Gids voor de Beste Belegger nr. 10 2021

Schrijf nu in!

De Week van de Tips

Interview 0livier Taelman

ceo van Nyxoah

13-17 december

‘We moeten ons unieke profiel verder benutten’ Interview met

Hans De Cuyper ceo van Ageas

Maandelijks magazine | 34ste jaargang nr. 10 | December2021

www.vfb.be P209025

Visie rendeert.

dierickxleys.be

DIERICKX LEYS P R I V A T E

B A N K

Voorwoord Tim Nijsmans Lid van de raad van bestuur

Never waste a good crisis

Dat ook VFB last had, en heeft, van de coronacrisis, is een open deur intrappen. Het was echter ook een kans om onder het motto ‘never waste a good crisis’ naar buiten te komen met meer digitale initiatieven. Allereerst om als VFB op sociale media zoals Facebook, LinkedIn en Twitter actiever te worden. Onze artikels op de nieuwe website, het magazine en de evenementen vinden daar een steeds prominentere plaats.

Ondertussen hebben we op die platformen enkele duizenden geïnteresseerde volgers verzameld. Volg je ons nog niet? Zeker doen. En af en toe een duimpje of een bericht van VFB delen maakt een wereld van verschil om onze berichten verder te verspreiden naar nieuwe beleggers.

“De veertiger die VFB nu zelf is geworden als organisatie, kan er met vertrouwen naar uitkijken dat er een nieuwe generatie beleggers klaarstaat.”

De grootste revolutie bij VFB was misschien wel de abrupte wissel naar online-evenementen zoals webinars en online- of hybride congressen. We mogen trots zijn dat we zeer snel op de Zoom-trein gesprongen zijn. Nog voor vele andere organisaties in de financiële wereld hielden we al webinars. Met de Beleggersacademie zijn we vlot overgeschakeld naar onlinelessen. En ook onze Trefpunten zetten gedeeltelijk maar succesvol de stap naar onlinelezingen.

Hoewel onlineactiviteiten zeker ook minpunten hebben, zagen we aan de deelGids voor de Beste Belegger | December 2021

nemersaantallen dat het gemak van thuis volgen in de smaak viel. Een extra pluspunt is de mogelijkheid om alles later te (her)bekijken. We voegden een ‘Net Gemist’-pagina toe aan de website om iedereen de kans te geven webinars uitgesteld te volgen.

“Af en toe een duimpje of een bericht van VFB delen maakt een wereld van verschil.”

We organiseerden in 2020 en 2021 regelmatig onlinelezingen met bijna duizend deelnemers. Het herstel na de coronacrash en de nulrente wakkerde de interesse in beleggen duidelijk aan. Zo’n groot publiek zou je in weinig zalen in Vlaanderen kunnen bijeenbrengen. Dankzij de wissel naar online zagen we voorts ook dat veel meer geïnteresseerden onze site bezochten en op onze nieuwsbrieven inschreven. Ons adressenbestand is weer 5 000 e-mailadressen rijker en de trafiek op onze site verdubbelde in vergelijking met de periode van de oude website en onlinestrategie.

Een mooi voorbeeld van ons onlinesucces is dat we midden december al de tweede editie van de enorm populaire Week van de Tips organiseren. Mis het niet! Maar laat ons wel zeer duidelijk zijn, onze fysieke activiteiten zullen nooit verdwijnen. Tegelijk is het ook kristalhelder dat online-evenementen een blijver zijn. Die twee op een goede manier verenigen zal de sleutel tot succes zijn. Al onze ervaring kwam alvast van pas om onze Happening hybride te organiseren.

Zorgen al die nieuwe kanalen en activiteiten ook voor verandering bij VFB? Het staat vast dat een ander publiek vaker van

de Vlaamse Federatie van Beleggers hoort.

En dat publiek neemt ook deel aan de activiteiten. Op onze recente Happening in Kinepolis zagen we een opmerkelijk jonger publiek. Al vinden ook wat oudere, beginnende beleggers hun weg naar ons. De veertiger die VFB nu zelf is geworden als organisatie, kan er met vertrouwen naar uitkijken dat er een nieuwe generatie beleggers klaarstaat die de fakkel kan overnemen.

“Onze fysieke activiteiten zullen nooit verdwijnen, tegelijk is het ook kristalhelder dat ­ online-evenementen een blijver zijn.”

Redactie 26 november 2021

VFB-Happening 2021 in Kinepolis Antwerpen 1

Inhoud 1

AANDELEN 32 Greenyard: blijft op het rechte pad Gert De Mesure 33 Engie: Geld in het laatje voor

Never waste a good crisis Voorwoord door Tim Nijsmans

5

Beste Belegger Ben Granjé

INTERVIEW 6

groene investeringen

Gert De Mesure

Eén plus één is meer dan twee Interview met Hans De Cuyper ceo van Ageas

20 Nyxoah: aftellen naar

commercialisering in de Verenigde Staten Interview met ceo Olivier Taelman

35 EVS: mooi herstel, maar

Groei kent veel gezichten VFB-lid Luc Kroeze gaat op zoek naar verschillende manieren waarop bedrijven kunnen groeien. Hij komt daarbij tot een belangrijke les: “Hoe hoger op de winst- en verliesrekening, hoe kwalitatiever de groei.” Pag. 17

zijn er niet voor u Christian Floru

Lay-out: Peter Cuypers | www.anthologie.be | Druk: Antilope-De Bie

Verantwoordelijke Uitgever: Ben Granjé Blarenberg 4 bus 102 B, 2800 Mechelen De informatie in Beste Belegger is enkel bedoeld om beleggers te informeren en te vormen.

VFB gaat daarbij zo zorgvuldig mogelijk tewerk.

VFB noch de auteurs kunnen geenszins aansprakelijk worden gesteld voor gederfde winst of verlies naar aanleiding van de verstrekte informatie.

VFB garandeert geenszins dat de behandelde financiële instrumenten voor u geschikt zijn.

Uzelf neemt dan ook de volledige verantwoordelijkheid voor het gebruik dat u maakt van de in dit blad verstrekte informatie.

Het volgende nummer verschijnt op 28 december 2021

(Uitzonderlijke omstandigheden leiden tot heel wat vertraging in de postbedeling, we hopen hiervoor op uw begrip.)

2

een volatiele activiteit Gert De Mesure

Hogere kwaliteit door gericht verkopen Gert De Mesure

45 Goed gespreide portefeuille

Boekbespreking ‘Narratives and Numbers’ VFB-lid Joël Schols bespreekt een boek over het yin en yang van beleggen: cijfers en het verhaal. “Één van de meest essentiële zaken bij het waarderen van een bedrijf is dat je niet klakkeloos cijfertjes in een spreadsheet dumpt, maar dat je die cijfers ook verbindt met het businessverhaal.”

Pag. 23

vormt beste bescherming Kapitale ditjes en datjes door Roland Van der Elst

55 Blackstone: tijd om mee te

feesten op de private markt Tom Simonts

59 Autosector verlaat de pechstrook Toeleveringsproblemen in de autosector Philippe Delfosse 61 Besi wordt een groeibedrijf Paul Hermans

Gids voor de Beste Belegger is een uitgave van de Vlaamse Federatie van Beleggers vzw. Verschijnt tien maal per jaar. Niet in juli en augustus.

VFB is bereikbaar: Blarenberglaan 4 bus 102 B, 2800 Mechelen Tel. + 32 (0)15 21 51 60 info@vfb.be | www.vfb.be

39 Immobel: ontwikkeling is

43 Vastned Belgium:

23 Een goede investering heeft een

29 Grondstoffen

de koers niet

Gert De Mesure

meer verkocht dan gekocht Gert De Mesure

17 Groei kent veel gezichten Luc Kroeze

27 Blindelings insiders volgen: riskant Raf Bosmans

36 Atenor: de pijplijn stijgt,

41 Befimmo:

BETER BELEGGEN

sterk verhaal én overtuigende cijfers Boekbestreking door Joël Schols

chiptekort kan pijn doen Gert De Mesure

63 UnitedHealth: ongeschonden

uit de pandemie Cor Wijtvliet en Syb van Slingerlandt

Grondstoffen zijn er niet voor u “Een buy and hold-aandeel is een grondstoffenbedrijf zeker niet, laat staan een goedehuisvaderaandeel.” VFB-lid Christian Floru toont zich een koele minnaar van de grondstoffensector.

Pag. 29

STRATEGIE & MARKTEN 49 Europa doet volop mee

aan het beursfeest

Danny Reweghs

VFB-NIEUWS 14 Week van de Tips 13 tot 17 december 2021 51 Ik had nooit geloofd ooit nog

Een goed gespreide portefeuille is beste wapen tegen een correctie VFB-coryfee Roland Van der Elst staat stil bij de waarschuwing van de Europese Centrale Bank voor een correctie. Spreiding blijft volgens hem de beste verzekering. “Het komt erop aan meer dan ooit kieskeurig te zijn bij het maken van een keuze.” Pag. 45

eens belegger te worden De portefeuille van Nick Debruyne

53 VFB-lid van de maand Ria Hens 77 Trefpunten 79 Podcast 80 Webinars

Jasper Vekeman

COLUMN

Hoofdredacteur

65 China is wakker en de aarde beeft De Muur van Zorgen door Gerd Dottermans

Beste lezer,

TECHNISCHE ANALYSE 67 Technical Tools:

Advanced Position Sizing Dirk Vandycke

71 400 %, het verschil tussen de

VS en België op 12 jaar tijd Paul Gins

Europa doet volop mee aan het beursfeest

73 Black Friday:

superkorting op ruwe olie Etienne Verhelle

DIGITALE BESTE BELEGGER D-1 You must believe in spring Stefan Duchateau

Marktstrateeg Danny Reweghs merkt op dat Europese beurzen opvallend sterk presteren. “De Amerikaanse beurzen werden niet overklast, maar in tegenstelling tot het afgelopen decennium hielen de Europese aandelenmarkten wel gelijke tred.” Pag. 49

D-5 Overzicht van de strategie Danny Reweghs

Beleggen in kwaliteitsbedrijven blijft de juiste strategie Ria Hens is het lid van maand. Ze is al 25 jaar actief als belegger en trad onlangs toe tot een beleggersclub. “Mocht ik een mensenhandelaar zijn, hoe zou ik dan mijn bloedwinsten witwassen? Iets waar crypto-believers gerust over mogen reflecteren.” Pag. 53

E

GERS EG

DERATI FE

AAMSE VL

Met Resilux dreigt opnieuw een Belgische beursparel van het koersenbord te verdwijnen. De redenen zijn ondertussen genoegzaam bekend. Bedrijven vinden in een wereld vol gratis geld makkelijk elders financiering. Bovendien voelen ze zich ondergewaardeerd en misbegrepen op beurzen waar alleen hippe technologie en de hoop op exponentiële groei naar waarde worden geschat. Met dit magazine gaat VFB tegen de stroom in door ‘minder sexy’ bedrijven de kans te bieden uitgebreid hun verhaal te doen. “Wij zijn klaar voor de groene economie,” vertelde Resilux-ceo Dirk De Cuyper een jaar geleden in dit blad hoe ‘zijn’ petflessen onterecht een slechte reputatie genieten. Deze maand spreken we opnieuw een De Cuyper, Hans van Ageas deze keer. Behalve hun achternaam delen de heren hun frustratie over de beurs.

Ook bij Ageas klinkt het dat hun model onvoldoende wordt begrepen. De “unieke combinatie” van verzekeren in Europa en Azië laat Ageas toe risico’s beter te spreiden en dat het bedrijf zijn eerste stappen zet als herverzekeraar. Hoewel er de voorbije tijd druk gespeculeerd is over een overname van Ageas acht De Cuyper een zelfde uitkomst als bij zijn collega De Cuyper weinig waarschijnlijk. Daar heeft hij goede redenen voor. In dit magazine krijgt hij de tijd en de ruimte om ze uit te leggen. Veel leesplezier!

VAN BEL

Word nu lid www.VFB.be Tarieven hoofdlid

1 jaar

Extra jaren

Lidgeld

60 euro

–10 % voor elk extra jaar hetzij –6 euro in jaar 2 en jaar 3

Lidgeld clublid & student >25jaar

35 euro

/

Lidgeld student <25jaar

20 euro

/

Inwonende familie (partner en minderjarige kinderen) betalen geen afzonderlijk lidgeld mits registratie en goedkeuring.

Voor maar 30 euro extra ontvang je het magazine ook op papier 1 jaargang

30 euro

buitenland: 55 euro

Verifieer het verzendingsadres in detail via uw online profiel.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

3

Building leading companies for the benefit of our society 1,2 miljard EUR in portefeuille 57 portfoliobedrijven Investeringsfocus: Consumer, Health & Care, Smart Industries en Sustainable Cities Investeringen van 5 tot 75 miljoen EUR Multidisciplinaire teams verspreid over 4 kantoren in 4 landen > 40 jaar ervaring

Master Coffee Roasters since 1801

Vergrijzing van de bevolking, betaalbare gezondheidszorg, duurzame voeding, hernieuwbare energie, ecologische mobiliteit.

Gimv ondersteunt ambitieuze bedrijven die een antwoord bieden op de maatschappelijke uitdagingen van vandaag en morgen.

Omdat duurzame waardecreatie voor Gimv als verantwoorde investeerder een topprioriteit is.

Als belegger in Gimv kunt u hieraan meebouwen.

Benieuwd naar het verhaal achter onze bedrijven, de waardering van onze portefeuille of het aantrekkelijke dividend van Gimv?

