Những Lời Chia Tay GS Nguyễn Song Thuận by vnclsvn

NHƢ̃NG LỜI CHIA TAY NHÀ VĂN HOÁ

NGUYỄN SONG THUẬN GIA ĐÌNH &THÂN HỮU

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 1

Tiễn Biệt

Chớm thu mình đã ra đi Ngàn năm vĩnh biệt chia lìa từ đây Bốn con, chín cháu một bầy Bạn bè thân thuộc đong đầy tiếc thƣơng Ngƣời đi để lại đoạn trƣờng Cho ngƣời ở lại vấn vƣơng bao tình Việc làm trả nợ phù sinh Hội Hùng Sử Việt bao tình còn ghi Hai mƣơi năm đã qua đi Bảo tồn văn hóa mỗi khi diễn tuồng Bao nhiêu sách quý tận tƣờng Bao nhiêu thơ phú… lửa hồng xôn xao Tự điển dang dở xót xa Viện Nghiên Cứu đó… chẳng qua ý trời Mình đi chẳng trối một lời Vợ con chẳng đƣợc ngắm ngƣời mình yêu Vắng nhau… hiu quạnh trăm bề Vắng nhau mới thấy chín chiều ruột đau

Ngọc Loan 2 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

̃ Song Thuâ ̣n Tiểu sƣ̉ Văn Hoá Nguyên Trang Hin ̀ h Ảnh Những Lời Chia Tay

Thân hữu thương tiếc ghi chép lại những kỷ niệm gửi theo hương linh GIÁO SƯ NGUYỄN SONG THUẬN, một NHÀ VĂN HOÁ qua những hoạt động trải rộng trên khắp lãnh vực từ giáo dục, xã hội, ngôn ngữ đến tấm lòng yêu quê hương việt nam, và như một kỷ vật

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 3

Kính Tặng Gia Đình Nhà Văn Hoá Nguyễn Song Thuận

4 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Chân Dung Nhà Văn Hoá Nguyễn Song Thuận Tranh sơn dầ u: Họa sĩ Đặng Ngọc Sinh 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 5

̃ Song Thuâ ̣n Nhà Văn Hoá Nguyên TIỂU SƢ̉

- Sinh quán tại Tiên Yên, tỉnh Hải Ninh Việt Nam ngày 15 tháng 7 năm 1936. Thân phụ là Nguyễn Văn Nhật. Thân mẫu là Vũ Thị Tô. - Cƣ̣u học sinh Chu Văn An (1958), - Kỹ Sƣ Khóa 2 - Khoa Nông Lâm Súc Saigon , - Cao Học Chính Trị Kinh Doanh, - Cựu Giáo Sƣ Trung Học Đệ Nhị Cấp, Trƣờng Văn Hoá Quân Đội Sài Gòn (lớp Tối) từ (1965 – 1970), - Cựu Đại Úy QLVNCH - ngành Thú y - Cục Quân Y. - Tù Cải Tạo CS tƣ̀ 1975-1978 tại Trảng Lớn - Long Khánh - Trảng Táo - Chứa Chan. - Vƣợt Biên sang Mỹ (1980), Chứng Chỉ Radiation Safety - USC Chức vụ Supervisor - Hãng Radiation Sterigenics Tustin (19802001), - Nguyên CEO - sáng lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt (1980), - Nguyên Chủ Tich ̣ CLB Hùng Sƣ̉ Viê ̣t (2002-2018), - Sáng lập Giải Thƣởng Học Sinh - Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu, - Sáng lập Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt tại hải ngoại (2011), - Chủ Tịch Sáng Lâ ̣p Viê ̣n Nghiên Cƣ́u Lich ̣ Sƣ̉ và Văn Hoá Việt Nam (2019-2020).

TÁC PHẨM - Sáng tác và chủ biên một số tác phẩm nhƣ Thơ Nguyễn Lê Tập I & II, “Chồng Con” với Ngọc Loan, - “Bất Khuất” (Kịch Thơ – 2005), - Chủ biên “Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” (2007), - Chủ Biên “Luân Lý Đức Hạnh” (2009), 6 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

- Chủ biên “Lam Sơn Khởi Nghĩa (2010), - Chủ biên "Phong Tục VN Xƣa và Nay (2011), - Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ (2012), - 110 Bài Ca Hùng Sử Văn Hoá Việt (22 bài thơ của GS Song Thuận đƣợc NS Xuân Điềm và một số nhạc sĩ khác phổ nhạc), - Hai vở kich ̣ Mài Kiếm Dƣới Trăng (diễn cho CVA và CLB HSV)và Hoàng Bào Chính Nghĩa (CLB HSV), -

Thái Hậu Dƣơng Vân Nga , Triê ̣u Th ị Trinh, Tƣớng Chết Theo Thà nh, Ngọn Lửa Liên Lâu, Đa ̣p Luồng Só ng Dữ, Dũng Khí Tr ời Nam ,

- CD & DVD Hùng Sử Việt, - Đài Kỷ Niệm 5 vị Anh Hùng Dân TộcViệt (Hùng Vƣơng, Trƣng Nữ Vƣơng , Hƣng Đạo Đại Vƣơng , Vua Lê Lợi và vua Quang Trung) tại công viên , - Kịch Hùng Sử Việt Nam trên YouTube: - Đánh Tống Bình Ngô – màn 1 - CLB-HSV https://youtu.be/OnbsZ5uOCj8 - Đánh Tống Bình Ngô - màn 2 – CLB HSV https://youtu.be/NRp3Ngmy4Go - Hội Nghị Diên Hồng – CLB-HSV – -

https://youtu.be/qRRb-y_7bEA

- Hội Nghị Diên Hồng – CLB-HSV https://youtu.be/gWEBavuwpuw 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 7

- Mài Kiếm Dƣới Trăng – CLB-HSV https://youtu.be/Wu72KC4nflY - Ngọc Hân Công Chúa – CLB-HSV https://youtu.be/IHqmryBJQkM - Sáng Ngời Chính Nghĩa - CLB-HSV https://youtu.be/de9kyRr1L1Y - Thắp Lửa Bình Ngô - màn 1 – HSV https://youtu.be/EQJ75DkQC6M - Thắp Lửa Bình Ngô - màn 2 và 3 – HSV https://youtu.be/RrjCH8k1sa8 - Chủ biên “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt” – Tập 1, Tập II & Tập III, tổ ng cô ̣ng 1978 trang.

8 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Trang Hin ̀ h Ảnh

Sắp Chữ

Tôi sắp chữ "Em" bên chữ "Anh" Chữ "Tình" bát ngát giữa mây xanh Chữ "Yêu" hòa lẫn trong nhân loại Hai chữ "Tâm Hồn" cạnh bức tranh Rồi đêm trần thế sáng long lanh Sao đổi ngôi nên chữ đổi hàng "Tình Yêu" đến cạnh "Em Anh" đó "Hồn" lạc, "Tâm" an giấc mộng lành Vương Sinh Nguyễn Song Thuận 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 9

10 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 11

12 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 13

14 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 15

16 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 17

18 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 19

20 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 21

22 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 23

24 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

NHƢ̃NG HOA ̣T ĐỘNG CHÍNH

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 25

26 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 27

28 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 29

30 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

  

Chủ Tịch Sáng Lập CLB Hùng Sử Việt . Chủ Tịch Sáng Lập Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hoá Việt Nam. Trƣởng Ban Tổ Chƣ́c Chƣơng triǹ h Hô ̣i N ghị Thống Nhấ t Chiń h Tả Tiế ng Viê ̣t ta ̣i Garden Grove, Nam California USA.

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 31

32 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 33

34 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Mƣời Điều Khuyên ̃ -Song Trong Gia Đin ̀ h Nguyên

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 35

36 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Thơ Tă ̣ng Ba Những Vần Thơ Đầy Yêu Thương Trong Gia Đình Nguyễn Song

Mừng Ngày Lễ Kim Hôn Ba Mẹ

Chúc mừng ngày lễ Kim Hôn Chúc cho Ba Mẹ tâm hồn thảnh thơi, "Dắt tay đi trọn cuộc đời," Tình sâu nghĩa nặng, năm mƣơi năm rồi Dù cho vật đổi sao dời "Giao Loan Thuận ý" một đời có nhau. Tình yêu Ba Mẹ nhiệm màu Là gƣơng soi sáng ghi sâu nhớ đời. Con xin kính chúc đôi lời, Rồi con dâng biếu vài lời cảm ơn. ----Cảm ơn Mẹ đã cho con Tình yêu nhƣ nƣớc trong nguồn chảy ra Cảm ơn công đức của Ba Lớn hơn biển cả, hơn là Thái-Sơn. ----Khi xƣa con bé cỏn con 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 37

Bao đêm Ba thức cho con bú bình. Chơi đêm đâu thức một mình Bắt cả nhà dậy với mình thức đêm. Rồi khi con đã lớn lên Suốt năm tiểu học Mẹ rên phát khùng, Học sinh đứng hạng áp cùng Chỉ hơn một đứa bị khùng bị "Down" Cảm ơn Ba Mẹ công lao, Ngồi canh con học xanh xao mặt mày. ----Rồi năm vận nƣớc không may, Ba đi học tập không ngày về thăm. Mẹ thì vất vả tối tăm, Con hƣ lêu lổng nhƣ thằng du côn. Bao phen cho Mẹ hết hồn, Thầy thua, trƣờng đuổi, không còn chỗ chê. Cảm ơn Mẹ vẫn không hề Chịu thua một đứa ngoài lề nhƣ con. Ngày đêm kiên nhẫn khuyên can, Ngày đêm đau khổ hai hàng lệ rơi. Ngày nay khôn lớn nên ngƣời, Giờ đây con hiểu một đời hy sinh. Mẹ cha không sống cho mình, Mẹ cha trao hết nghĩa tình cho con. ----Bao năm theo vận nƣớc non, Bo bo củ sắn không còn để ăn, Lâu lâu mỗi tháng chờ canh Mẹ mua cục thịt, Mẹ dành cho con. Dù cho đôi dép Mẹ mòn, Mẹ mua giầy mới cho con lên trƣờng. ----Cảm ơn ý chí quật cƣờng, Mẹ Ba can đảm kiếm đƣờng vƣợt biên. Ngày nay con sƣớng nhƣ tiên, 38 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nếu đi nghĩa vụ, quy tiên lâu rồi, Còn không chắc cũng bụi đời, Làm con Mỹ Ngụy, có đời nào lên. ----Có Ba có Mẹ thiệt hên, Sống không lo lắng, giống trên thiên đàng. Cho dù những lúc cơ hàn Mẹ Ba bảo vệ cho đàn con thơ. Vƣợt biên giữa biển bơ vơ, Ai ai cũng khát, xác xơ đói gầy. Riêng con hớp nƣớc vẫn đầy, Vì Ba không uống phần này cho con. Cá mòi chật ních dƣới boong, Ai ai cũng khổ, không còn chỗ quay. Vì Ba trao tấm thân này, Ôm con nằm thẳng ở ngay trên ngƣời. Biết bao sóng gió trên đời, Vòng tay Ba Mẹ, ôm ngƣời phủ che. Khi đâm vào đá chìm ghe, Con không hoảng sợ, không hề bị sao. Vì Ba là chính cái phao Đƣa con gạt sóng bình an vào bờ. Từ khi bé nhỏ ngây thơ Đến khi hiểu biết, đến giờ lớn khôn. Luôn luôn đƣợc ấp đƣợc ôm, Luôn luôn che chở tâm hồn ngây ngu. ----Thời gian tỵ nạn trôi vù, Ba không quản ngại cho dù nắng mƣa Hằng ngày từ sáng tới trƣa Hết lo con học, lại vừa nấu cơm. "Công cha nhƣ núi Thái Sơn," Công lao Ba Mẹ đội ơn suốt đời. Hồi xƣa chỉ biết ăn chơi, Ăn xong rồi học thảnh thơi an nhàn. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 39

Còn Ba vất vả thân tàn, Làm sáng làm tối không than chút nào. Cho dù bận mấy không sao, Miễn con chịu khó học cao sau này. Làm thơ Ba dạy hằng ngày, Văn thơ tiếng Việt ngày ngày giỏi hơn. Việt Nam văn hóa bảo tồn, Tiếng ta mà mất, không còn Việt Nam. Sau này thành tựu vẻ vang. Cái chi sẽ có, tiếng Nam vẫn còn. Cảm ơn Ba đã dạy con, Làm thơ nhƣ gió, tiếng Nôm cũng rành. Bây giờ con đã thành danh, Tiếng Việt vẫn giỏi, tiếng Anh cũng ngầu. ----Thời gian tỵ nạn qua mau, Đƣợc tin đi Mỹ nhiệm màu biết bao. Mừng vui cảm xúc xôn xao, Chân ƣớt chân ráo, chân nào đặt đâu? Cảm ơn Ba dạy bƣớc đầu Luôn luôn phấn đấu, mới giầu có lên. Hai bàn tay trắng làm nên, Bƣớc đầu cố gắng, không nên tàng tàng. Ba qua bên Mỹ đi làm. Không ăn trợ cấp, không màng eo-phe. Dạy con Ba nói con nghe, Nếu ăn trợ cấp eo-phe mình lƣời. Thân trai sống ở trên đời, Cứu nhân độ thế giúp ngƣời nha con. Đôi vai gánh vác nƣớc non, Còn đi đứng đƣợc, thì còn xả thân. Trƣớc nhất phải giúp bản thân. Sống sao để đƣợc ngƣời cần đến con, Sống sao ăn ở vuông tròn, Sống sao nhắm mắt không còn vấn vƣơng. 40 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

----Cảm ơn Ba đã làm gƣơng, Làm đuốc soi sáng dẫn đƣờng con đi. Dạy con khi chẳng biết gì, Suốt bao năm tháng đến khi thành tài. Hồi xƣa con để ngoài tai, Những điều Ba dạy nghe hoài cũng thông. Từ nay con hết lông nhông, Từ nay cố gắng quyết tâm học hành. Lúc đầu ú ớ tiếng Anh, Ngƣời ta học một, mình đành học hai. Ráng học để có tƣơng lai Để có kiến thức một mai ra đời. Làm sao giúp ích mọi ngƣời, Làm sao đừng để bị cƣời bị chê. Từ nay từ bỏ đam mê, Theo gƣơng trong sáng, không hề rƣợu bia. Bạn bè đàn đúm ra rìa, Sòng bài thuốc sách còn khuya rớ vào. Dính vô thì cũng thế nào, Tiêu danh banh xác, làm sao cứu đời. Từ nay con ráng nghe lời, Làm sao ráng sống làm ngƣời nhƣ Ba. ----Thứ nhất ăn ở thật thà, Không nên nói láo ba hoa chích choè. Thứ nhì phải biết lắng nghe, Để con thông cảm, để chia xẻ cùng. Thứ ba phải biết bao dung, Không nhìn bằng mắt, phải dùng bằng tâm. Thứ tƣ phải có chữ nhân, Từ bi độ lƣợng, xả thân cứu đời. Thứ năm phải biết đất trời, Sống sao lẽ phải cho ngƣời phục con. Thứ sáu đừng để lòng tham, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 41

Che mờ đôi mắt, để làm việc sai. Mai này thành đạt tƣơng lai, Giúp đời, giúp nƣớc, với tài của con. Thứ bảy nƣớc chảy đá mòn, "Có công mài sắt, có ngày nên kim." Thất bại cố gắng làm thêm, Quyết tâm bền chí đừng nên đầu hàng. Thứ tám ăn ở đàng hoàng, Đừng nên ẩu tả loàng xoàng cho xong. Trách nhiệm hai chữ Ba mong, Con luôn ghi nhớ để trong cái đầu. Thứ chín nên nhớ chữ "GIÀU" Không hẳn tiền bạc, nhà lầu xe hơi. Giàu sang là sống thảnh thơi, Biết làm biết hƣởng cho đời an vui. Giàu sang là những nụ cƣời Mà con đem đến cho ngƣời xung quanh. Giàu sang là giỏi học hành, Là thêm kiến thức, là bằng cấp cao. Giàu sang sức khỏe dồi dào, Nếu không có khỏe, thì sao là giàu? Hỏi con ngẫm nghĩ trong đầu: Xe lăn ngồi đó, bịnh đâu sƣớng gì. Giàu sang là đức từ bi, Là khi tha thứ, chuyện gì cũng xong. Từ bi không giữ trong lòng, Hận thù oai án, có mong gì giàu. Giận hờn chi để nhức đầu, Tâm hồn thoải mái, mới giàu mới sang. Giàu sang gia đạo đàng hoàng, Tiền bạc một đống, con hoang sao giàu? Muốn con ngẫm nghĩ trong đầu, Hiểu sao cho thấu chữ "giàu" chữ "sang" Để con ráng sống đàng hoàng, Cuộc đời hạnh phúc, giàu sang có hoài. 42 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Thứ mƣời nghĩ tới tƣơng lai, Không ai biết đƣợc thiên tai lúc nào. Phải luôn chuẩn bị làm sao, Nếu gặp sóng gió chẳng nao núng lòng. Phải luôn chuẩn bị tinh thần, Cho dù mất hết, chẳng cần bận tâm. Cuộc đời nhƣ bóng phù vân, Nếu con có chí, có thân xác này, Bắt đầu bằng lại đôi tay, Nếu tinh thần vững, có ngày làm nên. ----Bƣớc đầu xứ Mỹ lênh đênh, Nuôi con ăn học, làm đêm làm ngày. Cuối tuần Ba cũng đi cày, Kiếm thêm chút cháo, gởi ngay về nhà. Mẹ, em đang ở phƣơng xa, Điều hai con ƣớc đó là gặp nhau. Ƣớc mong đoàn tụ không lâu, Ƣớc mong gặp Mẹ, còn đâu sƣớng bằng. ----Ƣớc mơ thứ nhất đã thành, Đƣợc qua bên Mỹ, học hành tiến thân. Còn không nghĩa vụ nhân dân, Chết hơi vô lý, chôn thân chiến trƣờng. Làm trai sống phải quật cƣờng, Nếu khi phải chết, chọn đƣờng chôn thân. Chết nhƣ khiểu đó ngu đần, Chết nhƣ con chó… không cần đâu nha. Theo "Bác" bảo vệ quốc gia, Chết bên Cam Bốt, tổ cha chúng mày! ----Cuộc đời sao quá là may, Ƣớc gì đƣợc nấy, những ngày cầu xin. Mừng vui con đã đƣợc tin Vƣợt biên Mẹ đã đi tìm tự do. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 43

Từ nay con hết phải lo, Đƣợc sống bên Mẹ, ấm no suốt đời. Ai ơi hạnh phúc trên đời, Có Ba có Mẹ, có ngƣời yêu thƣơng. Con nhƣ sống ở thiên đƣờng, Có Ba có Mẹ, dẫn đƣờng con đi. Khó khăn gian khổ xá gì, Gia đình đoàn tụ muốn gì nữa đây? Những gì con đƣợc hôm nay, Cảm ơn Trời Phật rộng tay ban lành. Sau này khi sẽ thành danh, Nguyện tâm góp sức xung quanh mọi ngƣời. Nguyện tâm giúp ích cho đời, Cứu khổ, cứu nạn, cứu ngƣời thế gian. Bƣớc đầu sóng gió gian nan, Con đây xin nguyện không than một lời. ----Nhớ ngày nắng ấm đẹp trời, Mẹ bay qua Mỹ, mọi ngƣời gặp nhau. Hai năm nhớ Mẹ u sầu, Giờ đây đoàn tụ, nhiệm màu ƣớc mơ. Đời con hạnh phúc không ngờ, Muốn gì đƣợc nấy, ƣớc mơ chóng thành. ----Thời gian bên Mỹ trôi nhanh, Tụi con bốn đứa học hành tới khuya. Nhớ sao cặp mắt già nua, Mẹ ngồi đan áo, tối khuya với mình. Cảm ơn "gen" Mẹ thông minh, Tụi con hƣởng ké, tài tình lắm cơ… Chỉ nhìn một cái liếc sơ, Tụi con hiểu hết, có giờ đi chơi. Mẹ khuyên, Mẹ dạy: Con ơi! Trẻ mà không học, cả đời lông bông. Có tài, không đức nhƣ không, 44 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Có tài không luyện, nhƣ rồng không bay. Có tài phải luyện hằng ngày, Tài năng mới phát triển hay hơn ngƣời. Con ơi con chớ biếng lƣời, Đừng ỷ mình giỏi, khinh đời nha con. Nhớ xƣa câu chuyện ngụ ngôn, Con rùa chậm chạp, không khôn chút nào, Chạy đua chị thỏ thanh tao, Rùa kia vẫn thắng, tại sao? hiểu rồi… Cùng con đan áo Mẹ ngồi, Cùng con gian khổ, suốt thời gian qua. Vâng lời kính Mẹ, thờ Cha. Một là trả hiếu, hai là đáp ơn. Ba là cho chính bản thân, Nếu con tài giỏi, thành nhân con nhờ. ----Ba năm thấm thoát không ngờ, Con lên đại học, bây giờ ở riêng. Hồi xƣa Mẹ nấu nhƣ điên, Con quen gu Việt, không ghiền đồ Tây. Bây giờ con sống ở đây, Ngày nào đồ Mỹ, đồ Tây ngán dài. Thƣơng con tiếp tế hoài hoài, Mẹ lại phải nấu dài dài mấy năm. Nấu xong lại phải lên thăm, Lái xe hai tiếng mấy năm tháng liền. Từ ngày con dọn ra riêng, Ăn thì không đƣợc, lại phiền Mẹ Cha. Từ khi con sống xa nhà, Công ơn đƣa đón Mẹ Ba hằng tuần. Nhiều khi mỗi tháng chục lần, Nấu ăn tiếp tế, mệt thân Mẹ già. Không hề một tiếng than ca, Mẹ Ba không thấy phiền hà giúp con. Lời thơ con kính tạ ơn, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 45

Công Cha nghĩa Mẹ lớn hơn núi rừng. ----Rồi khi con có tin mừng, Con theo học tiếp, không ngừng ở đây. Y khoa học đƣợc hôm nay, Bõ công đƣa đón những ngày tháng qua. Ƣớc mơ con muốn thứ ba, Là ra bác sĩ y khoa cứu ngƣời. Mẹ Ba hạnh phúc vui cƣời, Cảm ơn Ba Mẹ, ơn trời ban cho. Giờ đây con đã tự lo, Bớt phiền Ba Mẹ, tự do tung hoành. Giờ đây con đã trƣởng thành, Biết sai biết đúng, học hành tới nơi. Nghe Ba con hổng ăn chơi, Nghe Mẹ con sống một đời thiện tâm. Bây giờ con lấy chữ nhân, Lòng thành con kính nguyện dâng cứu đời. ----Rồi qua tới tuổi ba mƣơi, Con đi lấy vợ, Mẹ vui ba mừng. Từ nay hết sống một mình, Vì con đƣợc lấy ngƣời tình con yêu. Số con sung sƣớng Vợ chiều, Và con đã đạt đƣợc nhiều ƣớc mơ. ----Năm qua tháng tới không ngờ, Ƣớc mơ kế tiếp, ƣớc mơ trong lòng. Hạ sanh cậu bé đầu lòng. Mẹ Ba có cháu Nguyễn Song nối dòng. Làm cha mới hiểu chữ "công" Làm cha mới hiểu nỗi lòng Mẹ Cha. Làm cha ôi cực thấy bà, Mới thay cái tã, đái ra ƣớt quần. Mới lau nƣớc tiểu dính quần, 46 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

ị ngay một bãi, trong quần cho vui. Tụi con mệt quá than trời, Đêm không đƣợc ngủ, mệt phờ râu luôn. Thƣơng con, tội cháu đích tôn, Một tuần ba tối, Nội khuân nó về. Để cho con đƣợc ngủ nghê. Hy sinh Nội giúp không hề thở than. ----Công Cha nghĩa Mẹ ơn mang, Cảm ơn Ba Mẹ, với ngàn lời thơ. Ngạc nhiên con vẫn không ngờ, Với chín đứa cháu, không lơ đứa nào. Có đứa Nội thức đêm thao, Thay con canh cháu, không sao không màng Cho ăn cho uống đàng hoàng, Dậy bao điều tốt mở mang tâm hồn. Dậy cho tiếng Việt bảo tồn, Dậy bao lẽ phải, dậy thƣơng giống nòi. Dậy cho biết cách làm ngƣời, Giúp con dậy cháu cả mƣời điều trên. Tụi con tám đứa thật hên, Có Ba Mẹ tốt, có thêm tinh thần. Có Ba Mẹ rất ân cần, Trông con giữ cháu, không ngần ngại đâu. Đi xa dù ngắn hay lâu, Gởi con cho Nội, không đâu tốt bằng. Có gan mặc sức mà sanh, Vì có Nội Ngoại, sẽ canh con giùm. Ngƣời ta nghĩ Bố Mẹ khùng. Già sao không hƣởng, giữ dùm trẻ con? Mẹ Ba chỉ nói gọn on: Cháu tao không giữ, thì còn giữ ai? Bây giờ vẫn khỏe vẫn dai, Cháu tao giữ kỹ, không ai giữ bằng. Giữ con đâu chỉ cho ăn, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 47

Còn phải sinh hoạt, cả trăm thứ làm. Gởi con cho những ngƣời làm, Chỉ lo ăn uống, không làm gì hơn. Điều mà con rất biết ơn, Công Nội dạy dỗ hẳn hơn ngƣời làm. Ai nhìn con cháu cũng ham, Vừa ngoan vừa giỏi, học hành không chơi. Con cháu ai cũng nên ngƣời, Là công của Nội, cả đời cho con. Bây giờ con đã có con, Nội lo cho cháu, còn hơn con nhiều. Hy sinh cao cả bao nhiêu, Cảm ơn Ba Mẹ thật nhiều lắm thay. Tám con chín cháu thật may, Có Ba có Mẹ, có đầy tình thƣơng. Có Ba có Mẹ chỉ đƣờng, Có Ba có Mẹ… lên hƣơng dài dài! ----Mẹ Ba có một không hai, Để con dẫn chứng, không sai một lời: Nhà ai có ở trên đời? Mỗi tuần xung họp mọi ngƣời cƣời vui. Cả con cả cháu chục ngƣời, Mẹ lo nấu nƣớng gần mƣời món ăn. Mỗi tuần khác cả món canh, Mẹ lo tự nấu, cho lành cho ngon. "To-go" dù có tiện hơn, Mẹ không đồng ý, không ngon không lành. Tuổi già Mẹ nấu không nhanh, Mỗi tuần sáu tiếng nấu canh nấu cà. Mỗi lần chiên bốn con gà, Thổi cơm cũng phải, tới ba bốn nồi. Nhà ai có ở trên đời? Nấu ăn nhƣ vậy không lời thở than. Hỏi sao Mẹ lại thích làm? 48 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Mẹ đáp: không có phi phàm hơn ai. Tạo cho cơ hội triển khai, Tạo cho cơ hội ai ai cũng về, Tạo cho không khí vui ghê, Tạo cho truyền thống sum suê quay quần. Giống nhƣ ngày lễ tạ ân, Mỗi năm chỉ có một lần ấy thôi. Nhà ta duy nhất trên đời, Mỗi tuần đều có mọi ngƣời tạ ân. ----Bài thơ kính tặng cảm ơn, Chúc cho ngày lễ Kim Hôn rộn ràng. Chúc cho Ba Mẹ bình an, Chúc cho Ba Mẹ an khang cả đời. Dù cho vật đổi sao dời, "Giao Loan Thuận ý," một đời có nhau. Tình yêu Ba Mẹ nhiệm màu Là gƣơng soi sáng ghi sâu nhớ đời. Con xin kính chúc đôi lời, Một bài thơ ngắn, một đời biết ơn!

Nguyễn Song AnhTú

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 49

Nhƣ̃ng Lời Chia Tay

50 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nguyễn Song AnhTú

Thơ Tiễn Biệt Ba Tiễn Ba nƣớc mắt tuôn dòng Ba đi mãi mãi, chẳng mong ngày về Con nhƣ nửa tỉnh nửa mê Không tin Ba đã đi về phƣơng xa Không tin con đã mất Ba Không tin Ba đã đi xa thật rồi Khóc thƣơng lòng dạ bùi ngùi Hai dòng lệ khóc nhớ ngƣời cha yêu Không ai han hỏi buổi chiều: “Một ngày bận rộn có điều gì hay?” Không ai nhắc nhở từ nay Không ai cạnh Mẹ những ngay về sau 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 51

Ba ơi đau quá là đau Ba đi bất chợt, quá mau Ba à Nhớ Ba những lúc về nhà Thấy Ba làm cực nhƣng mà Ba vui Ba ngồi viết lách tối thui Con thƣờng hay nhắc, Ba ơi bật đèn Phòng Ba còn đấy…tối đen Không còn Ba nữa, không quen chút nào Nhớ Ba ôi nhớ làm sao Thƣơng Ba thƣơng Mẹ, cồn cào con tim Lệ rơi tuôn chảy không kìm Trong mơ con vẫn đi tìm bóng Ba Ba ơi, Ba hỡi, Ba à Con thƣơng Ba lắm, ngƣời cha tuyệtvời Tấm gƣơng Ba sống sang ngời Bao dung, từ tốn, giúp ngƣời, hy sinh Lúc nào Ba cũng quên mình Lúc nào Ba cũng nặng tình quê hƣơng Thƣơng Ba thƣơng quá là thƣơng Nhớ Ba nhớ quá, vấn vƣơng u sầu Bây giờ Ba ở nơi đâu? Nhớ Ba con khóc, thật lâu Ba à Bài thơ tiễn biệt cho Ba Mong Ba yên giấc, nhƣ là ngủ mơ.

