансмисијата се обезбедува екс­

20

Година 5 • Квартал 4

тремна флексибилност што го прави овој модел идеален за бројни работи. HL730-9A има целосно автоматска ZF трансмисија со 4 степени за возење нанапред и три за наназад, конструирана за максимална издржливост и ми­нимални загуби на енергија, а подобрените контроли на спојката и минимизираните уда­ри при промената на степените на пренос, како и зголемена брзина, овозможуваат поглатко во­ зење. Дополнително на тоа, опционалниот сис­тем за контрола на движењето со амор­ти­ зација на ударите не само што го подобрува комфорот и намалува работниот стрес на опе­ раторот, туку го редуцира и растурањето на материјалот. Корпата на овој 11-тонски модел може да биде со зафатнина меѓу 1,3 и 2,4 m³, силата на подигање му е 89,8 kN, а висината на кипање 2,7 метри. HL730-9A е достапен и во XTD вер­ зија со зголемен дофат за работа на места каде се потребни поголеми височини на ки­па­ ње, како што се товарењето камиони со висо­ки

страници во земјоделието и слично. Подигну­ вачот исто така е достапен во изведба за па­ ралелно кревање, што го прави идеална за­ мена за вилушкар или ефикасна алатка за поставување цевки. Може да достигне макси­ мална брзина на транспорт од дури 39,2 km/h, а аголот на прекршување од ±10° му овозмо­ жува свртување во пречник од 11 метри. Осцилирачката задна и крутата предна оска ја обезбедуваат стабилноста на машината при работа и на најтешки терени, за што значител­ но помагаат и големиот степен на главна ре­ дукција и хидрауличните самоприлагодувачки работни сопирачки со повеќе диска и паркинг сопирачката која автоматски се активира кога притисокот на маслото ќе опадне. Хидраули­ ката е обезбедена од варијабилен систем со аксијални клипови чувствителен на оптова­ру­ вањето, чии два цилиндра ја подигнуваат то­ варената корпа за 5,4, а празнат за само една секунда. Освен што е помоќен и попродуктивен, Hyun-

dai HL730-9А исто така нуди и подобрен ком­ фор на операторот со што придонесува по­ веќето здодевни задачи попријатно да се из­­­вршуваат. Во поголемата редизајнирана ка­ бина која го обезбедува смирениот, удобен и простран простор за работа, посебно вни­ма­ ние е посветено на чистиот ентериер со ши­ро­ ка видливост на околината и работната ра­ка овозможен од за 17 отсто поголемиот ветро­ бран и поголемите стаклени површини во вратите. Целосно автоматскиот систем за кли­ матизација со зголемен капацитет за ладење и загревање, управувачкиот столб кој се подесу­ ва по височина и нагиб, прилагодливиот на­ слон за раката, поголемиот број прегради, радиото со MP3 плеер, USB влез и блутут хендс-фри се само дел од деталите на кои е посветено внимание. Меѓу нив се и алуминиум­ ските ска­лила кои со својата поголема ши­ро­ чина и на­клонетост овозможуваат полесно и побезбед­ но влегување и излегување од каб­ ината. А кога е во неа, за попрецизно извршување на работните задачи на операторот на рас­по­ла­ гање му се многу погодности, вклучувајќи го и напредниот мултимедијален и функционален 5,7 инчен LCD монитор со екран во боја чув­ ствителен на допир кој може да се свртува за намалување на отсјајот. Тој му овозможува на корисникот лесно и ефикасно да ги над­гледува параметрите за работа на машината, која ја контролира преку повеќефункционален џој­ стик и едноставни командни копчиња и пре­ кинувачи. На мониторот исто така можат да се следат и работата на моторот, трансмисијата, електричните компоненти, хидрауличниот сис­ тем и друго, но и погледот наназад преку ка­ мерата поставена на задниот дел, што зна­чи­ телно придонесува за поголема безбедност и порелаксирано работење. Освен подобрената ефикасност и зголемена­ та издржливост, за поголема профитабилно­ст во работата при конструирањето на овој уто­ варувач се внимавало и на скратување на вре­ мето за сервисирање и подолгиот век на Година 5 • Квартал 4

21

траење на компонентите. Лесниот пристап до клучните компоненти на HL730-9A прави ру­ тинското одржување да биде едноставно, а со поместување на ладилникот за маслото за хидрауликата и трансмисијата се овозможува лесен пристап до внатрешноста на моторниот простор и критичните позиции - сервисните

22

Година 5 • Квартал 4

точки, филтрите, мерачите… Сето ова, заедно со продолжените периоди на замена на по­ трошниот материјал (филтрите се менуваат на 1.000, а хидрауличното масло на 5.000 работ­ни часа) придонесува за скратување на времето на застои заради редовно одржување и на­ма­ лување на оперативните трошоци. Ако на сето ова се додаде и Hi-mate системот за далечинска контрола, кој е сериски за це­ лата 9А серија утоварувачи на Hyundai, тогаш се заокружува сликата за хармоничноста по­ стигната со автоматиката на овие машини. Овој GPS систем им овозможува на опера­ тив­ ните центри и сервисерите директен интернет при­ стап до виталните параметри на машина­ та и дијагностичките информации од било каде, со што од далечина може да се надгледува нејзината работа и да се креираат извештаи за локацијата, работните часови, потрошувачка­та на гориво и потребите за периодично одр­жу­ вање. Со тоа драстично се намалуваат застои­ те и потребите за повици и интервенции на сервисерите.

Metso – “In-pit” инсталации

Мобилно примарно дробење Преработувачите на минерални суровини, без разлика дали се работи за металични суровини, индустриски минерали или производство на агрегати, се обврзани континуирано да ја унапредуваат ефикасноста во своето работење за да обезбедат долгорочно одржлива позиција на конкурентност на пазарот.

Година 5 • Квартал 4

23

“In-pit” инсталациите за примарно дробење на Metso, лидер на пазарот за мобилни дробилки, се плод на 25 годишното искуство во сериско производство на мобилни дробилки со врвен квалитет и ненадминати познавања за про­це­ сите и технологијата во преработката на мине­ ралните суровини. Користењето на мобилни машини за “in-pit” при­марно дробење е тренд во Европа веке це­ ла деценија. Компаниите кои бараа начин да го оптимизираат своето работење пронајдоа начин да го сведат на минимум или потполно да го елиминираат традиционалното товарење и транспорт во рамките на отворениот коп а­­со тоа и големиот број на дампери и луге кои постојано се во движење помегу копот и ста­ ционарното примарно дробење. Опцијата за мобилно примарно дробење овозможува зна­ чително намалување на бројот на возила за транспорт а со тоа и пропратните трошоци за гориво и гуми, потребите за одржување на оп­ ремата но и на патиштата низ копот, ризиците за безбедноста при работа како и влијанието врз животната средина преку намалувањето на бучавата и влијанието врз емисијата на штетни гасови и прашина. Анатомијата на отворен коп со конвенционал­ но примарно дробење подразбира бушење и

24

Година 5 • Квартал 4

минирање, товарење на минираниот мате­ ри­­јал со утоварна ма­ ши­ на во дампери кои го транспортираат ма­ те­ ријалот до стацио­ нар­­ната примарна дро­ билка. Во зависност ­ од­ кон­фи­гурацијата ­на­ копот и капаци­ тетите со кои функционира, транс­порт­от и про­це­ сите на товање и исто­ ва­рање претставуваат 40-70% проценти од вкупните трошоци за при­марно дробење Кај “In-pit” мобилниот процес на дробење, минираниот материјал на самата етажа со багер се додава во прифатниот бункер на ­Metso Lokotrack®мобилната постројка на га­ се­ници. Поминувајки преку “grizzly” додавач со скалпер се издвојува ситниот материјал а са­мо поголемите парчиња влегуваат во дробилката, со што дополнително се рационализира кори­ стењето на енергија и искористувањето на ка­ пацитетите на дробилката. Во зависност од потребите, Metso Lokotrack® може да вклучува на сопствената шасија и сито за добивање на готов калибриран производот веднаш по примарното дробење. Транспортот

ративните трошоци. Ширина на транспорт­ на лента до 1600мм, должина на крак до 36м и погон до 55кW се спецификации на дел од стандардната понуда на Lokolink ® а останати­ те се изработуваат наменски во склад со бараната спецификација.

на примарно предробениот материјал може да се изврши со мобилни лентести транс­пор­ тери Metso Lokolink ®до пресипна позиција на стационарна трака или директно до постројка­ та за понатамошна преработка.

Lokolink® системот на мобилни лентести тран­ с­портери е интелигентна замена за дампери, утоварни машини, и останатите транспортни средства на копот. Системот од неколку краци на транспортни ленти,, патентиран од Metso, овозможува заштеди кои во одредени апли­ка­ ции значат и десеткратно намалување на опе­

Времето потребно за поместување на пост­ ројката на безбедно растојание од 70-250м при минирање и повторно започнување со дробење на нова локација не надминува не­ колку минути што овозможува завидно вре­мен­ ско искористување без застој во произ­ вод­ ството. Поместувањето (возењето) на дро­­ бил­ ката го врши оператор од безбоедно растојание со помош на далечински управувач а во случај на преместување од една на друга етажа потреб­ на е вообичаена пристапна рампа како и за останатите машини на гасеници. Дробилките на Metso кои се суштинскиот дел од Lokotrack® мобилните постројки за при­ марно дробење во зависност од примената може да бидат чељустни ( C –Jaw series), ро­

Година 5 • Квартал 4

25

тационо ударни (NP-Impactors), или конусни (Superior® - Primary Gyratory) и со капацитет од 120-2000t/h.