Schrijf in op onze persberichten, neem een kijkje op www.gimv.com of volg ons op LinkedIn.

alles draait om winst Bij Montea, ontwikkelende belegger in logistiek vastgoed, gaan we voor beter, in plaats van meer. Sinds de beursgang in 2006 resulteert de kwalitatieve groei van onze vastgoedportefeuille, naast een mooi dividend, in een groei van het aandeel met gemiddeld 13% per jaar. Voor u zit daar de winst. www. montea.com

Miko NV, Steenweg op Mol 177, B-2300 Turnhout  +32 (0)14 - 46 27 70 - info@mikocoffee.com www.mikocoffee.com - Corporate: www.mikogroup.be mikoathome.com – puroathome.com – bruynooghe.com/shop

VFB Nieuws Ben Granjé Ceo VFB

Beste Belegger, Mijn eerste belegging voor volgend jaar: mijn abonnement op dit blad vernieuwen Dit is alweer het decembernummer, maar het is te vroeg voor een echt overzicht van het jaar, want er kan nog veel gebeuren. Toch is het een goed moment om even stil te staan. We hebben dit jaar veel nieuwe vrienden gemaakt maar helaas ook een aantal trouwe medestanders verloren. Ik ga geen lijst afdreunen, maar sta me toe er eentje uit te pikken. Een man die er bij was van bij de oprichting en een groot aantal beleggers geraakt heeft. Een vrijwilliger zoals er zoveel zijn, een bezieler zoals er wat minder zijn, een icoon zoals er maar één kan zijn: de medeoprichter van trefpunt Antwerpen en tal van clubs, onze originele ‘belleman’ Paul Van den Eynden.

Bedankt, Paul, voor jouw inzet. En bedankt alle andere leden die we hun rust gunnen.

Uiteindelijk beleggen we allemaal voor de volgende generaties.

December is ook een moment om de voornemens en tips van eind vorig jaar te evalueren. Eind 2020 verkondigde minister van Peteghem dat hij werk wou maken van een eerlijker fiscaliteit, ook inzake beleggingen (Trends, 10/12/20). Zullen we dat maar opnieuw op het lijstje van voornemens plaatsen? Of mag dat ineens onder de hoofding ‘in memoriam’ geplaatst worden, want in de woorden van de minister zelf: “deze zevenpartijenregering kiest telkens voor de weg van de minste weerstand.”

Bijvoorbeeld in haar aanpak van de coronacrisis schuwt de overheid ‘onpopulaire’ maatregelen – lees: te veel protest. Daaruit leid ik af dat beleggers meer van zich moeten laten horen! Door lid te worden van VFB draai je mee aan de volumeknop. Moedig dus iedereen aan om lid te worden, in hun eigen belang, en mee te brullen tegen verGids voor de Beste Belegger | December 2021

dere effectentaksen en verhoging van allerhande heffingen. Geen schrik hebben, geachte beleidsmakers: eerlijke, transparante communicatie zorgt voor het nodige draagvlak, vooral bij slecht nieuws. Niemand weet wat de toekomst brengt, doe dus ook niet alsof en gebruik voortschrijdend inzicht.

Dat brengt ons naadloos bij de Week van de Tips. Tien analisten reiken ideeën aan en leggen uit waarom ze denken dat er potentieel in deze aandelen zit. Dat moeten onze beste beleggers niet klakkeloos aanvaarden natuurlijk, maar zelf gaan onderzoeken of ze die zienswijze steunen. Vaak vind ik de onderbouwing leerrijker dan de tip An Sich. Bovendien is een jaar erg kort, en is er een groot verschil op de beurs tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. Ik heb

“Beleggers moeten meer van zich laten horen!

Door lid te worden van VFB draai je mee aan de volumeknop.”

eerder dit jaar een cruise-maatschappij als tip gegeven. Veel te vroeg (ja ja, achteraf is het makkelijk) maar de logica erachter is nu meer dan ooit correct. Daarbij, we leren meer van fouten dan van successen, toch (en mijn andere 2 tips waren wel voltreffers, gelukkig, dus een beetje geleerd en een mooi rendement: helemaal top). De wisselbeker voor de analisten wordt echter op jaarbasis uitgereikt en daarom was de commentaar zinvol: we herbekijken of we dat niet op langere termijn moeten evalueren. In elk geval ga ik weer aandachtig volgen welke beleggingslogica deze experten voorleggen om dan alsnog mijn eigen boerengoesting te doen.

Terwijl ik dit schrijf is er een kleine correctie bezig op de beurs. Is dit het begin van meer of een zoveelste korte schrikreactie, moet je nu al bijkopen of nog even aan de zijlijn wachten? We zullen het zien. Intussen herinner ik aan de wijze woorden van de ‘koerscommissaris’ Pierre Huylenbroeck (DS 1/11/21): “Weglopen is de grootste beursblunder aller tijden.” Mijn eerste belegging voor volgend jaar is alvast de hernieuwing van mijn abonnement op dit blad. Een betere besteding van 3 euro per maand bestaat er waarschijnlijk niet.

Ik wens jullie allemaal alvast fijne feestdagen, een goede gezondheid en een sterke prestatie van uw portefeuille. Vraag zeker eens aan je tafelgenoten wat zij met hun centen doen. En stuur ze een proefnummer van de Gids voor de Beste Belegger als ze wat hulp nodig hebben (via de website) of leg eens een lidmaatschap onder de kerstboom (via de info-mail). Tot 2022.

Redactie 29 november 2021

5

Interview

‘Eén plus één is meer dan twee’ Interview met Hans De Cuyper, een jaar ceo van Ageas

* Een actuaris of verzekeringswiskundige houdt zich beroepshalve bezig met het doorrekenen en evalueren van risico’s. Het is de taak van de actuaris ervoor te zorgen dat er een actuarieel evenwicht is tussen onder meer de inkomsten, de uitgaven, kapitaal en de voorzieningen.

6

Ondanks de sterke gelijkenissen kan het niet eenvoudig zijn in de voetsporen van De Smet te treden. Hij deed de verzekeraar verrijzen uit het puin van Fortis, rekende af met het merendeel van de erfenis van dat debacle en bouwde de groep succesvol uit in Azië. Het resultaat is een verzekeraar die op twee benen staat, een stabiel Europees en een groeiend Aziatisch. Dat model uitgelegd krijgen, beschouwt De Cuyper als een van zijn belangrijkste uitdagingen.

“Er is nog werk aan het beeld dat beleggers hebben van ons. Ageas heeft een uniek profiel als verzekeringsgroep, waarbij één plus één meer is dan twee. Dat mag meer bekend zijn. In december organiseren we daarvoor een vergadering met analisten.”

Maar eerst krijgt VFB uitgebreid de kans vragen te stellen.

“Ik moet mij nog heel weinig bezighouden met de Fortiserfenis.”

VFB Het grootste verschil met uw voorganger is allicht het uitgangspunt. Ageas staat veel verder dan in 2008.

Hans De Cuyper De eerste jaren heeft Bart vooral puin moeten ruimen. In die tijd kwam overleven op de eerste plaats. Daarna heeft hij de groep verder uitgebouwd in de juiste richting. Een groot verschil zal zijn dat ik mij niet of nog heel weinig moet bezighouden met de Fortis-erfenis. Het is aan mij om het potentieel van ons unieke profiel verder te benutten en uit te bouwen.

In de buitenwereld is te weinig bekend dat wij met onze twee regio’s, Europa en Azië, de voordelen van beide combineren.

Enerzijds stabiele cashflows in Europa en anderzijds groei in Azië. Dat zijn twee werelddelen, maar onze activiteiten zijn er samen drie waard. Ik zal dat straks verder uitleggen.

Een voordeel van de ceo-wissel een jaar geleden is dat ik van bij de start heb kunnen meewerken aan het nieuwe driejarenplan Impact24. Voor zo’n plan houden we alles tegen het licht en denken we na over wat nodig is voor de lange termijn. We hebben de financiële en strategische flexibiliteit om onze eigen toekomst te schrijven en zitten heel goed met onze voetafdruk in de wereld. Met onze 14 entiteiten in 5 landen in Europa en 9 landen in Azië kunnen we met de bestaande verzekeringsactiviteiten 80 procent van onze groeiambities voor de volgende drie jaren waarmaken. Pas op, dat wordt hard werken. Verder optimaliseren, werken aan de distributie en zoeken naar maximale synergie. En doordat we financieel nog overschot hebben (1,2 miljard euro cash, red.) kunnen we ook extern groeien.

Maar daar nemen we onze tijd voor. Het moet een sterke toevoeging zijn.

“Azië heeft op lange termijn nog een groot ontwikkelingspotentieel, maar het is op korte termijn ook volatiel.”

© Lieven Van Assche/idphotoagency

“Het zal nu iets meer dan een jaar zijn,” rekent Ageas-ceo Hans De Cuyper voor aan het begin van het gesprek. Zo lang is het nog maar geleden dat hij het roer overnam van zijn voorganger Bart De Smet. Die schoof toen door naar de voorzittersstoel.

“Sommigen dachten dat hij als schoonmoeder zou optreden. Ik kan u zeggen dat het meer omgekeerd is. Ik heb hem al meer gecontacteerd om naar zijn mening te vragen dan hij mij. We kennen elkaar natuurlijk goed. We werken al dertig jaar samen in diverse functies. Soms was het van heel nabij, soms wat verder van elkaar. Er zijn nogal wat gelijkenissen tussen ons. Net als hij ben ik een licentiaat wiskunde en heb ik actuariaat* gestudeerd. Allebei in Leuven.”

Een beetje uitdagend vragen we of de verschillen even groot zijn als de gelijkenissen, maar een doorgewinterd verzekeraar verleid je niet zomaar tot boude uitspraken. “Ik neem aan dat als men je vraagt als ceo, men ook vindt dat je goed past bij de cultuur van het bedrijf. We werken sterk vanuit expertise en analyse. Het management weet heel goed hoe de onderliggende motor werkt. Niet iedereen is daar voor gewonnen, maar het is eigen aan Ageas. En verder proberen we inclusief te zijn, iets op te bouwen met de hele ploeg. Als ceo probeer ik bereikbaar te zijn voor de mensen.”

“Tijdens de coronacrisis toonde ons tweeledig model zijn sterkte.”

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

7

VFB U mikt de volgende drie jaren op een gemiddelde winstgroei van 6 tot 8 procent.

Dat is een procent meer dan de voorbije drie jaar. Is dat niet relatief bescheiden, want het aandeel van Azië met zijn sterke groei wordt almaar groter en groeide van 25 naar 40 procent van het groepsresultaat? Of zijn er andere factoren die groei moeilijker maken?

Ageas in Europa De thuismarkten van Ageas in Europa zijn België, Portugal en het Verenigd Koninkrijk. Het VK is een buitenbeentje. Het is, in tegenstelling tot de andere entiteiten van Ageas, geen echt leidende verzekeraar, maar eerder een nichespeler in een markt waar hard op de prijs wordt gespeeld en klanten niet erg trouw zijn. Verzekeringen zijn er mede daardoor veel duurder dan in België.

VFB Het Verenigd Koninkrijk was lang het zorgenkindje van Ageas. Sommigen suggereerden al om het van de hand te doen. Hoe staat u er tegenover?

Hans De Cuyper Wel, het gaat beter.

Het management is veranderd. Vorig boekjaar was er een winstbijdrage van omgerekend zo’n 100 miljoen euro. Dit jaar zal dat opnieuw het geval zijn, dat kan ik al zeggen. Dat zijn significante bijdrages. De moeilijke jaren van onze activiteiten zijn voorbij. Verkopen is dus niet aan de orde.

De Cuyper Wij hebben niet de gewoonte dingen te beloven die we niet kunnen waarmaken. We hebben goed nagedacht over wat nodig is, ook om de goede prestatie van het aandeel te bestendigen. Azië groeit en heeft op lange termijn nog een groot ontwikkelingspotentieel. Dat is juist.

Maar het is op korte termijn ook volatiel.

We proberen daarom realistisch en voorzichtig te zijn. Kijk naar de voorbije jaren, met de schokken van corona. Daarin toonde ons tweeledig model zijn sterkte: we hebben dat zonder piek of dal verteerd. We zeggen nu 6 tot 8 procent winstgroei per jaar, maar het mag natuurlijk meer zijn. Dat hoop ik ook.

“Ik geloof sterk in de synergie tussen de verschillende activiteiten.”

VFB Ageas haalt zowat twee derde van de winst uit levensverzekeringen en een derde uit niet-leven (schade). Blijft dat zo en wat zijn de vooruitzichten voor beide activiteiten?

De Cuyper Ageas is wat meer dan andere verzekeraars gericht op leven. Vandaar dat we voor externe groei wat meer appetijt hebben voor niet-leven. Maar dat wil niet zeggen dat we niet tevreden zijn met de huidige verdeling. Ik geloof sterk in de diversificatie tussen de verschillende activiteiten. We zitten goed in beide en zijn standvastig. Eind de jaren negentig was het

Internationale verzekeraar met focus op Europa en Azië

8

AGEAS SA/NV Internal Reinsurance with Life & Non-Life license

BELGIUM Life & Non-Life #1 Life #2 Non-Life #1 real estate

UNITED-KINGDOM

CONTINENTAL EUROPE

Non-Life #5 private car insurer #5 domestic property insurer

Life & Non-Life Portugal, Turkey & France #2 Life & #3 Non-Life in Portugal #4 Non-Life in Turkey

ASIA Life & Non-Life 7 partnerships in 9 markets #6 Life in China #1 General takaful in Malaysia #3 Life & #5 Non-Life in Thailand

moeilijker winst te maken in niet-leven en zei iedereen in de sector: ‘Pensioenen zijn de toekomst, zet meer in op leven. Verkoop je schadeverzekeringen.’ Daarna is de rente sterk gezakt en hoor je weer het omgekeerde. We hebben een mooie winstgevendheid in beide activiteiten. En opnieuw: de twee zorgen samen voor diversificatie en stabiliteit, zeker als je ze hebt in veertien landen.

VFB Wat met de nulrente, die in Europa in beton lijkt gegoten. Is dat niet negatief voor de producten met een gegarandeerde rente, toch de bulk van leven bij Ageas?

De Cuyper Dat is een van onze sterktes.

Al van in de jaren negentig is beslist de verplichtingen altijd af te dekken met de beleggingen. Dat was ideaal, want toen kon dat nog tegen hoge gegarandeerde rentes. Wij handelen niet met onze obligaties en hoeven ook niet te verkopen om zo met meerwaarden de resultaten te ondersteunen. Wij maken een zachte landing.

Doordat de rente almaar zakte, kunnen we ook geen hoge gegarandeerde rente meer geven, maar het totaalrendement voor de

Op zoek naar een v ­ ierde markt in Europa Ageas beschikt over 1,2 miljard cash.