Nguyễn Song AnhTú 52 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nguyễn Song TuấnTú Charles

Goodbye When is it ever, a good time to say bye, When we are not ready, to cut our ties? Now that you have left this world today We are left to seek answers in our own ways. The world has lost an amazing soul. We have to let go, as that is in God’s control. We are left in a state of profound sorrow That will be felt for many tomorrow. Even though you’re not physically here Your presence will be be felt for many years You left behind a long and lasting legacy, That promotes Vietnam’s rich heroic history. Your love is for Vietnamese cultures and traditions, That survived a thousand years of Chinese domination. You wrote books, poems, and historical plays, Showing our homeland’s beauty, in full display. Every day you sit at your table to write. Your passion drives you late into the night. You embarked on writing a new Vietnamese dictionary, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 53

To reflect the voice of the free, that is visionary. But most important, you’re a family man. You gave it your best in any way you can. You love your wife with all your heart. You honored your vow until death do you part. You raised four children and taught us well, To live with passion, work hard to excel. Your grandchildren are your pride and joy, Four beautiful girls and five handsome boys. Now it is time for me to say goodbye, To lay you to rest, but continue our ties. I promise to carry on your passions and dreams, And share your love that forever beams. I will mourn my loss, but I will celebrate your life. I will wipe my tears, and keep your vision alive. I will miss you ba, and I will always feel your love. May you rest in peace, forever from high above.

Nguyễn Song Tuấ n Tú Charles Đây là video cháu làm cho ba cháu để trên YouTube. Cháu muốn share với quý bác và mọi người. https://youtu.be/3z2KhnGCFcE

54 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

ĐIẾU VĂN “KHÓC NHÂN SĨ NGUYỄN SONG THUẬN!” Kính Thƣa Tang Quyến, Quý Thành viên Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam, Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, Trung Tâm Việt Ngữ và Quý Văn Thi Hữu Văn Đàn Thời Đại, Thƣa Quý vị, Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận từ trần là một mất mát lớn của sinh hoạt Văn Hóa ở Hải ngoại của chúng ta nói riêng và của sinh hoạt Văn Hóa Lịch Sử Việt Nam nói chung. Hôm nay, tôi xin mạn phép thay mặt Viện Nghiên Cứu Lịch Sử Văn Hóa Việt Nam và nhóm Văn Nghệ sĩ Tự Do “Văn Đàn Thời Đại” đọc Điếu Văn “Khóc Nhân Sĩ Nguyễn Song Thuận”. Thƣa tất cả quý vị, Giữa chốn đời thƣờng, Bon chen vất vả Dòng đời cuốn hút … Nào thấy lối ra ..! Trong cõi trăm năm Bể dâu định cuộc Mây sầu ngun ngút trời cao, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 55

Gió thẳm sóng xa biển lớn ..! NHỚ LINH XƢA: Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận Kỹ Sƣ Thú Y, Cao Học Chính Trị Kinh Doanh, Cựu Giáo sƣ Trung Học Đệ Nhị Cấp, Trƣờng Văn Hóa Quân Đội 19651970, Cựu Học sinh Chu Văn An, Cựu Đại Úy Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, Tù Nhân Chính Trị, Sáng Lập Viên Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, Sáng lập “Giải thƣởng Học sinh-Sinh viên Việt Nam Gƣơng mẫu”, Chủ trƣơng nhóm Thực hiện Từ điển Tiếng Việt tại Hải Ngoại, Thành lập Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam 2018. Thông minh trời phú Tài hoa văn nghệ Điềm đạm nhu hòa Gần xa đều mến ...! Hiếu đạo chu toàn, Giáo dục cháu con thành đạt Thủy chung chồng vợ, Tình nghĩa bạn bè, Thân hữu nào quên ...! CHỈ TIẾC RẰNG: Nửa đời công bộc, hết lòng phục vụ chính nghĩa quốc gia 56 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Tha hƣơng đất khách, Tiếp tục đấu tranh, Truyền lƣu Văn hóa Việt... Từ Tuyển tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam, Lam Sơn Khởi Nghĩa, 110 Bài Ca Hùng Sử Văn Hóa Việt, Đến Luân Lý Đức Hạnh, Cách viết chữ Quốc Ngữ, Từ Điển Chính Tả, Học sinh Sinh viên Gƣơng Mẫu... Từ Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, Đại Nhạc Hội Hùng Sử Việt đến Trung Tâm Việt Ngữ và Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam... THAN ÔI...! Vận nƣớc nổi trôi Ngƣời ngƣời ly tán Nƣớc mất nhà tan, Tha hƣơng bỏ xứ Luống những chờ mong Ngày về quê mẹ ..! NÀO NGỜ … Sinh hữu hạn, tử vô kỳ Ngày sinh biết trƣớc ngày về ai hay ..!? Sinh ký tử quy, Sống gửi thác về nơi chín suối … Giã từ cõi tạm, Về với mẹ cha ..! 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 57

THẾ MỚI HAY … Xác thân tạm bợ Tiền tài vật chất … Công danh hƣ ảo, Một kiếp phù du ..! Chừng nào nhắm mắt xuôi tay, Thế gian từ tạ mới hay vô thƣờng …! Ô HÔ...! Con tạo xoay vần Đất trời nghiêng ngả Trăng buồn gió tủi xứ ngƣời Lá thảm hoa hờn cố quốc … Bạn hữu học trò hoạt động bên nhau Bỗng dƣng Thầy bỏ đi xa, không lời từ biệt, Học trò tiếc nhớ khôn nguôi … Đành đoạn sao đang? Anh em, vợ con tiếc nhớ Cháu con nội ngoại thƣơng hoài Bạn bè nhắc nhớ khôn nguôi...! THẾ MỚI HAY: "Ba vạn sáu ngàn ngày là mấy” Cõi phù du ai nấy cũng qua cầu Cuộc đời hƣ ảo gì đâu, 58 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Chán chƣờng mệt mỏi âu sầu riêng mang. Nhân sinh một giấc mơ màng, Tìm về cõi phúc thênh thang nhiệm màu … Đời Ngƣời kẻ trƣớc ngƣời sau ..! Thế mà vẫn thấy buồn đau, đau buồn...! ANH SONG THUẬN ƠI, Hôm nay … giã biệt Anh rồi, Gia đình bè bạn … nhớ hoài không quên ..! Sống khôn … hồn thác tất thiêng, Về đây chứng giám nỗi niềm xót xa...! Nguyện cầu hƣơng linh anh sớm phiêu diêu về miền Cực Lạc Nam mô A Di Đà Phật. PHẠM TRẦN ANH

Tôi xin gửi tới quý anh chị bài điếu “KHÓC NHÂN SĨ NGUYỄN SONG THUẬN” nhƣ “ Một chút gì để nhớ để thƣơng Ngƣời Thầy, Ngƣời Bạn Của Chúng Ta..!”

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 59

Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California Nguyễn Văn Khoa Kính thƣa bà quả phụ GS Lê Ngọc Loan, Kính thƣa gia đình trƣởng nam Nguyễn Song Anh Tú và Uyển Diễm, Kính thƣa quý anh, quý chị con thứ và quý tang quyến của cố GS Nguyễn Song Thuận Kính thƣa quý thầy cô và quý vị, Chúng tôi, thay mặt cho các thầy cô thuộc Ban Đại Diện các TTVN Nam California, cũng nhƣ các thầy cô khoá sinh Tu Nghiệp Sƣ Phạm từ năm 2011 kỳ 23 đến nay và cùng quý thầy cô ở các nƣớc khác, có lời chân thành chia buồn với bà quả phụ GS Lê Ngọc Loan, đến tang quyến về sự ra đi của GS Nguyễn Song Thuận, ngƣời mà anh chị em chúng tôi, hết mực quý mến! Chúng tôi cũng muốn bày tỏ sự tiếc thƣơng của tập thể thầy cô giáo Việt Ngữ đã mất đi mô ̣t vị thầy xuất chúng. Sự ra đi của thầy là mô ̣t thiệt thòi lớn cho sinh hoạt ngôn ngữ và văn hoá Việt tại hải ngoại. Những lúc có dịp gặp nhau, làm việc chung, thầy luôn là ngƣời hỏi han, nhắc nhở chúng tôi về tầm quan trọng việc dạy Tiếng Việt cho con em tại hải ngoại. Thầy đã không bao giờ từ chối khi đƣợc mời tham gia các sinh hoạt liên quan đến Việt Ngữ, nhƣ làm giảng viên các khoá Huấn Luyện & Tu Nghiệp Sƣ Phạm, soạn văn tế trong nghi thức giỗ tổ khai mạc khoá học. Mặc dầu không là thành viên chính thức của BĐD 60 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Các TTVN, nhƣng thầy là một vị cộng tác rất tâm huyết và uyên bác, luôn bên cạnh chúng tôi trong những vai trò cần đến sự giúp đỡ. Cùng với BĐD Các TTVN, thầy là đồng sáng lập Giải Học Sinh, Sinh Viên Việt Nam Gương Mẫu. Lâu hơn cả, thầy là thành viên sáng lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt từ hơn hai thập niên qua. Thầy cũng là thành viên sáng lập Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam tại Hải Ngoại, chủ trƣơng thống nhất chính tả tiếng Việt, là chủ biên ba tập Sổ Tay Chính Tả, và những năm gần đây đã cùng với các vị khác, thành lập Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hoá Việt Nam mà thầy đảm nhận vai trò chủ tịch. Những cống hiến của thầy kể không hết, những đức tính tốt của thầy đã thấm vào tâm khảm mỗi ngƣời khi đƣợc làm việc chung và học hỏi từ thầy qua các giờ huấn luyện TNSP cũng kể không hết, mà sẽ còn lƣu lại đâu đó trong các trƣớc tác của thầy. T hƣa quý tang quyến: gia đình tang quyến họ Nguyễn hôm nay thật hãnh diện về con ngƣời của GS Nguyễn Song Thuận, ngƣời đã sống và đã cống hiến. _________________________________________ Kính thƣa hƣơng hồn thầy Song Thuận: Gió thoảng, mây trôi, lòng ngƣời có ấm, có lạnh theo thời tiết, cây lá có đổi màu xanh/vàng theo tiết thời, nhƣng có những điều không thấy thay đổi, đó là thành quả đóng góp của mỗi đờingƣời. Thầy ra đi nhƣng không hẳn là ra đi, mà vẫn còn để lại những cống hiến thầy đã làm. Chúng tôi xin đƣợc khép lại hình ảnh sống thật, đầy thân thƣơng của thầy nơi đây, để đƣợc đặt lên một nơi trân quý nhất trong tâm hồn riêng mỗi chúng tôi, một bức tranh tƣơi thắm về mô ̣t vị trƣởng lão có đặc tính: Yêu Nƣớc, Ân Cần, Kiên Nhẫn, Vị Tha, Lạc Quan cùng một khả năng nghiên cứu thật giá trị, luôn dốc lòng với lịch sử, ngôn ngữ và văn hoá dân tộc. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 61

Thƣa thầy Nguyễn Song Thuận, quả là sinh ký tử quy, nay thầy đã thảnh thơi vui chơi, nơi chốn thiên đàng, bồng lai tiên cảnh, xin thầy tiếp tục hỗ trợ cho chúng tôi, cho các thầy cô giáo giảng dạy Việt Ngữ, cho những vị đang miệt mài nghiên cứu lịch sử và văn hoá, cho các bạn hữu và hơn cả, cùng cho các em học sinh luôn sống xứng đáng và hãnh diện là con dân Đất Việt, nhƣ thầy hằng mong đợi. Kính thƣa Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, chúng tôi xin vĩnh biệt Thầy!

TM Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California Nguyễn Văn Khoa, Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị

62 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California Vũ Hoàng

Lời tâm sự với Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận, ngƣời yêu tiếng Việt tới hơi thở cuối đời! Kính thầy Nguyễn Song Thuận, Hôm nay tôi xin phép đƣợc gọi thầy bằng anh, vì tôi chỉ thua anh vài ba tuổi, hơn nữa gọi bằng tiếng anh để nói lên tình thân giữa anh và tôi, đã bao năm qua cùng chung tay với anh trong công việc gìn giữ tiếng Việt cho thế hệ mai sau tại hải ngoại. Thƣa anh, trong thời gian cùng làm việc với anh, tôi đã học đƣợc từ nơi anh đức tính khiêm nhƣờng, anh luôn để ngƣời khác phần hơn, anh đối xử với các anh em khác nhƣ ngƣời thân trong gia đình. Những lúc anh tìm đƣợc những chữ, tiếng mới, lạ, anh thƣờng tham khảo ý kiến với anh em trong nhóm, đôi khi anh còn gọi tôi để chia xẻ dù đêm đã khuya…. Trong công việc, anh nói là làm, anh luôn phân chia, khuyến khích các anh em tích cực làm việc, để đạt đƣợc mục đích đúng thời hạn. Một số công việc đã đƣợc hoàn tất, tuy nhiên cũng có vài chƣơng trình còn đang tiếp diễn. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 63

Hôm nay, tin anh đã bỏ anh em mà ra đi, đã để lại bao thƣơng tiếc trong lòng tôi và mọi ngƣời, rồi đây biết tìm đâu ra ngƣời có tâm huyết, tìm đâu ra ngƣời đã dành toàn thời gian của mình, cho tƣơng lai giới trẻ hải ngoại nhƣ anh đã làm trong nhiều chục năm qua. Anh ra đi không những là một mất mát lớn của gia đình anh, nhƣng cũng là một mất mát lớn cho cộng đồng ngƣời Việt tại hải ngoại. Trƣớc linh cữu, tôi xin dâng lên nén hƣơng lòng để tƣởng nhớ đến anh, một ngƣời anh khả kính. Nguyện xin ơn trên dẫn đƣa hƣơng hồn anh về miền cực lạc. Xin anh nhớ đến anh em còn nơi dƣơng thế mà phù hộ chúng tôi, giúp chúng tôi chóng hoàn tất những công việc còn đang dang dở.

Vũ Hoàng Chủ Tịch Hội Đồng Điều Hành, Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California.

64 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Câu Lạc Bô ̣ Hùng Sƣ̉ Viêṭ

Tƣởng nhớ Giáo sƣ Song Thuận Nhìn lại những ngày tháng làm việc chung với GS Song Thuận, từ những thập niên 90 cho tới khi thành lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, và cho tới ngày giáo sƣ nhắm mắt ra đi. Giáo sƣ luôn luôn là ngƣời theo đuổi, và tiếp tục sống với triết lý, thể hiện qua ba chữ: CHÂN, THIỆN, MỸ. CHÂN: đi tìm sự thật. Giáo sƣ đã không ngần ngại tìm cho cái thật của cuộc đời. Thí dụ, trong việc nghiên cứu tiếng Việt trong sáng, Giáo sƣ luôn đặt ra câu hỏi, rồi thu thập, lắng nghe mọi phía, để rồi cùng nhau đƣa tới kết luận. Giáo sƣ thƣờng nói, nếu chúng ta chứng minh đƣợc những QUY LUẬT chính tả, với tính cách KHOA HỌC, thì chúng ta sẽ Thuyết phục đƣợc ngƣời khác. Những vở kịch về LỊCH SỬ, Giáo sự luôn lên tiếng nói bảo vệ những gì là lịch sử oai hùng, KIÊU HÃNH, và rất thực của kịch Sử Việt Nam. THIỆN: đi tìm cái tốt. Trong rất nhiều công việc, khi tổ chức những buổi Đại hội, hay khi khởi xƣớng những sinh hoạt mới của HSV, Giáo sƣ luôn đặt ra những mục đích tốt đẹp nhất và khuyến khích các thành viên hiểu biết về mục đích tốt đẹp này. Từ đó anh chị em HSV thêm hăng hái, không ngần ngại bỏ thì giờ, sức lực để công tác. Trong khi tìm ngƣời hợp tác, Giáo sƣ luôn đề cao cái tốt của mọi ngƣời. Giáo sƣ để ý tới những điều tích cực trong nơi con ngƣời. Sự tin tƣởng vào cái TỐT của con ngƣời nhƣ là một làn ánh sáng tỏa ra cho những ngƣời làm việc chung. Vì vậy HSV đã đƣợc sự hợp tác của rất nhiều cá nhân và các hội Đoàn. Cũng vì niềm tin và tìm ra những cái TỐT của mọi ngƣời, chúng ta sẽ cố gắng bỏ qua đƣợc những tỵ hiềm, ganh ghét thƣờng tình. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 65

MỸ: đi tìm và thể hiện cái ĐẸP của cuộc sống. Từ những ngày đầu tiên của HSV, Giáo sự Song Thuận luôn nói một câu là phải gi ữ “màu cờ sắc áo” của dân tộc. Vì vậy trong các buổi Trình diễn Đại hội HSV sân khấu lúc nào cũng lộng lẫy. Những vở kịch lịch sử với trong phục rất đẹp, hợp thời hợp cảnh. Cái đẹp đó cũng đƣợc thể hiện qua màu áo tím hoa cà, duyên dáng và tƣơi mát của đồng phục HSV do chính Giáo sƣ và Phu nhân, Giáo sƣ Lê Ngọc Loan đã tặng cho các thành viên HSV. Cuộc sống sẽ hạnh phúc hơn, khi chúng ta đƣợc ngắm nhìn những cảnh đẹp, những lời nói đẹp quanh ta. Nhất là khi cái đẹp, lại đƣợc nuôi dƣỡng bằng chính cái CHÂN và cái THIỆN của con ngƣời sống với triết lý CHÂN, THIỆN, MỸ. Hôm nay chúng ta ở đây nói lời vĩnh biệt Giáo sƣ Song Thuận, sáng lập viên, cựu chủ tịch Câu Lạc Bộ HSV. Chúng ta mất một ĐIỂM TỰA, và một BÓNG MÁT. Chúng ta không còn đƣợc nghe những lời Khuyên, những lời Khuyến khích trong mọi công việc của HSV, nhƣng hình ảnh của Giáo Sƣ không phai nhạt trong lòng chúng ta. Gƣơng sáng của Giáo Sƣ, ngƣời luôn đi tìm CHÂN, THIỆN, MỸ sẽ là tấm Gƣơng mãi mãi cho chúng ta sống THẬT, sống TỐT , và sống ĐẸP

Phạm Thị Huê – CEO CLB Hùng Sử Viê ̣t

66 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nhâ ̣t Báo

- Nov 21, 2020

Tƣởng Nhớ Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận

Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận. (Hình: Viện Nghiên Cứu Lịch Sử Và Văn Hoá Việt Nam) – Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận, sinh ngày 15/7/1936 tại châu Tiên Yên, Tỉnh Hải Ninh.

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 67

– Kỹ Sƣ Thú Y, Cao Học Chính Trị Kinh Doanh, cựu Giáo Sƣ Trung Học Đệ Nhị Cấp, Trƣờng Văn Hoá Quân Đội Sài Gòn (lớp Tối) từ 1965 – 1970. – Cựu học sinh Chu Văn An, cựu Đại Úy QLVNCH- ngành Thú Y- Cục Quân Y. – Tù Cải Tạo CS – Trảng Lớn – Long Khánh – Trảng Táo – Chứa Chan (1976-1979) – Vƣợt biên sang Mỹ (1980), Chứng Chỉ Radiation Safety – USC – Chức vụ Supervisor – Hãng Radiation Sterigenics Tustin 1980-2001. Về hƣu từ 2001 đến nay. – Nguyên CEO – sáng lập “Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt” (từ 2002 đến tháng 4/2018) – Sáng lập “Giải Thƣởng Học Sinh – Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu” – “Nhóm Thực Hiện Từ Điển Tiếng Việt” tại hải ngoại (từ 2011 đến nay) và trong Ban vận động thành lập “Viện Nghiên Cứu Lịch Sử &Văn Hoá Việt” (2018). – Talk shows: (một số Đài Truyền Hình nói Tiếng Việt) nhƣ “Những Nẻo Đƣờng Việt Nam” với Đỗ Thanh (VHN-TV & Hồn Việt TV), “Phong Tục Việt Nam Xƣa và Nay” (VHN-TV, KVLA), “Văn Hoá Việt” (IBC – TV), Đài Việt Mỹ (Việt Nam Tranh Đấu Sử), Việt Phố TV (Tiếng Việt Trong Sáng) và Radio Houston – Texas. – Tác Phẩm: Sáng tác và chủ biên một số tác phẩm: Thơ Nguyễn Lê Tập I & II, “Chồng Con” với Ngọc Loan, “Bất Khuất” (Kịch Thơ – 2005),chủ biên “Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” (2007),chủ biên “Luân Lý Đức Hạnh” (2009) chủ biên “Lam Sơn Khởi Nghĩa (2010), chủ biên “Phong Tục VN Xƣa và Nay (2011), Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ (2012), 110 Bài Ca Hùng Sử Văn Hoá Việt (22 bài thơ Song Thuận đƣợc NS Xuân Điềm và các nhà soạn nhạc khác, phổ nhạc), CD & DVD Hùng Sử Việt,chủ biên “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt – Tập 1, Tập II & Tập III. – Giảng viên của nhiều “Khoá Tu Nghiệp Sƣ Phạm” do Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California tổ chức. (Nguồn: Viện Nghiên Cứu Lịch Sử Và Văn Hoá Việt Nam) 68 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, sáng lập viên CLB Hùng Sử Việt. (Hình: Nguyễn Việt Linh/Ngƣời Việt)

Không chờ mùa Xuân Sự r a đi của Giáo Sƣ Song Thuâ ̣n thâ ̣t bấ t ngờ

, không nhƣ̃ng ngƣời trong gia đình đau buồ n, thƣơng tiế c , mà cả nhƣ̃ng ngƣời chỉ biế t Giáo Sƣ , hay chỉ nghe tiế ng , hay chỉ nhìn thấ y Giáo Sƣ qua các buổ i buổ i thuyế t trình hay trong các lớp Tu Ng hiê ̣p Sƣ Pha ̣m ta ̣i Nam California đề u bàng hoàng . Tôi có may mắ n làm viê ̣c với Giáo Sƣ Song Thuâ ̣n trong chƣơng trình Tiếng Việt Trong Sáng của đài Việt Phố TV 57.10 tại Nam Cali . 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 69

Nay đã đƣơ ̣c gầ n 4 năm. Lúc 1:07PM Thƣ́ Ba ngày 3 Tháng Mƣời Một, 2020, Giáo Sƣ go ̣i cho tôi . Chúng tôi bàn về chƣơng trình thu ngày Thƣ́ Tƣ tuầ n sau . Đầu óc Giáo Sƣ rất minh mẫn , giọng nói còn đầy sinh lực . Ngoài chƣơng trình thu hình , mô ̣t viê ̣c làm rấ t dễ dàng với Giáo Sƣ , Giáo Sƣ còn quan tâm đế n viê ̣c hoàn tấ t bô ̣ Tƣ̀ Điể n Viê ̣t Nam trên 3000 trang mà Giáo Sƣ gầ n hoàn tấ t và mô ̣t dƣ̣ án mới Tâ ̣p Tƣ̀ Điể n Viê ̣t Nam cho các lớp Tiể u Ho ̣c do lời mời của Các Trung Tâm Viê ̣t Ngƣ̃ ta ̣i Nam Cali. Chúng tôi phân công và he ̣n ngày Thƣ́ Tƣ 11 Tháng Mƣời Một thu hình. Đƣợc biết Giáo Sƣ tốt nghiệp Trung Học Chu Văn An Saigon và Kỹ Sƣ Thú Y – Nông Lâm Súc Saigon . Giáo Sƣ da ̣y Trƣờng Văn Hóa Quân Đội Sài Gòn (lớp Tối ) từ 1965 – 1970 rồ i nhâ ̣p ngũ , là Đa ̣i Úy QLVNCH, ngành Thú Y – Cục Quân Y . Giáo Sƣ vƣợt biên năm 1980 sau gầ n 4 năm đi tù cải ta ̣o Trảng Lớn – Long Khánh – Trảng Táo – Chứa Chan (1976-1979) Cô ̣ng Sản cải ta ̣o đã thay đổ i tâm hồn Giáo Sƣ từ mô ̣t con ngƣời Kỹ Thuâ ̣t ở Viê ̣t Nam trở thành mô ̣t nhà Văn Hoá với mô ̣t tâm hồ n yêu thƣơ ng đấ t không thua bấ t cƣ́ ai . Giáo Sƣ đã gây dƣ̣ng và ca tu ̣ng lich 20 năm làm Chủ Tich ̣ sƣ̉ Viê ̣t Nam hào hùng qua gầ n ̣ Sáng Lâ ̣p năm 1980 và liên tu ̣c là Chủ Tich ̣ của Câu La ̣c Bô ̣ Hùng Sƣ̉ Viê ̣t cho đế n năm 2018, Sáng lập Giải Thƣởng Học Sinh – Thành lâ ̣p với nhà giáo Nguyễn Văn Khoa Giải Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu và cùng mô ̣t số nhà giáo Sáng lập Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt tại Hải Ngoại năm 2011. Sau 11 năm nhóm đã cho phát hành bô ̣ Sổ Tay Chính Tả gầ n 2000 trang giúp viế t chính tả tiế ng Viê ̣t đúng . Ngoài bô ̣ sách rấ t công phu , khoa ho ̣c và dễ dùng nói trên soa ̣n cùng nhiề u nhà giáo khác , Giáo sƣ còn là tác giả của nhiề u tác phẩ m nhƣ Thơ Nguyễn Lê Tập I & II, Chồng Con, với Ngọc Loan, Bất Khuất (Kịch Thơ – 2005), Chủ biên Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam (2007), Chủ Biên Luân Lý Đức Hạnh (2009), chủ biên Lam Sơn Khởi Nghĩa (2010), CD, DVD Hùng Sử Việt. Nhiều bài thơ lịch sử (bút hiệu Song Thuận) đƣợc Nhạc Sĩ Xuân Điềm phổ nhạc. Giáo sƣ làm viê ̣c không ngƣ̀ng nghỉ . Ban ngày đi kiế m tiề n , cuố i tuầ n tham dƣ̣ sinh hoa ̣t các hô ̣i đoàn mu ̣c đích là để khuyế n khích các hô ̣i đoàn. Ban đêm làm viê ̣c soa ̣n kich ̣ làm thơ , đo ̣c sách , viế t văn , làm 70 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

tƣ̀ điể n . Theo bà Lê Ngọc Loan , phu nhân của Giáo sƣ , ngày nào Giáo sƣ cũng thức rấ t khuya làm viê ̣c . Vẫn biế t rằ ng nhiề u ngƣời giúp tay nhƣng không có Giáo sƣ , ngƣời chủ biên , các bô ̣ sách sẽ không ra đời . Đêm thƣ́ Bẩ y ngày 7/11 cũng vậy , và đế n khuya ra ̣ng ngày chủ Nhâ ̣t ngày 8/11/2020, Thiên nhiên đã vô tình cƣớp đi mô ̣t tấ m lòng nhân hâ ̣u, mô ̣t ý chí bề n vƣ̃ng , mô ̣t khố i óc minh mẫn cho đế n khi ngã gu ̣c . Giáo sƣ đã ra đi nhe ̣ nhàng thoát tu ̣c về nơi tinh ̣ đô ̣ , không phiề n hà bấ t cƣ́ ai. Và buổ i he ̣n giƣ̃a chúng tôi ngày 11/11/2020 thu hình ta ̣i Viê ̣t Phố sẽ không bao giờ đến. Cúi đầ u xin hƣơng linh Giáo sƣ phù hô ̣ đô ̣ trì cho nhƣ̃ng ngƣời còn lại tiếp tục con đƣờng sáng mà Giáo sƣ đeo đuổ i mấ y chu ̣c năm nay . Nhớ la ̣i , thu hình lầ n đầ u vào mùa Tế t 2016, nay Tế t cũng gần kề nhƣng Giáo sƣ không đơ ̣i. Xin gƣ̉i lời của nhà thơ Phi Loan nhƣ là tiế ng khóc tâ ̣n đáy lòng . Kính cẩ n nghiêng mình chào viñ h biê ̣t Giáo sƣ .

Bùi Đƣ́c Uyên 11/8/2020

Ban Hợp Ca CLB Hùng Sử Việt và các em thiếu nhi. (Hình: Nguyễn Việt Linh/Ngƣời Việt) 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 71

Phi Loan-Hoàng Thị Cỏ May

72 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Y Châu

Hùng Sử Việt (Tiễn thầy Nguyễn Song Thuận, người sáng lập CLB Hùng Sử Việt vừa qua đời thọ, 84 tuổi)

Hay tin ngƣời cƣỡi gió, cƣỡi mây Bàng hoàng mắt lệ cay cay, nhạt nhòa Trên màn hình, mỗi ngày qua Đỗ Thanh, Song Thuận: “Sử Ta” hào hùng. Từ khi dựng nƣớc, vua Hùng Giữ gìn cƣơng thổ, trùng trùng khó khăn Vang vang: “Thà làm quỷ nƣớc Nam…” (*) Không hàng giặc, để làm quan, làm giàu. Đinh Lê Trần Lý… thuở nào Rành rành “Hùng Sử”, anh hào tiền nhân Anh hùng, vị quốc vong thân Trăm con, chung mẹ, bão giông xem thƣờng. “Hùng Sử”, tiền nhân, tấm gƣơng Con Hồng cháu Lạc, Hùng Vƣơng dựng gầy Năm châu bốn biển, Âu Tây Cong cong chữ “S”, dựng xây hào hùng. Xin đừng sợ giặc đầu hàng Đừng vì lợi lộc, dễ dàng bán đi Tội nhân thiên cổ, sử ghi Ngàn năm bia miệng, không chi phai mờ. Tiễn ngƣời, về cõi hƣ vô Việt Nam “Hùng Sử”, không bao giờ lãng quên Mong ngƣời về chốn bình yên Về nơi an nghỉ, không phiền không lo.

Y Châu - 15/11/2020 (*) Trần Bình Trọng: “Thà làm quỷ nước Nam, chớ không làm vương đất Bắc”

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 73

CÂU LẠC BỘ HÙNG SỬ VIỆT SAN DIEGO P.O. Box 710701, San Diego, CA 92171 ĐT: 858-699-7985/610-4774

TRI ÂN GIÁO SƢ NGUYỄN SONG THUẬN Thật bàng hoàng trƣớc sự ra đi đột ngột của Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, sáng lập viên Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, và cũng là cốvấn của Hùng Sử Việt San Diego từ ngày thành lập. Xin thành kính phân ƣu đến Giáo Sƣ Lê Ngọc Loan và Tang quyến. Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận là một nhà hoạt động văn hóa rất tích cực trong cộng đồng ngƣời Việt tỵ nạn. Ông sáng lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt với 74 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

mục đích là “Tạo niềm tin cho giới trẻ Việt Nam về nguồn gốc dân tộc của mình. Tạo sự hiểu biết lịch sử Việt Nam để giới trẻ hãnh diện về thành tích oai hùng của Tổ Tiên. Phổ biến tài liệu Văn Hóa, Lịch Sử đến quần chúng, nhất là giới trẻ Việt Nam”. Ông luôn quan tâm đến việc bảo tồn văn hóa, lịch sử và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt tại hải ngoại qua những chƣơng trình Đại Nhạc Hội của Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, Giải Học Sinh Sinh Viên Việt Nam

Gƣơng Mẫuvà Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt.