Lokotrack® примарните дробилки може да биде опремени со CAT дизел мотор за авто­ номно функционирање на локации на кои не е достапно напојување со електрична енергија, и “E” верзија која доколку постои можност користи електрична енергија но опремена е и со дизел генератор за да не се наруши авто­ номијата на функционирањето и мобилноста и на Lokotrack® дробилката и на Lokolink® мобилните лентести транспортери. Процесот на дробење е раководен од Metso IC систем за автоматизација кој е поректиран да управува со опремата, да ја контролира и штити. Бројни параметри важни за функцио­ нирањето на опремата и производството како што се: температури, притисоци, оптоварување на поедини агрегати, брзина на траки, брзина на додавач, капацитет на финален производ во реално време и многу други, се предмет на постојан мониторинг, анализа и соодветно

подесување од системот за автоматизација со единствена цел за оптимизирање на процесот . Интерфејсот со човечкиот фактор е остварен преку дисплеј на самата дробилка или преку Modbus интерфејс безжично до Еthernet порт и достапен на секој со пристап до интернет и соодветна авторизација . Дополнително, сите клучни параметри за процесот се прикажуваат на дисплеј во кабината на багерот кој го доадава материјалот во дробилката, со што на операторот со багерот му се дава преглед и контрола врз комплетниот процес на примарно дробење.

Komatsu PC88MR-8

Ефикасност на мал простор Компактниот ровокопач на Komatsu ќе најде примена во услови на ограничен простор и потреба за висока ефикасност при изведување на работите. Моторот од 65 КС како и оперативна тежина од нешто под 8.5 тони, гарантираат економична и долготрајна експлоатација.

Година 5 • Квартал 4

27

Малите ровокопачи се конструирани по иден­ тичен принцип како и нивните поголеми браќа, разликите се сведуваат само на димензиите. Оваа констатација најдобро може да се илу­ стрира со машината Komatsu PC88MR-8. Зад сложеното име се крие багер/ровокопач со широчина од 233 cm, височина од 273 cm и максимална должина од 617 cm. Ако има некој сомнеж околу физичките можности и капа­ци­ тети, веднаш ќе ги отстраниме со податокот за максималната длабочина на копање која изнесува цели 461 сантиметар. Од друга страна сите безбедносни и сигур­ носни мерки, јапонците од Komatsu многу сериозно ги сфаќаат па често знаат да пону­ дат решенија кои одат и преку зададените норми и стандарди, а тое е пристап кој наиду­ ва на широко одобрување кај корисниците. ­ Кон­ струкцијата на кабината, која е универ­ зална за сите багери на Komatsu, ќе послу­жи како добар пример за сериозноста на кон­ структорите.

28

Година 5 • Квартал 4

Механика Носечката структура на Komatsu PC88MR-8 е изведена од посебно зајакнати челични еле­ менти кои се споени во рамка во облик на “X“. Со помош на хидростатиката силината се пре­ несува на сите работни единици вклучувајќи­­го тука и придвижувањето на гасениците. За погон употребен е современ четирици­лин­дер­ ски дизел мотор од 3.3 литри кој при максимал­ ни 1.950 вртежи ослободува навидум скромни 65 КС. Штом се погледне ефикасноста на машината веднаш станува јасно дека оваа силина е повеќе од доволна за извршување брзи циклу­ си на работа. На командната плоча може да се бира еден од петте начини на работа, што претставува додатна можност за оптимизира­ ње на и онака скромната потрошувачката. Увабо е да се знае дека при движење, ро­во­ копачот автоматски ги менува двата степени на пренос а сé во зависност од оптеретеноста и од положбата на педалот за гас. Гасениците

кои имаат широчина од 45 cm може да бидат од челик, гумени или пак изведени во спе­ци­ јален профил а изработени од посебна пла­ стика. Овие последниве се изработуваат само по нарачка а се користат при работи на меки терени. Големиот радиус на вртење овозможу­ ва оперирање и при многу тесни амбиенти, а операторите знаат колку е тоа важно кога се работи во урбани средини како што е на при­ мер копањето на ровови за инсталации на простор помеѓу два ѕида, а притоа да нема опасност за страничен удар бидејќи кабината едвај да излегува од трагата на гасениците. Работен амбиент Пристапот до кабината е обезбеден преку посебно дизајнирани нелизгачки скали. Кафе­ зот на кабината е наново дизајниран и ово­змо­ жува максимална безбедност на операторот како од удар така и при евентуално преврту­ вање. Кога е во прашање работниот амбиент

Komatsu посебно внимание посветува на изо­ лирање на кабината, како од механички виб­ рации исто така и на звучната изолираност. Возачкото седиште е додатно амортизирано и прилагодливо во сите параметри. Пред опе­ра­ торот е поставен голем 7 инчен монитор кој е добро видлив и прегледен при сите светлосни услови а со кој и лесно се ракува. Ровокопачот се командува со помош на два “џојстика“ при што посебно се истакнува рачката која ги исклучува сите хидраулични функции. Авто­ матската климатизација и одличната видливо­­ст на сите страни кај современите машини се веќе стандард кон кој се придржуваат сите поголеми производители. Капацитети и одржување Убавината на користење релативно мал мотор е во крајно поедноставеното одржување. Со отварање на капакот од задната страна, од положба на теренот се пристапува до сите контролни точки како и до сите филтри. Не­ посредно до нив, паралено се сместени и вентилаторите за ладење на моторот, турбо полначот и клима уредот. Нивното чистење и одржување е крајно едноставно со што е овоможено машината за релативно кратко време да биде повторно во функција. Поголемиот дел од филтрите се дизајнирани за промена на секои 500 работни часа доде­ка главниот филтер за гориво и филтерот за хи­д­ рауликата мора да се заменат по 1.000 работни часови. Овие податоци одат во прилог на еко­ номичното одржување исто колку и на ефи­ касната работа. Адекватност за нашиот пазар Ровокопач со максимална оперативна тежина од 8.420 kg кој е лесно подвижен и агилен, а способен да изврши 10 работни вртења во минута и кој притоа лесно и евтино се одржу­ ва, потребен е на секое градилиште а уште повеќе на секое јавно комунално претприја­ тие. Благодетот од неговото поседување ќе се почуствува веднаш по првите работни задачи а инвестицијата многу бргу се враќа благо­да­ рејќи на релативно поволните цени за оваа категорија машини. Година 5 • Квартал 4

29

Anhui Heli, Електрични вилушкари

Јапонска технологија по кинеска цена Со годишен промет од околу милијарда долари, Anhui Heli е најголем кинески и осми производител на вилушкари во светот. Но, погледот на гамата произво­ ди не оддава таков впечаток, уште помалку неговата тенденција на пораст. Каде се крие тајната?

30

Година 5 • Квартал 4

Успехот на оваа компанија основана 1958 година е базиран токму на нејзиното искуство и константното следење на светските тен­ денции во развојот на технологиите на ма­ши­ ните и опремата за манипулација со товар. Првиот вилушкар Кинезите го имаат направе­­но пред точно педесет години и оттогаш струч­ њаците во оваа група се посветени на кон­ти­ нуираната работа за усовршување и подо­бру­ вање на квалитетот на своите производи. Единственото нешто што се намалува е цената. Проектирани да обезбедат сигурност и пре­г­ лед­ност во управувањето, ефикасност во ра­ ботата и издржливост во експлоатацијата, вилушкарите Heli користат компоненти од водечките производители, како што се Nissan, Isuzu или Kubota. Сите имаат сертификат за квалитет во согласност со европските стан­ дарди. Гамата вилушкари не е којзнае колку широко разгранета, но ги покрива сите основ­ ни типови - дизел, гасни и електрични, чија

побарувачка најбрзо расте. Нив ги има во две основни изведби, со три и четири тркала. Помалите имаат носивост од еден до два, а поголемите до три тона. Моделите со три тркала имаат интегрирана погонска група од два независни наизменични електромотора­ од 4,5 kW на предната оска со компактна конструкција, што овозможува оптимални за­ брзувања и способности за подигнување. Задните управувачки тркала се двојни што влијае на стабилноста при манипулацијата со товарот, а електронскиот диференцијал авто­ матски ја менува брзината во однос на аголот на нивното свртување. Подигнувањето се кон­ тролира со динамичко надгледување на хи­ драуличниот систем, што овозможува макси­ мална брзина без товар и голема ефикасност и заштеда на енергија при оптоварувања, без нарушување на безбедноста во работењето. Во тоа своја улога има и работната сопирач­ка од повеќе диска потопени во масло. Во работата се скоро бесшумни, а едноставност во ракувањето постигната со ергономските контроли, кои заедно со LCD инструментите значително придонесуваат за висока ефи­кас­ ност во работата.