Daar komt normaal elk jaar zo’n 500 miljoen euro bij, zelfs al wordt een gelijkaardig bedrag als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Dat zijn mooie middelen om ergens een nieuwe markt te kopen.

VFB In welke windrichting zoekt Ageas?

De Cuyper Zo’n beetje in alle richtingen (lacht). Vroeger was het idee om nog een nieuwe markt in Azië te betreden. Maar door de snelle groei zal Azië snel de helft van de groepswinst uitmaken. In de eerste plaats kijken we steeds naar versterking in de markten waar we al zijn, samen met onze partners.

Verder zijn we dus tot de conclusie gekomen dat we om het evenwicht te bewaren ons beter kunnen verbreden in Europa. Waar dat zal zijn? Het zal om een sterke speler moeten gaan, die een leidende rol speelt. Ik kan alleen zeggen dat het niet in Frankrijk of Duitsland zal zijn. Die markten zijn voor ons te groot om een leidende speler te kunnen kopen. In de eerste plaats zoeken we naar schade, maar het belangrijkste is de kwaliteit. Als we dat vinden in leven, is dat ook prima.

© Lieven Van Assche/idphotoagency

Interview

Interview

De Cuyper Voor ons zijn zulke rampen geen verrassing. Niet dat ze gebeuren, wel waar ze plaatsvinden en met welke impact. Tot 2004 nam de Belgische overheid die schade op zich. Sindsdien moeten de privéverzekeringsmaatschappijen het risico dragen via de polis van de woning, tot er een plafond is bereikt. Dat is nu het geval.

De prijs voor een woningverzekering is wel gestegen, maar voornamelijk in lijn met de bouwindex. We bereiken wel stilaan de grens van de huidige premies.

Niet dat de risico’s niet meer kunnen verzekerd worden, maar het kapitaal moet wel voldoende vergoed worden Ondertussen is er een pak nieuwe waarborgen bij gekomen, zoals natuurrampen, bomen nabij een woning, de auto op de oprit, het zwembad, en ga zo maar door. In de volksmond heet de woningverzekering nog een brandverzekering, maar brand is nog maar een klein percentage van de schadegevallen.

Een goed partnerschap tussen de verzekeraars en de overheid is belangrijk om de risico’s te beheersen. Er zijn bijvoorbeeld duidelijke regels nodig over het bouwen nabij rivieren. In Vlaanderen is al veel geïnvesteerd in waterbekkens en mogelijkheden om rivieren te ontlasten bij hoge waterstanden, maar er is veel meer nodig.

“We zien een evolutie naar minder schadegevallen, maar de schades lopen wel hoger op.” klant blijft aantrekkelijk. Ook halen we nog altijd 85 tot 90 basispunten rendement per jaar voor de groep op bijvoorbeeld tak21-contracten met een gewaarborgde rente.

“We moeten onze obligaties niet verkopen om de resultaten te ondersteunen.”

VFB Hoeveel rente garandeert u vandaag aan de eindklant?

De Cuyper In België is dat tussen 0 en 0,25 procent.

VFB En hoeveel winstbijdrage krijgt hij?

De Cuyper Dat hangt van het soort contract af, maar samen met het gegarandeerde deel is dat in België nog 1,8 tot 2,1 procent. Samen met het fiscale voordeel dat er vaak is, is dat een degelijk rendement. Deze producten blijven belangrijk.

Natuurlijk zien we wel een stijging in de vraag naar unit linked-producten (verzekeringen gecombineerd met aandelenfondsen, red.)

VFB Wat zou het effect zijn voor Ageas als de rente zou stijgen?

De Cuyper Als de rente geleidelijk zou stijgen, zou dat positief zijn. Dan worden producten met gegarandeerde rendementen aantrekkelijker (Ageas verdient meer aan tak21: 85 tot 95 basispunten versus 30 tot 40 basispunten aan tak23, red.) Alleen als de creditspreads snel zouden klimmen, kan er een nadelig effect zijn, zoals in 2011 Gids voor de Beste Belegger | December 2021

met de eurocrisis. Puur economisch zou er geen probleem zijn omwille van de afdekking van de verplichtingen door de beleggingen, waar we het eerder over hadden.

Het is wel mogelijk dat onze solvabiliteitsratio zakt. De Solvency II-regels houden er onvoldoende rekening mee dat je je obligaties tot eindevervaldag houdt VFB Ageas zit toch ver boven het vereiste minimum van 100 procent?

De Cuyper Wij zitten nu op 187 procent, terwijl we 175 procent als doel hebben. We nemen een veiligheidsmarge, zodat we bij een kleine beweging van de rente niet onmiddellijk maatregelen moeten nemen.

VFB Verwacht u dat rente verder zal stijgen?

De Cuyper Ik geloof niet dat de inflatie echt lang hoog zal blijven. Anderzijds is het ook geen zaak van echt korte termijn.

De hogere prijzen zullen wel even blijven, maar allicht niet lang genoeg om de rente structureel hoger te duwen. Dat is de ideale situatie voor de overheden. De schulden zijn door corona opgelopen, maar door de combinatie van inflatie en lage rente kunnen die als sneeuw voor de zon verdwijnen.

VFB Waren de overstromingen in Wallonië een wake-upcall voor de tak niet-leven?

“De hogere prijzen zullen wel even blijven, maar niet lang genoeg om de rente structureel hoger te duwen.”

“Een hele reeks middelgrote stormen kan zwaardere gevolgen hebben dan één grote ramp.”

VFB Houdt Ageas al voldoende rekening met de klimaatrisico’s? In uw risicomodellen, maar ook bij uw beleggingen?

De Cuyper Herverzekering is een heel belangrijk element daarin, net als de prijs daarvoor. Wij bestuderen veel verschillende risico’s. Wat als zich ergens één heel grote schade voordoet? Maar we analyseren ook wat de gevolgen zijn van bijvoorbeeld een hele reeks middelgrote stormen. Dat kan zwaardere gevolgen hebben dan één grote ramp. We onderzoeken voor elke soort schade hoe we die kunnen afdekken.

Tegelijk screenen we onze beleggingsportefeuille van meer dan 80 miljard euro op 9

Interview

ESG-criteria (duurzaamheidsfactoren op het gebied van milieu, sociaal beleid en goed bestuur, red.) Ondertussen hebben we ook 7 tot 8 miljard euro rechtstreeks belegd in zonneparken, windmolens, sociale woningen, enzovoort.

VFB Ageas is ook zelf actief geworden als herverzekeraar. Vorig boekjaar leverde dat zelfs al een winst van 79 miljoen euro. Is dat een nieuwe groeimotor? Kunt u uitleggen wat Ageas precies doet?

De Cuyper Dat is een belangrijke ontwikkeling. In 2015 zijn wij gestart als interne herverzekeraar. Doordat wij actief zijn in veertien landen met vele verschillende verzekeringsactiviteiten, kunnen wij heel

wat risico’s zelf herverdelen. In België bijvoorbeeld worden de risico’s voor 60 procent gedragen door AG België zelf en 40 procent door Ageas als groep. Daardoor kunnen we ons kapitaal efficiënter benutten, in lijn met de wettelijke vereisten. Dat heeft in belangrijke mate ook onze kredietwaardigheid verhoogd. Twee van de drie stappen die we nodig hadden om onze A-rating te verdienen komt van die interne herverzekering.

Sinds vorig jaar zijn we op een voorzichtige manier ook gestart als herverzekeraar voor derde partijen. Daarvan heb je de winst gezien. Dat heeft ook te maken met krachtige trends die onze samenleving en

Ageas: de verzekeraar die zichzelf verzekert Hoe blij mogen beleggers en Euronext Brussel zijn met Ageas? Dat iemand op het idee kwam om na de implosie van Fortis de verzekeringsactiviteiten voort te zetten als een aparte en onafhankelijke

beursgenoteerde groep, was een geluk bij een ongeluk. Niet alleen betaalde Ageas als juridische opvolger van Fortis de grootste schikking ooit in Europa. Ageas creëerde ook veel waarde met de normale

Groei van de premie-inkomsten (in miljard euro)

het verzekeren veranderen. Het klimaat, de renteomgeving, wetenschappelijke ontwikkelingen en de digitalisering: dat zijn allemaal trends met een grote impact.

Woningverzekeringen veranderen, maar ook het verzekeren van de aansprakelijkheid van mensen die een voertuig besturen. Dat is het grootste onderdeel van het schadeverzekeren. We zien een evo-

“We hebben onze joint venture met onze Chinese partner uitgebreid als herverzekeraar voor Azië.” bedrijfsvoering. Sinds 2009 leverde een buy & hold-strategie een return op van bijna 25 procent per jaar of een verdertienvoudiging in twaalf jaar. De koers startte van een laag niveau op 5,69 euro na de val van Fortis. De voorbije twaalf maanden bedraagt de brutoreturn zo’n 13 procent.

Toch noteert de koers nog niet op het niveau van voor corona.

Uniek evenwicht

GR + 7 %

CA

29.2 22.6

20.7

9.3

7.4

31.5

35.9

35.6

21.0

24.3

25.2

33.8

34.4

20.0

25.2 15.9

11.4

17.8

4.3

5.2

5.6

5.2

5.4

6.1

5.4

2.1

2.2

2.3

2.5

2.2

2.0

1.8

3.2 1.7

2.6 1.7

6.9

6.0

5.9

5.7

6.1

5.7

6.1

6.6

6.1

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

België

Continentaal Europa

Verenigd Koninkrijk

Azië

All non-consolidated partnerships have been included at 100 %. Excluding UK Life and Hong Kong.

Nettowinst uit verzekeren (in miljoen euro) 1,103 721 654

624 128

142

64 108

77 100

324

335

755

737 172

272

56 117

392

2

960 8

960

293

797

193

118

394

515

8 170

79

269

90

29

87

109 69

136

70 30 384

391

438

415

426

411

65

(16) (156)

2012

10

2013

2014

2015

2016

2017

2018

België

Continentaal Europa

Verenigd Koninkrijk

Azië

2019

2020

Herverzekeringen

Ageas is jaar na jaar een voorbeeld van waardecreatie gebleven door vast te houden aan een eigenzinnige strategie.

Die houdt een evenwicht in van stabiele hoge kasstromen in Europa en groei in Azië. De basis daarvoor werd twintig jaar geleden gelegd door er toen actief te worden. Dat gebeurde steevast door samen te gaan met een sterke lokale speler en tevreden te zijn met een minderheidsparticipatie. Daardoor kon Ageas een belangrijke speler worden in negen Aziatische landen waar verzekeraars vooral in leven nog een heel lang groeipad hebben. Als kleinere speler is dat uniek. Bovendien is Ageas door die diversificatie als groep een soort verzekering dankzij diversificatie. De tweedeling tussen Europa en Azië en de spreiding over veertien landen maakt het profiel van Ageas uniek tegenover vaak veel grotere verzekeraars die giganten zijn in één of een paar landen.

Eigen herverzekeraar

Dankzij die unieke positie is Ageas een herverzekeraar voor een deel van de eigen activiteiten geworden. Dat beviel zo, dat de groep ook een herverzekeraar voor derden is geworden. Vorig jaar haalde het daar al 79 miljoen euro nettowinst uit of 8,2 procent van het totale resultaat uit verzekeringen.

Interview

lutie naar minder schadegevallen, maar de schadelast loopt wel op omdat er meer technologie aanwezig is. Een bumper is geen eenvoudig stuk plastic meer, maar zit vol sensoren.

Zelfrijdende auto’s zullen nog een stap verder gaan. Als die doorbreken, wordt de aansprakelijkheid van de bestuurder voor een groot deel vervangen door die van technologieleveranciers of telecombedrijven, want de bestuurder zal minder ongevallen veroorzaken. In de plaats kan het systeem of de software falen. Dat vraagt een heel andere verzekering. Een die meer in de richting van de herverzekeraars gaat.

Daarop anticiperen wij door een herverzekeraar te worden. Daarvoor ontwikkelen wij een centraal digitaal platform dat mee onze toekomst zal verzekeren.

VFB Verandert dat het risicoprofiel van ­Ageas?

De Cuyper Neen, wij worden geen Lloyd’s of Londen. Als herverzekeraar voor derden nemen wij niet de grote speciale risico’s op ons. We richten ons enkel op traditioneel herverzekeren. Er zijn drie redenen om als herverzekeraar actief te zijn. Eén: zo kunnen we een deel van de eigen activiteiten zelf indekken. Twee: we zetten ons kapitaal efficiënter in. Drie: we spelen in op de wijzigende risico’s in de moderne digitale maatschappij.

We hebben pas ook de samenwerking met onze Chinese partner Taiping uitgebreid door een joint venture op te zetten als herverzekeraar voor Azië. Zij kennen de markt, wij brengen onze ervaring in herverzekeren in.

VFB Die strategie van Ageas om via minderheidsparticipatie te groeien in Azië was ontegensprekelijk een groot succes. Maar houdt ze ook beperkingen of nadelen in?

De Cuyper Ik heb er bijna tien jaar ter plaatse aan meegewerkt. Het werkt prima.

Dit jaar vieren we twintig jaar aanwezigheid in China en Maleisië en over drie jaar is het onze twintigste verjaardag in Thailand.

We hebben pas nog die bijkomende joint venture opgericht met Taiping om samen te herverzekeren en bestuderen of we dat ook samen in Europa kunnen doen. Een beter bewijs dat onze partnerships goed blijven werken, is moeilijk te vinden.

De keuze van de partner is natuurlijk belangrijk. We gaan altijd samen met een Gids voor de Beste Belegger | December 2021

© Lieven Van Assche/idphotoagency

“Langetermijnsparen via een verzekering is meer dan ooit een oplossing voor Chinezen.”

“Een overname van Ageas is niet zo’n waarschijnlijk scenario.” van de leidende groepen die het land vanbinnen en vanbuiten kennen. Vaak zijn dat banken. Wij brengen knowhow en mensen in en dat heeft altijd geleid tot heel goede resultaten. Als grote aandeelhouders hebben we een gemeenschappelijk belang. In alle landen zit de relatie nog altijd goed.