Hùng Sử Việt San Diego đã đƣợc ra đời.

Do một cơ duyên trong buổi sinh hoạt của Cộng Đồng Ngƣời Việt Quốc Gia Nam Cali, Luật Sƣ Nguyễn Xuân Nghĩa là Chủ Tịch tổ chức; chúng tôi, phái đoàn Cộng Đồng Việt Nam San Diego, Chủ Tịch Nguyễn Văn Lực cũng nhƣ quý vị quan khách đã đƣợc đặt tay lên lá cờ vàng, di sản của Việt Nam Cộng Hòa với niềm cảm xúc trào dâng. Lá cờ là món quà tặng từ một cựu chiến binh Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ, tham chiến tại Việt Nam. Khi lá cờ đƣợc kéo xuống vào ngày 30/4/75 tại Tòa Đại Sứ, Ông đã giữ lá cờ này và sau đó trao tặng cho Cộng Đồng Ngƣời Việt Nữu Ƣớc. Cộng Đồng Ngƣời Việt Nữu Ƣớc trao tặng lại cho Cộng Đồng Ngƣời Việt Quốc Gia Nam Cali, Luật Sƣ Nghĩa. Từ niềm cảm xúc đó, Cộng Đồng Việt Nam San Diego đã trình bày nhạc phẩm “Lá Cờ Thiêng” của nhạc sĩ Hoàng Tƣờng trong buổi Đại Nhạc Hội Hùng Sử Việt kỳ 10, năm 2013. Và với sự khích lệ cùng hỗ trợ của Giáo sƣ mà tất cả chúng tôi rất thân thƣơng, kính mến gọi là Thầy, Câu Lạc Bộ

Trải dài những năm sinh hoạt của Cộng Đồng Viẽt Nam San Diego, của Hùng Sử Việt San Diego, chúng tôi rất may mắn luôn có đƣợc sự quan tâm, chỉ dẫn của Thầy, luôn đƣợc tham gia với Thầy trong các sinh hoạt nhƣ Đại Hội Hùng Sử Việt, hội chợ Tết của Tổng Hội Sinh Viên, Tết Dƣơng Lịch, Ra mắt sách, v.v. Đồng thời, Thầy Cô và Ban Chấp Hành CLB Hùng Sử Việt Nam Cali cũng luôn hiện diện và hỗ trợ chúng tôi mỗi Đại hội chu niên. Gần nhất là buổi Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Tiếng Việt Kỳ III, tổ chức tại San Diego ngày 12 tháng 10 năm 2019. Buổi Hội Nghị do Hùng Sử Việt San Diego, Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang, và Cộng Đồng Việt Nam San Diego cùng hợp tác. Kết quả thật mỹ mãn. Thầy rất hài lòng. Thầy tâm sự với chúng tôi là vui khi nhìn thấy đƣợc sự tƣơng kính và tinh thần đoàn kết tại San Diego. Thầy hẹn sang năm, 2020 chúng ta sẽ đi Úc, Đại Hội Chính Tả, nhƣng……!!! Những kỷ niệm này sẽ không bao giờ xóa nhòa đƣợc trong tâm khảm chúng tôi.

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 75

Những hƣớng dẫn, sự chỉ dạy của Thầy sẽ mãi mãi là hành trang cho chúng tôi mang theo. Thầy đã cho chúng tôi thấy đƣợc từ Thầy: MỘT NHÀ LÀM VĂN HÓA THỰC SỰ CÓ NHÂN BẢN, CÓ TÂM HUYẾT, CÓ NHIỆT HUYẾT và TINH THẦN ĐOÀN KẾT.

đại thụ về văn hóa, yêu quê hƣơng, yêu tổ quốc!!! Xin nguyện cầu cho hƣơng linh của Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận sớm đƣợc về Cõi Tịnh Độ. Đồng Thành Kính Tri Ân. San Diego, ngày 17 tháng 11 năm 2020.

Cộng đồng ngƣời Việt tỵ nạn tại Hải Ngoại nói chung, và Hùng Sử Việt nói riêng, đã mất đi một Đặng Kim-Trang, Chủ Tịch Cộng Đồng Việt Nam San Diego và Ban Chấp Hành/Sáng Lập Viên Hùng Sử Việt SD Nguyễn Văn Lực, Hội Trƣởng Hùng Sử Việt San Diego và Thành Viên

76 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

VIỆT PHỐ TV – 57.10 Kính thƣa bà Quả phụ Giáo sƣ Nguyễn Song Thuâ ̣n , Thƣa quý anh chi cu ̣ ̀ ng đa ̣i gia điǹ h tang quyế n , Đa ̣i diê ̣n Đài Viê ̣t Phố TV 57.10, chúng tôi trân tro ̣ng thành kiń h chia buồ n cùng bà và tang quyến trƣớc sự mất mát rất to lớn này. Chúng tôi cũng mất đi một nhà làm văn hóa uyên bác , nhân hâ ̣u và tha thiết với quê hƣơng yêu dấ u Viê ̣t Nam . Nhân đây , chúng tôi kính gửi lời tri ân đến gia đin ̀ h về sƣ̣ đó ng góp của Giáo sƣ trong 4 năm qua . Vóc dáng chậm rãi, khoan dung , tiế ng cƣời hiề n hâ ̣u là nhƣ̃ng hiǹ h ảnh mà chúng tôi không bao giờ quên . Giáo sƣ đã cho chúng tôi những bài học quý giá về tiế ng Viê ̣t và nhấ t là bài ho ̣c là m ngƣời . Giáo sƣ mang đến cho chúng tôi sƣ̣ bin ̀ h an . Tƣ̀ nay chúng tôi vắ ng tiế ng cƣời hiề n tƣ̀ , mấ t đi mô ̣t kiế n thƣ́c sâu rô ̣ng, mô ̣t tiế ng nói nhân hâ ̣u . Giáo sƣ thƣờng nói khi bàn về cách viết , cách dùng chữ là "Tấ t cả chúng ta không ai đúng ai sai mà chỉ là thó i quen đƣơ ̣c ho ̣c nhƣ vâ ̣y . Tuy nhiên để tiế ng Viê ṭ đƣơ ̣c phát triể n trong tƣơng lai , chúng ta cần hệ thống hoá , nguyên tắ c hó a , quy luâ ̣t hóa để với chút hy sinh tự ái của mỗi cá nhân , chúng ta có thể cùng nhau chấ p nhâ ̣n đƣơ ̣c mô ̣t tiế ng Viê ṭ có tiêu chuẩ n rõ ràng cho viê c̣ truyền bá trong tƣơng lai ." Tiế ng kêu go ̣i tha thiế t ấ y trong chƣơng trình “TIẾNG VIỆT TRONG SÁNG” nay không còn nƣ̃a . Đa ̣i diê ̣n cho chƣơng triǹ h Tiế ng Viê ̣t Trong Sáng ,cuố i cùng, thƣa Giáo sƣ , xin phép đƣơ ̣c go ̣i bằ ng Anh , đƣơ ̣c làm viê ̣c chung với Anh trong chƣơng triǹ h Tiế ng Viê ̣t Trong Sáng trên 4 năm qua , chúng tôi học 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 77

hỏi đƣợc nhiều điều nhƣng không thể nào học đƣợc nhân cá ch và tƣ tƣởng rô ̣ng lớn của anh . Chúng tôi tin rằng Anh nằm đấy , nhƣng hay đúng ra Tinh Thầ n của Anh chƣa chế t và không bao giờ chế t . Hôm thƣ́ Năm , đúng ra là chiề u tố i thƣ́ Năm , Anh còn nói chuyê ̣n về chƣơng triǹ h thƣ́ Tƣ tuầ n sa u. Anh còn nói Anh cần hoàn tất bộ Từ điển Tiếng Việt khoaêng 3000 trang và mô ̣t chƣơng trình mới : Soạn Từ Điển cho cấp tiểu học . Chính anh cũng không biế t anh đã chế t . Anh gu ̣c ngã và bấ t tin̉ h vào khuya thƣ́ bẩ y ra ̣ng sáng Chủ nhật , rồ i anh nhe ̣ nhàng ra đi . Không mô ̣t lời trăn trố i . Nhƣ̃ng công viê ̣c , nhƣ̃ng trách nhiê ̣m vẫn còn trong tâm tƣởng của Anh . Hƣơng linh Anh hiê ̣n đang ở đây , xin anh phù hô ̣ đô ̣ trì cho nhƣ̃ngngƣời còn ở lại hoàn tất con đƣờng Anh đi. Xin cúi đầ u thƣơng tiế c .

Ban Giám Đố c Viê ̣t Phố TV57.10 Chương trình TIẾNG VIỆT TRONG SÁNG và toàn thể nhân viên

78 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

HỘI ÁI HƢ̃U CƢ̣U HỌC SINH BƢỞI-CHU VĂN AN BẮC VÀ NAM CALIFORNIA Kính thƣa bà Quả phụ Giáo sƣ Nguyễ n Song Thuâ ̣n , Thƣa quý anh chi cu ̣ ̀ ng đa ̣i gia điǹ h tang quyế n , Đa ̣i diê ̣n hai Hô ̣i CHS Bƣởi -Chu Văn An Bắ c và Nam California xin thành kính chia buồ n cùng bà Quả phu ̣ Giáo sƣ Nguyễn Song Thuâ ̣nnhũ danh Lê Ngo ̣c Loan và tang quyế n , sau xin kiń h cẩ n nghiêng mình chào vĩnh biệt Huynh Trƣởng Nguyễn Song Thuận . Thƣa quý vi ̣ , Tƣ̀ mô ̣t nhà chuyên về thú y , vì yêu quê hƣơng đất nƣớc , huynh trƣởng đã trở thành mô ̣t nhà văn hoá tƣ̣ ho ̣c nhƣng sƣ̣ hiể u biế t về lich ̣ sƣ̉ và tiế ng Viê ̣t không kém bấ t cƣ́ ai . Sau năm 1975, Huynh trƣởng là mô ̣t Đa ̣i Uý nên bi ̣ đi tù cải ta ̣i của Cộng Sản . Họ đã sai lầm vì huynh trƣởng không thành một ngƣời Cô ̣ng sản mà anh trở thành mô ̣t nhà yêu nƣớc , yêu và biế t ơn 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 79

nguồ n gố c .Huynh trƣởng vƣơ ̣t biên và trở thành mô ̣t nhà văn hó a yêu quê hƣơng Viê ṭ Nam . Nhìn vào những gì để lại cho hậu thế , chúng tôi xin bầy tỏ sự ngƣỡng mô ̣ Huynh trƣởng . Đa số CHS Chu Văn An hãnh diê ṇ ho ̣c trƣờng Chu Văn An nh ƣng rấ t ít ho ̣c trò trƣờng CVA đã làm ra ̣ng danh cho trƣờng . Huynh trƣởng Nguyễn Song Thuâ ̣nlà mô ̣t trong số rấ t ít . Huynh trƣởng sinh hoa ̣t Hô ̣i CHS Bƣởi -Chu Văn An trên 20 năm, âm thầ m đóng góp công của nhƣng không màng chƣ́c vu ̣ . Chúng tôi hiê ̣n diê ̣n hôm nay trong giờ phút thay mă ̣t các đồ ng môn Chu Văn An thƣơng tiế c anh nhấ t là anh ra đi trong lúc trí nhớ còn minh mẫn , kiế n thƣ́c ngày phong phú và tâm huyế t còn trầ n đầ y , sƣ́c khỏe còn phong đô ̣ ở tuổi 84. Gia điǹ h anh mấ t mô ̣t ngƣời chồ ng , ngƣời cha , ngƣời ông gƣơng mẩ u còn chúng tôi mấ t mô ̣t ngƣời anh làm ra ̣ng danh tên trƣờng Chu Văn An. Mong hồ n thiêng của anh phù hô ̣ đô ̣ trì cho nhƣ̃ng ngƣời đồ ng môn còn lại tiếp tục con đƣờng củ a anh và nhấ t là tinh thần yêu quê hƣơng,yêu dân tô ̣c kiên cƣờng Viê ̣t Nam của anh . Kính chào vĩnh biệt anh .

Vũ Quốc Phong, TB-BGS Bùi Đức Uyên, Cựu Hôị Trưởng

80 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

HỘI ÁI HƢ̃U CƢ̣U NƢ̃ SINH GIA LONG Kính thƣa quý vị quan khách,

Chúng tôi đại diện Hội Ái Hữu CNS Gia Long, xin gởi lời thành kính phânƣu đến cô Lê Ngọc Loan, cựu Giáo Sƣ Gia Long, và tang quyến. Kính thƣa cô Loan, Chúng em rất bàng hoàng ngày đƣợc tin Thầy Song Thuận đã vĩnh viễn ra đi. Một chị Gia Long vừa nói chuyện với thầy chỉ một ngày trƣớc đó, thế mà từ đây, hội Gia Long sẽ không bao giờ còn đƣợc nhìn thấy hình dáng khả kính của Thầy, luôn bên cạnh Cô, trong những sinh hoạt của hội. Biết bao năm qua, Thầy và Cô đã luôn ủng hộ hội Gia Long chúng em về cả vật chất lẫn tinh thần. Nhắc đến Thầy Song Thuận, không thể không nhắc đến Câu Lạc Bộ HùngSử Việt do

Thầy sáng lập, với tôn chỉ bảo tồn lịch sử văn hoá dân tộc ViệtNam tại hải ngoại. Vì ủng hộ tôn chỉ cao quý nầy, Hội GL Nam Cali, ngay từ đầu, đã tham gia và thƣờng xuyên đóng góp các màn văn nghệ trong những buổi trình diễn đầy mầu sắc văn hóa dân tộc hàng năm của hội CLBHSV. Giải Học Sinh Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu, do Thầy và các anh chị trong Câu lạc bộ HSV khởi xƣớng, cũng là cơ hội cho nhiều chị em Gia Long, với tƣ cách cá nhân, tham gia góp sức vào công việc bảo tồn tiếngViệt, khuyến khích khả năng lãnh đạo của thế hệ trẻ Việt Nam hải ngoại. Cũng qua sự liên lạc với Thầy Song Thuận, hơn 4 năm qua, gian hàng của Hội GL Nam Cali đã góp mặt bên cạnh gian hàng CLBHSV trong Làng Văn

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 81

Hoá Việt Nam ở Hội Chợ Tết Sinh viên tại OC Fair, tạo địa điểm gặp gỡ cho các Gia Long từ khắp nơi về tham dự hội chợ Tết và họp mặt vui xuân. Chúng em không thể nào quên đƣợc hình ảnh Thầy Cô cùng với một số chị em Gia Long, trang trọng trong những bộ áo thụng xƣa rực rỡ, trong buổi lễ truyền thống khai mạc hội chợ Tết, và trong đoàn rƣớc lễ, diễn

hành đầy tính dân tộc vào dịp đầu năm... Hôm nay, chúng em ngậm ngùi tiễn đƣa Thầy. Thầy đã từ giã chúng ta ra đi... Nhƣng trong lòng chúng em, những thành tích bảo tồn văn hóa Việt, hình ảnh và gƣơng sáng của Thầy vẫn mãi mãi tồn tại. Xin nguyện cầu hƣơng linh Thầy sớm đƣợc bình an, thong dong về cõi an lạc.

Lê Phương Lan, Hôị Trường

82 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

HỘI ÁI HƢ̃U CƢ̣U NƢ̃ SINH TRƢNG VƢƠNG Kính thƣa quý quan khách, Kính thƣa phu nhân GS Nguyễn Song Thuận, các con cháu của ngƣời quá cố và toàn thể đại tang quyến, Thƣa quý vị, chúng tôi (TV Vƣơng Đỗ Mai Phƣơng) đƣợc Hội trƣởng đƣơng nhiệm Nguyễn Khánh Linh của Hội CNS Trƣng Vƣơng Nam CA, cho quyền đại diện Hội và các chị em CNS Trƣng Vƣơng Nam CA hiện diện trong buổi lễ hôm nay để cùng quý vị tƣởng nhớ đến GS NguyễnSong Thuận. Nay xin phép quý vị cho chúng tôi có đôi lời cám ơn và tiễn biệt ngƣời anh Rể thân thiết với Hội CNS Trƣng Vƣơng Nam CA đã xa lìa trần thế, đi vào cõi thiên thu vĩnh biệt, Thƣa Anh! Toàn thể các Cựu Nữ Sinh Trƣng Vƣơng vô cùng thƣơng tiếc đã mất đi một

ngƣời anh rể xuất thân từ trƣờng Bƣởi-CVA, từng sát cánh với hiền thê là chị TV LêNgọc Loan (niên khóa 1953-1960) đã đóng góp rất nhiều vào những sinh hoạt của Hội CNSTV trong mấy chục năm qua tại miền nắng ấm Nam CA và mối giao tình đó còn nổi bật hơn nữa nhất là trong những Ngày Giỗ và ngày Hội CNSTV tổ chức Đại Lễ Hai Bàvì Anh là sáng lập viên CLB Hùng Sử Việt miền Nam CA,nên hàng năm cứ tới ngày giỗ Hai Bà mùng 6 tháng 2 âm lịch, hai hội đã hợp tác để cùng nhau làm Lễ Niệm Hƣơng tại Công Viên Anh Hùng (Roger Stanton Park) thuộc thành phố Midway nơi có dựng tƣợng Hai Bà và các Vị Anh Hùng của dân tộc VN, và ngày Đại Lễ Hai Bà thì không thể thiếu bài văn tế Hai Bà của soạn

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 83

giả Vƣơng Sinh Nguyễn Song Thuậnbiên soạn. Các Cựu Nữ Sinh Trƣng Vƣơng, nhất là cá nhân Mai Phƣơng không thể quên dáng dấp hiền lành, nụ cƣời khiêm tốn của ngƣời anh rể CVA này, anh lúc nào cũng sốt sắng giúp ý kiến mỗi khi chúng em có việc nhờ đến. Bây giờ thì anh cũng phải chia tay với những ngƣời thân yêu nhất của mình, bỏ lại kỷ niệm buồn vui của cuộc đời, buông hai tay, giãtừ cõi trần để rong ruổi về nƣơng Cửa Phật. Ngoài những giọt nƣớc mắt của đại gia đình, của tang quyến chúng em cũng không khỏingậm

ngùi vì đã mất đi một ngƣời anh quý, nhiệt tình, đôn hậu đáng kính mến từng đồng hành trong các sinh hoạt tại hải ngoại. Xin anh nhận nơi đây lời biết ơn chân thành của Gia đình Trƣng Vƣơng trong giờ phút sinh ly tử biệt này. Đứng trƣớc linh cữu của Anh, chúng em trong Hội CNS Trƣng Vƣơng Nam CA đồng kính xin Chƣ Phật tiếp dẫn hƣơng linh GS Nguyễn Song Thuận pháp danh Quảng Trí An sớm về cõi Siêu Sinh Tịnh Độ. Thành Kính Phân Ƣu cùng Chị Ngọc Loan, các cháu và toàn thể Tang Quyến. Xin cám ơn quý vị.

Đa ̣i diê ̣n Vương Mai Phương, Cựu Hôị Trưởng

84 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nguyễn Văn Khoa

Con đƣờng nào… Khi sanh ra chúng ta phải tập lẫy, tập bò, tập đứng rồi mới đi đƣợc, nhƣ thành ngữ “Ba tháng biết lẫy, bảy tháng biết bò, chín tháng lò dò biết đi”. Và thầy Song Thuận có nhanh, có chậm, có thể bỏ qua giai đoạn lẫy, bò chăng nữa nhƣng rồi thầy cũng đã phải “lò dò” để đi. Thầy đi từ Bắc ra Nam, từ Nam qua Mỹ để rồi, đã nằm yên nghỉ nơi Peek Family. Thầy nằm yên nghỉ thân xác nơi đây nhƣng những đóng góp cao quý của thầy, vẫn còn thấp thoáng đó đây. Thầy đi để sống và để cống hiến. Đã hơn 20 năm vào thời gian đó, văn phòng Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California còn thuê trên lầu khu phố đối diện Phƣớc Lộc Thọ, lầu dƣới là nhà sách Văn Bút của thầy Văn Tƣờng. Thầy Văn Tƣờng lên văn phòng mời tôi xuống để gặp ông bà GS Nguyễn Song Thuận và GS Lê Ngọc Loan. Đây là lần đầu tôi đƣợc gặp thầy cô. Cả hai thầy cô đều

có dáng dấp nho nhã, vui vẻ, đằm thắm, tỏa ra một phong thái thật dễ mến. Tôi và thầy Song Thuận đã nói nhiều chuyện khác nhau, nhƣng rõ nét hơn cả vẫn là chƣơng trình giảng dạy Tiếng Việt tại Nam California và hải ngoại. Thầy hỏi thăm tôi nhiều lắm, về việc giảng dạy Tiếng Việt và những băn khoăn nếu không chăm lo Tiếng Việt để mất đi nguồn cội. Sau đó, chúng tôi chuyện trò lan man qua công việc thầy cùng với anh chị em khác sinh hoạt là Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, rồi thầy chính thức mời tôi cùng tham dự kỳ nhạc hội tổ chức tại đại học Santa Ana. Từ đó, sinh hoạt Nhạc Hội Hùng Sử Việt, nhƣ tên gọi, luôn đề cao tính chất oai hùng của dòng lịch sử Việt, đã giúp tôi nghĩ về lịch sử Việt Nam nhiều hơn và cùng tham gia với thầy nhiều sinh hoạt của hội sau này. Chúng tôi cùng góp sức để quảng bá các sách biên soạn của

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 85

thầy giới thiệu đức hạnh trong văn hoá Việt Nam. Đƣợc sự tiếp sức của các anh chị Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt và các thầy cô giáo Việt ngữ, các sách này cũng đã đƣợc quảng bá rộng rãi trong phụ huynh và thầy cô. Những sáng tác thơ của thầy cũng đƣợc nhạc sĩ Xuân Điềm phổ nhạc với nhiều bài hùng sử ca tuyệt hay, những bài thơ nhạc ca ngợi vai trò giảng dạy Việt Ngữ đƣợc thầy cô ƣa thích. Chúng tôi cùng bàn việc hình thành Giải Học Sinh, Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu và mời cô Trần Thị Lyly hiệu trƣởng Gia Đình Việt Ngữ Tự Lực, trƣởng ban tiên khởi cho giải thƣởng kỳ thứ nhất năm 2009. Kỳ thứ 2 với vị trƣởng ban là GS/ TS Phạm Thị Huê, kỳ thứ 3 trƣởng ban là TS Phạm Kim Long, kỳ thứ 4 là LS/DS Michelle Mai Nguyễn và kỳ thứ 5 trƣởng ban là BS Nguyễn Anh Hoàng. Giải này đƣợc sự hƣởng ứng của các em học sinh, sinh viên các nơi nhằm khuyến khích giới trẻ Việt Nam quan tâm hơn nữa việc gìn giữ ngôn ngữ, văn hoá và cống hiến tài năng cho cộng đồng, xã hội. Học giỏi, đức hạnh, trau dồi Tiếng Việt để 86 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

không quên nguồn cội là những điều kiện phải có để tham dự giải. Những năm sau, những dự án lớn nhƣ thành lập Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam tại Hải Ngoại, một đóng góp đa dạng của rất nhiều thành phần khác nhau, do công kiên trì, liên lạc mời gọi của thầy để hình thành một nhóm thực hiện từ điển đông đảo. Danh sách rất dài, không thể liệt kê hết nơi đây (*). Cũng từ nhu cầu biên soạn Từ Điển Việt Nam này mà nảy sinh ra việc cần phải tiêu chuẩn hoá, làm căn bản việc hƣớng dẫn công trình từ điển cho chính xác, làm mẫu mực việc biên soạn, nên “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt” gồm 3 tập đƣợc ra đời. Tài liệu này quy vào 5 quy ƣớc chính trong việc viết chính tả và định nghĩa các từ ngữ căn bản trong Tiếng Việt. Song song với việc này, một việc khá lớn lao, là hình thành “Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hoá Việt Nam” nhằm giúp cho ngƣời quan tâm có tài liệu tìm tòi, nghiên cứu về lịch sử và văn hoá Việt Nam thêm

nghiêm túc. Đặc biệt việc soạn tài liệu lịch sử liên quan đến giai đoạn từ 1945 đến nay, bao gồm sự hình thành và phát triển của cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại. Thƣa thầy Song Thuận, thầy ra đi nhƣng thực ra chỉ là thầy thay chỗ ở. Nơi đây chúng tôi vẫn còn đây, những đóng góp của thầy vẫn còn đây và ít nhiều sự đóng góp đó cũng đang đƣợc nhân lên gấp bội qua những quảng bá của các thầy cô, các phụ huynh cũng nhƣ sự hấp thụ của các em thế hệ sau. Nhƣ một sĩ phu, thầy đóng góp đủ cho những gì thầy đã cống hiến, nhƣ một ngƣời con dân đất Việt với tấm lòng yêu nƣớc nồng nàn hiếm có. Sống bình thản, hiền hoà và sinh hoạt vui buồn với mỗi ngƣời quanh

thầy là đặc tính của thầy Nguyễn Song Thuận. Tôi viết ít hàng về thầy trong xúc cảm ngổn ngang, về sự mất đi một vị thầy đáng kính, đáng quý. Tôi mất đi một vị anh cả mà tôi luôn tìm đến để chia sẻ suy nghĩ, giãi bày việc làm của nhau. Mặc dầu ít tuổi hơn thầy nhƣng xin thầy coi tôi nhƣ ngƣời em út, để khi cần, tôi mở những trang sách thân thƣơng, những trƣớc tác thầy còn lƣu lại, để từ đó tìm về lời hay ý đẹp của ngƣời anh cả đã ra đi. Kỷ niệm nhân 49 ngày nhớ về thầy, xin là những hồi tƣởng nhỏ bé giúp tôi tiếp tục nhìn lên phía trƣớc con đƣờng thầy đã đi. Vâng, thầy vẫn còn đây, chỉ là thầy thay chỗ ở.