Година 5 • Квартал 4

31

Серијата електрични вилушкари со три тркала се состои од четири модели CPD 10, 15, 18 и 20, со носивост од 1.000, 1.500, 1.750 и 2.000 kg. Тежиштето на товарот им е на 500 mm од тло­то, а височината на подигнување меѓу 3.000 и 6.000 mm, во зависност од желбите на ку­ пувачот. Слободниот од изнесува 155 mm, ви­ сината на спуштениот јарбол 1.995, а макси­ малната негова висина меѓу 4,03 и 4,42 метри. Кабината им е висока 1,98 метри, широки се околу 1,1 метар, долги од 2,2 до скоро 3,2 метри, а можат да се свртат во простор со ра­ диус од 1.445 до 1.660 mm во зависност од моделот. Работат на 24 волти, тежината сосе батерии кои можат да бидат со капацитет од 330 до 550 Ah кај помалите две, односно 480 до 600 кај поголемите верзии изнесува 2.820 до 3.540 kg, а се опремени со полнач од 80 ампери. Брзината на движење им е 14 до 15 km/h со и без товар, а силата на подигнување 11.550, 11.920, 15.420, односно 17.390 N соодветно. Понудата на Heli електричните вилушкари со четири тркала е поширока и се состои од шест модели, поделена во три категории. Најлес­ ните CPD 10 и 15 имаат носивост од 1.000, односно 1.500 kg, димензии скоро идентични како и моделите со три тркала и радиус на свртување од околу 1,9 метри. Опремени се со батерии со капацитет меѓу 400 и 550 Ah, а се

32

Година 5 • Квартал 4

тешки 3.100, односно 3.200 kg. Средната ка­ тегорија CPD 20 и 25 е со носивост од 2000 и 2.500 kg, има нешто повисока кабина од 2,13 метри, должината им изнесува скоро 3,5 метри, а радиусот на свртување 2,03 m. Тежината им изнесува 4.150, односно 4.300 kg, а можат да бидат опремени со батерии од 550 до 700 Ah. Најголемите модели CPD 30 и 35 се со носи­ вост од 3.000 и 3.500 kg и имаат повисок јар­бол од 2.075, односно 2.180 mm во спуштена позиција. Широки се 1.225 mm, кабината им е висока 2.215 mm, долги се околу 3,6 метри и можат да се свртат во простор со радиус од 2,15, односно 2,2 метри. Тежината со батериите од 480 до 640 Ah им изнесува 4.810, односно 5.500 kg, а за разлика од другите работат на 80 V и имаат полнач од 100 А. Годишното производство од преку 50.000 ма­ шини за манипулација со товар Anhui Heli групата ги пласира во повеќе од 70 земји ши­ рум светот. На европскиот пазар бележи не­ пре­кинато зголемување на продажбата и прет­ ставува една од најбрзо растечките компа­нии во оваа област. Покрај вилушкари, Anhui Heli произведува уште и магацинска опрема - рачни и електрични колички за палети, специјални вилушкари, електрокари, машини и приколки за влечење товар, подигнувачи на товар меѓу кој и бродски контејнери, приклучни уреди фаќалки, држачи, инсталации, па дури и уто­ варувачи на тркала.

овластен дилер за VOLVO Градежни машини ул. ЛЕРИНСКА бр. 68а моб.: +389 78 383 484 / тел.: +389 02 615 52 50 e-mail: info@mgk.mk www.mgk.mk

Würth: АВТО И КАРГО СИЈАЛИЦИ

Професионален квалитет за сите корисници Ако сте се запрашале зошто фабричките сијалици траат многу подолго отколку заменските, одговорот е едноставен, поради квалитетот. Решението за тој проблем го има Würth, тие нудат цела палета светилки со стандардизиран фабрички квалитет.

Година 5 • Квартал 4

33

Würth програмата на сијалички од 6, 12 и 24V за сервисна замена, е со идентичен квалитет како и кај сијаличките кои се користат за прво вградување. Сијаличките се произведени спо­ ред стандарди и спецификации дефинирани од страна на производителите на автомобили. (Оригинални резервни делови за потребите на оддржување Член 1. Европска (t) GVO EG 1400/2002).

Würth програмата, обезбедува широк избор на сијалички за сите кориснички потреби, започ­ нувајќи од најпопуларните сијалички за главни светла па се до останатиот асортиман: си­ ја­ лич­ ки за трепкачи, сопирачки, паркирни и „стоп“ светла, сијалички за кабина и командна табла, сулфидни сијалички. Поголемиот број фарови од современите автомобили се про­ изведуваат од пластични материјали. Од таа причина сите Würth халогени сијалички се про­ изведени од специјално кварцно стакло кое ги апсорбира UV зраците, со што се спре­ чува оштетување на пластичните материјали ­на фаровите. Речиси сите Wurth сијалички по­се­ дуваат одобрение (издадено од германскиот KBA -Kraftfahrt-Bundesamt- Управа за сооб­ раќај). Поради зголемна безбедност се пре­ порачува замена на сите сијалички кои немаат ознака E1 со соодветни, стандардизирани си­ јалички. Економични Максимални перформанси – Сигурни Без разлика дали се работи за оригинална опрема или резервен дел, 12 и 24 V сијалички

34

Година 5 • Квартал 4

се проверени и тестирани неколку милиони пати. Добриот однос цена/перформанси прив­ лекува голем број корисници, а целиот асор­ тимен се издвојуваа од конкурентите благо­да­ рејќи на одличниот квалитет. Комбинацијата на проверен и тестиран ква­ли­ тет, импресивната светлина и сигурниот сер­ висен век, одлично се прифатени од ко­рис­ни­ ците. Со широкиот производен асортиман по­ криени се сите светлосни функции на возилата.

“Daylight” ќе ви помогне да го минете денот безбедно. Тоа е мотото на оваа серија на све­ тилки чија употреба во многу држави е обвр­ зувачка. И покрај постојаното користење во текот на денот и ноќта, Würth успеа да го за­ држиме интервалот за замена на овој тип на сијалици исто како и кај стандардните све­ тилки. “Daylight” светилките се проширување на семејството Longlife, кое ги прави многу погодни за употреба во текот на денот. Овие “маратонци” се исто така достапни за сите светлосни функции.

Професионални – сијалички за возила за тешка работа Heavy-Duty Longlife означува зголемена от­ порност на вибрации со подолг сервисен век спо­ редени со стандардните 24 V сијалички. Овие светилки се развиени да издржат екс­ тремни услови на патот (вибрации) и да го зго­ лемат сервисниот век. Доколку сакате да изберете соодветна сија­ личка од Wurth асортиманот препораката по­ барајте ја на нашиот водич за избор на си­ јалички: http://eshop.wuerth.de/Autolampen-Katalog

ВУРТ МАКЕДОНИЈА дооел ул. Борис Трајковски 93, 1000 Скопје тел: 02/ 272 80 80 www.wurth.com.mk

Makita - Нови алати и прибор

Мноштво новитети во пресрет на јубилејот На прагот на 2015 годи­на, кога Makita слави го­ лем јубилеј - 100 го­ дини пос­ тоење, фабричките инже­ не­­ ри продолжуваат да ги развиваат произведите со уште поголем елеан. Ете така слават јапонците, из­ вонредното знаат да го уна­­ предат до степен кој от­вара нови димензии и по­ставува повисоки стан­дарди за ква­ литет.

36

Година 5 • Квартал 4

Задржувањето на довербата на клиентите ба­ ра од производителите непрекинат развој на производите, па дури и на машини и алат кои перфектно им служат на своите корисници. Тој универзален принцип е општоприфатен од Makita. Секогаш има простор за подобрување – ќе изјават одоговорните за квалитет на про­ изводите од јапонскиот гигант. Безжичните машини можат да бидат помоќни, на батериите можат да им се зголеми ка­па­ци­ тетот, вибрациите секогаш можат да бидат подобро пригушени, а бучавата намалена. Од богатиот спектар на машини и опрема врз кои е интервенирано во смисла на подобру­ вање на перформансите и квалитетот, во овој краток преглед ќе се задржиме на функциите на дупчалките за бетон HR5212C и HR5202C како и на секачот на канали SG1251 кој е од по­ себен интерес за нашите градежни опе­ра­тив­ ци.­ HR 5212C и HR 5202C Веднаш да напоменеме дека единствена раз­ лика кај двете дупчалки за бетон е системот за контрола на вибрациите. Додека HR 5212C по­ се­дува активна контрола на вибрациите (Active Vibration Control), моделот HR 5202C е опре­ мен со пасивна контрола. Заедничко за двете врвни дупчалки за бетон остануваат сите други карактеристики. Ако започнеме по ред, тука е моторот со излезна моќност од 1.510 W кој овозможува варијабилен број на удари кој се движи во границите помеѓу 1.100 и 2.250 удари во минута. Со бургии со врв од тврд метал ди­ јаметарот на дупчење изнесува ф52 мм до­де­ ка со крунски бургии таа оди до ф160 мм. Раз­ лики има и во вкупната тежина на бушилките; мо­делот со активен систем за пригушување на вибрациите, тежи за еден килограм повеќе од дупчалката без тој систем. За двете, Makita дупчалки на бетон важат ос­ нов­ните карактеристики кои накратко можеме да ги опишеме преку: - Комфорна работа со пригушени вибрации вгра­дените системи овозможуваат пригушува­

ње на карактеристичните вибрации кои се својствени за ударните машини.

- Лесно менување на работниот мод - со преки­ нувачот сместен на горниот дел на куќиштето лесно може да се одбере начинот на работа. Таа позиција освен што го штити од евентуал­ ни оштетување, овозможува заштита дури и од несакани активирања кога машината не е аде­ кватно згрижена.

- Брзо менување на SDS-MAX сврдлото - удар­ ното сврдло може да се смени крајно едно­ ставно, само со едно движење.

- Куќиште со абсорбирачки својства - сите спо­ еви на динамичките делови со куќиштето се из­ ведени на начин кој овозможува макси­ ма­­ лен конфор при работа.

- Ограничувач на вртежниот момент – Со помош не рачна команда може да се ограничи вртеж­ ниот момент со што се постигнува максимален ефект и економичност при работата како и поголема сигурност при работата.

- Амортизирачки пружини за апсорбирање на реактивната сила од моментот на удар - ова е една од спецификите на кои Makita обрнува по­собено внимание. Целта е зголемување на вре­метраењето на активната работа без при­ тоа да се предизвика замор и несакани ефекти кај операторот со што се заштитува неговото здравје.