Natuurlijk kunnen wij niet beslissen over bijvoorbeeld dividenden. Maar er zijn

ook altijd andere aandeelhouders zoals bijvoorbeeld bij Taiping Life. Dat is de belangrijkste deelneming voor CTIH, dat net als Taiping Life beursgenoteerd is. Er is dus nog een belangrijke partij die graag wat dividenden ziet. Bovendien is het meestal niet mogelijk om anders te werken dan met een plaatselijke partner.

VFB Via Taiping Life werken er in China 350 000 verzekeringsagenten voor u. In China is de sociale zekerheid veel minder uitgebouwd dan in België. China wil dat graag verbeteren. De markt is daar dus enorm. Hoe ziet uw aanbod verzekeringsproducten eruit vergeleken met hier?

11

Interview

© Lieven Van Assche/idphotoagency

TotalEnergies trading room

gaan. Vastgoed was in China lang de tegenhanger van het spaarboekje in België. Maar het is wat uit de hand gelopen. Overal aan de rand van de steden zie je woontorens die ’s nachts donker blijven.

De eigenaars van die appartementen doen zelfs niet de moeite hun beleggingsflat te verhuren. Ze konden tot nu puur rekenen op de meerwaarde voor het rendement. China wil nu, terecht volgens mij, iets doen aan die speculatie en die markt weer gezond maken. Dat maakt langetermijnsparen via een verzekering zoals die van ons meer dan ooit een volwaardig alternatief. En zoals je weet is Taiping Life een overheidsbedrijf.

VFB Beleggers zijn vooral beducht voor de volatiliteit in de resultaten in China. Vanwaar komt die?

De Cuyper Dit heeft vooral te maken met de lage rente. De berekening van je verplichtingen ten aanzien van de verzekerden moet hiermee rekening houden. Hoe lager de rente, hoe hoger de voorzieningen die je nu moet aanleggen om in de toekomst je verplichtingen te kunnen nakomen. In China lopen de veranderingen in de waarde van die voorzieningen door de verlies-en winstrekening. Aangezien de rente nu al een tijd aan het zakken is, is het

effect op het resultaat negatief; vorig jaar 116 miljoen euro en voor dit jaar hebben we al gecommuniceerd dat we 170 miljoen euro verwachten. Maar die impact kan dus ook weer positief worden als de rente voldoende aantrekt.

VFB Beleggers denken dat de volatiele Chinese aandelenmarkten de reden zijn, maar ze moeten dus meer naar de Chinese rente kijken?

De Cuyper Ja, de evolutie van die rente is eigenlijk belangrijker dan die van de beurzen.

“De vorige jaren kwamen we een hard engagement na om aandelen in te kopen.

Nu geven we voorrang aan externe groei.”

VFB Hoe ervaren uw partners in China de vijandige houding van zoveel westerse politici tegenover dat land?

De Cuyper Die houding speelt vooral tegen technologie- en dataspelers, of tegen bedrijven die in China produceren voor het Westen. Wij werken ter plaatse aan het ontwikkelen van de binnenlandse markt.

Onze verzekeringsactiviteiten hier zijn niet betrokken.

VFB Wat denkt u over de deelnames van de Chinese bedrijven Ping An (5 %) en Fosun (10 %) in Ageas?

De Cuyper Ping An is nog een deelname uit de Fortis-tijd. Dat is gebleven. Fosun is nieuw en bouwde recent zijn participatie “We willen elk jaar minstens nog uit. Ik neem aan dat het Ageas een interessante investering vindt. Wij respecteren een gelijk of stijgend alle grote aandeelhouders, maar zij krijgen dividend.” dezelfde informatie als alle andere aandeelhouders.

VFB Een paar dagen geleden koppelde een De Cuyper Dat is vrij vergelijkbaar. De zakenbank Ageas nog aan BNP Paribas. En middenklasse is gegroeid en veel mensen er was dat bod van een Belkunnen dus grotere bedragische groep zakenmensen. gen sparen voor hun oude Blijkbaar is Ageas gewild. dag. De leeftijdspiramide is De verdeling van de investeringsportfeuillle Hoe ziet u zo’n scenario? er net als hier een bron van 3% 7% De Cuyper Dat kan je bezorg. De éénkindpolitiek 6% ter aan die partijen vragen zal nog lang doorwerken.

Overheidsobligaties (lacht). Kijk, wij hebben Maar de sociale zekerheid is Bedrijfsobligaties een heel goede relatie met er nog beperkt. In heel veel BNP Paribas. Het heeft 25 groeilanden is de familie Kredieten 16 % 45 % 85,1 bn euro procent in AG en in België de sociale zekerheid. Met Aandelen verkoopt BNP Paribas Foreen omgekeerde leeftijdVastgoed tis onze verzekeringen. spiramide is dat een groot Cash Dat werkt uitstekend. Alle probleem. China zoekt daar partijen zijn gelukkig. Dat oplossingen voor.

23 % aanbod van de Belgische Langs de andere kant partijen is bestudeerd door willen ze uitwassen tegen12

Interview

onze raad van bestuur en als niet realistisch bestempeld. Persoonlijk denk ik dat een overname van Ageas niet zo’n eenvoudig scenario is. Ten eerste moet men geïnteresseerd zijn in onze manier van werken, met die minderheidsparticipaties. Ten tweede hebben onze partners in de joint ventures natuurlijk garanties gevraagd en gekregen

om zich te beschermen als de controle van hun partner zou wijzigen.

VFB Kunnen zij uit de joint ventures stappen als Ageas overgenomen wordt?

De Cuyper Ik mag die overeenkomsten met onze partners niet tot in de kleinste lettertjes bekendmaken, maar je zal wel begrijpen dat bedrijven die met ons een

Dividendrendement van 5,6 procent Het lijkt merkwaardig dat Ageas ondanks zijn trackrecord nog altijd onder het eigen vermogen van 11,5 miljard euro noteert. Tegen een koers van 47 euro bedraagt de beurswaarde ongeveer 9 miljard euro. Ageas betaalt ongeveer de helft van de winst uit. Tegen de huidige koers berekend was het jongste dividend van 2,65 euro (pay-out 56 %) goed voor een dividendrendement van 5,6 procent.

Als Ageas zijn trackrecord kan voortzetten, zal dat ook naar de aandeelhouders vloeien. Een nog lagere waardering zou dan moeilijk te rijmen zijn met de voortdurende vooruitgang. Ook andere verzekeraars noteren tegen gelijkaardige waarderingen. De sector ligt niet in de bovenste schuif wegens de angst voor verzekeringsrisico’s, de lage rente, verliezen op de portefeuille en overheden die de verzekeraars in een financieel keurslijf duwen. Dat uit zich ook in de adviezen van analisten. Zeventien analisten volgen Ageas op. Acht hebben een positief advies, vijf een neutraal en vier hebben een negatief advies.

Voor Ageas werden die bezorgdheden niet bewaarheid. Het verdient nog altijd bijna 100 basispunten op producten met een gegarandeerde rente, zoals tak21. De langjarige verplichtingen tegenover de klanten zijn netjes afgedekt met obligaties met verschillende looptijden. Ook

dat is een voortuitziende strategische positie die nog stamt van onder Fortis. Lang niet alles was slecht onder die groep.

Ageas heeft 1,2 miljard euro cash. Dat kan worden aangewend voor overnames.

Ageas zoekt een vierde land in Europa, om het evenwicht te bewaren. Anders wordt het te veel een Aziatische groep.

VK en China: zorg of potentieel?

Het behoud van de Britse activiteiten blijft nog een punt van zorg, hoewel Ageas overtuigd is dat het schip daar goed is gedraaid.

Het gewicht van Azië zal, zonder overnames, evolueren van 40 naar 50 procent van de groepsresultaten, dankzij de sterke groei ginds. Maar het feit dat China niet alleen politiek, maar ook qua conjunctuur de laatste tijd scheef wordt bekeken, weegt op de koers. Wie kijkt naar de fundamentele vraag in China voor verzekeringsproducten en de unieke samenwerking van Ageas en het Chinese staatsbedrijf Taiping Life, weet dat die zorgen vooral koopkansen zijn.

Bescherming, gezondheid en sociale rust zijn topprioriteiten van de Chinese politiek. Dat China binnenkort mee met Ageas zal kunnen groeien als herverzekeraar is een extra verzekering voor de constructieve Belgisch-Chinese samenwerking.

Kapitaal uitgekeerd aan de aandeelhouder (in miljoen euro) 664

637 223 348

518 209

579

582

250

244

247

2012

600

208

184

Jan Reyns Journalist Mede-oprichter Spaarvarkens.be

617 132

Jasper Vekeman Hoofdredacteur VFB

144

160 188

615

joint-venture aangaan bepaalde afspraken maken.

VFB Tot slot nog een vraag over het inkopen van aandelen: u bent niet zo’n grote fan daarvan als uw voorganger?

De Cuyper Er is een klein verschil. In het verleden haalden we al wel eens eenmalige kasstromen uit het vereenvoudigen van onze balans. Nu zijn de kasstromen vooral de stabiele inkomsten uit onze verzekeringsbedrijven en willen we die versterken, ook mogelijks via overnames. De vorige jaren kwamen we een hard engagement na om elk jaar voor 150 miljoen euro aandelen in te kopen. Nu geven we voorrang aan de externe groei en zullen we alleen eigen aandelen inkopen als het wachten blijft op versterking. Ondertussen hebben we wel een hard engagement voor het dividend. De volgende jaren willen we 1,5 tot 1,8 miljard aan dividenden uitkeren. Dat komt neer op elk jaar minstens een gelijk of stijgend dividend.

270

309

329

338

2013

2014

2015

2016

Kapitaalvermindering

417

407

416

2017

2018

2019

485

2020

Dividenden

Aandelen inkopen

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

Interview November 2021

13

V

LI N

T

GERS EG

AN BEL EV

O

N

13 tot 17 december 2021

F

021 S 2EDERATI

WEEK

N DE TIP A V LAAMSE

N E E EV

Elke belegger wil zijn kooplijstje klaar hebben voor het nieuwe jaar!

U toch ook?

Uitzendingen (telkens om 18 u)

Maandag 13 december

Daarom organiseert VFB in december de

Week van de Tips

Danny Reweghs Directeur strategie Trends Inside Beleggen

Werner Wuyts Verantwoordelijke Studie & Analyse Dierickx Leys Private Bank

De Week van de Tips was in 2020 een overweldigend succes. Niet verwonderlijk want elke belegger wil zijn lijstje klaar hebben om er in het nieuwe jaar weer met volle moed tegenaan te gaan. En dus komt er een vervolg.

Dinsdag 14 december

In totaal 30 tips

Geert Smet

We verzamelden opnieuw het kruim van de financiële wereld om hun 3 tips voor 2022 voor te stellen. Elke analist/journalist krijgt hiervoor 15 à 30 minuten. Op 13, 14, 16 en 17 december komen telkens minstens 2 analisten aan bod met hun 3 tips. Elke dag een klein uur kijkplezier.

Ellen Vermorgen

Welke analist wint de VFB-wisseltrofee?

We twijfelen er niet aan dat onze analisten altijd hun uiterste best doen, maar om ze extra te stimuleren, wordt de analist met de beste tips bij de volgende editie gehuldigd met de VFB-wisseltrofee. Deze wordt dit jaar voor het eerst uitgereikt. De winnaar mag de trofee voor 1 jaar mee naar huis nemen.

Wat je zelf doet, doe je beter!

Deze tips zijn er natuurlijk niet om klakkeloos te volgen, het zijn eerder suggesties. Een voorselectie om nader te onderzoeken en oordelen of ze in je portefeuille passen. VFB-ers zijn nu eenmaal doe-het-zelvers. En wat je zelf doet, doe je beter!

Sessie gemist?

Adjunct-hoofdredacteur De Belegger Redacteur Beleggen | De Tijd

Bart Goemaere Uitgever en hoofdredacteur BeursTips

Donderdag 16 december Jan Hermans Excelco

Pierre Huylenbroeck Uitgever en hoofdredacteur Mister Market Magazine

Guido Van Herrewegen EasyGrowth

Een avond verhinderd, of liever de hele reeks bingewatchen? Deelnemers kunnen alle uitzendingen uitgesteld (her)bekijken.

Inschrijven: www.vfb.be Prijs: 15 euro voor leden 21 euro voor niet-leden 14

Programma

Vrijdag 17 december Rik Dhoest Head of Equity Research, Bank Nagelmackers

Tom Simonts Senior Financial Economist KBC Group

ZATERDAG 28 SEPTEMBER 2019 ICC GENT

week van de tips 13-17–12–2021

week van de tips 13-17–12–2021

Het is december en dat betekent dat nogal wat beleggers hun portefeuille van onder het stof halen om te kijken wat het voorbije jaar heeft gebracht. En om met frisse ‘moed’ het nieuwe beleggingsjaar in te stappen. Tijdens de eindejaarsperiode wordt dan ook volop gezocht naar nieuwe aandelenideeën. Gelukkig zijn analisten over het algemeen gul met tips voor onder de Kerstboom.

Het succes van de eerste editie van de Week van de Tips vorig jaar loog er niet om: meer dan 500 deelnemers. We breien hier dan ook met veel plezier een vervolg aan met de tweede editie van de Week van de Tips van 13 tot 17 december.

En de winnaar is …

We verzamelden opnieuw het kruim van de Belgische financiële wereld. Liefst 10 beurskenners brengen in die week gedurende 15 à 30 min hun top 3 voor het nieuwe jaar. Volledig online en te (her)bekijken wanneer je maar wil.

Voor de eerste keer zullen we ook de VFB-wisseltrofee uitreiken aan de analist die vorig jaar de beste tips bracht. Als referentie namen we hiervoor de koersen van 11 december 2020. Op basis van de koersen

Holland Colours

800

ASML

euro

van 24 november 2021 menen we de winnaar, die de trofee overhandigd zal krijgen en voor 1 jaar mee naar huis mag nemen, al te kennen. Want de overwinning is er eentje met ‘verre afstand’. Wie de winnaar is, kom je te weten op 13 december.

Goede en slechte tips

We zijn natuurlijk realistisch als het om tips gaat.

Aangezien elke analist slechts 3 namen mag geven, kan het gemiddelde sterk worden bepaald door één superwinnaar of – verliezer.

Al was dat niet het geval voor de winnaar over het voorbije jaar. Die selecteerde 3 goede tips.

