Verbeterpunten NIAZ aangepakt
Samen aan de slag tegen wondinfecties Binnen VUmc zijn vorderingen gemaakt op het gebied van infectiepreventie. Een mooi voorbeeld is het succesvolle project op de afdeling neurochirurgie om postoperatieve wondinfecties terug te dringen. Een initiatief van de afdeling zelf. Maar ook de auditoren van het NIAZ zullen dit project tijdens hun bezoek begin juli kunnen waarderen.
In november 2010 beval het niaz aan een ‘gecoördineerd infectiepreventiesysteem’ voor heel VUmc verder te ontwikkelen. Sindsdien zijn onder andere presentaties gegeven op divisieraadsvergaderingen en zijn hygiëne-audits samengevoegd met de interne audits van VUmc.
Infectieregistratie “Iedere medewerker heeft het beste voor met zijn patiënt. Het uitvoeren van de richtlijnen op het gebied van infectiepreventie kan infecties voorkomen”, zegt Henny van de Laar, deskundige infectiepreventie. “De motivatie om infecties te bestrijden moet uit de medewerker zelf komen. Je doet het tenslotte niet voor het niaz, maar voor de patiënt.” Een mooi voorbeeld is het gezamen-
lijk registratieproject van neurochirurgie en medische microbiologie en infectiepreventie (mmi) over postoperatieve infecties. Dit werd in 2009 gestart, nog voor het niaz op bezoek kwam. Arts-assistent Niels Verburg registreerde de gegevens, bijvoorbeeld door in Mirador na te kijken wie na de operatie mogelijk een wondinfectie had gekregen. Ook kreeg de polistatus van de patiënt een oranje vel om postoperatieve infecties in op te tekenen. Zo nodig werden statussen opgevraagd. Verburg: “Elke infectie is er een teveel. Zeker in ons specialisme, waar een infectie ook tot hersenvliesontsteking kan leiden. We wilden zelf, onder leiding van neurochirurgen Saskia Peerdeman en Ricardo Feller, de kwaliteit van onze zorg verbete-
Foto Mark van den Brink
n Ben de Graaf
ren. Dan moet je eerst meten waar je staat. Dat alleen al leidt tot meer bewustwording, tot meer awareness. Een van de verbeteracties was het stafylococcus aureusprotocol, dat in augustus 2010 van kracht werd. Vanaf dat moment pasten we bij onze patiënten voor de operatie antibacteriële shampoo en neuszalf toe.” Bovendien hielden deskundigen infectiepreventie extra audits en
verscherpten de hygiënemaatregelen. Annie Kaiser, epidemioloog bij infectiepreventie, verzorgde de registratielogistiek en de statistische analyses. Sinds deze gezamenlijke inspanning is het percentage wondinfecties geleidelijk gaan dalen.
Aloude credo’s Wat betreft infectiepreventie blijven aloude credo’s belangrijk, zoals
Mogelijkheden voor e-learning breiden snel uit Afgelopen jaar is hard gewerkt aan het opleidingsportal van VUmc. Via dat opleidingsportal kunnen medewerkers e-learningmodules volgen en scholingen aanschaffen. Het opleidingsportal is een coproductie van diverse afdelingen, onder andere P&O, HRM en VUmc Academie. Er zijn ondertussen al heel wat e-learning modules in het portaal geplaatst en veel medewerkers hebben inmiddels een scholing afgerond. Het aanbod van e-learning modules is uitgebreid met modules die in
samenwerking met ExpertCollege zijn ontwikkeld. Een aantal daarvan wordt met succes ingezet in verpleegkundige vervolgopleidingen en komt nu beschikbaar voor alle VUmc medewerkers. Het betreft onderwerpen die door veel medewerkers als lastig worden ervaren, zoals: -a bcde benadering van volwassenen en kinderen; - r eanimatie van volwassenen en kinderen (bls en als); - s hock en hemodynamiek; - s epsis herkennen en behandelen; - e cg interpretatie: ritmeherkenning en infarctlokalisatie; - 3 D coronairanatomie; -b loedgasinterpretatie;
- i notropica en vasoactieve medicatie. e-learning maakt leren weer leuk, en helpt zo direct en indirect aan het verhogen van de kwaliteit van zorg. De modules bieden oefeningen op maat aan, waardoor het kennisniveau spelenderwijs toeneemt. Die oefeningen bestaan uit heldere animaties, simulaties en duizenden interactieve opgaven. Bij een ecg module zie je bijvoorbeeld in beeld hoe ritme-stoornissen en infarcten ontstaan, bij het medisch rekenen zie je in bewegende beelden hoe de sommen worden uitgerekend. Je kunt geanimeerde spuiten optrekken om de juiste verdunningen te bereiden. Je kunt zelfs reanimeren in 3d. De komende maanden zullen in
hoog tempo nieuwe modules worden toegevoegd, zoals dialyse, cvvh, pijnbestrijding, herkenning van de vitaal bedreigde patiënt, cardiotocografie en meer.