Година 5 • Квартал 4

37

Изршените подобрувања, кај речиси целата гама на рачни машини, Makita секогаш ги става во функција на зголемена ефикасност, нама­ лена потрошувачка и комфорно ракување. При­тоа јапонците строго водат грижа за задр­ жување на високиот квалитет и постојаност на своите производи.

Ѕиден секач за канали, SG1251J Градежниците добро знаат дека отварањето канали во веќе изградени бетонски ѕидови е прилично мачна активност. И ние ќе се сло­жи­ ме, само со мала ограда, констатацијата важи само во случај ако не поседувате соодветна машина. За олеснување на тој вид работи, Makita во сво­јата понуда го има ѕидниот секач за канали SG1251J. Најновата, осовременета, изведба ­на оваа машина може да се пофали со зголеме­на ефикасност, електронска контрола на преоп­ те­ретувањето, на мекиот старт како и на брзи­ ната на движење. На неа може да се приклучи и вакумска смукалка со што се штити работни­

от простор од прав а унапредување има и во практичноста која е зголемена со можноста прекинувачот да може да се командува со прс­ тите притискајќи ја го горниот дел на рач­ката. Моторот со континуирана излезна моќност од 1.400 W во празен од се врти со 10 илјади вртежи во минута. Дијамантскиот секач со преч­­ ник од 125 мм може да отвори канал во бетонски ѕид со мак­ симална широчина од 6 до 30 мм и со дла­бо­ чина која досега до 30 мм. Куќиштето изра­бо­ тено од алуминиум придонесува вкупната те­­жина да не надмине 4.5 кг. Со ергономски изведени рачки, со пригушени­ те вибрации и со можноста за подесување на димензиите на каналот, Makita SG2151J прет­ ставува идеален помошник при отварањето на канали во градежните објекти. Прецизноста и ефикасноста при изведба на задачите се под­ разбираат сами по себе, а заштедата во време се смета како дополнителен бонус. Значајно е да се нагласи и потребата од соод­ ветна правосмукалка за одведување и збирање на отпадниот материјал, како и заштита на здра­ вјето на работниците кои ракуваат со овој пре­ красна алатка.

Бетонирање во зимски услови

Зима е, па што?! Ниските температури се голем непријател на градежниците. Но, во битката со нив тие ја имаат науката како сојузник.

39

Сé подинамичниот живот бара од градежни­ ците нивниот бизнис да биде имун на вре­ менските прилики - никој веќе не може да си дозволи да прекине со работата на неколку дена, недели или месеци затоа што времето е претопло или престудено. Зимскиот период во кој царуваат ниските температури се смета за период со посебни услови за работа и затоа е потребно на адекватен начин да се заштити це­лиот процес на градба, посебно на бето­нот. На ниски температури доаѓа до избивање на водата на површината на бетонираното, а на­ собраната количина вода која нема да успее да излезе на површината може да предизвика појава на големи пори. На ниски температури и дополнителните средства користени при подготовката на бетонот поспоро делуваат, а исто така и големите промени на влажноста н ­а воздухот (дождот што паѓа, снегот што се топи,

40

Година 5 • Квартал 4

ветерот што носи влажен воздух) можат не­ гативно да се одразат на бетонот. Наједноставното решение за заштита на сра­ бо­теното од последиците на студеното време е при подготовка на бетонот да се користи топла вода, со што се зголемува неговата тем­ пература, а со тоа и одложуваат делувањата н ­а студот и мразот. Побавно намалување на тем­ пературата на бетонот може се обезбедува и со заштита на местото што се бетонира со плас­тика или изолација, а со поголема кон­цен­ трација на сврзните средства во него и на­ма­ лување на потребната количина вода со која се меша цементот и слично, се зголемува не­ говата отпорност. Русите знаат да додадат и ­ загреана жица или електроди кои се греат за

време на бетонирањето, а користат и индук­ циони или инфрацрвени уреди за негово за­ гре­вање. Но, бидејќи овие методи се премногу непрецизни, се користат како превентива ‘за секој случај’ во преодните периоди или како дополнителни мерки - кога мразот навистина ќе стегне, не треба да се шегуваме со него со топла или солена вода. За тоа служат адитивите, таканаречените ан­ тифризи. Практично, тие овозможуваат без­ грижно бетонирање на температури до -10 °C, а со внимателни подготовки и стриктно сле­де­ ње на препораките, нивните производители на­ ведуваат дека можат да овозможат про­ должување на работата и на значително по­ ниски температури од тоа. Неопходноста за

употреба на адитивите против смрзнување се јавува веќе под +5 °C бидејќи тогаш започнува забавувањето на хидратацијата на цементот. Затоа и старите мајстори ќе кажат дека бе­то­ нирањето треба да се направи тогаш кога мо­ же да се обезбеди првите неколку часа тем­ пературата да биде поголема од наведената. Модерните мајстори ќе кажат дека бетонот станува отпорен на делувањето на мразот и ниските температури кога неговата цврстина ќе достигне 5 N/mm², но не е само тоа, вла­га­та во внатрешната структура на бетонот исто та­ ка има негативно влијание. Токму тоа го прават адитивите - обезбедуваат доволно брзо зацвр­ стување на бетонот пред мразот да предизви­ ка оштетувања, но и му овозможуваат заштита од предвременото губење на топлината, би­ дејќи тоа пак влијае на друг начин.

Адитивите главно се изработуваат на база на нитратни соединенија (калциум или натриум ни­трат), кои го овозможуваат бетонирањето ­­на ниски температури. Порано се користеа и калциум-хлориди, но нивното штетно коро­зив­ но делување на арматурата ги направи не­по­ желни. Додавањето полимер-акрилни соеди­ не­нија ќе овозможи и помала употреба на вода при мешањето на бетонот, со што ќе се по­ стигне двоен ефект и повисока цврстина на бетонираното. На пазарот постојат бројни вакви производи чии спецификации можат и да се разликуваат. Колку и да е нивната разли­ ка минимално, сепак многу е битно стриктно да се почитуваат насоките на производителот

за нивно користење: концентрацијата (која за­ виси и од надворешната температура и по­са­ куваното скратување на времето на врзување), температурата на свежиот бетон, времето на мешање, евентуални дополнителни заштити, но и компатибилноста со некои видови це­мент и со другите адитиви - за да не дојде до не­ пријатни изненадувања некогаш е потребно претходно да се направи проба. Исто така тре­ ба да се знае и дека различните адитиви се додаваат посебно, еден по еден, односно не се додаваат претходно меѓусебно измешани.

Година 5 • Квартал 4

41

Force - професионален рачен алат

За професионалците ширум светот Во каталогот на тајванскиот производител можат да се најдат патент-клучеви, ударни патент клучеви, насадни клучеви, де­ ло­ ви, прибор, шрафцигери, клешти, стеги,... комплети за професионални работилници како и разни на­мен­ски оформени гарнитури.

42

Од своето основање во 1984 година, Shyang Yun Tools Co., Ltd. Е од Тајван, е посветена на производство и извоз на рачен алат наменет ­за професионалци. Универзалноста на своите про­ изводи фирмата ги потврдува со испол­ нување на DIN стандардите а уште на самите почетоци најчесто тие знаат и да ги надминат истите. Во 1992 година, со развој на производите, и секако, од маркетиншки побуди, Shyang Yun го формира брендот FORCE кој набргу потоа го промовира на светските пазари. Битката со бројните европски и американски брендови на почетокот е многу тешка но со својот квалитет производите на FORCE успеваат да го пробијат патот до професионалните клиенти. На својата триесетта годишнина Shyang Yun е горд со постигнатото но не и вообразен од успехот. Тие внимателно ги следат сите совре­ мени текови и промена на потребите на ко­ рисниците и правовремено одговараат со нови продукти. Пристапот што се негува, не се од­ несува само на производите туку и на орга­ низацијата на фирмата. Токму поради фактот што сите потенцијали се вградени во FORCE алатите, Shan Yun се реформира и во 1994 го добива ISO 9002 а во 2003 година и ISO 9001 стандардот. Постојаниот раст на квалитетот, разноврснос­ та, логистиката и сервисот, во последниве го­ дини придонесуваат кон драматичен пораст на FORCE. Перцепцијата на брендот кај корис­ ниците заедно со градењето на професионал­ ни односи со клиентите од целиот свет, го обврзуваат производителот да истрае на ве­ тените доблести: квалитет, одговорност, чес­ ност и услужност. Сосема доволно за задр­жу­ вање на стекнатите позиции и изградениот имиџ.

Година 5 • Квартал 4

43

Графопор

Малку сиво, повеќе топлина Стиропорот како епохално откритие на хемиската индустрија промени многу нешта во градежништвото. Неговиот продор беше толку интензивен што денес не се размислува за неговото користење - дилемата е каков и колку дебел стиропор да се користи.

44

Година 5 • Квартал 4

Експандираниот полистирен, како што впро­ чем му е и називот на овој материјал кој ние најчесто го викаме стиропор (според името под кое го има лансирано неговиот креатор BASF) или усјепор како што кај нас е најпознат, е изолационен материјал со бескомпромис­ни позитивни својства со многу малку огра­ни­чу­ вачки фактори. Но, тие го движеа неговиот развој напред, предизвикувајќи ги научниците како овој синтетски материјал поволен за жи­ вотната средина да го направат уште подо­бар. Една од позначајните иновации произлезе­ни од истражувањата е додавањето адитиви на база на графит, со кои изолациските својства на стандардниот стиропор се подобруваат за 20%. Токму графитот, заради кој е и наречен графопор, ја прави виталната разлика на овој материјал видлива со голо око - неговата сре­ брено-сива боја. Она што не се гледа, но добро се чувствува се својствата за апсорпција и рефлексија на топлинското зрачење кои го прават овој материјал поекономична инве­сти­

ција и ја зголемуваат вредноста на недвиж­ нините. Филозофијата со која е дојдено до пронаоѓа­ ње на графопорот и не е некоја филозофија, исто како што не е тајна дека добрата термо изолација на фасадата зависи од дебелината на изолациониот слој. А токму таа и беше пре­ дизвикот на истражувачите - како со помала дебелина на материјал да добијат подобрени термоизолациски својства. Решението го про­ најдоа во графитот, кој на графопорот му дава густина за 20%-25% поголема од стандардниот бел стиропор. Графопор таблите исто како и белиот сти­ро­ пор може да бидат со доработк преклоп, или народски кажано - фалц.