Een jaar is bovendien ook maar een korte periode. Maar goed, met de trofee willen we wat competitie creëren en ervoor zorgen dat tips niet zomaar volledig ‘vrijblijvend’ zijn. Want elke deelnemer wil die trofee toch wel eens mee naar huis nemen, niet?

12 10

600

8

500

6

400

4

Jan 2021

Maart

Mei

Juli

Sept

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

Nov

“Voor de eerste keer zullen we de VFB-wisseltrofee uitreiken aan de analist die vorig jaar de beste tips bracht.”

Pareltjes van vorig jaar

Tussen de tips van vorig jaar zaten een aantal pareltjes. Denken we maar aan ASML, Microsoft, X-Fab, Cameco of Holland Colours. Maar laten we eerlijk zijn, er waren ook een aantal behoorlijke uitschuivers. Nogmaals het bewijs dat tips er niet zijn om klakkeloos te volgen maar slechts een voorselectie zijn voor het ‘echte’ werk.

Want VFB-ers zijn kritische beleggers, de beste beleggers.

700

0

Nog een les die we leerden, of laten we het eerder een bevestiging noemen: het is bijzonder moeilijk en weinigen gegund de beurs te kloppen.

Niettemin kijken we met zijn allen weer uit naar de Week van de Tips. In totaal 30 tips om vervolgens verder te bestuderen.

Een aangenaam, leerrijk en hopelijk lucratief tijdverdrijf tijdens de eindejaarsperiode. Jij wil je lijstje toch ook al klaar hebben tegen Nieuwjaar? Schrijf je dan nu in.

X-Fab

2 Nov Apr ’21 Mei

euro

OOK ACHTERAF NOG TE (HER)BEKIJKEN

40

Cameco

euro

35 30 25 20 15

Juni

Juli

Aug

Sept

Okt

Nov

10

Jan 2021

Maart

Mei

Juli

Sept

Nov

15

Sprankelend eindejaars aanbod GRATIS

CHAMPAGNE CHA bij een magazine naar keuze! naa

2021

VOORDEELBON

· 14 OKTOBER

L-ECONOMI

DOSSIER ERVEN EN SCHENKEN

LAD SCH WEEKB

NR.41 · €6,60

FINANCIEE

Zeven ccruciale en voor beslissing van de opbouw uw vermogen

TICKET NAAR

BERT DE GRAEVE

zijn onze ‘Gelukkig tig’ kmo’s veerkrach

7 ZOMERSE

DE ZON

EILANDEN

CROO REGERING-DEvooral

Heeft tijd gekocht

OP AL geve APSVRAGEN Waarom maa kt N gelukkig JE VRIENDSCH

HELP,

IK PRAAT TEGEN MEZELF!

e eindelijk

weer kraagjein

weet, is wat ik zeker “Het enige scoren vanavond” dat ik wil

dekijker

WITLOOF BIT IS JE GEAARD W GOUD 20x

door Verraden vriendin je beste was, ‘Toen ik zwanger met mijn ging ze er man vandoor’

hacks En met deze lekker zélf doe je het

48

budget-oires access teddytas Van een we tot babyblau laarzen

VOOR

DANDYBROEK BINNENKIJKEN R?

GEVORDERDEN BIJ KERSTGEKKE

HOE

HOU

JE HET

AALBAA BETLEZERESSEN

Mijn gegevens:

+

DE 15 LEUKSTE

BEAUTY ELEGANTE

WORKSHOPS COCKTAILJURK

JE STRAK UNDER

trend alert

t fees et gil

Naam: I I Straat: I I Postnr. I Tel.: I I Ik schenk Naam: I I Straat: I I Postnr.: I I I Tel.:

ROMANTISCHE RUFFLE-BLOUSE

VOOR HEM

klassieke broek

zelf naaien

patchworkschort

LEZERES TONNY VOND NA 44 JAAR HAAR ZOON TERUG BE

MAAR

De nieuwste nail art

JA, ik neem of schenk een abonnement en ik ontvang GRATIS champagne Mumm.

2021

TOT OP DE BEKKENBODEM ZO BLIJF DOWN

L

els van de gev Achter te Markt de Gro

MAGISCH

298 OB73

BRUSSE

EXPERTEN OVER DE MUST-HAV ES

NR. 6 | nov-dec

ITY NITY COMMUN

€5,95

IE

Weer met se blik een fris leven door het

CREATIEVE OUW CREATIE JJOUW

en WWW.LIBELLE.BE schommeling Extreme meer weg e ging gaan niet HET ULTIEME Onze redactric DESIGN O clubben

ORRECT

OOGLIDC

nov-dec 2021

KW ET SB AA R

GEVEN

cadeau ing?

Is het een schenk of een

GELD

Victor | NR. 6 |

POPSTE RLOOKS GROTE VOLUME , S EN EVERGR EENS

m Zo maa mee komaf

12

AARS AA EJA DEJAA EINDEJ N PATRONEN

ON

AARD GAS MAAK T ONS

GHEID DUIZELI k jje er

“Het gehuil dat wegstierf in de gang, toen onze baby van mij werd weggedragen...”

DIABETES

ENISSE Test jouw risico + 6 GETUIG wat je eraan kunt doen

N

Je relatie op ? w kt dat wer

Binnenkijken pauze: EEN HUIS VOL SFEER

kerst kke erst er DE MOOISTE

KRANSEN MAAK JE MAKKELIJK ZELF

BIJ KERSTGEKKE LEZERESSEN 1

Of stuur de voordeelbon terug naar Roularta Media Group, DA 852-266-9 Meiboomlaan 33 8800 Roeselare Postzegel is niet nodig.

✂

Surf naar www.abonnementen.be/ nieuwjaar en geef je voordeelcode in: KE2PR

I I I I

I I I I

(invullen in hoofdletters a.u.b.)

I I I I

I I I I I I I I I I I I I Gemeente: I I I I I I

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I E-mail: I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I Voornaam: I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I I I I I I I I

Nr.: I I I I Bus: I I I

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

een abonnement aan: (enkel invullen indien verschillend van bovenstaande) I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I Voornaam: I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I Nr.: I I I I Gemeente: I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I E-mail: I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

Magazine

€ 49 =

€ 99 =

€ 149 =

Knack

❏ 10 nummers

❏ 20 nummers

❏ 34 nummers

Trends

❏ 10 nummers

❏ 20 nummers

❏ 34 nummers

Sport/Voetbalmagazine

❏ 13 nummers

❏ 26 nummers

❏ 43 nummers

Flair

❏ 18 nummers

❏ 36 nummers

❏ 58 nummers

Libelle

❏ 13 nummers

❏ 26 nummers

❏ 43 nummers

Libelle Lekker

❏ 12 nummers

❏ 24 nummers

Feeling

❏ 12 nummers

❏ 24 nummers

Plus Magazine

❏ 11 nummers

❏ 22 nummers

La Maison Victor

❏ 6 nummers

❏ 12 nummers

Landleven

❏ 11 nummers

❏ 22 nummers

I I I I

I I I I

I I I I

I I I I Bus: I I I I I I

I I I I

I I I I

I I I I

KE2PR

‘WAT WAT A ALS AL MIJN N VRIENDEN VRIE VR IN M’N PARTNER BELEGGEN TN TNE NEEEQUITY R NIET LEUK ST! PRIVATE KERVINDEN?’ ?’ voor u? ?’

HET ANTWOORD nIets

Kruis het magazine en het aantal nummers van jouw keuze aan.

• Ik betaal nu nog niets, ik wacht op een overschrijvingsformulier.

• De champagne wordt mij na betaling van het abonnement toegestuurd.

• Het abonnement start met het eerste nummer van het nieuwe jaar.

Aanbod geldig tot 31/01/2022 voor nieuwe abonnees in België en zolang de voorraad strekt.

Het onderschrijven van het abonnement houdt in dat je je akkoord verklaart met onze verkoopsvoorwaarden (www.abonnementen.be/voorwaarden). • Jouw persoonsgegevens worden verwerkt door Roularta Media Group conform onze privacypolicy (www.roularta.be/nl/privacy) en worden gebruikt in het kader van de uitvoering van de overeenkomst en voor directmarketingdoeleinden.

Beter beleggen Luc Kroeze www.beleggeninkwaliteit.com

Groei kent veel gezichten

Andy Warhol fotografeerde Ethel Scull in een pasfotomachine op Times Square en monteerde de verschillende expressies in een collage.

Bij het zoeken naar geschikte aandelen vind ik het belangrijk het groeipotentieel van het onderliggende bedrijf te beoordelen. Daarmee bedoel ik niet dat ik op zoek ga naar ondernemingen die hun omzet jaarlijks met tientallen procenten tegelijk zien toenemen. Bedrijven kunnen ook te snel groeien. Liever zie ik de mogelijkheid tot een stabiele, voorspelbare en terugkerende omzetgroei, ruim boven het inflatiecijfer.

“Sterke merken zijn uitermate schaalbaar.”

Groei kan verschillende betekenissen hebben. Voor bedrijven kan groei onder meer betekenen dat het klantenbestand aandikt, dat de omzet of de winst stijgt of dat de marktkapitalisatie toeneemt.

Ik doel in dit artikel op omzetgroei. Het is mogelijk zonder omzetgroei, door efficiënt kostenbeheer, de marges te verbeteren Gids voor de Beste Belegger | December 2021

en daardoor de winst te zien toenemen, maar dat is niet duurzaam. Besparingsmogelijkheden zijn beperkt. Uiteindelijk komt het altijd neer op omzetgroei. Hoe hoger op de winst- en verliesrekening groei zich manifesteert, hoe kwalitatiever de groei beschouwd kan worden. Een sterke organische omzetgroei classificeer ik daarom als de meest aantrekkelijke vorm van groei.

Groei is wenselijk, maar er bestaan veel manieren om groei te bekomen en niet alle kansen zijn even aantrekkelijk of duurzaam. Ik overloop enkele mogelijkheden voor ondernemingen om te groeien.

De aard van de business speelt een grote rol in de mate van succes bij een geografische expansie. Ondernemingen die leunen op lokale schaal- en distributievoordelen, zullen het moeilijker hebben dan bedrijven met bekende merknamen. Sterke merken

“Hoe hoger op de winsten verliesrekening, hoe kwalitatiever de groei.”

Geografische expansie

Als er binnen de landsgrenzen weinig ruimte is voor verdere expansie, kan een onderneming kiezen om buitenlandse markten aan te boren. Als een bedrijf daarin slaagt, biedt dat perspectief. Tegelijkertijd gaat die strategie gepaard met heel wat uitdagingen. Het is mogelijk dat de beoogde synergiën niet gerealiseerd worden, er kunnen onverwachte kosten opduiken, er moeten beleidsmaatregelen en procedures opgesteld worden om internationaal zaken te doen, er kan sprake zijn van cultuurverschillen en taalbarrières, er kan op protectionisme worden gestuit en het bedrijf zal worden geconfronteerd met buitenlandse reguleringen en wetten. Voorts is niet elk ondernemingsmodel zomaar toepasbaar in het buitenland. Er bestaan tal van voorbeelden waarbij grote organisaties met een geslaagd binnenlands businessmodel faalden om het succesparcours in het buitenland te vervolgen.

zijn uitermate schaalbaar. En als die een nieuwe markt betreden, zal er in sommige gevallen al direct vraag zijn omdat reclamecampagnes, soms uit een ver verleden, de potentiële klanten al hebben bereikt.

Adidas is daarvan een uitstekend voorbeeld. Het merk is bijna overal ter wereld verkrijgbaar. In de schaarse landen waar dat nog niet het geval is, zien jonge voetballertjes hun idolen in de Champions League schitteren in sportkledij van het merk, wat de vraag ten goede komt zodra de goederen wél beschikbaar zijn. Wanneer een bedrijf er een aantal keren in geslaagd is een succesvol buitenlands avontuur aan te gaan, dan is de kans groter dat dit elders ook zal lukken.

17

Aan uw zijde bij uw beleggingen

- Beleggingsadvies - Vermogensbeheer - Beursverrichtingen en overzicht portefeuille in real time via internet - Staatsbons, Kasbons en Obligaties - Afgeleide producten (Opties, Futures, …)

- Beveks - Gereglementeerde Vastgoedvennootschappen (GVV’s)

www.leleux.be 0800/255 11

Marktaandeel winnen

Als er sprake is van een stagnerende of krimpende eindmarkt, is het winnen van marktaandeel een andere manier om toch te groeien. Wordt de taart kleiner?

Neem er dan een groter stuk van. Maar als het veroveren van marktaandeel niet gepaard gaat met een groeiende eindmarkt, beschouw ik dit niet als de meest aantrekkelijke vorm van groei omdat er op sectorniveau altijd verliezers zullen zijn. Bovendien wordt in een stagnerende eindmarkt fel om marktaandeel gestreden, wat resulteert in lagere marges ten gevolge van een prijzenoorlog.

