Giesbaergske Koleuren Gazette
Empowerment Sihame El Kaouakibi
Een visie op lange termijn Vast en zeker mag het ‘not done’ heten om een geïnterviewde meteen met bloemen te overladen. De jonge vrouw die op deze a-typische en druilerige winter-vrijdag in februari voor me zit, noodt me dat wel te doen. Niet alleen ziet ze er stralend, ‘ravisante’ en overtuigend enthousiast uit: met haar project ‘Let’s Go Urban’ dat ze in 2009 opstartte, drukte ze een meer dan ongewone stempel op de grootstedelijke jeugdcultuur van Antwerpen, ze behaalde er in 2011 de Cultuurprijs voor én werd even later -op haar zesentwintigste!- uitgenodigd voor een TedX-toespraak. I bet she rocks your socks off too. Watch it. ‘Op m’n eenentwintigste, na mij studies voor onderwijzeres, begon ik aan ‘Let’s Go Urban’, waarmee ik jongeren wilde aanspreken en hen tools aangeven om zich te ontwikkelen in een diverse samenleving. Het onderwijs was daarin beslist mijn inspiratie maar tegelijk ook mijn frustratie. Want het voldoet geenszins aan de grootstedelijke context en is te veel gericht op cognitie zonder uit te gaan van de persoonlijke talenten van jonge mensen. Daardoor maakt het onderwijs al een rangschikking van mensen op basis van kennis, wat een kortetermijnvisie is. En dat kan volgens mij niet de bedoeling zijn van het onderwijs dat jonge mensen net middelen moet aanreiken om zich volledig te kunnen ontplooien tot waardevolle individuen en zich te integreren in een veranderende maatschappij. Komt daarbij nog het integratiebeleid dat een evenzo kortetermijnvisie heeft, waarin de focus wordt gelegd op mensen met een exotisch kleurtje, een andere religie of een vreemde taal. Dit alles in combinatie met mijn eigen jonge ik die deel uitmaakt van de nieuwe jonge generatie, ging ik me afvragen wat ik daaraan dan zou kunnen helpen veranderen. Ik zag in dat er een langetermijnvisie ontbrak. Langs de ene kant wilde ik niet in het onderwijs gaan, maar ik wilde wel maar al www.giesbaergskekoleurengazette.be
te graag een andere aanpak stimuleren en niet aan de zijlijn blijven staan. Maar ik wilde dat kunnen doen als autonome partner van het onderwijs, van het beleid, van de cultuursector.’ Mogen we daaruit begrijpen dat u wat anders wilde bereiken dan wat de gevestigde instellingen beogen? ‘Goh, ‘anders’ dan bedoeld als dat ik vooral wil tegemoet komen aan de noden van vandaag. Ik stel vast dat veel organisaties zijn blijven steken in de tijd zonder mee te evolueren in die voortdurend veranderende maatschappij. In het middenveld -de culturele sector, de welzijnssecor..- zijn er wel positieve signalen maar de demografie is zo veranderd dat ook de visie moet blijven mee veranderen en dat zag en zie ik niet genoeg gebeuren. De nieuwe generatie is blijven veranderen net als de demografie. Het beleid moet meer gaan over doorstroming. Terwijl het in die instellingen nog te vaak gaat over behoudsgezindheid en cijfers, waardoor ze jongeren wel op een traject op weg helpen, maar daar dan niet verder kunnen in gaan. En dat is net wat nodig is, dat elke persoon de kans krijgt om door te stromen naar verdere ontwikkeling. Die stap ontbreekt vaak in vele organisaties. Het is een moeilijke stap, maar het is beslist mogelijk.’ Authenticiteit Wat ontbreekt er dan aan veel van zulke initiatieven? ‘Het grote probleem is dat we teveel in hokjes blijven denken. Ook het beleid denkt teveel in hokjes, zodat doorstroming moeilijk wordt. We moeten écht out of the box denken en gaan voor doorstroming. Anderzijds wordt er ook teveel gesproken over de thema’s: we spreken over de diversiteit, maar we zijn het niet. Bovendien zijn we ook een bange samenleving die liever geen uitblinkers ziet, wat ook een gevolg is van dat denken in hokjes. Iedereen die boven de lat heen groeit is eigenlijk te ambitieus voor Vlaanderen. Daardoor rendeert de investering niet: we helpen mensen wel op een traject, pagina 4
maar daar stopt het te vaak. Dat is een discrepantie, een gemiste kans in al de talenten die we in huis hebben, en daar heb ik het moeilijk mee. Die investering kan meer renderen als we niet zo versnipperd zouden werken, maar meer met een visie op lange termijn en met ambitie om het potentieel in de rijke regio die Vlaanderen is, ten volle tot ontwikkeling te brengen. Daarin kan elke organisatie haar autonomie behouden, maar met eenzelfde duidelijke visie op lange termijn. Daarom ben ik voorstander van grassroots organisaties zoals Let’s Go Urban, die van onderuit groeien en die niet geïnstitutionaliseerd worden, bottom-up, waarin elk individu de kans krijgt talenten te ontwikkelen. In onze organistatie doen we dat rond dans en urban culture, maar dat kan vanuit elke ander thema zoals een bepaalde sport of een specifieke cultuur of ethnie. Als het maar authentiek blijft waarin elkeen zich ten volle kan ontwikkelen tot een onmisbare persoon die zijn of haar verantwoordelijkheid neemt in de maatschappij.’ Heeft u daarvan dan concrete voorbeelden gezien in andere landen of culturen? ‘Die vraag wordt me vaak gesteld, maar het antwoord is neen. Vanuit andere landen vragen ze het me ook wel ‘s hoe ik het project heb opgebouwd, maar zelf heb ik geen inspiratie geput uit het buitenland. Mijn boek #believe (Uitg. Lannoo, red.) is een naslagwerk van de voorbije vijf jaar waarin ik het project vorm gaf, vanuit mijn eigen ervaring en beleving in onze samenleving, over de confrontatie die ik als persoon en als organisatie dagelijks ervaar. In die vijf jaar ben ik natuurlijk ook zelf veranderd, ik ben harder geworden en ook zakelijker, omdat ik vlug inzag dat dat nodig was om hierin vooruit te raken. Waardoor ons project veel betere groeikansen had, omdat we niet enkel op subsidies bouwen. Wij passen niet in dat hokje van de subsidies. Het boek, dat als draaiboek voor dit proSihame El Kaouakibi 3de jaargang, nummer 10, 1 april 2014