Овој тип на ГРАФОПОР ги сведнува на мини­ мум мож­ ностите за појава на термо мостови помеѓу таблите при инсталација и ни обез­бе­ ду­ва сигурна и континуирана компактна термо обвивка на објектите. Но, тоа не е единствената придобивка од ко­ ристењето на графопорот во гра­дежниш­тво­то. Образложено подетално, неговите предности се: - со помала дебелина на изолациониот слој се постигнува ист ефект на изолација - помалата дебелина на изолациониот слој има помала тежина, што директно влијае на на­ма­ лување на тежината на фасадата - табла со помала дебелина бара типли со помала должина, со што се намалува цената на Година 5 • Квартал 4

45

фасадата по m² - помалата дебелина ја намалува длабината н ­а прозорецот во фасадата, со што се добиваат подобра естетика и поголем влез на светлина во вашиот дом, а се овозможуваат и поедно­ ставни решенија за монтажа на ролетни и по­ зицијата на самиот прозорец на надво­реш­ни­от ѕид - за покривање на иста квадратура фасада треба помал простор за складирање во ма­ гацин или на локацијата каде се монтира фасадниот систем.

46

Година 5 • Квартал 4

приближни заменски вредности на графопор во однос на бел ЕПС (дебелина на таблите) графопор 5 (cm) 6 (cm) 8 (cm) 10 (cm) 12 (cm) 14 (cm) 16 (cm)

бел ЕПС 7 (cm) 8 (cm) 11 (cm) 13 (cm) 16 (cm) 19 (cm) 21 (cm)

PAKELO

Производи за професионална употреба На секое пакување на Pakelo производите е ставена една забелешка која говори дека секој производ е изработен од најквалитетни синтетички масла, со свежи (virgin) базни масла и без употреба на ароматични екстракти и на рециклирани базни масла. Pakelo е италијански производител на масла и мазива кој на нашиот пазар е помалку заста­пен и релативно анонимен. И веднаш да ка­ жеме,таквиот третман е целосно неоправдан. Компанијата е основана во 1930 година, во те­кот на овие осумдесетина години таа кон­стантно се развива така што денес претставу­ва еден од најнапредните производители во светот.

48

Година 5 • Квартал 4

Производите на Пакело се употребуваат при фабричкото полнење на многу познати свет­ ски прозиводители на градежна и земјоделска механизација како што се телехендлери Dieci, дампер Perlini, комбинирки Venieri, утоварувачи Palazzani, мини механизација Hinova, Yanmar, Takeuch, агрегати Visa, и менувачи Voith, де­ ференцијали Meritor и земјоделска меха­ ни­ зација Massy Ferguson, Fendt, Valtra и многу други еминентни прозиводители. Уште од самите почетоци, компанијата се раководи според мотото: “Задоволството на потрошувачот на прво место“. Производите н ­а Pakelo се создаваат токму со таа цел, со мак­ симална флексибилност да се задоволат про­ фесионалните корисници. Континуира­ни­от раст на фирмата може да се согледа и од фактот што оваа година Pakelo отовори нов производен погон како и нова управна зграда. Во производство моментно се преку илјади продукти наменети за сите видови индустрии, а како поддршка на ши­ро­ ката палета на производи, компанијата е поде­ лена на неколку главни сектори: - Pakelo Lubricants - сектор кој се бави само со производство на мазива. Тука се групирани сите производни програми наменети за пат­ нички, теретни, градежни, земјоделски, инду­ стриски, прехрамбени, ... и други потреби - Pakelo Racing – сектор кој се занимава за производство на мазива за спортски шам­пио­ нати во автомобилизам - Pakelo Foodgrade – сектор кој се бави со производство на лубриканти за потребите на прехрамбената индустрија - Pakelo Global – сектор кој служи како тех­ ничка подршка, истражување и едукација - PakeloLab – лабораторија за испитување и контрола на производите.

Од мноштвото производи наменети за про­фе­ сионални употреби би можеле да ги одвои­ме мазивата наменети за прехрамбената ин­дус­ трија, мазивата за натпреварувачките авто­­мо­ били како и цел еден спектар на масла и мазива за употреба во градежните и земјо­ делските машини. Интересно е дека за пре­ храмбената индуст­рија се користат масла кои не содржат токсич­ни компоненти и мора да ги исполнуваат стро­ гите здравствени критериу­ ми, но и високите стандарди за постојаност на производите. Од друга страна во натпрева­ру­ вачките болиди, поради екстремните термички и механички оптеретувања, се користат масла со многу ви­соки перформанси. Како трета многу важна категорија на про­фе­ сионални корисници се ја­вуваат градежните и земјоделските компа­нии на кои на располага­ ње им стои богат асортиман од масла и мазива со кои можат да ги задоволат специфичните потреби на целиот машински парк. На секое пакување на Pakelo производите е ставена една забелешка која говори дека секој производ е изработен од најквалитетни син­ тетички масла, со свежи (virgin)базни масла и без употреба на ароматични екстракти на рециклирани базни масла. Производот е изра­ ботен за професионална употреба! Тоа би тре­ бало да биде една добра референца за квалитетот на секој продукт кој излегува под ознаките на Pakelo.

УНИПАРТС дооел, Качанички пат Б.Б. 1000 Скопје Македонија Тел./Факс: +389 2 2600 232 / Моб.: +389 75 330 567 e-mail: mail@uniparts.mk Година 5 • Квартал 4

49

Акумулатори Platin

Кога помислив на тебе… Зимата е најголемиот непријател на акумулаторите, а ниту тие не ја сакаат неа. Затоа треба да се подготвите за неа пред таа да покаже колку и се остри забите .

50

Година 5 • Квартал 4

Акумулаторот, таков каков што го познаваме, е изум во основа стар преку 150 години. За сето ова време, колку и да се менуваше неговата конструкција, две нешта останаа исти - прин­ ципот на работење со хемиска реакција меѓу оловните електроди и сулфурната киселина и неговата слабост кон ниските температури: кога е студено, тој не само што има помал ка­ пацитет, туку од него се и бара повеќе. Овие две негативни последици од студот одат рака под рака и единствен начин да им се застане на патот е да се набави акумулатор со име на кое му веруваме, затоа што ако штедиме на него, тој ќе не изневери тогаш кога најмногу е потребен. Самото име е гаранција за квалите­ тот на акумулаторот, но она што е битно за нашиот купувач, освен квалитетот, се разбира, е и не­говата цена, која знае да биде и за по­ ловина поскапа од ист таков акумулатор, но со не­поз­нато име.

Така, стигнуваме до прашањето има ли некој помалку познат производител на акумулатори со квалитет како кај докажаните марки, но со поприфатлива цена? Одговорот на ова пра­ша­ ње го знаат големите играчи во светот на во­ зилата - Mercedes, Renault, Dacia, Nissan, Tofas, Peugeot, Hyundai, Kia, MAN, Iveco/Otoyol, Otokar, BMC, Karsan, Temsa, Turk Traktor, Hidromek, New Holland, Massey Ferguson, BGL Barsan и Sahsuvaroglu (Cukurova Makina). Заед­ ничко за сите нив е што акумулаторите за прво вградување во нивните возила ги на­ ба­ вуваат од турската компанија Yigit Aku. Оваа компа­ нија, која има капацитет за производство на 3,5 милиони единици годишно и држи 19% од до­

машниот пазар на акумулатори, е основана во 1976-тата и со текот на годините се има до­ка­ жано со својата технолошки напредна етика. Вложувањата во развојот и истражувањата во висина од 4% од вкупниот промет резултираа со мноштво нови технологии и напредни про­ изводи кои секое звучно име би сакало да ги има во своето портфолио.

Најнапредните свои производи, кои Yigit Aku ги продава во повеќе од 60 земји од Европа, Азија и Африка, ја имаат ознаката Platin. Па­ле­ тата производи пласирани под оваа марка е огромна - нивниот каталог има 20 страници со акумулатори од 36 до 250 Ah, во изведба за патнички возила, комерцијални возила, чамци/ бродови, борбени НАТО возила, земјоделски­ те машини и друго. Патничката програма е рас­ пре­ делена во шест серии - Electro, Prestige, Premium DIN SMF, Premium JIS SMF, Classic DIN Type CA-CA и Classic JIS Type CA-SB. Првите две се таканаречени „умни“ (Smart) акумула­ тори, бидејќи располагаат со особености кои тука никогаш нема да ги бараме, уште помалку да ги очекуваме: LED дисплеј кој ја покажува

Година 5 • Квартал 4

51

состојбата на акумулаторот и можност за блу­ тут комуникација со смартфон. На тој начин секој, кој ниту е експерт за акумулатори, ниту пак трениран сервисер, во секој момент, без д ­а ја отвора хаубата од возилото, може да знае каква е состојбата на акумулатор и дали елек­ тросистемот на возилото за негово полнење работи исправно или не. И не само тоа - тех­ нологијата ги бележи сите настани кога во­ зилото не функционирало од самиот момент на вградување на акумулаторот во него, што им помага на сервисерите во лоцирањето на про­ блемот, а може и да ги испрати податоците преку СМС или електронска пошта до фабри­ ката кога возилото ќе биде контролирано од техничката служба. Чип технологијата која го овозможува ова е од сопствен развој и веќе е во својата трета генерација. Таа освен мо­ни­ торинг на состојбата на акумулаторот ќе ве информира и за најблискиот сервис или про­ давница, а ќе ви овозможи и он-лајн купување таму каде тоа е подржано. Овен споменатите, палетата производи на Platin опфаќа и акумулатори за индустриска и употреба во соларни системи, ветерници за струја, опрема за чистење и одржување, голф колички, вилушкари, електрични автомобили и други примени каде се бара долговечно цик­ лично користење на нивните капацитети - пол­ нење и празнење. Со еден збор, во сите аспек­ ти на животот.