Prijszettingskracht

Een andere, bijzonder aantrekkelijke, maar eerder uit“Sommige ondernemingen zijn zonderlijke benadering is groeiin staat jaar na jaar hun prijzen en door middel van jaarlijkse prijsverhogingen. Sommige onte verhogen.” dernemingen zijn in staat jaar na jaar hun prijzen te verhogen zonder hun klanten te zien afhaken. Dat soort waardoor de kans bestaat dat die laatste bedrijven is schaars, want in de meeste ge- zullen ingrijpen. Een gerichte, doordachte vallen stapt de klant bij een prijsverhoging aanpak is essentieel. eenvoudigweg over naar een goedkopere Differentiatie aanbieder. Structurele prijsverhogingen zijn dus enkel mogelijk wanneer het bedrijf Behalve directe prijsverhogingen kan over een uniek product of unieke dienst een bedrijf zich onderscheiden door eigenbeschikt waarvoor geen geschikte alterna- schappen van producten of diensten aan tieven bestaan. De klant is dan als vanzelf te passen, zodat er een alternatief ontstaat bereid om te betalen. met een uniek karakter, ook wel differentiatie genoemd. Denk aan producten of diensten die efficiënter zijn, het gemak voor de “In een stagnerende klant verhogen, de kwaliteit verbeteren, de status van de consument vergroten of een eindmarkt wordt fel om beleving bieden. Nespresso brengt marktaandeel gestreden, wat unieke regelmatig beperkte oplages uit van kofresulteert in lagere marges.” fiecapsules. Diageo, de wereldmarktleider in sterke drank, kwam met een lactose- en glutenvrije en veganistische variant van Deze vorm van groei is natuurlijk erg Baileys op de proppen, en bierproducenten aantrekkelijk, want er zijn geen directe overal ter wereld spelen in op de vraag naar investeringen voor nodig. Een prijsverho- gezondere keuzemogelijkheden door alcoging leidt tot een hogere omzet en vertaalt holvrije bieren op de markt te brengen. Al zich onmiddellijk in een hogere winst. Wel die alternatieven hebben één ding gemeen. dient de onderneming te allen tijde te wa- Ze zijn duurder en leiden tot zowel groei als ken over de kwaliteit van het product aan- hogere marges. gezien prijskracht enkel kan worden volgeInnovatie houden als de verwachtingen van de klant stelselmatig worden ingelost. Ten slotte Groei kan aangevuurd worden door moet met prijsverhogingen voorzichtig innovatie. Succesvol innoveren werkt een worden omgesprongen. Indien het ma- nieuwe vraag in de hand en ondersteunt de nagement zijn hand overspeelt, zal er zon- groei. Bedrijven die ruime budgetten voor der twijfel op weerstand van zowel con- onderzoek en ontwikkeling vrijmaken, sumenten als regulatoren worden gestuit, zullen meer kans hebben om nieuwe proGids voor de Beste Belegger | December 2021

ducten in de markt te zetten en daardoor competitief te blijven. Hoe goed een product ook is, uiteindelijk zal het verbeterd moeten worden, een nieuwe levensfase moeten ingaan of compleet worden vervangen. Microsoft zou vandaag niet één van de grootste bedrijven ter wereld zijn als het genoegen had genomen met het succes van de eerste versie van Windows.

Overnames

Een onderneming kan op eigen kracht groeien, maar ook extern, door middel van overnames. Nochtans is volgens meerdere studies 70 tot 90 procent van de acquisities niet succesvol. Soms blijken verschillende bedrijfsculturen moeilijk met elkaar te versmelten, wordt het management te veel afgeleid van zijn taken met betrekking tot de kernactiviteit, of wordt er gewoonweg te veel betaald om een concurrent in te lijven.

Al moeten we dat laatste ook enigszins in perspectief plaatsen, want zelfs een overname die in eerste instantie te duur lijkt, kan vruchtbaar zijn.

Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van ondernemingen die wel een succesvolle overnamestrategie hanteren. Niet zelden gaat het in zulke gevallen om bolt-on-overnames. Dat zijn overnames van kleinere spelers die op eigen kracht tegen de limieten van hun mogelijkheden stuiten. Onder een groter, overkoepelend orgaan krijgen ze toegang tot infrastructuur, expertise en marktkennis die een verdere expansie mogelijk maken. In dat kader kunnen gerichte overnames een voordeel bieden. Idealiter groeit een bedrijf organisch, maar desalniettemin zijn er bedrijven te vinden die een uitstekend overnamebeleid hanteren.

“Hoe goed een product ook is, uiteindelijk zal het verbeterd moeten worden.”

Volgende keer: het verschil tussen cyclische en circulaire groei Redactie 9 november 2021

19

Interview

Nyxoah: Interview met ceo Olivier Taelman

Hoe zou het nog zijn met het Belgische medtechbedrijf Nyxoah? In de zomer van 2020 had VFB een eerste interview met Olivier Taelman, de ceo van het Waalse bedrijf dat gespecialiseerd is in obstructieve slaapapneu. Op dat moment was de Limburger nog volop bezig de beursgang 20

“Na de beursgang in Brussel zagen we een enorme interesse van Amerikaanse investeerders.”

voor te bereiden. Het doel was 60 miljoen euro op te halen op Euronext Brussel. De interesse was groot, dus werd de ambitie opwaarts bijgesteld naar 85 miljoen euro.

Tijdens het vorige interview droomde Taelman ook groot van een Nasdaq-notering in 2022.

Maar alles ging veel sneller dan verwacht. Zo kon Nyxoah al in 2021 uitpakken met een introductie op de Amerikaanse beurs en 97,8 miljoen dollar extra middelen. “Na de beursgang op Euronext Brussel zagen we inderdaad een enorme interesse van Amerikaanse investeerders,” blikt de ceo terug tijdens ons interview. “Daardoor kregen wel al sneller dan verwacht de kans om naar de Nasdaq te trekken.”

Dat gebeurde op 2 juli 2020.

“Ik weet dat nog goed, want het was vlak voor ‘The 4th of July,’ de nationale feestdag in de Verenigde Staten. Er mocht niets misgaan, want na een vakantie is er weinig activiteit op de beurs. De introductie gebeurde dus het best ervoor,” vertelt Taelman. “De beursgang was gelukkig een groot succes en werd meerdere keren overingeschreven door grote Amerikaanse institutionele investeerders.”

Interview

aftellen naar commercialisering in de Verenigde Staten

“We werken exclusief samen met de Vanderbilt Universiteit aan een onderzoek om nog een andere zenuw te stimuleren.”

De Genio-neurostimulator is een toestel dat chirurgisch wordt ingebracht in de kin via een incisie en tijdens de slaap een zenuw stimuleert. Die zenuw laat de tongspier samentrekken zodat de bovenste luchtweg opengehouden wordt.

Ondertussen heeft Nyxoah ook nog een ander project lopen. “We werken exclusief samen met de Vanderbilt Universiteit aan een onderzoek om nog een andere zenuw te stimuleren. Het doel is meer therapeutische opties te bieden aan de chirurg en de patiënt. Door dit onderzoek beschikken we over een pijplijn met verschillende producten en hebben we meerdere stimulators voor meerdere zenuwen. Daardoor verhoogt de succesratio van de therapie, kunnen we meer patiënten helpen en betere resultaten bereiken,” schetst Taelman het marktpotentieel.

Nyxoah mikt onder meer op mensen die lijden aan complete concentric collapse of CCC-patiënten. Dat betekent dat hun bovenste luchtweg volledig sluit, waardoor ze geen adem krijgen tijdens het slapen. Voor de CCC-patiënten is er

momenteel geen chirurgische oplossing.

“Het is een enorme markt, want het gaat om 30 tot 35 procent van alle patiënten met obstructieve slaapapneu,” aldus de Limburger. Met zijn meest recente studieresultaten heeft Nyxoah aangetoond dat het die patiënten kan helpen. In de VS staat daarom het licht op groen voor verdere klinische proeven.

Voorwaarden voor succes

Daardoor heeft Nyxoah al meerdere voorwaarden vervuld om tot een succesvol medtechbedrijf uit te groeien, meent Taelman. “Voorwaarde één is dat je de basis voor commercieel succes opbouwt door ervoor te zorgen dat er een terugbetaling komt, zodat het product betaalbaar is.

“Duitsland toont dat er een grote appetijt is bij artsen en dat ons omzetpotentieel aanzienlijk is.”

Pijplijn

Na de twee succesvolle beursgangen heeft Nyxoah een stevige cashbuffer. “Met het geld dat we ophaalden kunnen we verder investeren om onze strategische doelen te realiseren en kunnen we bepaalde O&O- en klinische projecten versnellen. Het moet zeker volstaan tot we beginnen met de commercialisering van de Genio-neurostimulator in de Verenigde Staten,” aldus Taelman.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

21

Interview

“De zaken zijn veel sneller gelopen dan tijdens ons vorige gesprek aangegeven.”

Dat is ondertussen het geval in Duitsland en Zwitserland, waar we al commerciële teams hebben uitgebouwd. Er zijn ook al terugbetalingsdeals in Italië, Frankrijk en Scandinavië. In België en Nederland lopen er aanvragen. De zaken zijn veel sneller gelopen dan tijdens ons vorige gesprek aangegeven, omdat we de mogelijkheden hadden meer middelen vrij te maken om al die aanvragen voor te bereiden,” aldus de CEO. Een terugbetaling is natuurlijk waardeloos, zolang artsen het product niet willen gebruiken, leert de Belgische biotechgeschiedenis. Dat is de tweede voorwaarde om succesvol te zijn. Maar ook daar zijn er geen problemen, volgens de topman.

“Duitsland toont dat er een grote appetijt is bij artsen en dat ons omzetpotentieel aanzienlijk is.”

Voorwaarde drie is voor Taelman dat een medtechbedrijf zijn innovatieve kracht moet blijven bewijzen. “Door een volgende generatie producten te maken en niet alles op één paard te verwedden, zetten we daar elke dag nieuwe stappen in,” klink het.

“Tot vandaag blijft onze liquiditeit laag, wat ook extra volatiliteit geeft in het aandeel.”

twaalf maanden om vervolgens die data te gebruiken om goedkeuring te krijgen voor de commercialisatie in de Verenigde Staten. Die verwachten we tegen eind 2023, net als de beslissing tot terugbetaling. In Europa zullen we tegen die tijd al een goed omzetcijfer halen in verschillende landen.”

Liquiditeit beperkt

Nyxoah lijkt op de beurs wel wat te lijden onder zijn eigen succes. “Er namen al bij al weinig retailinvesteerders deel aan de beursintroductie in Brussel. Vooral grote beleggers stapten mee in ons verhaal. Maar zij houden vast aan hun positie en wachten geduldig om te zien of we in de VS een terugbetaling krijgen. Dat maakt het moeilijk voor andere grote investeerders om in te stappen, want tot vandaag blijft onze liquiditeit laag, wat ook extra volatiliteit geeft in het aandeel,” beschrijft Taelman.

In de tien beursdagen voor het schrijven van dit artikel gingen er op Euronext Brussel dagelijks ongeveer 30 000 aandelen van hand tot hand, goed voor een handelsvolume van een half miljoen euro. Voor kleine beleggers zou instappen in Nyxoah zo geen problemen mogen geven.

geeft dan een unilaterale.

Daarnaast loopt ook de Dream-studie. “Die moet ervoor zorgen dat we het Genio-systeem in de VS mogen commercialiseren en dat we ultiem een terugbetaling kunnen verkrijgen,” aldus Taelman.

“Voor die studie zitten we momenteel in de rekruteringsfase. Tegen begin 2022 moeten alle 134 patiënten hun implantaat hebben. Dan volgt een opvolgingsperiode van

Nieuws

Ondertussen is het voor beleggers hopen dat de positieve nieuwsstroom blijft aanhouden. In het eerste kwartaal komen er resultaten van de Better Sleep-studie, die moet aantonen dat een bilaterale stimulatie van de tongspieren betere resultaten 22

Stefan Willems Onafhankelijk beursanalist.

Medeoprichter van Spaarvarkens.be

Interview november 2021

Boekbespreking Narratives and Numbers

Beter beleggen Joël Schols VFB-lid en oprichter van Chess Capital

Een goede investering heeft een sterk verhaal én overtuigende cijfers Eén van de meest essentiële zaken bij het waarderen van een bedrijf is dat je niet klakkeloos cijfertjes in een spreadsheet dumpt, maar dat je die cijfers ook verbindt met het businessverhaal. Over deze yin en yang van het beleggen – de cijfers enerzijds en het verhaal anderzijds – schreef Aswath Damodaran het boeiende boek Narrative and Numbers.

“Damodaran is de man die zijn volk bedrijven zo correct mogelijk leert te waarderen.”

Damodaran, een charismatische professor aan de Stern University in New York, heeft zijn bijnaam the dean of valuation niet gestolen. Hij is de man die zijn volk bedrijven zo correct mogelijk leert te waarderen. Damodaran heeft enkele boeken geschreven en heeft een indrukwekkende MBA-cursus die gratis en vrij toegankelijk is. Het is zowel voor de doe-het-zelf-belegger als voor de professional een speeltuin om lekker in te ravotten.

Links en rechts

Ik denk dat de gedachtegang van het boek voor veel beleggers een houvast kan zijn.

Daarom besteed ik graag wat tijd om de basisideeën toe te lichten. Alles begint bij hoe we als mens in elkaar zitten.

De mensen met een dominante rechterhersenhelft zijn de creatievelingen, de artiesten onder ons. Zij zullen eerder gecharmeerd zijn door een straf businessverhaal dan door een Excel-sheet. Dit type beleggers koopt ‘prachtige bedrijfsvooruitzichten’ zonder een DCF-waarde (discounted cash flow) te berekenen.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

Wie een dominante linkerhersenhelft heeft, houdt van logica en mathematische onderbouwing. Deze belegger tracht zijn spreadsheet zo juist mogelijk te hebben en is van nature een number cruncher. Damodaran geeft toe dat hij bij de tweede groep hoort en voegt er meteen aan toe dat hij zich continu traint om aandacht te hebben voor het verhaal.

De essentie van zijn betoog is dat beide even belangrijk zijn. Om een goede investering te doen, dien je bedrijven te vinden met zowel een sterk verhaal als overtuigende cijfers. Het ene kan niet zonder het andere. Het advies is dat je voor jezelf ook uitmaakt welke hersenhelft de meest natuurlijke is en dat je je oefent in het gebruik van de andere zijde.

Verhalen of cijfers

Het verhaal van het bedrijf is van cruciaal belang. Het verbindt het bedrijf met zijn klanten, zijn personeel, zijn investeerders.

Verhalen kunnen beklijvend en inspire-

“Mensen met een dominante rechterhersenhelft zijn eerder gecharmeerd door een straf businessverhaal dan door een Excel-sheet.”

rend zijn. Ze inspireren en doen dromen.

En daar zit meteen ook het gevaar van verhalen. Ze kunnen een eigen leven gaan leiden, loskomen van de realiteit en ingezet worden als pure marketing. Een goed verteld verhaal kan vol denkfouten zitten zonder dat de luisteraar het beseft. Wanneer verhalen ‘er los over zijn,’ dan hebben we daar een andere naam voor, dan zijn het sprookjes.

“Alles start bij de business van het bedrijf.”

Cijfers hebben we in grote aantallen.

‘Data’ is het toverwoord van de laatste decennia en het internet zorgt ervoor dat we alle data aan onze vingertoppen hebben.

