20 december 2018 De Schakel MiddenDelfland
Gedicht
Moeders kerstbrief
|
19
De kerststal die twéé evacuaties overleefde
Lieve Jan, het is weer Kerstmis ‘k Zit met vader nu alleen. De krib staat op haar oude plaatsje, Zooals ieder jaar voorheen. Maar wij voelen ons zoo eenzaam, Wij ontvangen zelfs geen brief. Wat of dit voor ons wil zeggen, Begrijp jij zeker… jongen-lief Samen gaan wij naar de Nachtmis, Zooals alle jaren, Jan. Maar wanneer je samen thuis komt Is van vreugd geen spraken van. Telkens denk je aan je jongen De jongste knul van je gezin Dat voor jou veel wordt gebeden Och, dat denk jij je wel in. Wij hadden Kerstmis willen vieren Als jij in ons midden was Met konijnenbout op tafel Zoiets komt nu wel van pas Een bruine en ‘n wit gevlekte Ieder van een pond of tien… Maar dat zou te mooi geweest zijn Zooiets zal je altijd zien! Dag’lijks als de post voorbij gaat Denk ik telkens weer aan jou. Want als jij maar hier in huis was Voelde je geen zorg of kou. ‘k Heb menig traantje al gelaten Gedurende j’afwezigheid En voor je welzijn steeds gebeden.. Vier jaren zijn we je al kwijt. Als deze brief je mag bereiken De Kerstbrief van je moeder Jan Dank God dan op je bloote knieën Dat ik voor jou nog bidden kan. Blijf toch zoo je steeds geweest bent, Dan kan ik trotsch zijn op mijn zoon Meer wil ik niet van jou vragen Geef je moeder dit als loon!
Piet Langeslag bij de kerststal uit 1936.
De huizen en de straten
Door Gemma van Winden-Tetteroo
zijn vrolijk versierd. Overal zijn lichtjes te zien. Het is bijna Kerst. Een prachtig feest. Het is voor de meeste mensen een tijd van gezelligheid, familie en samenzijn. Met soms prachtige
Uit de krant van december 1944
Foto: GvW-T
verhalen. Zo hebben Piet en Babs Langeslag uit Schipluiden een vrijwel puntgave kerststal uit 1936. Toch heeft de kerststal veel meegemaakt.
In het knusse huis van Babs (77) en Piet (81) Langeslag komt in december een oude doos van zolder. ‘5 Dec. 1936’ staat erop. Er zit een prachtige kerststal in met alles er op en er aan. Maria in een blauw gewaad, Jozef draagt een lang leren timmermansschort en het kindje Jezus ligt er vredig bij. Er zijn schaapjes en herders, engeltjes en drie koningen die geschenken komen brengen. Er is zelfs een klein houtvuurtje waarboven een keteltje hangt. De kleuren van de beeldjes zijn ontroerend fragiel. De ouders van Piet trouwden in mei 1931. Een jaar voordat Piet geboren werd, kwam de kerststal in huis. “Hij is dus altijd onderdeel van mijn leven geweest.” De figuurtjes in de stal spreken tot de verbeelding. “Mijn schoolvriendjes vonden de stal prachtig, ze kropen er bijna in!”
Evacuatie Piet werd geboren in Hoek van Holland. In 1940 toen de oorlog uitgebroken was, moest het gezin met vier kinderen opeens evacueren. Via ‘s-Gravenzande en Delft kwamen ze uiteindelijk in Schipluiden terecht waar vader Jo directeur van het distributiekantoor was. Vader zat in het verzet. Hij bracht Joden onder bij boeren en via zijn werk zorgde hij voor etensbonnen voor de onderduikers. Op 24 januari 1944 ging het fout. Jo ging melk halen aan de Rijksstraatweg en zou bij pastoor Theissen op de pastorie van Hodenpijl wat bonnen afleveren. Op de heenweg zag Jo een auto staan. Hij besloot door te lopen. Toen hij terugkwam, stond de auto er nog. Toch belde Jo aan. Op datzelfde moment werd de pastoor naar buiten gevoerd. Hij was opgepakt wegens het verstoppen van mensen. Ook Jo werd gevangen genomen. Hij had nog net de gelegenheid zijn bonnen onder een kast te stoppen.
Op de vlucht Moeder Langeslag was intussen doodongerust omdat haar man zo lang wegbleef. Toen Jo onder bewaking van een Duitser thuiskwam om wat op te halen, wist moeder hoe laat het was. Helaas werd de Jodin die in huize Langeslag onderdak had, ook gevonden en meegenomen. Ze hebben nooit meer iets van het meisje gehoord. Moeder begon een novene (een gebed van negen dagen. red) voor een veilige terugkeer van haar man. Jo stond na een week thuis op de stoep. Hij was vrijgelaten op voorwaarde dat hij twintig Joden zou uitleveren. Zo niet, dan zou het gezin naar Polen gestuurd worden. Die nacht besloot de familie zelf onder te duiken. Ze lieten alles achter. Via via kwamen ze in Noord-Holland terecht op de pastorie bij heeroom Stefan Linthorst, broer van moeder Langeslag. Pas na de oorlog keerden ze terug naar Schipluiden. Hun huis was bezet geweest door Duitsers, Engelsen en een Schipluidense familie. Al hun spullen waren weg. Achteraf bleek dat leden van het verzet het grootste deel van de inventaris op de zolder van het gemeentehuis hadden ondergebracht. Ook de kerststal.
Traditie Vader overleed in 1949 aan de gevolgen van tbc die hij in de oorlog opgelopen had. Toen Piet in 1966 trouwde met Babs van der Arend gingen zij in het ouderlijk huis in Schipluiden wonen. Moeder was naar een verzorgingshuis gegaan. Ook Piet en Babs zetten de traditie voort en gaven jaarlijks de kerststal een ereplaats. Toen ze tweemaal verhuisden ging de doos uit 1936 mee. Hun vier kinderen mochten een eigen kerststal uitzoeken toen zij het huis uit gingen. Als straks met Kerst de hele familie weer bijeen is, zal de oude kerststal nog steeds centraal staan. “Ik hoop dat ie uiteindelijk bij de volgende generatie Langeslag terecht komt. Het blijft een dierbaar familiebezit!”