Platin акумулаторите на македонскиот пазар се застапени преку продажната мрежа на

52

Година 5 • Квартал 4

Технокомерц од Скопје. Гаранцијата што за нив ја дава оваа наша реномирана фирма изнесува 24 месеци за патнички возила и 12 месеци за комерцијалните. За поддршка на своите клиенти, Технокомерц располага со сер­ висна мрежа во 20 града низ цела Македонија.

Технокомерц: Момин Поток б.б., Скопје телефон: (02) 3097 193 • (02) 3097086

ЛИЗИНГ И КРЕДИТ

Во услови на органичени финансиски ре­ сурси, една од можностите до автомобил е по пат на лизинг или купување на автомобил пре­ ку наменски потрошувачки кредит (автомо­бил­ ски кредит). Лизингот е активност која се однесува на подвижен и недвижен предмет, при која ко­ рисникот на лизинг го определува предметот на лизинг кој е купен или произведен од страна на давателот на лизинг и се дава на користење на корисникот на лизинг за договорен вре­мен­ ски период, во замена за плаќање на надомест за користење на предметот на лизинг, врз ос­ нова на договорот за лизинг кој е склучен меѓу давателот и корисникот на лизинг спред усло­ вите определени во него. Под поимот давател на лизинг се подразби­ ра правно лице кое дава еден или повеќе предмети на користење на корисникот на ли­ зинг, за одреден временски период, под усло­ вите во договорот за лизинг. Додека корисник на лизинг се дефинира како правно или фи­ зичко лице кое го прима предметот на лизинг за употреба според договор за лизинг. Според Законот за лизинг постојат два вида на лизинг и тоа: • финансиски лизинг (лизинг со кој се пре­ несуваат сите ризици и користи кои произ­ле­ гуваат од сопственоста на еден предмет (под­ вижен или недвижен) при што со истекот на определен временски период сопственоста може, но не мора да биде пренесена) и

• оперативен лизинг (претставува секој ли­ зинг кој не е финансиски лизинг). Во Република Македонија даватели на лизниг можат да бидат домашни и странски трговски друштва, кои имаат основано свои подружници во Република Македонија. Кога сакате да дојдете до автомобил еден од начините е со склучување на договор за лизинг во писмена или електронска форма меѓу давателот и корисникот на лизинг, со кој давателот го дава предметот (во конкретниот случај автомобил) на користење на корисникот според условите наведени во договорот за определен временски период. Договорот за лизниг задолжително се за­ верува кај нотар и содржи: опис на предметот (видот на автомобилот), вкупната вредност на автомобилот, износот на аконтацијата, вре­ мен­ски период на кој е склучен договорот за лизинг, вкупен износ на надоместокот што го плаќа корисникот на лизинг, број и износ на одделени плаќања и рокот на нивното при­ стигнување. Од моментот на приемот на возилото ко­ рисникот е должен да го осигура возилото кое е предмет на договор за лизинг кај друштво за осигурување, се додека возилото не биде вра­ тено на давателот на лизинг. Исто така, корисникот на лизинг е одгово­ рен за одржување на возилото кое е предмет на договор за лизинг во добра работна сос­ тојба и нормална употреба, при што самиот Година 5 • Квартал 4

53

корисник на лизинг на возилото ги сноси сите трошоци за одржувањето на возилото (технич­ ко одржување, поправки и др.). Во договорот за лизинг може да се предви­ ди право на откуп на автомобилот од страна ­на корисникот на денот или пред истекот на до­го­ ворениот период за користење на предметот (автомобилот)-финансиски лизинг. По истекот на договорот за лизинг ко­ри­с­ никот нема автоматски да стекне сопственост на автомобилот после плаќањето на сите на­ до­местоци кои произлегуваат од договорот за лизинг. Друга можност за да се дојде до нов авто­ мобил е по пат на склучување на договор за купопродажба на автомобил, при што купо­ про­дажната цена треба да биде извршена со целосна исплата на возилото и тоа по пат на плаќање во готово или пак со обезбедувањето на финансиските средства по пат на учество со определен процент и остатокот со обез­бе­ дување на потрошувачки наменски кредит за купување на автомобил или кредит со залог на возилото. Договор за кредит претставува договор со кој давателот на кредит се обврзува на по­тро­ шувачот да му одобри или му одобрува оп­ре­ делен износ на пари, а потрошувачот се обвр­ зува да плаќа одредена камата и добиениот износ да го врати во време и под услови утврдени со договорот. Притоа, како давател на кредит според за­ кон се јавува банка или друго трговско друшт­ во и трговец поединец, кои во рамки на својата регистрирана дејност одобруваат кредит или заем на потрошувачот. Потрошувач, пак по дефиниција е физичко лице кое склучува договор за кредит заради остварување на цели кои не се поврзани со вр­ шење на неговата трговска, деловна или про­ фесионална дејност. Кога купувате автомобил преку кредит, до­ говорот мора да ви биде склучен во писмена форма и еден примерок од истиот се дава на потрошувачот.

54

Година 5 • Квартал 4

Притоа вие како потрошувач мора да би­ дете запознаени со содржината и условите од договорот за автомобилски кредит во писмена форма и во разумен период пред склучување на договорот за кредит. Во договорот за автомобилски кредит на едноставен и разбирлив начин задолжително се наведува: видот на договорот, договорните страни, предметот на договорот, висината на кредитот, висината и видот на трошоците, го­ дишна стапка на вкупни трошоци, вкупни тро­ шо­ци на кредитот, инструменти за обезбедува­ ње на кредитот, висина на каматна стапка за ненавремено исполнување на обврските од договорот, видот на валутата и девизниот курс кој се применува во пресметките при одо­бру­ вање и отплата на обврските во случај на до­ говор за кредит со девизна клаузула, услуви под кои може да се изврши предвремено вра­ ќање на автмобилскиот кредит, како и ус­лови и постапка за откажување и раскинување на договорот. Доколку договорот за кредит е обезбеден со залог на возилото, нотарот пред кој се по­ тврдува договорот е должен да го извести соп­ ственикот на залогот за правните последици од договорот и особено за обезбедувањето, вкупните трошоци за кредитот, годишната стапка за вкупните трошоци за автомобилот и за последиците за ненавремено исполнување на обврските од договорот.

Кај договорите за автомобилски кредити по исполнување на обврските на потрошува­ чот, во смисла отплата на обврските кои про­ излегуваат од договорот за автомобилски кре­ дити во договорениот период или во услови на предвремена отплата на автомобилскиот кре­ дит, правото на сопственост на возилото пре­ минува на потрошувачот/купувачот на авто­мо­ бил (кредитобарателот). Од изнесеното на вас самите останува да одлучите на кој начин ќе дојдете до нов автомобил... Андријан Трипунов

Schmitz Cargobull S.CS GENIOS

Нова генијална генерација на полуприколки Почетокот на новата ера е означен – новиот начин на изработка на шасии со т.н. I-beams метод е веќе започнат. Примената на иновативна технологија со ладно обликување на носечката структура овозможува побрз, поквалитетен и поефикасен производен процес.

56

Година 5 • Квартал 4

Лесно товарење, брзо обезбедување на то­ва­ рот, структура од цврсти материјали, заштита на носечката решетка, челични зајакнувања на аголните носачи, и уште многу детали го чинат S.CS GENIOS економичен универзалец за општ карго транспорт. Унапредените свој­с­ тва и мож­­носта за вградување на корисна до­ полнителна опрема, во најголем дел се дол­ жат на употребата на новата линија со валци за ладно обликување која за прв пат се упо­ требува во серијата S.CS GENIOS. Производна линија I-beams методот подразбира ладно обликува­ње на носечките греди без употреба на за­ва­рување на составните делови. Со ова се спре­ чуваат

тер­мички предизвикани промени во ма­­­терија­ лот кои настануваат како резултат на завару­ва­ њето. Исто така овој процес овоз­мо­жува вари­ рање на висината на носачите. За развој на новата технологија Schmitz Cargobull има вло­ жено 10 милиони евра и 40 мили­ он ­ и евра за изградба на производната линија, к ­ оје е мон­ти­ рана во матичната фабрика во германскиот град Алтенберге. Самата производна линија има импресивни димензии. Со вкупна должина од 170 метри и тежина од 80 тона, на која де­ луваат 14 независни валци кои под екстремно висок притисок ги обликуваат поединечните но­­сечки модули со што се исклучува потреба­та од заварување на елементите. Оваа револу­цио­ нерна технологија е развивана две и пол годи­

ни, а охрабрени од извонредните предности, раководните од Schmitz Cargobull донеле ре­ шение за изградба на идентична линија и во фабричките погони во Вухан, Кина. Иако новоразвиената технологија на изработ­ ка на шасиите, во однос на продукција на­ме­ нета за разни модели, е максимално флекси­ бил­на, таа свое деби има токму во SC.S GENIOS се­ријата. Покрај новиот начин на изработка на шасија­ та кој носи поголема цврстина, ја зго­лемува ста­билноста и овозможува подолги сер­ висни ин­ тер­ вали, интервенирано е и на оста­натите де­лови. Така, докажаната каросерија од алу­­ми­­ни­ум сега има посебни зацврстувања на аголните носачи како и на преградите. Робусните че­ лични аголни површини со вратите се споени преку интегрирани фиксни шарки со што е овоз­ можено потполна заштита на носечката рамка. Новиот покрив е лесен за манипулира­ ње, особено при товарење од странични рам­

Година 5 • Квартал 4

57

пи при што се намалува и опасноста од негово оштетување. Затвореното столбесто тело го штити товарот од “закачување“ што претставува посебна по­ годност во случај на товарање од задниот дел. Безбедносниот покрив на Schmitz Cargobull додатно е преработен во смисла на зголеме­на стабилност во случај на нагли удари на кров­ ната конструкција кога церадата е отворена. Од друга страна, зајакнатата кровна церада придонесува за намалување на деформациите со што е зголемена стабилноста на целата конструкција.