Rất thân quý

Nguyễn Văn Khoa (*) Quý Hội Đoàn & Truyền Thông Báo Chí, Truyền Hình, Radio... Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ, (thầy Vũ Hoàng, thầy Nguyễn Văn Khoa), Đài SBTN và SET - (TGĐ NS Truc Ho & Cô Diệu Quyên, Ông Tư Cường), GS Natalie A.Trần Director, National Resource Center for Asian Languages (NRCAL) và Đại Học Cal State Fullerton, Ban Tù Ca Xuân Điềm, Bà Nga Nguyễn, Bruce Trần & Tiffany (V HN-TV), BS 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 87

Nguyễn Hy Vọng, BS Đinh Thái Sơn, BS Nguyễn Song Anh Tú - MC Uyển Diễm, BS Diane Thuỷ Tú Nguyễn, - TS Bảo Trịnh, BS Charles Nguyễn-NS Quỳnh Trâm, Bích Huyền (nhà văn), CS Ngọc Vân, CS Quỳnh Hoa & KS Minh Trì, CS Dạ Lan & NS Quốc Toản, CS Ngọc Hân, CLB/HSV San Diego (HT Kim Trang), CLB Tình Nghệ Sĩ (NS Cao Minh Hưng), Cố GS Lưu Trung Khảo, Cố DS Trịnh Viết Hùng, Cô Nguyễn Minh Phú, Cô Bửu Trâm, Cô Phương Lê, Cô Lan Phương & thầy Phạm Quốc Việt, Cô Tuyết Trinh, Cô Trần Kim Ánh, CĐ Người Việt Quốc Gia (Nghị Viên Phát Bùi), CĐ Việt Nam Nam CA (KS Trương Ngãi Vinh), CĐVN San Diego (Ông Nguyễn Văn Lực), CHT Vương Hồng Loan, Dr. Vu Mai DDS, DS Phan Quý Nhi (Maxine Pharmacy), DS Quỳnh Khanh, DS Mai Đông Thành, DS Nguyễn Đức Năng, DS Thu Cúc, DS Nguyễn Mạnh Hiền (B), Đài Bolsa Radio (MC Minh Phượng), Đài TV Việt Phố (KG Nguyễn Viết Hưng), Đền Hùng Hải Ngoại (LS Nguyễn Xuân Nghĩa, ÔB Phạm Ngọc Khôi), FREEVN.Net (Cố KS Bùi Bỉnh Bân, MC Hồng Vân), GS Trần Chấn Trí, GS Trần Ngọc Dụng, GS Dương Ngọc Sum, GS Trần Huy Bích, GS Đặng Ngọc Sinh, GS Nguyễn Đình Cường, GS Lê Ngọc Loan, GS Nguyễn Anh Tài, GS Phạm Quân Hồng, GS Vĩnh Long & TS Phạm Thị Huê, GS Trang Đài, GS Trần Đức Hân, GS Nguyễn Minh, Giang Nguyen, Hội Ái Hữu CHS Bưởi Chu Văn An (HT Nguyễn Dịch Hà), Hội Ái Hữu CNS Gia Long (HT Hoàng Mỹ Hương), Hội Ái Hữu CNS Trưng Vương (HT Vương Mai Phương), Hội CHS Petrus Ký, Hội CNS Lê Văn Duyệt (GS Vũ Ngọc Mai), Hội CHS Nguyễn Trãi, Hội Dược Khoa VN, Hội Giáo Chức, Hội CHS Petrus Ký (HT Lâm Mỹ Hoàng Anh, Lê Thuong), Hội Cao Niên AM, Hội Nông Nghiệp VN-HN (KS Nguyễn Văn Hoàng, KS Hoàng Mai Chào) - Ishop Little Saigon TV, Mỹ Linh Home Shopping, KG Nguyên Huy (Báo Người Việt), KG Thanh Huy (Việt Báo), KG Thanh Phong (Báo Viễn Đông), KG Việt Linh (Báo Người Việt), Ô. Tom Vo , KS Cao Sinh Cường & TS Thy Dung, KS Bùi Đức Uyên, KS Trần Văn Giang, KS Trần Việt Bắc, KS Đinh Văn Oanh, KS Triệu Phạm, KS Đại Dương, KS Phạm Gia Đại, KS Phạm Ngọc Lân, KS Đặng Quỳnh, KS Võ Hoàng, LS Nguyễn Hoàng Dũng, KG Vi Anh, Nghệ sĩ Đỗ Thanh (Hồn Việt TV), NV Bùi Bích Hà, NV Lê Anh Dũng, NV Cao Nguyên, NV Lâm Thùy Giang, NT Nhược Thu, NT Hà Phương, 88 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

NT Ý Nga, Nhân Ái Thiện Nguyện (cô Hồng Lan), NV Y Cao Nguyên, NV Yên Sơn, NV Ngô Thị Quý Linh, NV Nguyễn Ninh Thuận, NV Hà Phương Hoài, NV Tràm Cà Mâu, NV An Nguyễn, ÔB Trương Văn Vinh, ÔB Nguyễn Ngọc Sơn, ÔB BS Đỗ Trọng Thái, ÔB David Phạm, ÔB Nguyễn Tử Quý, ÔB Võ Văn Tiến, ÔB Đan Vũ, ÔB Đỗ Kim ThiệnMộng Tâm, ÔB Nguyễn Khắc Minh, PV Vương Huê, PV Phan Đại Nam, PV Thiệu Võ, SaiGon Post, NATV (NV Trần Việt Hải), TS Cao Văn Hở, TS Lê Kim Ngân, TS Âu Vĩnh Hiền, TS Phạm Kim Long, Tổng Hội Sinh Viên VN-Nam California, VNA TV, Julie Trần, Thy Linh ATK Jolie, Saigon TV, thầy Huỳnh Phổ TTVH Việt Nam, Trung Tâm Dạy Kèm A+ (ÔB TS Nghiêm Toản & GS Quỳnh Giao), …

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 89

Trầ n Ngo ̣c Du ̣ng

Tôi và GS Song Thuận biết nhau khá nhiều năm. Tôi hiểu tâm huyết của GS trong vấn đề cống hiến sức mình cho tiền đồ tiếng Việt tại hải ngoại nói riêng và văn hoá Việt nói chung; nhất là lãnh vực lịch sử. Tôi và GS Thuận có nhiều lần thảo luận với nhau về ngôn ngữ, rất cởi mở, thú vị, và xây dựng. Trong chuyến đi Houston vào tháng tám 2019 để thuyết trình về các đề tài trong Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả, tôi và GS Song Thuận có một cuộc “đụng độ” nảy lửa đến độ người tổ chức là nhà văn Yên Sơn phải than thở: “Trời ơi! Ngày mai chúng ta sẽ nói về “thống nhất” chính tả mà tối hôm nay, đã gần 11 giờ rưỡi khuya mà các vị cãi nhau như vậy thì chết tôi rồi!” Anh ấy đâu có nghĩ là chúng “đụng độ giả bộ” thôi. Cho nên qua hôm sau, buổi hội nghị diễn ra rất tốt đẹp và thành công hơn mức ban tổ chức dự đoán. Chúng tôi thảo luận sôi nổi về hai chữ giòng và dòngnhư giòng sông hay dòng sông; giòng đời hay dòng đời. Từ đó chúng ta cần phân biệt khi nào thì viết gi- và khi nào thì viết d-, như giành/dành, giữ/dữ, giùi/dùi, giả/dả, già/dà, giồi/dồi, v.v.. Cuối cùng, chúng tôi đồng ý vói nhau trên căn bản của vấn đề là phải giải thích cho đúng và hợp lý! Số người ngồi nghe cũng khá đông. Khổ nỗi là không ai muốn phật lòng nhau tất cả chỉ cười thoải mái. Để kỷ niệm cái buổi “đụng độ” dễ thương đó, tôi xin tặng bài thơ theo lối mẫu tự đầu vần ‘acrostic’ của đúng và hợp lý: 90 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Được tin, Thầy Thuận lìa đời: Úp tay ôm mặt than trời, tiếc thương! Ngàn mây xám vạn lệ rơi, Giọt sầu thấm đẫm bao lời sầu vương. Vầng dương ủ rũ chán chường Ào ào lá đổ chơi vơi bên đường, Hỡi thầy! Xin sớm được tiêu diêu, Ợ toạt dương thới cõi âm siêu Phiền muộn âu lo gió theo diều. Lòng từ thanh khiết, anh linh toả, Ý toạ tâm đan thoả bình sinh. Cầu xin hương linh GS Thuận được siêu sinh tịnh độ. Xin thành kính chia buồn cùng gia đình của GS Thuận. Sự mất mát này không chỉ riêng của gia đình quý vị mà còn là một thiệt thòi lớn cho cộng đồng Việt Nam, đặc biệt là cho Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, cho Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hoá Việt, cũng như cho Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California. Xin kính cẩn đốt nén hương tưởng nhớ Giáo Sư Song Thuận. Riêng dưới đây là lời tâm sự của tôi với GS Thuận với tư cách đồng sự. Tôi gọi bác để tỏ lòng thân mật. Xin tặng bác bài thơ theo thể yết hậu để nói lên tấm lòng tôi đối với bác. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 91

Cầu mong hương linh bác được vãng sinh về Phật quốc, tâm luôn an lạc. Nam Mô A Di Đà Phật. Hồn bác chan hoà toả ngát hương Bay đi khắp chốn, dạo muôn phương, Bỏ lại sau lưng, vàn nuối tiếc, Thương! Non cao rừng thẳm màu xanh biếc Từ nay hai cõi xa biền biệt, Vui thú ngao du, dào hương thẩm (讅) Tiếc! Tiêu diêu về với cỏ cùng cây, Hoà theo làn gió, hoạ cùng mây, Cầu chúc hương linh, sớm siêu sinh Thầy! Cầu mong bác vượt chốn nhân quần(宭), An nhiên tự tại, thoát trầm luân, Sinh về tịnh độ, kính Thầy Song Thuận! Nay kính bái Trần Ngọc Dụng ngày mười hai tháng mười năm Canh Tý

(26 tháng 11, 2020)

92 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nhạc sĩ Xuân Điềm BAN TÙ CA XUÂN ĐIỀM

TƢỞNG NHỚ GIÁO SƢ SONG THUẬN Với Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận

Xuân Điề m và Gs

. Song Thuâ ̣n xuấ t thân là hai cƣ̣u si ̃ quan QLVNCH cho nên câu : Tổ Quố c Danh Dƣ̣ –Trách Nhiệm là trên hết . Cách đây trên hai mƣơi năm vào khoảng 1998 chúng tôi đã quen biết nhau trong mô ̣t buổ i sinh hoa ̣t văn nghệ đấu tranh ở Nam California . Gs. Song Thuâ ̣n đã trao cho tôi bài thơ có tƣ̣a đề TRĂM CON LẠC VIÊT ̣ do ông sáng tác và ông muố n tôi phổ nha ̣c để hát trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vƣơng của Hô ̣i Cao Niên Á Mỹ tổ chƣ́c do N hạc sĩ Nguyễn Hiề n trƣởng ban . Tƣ̀ đó chúng tôi đã thân thiế t nhau và đã đồ ng thuâ ̣n với nhau là tôi sẽ phổ nha ̣c nhƣ̃ng bài thơ lich ̣ sƣ̉ đấ u tranh của ông , theo nhƣ̃ng chủ đề có thảo luâ ̣n trƣớc để phổ biế n giáo du ̣c cho giới trẻ hải ngoại trong các trƣờng dạy V iệt Ngữ về l ịch sử oai hùng của cha ông . 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 93

Nhƣ̃ng sáng tác của ông đã phổ nha ̣c g ồm : TRĂM CON LẠC VIỆT - LỜI MẸ ÂU CƠ - NĂM NGÀ N NĂM GIƢ̃ NƢỚC - TỔ QUỐC LÀ GÌ - VUA HÙ NG DƢ̣NG NƢỚC VĂN LANG - TRẦN HƢNG ĐẠO -ĐINH BỘ LĨNH - TRIỆU THI ̣TRINH ANH THƢ TRỜI NAM -THẮP LƢ̉A BÌ NH NGÔ - NGẨNG MẶT MÀ ĐI TUỔI TRẺ PHÙ ĐỔNG -VÕNG TAY TIÊN RỒNG - BÀ MẸ S ÀI GÕN-NGƢỜI CON GÁI VIỆT NAM - TRỌNG THỦY M Ỵ CHÂU ĐÂY NAM QUAN - HOÀNG ,TRƢỜNG SA - TRẢ LẠI TÔI SAIGON - TRÔNG LÊN NGỌN CỜ VÀ NG - ..Kịch chuyện ngụ ngôn CON VE CON KIẾN - CON HỔ CON CHUỘT - SƢ TƢ̉ GẶ P NẠN - CHÓ SÓI CHÓ NHÀ ,v.v. Ông là mô ̣t nhà giáo gƣơng mẫu và yêu nƣớc , là ngƣời nhìn xa hiể u rô ̣ng c ho nên ông có nhƣ̃ng dƣ̣ tính tƣơng lai rấ t chính xá c. Ông lo sáng tác thơ , sáng tác kịch thơ , viế t văn tế và lo tổ chƣ́c triǹ h diễn , mở rô ̣ng các sinh hoa ̣t văn hó a đi xa nên ông rấ t bâ ̣n rô ̣n . Ông làm việc rất siêng năng, góp công lớn cho nề n giáo du ̣c các thế hê ̣ mai sau . Ông hiề n tƣ̀ it́ nói và khiêm nhƣờng nên ai cũng kiń h tro ̣ng và thƣơng mế n .Vì vậy BAN TÙ CA và CLB HÙNG SỬ VIỆT , hai ban sinh hoa ̣t trên hai bin ̀ h diê ̣n khác nhau nhƣng có chung mô ̣t lý tƣở ng, cùng chung một mục dích. Tin ông tƣ̀ trầ n trong lúc này đô ̣ng.

khiến chúng tôi thật bùi ngùi xúc

Đƣợc biết trƣớc đó ông không có dấu hiệu bệnh và ông đã làm việc suố t đêm không ngƣng nghỉ ... nhƣng đƣa vào bê ̣nh viê ̣n mô ̣t tu ần sau ông đã ra đi thâ ̣t thanh thản , để lại bao thƣơng tiếc cho gia đình , cho các thầ y cô giáo , thân hƣ̃u và đồ ng hƣơng . Xin VĨNH BIÊT ̣ GIÁO SƢ SONG THUẬN giấ c ngàn thu . Nhạc sĩ Xuân Điề m

BAN TÙ CA

94 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

. Kính chúc ông an

Đặng Ngọc Sinh

Tƣởng nhớ Giáo Sƣ Song Thuận Nếu không có duyên gặp gỡ. Sao có lúc chia xa. Duyên gặp gỡ:

Tôi và Giáo

Sƣ Song Thuận đã có duyên gặp nhau khá lâu. Chúng tôi có cùng chung lý tƣởng, là phục vụ cho quê hƣơng, cùng dấn thân góp công sức mình cho tiền đồ tiếng Việt, bảo tồn và phát huy văn hóa, lƣu truyền Lịch sử Việt Nam tại Hải Ngoại, qua các tổ chức nhƣ Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, giải Học Sinh Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu, Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hóa Việt Nam, cùng làm Giảng Viên cho các khóa Huấn Luyện và Tu Nghiệp Sƣ Phạm, Biên soạn Từ Điển Tiếng Việt,Tổ chức Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Tiếng Việt ... đã để lại rất nhiều kỷ niệm vui, buồn. Mỗi lần giải thích một từ ngữ, chúng tôi thƣờng bảo nhau “Đúng và đã hợp lý chƣa? Phải đúng và hợp lý mới đƣợc”, rồi cùng nhau cƣời xòa. Với tôi, GS Thuận là ngƣời anh, ngƣời bạn, thân thiết,có đức tính hiền hòa, mẫu mực, khiêm tốn… đầy nhiệt huyết, tôi không thể nào quên. Anh hơn tôi 3 tuổi, nên tôi nhận GS Song Thuận là anh, nhƣng lúc nào anh cũng gọi tôi bằng anh, chúng tôi tƣơng kính với nhau. Đặc biệt, bút hiệu của GS Song Thuận là Vƣơng Sinh, tên tôi làSinh nên tôi cƣời nói với anh:“Vậy anh là vua của những ngƣời tên Sinh nhƣ tôi rồi, tôi làm sao không kính anh cho đƣợc”. Kỷ niệm còn nhiều và nhiều lắm…

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 95

Lúc chia xa Hôm nay anh đã ra đi, về với hư vô. Anh ra đi để lại bao nỗi hụt hẫng, xót xa, sự nuối tiếc trống vắng… cho gia đình bạn hữu, cho ngƣời ở lại không phƣơng bù đắp. Anh Thuận! Anh cứ ngủ yên! Chúng tôi sẽ tiếp bƣớc để hoàn thành ƣớc nguyện của anh. Tâm thành kính cẩn đốt nén hƣơng thơm. Nguyện cầu Phật Tổ tiếp dẫn Hƣơng Linh anh vãng sanh Cực Lac

Để nhớ anh! Tôi ký họa chân dung anh, ghi dấu những ngày tôi và anh có duyên gặp nhau trên trần thế.

Đặng Ngọc Sinh 96 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Yên Sơn

Tiễn biệt Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận

Khi bƣớc qua ngƣỡng cửa 70, tôi đã chấp nhận sự mỏng manh của cuộc sống con ngƣời; đã chấp nhận sự vô thƣờng của đời sống; chấp nhận câu nói, “có đến ắt có đi.” Dù vậy, sự ra đi nào của những ngƣời thân thiết, quen biết đều để lại trong tôi một nỗi buồn; nhất là sự ra đi 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 97

của Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, với tôi, quá bất ngờ và nhiều thƣơng tiếc. Tôi chỉ mới quen biết với Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận chừng khoảng 5 năm qua, qua công việc nghiên cứu, tìm hiểu thêm về ngôn ngữ và văn hoá Việt. Số là chị nhà giáo Ngô Thị Quý Linh có chƣơng trình Văn Hoá Việt trên băng tần của đài Saigon-Houston Radio 900AM, mỗi tháng một lần và chị mời tôi cộng tác. Đi ngƣợc thêm chút thời gian, tôi và chị Quý Linh đã cùng dạy chung lớp Việt Ngữ 10, lớp cao nhất của Trƣờng Việt Ngữ Hùng Vƣơng tại Houston trong mấy năm dài. Trƣờng Việt Ngữ Hùng Vƣơng đã tồn tại hơn 30 năm ở thành phố Houston với sĩ số rất cao, có năm hơn 500 học trò. Chính vì sự quen biết đó, khi chị mở chƣơng trình phát thanh nầy thì mời tôi về cộng tác với chị. Cũng ở trên làn sóng nầy, ngƣời dân Việt Houston và Vùng Phụ Cận đã nhiều lần đƣợc nghe những đóng góp quý báu của quý Thầy bên Nam California, nhất là Giáo Sƣ Song Thuận. Nói về đề tài Tiếng Việt thì rộng mênh mông, khô ng một ai có thể tự nhận mình hiểu biết hết tiếng Việt. Tôi đã học hỏi rất nhiều khi làm việc trong chƣơng trình nầy. Tôi đã phải lục lọi, nghiên cứu trên các phƣơng tiện mạng xã hội để chia sẻ với thính giả qua làn sóng bằng những điều hiểu biết phổ quát trung thực; vì thế, tôi biết đến nhóm của GS Song Thuận – Nghiên cứu và thực hiện bộ Từ Điển Tiếng Việt và Sổ Tay Chính Tả. Nhóm nầy gồm quá nhiều cao nhân về ngôn ngữ học. Tôi cảm thấy rất may mắn vì đƣợc học hỏi rất nhiều. Họ là những Tiến Sĩ ngôn ngữ học, là cựu Giáo Sƣ, Thầy Cô Giáo đã giảng dạy Việt Ngữ trên mọi miền đất nƣớc của Miền Nam Việt Nam trƣớc 1975, và hiện nay trong 98 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

các Đại Học Mỹ, khoa Tiếng Việt; là những Thầy Cô giáo đang miệt mài tại các trung tâm dạy Việt Ngữ tại các tiểu bang có đông dân Việt trên nƣớc Mỹ. Họ là những ngƣời hy sinh, tận lực, không mệt mỏi trong Ban Giảng Huấn các trung tâm Việt Ngữ Miền Nam California. Tôi vui mừng đƣợc sự đón nhận của mọi ngƣời trong sinh hoạt của nhóm. Đặc biệt đƣợc GS Song Thuận ƣu ái hƣớng dẫn và liên lạc thƣờng xuyên. Một thời gian sau, anh gọi điện thoại đề nghị với tôi thành lập chi nhánh Hùng Sử Việt ở Houston, TX. Và tôi đã phải từ chối vì thực tình không biết phải làm gì, lợi ích gì cho việc chung. Tôi có nói với anh, không nhất thiết phải lập thêm ở đâu mà cùng chung tay làm mạnh Hùng Sử Việt đang có là đƣợc rồi; và nếu tôi có thể giúp gì đƣợc xin anh cho biết. Sau đó thì không thấy anh nhắc nhở gì thêm và chúng tôi cùng chung sức lo hoàn thành cho bộ Sổ Tay Chính Tả tập I và II… và Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Tiếng Việt đầu tiên đã đƣợc anh và toàn thể quý Giáo Sƣ, Tiến Sĩ Nam Cali tổ chức trong hai ngày vào giữa Tháng 8/2018, và chúng tôi rất hân hoan đƣợc bay về tham dự. Sau hai ngày đại hội rất thành công, tiếng vang lan rộng đến những cộng đồng ngƣời Việt trên khắp thế giới; đƣợc sự khuyến khích và theo dõi của những ngƣời quan tâm đến sự tồn vong và phát triển của Tiếng Việt. Sau sự thành công khích lệ đó, tập III Sổ Tay Chính Tả ra đời, kịp đến “ngày nầy năm trƣớc”, anh liên lạc đề nghị chúng tôi tổ chức Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Tiếng Việt Kỳ II ở Houston. Với sự hỗ trợ nhiệt thành của các anh, chúng tôi nhận lời và kết quả thành công trên sự mong đợi của mọi ngƣời. Sự thành công đó là do lòng nhiệt huyết và hy sinh của các anh chị Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận và Ngọc Loan, vợ chồng Kỹ Sƣ Bùi Đức Uyên, Giáo sƣ Trần Ngọc Dụng, nhà giáo Đặng Ngọc Sinh, thầy Nguyễn Văn Khoa và một cô giáo khác… đã bỏ thời 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 99

gian, công sức và tài chánh đi từ Cali qua Houston để hỗ trợ việc tổ chức. Trong năm ngày sinh hoạt chung, liên miên thảo luận và chung lo việc tổ chức Hội Nghị, tình cảm chúng tôi càng lúc càng gắn bó, cảm thông và chia sẻ. Tiễn các anh chị lên phi cơ về lại Cali với nhiều quyến luyến. Sau đó, các anh chị đã tổ chức kỳ III thành công ở San Diego. Sau ba lần tổ chức với thành quả tốt đẹp, nhóm hăm hở kết nối bên Na-Uy để tổ chức chung cho 5 nƣớc Âu Châu, gần với Na-Uy, vào cuối tháng 3/2020. Công việc đang tiến hành suôn sẻ, hơn 12 ngƣời từ Cali đến Houston đã mua vé cho chuyến đi một tuần lễ. Đến lúc mọi ngƣời chuẩn bị lên đƣờng thì dịch bệnh Wuhan Coronavirus hoành hành… mọi nơi đóng cửa, Na-Uy bó tay! Chẳng những lỡ chuyến Na-Uy, nhóm cũng phải bỏ luôn việc tổ chức Hội Nghị đã lên chƣơng trình ở Bắc California vào tháng 8/2020, bỏ luôn chƣơng trình tổ chức online nữa. Con cúm Tầu quả nhiên lợi hại và vô cùng độc ác đã làm chậm bƣớc tiến của Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả mà các Thầy đã dày công mong đợi, trong đó anh Song Thuận luôn là con chim đầu đàn. Tôi vẫn thƣờng nói với anh, tôi rất ngƣỡng phục tấm lòng hy sinh phục vụ không mỏi mệt của anh. Ở số tuổi của anh mà đƣợc nhƣ vậy quả là rất hiếm. Tôi thua anh gần một con giáp mà vẫn luôn mơ ƣớc đƣợc khoẻ mạnh và minh mẫn nhƣ anh… dù chỉ 5, 10 năm nữa thôi nhƣng khi nhìn về tƣơng lai đó sao thấy dài thăm thẳm! Nhƣ tất cả mọi ngƣời thân quen với anh đều biết, anh là một con ngƣời đạo đức, sống mực thƣớc với bản tính khiêm nhƣờng và luôn vui vẻ. Gia đình tôi đã có đƣợc hân hạnh đón tiếp anh chị một trong nhiều 100 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

lần anh đến Houston. Lần sau cùng là dịp tổ chức Hội Nghị Chính Tả ở Houston, anh đã chiếm trọn cảm tình của những bạn bè, thân hữu trong ban tổ chức và những ai tiếp cận với anh ấy trong thời gian ngắn ngủi ở đây. Câu nói trên môi của anh khi phải bất đồng trong lúc thảo luận chính tả giữa một nhóm ngƣời, “Nghe có vẻ đúng nhƣng không hợp lý,” hoặc ngƣợc lại… và đƣa ra những luận điểm cụ thể để chứng minh hoặc bằng gốc chữ, tự điển hay ý nghĩa của chữ đang thảo luận. Biết rằng lẽ sinh tử ai cũng sẽ qua; tuy vậy, sự ra đi bất ngờ của anh làm hụt hẫng tinh thần của nhóm. Anh ra đi để lại nhiều thƣơng tiếc cho gia đình và bè bạn. Công trình Bộ Từ Điển Tiếng Việt hơn 10 năm vẫn chƣa hoàn thành. Anh ra đi mang theo nợ tôi còn thiếu nhƣ đã hứa với anh; đó là soạn phần chữ Q cho Bộ Từ Điển dự định sẽ xong trong tháng 12/2020. Hy vọng, công việc dở dang của anh để lại sẽ đƣợc một vị nào trong nhóm đứng ra nhận lãnh để ngƣời Việt nói chung, và ngƣời Việt hải ngoại nói riêng, có đƣợc Bộ Từ Điển Tiếng Việt hoàn hảo nhất để giữ lại cho đời sau. Trƣớc sự chia ly đau đớn nầy, chúng tôi xin kính tiễn hƣơng linh anh nhẹ gánh ra đi về nƣơng tựa bên Phật đà nơi cõi Tịnh Độ. Xin thành kính chia buồn cùng chị Ngọc Loan và đại gia đình tang quyến. Kính chúc bình an đến chị và toàn thể tang gia hiếu quyến.

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 101

Điếu Văn Phụng tiễn Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận Kính thƣa gia đình tang quyến Kính thƣa toàn thể quý vị, Trƣớc nhất, Yên Sơn xin thành kính chia buồn cùng tang gia hiếu quyến. Nguyện cầu hƣơng linh GS Nguyễn Song Thuận đƣợc sớm về nơi cõi Cực Lạc. Vì không thể đến để tiễn đƣa anh về nơi an nghỉ cuối cùng, từ thành phố Kingwood xa xăm, kính gửi đến anh và gia đình bài điếu văn phúng tiễn. Thƣa quý vị, Khi tôi qua Orange County, California, cuối năm 2018 để ra mắt tập truyện ngắn “Mƣa Nắng Bên Đời” và CD Nhạc đầu tay “Góp Chút Hƣơng Cho Đời”; mặc dù khá bận rộn với bao nhiêu công việc cộng đồng, xã hội; ngoài việc mời vợ chồng chúng tôi dùng một bữa ăn tối thịnh soạn tại một nhà hàng nổi tiếng ở Quận Cam, anh chị còn cố gắng dàn xếp thời gian để đến tham dự buổi tổ chức ra mắt tác phẩm. Thật là cảm kích tấm lòng và tình nghĩa của anh chị đối với anh em bạn hữu. Trƣớc khi rời khỏi hội trƣờng để tham dự một buổi tổ chức quan trọng khác cùng ngày giờ, anh có gửi riêng tôi mấy câu thơ: “Mưa Nắng Bên Đời”… đọc rất hay Mùa thu tuyệt diệu mới qua đây! Quận Cam, “Góp Chút Hương” thơm ngát, 102 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Thân tặng Yên Sơn, nhớ mãi ngày…" Song Thuận Với mối thâm tình văn nghệ đối với anh, hôm nay, từ tiểu bang Texas xa xăm, tôi xin thành tâm đốt nén hƣơng lòng, viết bài điếu văn phúng tiễn anh về bên kia cõi sống: Từ Kingwood xa xăm Xin thắp nén hương lòng Tiễn anh về cát bụi Đường nhân gian quá nhiều đảo điên, lầy lội Anh đã ngược xuôi hơn tám thập niên dài Cũng một thời làm lính chiến như ai Sau Cao Học, Kỹ Sư, Giáo Sư… Đến Sĩ quan Đại Uý Rồi vì sự phản bội, quay lưng của đồng minh và chính quyền nước Mỹ Miền Nam tan tành, Việt Cộng xâm lăng Anh bị vào tù cùng với quân dân Bởi “bên thắng cuộc” – toàn một lũ nửa người nửa ngợm Sau ba năm với những đòn thù kinh tởm Anh được tha về Rồi tìm cách vượt biên Anh và đứa con trai lớn mạo hiểm bằng thuyền Sau bao ngày lênh đênh cũng đến được Mã Lai bình an vô sự Qua đến Mỹ lại bắt đầu mọi thứ Đi học, đi làm tất bật sớm hôm Một thời gian sau bảo lãnh vợ con Đoàn tụ gia đình, “Châu Về Hợp Phố” Sau 21 năm sớm hôm cực khổ Trả ấn từ quan hưu trí về vườn Không bao lâu lại xông pha làm việc không lương Xắn tay áo lập nên Hùng Sử Việt Tâm trong sáng cùng một bầu nhiệt huyết Góp sức với Cộng Đồng 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 103

Lo cho thế hệ con cháu tương lai Nào Giải Thưởng Học Sinh giỏi Giải Sinh Viên Việt Nam Gương Mẫu Lập Nhóm biên soạn Từ Điển Tiếng Việt Cùng với nhiều người hoàn thành Sổ Tay Chính Tả …dày mấy nghìn trang Anh cũng không quản ngại gian nan Cùng với chị hy sinh tiền bạc, thì giờ, công sức Đi khắp đó đây để thuyết trình Chính Tả Tiếng Việt Thống Nhất Mong bảo tồn ngôn ngữ, văn hoá Việt Nam Nhưng khi thu sắp tàn, ước vọng còn dở dang Anh bất chợt ra đi để lại nhiều thương tiếc Cho gia đình và những người thân thiết Cho bạn bè và những người cộng sự gần xa Hôm nay. Giữa không gian hương khói nhạt nhoà Xin cầu nguyện cho linh hồn anh Vượt khỏi trầm luân Sớm về bến giác Công việc anh cưu mang dẫu chưa thành, chưa đạt Nhưng xin anh an tâm, thong thả ra đi Vì có lẽ sớm muộn gì Anh chị em còn lại cũng sẽ hoàn thành được tâm nguyện Cung tiễn linh anh Vô cùng quyến luyến Hẹn gặp lại nhau bên kia cõi sống an bình. Yên Sơn Trương Nguyên Thuận Houston, 21/11/20

104 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Ngô Thị Quý Linh

LỜI VĨNH BIỆT CỐ GIÁO SƢ NGUYỄN SONG THUẬN Nhận đƣợc tin buồn Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận đã vĩnh viễn ra đi, chúng tôi ngậm ngùi thƣơng tiếc Giáo Sƣ vô cùng. Trong bài vĩnh biệt này chúng tôi xin đƣợc dùng chữ Thầy để nhắc đến Giáo Sƣ vì những lúc thảo luận trong Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại về chữ nghĩa, Giáo Sƣ vẫn bảo nên xƣng hô là Thầy Cô để nói chuyện với nhau cho thân tình. Một nhà mô phạm đạo đức nhƣ Thầy từ biệt cõi trần khiến bao ngƣời trong giáo giới, học giới, văn giới và báo giới tại hải ngoại sinh lòng cảm hoài tƣởng nhớ Thầy. Chúng tôi vẫn kính phục Thầy là bậc phẩm hạnh thanh cao, sốt sắng nhiệt thành với tiếng Việt và văn hoá Việt Nam. Mỗi lần bàn về những chữ trong tiếng Việt, Thầy lại nhắc nhở làm sao cho tiếng Việt đƣợc “chính xác, rõ ràng và trong sáng”. Thầy đặc biệt chú trọng đến giới cầm bút mà Thầy cho là đóng vai trò rất quan trọng trong việc giữ gìn cho tiếng Việt đƣợc “trong sáng, sang trọng và thực dụng.” Thầy viết nhƣ sau: “Mục đích của những người cầm bút là gì, nếu không phải là muốn điều chỉnh những câu văn nghe chướng tai, những chữ viết làm gai mắt? Vậy thì tại sao chúng ta không ngồi lại cùng nhau xem xét, đề nghị và đồng thuận, trong một tinh thần tự do, dân chủ mở rộng, để điều chỉnh những câu văn, chữ viết tiếng Việt sao cho được rõ nghĩa và trong sáng?” (Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ, Hùng Sử Việt xuất bản 2013). 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 105