Maar er is zoveel data dat we het bos door de bomen niet meer dreigen te zien en het belangrijke van het onbelangrijke maar moeilijk kunnen scheiden. Cijfers geven een vals gevoel van veiligheid. Damodaran merkt fijntjes op dat hij gelooft in wetenschappelijk onderbouwde cijfers, maar dat het in de zakenwereld jammer genoeg niet de wetenschappers zijn die ons de cijfers aanleveren. Het is dus de job van de belegger om de cijfers te interpreteren en ze aan te passen wanneer ze de werkelijkheid niet weergeven.

De opbouw van het verhaal

We hebben dus zowel het bedrijfsverhaal als de cijfers nodig. Beide dienen elkaar te ondersteunen en zeker niet tegen te spreken. Maar beide hebben ook hun tekortkomingen. In de volgende paar paragrafen wil ik je meenemen naar de kern van de zaak.

Namelijk, hoe kunnen we ervoor zorgen dat we een onderbouwde waardering van een 23

bedrijf uitvoeren waarbij het verhaal en het cijferwerk naadloos in mekaar vloeien?

Alles start bij de business van het bedrijf. Bestudeer het bedrijf waarin je wil beleggen grondig. Een veelgemaakte fout (ik heb ze zelf ook gemaakt) is te starten bij een leuke tip, meteen in de cijfers te duiken en te kopen op basis van een aantrekkelijke koers-winstverhouding. Zorg eerst dat je het bedrijf waarin je wil beleggen grondig kent.

Een geweldig hulpmiddel is het mentale model van de drie p’s. De drie kernvragen waaraan je je verhaal kan onderwerpen zijn: Is it possible? Is je verhaal überhaupt mogelijk? Je zou schrikken van hoeveel onmogelijke verhalen de ronde doen.

Is is plausible? Het kan technisch gesproken mogelijk zijn, maar is het ook aannemelijk? Ga op zoek naar bedrijven die jouw bedrijf voorgingen in een andere regio of zoek bewijsmateriaal dat het echt kan werken.

Is it probable? Is je verhaal waarschijnlijk? Dit is de moeilijkste test, niet alles wat aannemelijk is, is ook waarschijnlijk. Hier zal je cijfermateriaal dienen toe te voegen.

Is it possible?

In deze ruimte zijn de verhalen technisch mogelijk, maar niet aannemelijk.

Is is plausible?

De verhalen zijn aannemelijk, maar niet waarschijnlijk.

Is it probable?

Deze verhalen hebben een hoge waarschijnlijkheid

Als je verhaal deze driestappentest niet overleeft, ben je een sprookje aan het opbouwen.

Laten we concreet enkele voorbeelden bekijken. We beginnen met de flagrant onmogelijke verhalen.

“De drie kernvragen: is het mogelijk? Is het ook aannemelijk? En is het waarschijnlijk?”

De onmogelijke verhalen Groter dan de markt: in een Excel-tabel kan je heel makkelijk formules doortrekken, drie jaar, vijf jaar, tien jaar of meer.

Neem bijvoorbeeld een bedrijf met een prachtig verhaal dat vandaag pakweg 4 procent van de totale markt heeft en de voorbije jaren groeide in een ritme van 50 procent per jaar. Wat gebeurt er wanneer je de 50 procent groei gewoon met één muisklik over tien jaar doortrekt? Probeer het even en je zal merken dat jouw bedrijf bijna drie keer de omzet heeft van de markt vandaag. Zelfs wanneer de totale markt met 10 procent per jaar zou groeien, heeft jouw bedrijf nog steeds een marktaandeel van meer dan 100 procent.

Winstmarges groter dan 100 procent: je kan ook lezen in jaarverslagen dat bedrijven grote inspanningen doen om de kosten te verlagen om zo bij gelijke omzet een hogere marge te realiseren. Een besparing te ver doortrekken in de toekomst leidt tot gelijkaardige anomalieën, want zo kan je winstmarges bekomen die groter worden dan 100 procent.

Getting smarter bottle by bottle

Consumers around the world are demanding more sustainable packaging for the food and non-food products they purchase. We are demonstrating to the world that PET is not a waste product but a versatile, useful and re-usable resource. Discover how we are ‘closing the loop’ in PET production and recycling at www.resilux.com

Kapitaal dat niets kost: of kapitaal verstrekt wordt door de aandeelhouders (die een return eisen op hun investering) of het wordt geleend door banken (die een rentevergoeding eisen): geld kost geld. En dus moet je ook kijken hoeveel de groeiverhalen kosten. Tegenwoordig lijkt het met de nulrentes dat geld niets kost, maar niets is minder waar. Zorg dat je in je DCF-berekening een voldoende grote discontovoet in acht neemt. Je dient vergoed te worden voor het genomen risico.

“In de zakenwereld zijn het niet de wetenschappers die ons de cijfers aanleveren.”

Afschrijvingen zonder capex: in waarderingen draait alles rond de vrije kasstroom. Stel dat je vertrekkende van de operationele winst na belastingen de vrije kasstroom wil berekenen, dan tel je de afschrijvingen bij (want het is geen kasuitgave). Maar soms wordt vergeten om de effectieve investeringen, de capex, af te tellen. Je kan geen toekomstige afschrijvingen hebben als je vandaag niet investeert. Analyses die dat wel doen, leiden helaas tot bedrieglijke sprookjes.

Deze voorbeelden tonen dat fouten snel gemaakt zijn. Je ziet snel in dat ze natuurlijk niet mogelijk zijn, maar dit soort ‘reken-je-rijk’-analyses komen in de praktijk wel voor. Veel minder zichtbaar zijn de verhalen en berekeningen die strikt genomen niet onmogelijk zijn, maar wel zeer onaannemelijk.

De onaannemelijke verhalen Te veel competitie voor dezelfde taart: we komen terug bij jouw fantastisch bedrijf dat zwaar investeert om een markt te bestormen met de bedoeling om over een paar jaar de marktleider te worden. Het volgende Amazon, zeg maar. Het kan best zijn dat al je berekeningen juist zijn, maar dat je groeivooruitzichten toch zeer onrealistisch zijn. Het punt is dat de competitie ook niet stil zit. En wanneer vier bedrijven elk mikken op 50 procent marktaandeel, dan weet je dat er een paar ontgoocheld zullen achterblijven. Heel actueel is de markt van elektrische wagens. Als je de waarderingen van alle spelers optelt, weet je dat er enkele het niet zullen halen.

Groeien zonder herinvesteringen: zoals eerder gezegd kan een bedrijf niet Gids voor de Beste Belegger | December 2021

groeien zonder kapitaal. Wanneer je bedrijf vandaag voldoende kasstroom genereert, kan het zijn eigen cashmotor gebruiken om te herinvesteren. Het is zeer onaannemelijk als je in je berekeningen niet in deze herinvesteringen voorziet. Damodaran geeft als voorbeeld een analyse van een gerenommeerde bank die voor Tesla een projectie van stevige groei maakte, maar in de herinvesteringen niet in fabrieken voorzag om wagens te produceren.

Stijgende winst zonder concurrentie: in cijferprojecties wordt vaak geredeneerd dat bedrijven groeien zonder gestoord te worden door enige competitie. De omzet en de winstmarges laat men dan ongebreideld groeien. Het is echter een economische wetmatigheid dat elk succesverhaal vroeg of laat copycats aantrekt. Te grote groeiambities als waarheid verrekenen in je waardering is een grote en veelgemaakte vergissing.

Groei Risico

Herinvesteringen

Groei en winsten zonder risico: koken kost niet alleen geld, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Fabrieksbranden, vulkaanuitbarstingen, wisselkoerseffecten, stakingen, plots stijgende rentes … Noem alle calamiteiten maar op. Ze vormen een risico bij het ondernemen. Met die risico’s wordt soms onvoldoende rekening gehouden. Voorzie steeds in scenario’s waarbij dingen niet lopen zoals gepland. Je kan dat doen door bijvoorbeeld drie scenario’s te gebruiken: een basisscenario, een beter en een slechter scenario. Aan elk van de mogelijke uitkomsten geef je een gewicht en zo kom je tot een meer evenwichtige waardering.

wereld, de trage groeiers, de mature bedrijven, de dividendbetalers.

Groei, risico en herinvesteringen zijn hoog: dat zijn de jonge agressieve groeiers.

Denk maar aan onlinebedrijven, biotech, fintech, nieuwe technologieën …

“Als vier bedrijven elk mikken op 50 procent marktaandeel, dan weet je dat er een paar ontgoocheld zullen achterblijven.”

Wanneer één van de drie poten verschilt van de twee andere, dan is het verhaal minder waarschijnlijk en is een zeer goede uitleg nodig opdat je verder kan met je analyse. Grote groei zonder investeringen? Of zonder risico? Herinvesteren zonder risico?

Moeilijk toch.

Spiegel jouw portefeuille en jouw verhalen eens aan deze driehoek van assumpties. Zijn ze realistisch? Of heb je je laten vangen aan mooie sprookjes? Ik hoop dat deze bijdrage je aanzet om dieper te graven, zodat je goed begrijpt hoe stevig de fundamenten zijn van het bedrijf waarin je investeert.

De driehoek van realisme

Ik sluit af met wat ik de ‘driehoek van realistische assumpties’ noem.

Om alle valkuilen van onmogelijke of onwaarschijnlijke verhalen te vermijden, kan je een eenvoudig mentaal model gebruiken. De drie elementen van de driehoek dienen in evenwicht te zijn. In die gevallen bekom je zeer waarschijnlijke verhalen.

Groei, risico en herinvesteringen zijn laag: in deze categorie vind je de traditionele gevestigde industrieën van deze

Aswath Damodaran, de charismatische professor aan de Stern University in New York met als bijnaam the dean of valuation.

Redactie 18 oktober 2021

25

Beter beleggen Raf Bosmans Relatiebeheerder Beleggen bij Argenta

Blindelings insiders volgen: riskant In De Tijd passeert het haast wekelijks. In een meestal minuscule passage staat vermeld welke opmerkelijke insider recent aandelen van een beursgenoteerd bedrijf heeft gekocht of verkocht. Voor de particuliere belegger is dat meestal een leuk gegeven. Al is het vaak even snel weer vergeten als gelezen. Of wist u toevallig nog dat de toenmalige CEO van Ter Beke, Francis Kint, op 17 november 2020 aandelen van het bedrijf had gekocht?

Wie in zijn fundamentele analyse toch rekening wil houden met insiders, kan terecht bij de beurswaakhond. In het register van de ‘insider transacties’ op de website van de FSMA kan het publiek de openbaarmaking van de transacties van leidinggevenden raadplegen, alsook van de personen die nauw verbonden zijn met een leidinggevende. Dat heeft tot doel de transparantie in de financiële markten te verhogen en biedt in zekere zin ook een antwoord op het onethische aspect dat zweeft rond handel met voorkennis. Zeker niet alle insidertrading is dus onwettig.

Er is in de academische wereld al veel inkt gevloeid over de talrijke aspecten van insidertrading. Aangezien de lezers van dit magazine voornamelijk interesse hebben in de wondere wereld van het beleggen, ga ik hier enkel dieper in op het onderwerp dat waarschijnlijk het meest intrigeert. De vraag rijst in welke mate een beleggingsstrategie die zich baseert op de signalen van insiders voldoende betrouwbaar is, én of we met zo’n methode bovengemiddelde rendementen kunnen realiseren. Tijdens de humaniora blindelings informatie overpennen van je buurman uit pure onwetendheid was Gids voor de Beste Belegger | December 2021

“Zeker niet alle insidertrading is onwettig.” misschien dagelijkse kost, maar durven we ook blindelings mee op de kar springen als het gaat over ons eigen kapitaal?

In een onderzoek van JP Morgan Asset Management presteren aandelen beduidend beter dan de markt in de periode nadat insiders zich aandelen hebben toegeëigend. Dat is misschien te wijten aan kuddegedrag, maar het management en de hoofdaandeelhouders hebben meestal een beter zicht op de weerspiegeling van

Wie anders dan een crisismanager weet precies hoe de vork aan de steel zit?

de waarde van het bedrijf waarin ze actief zijn. Het is haast onmogelijk dat zij niet op de hoogte zijn van wat de toekomst hun zal bieden. Let op, evenzeer kan kuddegedrag de waarde van het aandeel overcorrigeren.

Insidertrading zal dus niet noodzakelijk bijdragen tot een hogere marktefficiëntie.

Ik heb ettelijke papers en wetenschappelijk onderzoek uitgespit en de resultaten zijn allesbehalve eenduidig. Dan is er wel een correlatie, dan weer niet. Toch opvallend: verscheidene kwantitatieve onderzoeken concludeerden dat er abnormale returns werden behaald na insideraankopen, die voornamelijk voortkwamen uit transacties bij kleinere beursgenoteerde bedrijven. Misschien blijkt daaruit dat kleine bedrijven minder goed hun faire waarde weerspiegelen dan grote bedrijven. Anderzijds heeft de leidinggevende ook gewoon een beter zicht op de gang van zaken omdat de informatiestroom toegankelijker is.

Concreet betekent dat dat we op zoek zouden moeten gaan naar transacties van insiders van Belgische beursgenoteerde bedrijven, die bij voorkeur een zo klein mogelijke marktkapitalisatie hebben. Het zijn zeker niet allemaal smallcaps, maar ik heb er een paar interessante weten uit te vissen.

We keren terug naar 18 juli 2019. Marc Zwaaneveld, een klein jaar co-CEO bij het Belgisch Greenyard, koopt aandelen voor 3,21 euro het stuk. Een maand later laat hij opnieuw van zich horen, maar deze keer tegen een lagere prijs van 2,73 euro. De noodlijdende groentekoning krijgt amper 27

zijn eigen boontjes gedopt. Wie anders dan een crisismanager weet precies hoe de vork aan de steel zit? Tijdens dit schrijven noteert Greenyard tegen 9,50 euro. Het enige wat de particuliere belegger had moeten doen, was bij de pinken zijn. Het bleek een koopje.

17 november 2020. Francis Kint, de CEO van Ter Beke, koopt 1 800 aandelen voor ongeveer 99 euro per aandeel. Achteraf gezien is dat niet onlogisch. Na een beroerd 2020 en een daling van de varkensprijzen blijkt het aandeel opnieuw een parel op de Belgische beurs. De koers schiet meteen een stuk hoger na die melding en ook vandaag noteert het aandeel nog een stuk hoger. Ter Beke was en is nog altijd een uitstekende aankoop.