Подвозје Новото ROTOS подвозје сега е достапно и за новата подобрена верзија MRH3 - пневматско потпирање. На носечката плоча е вграден до­ полнителен одбојник кој ги штити носачите на пружините од механички оштетувања. Исто така зајакнати се и останатите елементи од системот на амортизација што овозможува по­ голема трајност и подолг сервисен интервал на целата осовина.

Економичност Механички преклопливиот, аеродинамичен до­ даток на задниот дел претставува добра мож­ ност за намалување на отпорот а со тоа и на намалена потрошувачка на гориво без притоа да биде загрозен капацитетот на товарниот прос­тор. За изведбите со SPEED CURTAIN - брза завеса конструиран е посебен систем за задно то­ва­ рење кој се состои од перфорирана водил­ка која е монтирана по целата должина, странич­ но под носачите на кровот и на подот. Со ова решение се олеснува движењето на церадата за време на утовар и истовар со што се зго­ лемува флексибилноста на приколката.

Адреса: ул.2 б.б., нас.Илинден, Скопје Факс: 2 572 - 001 • Телефон: 02 2 581 - 561 www.cargobull.com

58

Година 5 • Квартал 4

Ford Cargo 4136D 8x4 Damper

Поглед кон исток Ford е големо име во светот на автомобилите, но го нема меѓу камионите, барем не во Европа. За среќа, ние (сé уште) не сме во Европа.

Година 5 • Квартал 4

59

Некогаш порано, Ford имаше свои камиони и во Европа. Се произведуваа во Велика Британија и ја носеа ознаката Cargo. Но, во 1986 година Ford ја замени глобалната по­ли­ тика на присуство на пазарите со регионална и ја продаде својата британска филијала на Iveco, кој продолжи да ги продава овие камио­ ни под својот амблем до 1993 година, кога ги замени со EuroCargo. Но, оригиналниот Ford Cargo не се даваше така лесно. Овие камиони, доста популарни на Островот, се извезуваа меѓу другите земји и во Австралија, а во расклопена состојба при­стиг­ нуваа во Бразил, од каде пак се извезуваа и во САД. Благодарејќи на тоа, сега Cargo па­ра­ле­ лно живее повеќе свои животи - се про­из­ведува во Индија (како Ashok Leyland eComet и Stallion), во САД (Freightliner/Sterling Cargo), во Јужна Америка дури во три фабрики (Бразил, Аргентина и Венецуела како Ford Trader), но и во Турција, во погоните на Otosan, кои се ортачка инвестиција на Ford и Koç холдингот. За успешноста на оваа соработка говори и фактот дека турската филијала на Ford, сега европска база за доставните возила на оваа марка, располага со пет фабрики и ги про­из­ ведува Transit, Transit Custom и Transit Courier кои се продаваат низ целиот свет, а до лани и Transit Connect.

60

Година 5 • Квартал 4

Но, да се вратиме на камионите. Ford Cargo, кој започна да се произведува во Турција во 1983 година, продолжи да се развива независ­ но од моделите во другите земји кои настанаа од заедничкиот предок. Постојаното негово усовршување беше крунисано со нова гене­ра­ ција во 2003 година, која е основа за поголем дел од денешната гама тешки товарни возила на Ford Otosan. Историските корени на овој модел, но и специфичностите на домашниот пазар (лошата и неразвиена инфраструктура во земјата и постојаниот ангажман на гра­деж­ ниците) придонесоа од типично европски по­ веќенаменски камион Cargo да стане из­ држ­ ливо работно возило способно да се справи со сите предизвици во текот на неговата експлоатација.

Ова посебно важи за неговите варијанти на­ менети за градежниците, кои ги има во широк спектар - 4x2, 6x2, 6x4, 8x2 и 8x4, во кипер и миксер изведби. Сите се карактеризираат со робусна и издржлива конструкција со шасија од ниобиум легиран челик со дебелина од 10 mm. И ослонувањето е такво, издржливо, со единечни напред и двојни лиснати пружини назад, а поголем дел од системите се на­ ба­ вуваат од познати производители - Bosch, ZF, Meritor… Во овој број на GT подетално ќе се задржиме на најтешката 8x4 варијанта на ки­ перот со ознаката 4136D, од причина што овие возила веќе го најдоа својот пат до наши­ те градежници. Овој 42-тонски модел е опремен со шест­ ци­ линдричен деветлитарски Ford Ecotorq Euro 5 мотор со 360 KS и 1.400 Nm, спарен со ZF менувач со 16+2 степени. Од истиот добавувач е и системот за управување, додека погон­ски­ те оски се од Meritor. Нивната голема дво­ степена редукција овозможува овој кипер со носивост од 32 тони да може да совлада на­ горнини поголеми од 75%, додека на отворен пат ќе се движи со брзини до 89 km/h. Ре­зер­ воарите од челик во кои собира 315 литри гориво и 55 литри уреа ќе овозможат долга теренска работа, а ниската дневна кабина со челична конструкција возачот да не го по­чув­ ствува тоа. Димензиите на овој кипер повеќе или помалку се стандардни - должината му

изнесува 8,86 метри, широчината 2,55, ви­ со­ чината на кабината 3,22, клиренсот 36 сан­ти­ метри, а растојанието меѓу првата и погонски­ те оски 5,1+1,35 метри. Височината на шасија­­та на задниот дел е 1,16, а на целата нејзина употреблива должина од 6,69 метри е поста­ вена корпата од 23 m³.

Ford Cargo се продава во педесетина земји, главно на исток и југ од Турција. Тоа е и причи­ на зошто клима уредот, покрај централната бра­ва со далечинско заклучување, електрич­но задвижуваните стакла, електрично задвижу­ва­ ните и загревани ретровизори, радиото со CD и MP3 плеер, дигиталниот тахограф, ABS сис­ темот и друго, е сериска опрема. Географски ние сме на запад, но тоа што и политички не сме таму во овој случај е предност, бидејќи овој издржлив камион не може да се најде на западноевропските пазари. Нивните предности веќе ги открија некои наши фирми - во текот на оваа и минатата година Оилко набави 4 влекачи Ford Cargo 1846 4x2, АД Илинден од Струга дури 11 кипери од моделот што го опишуваме во овој текст, ки­ неската компанија Sinohydro која е главен носител на градежните работи на автопатот Кичево-Охрид се засили со два миксера од моделот 1826 4x2, а едно комунално возило од истиот модел набави општината Кавадарци за превоз на контејнери за отпад. Сите возила продадени во Македонија се Euro 5 мотори. Година 5 • Квартал 4

61

Van Hool EX

Хановер виа Скопје Две вести го потресоа светот на автобусите во изминатиов квартал - првата дека Van Hool на салонот на комерцијални возила во Хановер ја претстави најновата гама EX, а втората дека обезбедил рекордна нарачка од 1.000 автобуси за САД и Канада.

62

Година 5 • Квартал 4

Освен белгискиот предзнак, заеднички име­ нител за овие две вести е Скопје и фабриката на Van Hool тука. Ќе започнеме со втората, повеселата, во која се вели дека возилата со вредност поголема од 300 милиони евра ќе тргнат преку океанот на почетокот на идната година и ќе се испорачуваат во континуитет до 2017 година. Од нив 300 ќе бидат белгиски производ, а останатите македонски. За оваа на­рачка, најголема во 67-годишната историјата на фабриката, нејзиниот директор Филип Ван Хол ќе каде дека не би била можна да не беше фабриката во Скопје и дека сега е појасно од кога и да е дека одлуката за изградба на фа­ брика токму тука бил вистинскиот чекор.