Ngƣời đời khổ tâm để cầu lấy công danh phú quý, Thầy khổ tâm nghĩ cách giúp cho tiếng Việt đƣợc “rõ nghĩa và trong sáng” và khuyến khích thế hệ trẻ tiếp tục gìn giữ tiếng Việt và văn hoá Việt . Với tấm lòng quý hoá của bậc lão thành , từng ở trong ngành sƣ phạm , quen việc huấn luyện thế hệ hậu lai , và tính ôn hoà nhã nhặn của Thầy , ai đã từng gặp Thầy một lần cũng dễ có cảm tình ngay. Từ khi về hƣu năm 2001, Thầy đã sáng lập “Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt”, sáng lập “Giải Thƣởng Học Sinh-Sinh Viên Gƣơng Mẫu”, “Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại” và khởi sự lập “Viện Nghiên Cứu Lịch Sử và Văn Hoá Việt Nam”. Thầy đã biên soạn nhiều vở kịch và làm thơ nói lên lòng yêu quê hƣơng đất nƣớc, chủ biên “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt - Tập I, II và III”. Thầy đã từng làm giảng viên cho các “Khóa Tu Nghiệp Sƣ Phạm” do Ban Đại Diện Các TrungTâm Việt Ngữ Nam California tổ chức. Thầy là ngƣời rất năng động, ngoài những công việc trên, Thầy còn lên đài phát thanh và truyền hình để chia sẻ công việc “thống nhất chữ Việt” với đồng hƣơng. Thầy đã tham dự các chƣơng trình “Những Nẻo Đƣờng Việt Nam” (Đỗ Thanh, VHN-TV và Hồn Việt TV), “Tiếng Việt Trong Sáng” (Bùi Đức Uyên, Việt Phố TV), “Văn Hoá Việt” (Qu ý Linh, đài Saigon Houston), v.v… Hai lần Thầy đến Houston để chia sẻ với Cộng đồng ngƣời Việt về những quy tắc để viết chữ Quốc Ngữ. Lần đầu tiên là ngày 12 tháng Mƣời năm 2014, lần thứ nhì là ngày 18 tháng Tám năm 2019. Lần thứ nhất, Thầy đến Houston “đơn thƣơng độc mã”, nhƣng Thầy cũng đã chiếm đƣợc cảm tình của khán thính giả với những lời kêu gọi chân thành về việc giữ gìn tiếng Việt đƣợc “trong sáng”. Lần thứ nhì, Thầy đến với các thuyết trình viên của Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam tại Hải Ngoại, trong đó có các quý thành viên cột trụ: Giáo sƣ Trần Ngọc Dụng, Kỹ sƣ Bùi Đức Uyên, Nhà giáo Nguyễn Văn Khoa, Nhà giáo Đặng Ngọc Sinh, và hội nghị đã đƣợc cộng đồng ngƣời Việt tại Houston hƣởng ứng rất nồng nhiệt. Cả hai lần hội nghị đều đem đến cho cộng đồng Houston và Vùng Phụ Cận một làn gió mới trong vấn đề chính tả tiếng Việt, khiến cho đồng hƣơng ngƣời Việt chú ý hơn đến vấn đề này. Trong hội nghị, Thầy đã đƣa ra những ý kiến nhƣ sau: “- Không đặt vấn đề đúng, sai” khi viết chữ quốc ngữ, mà chú trọng đến sự “hợp lý” hay không. 106 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

- Một số ngƣời viết chữ Việt theo thói quen hoặc nói sao viết vậy. - Chấp nhận “ngôn ngữ nói” có thể khác biệt, nhƣng ngôn ngữ viết nên đƣợc thống nhất. - Muốn thống nhất chữ viết chính tả cần có nguyên tắc hay quy luật. - Các nguyên tắc hay quy luật cần theo phƣơng pháp khoa học “so sánh” và “phân biệt” và đƣợc “đa số chấp nhận”. (Cẩm Nang Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Kỳ II, Houston, Texas) Tƣởng rằng Trời còn cho Thầy đƣợc sống thêm năm mƣời năm nữa, để hƣớng dẫn thêm cho chúng ta trên con đƣờng bảo tồn văn hoá , trong lĩnh vực “tiêu chuẩn hoá” tiếng Việt, ai ngờ Thầy sớm ra đi yên giấc nghìn năm nơi cõi Tây-phƣơng, để lại trọng trách tiếp tục công việc còn dang dở cho đàn hậu tiến. Nghĩ đến tƣ cách của Thầy và những công việc Thầy đã làm, lúc sinh thời hết lòng vì nghĩa vụ đối với đồng bào đất nƣớc, khi mất đi để lại những cảm tình tốt đẹp trong lòng bao nhiêu ngƣời, những lời tâm tình của chúng tôi thật không đủ để tả hết. Thầy ra đi, để lại cho chúng ta bao nỗi tiếc thƣơng, nhƣng càng tiếc thƣơng Thầy bao nhiêu, chúng ta càng nên nhớ lời Thầy đã dặn: “Chúng ta đã đồng lòng thắp lên một ngọn nến! Ánh sáng của ngọn nến dù chưa đủ sáng, nhưng cũng soi rõ được những khuôn mặt rạng ngời về tình yêu quê hương dân tộc, yêu tiếng mẹ ru hời từ thuở nằm nôi, yêu hai chữ Việt Nam…!” (Cẩm Nang Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Kỳ II, Houston, Texas, 2019). Chân thành kính tƣởng nhớ Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận. Chân thành chia buồn với Giáo Sƣ Lê Ngọc Loan và tang quyến. Ngô Thị Quý Linh Tháng 11 Năm 2020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 107

Cố Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận

Từ trái qua phải: Nhà giáo Nguyễn Văn Khoa, Nhà thơ Yên Sơn, Tiến Sĩ Mai Thanh Truyết, Tiến Sĩ Nguyễn Minh Triết, Nhà giáo Ngô Thị Quý Linh, Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, Nhà Giáo Đặng Ngọc Sinh, Kỹ Sƣ Bùi Đức Uyên, Kỹ Sƣ Nguyễn Ngọc Bảo, nhà thơ Tô Thẩm Huy, Giáo Sƣ Trần Ngọc Dụng.

108 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

CÂU LẠC BỘ TÌNH NGHỆ SĨ

TƢỞNG NHỚ GIÁO SƢ NGUYỄN SONG THUẬN M ột ngày giữa tháng 11 năm 2020, một năm mà chúng ta đã trải qua nhiều đau thƣơng và mất mát, tin buồn về Giáo Sƣ Song Thuận đột ngột ra đi đã để lại nhiều nỗi đau buồn và thƣơng tiếc trong lòng nhiều ngƣời. GS Song Thuận là tấm gƣơng sáng trọn đời luôn quan tâm và tận tụy cho việc bảo tồn văn hóa, lịch sử và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt qua những chƣơng trình mà CLB Hùng Sử Việt đã thực hiện trong nhiều năm qua. Những chƣơng trình nhƣ Giải Học Sinh Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu, Đại Nhạc Hội của CLB Hùng Sử Việt hàng năm hay Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt tại Hải Ngoại do GS Song Thuận thực hiện mà chúng tôi đã hân hạnh có dịp tham gia. Thầy cũng luôn nhiệt tình góp tay cùng các em trong Làng Việt Nam trong Hội Chợ Tết Sinh Viên hàng năm, cũng nhƣ những chƣơng trình văn hóa trong cộng đồng và trên các Đài TV. Riêng đối với CLB Tình Nghệ Sĩ, chúng tôi vẫn còn nhớ lần đầu tiên khi một vài anh chị em hát bài "Vùng Lên Cứu Nƣớc" trong một chƣơng trình của cộng đồng (lúc đó Câu Lạc Bộ Tình Nghệ Sĩ (CLB TNS) chƣa thành lập Ban Hợp Ca). Sau khi trình diễn xong, Thầy đến khen ngợi bài hát có ý nghĩa với giai điệu hùng hồn và mời chúng tôi tham dự vào chƣơng trình Đại Nhạc Hội do Thầy tổ chức mấy tuần lễ sau đó. CLB Hùng Sử Việt là hội đoàn đầu tiên mà Ban Hợp Ca của CLB TNS sau khi thành lập đã đến trình diễn. Chúng tôi luôn giữ mãi 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 109

những kỷ niệm đẹp về GS Song Thuận từ những ngày đầu CLB TNS mới thành lập. Lúc đó, CLB TNS chƣa có trang website để đăng những tin tức sinh hoạt của Hội và Thầy là ngƣời đã đề nghị cho phép đăng những tin tức của CLB TNS lên trang website của CLB Hùng Sử Việt. Thật là cảm động khi đƣợc Thầy cho "share nhà" trong những ngày đầu thành lập CLB TNS. Đó là tấm lòng quảng đại của Thầy, luôn sẵn sàng hỗ trợ và nâng đỡ cho bất cứ cá nhân hay hội đoàn nào mà Thầy nghĩ có thể làm điều gì ích lợi cho cộng đồng và thế hệ trẻ. Chúng tôi đã có dịp phỏng vấn Thầy trong một số chƣơng trình Talk Show của CLB TNS và qua đó càng hiểu và kính mến tấm lòng, tâm tƣ và nhiệt huyết của Thầy luôn dành cho văn hóa, xã hội và cho tƣơng lai của thế hệ mai sau. "Giấc mơ tôi luôn là người gương mẫu, Tiếng quê hương và sử Việt am tường. Là trò ngoan lễ phép với Thầy Cô, Là con ngoan luôn vâng lời Mẹ Cha..." Nhƣ những câu hát trong bản nhạc "Gƣơng Mẫu Hành Khúc" mà tôi có dịp phổ nhạc từ thơ của cô Tƣờng Vy (LyLy) cho Giải Học Sinh Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu mà Thầy Song Thuận đã hợp tác cùng Thầy Nguyễn Văn Khoa của Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ tổ chức mỗi hai năm đã phần nào thể hiện đƣợc những ƣớc mơ của Thầy luôn đặt niềm tin cho thế hệ mai sau. Những thế hệ tiếp nối không quên cội nguồn, không quên tiếng Mẹ đẻ cũng nhƣ luôn ghi nhớ lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Xin nguyện cầu cho hƣơng linh của Giáo Sƣ Song Thuận đƣợc yên nghỉ cõi An Bình và chắc chắn những ngƣời còn lại có cùng chí hƣớng sẽ cùng chung tay tiếp tục thực hiện những công trình mà Thầy đã dầy công gầy dựng.

Cao Minh Hƣng CLB Tình Nghệ Sĩ 110 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Trần Văn Giang

Khóc Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận… Sáng lập viên: - Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt. - Ban Biên Soạn Từ Điển Phổ Thông Tiếng Việt. - Ban Tổ Chức Hội Nghị Thống Nhất Chính Tả Tiếng Việt. Giảng Viên: Các Khóa Huấn Luyên và Tu Nghiệp Sư Phạm. Vừa tạ thế ngày 15 tháng 11 năm 2020 tại Santa Ana California, Hoa Kỳ; Hưởng thọ 84 tuổi.

Trần đời thật lắm nẻo chênh vênh Ngọc đá rồi cũng đến lúc phôi pha miên viễn Anh Thuận ơi, các bạn hữu, học trò ở đây xin có lời vĩnh biệt Hợp thì vui tan thì buồn… đã biết Đành rằng đời lúc hợp thì phải có lúc tan Nhưng sao Anh vội ra đi khi cuộc vui chưa tàn… “Đắc nhất tri kỷ; Khả dĩ bất hận” Lúc còn sống mà có đám bạn hữu học trò hiểu được tâm can Thì lỡ thác rồi có lẽ Anh cũng vui lòng hả dạ Đời người là vậy! Tới vội vàng đi vội vã… Mới hôm nào tôi còn chúc Anh khỏe mạnh Mà hôm nay Anh đã vãn sinh miền tiên cảnh Duyên trời khiến cho Anh Em mình đã gặp nhau Nhưng trèo dốc, Anh đã chồn chân; đến bến, thuyền Anh đã đụng cầu Vợ con, bằng hữu, học trò… Anh đành bỏ hết Nếu Anh có linh thiêng, xin Anh phù hộ đám bạn hữu lưu vong cho đời họ đỡ giá rét… 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 111

Cuộc đời ngắn ngủi; chưa biết ngày mai sẽ ra sao mà ngờ. Mọi chuyện rồi sẽ như… cánh vạc bay; như… thuyền xoay trong gió Tiền bạc có thể mất đi, danh vọng có thể nay không mai có Mặt trời lên cao rồi cũng lặn; đời như bóng câu qua cửa Hẹn gặp Anh cùng một bến ở chuyến tầu sau Lời ngắn tình sâu, “ngôn ý bất tận…” Xin Anh ngàn thu an nghỉ… Vĩnh biệt… Vĩnh biệt Anh… Trần Văn Giang - (Đồng môn "Cao Đẳng Nông Lâm Súc Sài Gòn") Orange County, CA – Ngày 11/22/2020 (Họa môt bài Biền Ngẫu tựa đề “Khóc bạn” cũng của Trần Văn Giang)

112 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Trần C. Trí

GS NGUYỄN SONG THUẬN GIỌNG HÁT QUÝ TRONG DÀN ĐỒNG CA VĂN H OÁ VIÊṬ Trần C. Trí

Trong

hồi tƣởng, tôi có thể hình dung ra GS Nguyễn Song Thuận trong những cuộc họp về ngôn ngữ, văn hoá, giáo dục hay lịch sử Việt Nam, cũng nhƣ trong các buổi ra mắt sách hay những sinh hoạt văn hoá khác trong cộng đồng. Hình ảnh linh hoạt nhất về GS Thuận trong trí nhớ của tôi là nụ cƣời tƣơi tắn của ông khi vừa đến với mọi ngƣời, tay bắt mặt mừng với đồng nghiệp và thân hữu, không phân biệt tuổi tác hay vai vế. Về tuổi đời, học thức và kinh nghiệm, tôi chỉ đáng là học trò của học trò ông, nhƣng với tôi và

tất cả những ngƣời thuộc thế hệ sau ông, lúc nào ông cũng dành riêng cho những ƣu ái, quan tâm đặc biệt, tuỳ theo mối quan hệ của ông với từng ngƣời. Trong những dịp đó, nhiều khi GS Thuận kéo tôi ra một góc, thủ thỉ nói với tôi về một số chƣơng trình, kế hoạch mà ông đang dự định và kêu gọi tôi góp một tay với ông cùng nhiều vị khác trong những công việc đó. Cũng có khi ông chỉ cùng tôi bàn về một điểm nhỏ nào đó trong tiếng Việt. Nhớ lại những lúc bàn luận bỏ túi giữa ông và tôi nhƣ thế trong không khí náo nhiệt của một buổi họp ngày trƣớc, lòng tôi

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 113

không tránh khỏi bùi ngùi, nhớ tiếc. Thật ra, GS Nguyễn Song Thuận “gặp” tôi qua điện thoại còn nhiều hơn là những lần chúng tôi gặp gỡ bên ngoài. Ông thƣờng gọi đến nhà cho tôi, có khi sáng sớm, có khi buổi chiều, có khi vào buổi tối. Lần nào cũng nhƣ lần nào, khi tôi vừa thoáng thấy tên ông trên màn ảnh điện thoại, tôi đã nghe giọng cƣời sảng khoái của ông đi kèm với lời chào thân mật quen thuộc. Những cuộc điện đàm nhƣ vậy giữa GS Thuận và tôi có khi kéo dài hơn cả tiếng đồng hồ. Thƣờng đó là những nối tiếp của cuộc chuyện trò ngắn ngủi giữa chúng tôi ở một cuộc họp trƣớc mà GS Thuận chƣa có thì giờ nói hết. Hay đơn giản chỉ là một điểm chính tả nhỏ trong hệ thống chính tả tiếng Việt mà ông say sƣa tranh luận, dạo sau này gần nhƣ đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của ông đối với nhiều sinh hoạt mà ông đồng thời có liên quan đến. Mỗi ngƣời trong chúng ta nhớ đến GS Nguyễn Song Thuận qua một hay nhiều sinh hoạt nào đó mà chúng ta đƣợc dịp hợp tác cùng ông. Tuy nhiên, không ai có 114 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

thể không nhớ đến ông nhƣ là một trong những ngƣời tha thiết nhất đến công trình thống nhất chính tả tiếng Việt mà kết quả là ba cuốn sổ tay dày cộm đã lần lƣợt ra đời, góp một phần không nhỏ vào kho tàng học thuật của ngƣời Việt hải ngoại. Mấy hôm trƣớc đây, tôi tần ngần đứng cạnh tủ sách của mình, bồi hồi nhìn ba cuốn sổ tay thống nhất chính tả nằm im lìm bên cạnh những cuốn sách khác. Tôi rút ra một cuốn, lần giở qua vài trang sách, đâu đâu cũng thấy nhƣ chập chờn hình ảnh GS Thuận ẩn hiện, cũng với nụ cƣời tƣơi tắn cố hữu. GS Thuận có biết bao nhiêu điều ông muốn nói về chữ nghĩa tiếng Việt. Mở lại hộp email, làm sao chúng ta không gặp lại những lá thƣ của ông nói về chữ này, chữ nọ với mọi ngƣời, tƣởng nhƣ không bao giờ hết. Một trong những chi tiết về chính tả mà tôi nhớ ông đã hùng hồn tranh luận để chứng minh một định luật có sẵn, chƣa có ai nhận ra, đó là việc phân biệt giữa chữ D và GI. GS Thuận nhận xét động từ nào hàm ý phải dùng nhiều tâm sức để thực hiện động tác thƣờng bắt đầu bằng GI chứ không bằng D, chẳng hạn nhƣ giãn, giăng,

giằng, giập, giật, giấu, giết, gióng, giỡn, giũa, giục, giúp,v.v. Khi nói về chính tả, chúng ta nhƣ đi lạc vào khu rừng chữ nghĩa với cơ man nào là những trƣờng hợp cần phải tìm hiểu, phân tích và giải quyết. Bàn về từng chữ một trong chính tả tiếng Việt tƣởng nhƣ là một chuyện thật nhỏ, thật vô vọng, trong trăm ngàn vấn đề bày ra trƣớc mắt. Nhƣng không, công trình về thống nhất chính tả qua ba cuốn sổ tay vừa qua của một nhóm học giả, trong đó có GS Nguyễn Song Thuận là một trong những ngƣời khởi xƣớng, chính là kết quả tốt đẹp của những bàn tay góp gió thành bão. Thành quả này đã xác nhận một chân lý rằng, muốn làm chuyện lớn phải bắt đầu từ những chuyện nhỏ. Không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của bộ sách quý giá này. Tôi có thể lấy chính mình ra để làm nhân chứng. Suốt đời tôi học tiếng Việt, đọc sách Việt, dạy tiếng Việt, viết văn Việt, nhƣng vẫn cần tham khảo bộ sách thống nhất chính tả, lúc này hay lúc khác. Những lúc tra cứu nhƣ vậy, tôi vẫn thầm biết ơn nhóm tác giả của bộ sách này đã

cho những ngƣời học hỏi tiếng Việt nhƣ tôi có một chỗ dựa đáng tin cậy. Quý học giả, giáo sƣ, nhà văn, nhà hoạt động văn hoá đã bỏ biết bao nhiêu công sức, tâm huyết và thì giờ quý báu để hoàn thành bộ sách này. Trong số quý vị đó, GS Nguyễn Song Thuận đã đóng góp một phần không nhỏ. Trong những lúc trò chuyện với tôi, khi nhắc đến bộ sách, ông chƣa bao giờ nói về vai trò của mình trong đó. Tôi tin rằng tất cả chúng ta, những ngƣời có hân hạnh đƣợc quen biết GS Thuận, đều đồng ý với nhau về đức khiêm nhƣờng của ông. Với ai ai, GS Thuận cũng chỉ nói về tiếng Việt, văn hoá Việt, lịch sử Việt, mà không hề mất thì giờ để nói về cá nhân hay gia đình của ông. Hoạt động văn hoá không ngừng nghỉ của GS Nguyễn Song Thuận, cho đến tận cuối đời, khiến tôi liên tƣởng đến một giọng hát quý trong một dàn đồng ca. Giọng hát đó không lấn át bất cứ giọng hát nào khác, nhƣng có những đặc điểm riêng của nó, không thể bị nhầm lẫn với những giọng hát đang cùng hoà âm hƣởng vào bản nhạc văn hoá chung của những ngƣời Việt tha hƣơng còn tha thiết với gia

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 115

tài tinh thần để truyền lại cho thế hệ sau. Giọng hát quý đó không mất đi đâu cả, vì nó đã đƣợc “thu âm” vào những công trình còn lƣu lại mãi mãi của GS Nguyễn Song Thuận. Hơn thế nữa, giọng hát đó vẫn còn ngân vang trong trái tim của mỗi chúng ta, những ngƣời đã có cơ duyên đƣợc cùng ông sinh hoạt, cộng thêm những hình ảnh linh động về ông trong trí nhớ của mỗi ngƣời, chắc chẳng thể nào dễ dàng phai mờ đƣợc. Mới hôm qua, tôi đi thăm mộ một ngƣời anh họ trong gia đình. Trên tấm bia mộ của anh có khắc những dòng chữ bằng tiếng Anh đƣợc cho là trích từ bài thơ của nữ thi sĩ Mary Elizabeth Frye: “Do not stand at my grave and weep. I am not there. I do not

Trần C. Trí

116 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

sleep. I am a thousand winds that blow...” (Xin tạm dịch: “Đừng đứng trước mộ tôi mà than khóc. Tôi không nằm ở đây đâu. Tôi chẳng hề chìm trong giấc miên trường. Tôi chính là ngàn ngàn cơn gió thổi...”). Dù vô cùng thƣơng tiếc GS Nguyễn Song Thuận, tôi cũng muốn tin nhƣ vậy, tin rằng ông vẫn quanh đây bên chúng ta, nhƣ gió, nhƣ mây, nhƣ trời, nhƣ đất. Xin cùng mọi ngƣời kính lời tri ân đến GS Nguyễn Song Thuận về những đóng góp của ông trong công cuộc gìn giữ văn hoá Việt và xin thành kính đốt một nén hƣơng lòng để tƣởng nhớ đến ông, một nhà hoạt động văn hoá không bao giờ bỏ cuộc.

Luân Tế

VÀI KỶ NIỆM NHO NHỎ Có

lẽ trong tiếng Việt không có 3 chữ nào hay và “kêu” và có thể nói lên đƣợc nhiều về dân tộc ta nhƣ 3 chữ HÙNG SỬ VIỆT. Nhà giáo, ngƣời làm văn hóa Nguyễn Song Thuận là ngƣời đã thành lập và lèo lái HÙNG SỬ VIỆT từ 19 năm nay. Tôi không đƣợc biết đến HSV và GS Thuận vì ở xa cộng đồng. Cho đến khi một bạn đồng môn là anh Cao Sinh Cƣờng ngỏ lời mời tôi đến chơi và, nếu có thể, cộng tác với HSV. Tôi đến thăm HSV trên lầu một tòa nhà ở Westminster khoảng 6,7 năm về trƣớc và đƣợc giới thiệu với GS Thuận cùng một số thành viên. Tôi bàng hoàng vì GS Thuận trông rất giống một thầy giáo cũ mà tôi thích nhất trong cuộc đời học sinh, ông Đinh Cảnh Thụy, dậy Pháp Văn lớp Đệ Tứ trƣờng Nguyễn Bá Tòng. GS Thụy, thầy tu xuất, đi xe đạp, mặc complet

đen, cà vạt đen với sơ-mi trắng trong suốt một năm dậy tôi. Ông còn có một cô em gái rất xinh học chung trƣờng. Tôi cũng không biết là GS Thuận viết rất nhiều sách, đã sáng lập Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam tại hải ngoại (2011), và Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ (2012). Sau hôm đó, tôi có gặp lại GS Thuận trong nhiều buổi sinh hoạt của hội Bƣởi-Chu Văn An và một vài dịp họp mặt khác. Lần nào GS Thuận cũng nói chuyện chữ nghĩa và tôi học hỏi đƣợc rất nhiều ở ông. Vì bận việc riêng nên tôi không tham dự các sinh hoạt của HSV sau đó. Tuy nhiên, có một ngày GS Thuận gọi điện thoại mời tôi đóng một vai trong vở kịch thơ lịch sử “Mài Kiếm Dưới Trăng” do ông viết trên truyền hình. Vì đã “giã từ vũ khí” quá lâu, tôi hơi “rét”, xin phép từ chối tuy GS

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 117

Thuận rất muốn mời tôi đóng vai này. Năm 2018, HSV tổ chức một buổi ra mắt và bán sách “Sổ Tay Chính Tả tập 1” trên truyền hình trực tuyến và qua hệ thống điện thoại (phone bank). Tôi muốn giúp một tay trong hậu trƣờng nên nhận lời mời của GS Thuận đến làm việc trả lời điện thoại để nhận độc giả gọi đến đặt mua sách. Trong một gian phòng nhỏ sau đài truyền hình có đến hơn 10 anh chị ôm điện thoại ngồi chờ khách gọi tới. Buổi ra mắt sách rất thành công, chúng tôi bận rộn trả lời khách đặt hàng mấy tiếng liền. Rồi tự nhiên có một ngƣời trong ban tổ chức (xin lỗi không nhớ là ai) đƣa tôi một tờ giấy ghi tổng số ngƣời gọi đến và số sách đã bán đƣợc rồi đẩy tôi ra sân khấu trƣớc camera (live) để thông báo kết quả cho khán giả. Thế là tôi lại “đƣợc” lên TV trong khoảng 15 giây cùng với một chị Trƣng Vƣơng, vợ của một ngƣời bạn.

Luân Tế 12.2020

118 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Một việc làm tôi cho là rất can đảm cho một ngƣời làm văn hóa là việc GS Thuận khuyến khích dân tị nạn Việt Nam nên ăn TẾT TÂY Dƣơng Lịch thay vì ăn Tết Ta Âm Lịch, một điểm tôi rất đồng ý. Và vì thế mỗi khi HSV tổ chức ăn TẾT TÂY vào mỗi ngày đầu năm, tôi cố gắng đến chia vui với GS Thuận và các anh chị em trong HSV tuy năm nào cũng thức khuya đi chơi Giao Thừa Tây (từ 45 năm nay tôi không đón Giao Thừa Ta) Lần sau cùng tôi đến dự tiệc Tết Tây của HSV tại Thƣ Viện Việt Nam, GS Thuận mời tôi lên hát. Tôi chọn bài “It’s a Wonderful World” nói đến một thế giới tuyệt vời theo đúng nhƣ GS Nguyễn Song Thuận mong mỏi nhƣng có lẽ không xẩy ra trên quả địa cầu chúng ta đang sống. Bây giờ thì anh đã về đến cái Thế Giới Tuyệt Vời đó rồi. Xin hẹn gặp lại anh trong cái Thế Giới đó.