Overleg Medewerkers kunnen in samenspraak met hun leidinggevende bepalen welke modules voor hen geschikt zijn. De e-learning modules zijn bereikbaar via het digitale portaal http://medewerkers.vumcacademie.nl. Inloggen is mogelijk met hun medewerkersnummer. Voor wachtwoord aanvragen en bij inlogproblemen: mail naar support@vumcacademie.nl.
handhygiëne, dienstkleding aanhebben en geen handsieraden dragen. “Maar het is ook meten, analyseren, verbeteren en weer meten of de maatregelen effect hebben. Plando-check-act. De werkeenheid infectiepreventie kan dit begeleiden. Iedereen kan bijdragen aan het voorkomen van wondinfecties!”
Opvallend
!
Gezondheidswetenschapper Lily Claassens heeft de Codde en Van Beresteyn gerontologieprijs 2012 gewonnen. Zij krijgt de prijs voor de heldere en relevante presentatie van haar onderzoek onder kwetsbare ouderen. In dit onderzoek staat de eigen regie van ouderen en de cruciale rol van steun en structuur vanuit de omgeving centraal. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro en is beschikbaar gesteld door de Stichting Hofjes Codde en van Beresteyn in Haarlem Deze stichting zet zich in om het welzijn van kwetsbare ouderen te bevorderen.
Tracer 11e jaargang nr 12, 14 juni 2012
Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.850. Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijk heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Annemarie Burgers, Bernie Hermes, Gert de Jager, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Albert Blom, Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder
L & G
Redactiesecretariaat
dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: tracer.info@VUmc.nl Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen
dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail tracer.info@VUmc.nl
Volgende Tracer
D e volgende Tracer verschijnt op donderdag 28 juni Deadline voor kopij is 20 juni om 12.00 uur.
2
Op de plaats van God Op 19 september aanstaande zal voor de tiende keer het jaarlijkse Literatuur en Geneeskunde symposium worden gehouden. Het thema is ‘geboorte’. De hoofdlezing zal worden verzorgd door Ronald Giphart. Tot 19 september zal Arko Oderwald in Tracer aandacht besteden aan geboorte in literatuur en film. Deze keer: op de plaats van God. n Arko Oderwald Het programma ‘Beter dan God’, gemaakt in 1987 door Wim Kayzer, was een van de eerste keren in Nederland dat er publiekelijk uitvoerig stil werd gestaan bij genetische manipulatie en klonen. In romans was dat al eerder gebeurd, bijvoorbeeld in ‘The boys from Brazil’ van Ira Levin uit 1976, in 1978 verfilmd. Dokter Mengele blijkt
Hitler meerdere keren gekloond te hebben en heeft deze klonen over de hele wereld verspreid. Mengele wordt opgejaagd door de nazi-jager Lieberman. Zij treffen elkaar bij een van de klonen, die 13 jaar oud is. Mengele heeft net zijn vader vermoord (omdat de echte vader van Hitler stierf toen Hitler 13 was). Lieberman vertelt de kloon dat Mengele zijn vader heeft vermoord. Mengele legt uit dat Bobby een kloon is van een groot man, maar Bobby laat zijn honden Mengele aanvallen en doden. Dit lijkt een pleidooi te zijn dat opvoeding sterker is dan genen, maar aan het eind van de film zien we de kloon met gretigheid de foto’s van het door de honden aangerichte bloedbad ontwikkelen. In ‘The boys from Brazil’ roept het klonen zelf geen problemen op. Het proces levert identieke jongens op die gezond zijn. In de roman ‘De engelenmaker’ van Stefan Brijs gaat het minder goed met de klonen. Victor Hoppe, geboren in Wolfheim,
Tr a c e r 1 2 – 14 j u n i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g
vlak bij het drielandenpunt, keert na twintig jaar terug in het dorp met drie kleine kinderen die de namen van aartsengelen dragen: Michaël, Gabriël en Rafaël. Ze lijken sprekend op elkaar en op hun vader: rood haar en een hazenlip. We weten al snel dat Victor mismaakt is, maar pas veel verderop in het boek wordt duidelijk wat er met hem gebeurd is. Hij wordt al sinds zijn geboorte voor de duivel gehouden, wordt door zijn moeder bij de nonnen ondergebracht, die hem mishandelen. Dat heeft hem bitter gemaakt en hij zint op wraak. Hij wijt zijn mismaakte bestaan aan God en zijn wraak krijgt gestalte door zichzelf op de plaats van God te zetten. Hij wordt eerst arts en dan onderzoeker met maar één doel: leven te maken. Het is verleidelijk Victor Hoppe te zien als de zoveelste fictieve ontspoorde wetenschapper die meedogenloos zijn doel najaagt, maar dat mist de nuance van ‘De
engelenmaker’. Victor Hoppe is zelf de reden waarom we graag willen proberen de schepping te verbeteren: hij is mismaakt, gestigmatiseerd en lijdt. In Wolfheim bouwt hij een bloeiende en door de gemeenschap zeer gewaardeerde huisartsenpraktijk op. Hij staat altijd en met succes klaar voor zijn patiënten. Maar zijn kloonexperiment is een mislukking. Zijn drie kinderen verouderen zo snel dat zij uiteindelijk al na een paar jaar overlijden, een plot die duidelijk geïnspireerd is door het lot van Dolly, het schaap dat bekend werd als het eerste grote kloonsucces. Victor Hoppe wordt langzaam waanzinnig en eindigt uiteindelijk tijdens een katholieke processie aan het kruis, een kunststukje dat hij zelf voltrekt en waarvoor hij voor de laatste keer zijn medische kennis gebruikt. Medische kennis brengt niet alleen leven, maar ook de dood.