Van Hool е присутен на американскиот пазар 27 години, за кои има продадено 9.000 авто­ буси. Во моментов е лидер на пазарот по про­

дажба на приватни ку­ пувачи, позиција која ­ но­­ вата нарачка и на­ ша­ та фабрика ќе му по­могнат да ја задр­жи и во иднина. Во тоа удел нема да има најновото семеј­с­ тво автобуси со оз­на­ ка EX, бидејќи е наме­ нето за европскиот па­­зар. Овој турис­тич­ки авто­ бус својата свет­ ска пре­­миера ја имаше на најголемата изложба на ко­ мерцијални во­ зила, есенскиот IAA во Хановер. Се карак­ теризира со сосема нов модерен ди­зајн и топол ентериер кој ги рефлектира најба­ра­ ните особини - функ­ цио­ налноста и еле­ ган­­цијата. Сите мо­­дели на EX ќе бидат опремени со

Година 5 • Квартал 4

63

Paccar MX11 Euro 6 мотори со 394 KS, ману­ елна трансмисија од Mercedes или два типа на ZF автоматика. Почетокот на производството на EX во Скопје во четвртиот квартал годинава што изминува ќе обезбеди неговото лансирање на пазарот да биде според планираното - во првите месеци на новата 2015 година. Иницијално ќе бидат понудени три модели со две висини (3.675 и 3.805 mm) и три должини (12.480 mm со меѓу­ оскино растојание од 6.010 mm, 13.260 mm и меѓуоскино растојание од 6.790 mm и 14.220 mm за верзијата со три оски и растојание меѓу нив од 6.700+1.300 mm). Палетата која ќе биде

сочинета од стандардни туристички или меѓу­ градски изведби се планира во иднина да биде проширена, но детали засега не се објавени. Со ова семејство автобуси Van Hool ќе освоју­ ва нови купувачи и нови пазари. Намената му е да биде основен модел во понудата примарно за туроператори и превозници на кои им се познати особеностите на автобусите на Van Hool - издржливоста и високото ниво на фи­ нал­на обработка, на кои сега им се приклучу­ва и цената. За неа велат дека ќе биде доста конкурентна, што се должи на два факта: огра­ ничената понуда на опционални додатоци и производството во Македонија.

Hyundai H350

Упорноста еден ден ќе се исплати Hyundai досега неколку пати инаетливо, но безуспешно се има обидено да се пробие на европскиот пазар на доставни возила.

Година 5 • Квартал 4

65

Последниот негов обид беше пред седум го­ди­ ни со моделот H-1, некаде лансиран како i800, Grand Starex, Satellite и под други озна­ки, кој иако во основа доста добар и со прифатлива цена (оние што редовно нé следат ќе се сетат дека за него пишувавме пред четири години), ниту оддалеку не успеа ни да им се доближи н ­а европските конкуренти и доста бргу беше из­ бришан од понудата на бројни европски дис­ трибутери на Hyundai. Но, Корејците чиј национален спорт е упор­ носта, не се откажуваа. Упорно работеа на остварување на своите цели, овој пат со нова тактика - развивајќи модел само за европскиот пазар, кој под ознаката H350 го претставија на салонот на комерцијални возила во Хановер. Јасно, заради недоволните бројки на про­­даж­ бата тој ќе биде понуден и во Азија и САД, но разликата од неговите претходници е таа што тие беа развивани глобално, за потоа да би­­дат прилагодувани на потребите на купувачите о ­д секој регион засебно. Тоа што тие сега го претставија директно ќе ги напаѓа најдобрите на пазарот - Mercedes Sprinter и Ford Transit, што значи и дека има поголеми способности од H-1. Токму тоа е и причината да биде озна­ чен како H350, при што оваа бројка треба да асоцира на вкупната маса од 3.500 kg. Инженерите на Hyundai се имаат фокусирано на шест клучни области при неговиот развој: практичноста, товарните способности, издрж­ ливоста, безбедноста, перформансите и ефи­ касноста. На располагање ќе биде во три ка­ро­ сериски верзии - како доставно комби возило, камионет и во патничка изведба, во која ќе може да прими до 15 патници. За неговото

66

Година 5 • Квартал 4

модуларно тело со должина од 5,5 или 6,2 метри е употребена голема количина високо­ отпорен челик. Има меѓуоскино растојание од 3,44 или 3,67 метри, а во иднина ќе бидат по­ нудени и изведби со други должини и ви­сочи­ ни. Во товарниот простор кај доставната ва­ ријанта со должина 3.780 mm, широчина 1.795 mm, височина 1.955 mm и минимален про­ст­ ор меѓу тркалата од 1.380 mm може да со­бере пет еуропалети. Аголот на отворање ­ на задните врати од 180 или 270° овозможува товарање со вилушкар, 14-те еластичните прстени безбедно прицврстување на товарот, а широката стра­ нич­ на лизгачка врата полесен пристап до внатрешноста со волумен од 10,5 или 12,9 m³. Носивоста му изнесува меѓу 1.233 и 1.365 kg во зависност од изведбата, а може да влече при­ колка до 2,5 тони. За погон е искористен од­ личниот 2,5 литарски Euro 5 дизел кој ќе доаѓа во две верзии - со 150 KS и 373 Nm или 170 KS и 422 Nm. Спарен со шестстепена мануелна трансмисија, тој ќе ги задвижува задните трк­ ала до максимална брзина од 156, односно­ 173 km/h.

Бројни особености прават возачот во H350 да се чувствува како во патнички автомобил: 4,2 инчниот дисплеј го информира за статусот на возилото, електронскиот систем за контрола стабилноста се грижи за безбедноста, а дел од опремата, сериска или дополнителна, ќе би­дат и автоматските светла, сензорите за дожд, по­ мошта при тргнување на нагорница, системот за предупредување при газење на линијата меѓу сообраќајните ленти, разладуваната фи­ ока, дополнителното греење, андроид-бази­ раниот мултимедијален систем, навигацијата, камерата за возење наназад, системот за по­ мош при паркирање и друго. И дизајнерски H350 потсетува на најновите патнички возила на корејската марка, а хексагоналната маска интегрирана во браникот и светлата со LED технологија кои странично визуелно се над­ гра­­дуваат на неа, го прават модерен и пре­поз­ натлив меѓу европските конкуренти.

Hyundai ќе го монтира H350 во фабриката на својот кооперант Karsan во Турција од CKD комплети произведени во Јужна Кореја.

Година 5 • Квартал 4

67

Mitsubishi L200

Јапонскиот самурај со ново кимоно и нов меч Јапонскиот производител глобално познат по својата теренска програма ја претстави новата генерација на пик-апот Triton.

68

Година 5 • Квартал 4

Овој еднотонски модел, во најмногу земји од светот познат како L200, ја добива својата нова генерација после девет години на пазарот. Развиен е со замисла да биде, цитираме: „ултимативен спортски камионет“, термин кој подразбира комбинација меѓу комфорниот ентериер и функционалноста и издржливоста на камионската каросерија со мускулест, флуиден и динамичен изглед. Предниот дел, за жал не многу, му е налик на GR-HEV концептот покажан лани на салонот во Женева, со впе­ чатлива маска и светла со LED изведба. Товар­ ниот дел му е дури и позаоблен отколку досе­га, со карактеристични задни светла, а безбед­ носта и издржливоста му се обезбедени со цврстата шасија. Од Mitsubishi велат дека новиот Triton (L200, Strada, Warrior, Sportero или Hunter како што уште се нарекува во различни делови во све­ тот) има раскошна внатрешност, широкограда носивост и водечка во класата управливост. Исто така велат дека бучавата и комфорот во возењето се на исто ниво како кај патничките автомобили благодарение на „стратешката пос­ тавеност“ на звучната изолација, новите ма­­теријали за апсорпција на вибрациите, како и оптимизацијата на ослонувањето. Внатреш­ носта му изгледа малку обична, но

повисоко опремените варијанти ќе имаат ко­ жен тапацир со сјајни црни и метални акценти. На фотографиите се забележува и управува­ чот со команди на него за темпоматот за аудио системот, кој има 7-инчен дисплеј. Во сооп­ штението од Mitsubishi се споменува и дека L200 сега ќе доаѓа со поудобни седишта со подолги и пошироки површини за седење. Петтата генерација на Mitsubishi L200 ќе биде на располагање во три изведби - со единечна, продолжена и двојна кабина и избор на мотори што ќе зависи од пазарот. Нив вкупно ќе ги има четири - еден бензински и три дизела. Бензин­ скиот мотор од 2,4 литри со 128 KS и 194 Nm ќе биде интересен на некои пазари, меѓу кои сигурно нема да бидат европските - за тука

Година 5 • Квартал 4

69

Mitsubishi го има подготвено новиот 2,4 ли­ тарски дизел со 181 KS и 430 Nm. Останатите дизелски опции се две изведби на познатиот, но подобрен 2,5 литарски мотор, со 128 KS и 240 Nm и 178 KS и 400 Nm. Во зависност од моторите, трансмисијата ќе биде мануелна со пет или шест степени, а автоматиката со пет степени ќе биде опционална. Како и досега, Mitsubishi ќе го произведува L200 во една од своите три фабрики во Тајланд. Се планира да се продава во околу 150 земји на сите континенти, но не и во Соединетите Американски Држави, затоа што таму увозот на пик-апите се оптоварува со 25% дополни­тел­­­ни давачки со цел заштита на домашното произ­ водство. Mitsubishi во Тајланд го произведува

70

Година 5 • Квартал 4

L200 од третата генерација за целиот свет и досега таму има направено преку 3,5 милиони примероци, од кои 2,5 милиони се извезени. Компанијата на Mitsubishi во Тајланд е нај­го­ лемиот извозник во земјата, која после САД е вториот најголем пазар за пик-апите - повеќе од половината од сите возила таму се токму вакви. Во Тајланд свои фабрики имаат сите јапонски производители, кои во добрите го­ди­ ни има продукција од скоро милион пик-апи. Согласно договорот потпишан меѓу Mitsubishi и Fiat само еден ден откако беше претставен новиот L200, овој модел со изменет изглед од 2016 година ќе се продава под ознаките на италијанската марка на пазарите во Европа и Латинска Америка.

Metso Mining and Construction Technology ul. Njudelhiska 2-1/6, 1000 Skopje tel: +389 2 3063 667 / fax: +389 2 3061 989 mob: +389 78 321 103 e-mail: vasko.salamovski@metso.com