Việt Hải, Khánh Lan và Thụy Lan

Tƣởng niệm về GS Nguyễn Song Thuận Một hành trình văn hoá

Một nhà văn hoá khả kính

Chúng tôi Việt Hải, Khánh Lan và Thụy Lan* (*Song Lan) xem bài tùy bút của anh CVA Bùi Đức Uyên viết về GS. Nguyễn Song Thuận: "Đêm thứ Bẩy ngày 7/11 cũng vậy, và đế n khuya rạng ngày chủ Nhật ngày 8/11/2020. Thiên nhiên đã vô tình cướp đi một tấ m lòng nhân hậu , một ý chí bề n vững , một khố i óc minh mẫn cho đế n khi ngã guc̣ . Giáo sư đã ra đi nhe ̣ nhàng thoát tuc̣ về nơi ti ̣nh độ không phiề n hà bấ t cứ ai . Và buổ i he ̣n giữa chúng tôi ngày 11/11/2020 thu hình tại Viê ̣t Phố sẽ không bao giờ đế n . Chúng tôi cúi đầ u xin hương linh Giáo sư phù hộ độ trì cho những người còn lại tiế p tuc̣ con đường sáng mà Giáo sư đeo đuổ i mấ y chuc̣ năm nay ." GS. Nguyễn Song Thuận là một nhà văn hóa đích thực, ông say mê hoạt động văn hóa . Ban ngày đi làm , cuố i tuầ n th am dƣ̣ sinh hoa ̣t với mục đích là để khuyến khích các hội đoàn . Ban đêm soa ̣n kich ̣ , làm thơ , 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 119

đo ̣c sách, viế t văn và làm tƣ̀ điể n . Theo bà Lê Ngo ̣c Loan , phu nhân của Giáo sƣ, ngày nào Giáo sƣ cũng thƣ́c rấ t khuya để làm viê ̣c . Tuy rằ ng có nhiều ngƣời giúp một tay nhƣng nếu không có Giáo sƣ là ngƣời chủ biên, chắc chắn các bô ̣ sách sẽ không ra đời . Đó là một phần trích dẫn bài viết đăng trên nhật báo Ngƣời Việt của anh Bùi Đƣ́c Uyên . GS. Nguyễn Song Thuận là sáng lập viên tổ chức Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt đã có 18 năm sinh hoạt (từ 2002), mục tiêu hay tôn chỉ văn hoá của Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt có thể tóm gọn nhƣ sau: 1. Tạo niềm tin cho giới trẻ VN về nguồn gốc dân tộc của mình. 2. Tạo sự hiểu biết lịch sử Việt Nam để giới trẻ hãnh diện về thà nh tích oai hùng của Tổ Tiên. 3. Phổ biến tài liệu Văn Hóa, Lịch Sử đến quần chúng, nhất là giới trẻ Việt Nam, qua những hình thức: Thi, Văn, Ca, Vũ, Nhạc, Kịch, Họa, Ðiêu Khắc, Tế Lễ, Thờ Phụng. 4. Thành lập các Ban chuyên môn sáng tác Văn Học Nghệ Thuật để phổ biến Lịch Sử Việt Nam. Theo thời gian, Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt tạo đƣợc nhiều thành quả văn hoá đáng chú ý trong cộng đồng Việt Nam tại Mỹ nói chung và tại địa bàn vùng Nam Cali nói riêng. Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt là một tổ chức văn hóa nghệ thuật vô vụ lợi, do một số giáo chức và anh chị em các trƣờng trung học lớn của Việt Nam Cộng Hòa trƣớc đây thành lập và hoạt động từ 18 năm nay. Tất cả những hoạt động của Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt đều xuất phát từ thiện chí muốn cho các thế hệ trẻ Việt Nam biết đến những trang sử dựng nƣớc và giữ nƣớc vẻ vang của dân tộc, .. nhƣ Lễ Phát giải thƣởng Học Sinh Việt Gƣơng Mẫu vào dịp Tết. * Tác phẩm đƣợc nhiều thân hữu văn giới, giáo chức, quý phụ huynh và đồng hƣơng ngợi khen là tác phẩm "Câu chuyện Luân Lý và Đức Hạnh Nhiều tác giả". Ban Biên Soạn sách cho biết lý do thực hiện tác phẩm nhƣ sau: "Mục đích của chúng tôi là sưu tầm và biên soạn một tập sách về luân lý theo đạo lý của dân tộc Việt, nhưng vẫn mở rộng để các em có thể học hỏi được phẩm hạnh tốt đẹp của người dân địa phương, nơi các em sinh 120 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

sống.Đó là một tập hợp về những câu chuyện “Luân Lý” của người Việt và “Đức Hạnh” của người phương Tây. Công việc biên soạn có thể do một cá nhân hay một nhóm người chủ trương, nhưng cần sự đóng góp ý kiến của tập thể. Cũng vì thế, anh chị em trong Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt chúng tôi bao gồm nhiều thành phần trí thức sống tại Mỹ và ở một số quốc gia khác, đã mạnh dạn đứng ra làm công việc này. Trong tinh thần “Tiên học Lễ, Hậu học Văn” cuốn sách “Những câu chuyện Luân Lý và Đức Hạnh”, hy vọng sẽ bổ túc và giúp các em người gốc Việt tại Hải Ngoại vẫn gìn giữ được nguồn gốc dân tộc của mình mà không xa rời đời sống thực tiễn. ..." (theo Ban Biên Soạn, “Câu Chuyện Luân Lý và Đức Hạnh” Nhiều tác giả). Viết về GS. Song Thuận, chúng tôi nghĩ về một nhà văn ở phƣơng trời Tây Âu, Anatole France (1844-1924) là nhà văn hóa lớn của Pháp. Anatole France sinh ở Paris, là con của một chủ tiệm bán sách, từ nhỏ đã có nỗi đam mê về văn học, nghệ thuật… Anatole France xuất hiện trọng ngôn ngữ mà ông góp sức hình thành là một trong những ngôn ngữ cao quý nhất, với tiếng Pháp trong sáng. Nó từng là phƣơng tiện khai tâm, diễn ý của những bậc thầy vĩ đại nhất. Lúc trang trọng, lúc tƣơi sáng, nó còn chứa cả nét thanh bạch và nét quyến rũ, trong sức mê hoặc và giai điệu thanh tao. Trình bày nhƣ trên, chúng tôi ngụ ý Anatole France mong muốn nét trong sáng Pháp ngữ ông dùng gần gũi với chuẩn mực Fénelon và Voltaire, tựa nhƣ ngôn ngữ Việt hãy viết trong sáng gần gũi với Việt Nam Cộng Hoà, dĩ nhiên không là ngôn ngữ phía bên kia, những Bùi Hiền hay Tố Hữu nhƣ quan điểm của GS. Nguyễn Song Thuận, ngôn ngữ cần trong sáng. Năm 1921, Anatole France đƣợc trao giải Nobel văn học vì những tác phẩm xuất sắc mang phong cách tính tế, chủ nghĩa nhân văn sâu sắc và mang khí chất Gaulois đích thực (vrai modèle gaulois). GS. Nguyễn Song Thuận làm thơ, soạn kịch, sáng tác kịch thơ. Anatole France cũng nhƣ vậy, làm thơ, soạn kịch, sáng tác kịch thơ. Hãy xem qua bài thơ khá phổ quát mà nhiều ngƣời biết của ông nhƣ sau. Một bài thơ hay tuyệt vời của Anatole France - La Rentrée Des Classes (Rentrée scolaire à l'école) và bên kia vƣờn hoa Luxembourg 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 121

Bài thơ nhƣ một thuở học trò của nhà văn Thanh Tịnh: "Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường. Tôi không thể nào quên được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học." Thanh Tịnh và Anatole France đều trau chuốt tuổi thơ của chúng ta, những ý tƣởng trong sáng cho tuổi trẻ. Phải chăng sự kiện này nhƣ GS. Song Thuận đã chủ trƣơng, "ngôn ngữ trong sáng” (tiếng Việt trong sáng). Thanh Tịnh và Anatole France vì tuổi trẻ, và xin thêm, GS. Song Thuận cũng vì tuổi trẻ nữa. Hãy xem chất thi vị của Anatole France qua bài Mỗi Đô ̣ Khai Trƣờng , mà mỗi chúng ta dã trải qua ngày xƣa (La Rentrée Des Classes Une Belle Poésie D'Anatole France) nhƣ sau: * Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam, “Tuyển tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” của nhiều tác giả do Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt phát hành, (bài do phóng viên Nguyên Huy/Ngƣời Việt). Nguyên Huy ghi nhận nhƣ sau: Một cuốn sách giá trị và ý nghĩa, lần đầu tiên đƣợc ra mắt, ngày mai Thứ Bảy 24 Tháng Ba năm 2007 tại phòng sinh hoạt nhật báo Ngƣời Việt do Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt tổ chức. Ðó là “Tuyển tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” do nhiều tác giả kim cổ đã sáng tác từ tinh thần bất khuất, kiêu hùng của dân tộc Việt Nam qua những trang sử chống ngoại xâm, oanh liệt và những gƣơng hy sinh yêu nƣớc của các anh hùng, liệt nữ của dân tộc qua các thời đại… Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam có tổng cộng trên 300 bài thơ của 142 tác giả và 65 bản nhạc (đủ cả lời và nốt nhạc), ca vịnh lịch 122 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

sử và các anh hùng, danh nhân, danh tƣớng Việt Nam. “Tuyển tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” gồm 16 chƣơng đi từ thời Hồng Bàng tới thời nhà Nguyễn (1945) qua các bài thơ vịnh và các nhạc khúc mô tả. Về phần thơ thì mỗi triều đại đều có bản tóm tắt bối cảnh lịch sử và sơ lƣợc tiểu sử những anh hùng, danh nhân, danh tƣớng Việt Nam đƣợc ca tụng và tri ân. Về phần nhạc thì gồm những hùng sử ca đƣợc sắp xếp theo thứ tự ABC. Xin xem qua ba bài thi ca trong tác phẩm này. Bài thơ tiêu biểu của nhà thơ Vƣơng Sinh (tức thi hiệu của GS. Nguyễn Song Thuận). Quốc Mẫu Âu Cơ Một mẹ trăm con gánh núi sông Đảm đang gầy dựng giống Tiên Rồng Văn Lang một cõi vươn tay đắp Ngũ Lĩnh bao vùng để mắt trông Văn hiến Hùng Vương, trau chuốt ngọc Thuần phong Lạc Việt, điểm tô hồng Năm châu Phụ nữ trong truyền thuyết Quốc mẫu Âu Cơ đẹp nét hùng. Bài thơ khác của GS. Nguyễn Song Thuận đƣợc trích dẫn sau đây: Vua Hùng Dựng Nƣớc Vua Hùng dựng nước Văn Lang Năm ngàn năm trước, huy hoàng trời Đông Giang san một dải mênh mông Bắc phương Hán tộc, Nam phương Lạc Hồng…. Phong Châu là chốn kinh đô Lạc Hầu, Lạc Tướng giúp vua trị vì Các quan Bồ Chính, trưởng chi Coi sóc làng xóm, vỗ về Lạc dân 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 123

Thuở còn trời đất hỗn mang Nhà sàn ta ở, sống gần văn minh! Xin trích dẫn bài thơ khác của thi sĩ Cao Nguyên: Hùng Sử Việt Cầm quyển sách Thi Ca Hùng Sử Việt Biết ơn người tha thiết mộng tiền nhân Tựa hào khí vào áng thư dũng liệt Tiếp bút cùng sự nghiệp của Văn Thân Khi bia đá trăng soi hồng chính sử Trống đồng vang Sĩ Tử lại hồi cung Vào Hùng Sử đọc chân tình mới cũ Để biết mình còn nặng nợ Non Sông! Tuyển tập thi nhạc mang tên VỊNH SỬ VIỆT NAM đã sƣu tập đƣợc thơ và nhạc của 142 tác giả thời cổ, tiền chiến và đƣơng đại, gồm có bài Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi, Thăng Long Thành Hoài Cổ của Bà Huyện Thanh Quan đến những sáng tác của nhóm cựu nữ sinh Gia Long, Trƣng Vƣơng của Forum Việtbáo online, các nhạc phẩm lịch sử của Lƣu hữu Phƣớc, Thẩm Oánh, Văn Cao, Văn Giảng, Ngô mạnh Thu, Trần Quan Long, v.v… * Một tác phẩm khác của Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt là Bộ sách "SỔ TAY CHÍNH TẢ TIẾNG VIỆT", một tác phẩm đồ sộ gồm 3 tập do "Nhóm Thực hiện Từ điển Việt Nam tại Hải ngoại", biên soạn với ngƣời chủ trƣơng chính là GS. Nguyễn Song Thuận, sáng lập viên Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, California, Hoa Kỳ. Sau đây là trích doạn bài viết của GS. Tiến Sĩ Trang đài Glassey, "Hành trang việt ngữ: Sổ Tay Chính Tả và Bộ Việt Sử Bằng Tranh". 124 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

(Trangđài Glassey-Trầnguyễn, 09.06.2017) "Bao năm miệt mài. Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt (CLB Hùng Sử Việt) và Ban Đại Diện các Trung Tâm Việt Ngữ miền Nam Calfiornia (Ban Đại Diện) vừa cho ra mắt “Sổ Tay Chính Tả Tập 1" (STCT) và bộ “Việt Sử Bằng Tranh Tập 1-4” (VSBT). Chương trình ra mắt sách được trực tiếp truyền hình trên Đài SBTN tại Garden Grove, California vào chiều Chủ Nhật, 28 tháng 5, 2017. Đây là một chương trình đặc biệt nhằm giới thiệu các tài liệu tham khảo về tiếng Việt khá quan trọng, nhất là cho việc sử dụng tiếng Việt hằng ngày, từ cách nói đến cách viết. Chương trình bao gồm các phần phát biểu cảm tưởng và văn nghệ sinh động nhằm đề cao những nét đẹp của tiếng Việt...” Kết luận: Với quá nhiều công sức của GS. Song Thuận cùng nhiều bằng hữu đã gầy dựng Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, nay đã để lại nhiều thành quả tốt đẹp, những thành tụ đáng trân quý. Với những nỗ lực thiện nguyện dấn thân về văn hóa nhƣ niềm đam mê , nhƣ bài viết của ngƣời bạn đồng hành về truyền thông và văn hoá Bùi Đƣ́c Uyên , GS. Song Thuận đã lãnh đạo, điều phối Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt theo con đƣờng hoạt động ích lợi và thực dụng cho cộng đồng Việt Nam Hải Ngoại. Mặc dù ông đã ra đi, nhƣng những kỷ niệm, những hình ảnh khi còn gặp gỡ, còn sinh hoạt chung với GS. Song Thuận đối với nhiều bằng hữu, cộng tác viên, những khán thính giả, những môn sinh, sẽ lƣu luyến, nhớ thƣơng ông trên miền đất quê ngƣời cũng nhƣ ngày ông cò n ở quê nhà. Chắc chắn những tác phẩm tim óc của GS. Song Thuận sẽ là những lƣu niệm đáng quý nhất cho chúng ta. Nhƣ nhà văn, nhà bình luận văn bút văn nổi danh ngƣời Á Căn Đình Jorge Luis Borges cho là: “Khi các nhà văn mất đi, họ trở thành những tác phẩm, xét cho cùng, đó không phải là một hóa thân quá vô lý.” (Quand les écrivains meurent, ils deviennent des livres, ce qui n'est pas si mal une incarnation après tout). Tƣơng đồng với câu danh ngôn khá chí lý khi ta suy nghĩ về cuộc đời: "Những người lính già không bao giờ chết, họ chỉ tan biến đi mà thôi", (Old soldiers never die, they just fade away). Ý tƣởng của câu nói ấy của Đại tƣớng Douglas MacArthur hàm ý là những ngƣời lính đã ra đi vì đất nƣớc, xác thân họ có phôi pha mục rửa, nhƣng sự hy sinh cao quý ấy sẽ ở lại vĩnh viễn nơi trần gian. Chúng tôi dùng hai ý tƣởng của Jorge 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 125

Luis Borges và Douglas MacArthur để gửi đến sự ra đi của GS. Song Thuận, một nhà văn hoá có những đóng góp cả đời cho văn chƣơng chữ nghĩa, khi ra đi để lại tài sản trí tuệ qua những tác phẩm, hình thành bởi con tim, cùng khối óc sáng tạo. GS. Song Thuận sẽ ở lại với chúng ta qua hình ảnh và qua những tác phẩm bất diệt. "Thình lình giã biệt thế gian. Thi nhân xếp bút an nhàn đàng cao". VHSL "Giã biệt nhật Vương Sinh. Thi nhân quy thiên đàng . Tích thời nhân dĩ một. Bằng hữu cảm sầu bi" 說再見武信. 詩回到天堂. 我們很想你. 離開時哀悼 Việt hóa lời thơ: (Nay xin giã biệt nhà thơ. Vương Sinh rũ áo tình cờ ra đi. Nhớ người khuất nẽo sầu bi. Chia tay lần cuối nay thì tiễn chân). VHSL

Việt Hải & Song Lan.* *Khánh Lan và Thụy Lan.

Việt Hải & Song Lan.* đại diện Nhân Văn Nghệ Thuật & Tiếng Thời Gian Thành Kính Phân Ƣu. Cùng Bà Quả phụ Nguyễn Song Thuận, khuê danh Lê Ngọc Loan và các cháu cùng tang quyến. Nguyện cầu hƣơng linh Giáo sƣ Song Thuận, Thi sĩ Vƣơng Sinh, Pháp danh Quảng Trí An sớm vãng sanh về cõi Niết Bàn. 126 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Đỗ Bình CLB Văn Hóa VN Paris

TƢỞNG NHỚ GS NGUYỄN SONG THUẬN

Theo quy luật tự nhiên ai cũng phải ra đi, giáo sƣ Nguyễn Song Thuận cũng thế. Nhƣng sự ra đi đó đã để lại vô vàn luyến tiếc và công ích rất lớn cho đời. Nói về Con ngƣời quả là một điều rất khó nhƣng chúng tôi đã biết ông là một ngƣời rất chân thật, nhiệt thành và khiêm tốn: Qua những sinh hoạt văn hóa mà ông dấn thân trong suốt mấy chục năm ở Nam Cali ông đƣợc mọi ngƣời quý mến vì chân thật và nhiệt thành. Về tính đôn hậu: Vào năm 2018 sau khi thực hiện xong cuốn Những Khuôn Mặt Văn Hóa VN Paris, chúng tôi có nhã ý gởi tặng giáo sƣ một cuốn sách nhƣng bị thất lạc! Khi giáo sƣ đến nhận sách nhƣng không có, trở về giáo sƣ vẫn vui vẻ liên lạc với chúng tôi mà không hề thắc mắc. Sau đó chúng tôi phải gởi gấp sách qua. Về đức tính khiêm tốn: Sau khi đƣợc thƣ mời vinh danh của chúng tôi, giáo sƣ gởi bài, hình ảnh, tiểu sử và cho biết: “Nếu bài viết không phù hợp thì các anh không đăng cũng không sao.” Giáo sƣ cũng đã gởi tặng chúng tôi bộ sách: Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt. Chúng tôi đã tổ chức một buổi sinh hoạt văn học để giới thiệu tác phẩm này vào tháng 7 năm 2019 tại Paris với những khách tham dự chọn lọc. Sau đó đã có rất nhiều ngƣời liên lạc với giáo sƣ. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 127

Con ngƣời giáo sƣ Nguyễn Song Thuận là tấm gƣơng sáng về sự hy sinh phụng sự cho văn hóa. Ngay từ thuở còn trẻ lúc mới di cƣ vào Nam năm 1954 ông đã dạy học ở Sài Gòn cho đến 1975. Sau giai đoạn tù CS, giáo sƣ Thuận sang Mỹ ông tiếp tục hoạt động văn hóa giáo dục. – Giảng viên một số “Khoá Tu Nghiệp Sƣ Phạm” do Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ tổ chức. – Sáng lập "Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt" (từ 2002 đến tháng 4/2018) – Sáng lập "Giải Thƣởng Học Sinh – Sinh Viên Việt Nam Gƣơng Mẫu" - "Nhóm Thực Hiện Từ Điển Tiếng Việt tại hải ngoại" (từ 2011 đến nay) - Ban vận động thành lập "Viện Nghiên Cứu Lịch Sử Văn Hoá Việt" (2018). – Tác Phẩm : Sáng tác và chủ biên một số tác phẩm, nhƣ: Thơ Nguyễn Lê Tập I & II, “Chồng Con” với Ngọc Loan, “Bất Khuất” (Kịch Thơ – 2005), chủ biên “Tuyển Tập Thi Nhạc Vịnh Sử Việt Nam” (2007), chủ Biên “Luân Lý Đức Hạnh” (2009), chủ biên “Lam Sơn Khởi Nghĩa (2010), chủ biên "Phong Tục VN Xƣa và Nay (2011), Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ (2012), 110 Bài Ca Hùng Sử Văn Hoá Việt (22 bài thơ Song Thuận đƣợc NS Xuân Điềm và nhà soạn nhạc khác, phổ nhạc), CD & DVD Hùng Sử Việt, chủ biên “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt – Tập 1, Tập II & Tập III. Chúng tôi Nhóm Câu Lạc Bộ Văn Hóa VN Paris Xin gởi đến gia đình giáo sƣ Nguyễn Song Thuận lời thành kính phân ƣu. Cầu chúc hƣơng linh ngƣời quá cố về cõi an lạc vĩnh hằng.

CLB Văn Hóa VN Paris Đỗ Bình

128 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Lý Vĩnh Phong Charles Nguyen <charles.song.nguyen@gmail.com> To:Phong Ly Cc:Anh Nguyen,uyendiem1975@yahoo.com, U Bui Tue, Dec 1 at 11:32 AM Tr Phong, Please allow me to express in English as my Vietnamese isn’t as strong. I sincerely want to thank you for the kind words and for your support. If it’s possible, may I include your writing into a book that Bac Uyen is putting together for my dad? I read what your wrote to my mom and she said that it would be great to have it in the book. I cc Bac Uyen on this email. My dad loves to work at the Tet Festival. I want to share this story with you. About 12 years ago, he was preparing for the Lang Viet Nam when he had some chest pain taking out the trash. My brother wanted him to go for a treadmill test but he didn’t want to. He said that he will go after the Tet Festival. When I found out, I immediately called my dad and spoke to him on the phone. I asked him why he wouldn’t go to do the test and he became upset at me. Click! He hung up on me. I waited a few days until we have our weekly family dinner. While there, my sister, brother and I guilt-tripped my dad to get the treadmill test. He relented and went. He was on the treadmill until the very end before the cardiologist picked up some EKG changes. He was immediately scheduled for an angiogram to see his heart vessels. He didn’t want to do until after the Tet Festival. He said that he has to set up the village and he was busy with the programming. Again, we guilt-tripped him to do it ASAP. Before he came in, he told my brother, “Absolutely no surgeries!” As the cardiologist inject dye into his vessel, my dad had a heart attack. His main heart Bessey was 99% blocked, and the dye was thick enough 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 129

to cause a complete blockage. In medicine, we call this type of block a “widow maker”, because as the name implied, it makes widows out of married couples. My brother and I had no choice but to authorize emergency bypass surgery. After eight hours of surgery, my dad had four vessels heart surgery. He was fighting for his life at the age of 72 while he was in the ICU. His heart was barely pumping out any blood and his blood pressure was uncomfortably low. He fought hard to be able to wake up after 2-3 days. As soon as he woke up, he signaled me to come over. I was at his bedside at that time. Because he was intubated, he couldn’t talk but he could write. He scribbled some words, asking me to get my mom. I went to get my mom and he again scribbled more stuff to her. I thought he might have written something about his health or his surgery. Instead, he asked my mom to call some people to let them know that he won’t be able to help at the Tet Festival. That was the first thing on his mind when he woke up from surgery. But that was the type of person he was. We are very fortunate to have him for another 12 years until his heart finally gave out this time out. During that 12 years, he traveled with my mother and his friends, worked on things that he loved, and saw his grandchildren grow up. I’m thankful that he had a chance to work with you. It’s a small world indeed as our paths crossed in Huong Dao. I didn’t know that you worked that closely with my dad. Again, thank you so much for sharing your memories and thoughts. Tabtt, Charles Sent from my iPhone On Dec 1, 2020, at 12:25 AM, Phong Ly <saigonese@gmail.com> wrote: 130 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Kính gửi Tr. Nguyễn Charles Tuấn-Tú, Rất buồn khi biết tin Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận đã tạ thế, để lại nhiều di sản quý báu cho cộng đồng ngƣời Việt và nhiều kỷ niệm tốt đẹp cho tất cả những ai đã may mắn đƣợc gặp, quen biết, và làm việc với Giáo sƣ. Khi biết đƣợc thông tin về tang lễ của Bác Song Thuận, rất tiếc là cùng lúc đó em bị test positive cho COVID và bắt buộc phải selfquarantine tại nhà nên đã không thể đích thân đến tham dự tang lễ, đốt nén hƣơng trƣớc vong linh và tiễn đƣa Bác về cõi Cực Lạc. Xin trƣởng và gia đình thông cảm. Em đƣợc gặp và làm việc với Bác Song Thuận trong những năm còn sinh hoạt với Tổng Hội Sinh Viên và qua các năm tổ chức Hội Tết Sinh Viên, em đã hân hạnh có nhiều dịp đƣợc học hỏi từ Bác Song Thuận về văn hóa, lịch sử Việt Nam. Mỗi lần trao đổi hay trò chuyện với Bác Song Thuận, Bác luôn luôn vui vẻ với nụ cƣời thân thƣơng, cho thấy Bác rất là vui khi có dịp sinh hoạt và hƣớng dẫn giới trẻ. Những lúc cần góp ý về những thiếu sót hay những việc làm chƣa tốt, Bác Song Thuận luôn ân cần và nghiêm túc góp ý, dạy bảo, cho thấy mức độ quan tâm của Bác đối với các bạn trẻ. Mỗi năm, Bác Song Thuận đều hết lòng hết sức giúp đỡ cho "Làng Việt Nam" trong Hội Tết Sinh Viên nói riêng, và Tổng Hội Sinh Viên nói chung. Đóng góp của Bác Song Thuận rất nhiều, từ việc dành thời gian đến tham dự các buổi họp, thực hiện các buổi lễ tại Hội Chợ Tết nhƣ Lễ Dựng Nêu, Rƣớc Thành Hoàng, Lễ Khai Mạc, các tiết mục trên sân khấu Làng, cũng nhƣ bỏ thời gian trong suốt 3 ngày tại gian hàng của Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt trong Làng Việt Nam. Đặc biệt, mỗi năm Bác Song Thuận đều đề câu đối cho Đền Thành Hoàng, dựa trên nhân vật lịch sử đƣợc chọn cũng nhƣ chủ đề của Hội Chợ Tết. Đặc biệt hơn nữa, bên cạnh Bác Song Thuận luôn luôn là Bác gái Lê Ngọc Loan. Bác gái luôn đi cùng Bác Song Thuận, bất kể là những buổi họp cho Hội Chợ Tết hay những sinh hoạt của Tổng Hội Sinh Viên, cho thấy sự yêu thƣơng của hai Bác dành cho nhau và là một hình ảnh đẹp, lúc nào hai bác cũng có đôi có cặp. Bác Song Thuận đã ra đi, tuy nhiên, những đóng góp cho đời của Bác, những di sản Bác đã dành cho giới trẻ và cộng đồng, cũng nhƣ những kỷ 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 131

niệm với Bác sẽ ở mãi với chúng ta, nhƣ câu nói "A person lives as long as you remember them". Xin thành kính chia buồn cùng Bác gái Lê Ngọc Loan, Tr. Nguyễn Charles Tuấn-Tú, và toàn thể gia đình tang quyến. Nguyện cầu cho hƣơng linh Bác Nguyễn Song Thuận, Pháp danh Quảng Trí An sớm Vãng Sanh Cực Lạc. Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sƣ A Di Đà Phật. Sau cùng xin cầu chúc cho Trƣởng và gia đình đƣợc nhiều sức khỏe, bình an và nghị lực vƣợt qua sự mất mát to lớn này và luôn luôn đƣợc thân tâm An Lạc. Tabtt, Lý Vĩnh Phong Cựu chủ tịch Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Miền Nam Cali, 2009-2011 Cựu trƣởng ban Hội Tết Sinh Viên, 2010, 2011

132 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Cao Nguyên Thưa quý anh Trần Chấn Trí, Nguyễn Văn Khoa, Bùi Đức Uyên Tôi rất cảm động khi các anh cùng một số thân hữu có nhã ý thực hiện một tuyển tập để tưởng nhớ Giáo Sư Song Thuận . Giữa tôi và giáo Sư Song Thuận đã có mối giao tình với các sinh hoạt của CLB Hùng Sử Việt từ hơn 10 năm qua. Do đó tôi muốn gửi bài vào tuyển tập như một kỷ niệm khó quên, đồng thời là nhịp cầu tiếp nối cùng quý anh tiếp tục thực hiện các hoạt động của CLB Hùng Sử Việt cũng như bộ Từ Điển Tiếng Việt Hải Ngoại . Chúc quý anh luôn an vui và mọi việc đều tốt đẹp . Quý mến Cao Nguyên

Công Viên Anh Hùng Công trình tâm huyết sử thi Ngay khi chọn mỗi chuyến đi mở rộng tầm nhìn trên cảnh sắc từ ruộng đồng, núi sông và phố thị. Trong sự miên man giăng tỏa sức sống của Ngƣời và Đất trên vùng ngụ cƣ, những giọt nghĩ về cố hƣơng vẫn gõ đều lên ký ức. Trộn lẫn hoài cảm với hiện thực, vẽ lên bức tranh với sắc màu cảm giác sâu lắng. Nhƣ không gian chạm tới của chiều nay khi đứng ngắm công trình “Công Viên Anh Hùng” tại Thành Phố Midway ở Nam California do Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt đang khởi công xây dựng. Tâm trí tôi lại quay về những bài học lịch sử từ thuở mở nƣớc Văn Lang đến thời định vị pháp chế tự cƣờng của một dân tộc luôn bị thế lực ngoại xâm manh tâm chiếm đoạt và đồng hóa. Nhìn cái bệ ciment kiên cố với 5 ô trống chờ đƣợc gắn lên 5 bảng sắc đúc những giòng chữ nổi ghi tóm lƣợc tiểusử và công đức của 5 vị anh hùng có công mở và dựng nƣớc từ Quốc Tổ Hùng Vƣơng đến Bắc Bình 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 133

Vƣơng Nguyễn Huệ. Lòng tôi dấy lên sự xúc động về những con ngƣời luôn nghĩ đến quê Cha, đất Tổ. Họ bền tâm làm việc chỉ với niềm mong ƣớc lƣu lại cho những thế hệ tiếp sau cái hào khí của tiền nhân để nhớ đến cội nguồnViệt Nam. Tôi muốn nói đến các anh chị trong Ban Điều Hành Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt California, đã không ngừng phát huy truyền thống tốt đẹp về nền Văn Hóa Sử Việt Nam. Trong 10 năm qua, từ khi thành lập đến nay, các anh chị vẫn nhiệt tình truyền bá di huấn củaTổ Tiên, nhắc nhở con cháu “uống nƣớc nhớ nguồn”, bảo tồn truyền thống tốt đẹp nền văn hóa Việt Nam qua bốn nghìn năm văn hiến với mọi thể loại sinh hoạt thơ, văn, nhạc, kịch, hội họa, điêu khắc… Thƣờng xuyên xuất bản những cuốn sách văn hóa sử và giáo dục nhằm góp công vào mục đích hƣớng dẫn thế hệ trẻ dù sống ở đâu cũng không quên nguồn gốcTổ QuốcViệt Nam. Để tiếp tục cuộc hành trình của Cha, Ông trong công cuộc đấu tranh vì độc lập tự do của dân tộc. Lịch sử nhân loại phát triển trên nền tảng công lý nhân bản, thì tƣ tƣởng cực đoan chủ nghĩa sẽ bị thoái hóa theo thời gian. Văn Hóa Sử chính thống nhƣ dòng thác khai hóa tƣ duy xoáy vào và cuốn trôi những phù danh và hƣ ngôn xảo ngữ của những kẻ vong quốc. Từ những ý nghĩ sâu lắng của tôi bỗng trổi lên niềm ƣớc mơ hòa nhịp vào sự nhiệt tâm của các anh chị trong CLB Hùng Sử Việt trƣớc công trình mang tính sử thi. Sắp đến khi công trình “Công Viên Anh Hùng” hoàn tất. Đứng nhìn những giòng chữ vinh danh công đức tiền nhân mà thấy đƣợc ánh sáng tâm linh dẫn đƣờng vào lịch sử kiêu hùng của một dân tộc. Thấy đƣợc 134 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

niềm kỳ vọng vào thế hệ tiếp sau luôn nhiệt thành tha thiết “Giữ Thơm Quê Mẹ”. Thời gian không giết chết những ƣớc mơ đẹp và không gian bao la không làm mờ những nụ cƣời nở trên những ƣớc mơ. Cám ơn những ƣớc mơ làm nên công trình tâm huyết sử thi – Công Viên Anh Hùng. Cao Nguyên California - May 2010

Đài Kỷ Niệm 5 vị Anh Hùng Dân Tộc Việt (Hùng Vƣơng, Trƣng Nữ Vƣơng, Hƣng Đạo Đại Vƣơng, Vua Lê Lợi và Vua Quang Trung)

