Volonté Générale 2012 - n°1
Hordes verwarde kunstenaars verlaten zich inmiddels op voor gewone mensen gefabriceerde troep, waarmee hun juist resoluut de toegang tot hun kunstenaarschap onthouden wordt. Ervaren kunstbemiddelaars spelen namens de gewone mensen een aangepaste onnozelheid, doen alsof ze kunst niet meer begrijpen omdat gewone mensen dat ook niet kunnen. Academici met bibliotheken thuis doen alsof ze niet meer kunnen lezen en pleiten voor gewone mensentaal. Kunstinstellingen maken in volstrekte rechtvaardiging achterlijke tentoonstellingen, omdat het voor de gewone mensen is. Rijksmuseumdirecteur Wim Pijbes preekt in het openbaar dat collegiale instituten, zoals de Appel of het Van Abbemuseum, voor de gewone mensen niet toegankelijk zijn. Pas als hij zijn zin krijgt en deze instituten sluiten zijn ze ontoegankelijk. Vanuit de politiek is de gewone mens als een Neanderthaler de kunstwereld binnengehaald en iedereen staat klaar hem een aangepast programma aan te smeren. Maar een ‘gewone mens’ bestaat niet. Hij bestaat alleen in de hoedanigheid van economisch of politiek marktbelang: gewone mensen zijn ordinaire business zoals elitair kunstvolk dat omgekeerd ook is. Wanneer de kunst de mens als markt beschouwt, in gelijke tred met economie en politiek, dan ontneemt ze zich haar scherpste wapen, namelijk als schepper van cultuur, als essentiële machtsfactor van de samenleving, de noodzakelijke antithese van politiek en economie. De naïeve veronderstelling dat de kunst een maatschappelijke partij kan zijn als alle andere, gaat voorbij aan het feit dat het de natuur van de politiek is om van de kunst een beeld te maken. Er is niets dat de politiek die ambitie ontneemt en nooit mag de kunst veronderstellen dat zij zich daaraan kan onttrekken. Ook deze regering – en de volgende – zal de kunst weer op een sokkel hijsen. Laat het een hoge zijn! Hans van Houwelingen (1957) volgde zijn opleiding aan de ABK Minerva in Groningen en aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Zijn werk manifesteert zich internationaal in de vorm van interventies in de publieke ruimte, tentoonstellingen, lezingen en publicaties, waarin hij de relatie tussen kunst, politiek en ideologie onderzoekt.
12