Oren en ogen tekort
Op 1 november 2019 is de Code Culturele Diversiteit en Inclusie gelanceerd. Aan deze code moeten alle musea voldoen om in aan merking te komen voor subsidie. Een mooie aanleiding voor een gesprek met Elvera van Leeuwen van Stichting Oren en Ogen Tekort. Zij adviseert het Museon bij de ontwikkeling van de tentoonstelling Getekend onder Japan. Een gesprek over inclusie, hoe je dit doet en haar motivatie. ‘Steeds meer musea willen aan de slag met inclusie. Ik wil mensen helpen en bruis van de ideeën om hieraan een bijdrage te leveren. Door anderen bewust te maken van de pro blematiek waarmee blinden en slechtzienden te maken hebben, draag ik mijn steentje bij aan een inclusievere samenleving. De dank baarheid die ik hiervoor terug krijg is me meer waard dan een waardering in geld. Toen ik uit leg gaf over wat we met de onlangs opge richte Stichting Oren en Ogen Tekort willen bereiken, vertaalde een slechtziende dat als volgt: “Oh, dus eigenlijk worden jullie de VVV voor blinden en slechtzienden.” Buiten dat ik dat een heel mooie beschrijving vond, was het een groot compliment dat ons werk op die waarde werd geschat.’ ‘Inclusie is voor mij het deelnemen aan culturele activiteiten zoals iedereen dat kan, op elk moment dat je daar zelf behoefte aan hebt. Dat dit nog lang geen gemeengoed is,
16 17
realiseer ik me dagelijks. Door meer bewust wording te creëren, zal de Nederlandse samenleving het steeds normaler gaan vinden om na te denken over inclusie en hopelijk binnen een aantal jaren is het dan de gewone gang van zaken dat iemand met een geleide hond overal naar binnen kan en dat dove mensen worden aangesproken in hun eigen taal, de Nederlandse gebarentaal.’ ‘Ik heb eerder dit jaar in het Museon training gegeven aan de vrijwilligers die met de doel groep de bezoeken aan het depot zouden gaan lopen. Ik heb hen laten ervaren hoe het is om blind of slechtziend te zijn en hoe je dan je weg in het museum vindt. We hebben samen besproken welke hulpmiddelen je kunt gebruiken om iets wat visueel is te beschrijven zodat iemand zich er een beeld van kan vormen. Daarnaast heb ik ze tips gegeven hoe ze hen kunnen helpen en begeleiden tijdens het bezoek aan het depot.’ ‘De tentoonstelling Getekend is een mooi voorbeeld van hoe een museum inclusie kan bewerkstelligen. Ik ben gevraagd om mee te denken over de opzet waarbij ook mensen met een visuele beperking de tentoonstelling zo optimaal mogelijk kunnen beleven. Ik schuif aan bij de overleggen over de wijze van informatievoorziening en routing. Samen met de makers kijken we naar de mogelijkheden om dit zo inclusief mogelijk op te zetten. Als de budgetten en tijd het toelaten geef ik er de voorkeur aan om zeker ook de doelgroep te betrekken. Zij zijn de beste adviseurs. Het feit dat erover nagedacht wordt, is al een grote stap in de goede richting. Het museum zal leren van deze ervaring en het bij volgende tentoonstellingen ook gaan toepassen. Als vanzelf wordt het een vast onderdeel van het opzetten van een tentoonstelling.’ Bart Borsje