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 135

Phối Âm Phối Âm là những nhịp thơ đồng cảm ngân lên nối thành mạch sống giao hòa tâm ý với nhau. Đặc biệt hôm nay, tôi muốn chia sẻ cùng quý thân hữu những bài thơ phối âm giữa tôi và anh Nguyễn Song Thuận (bút hiệu: Vƣơng Sinh) nhƣ một sự tƣởng nhớ đến anh, khi anh vừa bỏ cõi trần đi về miền vĩnh phúc. Trân trọng, Cao Nguyên Washington DC - 16/11/2020 *** Trà Duyên bữa ngồi ở quán đạo trà mắt nhau đã nói gặp là ngộ duyên hiểu lòng em rót lời thiền vào ly tâm hạnh và nhiên ý mời trà duyên hƣơng vị tuyệt vời giao thoa song ánh trên lời thiền trao rót đi em, rộn ý vào cho ly tâm hạnh ngọt ngào ánh duyên! Cao Nguyên --Nâng niu chén hạnh cửa thiền Mới hay hồn vẫn triền miên cõi nào Này hƣơng thiền tỏa dạt dào Này sen Bồ Tát rót vào đáy tim 136 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Uống đi, giọt đắng ƣu phiền Bấy lâu chất chứa u minh một đời Rồi đêm, giấc ngủ tinh khôi Tìm nhau bỗng thấm, trên môi vị trà...! Vương Sinh *** Quán Tâm lòng em nhƣ quán đạo trà tình anh độc ẩm sau tòa chân kinh bỏ tham, lánh cuộc đắm nhìn sợ sân si buộc bóng hình vào tim ý vờ thiền tịnh an nhiên lời còn quán tính xoay nghiêng tầm nhìn đổ thừa tại gió lay kinh nên công quả mọn nhiệm tình quán tâm lòng em hay gió thì thầm vừa nhƣ tấu khúc nguyệt cầm khởi duyên! Cao Nguyên --Phiến tình khởi dậy từ nhiên Tƣởng nhƣ chớp mắt, một thiên hận sầu Lời kinh trấn áp nhiệm mầu Em nhƣ vạt nắng tan vào hƣ vô Bỏ miền phố thị từ xƣa Bƣớc chân thanh tịnh, tâm chùa, trí kinh Lòng trần, quán định chƣa thành 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 137

Bỗng dƣng đuôi mắt chia lằn quả - nhân! Thì thôi, một kiếp vong thân Tìm nhau tu tiếp thêm lần mai sau! Vương Sinh *** Ảo Lạc vào hƣ vô vẫn ngờ là ảo! Chợt thấy mình, ai dấu trong tim? Vo tròn với mảnh hoa tiên Nghìn năm có lẻ để quên chốn này! Tò mò hỏi chủ quán Mây Hồn ta trăm mảnh, nơi này có, không? Thôi thôi bán hết ƣu phiền Bán ngay nhung nhớ, bán liền đợi trông Bán cả ngóng, bán cả mong Thênh thênh tay trắng, bỏ dòng thơ xanh Lại về dấu kín trong tim Từ nơi thăm thẳm ai tìm thấy ai? Vương Sinh --Thực Đi vào cõi Thực Tình ngỡ là Không! Duyên may gặp những mảnh hồn Bay vào ngõ ý đời hồng hiển nhiên Mua này, bán nhé ƣu phiền Cả nhung nhớ nữa bao tiền cũng mua 138 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Đem về trộn ánh trăng xƣa Thành hƣong tƣơng tửu mời vừa tâm giao Thơ xanh kê mộng gối đầu Quán Mây ngọa giấc tiêu sầu phù vân! Cao Nguyên *** Tìm Lời Tìm lời nhƣ thể tìm tâm là đem giao khúc phối âm tri tình cám ơn cánh cửa nhân sinh mở cho ta một khe nhìn chân ngôn tìm lời, mắt ngắm xuyên hồn nhặt trong âm sắc hạt hồng tâm tƣ kinh thi hồi vọng tràng cƣời lẫn trong nhật nguyệt ý ngƣời, lời ta dựa đêm gõ phiếm quan hà ngữ ngôn mê hoặc sa đà cội ƣu tìm lời - ngƣời tìm ra chƣa có không một cõi đón đƣa mệt nhoài? thôi về ngủ dƣới gốc nôi gối hơi sữa mẹ nghe lời ru mơ nhẹ tênh vóc ngọc tâm thơ ừ duyên ở đó cứ chờ lời mê! Cao Nguyên --15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 139

Sắp Chữ Tôi sắp chữ "Em" bên chữ "Anh" Chữ "Tình" bát ngát giữa mây xanh Chữ "Yêu" hòa lẫn trong nhân loại Hai chữ "Tâm Hồn" cạnh bức tranh Rồi đêm trần thế sáng long lanh Sao đổi ngôi nên chữ đổi hàng "Tình Yêu" đến cạnh "Em Anh" đó "Hồn" lạc, "Tâm" an giấc mộng lành Vương Sinh *** Mừng Sinh Nhật (tặng anh Vƣơng Sinh) hôm nay ngày sinh nhật anh chọn lời ý đẹp gởi nhanh làm quà mỗi tình là một đóa hoa này nhà, này nƣớc, này bôn ba đời mỗi cƣời là một tuyệt vời này con, này cháu này ngƣời đồng hƣơng mỗi nhìn là một luyến thƣơng này sông, này núi, này quê hƣơng mình món quà nhỏ, chứa nặng tình gởi mừng sinh nhật Vƣơng Sinh bạn hiền. 140 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Cao Nguyên --Tạ Ơn Tạ ơn bạn đã chúc mừng Ngày sinh có núi, có sông nặng tình Có bè bạn, đồng hƣơng mình Có bầy con cháu vững bền phƣơng xa... Giật mình: nguồn cội sinh ta Bây giờ còn nhớ hay là đã quên?! Vương Sinh *** Về Thôi về thôi, Tết đã đến rồi Mẹ chờ đun lửa canh nồi bánh chƣng Cha chờ rót chén rƣợu mừng đêm chờ ngay mới núi rừng rộ hoa về thôi, kẻo lỡ đời qua lỡ em một dịp khoe tà áo xinh lỡ anh cuộc hẹn xuân tình lỡ mùa hƣơng khói cung đình tôn nghiêm về thôi, ừ nhỉ, về đi để xem Hồng Lĩnh, Ba Vì còn không Cao Nguyên còn bạt ngàn thông Miền Tây còn những tấm lòng rất Thơ? 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 141

bao nhiêu tình, ở đó chờ tại thao thức mãi, trễ giờ vào Xuân về thôi, hẹn giữa ngập ngừng lửa còn đỏ ngọn, bánh chƣng trái mùa! Cao Nguyên --Chƣa Về Tết rồi, tôi cũng muốn về Quê hƣơng ai chẳng não nề nhớ thƣơng Rƣng rƣng giọt lệ tủi hờn Bao nhiêu xa cách nỗi buồn bấy nhiêu Chƣa về, nắng đã xiêu xiêu Biết còn kịp chuyến đò chiều nữa chăng? Nao nao nhớ hội đình làng Nhớ đôi mắt tấy ngỡ ngàng nhìn nhau Chƣa về, biển đã xanh dâu Đổi thay từng cả ngõ đầu, ngách tim Cũng đành lỗi hẹn với tình Thêm bao năm nữa trồng thêm nụ hồng? Nhớ thƣơng quanh quẩn trong lòng Xuân xanh đã lỡ cũng đừng trách thơ Chƣa về, vẫn nhớ vẫn chờ Quê hƣơng trái ngọt, giấc mơ vẫn đầy! Vương Sinh 142 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Cƣ̣u Sinh Viên Khóa II Cao Đẳng Nông Lâm Súc Blao Viêṭ Nam

Vô Cùng Thƣơng Tiếc Ba ̣n Hiền ̃ Song Thuâ ̣n Nguyên Trong tiǹ h hiǹ h na ̣n đa ̣i dicḥ Covid -19, chúng tôi tất cả những cƣ̣u sinh viên Khóa II Cao Đẳ ng Nông Lâm Súc (CĐNLS), nhƣ̃ng ngƣời còn sống và những ngƣời đã khuất núi xin gặp gỡ nhau trên trang giấy này để thành tâm kính viếng bạn hiền Nguyễn Song Thuận . Trong hơn ba năm cùng chung mái trƣờn g đa ̣i ho ̣c Nông Nghiê ̣p đầ u tiên của Viê ̣t Nam, và hơn một thập niên sau khi tốt nghiệp bạn và anh em đã tận tụy phục vụ quê hƣơng , cải tiến đời sống của đồng bào ở khắp nơi ngay khi nhƣ̃ng tang thƣơng đổ nát của chiế n tranh vẫ n tiế p tu ̣c xẩ y ra trên khắp mọi miền đất nƣớc . Rồ i khi nƣớc mấ t nhà tan , bạn đã cùng nhiều anh em trải qua bao nho ̣c nhằ n gian khổ trong các tra ̣i tù Cô ̣ng sản , vƣơ ̣t biên tìm tự do nơi xứ lạ . Chúng tôi thƣơng mến bạn vì bạn chỉ giãi bày mà không tranh caĩ , trong viê ̣c chung ba ̣n chỉ đóng góp mà không bao giờ tranh công , bạn làm việc vì mọi ngƣời mà không cần đƣợc tƣớc vị . Cho đế n tuổ i già để nghỉ ngơi , bạn đã tiếp tục lao công khổ cực nghiên cứ u Hùng Sƣ̉ Viê ̣t và chuẩ n đinh ̣ tiế ng Viê ̣t mế n yêu . Nhƣ̃ng gì ba ̣n đã làm cả đời cho tới vài ngày trƣớc khi nhắm mắt là niềm hãnh diện của gia đình , bạn bè ,và là quà tặng vô cùng quí báu bạn để lại cho đời sau . Chúng t ôi, nhƣ̃ng ngƣời còn số ng xin tiễn đƣa ba ̣n . Nhƣ̃ng ngƣời đã khuấ t núi chắ c sẽ nghênh đón ba ̣n trên đƣờng về bên kia thế giới . Cầ u xin chƣ Phâ ̣t , chƣ Bồ Tát mƣời phƣơng tiế p đô ̣ hƣơng linh ba ̣n hiề n Nguyễn Song Thuâ ̣n sớm nhe ̣ gót thênh thang an tinh ̣ nơi Niế t Bàn cực lạc. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 143

Sau hết chúng tôi xin chân thành kính phân ƣu cùng Giáo Sƣ Lê Ngọc Loan và tang quyến .

Toàn thể Sinh Viên Khóa II Cao Đẳng Nông Lâm Súc Viêṭ Nam 1960-1963 (Những ngƣời đã khuất núi có dấu ** bên ca ̣nh tên.) I . NÔNG KHOA 1. Nguyễ n Quốc Bính ** 2. Đặng Đắc Cảm ** 3. Nguyễn Văn Châu 4. Lê Thiện Chí ** 5. Hoàng Cƣờng 6. Bửu Cảnh ** 7. Nguyễn Khắc Chân ** 8. Nguyễn Hữu Chí 9. Hoa Văn Dầ n 10. Nghiêm Xuân Đài **

19. Sầm Thị Băng Tâm ** 20. Phùng Hữu Tần 21. Nguyễn Trần Thạch

8. Lê Văn Ngọc ** 9. Nguyễn Trọng Nho 10. Lê Công Tâm

22. Phan Văn Thuỳ

11. Nguyễn Tro ṇ g Thuyên **

23. Cao Đức Thịnh **

12. Phan Công Toàn

24. Bùi Diên Thọ

13.Nguyễn Đình Sơn

25. Lâm Văn Thƣơng **

14. Võ Hồng Sơn **

26. Uông Đình Thịnh

15. Bùi Công Tạo **

27. Vũ ĐìnhThắng

16. Hoàng Tăng Thọ

28. Nguyễn Đức Tƣ

16. Đinh Trọng Phùng **

II.- LÂM KHOA

III.- SÚC KHOA

1. Trịnh Hữu Ân

1.Nguyễn Ngọc Ẩn

2. Pham Xuân Bách

2.Nguyễn Thị Nguyệt Anh

11. Nguyễn Đông Giang 12. Nguyễn Xuân Hân 13. Nguyễn Khắc Hùng 14. Phạm Thanh Khâm 15. Võ Thị Thúy Lan ** 16. PhạmVăn Lộc ** 17. Nguyễn Bích Liễu 18. Nguyễn Tấn Liêm

3. Nguyễn Hữu Chung **

3. Bùi Xuân Cảnh

4. Chu Quang Cẩm

4. Bùi Hữu Chí **

5. Nguyễn Võ Dzai

5. Nguyễn Châu **

6. Lê Đức Hồng

6. Nguyễn Phúc Chân **

7. Nguyễn Đình Hải

7. Trần Ngọc Chung **

144 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

8. Đoàn Quốc Giám **

13. Lê Minh Khôi **

18. Nguyễn Kế Thanh

9. Đinh Nguyên Trình Giang **

14. Lƣơng Quang Kiếm

19. Nguyễn Song Thuận

15. Tôn Tích Lê

20. Lý Thành Tựu

10. PhạmVăn Hà 11. Đỗ Thế Hiếu

16. Nguyễn Văn Nhuận **

12. Đào Trung Kiều **

17. Chu Trung Nghĩa

Khóa II CĐNLS: Nguyễn Song Thuận: ngƣời đƣ́ng thƣ́ tƣ tƣ̀ bên phải, mă ̣c áo trắ ng dài tay, đô ̣i mũ

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 145

Tiếc Thƣơng Ba ̣n Dù vẫn biết sống chỉ là tạm bợ Và cuộc đời là hơi thở mong manh Nhưng không ai tránh khỏi nỗi đau lòng Nghe tin bạn đã rời xa coĩ thế Ánh nắng vàng chiề u thu vừa khép lại Trong muôn vàn niề m thương tiế c khôn nguôi Khói hương lòng cuộn theo áng mây trôi Tiễn bạn về cõi tinh khôi Cực Lạc.

Nguyễn Tro ̣ng Nho, Khóa II Thủy Lâm, California

Nhớ Ba ̣n

Bao năm chung sách chung đèn Súng gươm thôi lại một phen vẫy vùng. Cuộc chơi gẫy gánh nửa chừng, Trại tù rừng núi âm thầm có nhau! Tha hương sương trắng mái đầu Hát bài Hùng Sử, soạn câu chuyện đời. Anh đi gối đất làm ngôi Tôi về nhỏ lệ khóc người tri âm.

Bùi Xuân Cảnh, Khóa II Súc Khoa, Virginia 146 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

̃ Ba ̣n Tiên Sân ga thấp thoáng bóng người già Kẻ bước lên tàu, kẻ đợi phiên Hình như trong đám đang chờ ấy Có bạn thân tình có cả ta.

Nguyễn Đin ̀ h Sơn,

Khoá II Thủy Lâm, Pháp quốc (Xin mượn lời một thi sĩ không nhớ tên )

Khóc bạn Nghe tin xúc động bồi hồi: Bạn Nguyễn Song Thuận lìa đời quy tiên Chân thành chia sẻ ưu phiền, Cầu hương hồn bạn về miền thần tiên. Nhớ xưa trong lúc sinh tiền, Biết bao kỷ niệm khó quên một thời, Giờ bạn đột ngột lìa đời, Một thời để nhớ - một thời vấn vương, Thanh xuân mình học cùng trường, Cùng khoá cao đẳng -ngụ chung một phòng, Cùng nha kinh tế canh nông, Cùng đi tu nghiệp miền đông Hoa kỳ, 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 147

Cùng tù không tội lâm ly, Chung màn chung phản ngủ khi ở tù ... Nhà tan nước mất viễn du, Bạn ở đất Mỹ tôi thì trời Âu, Nhiều lần sang Mỹ gặp nhau, Anh chị tiếp đãi: tình sâu nghĩa nồng, Tính anh thuận thảo hoà đồng, Nặng tình bác ái - giầu lòng tương thân Tâm hồn phóng khoáng thì nhân, Niềm vui sáng tác những vần thơ hay, Giải nghĩa tiếng Việt bậc thầy, Soạn từ điển Việt những ngày lưu vong Hội “Hùng Sử Việt” thật đông, Rạng danh nữ kiệt anh hùng nước Nam Hoạt động công ích tận tâm, Nổi tiếng người Việt quận Cam quê người... Tiếc thay bạn đã lìa đời, Để thương để nhớ cho người thân yêu, Vần thơ ý ít tình nhiều, Cầu hương linh bạn phiêu diêu Niết Bàn./.

Xuân Trƣờng Phan Văn Thuỳ, Khóa II Canh Nông, Đức quốc

148 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nguyễn Song Thuâ ̣n , ngƣời thứ 5 tƣ̀ bên trái.

Nguyễn Song Thuâ ̣n, ngƣời đầ u tiên tƣ̀ bên trái . 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 149

Quỳnh Hoa Đôi Dòng Thương Tiếc đến Cố Giáo Sư Nguyễn Song Thuận khả kính Thành lập Sáng lập Viên CLB HÙNG SỬ VIỆT

Kính thƣa Quý Thầy Cô, cùng các anh chị em quý mến. Thật bàng hoàng đột ngột khi Quỳnh Hoa nhận đƣợc tin thầy bị stro ke qua bạn Phƣơng Lê cho biết, Quỳnh Hoa vội vàng gọi cho tất cả anh chị em thành viên của CLB HSV biết để hỏi thăm sức khỏe của thầy. Nhƣng sau đó 2 hôm Quỳnh Hoa lại sửng sốt khi đƣợc cháu Uyển Diễm cho hay Thầy đã vĩnh biệt chúng ta đi qua bên kia thế giới. Quỳnh Hoa lại bàng hoàng thêm một lần nữa, có phải Thầy đã bỏ chúng ta ra đi thật hay là chỉ giấc mơ. Đời là phù du, ta sống hôm nay, đâu biết về ngày mai? Nhƣng than ôi! đó là sự thật. Thầy đã lìa xa chúng ta! Kể từ khi đƣợc tin thầy ra đi, chúng ta đã mất đi một vị Thầy khả kính luôn nhắc nhở chúng ta bảo tồn tiếng Việt. Mỗi năm Thầy đều tổ chức New Year cho Thế hệ Thứ 3 của con em chúng ta tham dự. Với khuôn mặt nhân ái của thầy mà Quỳnh Hoa đã sinh hoạt trong gần 20 năm không làm sao quên đƣợc. Hãy dành cho nhau bao nhiêu niềm vui đang có. Thầy kính mến, Chúng em nhớ lại trong những buổi họp đôi lúc chúng em giành nhau nói, Thầy chỉ ngồi cƣời với nụ cƣời hiền dịu ấm áp. Đặc biệt Thầy không bao giờ biết hờn giận ai hết. 150 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Quỳnh Hoa có duyên đƣợc gần gũi với Thầy cô, mỗi khi Thầy Cô cần. Các anh chị em các trƣờng thƣờng đùa nói Quỳnh Hoa là cánh tay mặt của Thầy Cô . Quỳnh Hoa cũng hãnh diện lắm đó. Thầy ơi, nay Thầy đã bỏ chúng em ra đi bên kia thế giới, một thế giới mới tốt đẹp Quỳnh Hoa xin đƣơ ̣c đốt nén hƣơng khấn nguyện cầu xin Đức Phật tiếp độ cho Thầy sớm siêu sanh về cõi cực lạc quốc . Nam Mô A Di Đà Phật

Xin Vĩnh Biệt Cố Giáo Sư Nguyễn Song Thuận TANG LỄ THẦY SONG THUẬN - 27-28/11/2020 Tang lễ Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận đã đƣợc cử hành lúc 4 giờ chiều Thứ Sáu 27 tháng 11 năm 2020 và Lễ An Táng từ 8 giờ sáng Thứ Bảy hôm sau, 28 tháng 11 tại nghĩa trang Westminster Memorial Park & Mortuary, Westminster, California, Hoa Kỳ. Mời theo link để vào tập tin: (Nhờ ông bà Minh Trì & Quỳnh Hoa chuyển tiếp cho Tang Quyến và Hội đoàn liên quan tuỳ ban Tang lễ) <https://hoangthuyv.blogspot.com/2020/11/tang-le-thay-song-thuan27-28112020.html> Kính chuyển, Vương Huê

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 151

Đỗ Trọng Thái

Giã từ Thầy Song Thuận.

Sự ra đi của Thầy thật là bàng hoàng. Mỗi lần nhìn thấy Thầy trong những buổi diễn hành Tết, tôi cứ nghĩ thầm Thầy lớn tuổi mà sao khoẻ thế, đi bộ xa mà không thấy mệt. Nhƣ vậy chắc Thầy sẽ còn dìu dắt CLB Hùng Sử Việt dài dài. Vậy mà Thầy đã đột ngột ra đi, từ bỏ tất cả. Mùa dịch mấy tháng qua không gặp Thầy, chỉ có dịp hỏi thăm qua phone. Mấy buổi họp mặt của CLB Hùng Sử Việt tôi đều cố gắng có mặt, vậy mà buổi họp cuối cùng để tiễn đƣa Thầy, tôi rất áy náy đã không đến đƣợc vì mới trải qua cuộc giải phẫu. Xin Thầy tha cho. Đời thật là vô thƣờng. Mới hôm nào còn đó, nay đã mất. Thầy ra đi thanh thản và cứ yên nghỉ giấc ngàn thu. Một nén hƣơng thắp cho Thầy. Chào vĩnh biệt Thầy.

Đỗ Trọng Thái PHT CLB Hùng Sử Việt

152 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Trầ n Đƣ́c Hân Trọng Nhớ Giáo-Sƣ Nguyễn Song Thuận

Đã từng hợp tác việc soạn thảo quyển từ điển trong năm đầu tiên, tôi đƣợc trực tiếp đón nhận tƣ cách lị ch thiệp và hòa nhã của Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận đối với mọi ngƣời. Vì bận bịu với mấy quyển sách riêng, nên tôi không còn thì giờ hợp tác công việc trên nữa, nhƣng vẫn coi trọng và theo dõi các việc làm ích lợi cho cộng đồng ngƣời Việt của Giáo Sƣ. Trọng Nhớ Giáo-Sƣ Nguyễn Song Thuận Quyết tâm tận tụy bao tháng năm, Gìữ gìn văn hóa nƣớc Việt-Nam, Văn chƣơng nghệ thuật và chữ viết. Trọn niềm trung trực với Việt Nam. Trần Đức Hân Để chứng minh lòng thành đối với giáo sƣ, tôi trích một đoạn ngắn của chƣơng 5 “Quintessential Characteristics of Vietnamese Language” từ tác phẩm Anh-văn An Upright Reseach on The Vietnam War ... Thus, in western countries, there appear many books, newspapers, periodicals, magazines in Vietnamese-alphabet-script as well as radio and TV stations, music centers, compact-discs, and so on in our quintessential language to preserve the above mentioned areas and fields. For an example, Câu Lạc Bộ Tình Nghệ Sĩ (Affection Artists’ Club) was founded by the deceased music composer Anh-Bằng, is now headed by talented Anthony Cao. The club has worthy performances 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 153

broadcasting periodically on TVs. It also performs on stages in front of audiences in traditional anniversaries of our native country. For other examples: The Vietnamese refugees organize centers for supplementary classes in evenings and weekends to teach Vietnamese language and alphabet-script to students. The great majority of students are Vietnamese children. For instructors, there are refresher courses in summers to improve their pedagogy knowledge. A group headed by some professors Nguyễn Song Thuận, Nguyen Thi Huệ, and so on compose a pair of books for right spellings and a dictionary. A Việt-Bút Group contributes writings to the program of Writing on America on Việt Báo Daily Newspaper. ... ***** Trần Đức Hân xin cầu chúc hƣơng hồn Giáo-Sƣ Nguyễn Song Thuận đƣợc lên “Nirvana” cùng chung với các chƣ vị Phật khác. Tác giả cũng chúc các vị đang tiếp tục những việc làm ích lợi của Giáo-Sƣ Nguyễn Song Thuận đạt đƣợc thành công mỹ mãn.

Trầ n Đức Hân

154 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Phân Ƣu Xin chia buồn cùng GS. Ngọc Loan cùng hai em Song Tú và Uyển Diễm về sự mất mát to lớn nhân tin GS. Song Thuận, Pháp danh Quảng Trí An, đã vĩnh viễn xa lìa tất cả chúng ta. Cầu xin hƣơng linh của Giáo sƣ Song Thuận sớm an nghỉ nơi Cõi Phật. Lê Văn Khoa, Ngọc Hà, Hồng Vũ Lan Nhi, Quỳnh Giao, Khiếu Long, Phi Loan, Vương Huê, Trần Quốc Bảo, Thanh Huy, Hồ Nôi, Kiều Mỹ Duyên, Thái Tú Hạp, Ái Cầm, Phạm Ngọc Mai, Lệ Hoa và Việt Hải.

Chia Buồn Nhận đƣợc tin buồn Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận, Pháp danh Quảng Trí An Đã thất lộc ngày 15 tháng 11 năm 2020 tại Santa Ana, California, Hƣởng thọ 84 tuổi Chúng tôi, bạn bè đồng môn Chu Văn An và thân hữu, xin phân ƣu cùng Bà Quả phụ Nguyễn Song Thuận cùng tang quyến, và nguyện cầu hƣơng linh Giáo sƣ Song Thuận sớm vãng sanh cõi Niết Bàn. Nguyễn Đức Năng, Nguyễn Trọng Nho, Lê Duy San, Phạm Gia Đại, Chu Bá Yến, Phạm Đình San, Nguyễn Đức Nam, Lê Tuấn, Đặng Trần Quỳnh, Phạm Quốc Bảo, Nguyễn Nam Lộc, Khổng Trọng Hinh, Phạm Bảo Ngọc, Bùi Bảo Sơn, Nguyễn Văn Sâm, Vũ Quốc Phong, Bùi Đức Uyên, Nguyễn Tường Cường, Nguyễn Tường Tâm, Nguyễn Tường Giang, Nguyễn Tuấn Sydney, Võ Chấn Bát, Nguyễn Đang Dũng và Nguyễn Đình Thức. Thân hữu: Nguyễn Tử Quý, Trần Phong Vũ, Phạm Đình Long, Đào Đức Nhuận, Đỗ Trọng Thái, Phạm Gia Cổn, Lê Đình Hải, Kiều Chinh, Lê Minh Phú, Xuân Điềm, Cát Biển, Lê Thy Linh, Lê Thuý Vinh, Yên Sơn, Hoài Niệm, Diễm Chi, Vân Bằng, Hồng Tước, Cát Ngọc, Võ Tá Hân, Vũ Hoàng, Phạm Trần Anh và Đặng Ngọc Sinh.

Đồng Thành Kính Phân Ưu. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 155

Diễn Viên Da ̣ Lan đã đóng rất nhiề u vai trong các vở kich ̣ của Giáo sƣ Song Thu ận trong đó vở kich ̣ “Dũng Khí Trời Nam” . Dạ Lan phát biểu: “ Riêng DŨ NG KHÍ TRỜI NAM, Dạ Lan đóng phim quay trên rừng. Anh Vu Don đạo diễn. - Em tiếc lắm, hải ngoại nay không còn GS Song Thuận viết, thì làm sao Da ̣ Lan có cơ hội tham gia và o những vở kịch có giá trị lịch sử này.”

156 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nguyễn Văn Lập

Phân ƣu Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận vừa lìa trần

PHÂN ƢU

Nhận đƣợc tin buồn CVA Nguyễn Song Thuận, Giáo sƣ, Hội trƣởng sáng lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt. Pháp danh Quảng Trí An. Đã mãn phần vào ngày 15 tháng 11 năm 2020 tại Santa Ana, California. Hƣởng thọ 84 tuổi. Sƣ huynh Nguyễn Song Thuận là một ngƣời rất khiêm tốn nhã nhặn đƣợc anh em đồng môn rất yêu mến. Trong tƣ cách là một nhà sáng lập Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt, anh đã đóng góp rất nhiều công sức trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc và phát huy truyền thống yêu nƣớc của tổ tiên dân Việt và các vị anh hùng dân tộc cho các thế hệ nối tiếp noi theo. Sự ra đi của anh là một mất mát lớn trong cộng đồng ngƣời Việt tại hải ngoại, và để lại niềm thƣơng tiếc vô hạn cho gia đình và anh em đồng môn. Xin thành kính chia buồn cùng chị Lê Ngọc Loan cùng tang quyến, và nguyện cầu cho hƣơng linh sƣ huynh Quảng Trí An sớm an nghỉ đời đời. CVA Nguyễn Văn Lập, Dallas

THÀNH KÍNH PHÂN ƢU 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 157

Trịnh Ngọc Hồ ng, CVA68

Vĩnh Biêṭ Anh Song Thuâ ̣n Tin anh đột ngột ra đi, tôi không khỏi bàng hoàng, xúc động. Vì mới vài tháng trƣớc đây xem đài Việt Phố thấy anh vẫn khỏe và giọng nói vẫn còn oang oang đầy sinh lực. Nhớ lại từ ngày quen biết anh cũng đã 5 năm, thỉnh thoảng có dịp chuyện trò tìm thấy nơi anh sự cởi mở, hòa nhã, tính hài hƣớc , nói chuyện nghe hấp dẫn. Đƣợc biết anh rất nhiệt tình giúp đỡ những tập thể, hội đoàn nhƣ hội ái hữu Cựu Học Sinh các trƣờng Chu Văn An , Gia Long, Trƣng Vƣơng ... Hội Đền Hùng ; sáng lập và điều hành CLB Hùng Sử Việt , thực hiện Tƣ̀ Điển Tiếng Việt, v.v... Anh thực đa đoan với những việc “ăn cơm nhà vác ngà voi”, một ngƣời luôn nghĩ đến ích lợi cho Cộng Đồng và Văn Hóa Việt Nam.Với gia đình anh là ngƣời cha, ngƣời chồng lý tƣởng; với bạn bè, thân hữu anh luôn là ngƣời tốt. Vĩnh biệt anh Song Thuận, mãi mãi là ngƣời anh kính mến trong tôi. Thành kính phân ƣu cùng chị và tang quyến. Nguyện cầu Hƣơng Linh anh thanh thản nơi cõi Vĩnh Hằng.

Trịnh Ngọc Hồng CVA68

158 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Vũ Ngọc Diệp

Vài kỷ niệm với GS Song Thuận

Buổi sáng vừa thức dậy, điện thoại reo lúc 7 giờ, đầu dây kia là Quỳnh Hoa báo tin GS Song Thuận đã vĩnh viễn ra đi. Thật là một sự bất ngờ, bàng hoàng không biết nói gì hơn! Nhớ lại ngày nào làm việc chung với GS Song Thuận trong ngày Đại Hội Chính Tả tại miền nam Cali và sau đó cùng với các anh chị và Ông Bà GS Song Thuận bay qua Texas với cùng một chƣơng trình "Hội Nghị Thố ng Nhấ t Chính Tả Tiế ng Viê ̣t ". Chỉ một thời gian ngắn ngủi làm việc với GS Song Thuận, tôi đã thấy đƣợc sự kiên nhẫn, chịu khó và hiền lành của Giáo sƣ mà ai cũng kính mến. GS Song Thuận đã nhẹ nhàng ra đi, thoát tục về nơi tịnh độ. Thành kính cầu nguyện Hƣơng Linh Giáo sƣ Nguyễn Song Thuận đƣợc an hƣởng phƣớc lành nơi miền Tây Phƣơng Cực Lạc Vĩnh Cửu.

Vũ Ngọc Diệp (Tƣ̀ trái qua phải: Anh chi ̣Hùng chủ nhà, nơi phái đoàn Cali ta ̣m trú suố t thời gian Hô ̣i nghi ̣ , Chị Song Thuâ ̣n, anh Uyên, anh Song Thuâ ̣n, chị Uyên , chị Diệp , chị Quý Linh và Phu quân – Tại Hội trƣờng n ơi tổ chƣ́c Hô ̣i nghi ̣ tại Houston, Texas) 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 159

Phạm Ngọc Lân

Những Kỷ Niệm Rời Rạc Với Sáng Lập Viên CLB Hùng Sử Việt, Giáo Sƣ Kỹ Sƣ Nguyễn Song Thuận Thể theo lời yêu cầu của Ban Phụ Trách Thực Hiện Tập Sách “Những Lời Chia Tay” để ghi lại những kỷ niệm và cảm nghĩ về Giáo Sƣ Nguyễn Song Thuận, chúng tôi xin tự giới thiệu: chúng tôi là Phạm Ngọc Lân, Kỹ Sƣ Công Chánh tốt nghiệp trƣờng Cao Đẳng Công Chánh, Trung Tâm Quốc Gia Kỹ Thuật Phú Thọ Sài Gòn, Việt Nam Cộng Hòa và là một thành viên lâu năm của CLB Hùng Sử Việt, cũng nhƣ là một trong những thành viên đầu tiên của “Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại”. Là một ngƣời sinh hoạt thƣờng xuyên và lâu năm trong cộng đồng ngƣời Việt tại Quận Cam, Miền Nam California, vào khoảng 20 năm trƣớc tôi đã biết anh Song Thuận cũng là một ngƣời hoạt động trong cộng đồng Việt Nam tại đây. Tôi còn nhớ, lâu lắm rồi, trong một buổi lễ của cộng đồng, hình nhƣ là Lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vƣơng đƣợc tổ chức tại vƣờn hoa hồng nằm trong khuông viên của Tòa Thị Chính Thành Phố Westminster có sự tham dự của rất nhiều gian hàng triển lãm của các hội đoàn, nhất là các hội đồng hƣơng với các đặc sản của địa phƣơng mình, v.v… Ở cuối của các gian hàng, xa sân khấu, là gian hàng của CLB Hùng Sử Việt. Có anh Song Thuận ngồi sau cái bàn trong gian hàng. Tôi lân la lại và nói chuyện với anh Song Thuận. Anh Song Thuận “rủ” tôi tham gia vào CLB Hùng Sử Việt để “bảo tồn văn hóa Việt Nam” nơi xứ ngƣời. Tôi đồng ý ghi tên họ và địa chỉ, v.v… và phải đóng lệ phí 50 đô la. Tôi nghĩ những công việc “vác ngà voi” nhƣ vầy phải có nhiều ngƣời tham gia yểm trợ mới có thể duy trì đƣợc công việc mà mình đang theo 160 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

đuổi. [Vì nhớ lại khi còn là một du học sinh tại Nhật Bản, tôi có thành lập một Hội Sinh Viên Việt Nam (thân Việt Nam Cộng Hòa) với một “thƣ viện” bỏ túi. Nếu không có sự tham gia đóng góp sách vở của các du học sinh Việt Nam thì “thƣ viện” sẽ không có nhiều sách để các sinh viên mƣợn đọc]. Là một kỹ sƣ cầu cống, tôi không biết nhiều về “văn hóa”. Không nhƣ anh Nguyễn Song Thuận, cũng là một kỹ sƣ Súc Khoa tốt nghiệp trƣờng Blao và Cao Đẳng Nông Lâm Súc, Sài Sòn, Việt Nam Cộng Hòa, nhƣng anh Song Thuận lại “rất giỏi” về hoạt động “văn hóa”. [Mặc dù vào khoảng năm 1978, chúng tôi là Tổng Thƣ Ký của Hội Đồng Quản Trị của Hội Phật Giáo Tƣơng Tế Miền Nam California, Chùa Trúc Lâm Yên Tử, tọa lạc tại góc đƣờng số 2 gần đƣờng First, là đƣờng nối dài của đƣờng Bolsa, thành phố Santa Ana, Quận Cam, Nam California, chúng tôi cùng các anh chị em huynh trƣởng khác thành lập Gia Đình Phật Tử Trúc Lâm, và (nghe theo sự kêu gọi của nhà giáo Bùi Văn Bảo lúc bấy giờ, “Chỉ sợ đàn con quên Việt ngữ, đừng lo lũ trẻ kém Anh văn”), chúng tôi có tổ chức một lớp học Việt Ngữ, nhƣng chỉ có 3 em học sinh. Cũng nhƣ chúng tôi có phối hợp với Trung Tâm Sinh Hoạt Ngƣời Việt Quốc Gia tổ chức một Tết Trung Thu (lần đầu tiên tại Quận Cam), có thi làm lồng đèn tại bãi đậu xe của khu thƣơng mại kế bên chùa Trúc Lâm Yên Tử]. (Eagle Scout Koby Nguyễn Song Quang Tuấn và Eagle Scout Ben Nguyễn Song Quang Thắng) Trong các buổi tổ chức Đại Nhạc Hội do CLB Hùng Sử Việt tổ chức, là một thành viên trong Ban Tổ Chức, (anh Song Thuận là Trƣởng Ban Tổ Chức), tôi đƣợc chỉ định phụ trách các việc lặt vặt nhƣ dọn dẹp bàn ghế, v.v… Có năm tôi đƣợc chỉ định làm một công việc rất quan trọng là “kéo màn”. Có năm tôi đƣợc anh Song Thuận chỉ định phụ giúp anh Ngọc Nôi đánh chiêng (gong). Anh Ngọc Nôi phụ trách đánh trống (drum). Anh Ngọc Nôi đã hƣớng dẩn tôi cách đánh chiêng sao cho tiếng chiêng đƣợc hòa vào tiếng trống, v. v. Có 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 161

năm, khi CLB Hùng Sử Việt tham gia chƣơng trình Lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vƣơng tôi đƣợc mặc áo dài khăn đống để tham gia Ban Tế Lễ. Có năm tôi đƣợc mặc y phục quan võ làm Lạc Tƣớng đi hầu bên kiệu Vua Hùng. Tôi còn nhớ năm đó hai ngƣời cháu nội của anh Song Thuận (Eagle Scout Koby Nguyễn Song Quang Tuấn và Eagle Scout Ben Nguyễn Song Quang Thắng, 2 ngƣời con trai của BS Nguyễn Song Anh Tú) đóng vai quân hầu dẫn đầu đoàn rƣớc Kiệu Vua Hùng. Trong kỳ Đại Nhạc Hội để kỷ niệm ngày thành lập của CLB Hùng Sử Việt kỳ thứ 13 (đƣợc tổ chức vào năm 2016, ngày 8 tháng 10), tôi đƣợc anh Song Thuận chỉ định đóng vai Bình Định Vƣơng Lê Lợi, vua Lê Thái Tổ trong vở kịch thơ “Thắp Lửa Bình Ngô” do anh Song Thuận soạn thảo. Anh Song Thuận thì đóng rất xuất sắc trong vai quan văn, quân sƣ của Bình Định Vƣơng Lê Lợi, vua Lê Thái Tổ. (Soạn giả Song Thuận trong vai Quân Sƣ của Bình Định Vƣơng Lê Lợi, vua Lê Thái Tổ trong vở kịch thơ “Thắp Lửa Bình Ngô” đƣợc trình diển trong kỳ ĐNH Kỳ Thứ 13 của CLB HSV năm 2016) Nhƣng trong kỳ Đại Nhạc Hội kỳ thứ 14 (đƣợc tổ chức vào năm 2018, ngày 21 tháng 10), lúc nầy anh Song Thuận đã 82 tuổi và không dám mạo hiểm lái xe ban đêm, nên anh Song Thuận đã phải “cáo lão từ quan” và nhƣờng vai quan văn quân sƣ lại cho and Trần Quốc Sĩ. Vì năm nầy ca sĩ Dạ Lan (nhạc sĩ Quốc Toản) làm Trƣởng Ban Kịch của CLB HSV nên các thành viên của ban kịch phải đến nhà của ca sĩ Dạ Lan vào buổi tối để tập dợt. (Vì ban ngày ai cũng phải đi kéo cày để có tiền trả tiền nợ nhà, nợ xe, hóa đơn điện, nƣớc, ga, v.v…). Từ nhà anh Song Thuận ở thành phố Tustin phải đi qua 2 xa lộ số 5 và 22 mới đến đƣợc nhà của ca sĩ Dạ Lan tọa lạc trong thành phố Westminster. Vì không dám lái xe chạy đƣờng dài vào ban đêm nên anh Song Thuận đành phải nhƣờng vai quân sƣ cho ngƣời khác. Riêng phần tôi, vẫn đƣợc 162 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

anh Song Thuận chỉ định đóng vai Bình Định Vƣơng Lê Lợi, vua Lê Thái Tổ. Anh Song Thuận là soạn giả của vở kịch thơ nầy nên Trƣởng Ban Kịch, Ca Sĩ Dạ Lan và các “kịch sĩ” khác cũng phải nhờ sự hƣớng dẫn của soạn giả Song Thuận để vở kịch đƣợc thành công. Và cùng với sự thành công của buổi Đại Nhạc Hội kỳ thứ 14 của CLB Hùng Sử Việt (dƣới sự hƣớng dẫn của Bác Sĩ Đỗ Trọng Thái, Trƣởng Ban Tổ Chức và Giáo Sƣ Tiến Sĩ Phạm Thị Huê, CEO của CLBHSV), vở kịch thơ “Thắp Lửa Bình Ngô” cũng đƣợc thành công mỹ mãn. Video của vở kịch “Thắp Lửa Bình Ngô” do nhạc sĩ Quốc Toản quay và edit đã đƣợc sự ngợi khen của Ban Tổ Chức và đồng hƣơng khắp nơi. Năm nay (2020), vì sự xâm lăng của virus Vũ Hán Tàu Cộng nên không thể tổ chức Đại Nhạc Hội CLB Hùng Sử Việt kỳ thứ 15 đƣợc. Hy vọng sang năm, sau khi có thuốc chủng ngừa con virus Vũ Hán Tàu Cộng, dƣới sự lèo lái của Giáo Sƣ Tiến Sĩ Phạm Thị Huê, Chủ Tịch và 2 Phó Chủ Tịch, Bác Sĩ Đỗ Trọng Thái và Bác Sĩ Đinh Thái Sơn, Đại Nhạc Hội kỳ thứ 15 của CLB HSV sẽ thành công vƣợt trội hơn những năm trƣớc để không phụ lòng Sáng Lập Viên Giáo Sƣ Kỹ Sƣ Nguyễn Song Thuận, ngƣời vừa mới thanh thản ra đi về cõi vĩnh hằng. (Toàn thể gia đình chụp hình kỷ niệm lần cuối cùng G.S. Nguyễn Song Thuận) Dù biết rằng “Sinh Ký Tử Qui”, nhƣng sự ra đi đột ngột của anh Song Thuận đã để lại sự thƣơng tiếc cho bao nhiêu ngƣời từ gia đình cho đến bạn bè, đồng hƣơng khắp mọi nơi trên thế giới, và nhất là những ngƣời trong “Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại” đã cộng tác làm việc với anh Song Thuận trong 9 năm qua kể từ ngày mới thành lập (tháng 10 năm 2011). Dƣới sự hƣớng dẫn của anh Song Thuận, sau 2 năm làm việc không ngừng nghỉ, họp mặt nhau mỗi tháng, Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 163

(NTHTĐVNTHN) đã cho ra đời quyển “Đề Nghị Thống Nhất Cách Viết Chữ Quốc Ngữ” [ĐNTNCVCQN] (đƣợc xuất bản vào năm 2013). Phải nói rằng nếu không có sự lèo lái khéo léo và kiên nhẫn của anh Song Thuận thì quyển sách ĐNTNCVCQN (và các quyển sách Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt [STCTTV]) sau này) đã không đƣợc ra đời. Trong những năm đầu, tôi phụ trách phần ghi chép và điểm danh, nên tôi biết, các anh chị em thành viên khác có tháng thì đi họp, có tháng thì không. Nhƣng anh Song Thuận thì lúc nào cũng phải có mặt để chủ tọa các buổi họp cũng nhƣ để mở cửa phòng họp (mƣợn văn phòng của Bác Sĩ Nguyễn Song Anh Tú). Đa số các buổi họp đều họp tại văn phòng của BS Nguyễn Song Anh Tú tọa lạc trong khu Seafood World trên đƣờng Brookhurst, Westminster, California. Có lúc phải đi họp thật xa, về hƣớng đông của Quận Cam, trên đƣờng số 17 (là đƣờng Westminster nối dài), thành phố Santa Ana cũng là một văn phòng khác của BS Nguyễn Song Anh Tú. Các năm gần đây, Nhóm TH TĐ VN Tại Hải Ngoại đều họp tại văn phòng của Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California tọa lạc trên đƣờng Westminster, thành phố Westminster. Tiếp theo sau sự thành công của quyển ĐNTNCVCQN, việc làm của anh Song Thuận đƣợc nhiều ngƣời biết đến và anh Song Thuận đã mời đƣợc nhiều vị Giáo Sƣ ngƣời Việt đang giảng dạy tại các trƣờng đại học của Hoa Kỳ cũng nhƣ nhiều vị có kiến thức chuyên môn về Việt ngữ cộng tác. Do đó, các quyển “Sổ Tay Chính Tả Tiếng Việt” [STCTTV], Tập I và Tập II đã lần lƣợt đƣợc xuất bản. Nhƣng phải công nhận rằng, nếu không có sự quyết tâm và sự lèo lái khéo léo của anh Song Thuận thì các quyển STCTTV có lẽ đã chƣa đƣợc ra đời. Vì đa số những thành viên đầu tiên của “Nhóm Thực Hiện Từ Điển VN Tại Hải Ngoại”, bao gồm cả chúng tôi đều không có nhiều kiến thức chuyên môn về tiếng Việt. Mỗi lần ngồi xuống làm việc là phải “tra” một đống từ điển, nên kết quả rất chậm và cũng chƣa vừa ý “ban sửa bản thảo”. Mỗi thành viên của nhóm đƣợc chỉ định phụ trách 1, 2 chữ. Chúng tôi đƣợc giao cho nhiệm vụ phụ trách 2 chữ P và Ph. Nhƣng vẫn chƣa hoàn tất đƣợc nhiệm vụ! Buổi Ra Mắt Sách của Quyển “STCTTV” Tập I có lực lƣợng văn nghệ rất hùng hậu đƣợc tổ chức tại đài truyền hình SBTN, thành phố Garden Grove, California vào ngày 28 tháng 5 năm 2017 (4 năm sau khi quyển ĐNTNCVCQN đƣợc ra mắt). Trong buổi ra mắt sách nầy, anh Kỹ 164 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

sƣ Bùi Đức Uyên phụ trách Ban “Phone Bank”, điều động khoảng trên dƣới 20 anh chị em thiện nguyện viên trả lời điện thoại và ghi tên cùng số tiền đóng góp của các đồng hƣơng khán giả của đài SBTN gọi vào. (Dĩ nhiên anh Song Thuận là Trƣởng Ban Tổ Chức). Chúng tôi đƣợc phụ trách là một trong 3 phó nhòm của buổi ra mắt sách này. (GS Nguyễn Song Thuận, Trƣởng Ban Tổ Chức, Kỹ Sƣ Bùi Đức Uyên, Trƣởng Ban “Phone Bank” và Kỹ Sƣ Phạm Ngọc Lân, trong buổi Ra Mắt Sách STCTTV Tập I tại đài TV SBTN-28 tháng 5 năm 2017)

Thừa Thừa thắng xông lên, chỉ trong vòng 1 năm sau ngày ra mắt quyển STCTTV Tập 1, Nhóm Thực Hiện Từ Điển Việt Nam Tại Hải Ngoại đã cho ra đời quyển STCTTV Tập 2, đƣợc xuất bản vào năm 2018 và quyển STCTTV Tập 3 cũng đã đƣợc ra đời vào năn 2019. (Dĩ nhiên là phải nhờ vào sự làm việc hăng sai suốt ngày đêm của anh Song Thuận, lúc nầy đã ngoài 80 rồi). Không những thế, quyển Từ Điển Tiếng Việt (khoảng ba ngàn trang) cũng sắp sửa đƣợc hoàn tất. MC Uyển Diễm, con dâu trƣởng của anh Song Thuận, trong buổi lễ tiển đƣa anh Song Thuận lần cuối tại nhà quàn Peek Family, thành phố Westminster, Quận Cam, Nam California vào ngày Thứ Bảy, 27 tháng 11 năm 2020 đã nghẹn ngào nói rằng bản thảo của quyển Từ Điển Tiếng Việt, sắp sửa đƣợc hoàn tất, vẫn còn đang nằm trên bàn làm việc của Ba của cô (tức anh Song Thuận) tại căn nhà ở Tustin (Quận Cam, Nam California), và MC Uyển Diễm kính nhờ các bạn bè chú bác cộng sự viên của Ba tiếp 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 165

tay để hoàn tất quyển Từ Điển Tiếng Việt nầy càng sớm càng tốt để linh hồn Ba đƣợc thanh thản nơi cỏi tịnh độ. Theo sự hiểu biết của tôi thì có lẽ anh Kỹ Sƣ Bùi Đức Uyên, là ngƣời phụ trách chƣơng trình “Tiếng Việt Trong Sáng” cùng với anh GS Nguyễn Song Thuận mỗi tuần trên đài Việt Phố TV, 57.10 tại Quận Cam, Nam California trong gần 4 năm qua cho đến ngày anh Song Thuận đột ngột ra đi, là ngƣời gần gũi nhất và rất tƣơng đắc với anh Song Thuận, và có đủ kiến thức và nhiệt huyết cũng nhƣ có kinh nghiệm về việc hƣớng dẫn anh (MC Uyển Diễm nghẹn ngào nói rằng bản thảo của quyển Tƣ̀ Điể n Tiế ng Viêṭ vẫn còn đang nằm trên bàn làm việc của BA cô và kính nhờ các chú bác tiếp tay để hoàn tất)

em (trong nhiệm vụ Hội Trƣởng nhiều nhiệm kỳ của hội cựu học sinh trƣờng Bƣởi Chu Văn An), để thay thế vai trò lãnh đạo (chủ biên) của GS Nguyễn Song Thuận, đứng đầu “Nhóm Thực Hiện Từ Điển VN Tại Hải Ngoại” để hoàn tất quyển Từ Điển Tiếng Việt. Kính xin hƣơng linh của GS Nguyễn Song Thuận đƣợc về miền tịnh độ và độ trì cho các thân hữu còn ở lại nơi trần thế đƣợc đầy đủ sức khỏe và nhiệt tâm để tiếp nối công việc mà GS đã đeo đuổi hơn 20 năm nay. Phạm Ngọc Lân 166 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Lê Minh Lý Thƣa chú Uyên, Cháu là Lê Minh Lý, trƣớc có tham gia Hƣớng Đạo Việt Nam từ 1969. Qua Mỹ sau ngày 30 tháng 4, 1975, cháu tiếp tục sinh hoạt Hƣớng đạo từ trong Camp Pendleton cho đến nay. Trƣớc khi rời Việt Nam, cháu là sinh viên Khóa 15 Ngƣ Nghiệp -Nông Lâm Súc đàn em của Bác Nguyễn Song Thuận, khoá 2 ban Súc Khoa - Nông Lâm Súc. Bác Song Thuận là bậc thầy, trƣớc 1975, cũng là bố của Tr. Nguyễn Song Tuấn-Tú Charles một trong những Hƣớng Đạo Sinh Việt Nam tỵ nạn đầu tiên đạt đƣợc đẳng cấp Eagle Scout giữa thập niên 90. Cháu học rất nhiều từ Bác Song Thuận, không những qua lãnh vực văn hoá mà còn qua học lãnh vực đạo làm ngƣời. Cháu xin gửi đến chú bài viết của cháu về bác Song Thuận nhƣ là một lời cảm tạ chân thành đến cùng gia quyến bác Song Thuận. Kính thƣ, Lê Minh Lý Trưởng Cố Vấn Sáng Lập - Founding Advisor Liên Đoàn Chi Lăng

Kính thƣa quý Trƣởng Thƣợng, Kính thƣa quý Tang Quyến, Kính thƣa bác Loan, Nhân dịp Tết Đinh Dậu 2017, bác Song Thuận đã gửi tặng Liên Đoàn Chi Lăng 2 câu đối: TẾT CHIẾN THẮNG, LỊCH SỬ ĐỀN ĐÀI, CÕN DẤU CHỨNG XUÂN THANH BÌNH, THỜI GIAN CỔ ĐẠI, VẪN TRƠ GAN Đây là câu đối để nhắc nhớ đến chiến thắng Đống Đa vào Mùa Xuân Kỷ Dậu 1789. 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 167

Đối với cộng đồng ngƣời Việt tại Hải Ngoại, bác Song Thuận là một nhà hoạt động văn hoá luôn quan tâm đến lịch sử Việt Nam. Riêng đối với Liên Đoàn Chi Lăng, bác Song Thuận là bậc Cha ông, bậc Thầy luôn trìu mến, nâng đỡ, hƣớng dẫn và khuyến khích các Trƣởng và các Hƣớng Đạo Sinh luôn hƣớng về cội nguồn để biết rõ vị thế của mình trong một xã hội đa văn hoá ngõ hầu tiếp tục xây dựng một cộng đồng nhân bản mà cha ông ta đã lƣu truyền từ ngàn xƣa. Nay Bác đã an nghỉ, nhƣng lời truyền dạy của Bác vẫn luôn vang vọng trong lòng của từng các anh chị em Chi Lăng. Chúng cháu xin thắp nén hƣơng lòng và nguyện sẽ tiếp tục truyền đạt hoài bảo của Bác để tỏ lòng biết ơn đến tấm lòng yêu mến quê hƣơng vô bờ của Bác. Sau đây, cháu xin có đôi lời thƣa với Hƣơng linh Bác Song Thuận, Thƣa Bác, Đến nay, cháu vẫn còn bàng hoàng tin bác đã ra đi vĩnh viễn. Bàng hoàng và thƣơng tiếc vì cháu vẫn chƣa có dịp nói lời tạ ơn đến một bậc Thầy đáng kính. Ngoài những lời chỉ bảo về phong tục, tập quán, ca dao, tục ngữ đến những bản kịch lịch sử nhƣ Ải Chi Lăng, bác đã khuyến khích, khuyên bảo và truyền dạy những kinh nghiệm trong đời sống. Bác đã xem gia đình Chi Lăng nhƣ ngƣời trong nhà. Trong bất kỳ sinh hoạt chung cộng đồng, nếu có sự tham gia của các anh chị em Chi Lăng, bác đều vui vẻ giới thiệu với mọi ngƣời nhƣ chính là ngƣời thân của bác. Cách đây 2 tháng, cháu có dịp hội đàm với Bác và Trƣởng Charles Tuấn Tú về một bài viết của Trƣởng Charles mà cháu cố gắng dịch ra Việt ngữ. Bác đã giải thích tƣờng tận ngữ vựng của một số chữ có xuất xứ từ chữ Hán. Cháu vẫn không quên những lời khuyến khích từ Bác và cháu không ngờ đó lần cuối mà Bác cháu mình trao đổi với nhau. Thƣa Bác, Vẫn biết hữu hình thì cũng hữu hạn, nhƣng cháu vẫn không khỏi ngậm ngùi và xúc động khi biết mình sẽ mãi mãi không bao giờ đƣợc nghe và thấy Bác. 168 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Nay đứng trƣớc linh cữu Bác, cháu xin trích 2 câu thơ cuối trong bài Rƣớc Đèn của Bác: “ Theo đàn cháu nhỏ thân thương, Rước đèn, rước cả quê hương vào lòng! Để hoạ lại: “Một đời yêu mến gia đình Quê hương Nước Việt ngàn đời trong tim” Hai câu này cũng là lời cháu ghi nhớ về Bác.

Vĩnh biệt Bác.

Lê Minh Lý

Hai Bác Song Thuận đến viếng trại Tết Hƣớng Đạo do LĐ Chi Lăng tổ chức.

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 169

PHƢƠNG HOA VÀ GIA ĐÌNH KÍNH PHÂN ƢU CÙNG GIA ĐÌNH GIÁO SƢ SONG THUẬN VÀ "CÂU LẠC BỘ HÙNG SỬ VIỆT" VỀ SỰ MẤT MÁT TO LỚN NÀY:

THÀNH KÍNH PHÂN ƢU CÙNG GIA ĐÌNH GIÁO SƢ SONG THUẬN & CLB HÙNG SỬ VIỆT

NGƢỜI ĐÃ ĐI RỒI “CÂU LẠC BỘ HÙNG SỬ VIỆT” ơi! GIÁO SƢ SONG THUẬN giã từ rồi Vì xa đất tổ lo năm tháng Bởi giúp quê cha khổ một đời Tết đến, họa thi ca kịch diễn Xuân sang, tế lễ nhạc thơ mời Trung Tâm Văn Hóa ngƣời giao lại Cực Lạc nay về đặng thảnh thơi Phương Hoa - NOV 16th 2020

170 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Huỳnh Phổ và Ma Thị Ngọc Huệ TRUNG TÂM VĂN HOÁ VIỆT NAM

Đƣợc tin Thầy Thuận vãng sinh Trung Tâm Văn Hoá Việt Nam đau buồn Mất ngƣời tha thiết cội nguồn Mất ngƣời cổ xúy Sử Hùng Việt Nam Bao nhiêu dự án dở dang Thế hệ nối tiếp cƣu mang vẹn toàn Chúc Thầy giấc ngủ bình an TẤM GƢƠNG SONG THUẬN LƢU DANH MUÔN ĐỜI

Huỳnh-Phổ Nghe tin Thầy mất hôm qua Cả làng Tiếng Việt bồi hồi xót thƣơng Đau lòng vận nƣớc long đong Thầy đi để lại dở dang nhiều điều Nhƣng thôi Thầy cứ yên tâm Những gì dang dở chúng tôi sẽ làm Ngày mai trở lại quê hƣơng Tấm bia thầy Thuận lƣu danh muôn đời.

Ma Thị Ngọc Huệ 15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 171

Nguyễn Kiêm Lang

172 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 173

Mây Ngo ̣c

Khóc một ngƣời Bạn , mô ̣t ngƣời Anh và một bậc Thầy khả kính Đƣợc quen biết anh từ thập niên lẻ Cùng sinh hoạt những tháng năm vui vẻ Tôi chỉ là mô ̣t thành viên nhỏ bé Nhƣng rấ t hañ h diê ̣n đƣơ ̣c góp sƣ́c minh Rồ i nhƣ̃ng ngày Đại Hô ̣i thƣờng niên đế n Chúng tôi tƣng bừng chuẩn bị chƣơng trìn h Mỗi ngƣời mô ̣t trách nhiê ̣m đƣơ ̣c giao phó Công viê ̣c dù lớn to hay bé nhỏ Chúng tôi luôn gắng tròn nhiệm vụ mình Mong đem la ̣i kế t quả nhƣ mong muố n Có những lúc gă ̣p mô ̣t vài trắ c trở Anh mô ̣t ngƣời hiền hoà và nhân hậu Không phiề n trách chi dù chỉ mô ̣t lời Cùng đám anh em giải quyết êm xuôi Và cứ thế bao năm tháng êm trôi Cùng nhau sinh hoa ̣t trau dồ i Văn Hoá Anh ra đi công triǹ h còn dang dở Nhƣng đàn em nhấ t quyế t nơi gƣơng anh Nguyê ̣n tiế p bƣớc chân anh không ngƣ̀ng nghỉ Hầ u mong chuyể n đế n thế hê ̣ đời sau Mây Ngọc (Ngoc Van Vo) 174 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

Thành Viên CLB Hùng Sử Việt

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 175

176 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 177

178 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 179

180 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 181

182 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 183

184 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 185

186 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 187

188 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 189

190 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 191

192 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 193

194 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020

15112020 | NHÀ VĂN HOÁ NGUYỄN SONG THUẬN 195

Cảm tạ Chân thành cảm ta ̣ Phu nhân Giáo sƣ Nguyễn Song Thuâ ̣n và gia đi ǹ h . Quý Đồng môn và Đồng nghiệp của Giáo sƣ Song Thuận. Quý Thân hữu văn thơ nhạc của Giáo sƣ Song Thuâ ̣n. Quý Hội viên các hội Giáo sƣ Song Thuận điều hành . Quý Hội viên các hội Giáo sƣ Song Thuận hợp tác, hỗ trơ ̣. Quý Thân hữu quen biết với gia đình Giáo sƣ Song Thuận . đã đóng góp những tâm tưgiúp chúng tôi hoàn tấ t tập sách trầ n đầ y những kỷ niê ̣m thương kính về Giáo sư Song Thuậ.n Quý Hội Hùng Sử Việt , Ban Đa ̣i Diê ̣n Các Trung Tâm Viê ̣t Ngƣ̃ Nam Cali, Viê ̣n Nghiên Cƣ́u Lich ̣ Sƣ̉ và Văn Hoá Viê ̣t Nam cùng các thân hữu Bác sĩ Vũ Quố c Phong, Nhà Văn Yên Sơn đã đóng góp tài chánh trong viê ̣c ấ n hành . Mong quý vi ̣ thông cảm cho những sơ sót không thể tránh khỏi khi phải hoàn tất tập sách trong thời thương tiếc khó khăn này ..

Ban Thu Tâ ̣p Trầ n Chấ n Trí Nguyễn Văn Khoa Bùi Đức Uyên Ngày 31 tháng 1 năm 2021

196 NHƢ̃ NG LỜ I CHIA TAY | 15112020