De kritische lezer heeft ondertussen al meermaals met het hoofd geschud. Ja, maar meneer, welk rendement had u behaald toen er insideraankopen waren van het Belgische modehuis FNG? Juist, achteraf is het makkelijk. Je alleen baseren op insidertrading is bijzonder risicovol en ten strengste af te raden. De kunst is om tijdig signalen op te vangen en te onderzoeken wat ze echt willen zeggen. Uit onderzoek blijkt dat insideraankopen een krachtiger

signaal uitzenden dan insiderverkopen.

Wanneer leidinggevenden forse aankopen doen, is dat doorgaans een teken van vertrouwen in de toekomst van het bedrijf.

“De kunst is om tijdig signalen op te vangen en te onderzoeken wat ze echt willen zeggen.”

Er zijn meerdere factoren die een verkoop van een insider verklaren: de nood aan liquide middelen, de herbalancering van de portefeuille omdat een positie doorheen de tijd te groot is geworden, het bezit van cyclische aandelen, enzovoort. Anderzijds kan een verkooporder ook gewoon een signaal zijn van slechte vooruitzichten van het bedrijf.

Het verleden beschrijven is niet de moeilijkste opgave. In onze zoektocht naar koopwaardige aandelen telt alleen het heden, want behaalde rendementen zijn geen zekerheid voor de toekomst. Persoonlijk zou ik nooit echt een aandeel durven te tippen, maar de ene insider is al wat interes-

SHAREHOLDERS CLUB

Reinventing Food Protection U bent uitgenodigd voor de eerste bijeenkomst van de Biotalys Shareholders Club die plaatsvindt op 20 januari 2022 om 17u30 bij Biotalys in Gent. Om in te schrijven, stuur een mailtje met uw naam naar IR@biotalys.com 28

santer als de andere. Kijk naar het aandeel Fagron. Met zijn dramatische koersverloop van de laatste maanden noteert het aandeel vandaag zo’n 35 procent onder zijn hoogte koers – 21,58 euro – van het afgelopen jaar.

Op zich is dat niets ongewoons. Fagron kon niet voldoen aan de analistenverwachting.

Structurele concurrentiezorgen en tijdelijke pandemie-effecten leidden tot tegenvallende cijfers. De toekomst ziet er niet bepaald rooskleurig uit, en onder het motto ‘never lose money’ blijft iedereen dan liever aan de zijlijn staan.

Of toch bijna iedereen. Iedereen, behalve ‘De Jong Cornelia Neeltje,’ leert ons het register van de FSMA. Ze is bovendien niet aan haar proefstuk toe. Die naam doet hoogstwaarschijnlijk weinig belletjes rinkelen. Ondanks de vrees voor concurrentie en tijdelijke effecten dook er onlangs toch een insider op bij Fagron tegen 15,58 euro. Dat is bijzonder. Zou zij een beter zicht hebben op de faire waarde van het aandeel? Tussendoor even een kleine quiz: weet u hoe de chief financial officer van Fagron heet?

Redactie 22 november 2021

Beter beleggen Christian Floru Bouwondernemer en medewerker in de VFB-Trefpuntenwerking Antwerpen

Grondstoffen zijn er niet voor u Professionelen voegen vaak grondstoffen toe aan hun portefeuilles omdat die anders correleren met andere activa, om dus de volatiliteit van de portefeuille te verminderen. Rechtstreeks beleggen in grondstoffen is praktisch niet echt haalbaar, behoudens enkele zeer dure metalen zoals rhodium, platina of palladium. Goud kan je opslaan, maar is te beschouwen als een alternatieve valuta in plaats van een grondstof. Goud is het enige monetaire metaal. Zilver is dat al lang niet meer.

In de praktijk zullen beleggers zich wenden tot afgeleide producten, meestal futures. Dat zijn termijncontracten. Die moeten steeds, met kosten, herbelegd worden om dezelfde positie te behouden. Ook grondstoffen-ETF’s of -trackers zijn gebaseerd op die termijncontracten. Wanneer de markt zich in contango bevindt, ligt de prijs in de toekomst (uw contract dus) hoger dan die van vandaag. Bij backwardation is dat omgekeerd en ligt de prijs in de toekomst la-

“Een grondstoffenbedrijf heeft geen enkele controle over de verkoopprijs.”

ger dan de huidige. In geval van een plotse prijswijziging zal de waarde van uw ‘afgeleide’ grondstof zeer sterk verschillen van de prijs van die grondstof. Grondstoffen zijn er dus niet voor u. Grondstoffenaandelen dan maar?

Vaak wordt de toenemende schaarste als motivatie gebruikt om grondstoffenaandelen te kopen. In haar beruchte rapport uit 1972 voorspelde de Club van Rome een lijst met de termijnen waarbinnen allerlei grondstoffen uitgeput zouden zijn.

Volgens die voorspelling waren de mijnen van aluminium, goud, kobalt, koper, lood, zink, gas en petroleum vandaag al allemaal uitgeput.

Bij een bezoek aan het oceanoVoorspelling Club van Rome 1972 grafisch museum zette ik als kind Uitputting volgens Uitputting bij 5x in de jaren zeventig al vraagtekens huidige reserves huidige reserves bij die schaarste en dat doemdenken. De Franse duiker en onderAluminium 2003 2025 zoeker Jacques Cousteau had toch Goud 1981 2001 met zijn bathyscaaf ontdekt dat de Ijzer 2065 2145 oceaanbodem bezaaid lag met meKobalt 2012 2120 taalknollen? Die bestaan uit nikkel, Koper 1993 2020 kobalt, mangaan en koper. En de Lood 1993 2038 Nikkel

2025

2068

Zilver

1985

2020

Zink

1990

2022

Gas

1994

2027

Petroleum

1992

2022

Steenkool

2083

2122

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

wereld bestaat voor een derde uit land, de rest is zee. Ze konden er toen nog niet bij, maar tegenwoordig lukt het DEME wel.

In 1972 was het bruto nationaal product van Rhodesië nog groter dan dat van China. We werden onderwezen dat landen rijk werden door grondstoffen. Maar wat met Japan of Zwitserland? Tegenwoordig onderwijst men the dutch disease: dat de ontwikkeling van de grondstoffensector een achteruitgang van andere sectoren bewerkstelligd. De munt wordt duurder, zodat andere sectoren niet kunnen concurreren, men gaat op zijn lauweren rusten, enzovoort.

Het dient wel gezegd dat tot 1970 de economische groei praktisch gelijke tred hield met het verbruik van grondstoffen.

Sindsdien is dat afgevlakt en zelfs gedaald per hoofd. Andrew McAfee (MIT) bewijst in zijn boek Meer uit minder uit 2020 dat in de Verenigde staten het verbruik per hoofd van 66 grondstoffen daalde en van slechts

“Van het gerecycleerde metaal van een afgedankt voorwerp maakt men er nu drie.”

29

6 nog in stijgende lijn zat. De reden: miniaturisatie en zelfs dematerialisatie. Metalen zijn ook oneindig recycleerbaar. Van het gerecycleerde metaal van een afgedankt voorwerp maakt men er nu drie. De auto van vandaag gebruikt nog een derde van de energie van die uit 1972. De laatste tien jaar verbruikten Belgen 30 procent minder elektriciteit.

Een veelgemaakte fout is de verwarring van een mijn met een gewoon bedrijf.

Een gewoon bedrijf is bijvoorbeeld Levi’s, ontstaan als toeleverancier tijdens de gold rush. Die kunnen jeans blijven produceren.

Zij zijn nog altijd in business. Een mijn is meer zoals een opeethypotheek, een omgekeerde hypotheek. Het duurt net zo lang tot een mijn uitgeput is. Hetzelfde geldt voor een farmabedrijf waar het patent vervalt. Dat in tegenstelling tot de zachte grondstoffensector, die ‘oneindig’ verder kan gaan en zelfs kan groeien.

De reserves van Freeport McMoran, bijvoorbeeld, belopen 116 miljard pond koper en 30 miljoen ons goud. Daarvan wordt jaarlijks 3,3 miljard pond koper en 1 miljoen ons goud ontgonnen. Dat wil zeggen

Een tracker op goudmijnaandelen (GDX)

“Nyrstar investeerde in mijnen met bijna een faillissement tot gevolg.”

70 60 50 40 30

Dat verloopt niet altijd succesvol. Rio Tinto deed dat in 2007 met de overname van Alcan voor 44 miljard 2018 2020 en was genoodzaakt tot een kapitaalsverhoging over te gaan met een grote verwatering en een schuldexplosie tot gevolg. De winstbijdrage van Alcan is nu nog altijd verwaarloosbaar ten opzichte van de investering. Ook Freeport McMoran en Sibelco, nochtans een familiebedrijf, kwamen in de verleiding om schaliegasmijnen aan te kopen. Ze verloren de helft van hun waarde, boekten het schaliegas af en bleven met een schuldenberg zitten. Nyrstar investeerde eveneens

20 10

2008

2010

2012

2014

2016

dat de mijnen over 33 jaar uitgeput zijn en de waarde met 3 procent per jaar vermindert. Een heel andere situatie zien we bij hernieuwbare grondstoffen. Sipef kweekt 330 000 ton palmolie, elk jaar opnieuw.

Meer nog, de productie neemt al jaar en dag jaarlijks toe met gemiddeld 6 procent en de toekomstverwachtingen zijn niet anders.

Nu zullen mijnbouwbedrijven een deel van de winst reserveren voor de exploratie of het verwerven van nieuwe mijnen.

YOUR PARTNER FOR SUSTAINABLE GROWTH Ackermans & van Haaren positioneert zich als de langetermijnpartner bij uitstek van familiebedrijven en managementteams, om samen performante marktleiders uit te bouwen en bij te dragen tot een meer duurzame wereld.

LANGETERMIJNPERSPECTIEF

PROACTIEF AANDEELHOUDER (‘ACTIVE OWNERSHIP’)

DUURZAAM (’SUSTAINABLE’)

GROEI (‘GROWTH’)

Ackermans & van Haaren NV Begijnenvest 113 2000 Antwerpen Tel. +32 3 231 87 70 info@avh.be www.avh.be ●

●

●

●

20-4549 Corporate advertentie_2020_253x92.indd 1

30

14-04-21 13:20

in mijnen, met bijna een faillissement tot gevolg. Nochtans hadden La Vieille-Montagne en Usines de Cuivre et Zinc de Liège, de voorlopers van Nyrstar, er jaren over gedaan om zich van de mijnen te ontdoen.

De oude jaarverslagen meldden steevast dat men niet langer afhankelijk wilde zijn van de marktprijzen van die metalen en de mijnbouwrisico’s, maar een percentage wilde op de verwerking ervan.

“Een buy and hold-aandeel is een grondstoffenbedrijf zeker niet, laat staan een goedehuisvaderaandeel.”

Een grondstoffenbedrijf verschilt ook van andere bedrijven door de totale afwezigheid van enige controle over de verkoopprijs: die is van ontelbare variabelen afhankelijk en uiterst volatiel. In het begin van de jaren 2000 kropen de grondstofaandelen uit hun lethargie. De reus was ontwaakt en iedereen zou het weten. In 2008 kwam ik in de verleiding tot de aankoop van grondstofaandelen, daarbij de waarschuwingen van LD, een Antwerpse grondstoffenhandelaar met veertig jaar ervaring, in de wind slaand: ‘Het is al te laat,’ en nog luider: ‘Grondstoffenprijzen zijn onvoorspelbaar.’ Dat waren Freeport, Ganger Rolf, Rio Tinto, Petroleo Brasileiro, Transcocean en GDX. In de jaren nadien werden die allemaal met verlies verkocht, wat beperkt door te traden en opties te schrijven. Behoudens Rio Tinto zijn die sindsdien alleen maar verder in prijs gedaald en werden de bekomen sommen verdubbeld in andere aandelen.

Tijdens de financiële crisis stortten de grondstoffenprijzen in om weer op te klimmen en tijdens de eurocrisis van 2011 opnieuw in te storten en een dieptepunt te bereiken in 2016. Te kort werd plots te veel, wat meteen de prijsvorming van grondstoffen blootlegt: 10 procent gefundeerd prijsverschil wordt 100 procent door speculatie.

GDX is de tracker of ETF van de grootse 55 goud- en zilveraandelen, meestal Gids voor de Beste Belegger | December 2021

in Noord-Amerika en Australië. Het betreft niet enkel mijnen, maar ook gerelateerde ondernemingen als Franco Nevada, Wheaton of Royal Gold. De kostenratio bedraagt 0,5 procent en het dividend over de laatste twaalf jaar gemiddeld 0,5 procent netto per jaar. De grootste positie is Newmont Mining. Het goudgehalte van het erts van hun mijnen bedraagt gemiddeld 1 gram per ton, in lijn met de meeste grote goudmijnen. Ten tijde van het Congo van Leopold II waren daar gehaltes van 33 gram per ton. In het huidige tempo is Newmont in vijftien jaar door zijn reserves.

Sinds de uitbraak van de pandemie staat de goudprijs in dollar hoger dan in 2011 en 2012, terwijl de goudmijnen uit deze ETF nog half zo hoog noteren als toen. De index wordt nog geflatteerd, omdat ook die gerelateerde ondernemingen er deel van uitmaken.

Nu bedraagt de koers-winstverhouding voor de onderliggende aandelen 13, maar dat is ten gevolge van de hogere goudprijs in 2020. Van 2016 tot 2020 maakten vele mijnen nauwelijks winst. Sommige moesten zelfs overgaan tot kapitaalsverhogingen. Een studie van al die mijnen zou ons te ver leiden. De koers spreekt echter boekdelen over wat zich onder het mijnoppervlak afspeelt: de winsten zijn dikwijls onvoldoende om tot vervanging over te gaan, zodat de waarde constant afneemt.

“Volgens de voorspelling van de Club van Rome waren veel mijnen vandaag al uitgeput.”

Hecla Mining De uitgeputte mijnen zijn een toeristische attractie in Californië.

Het ene grondstoffenbedrijf is het andere niet. Ook kunt u uw voordeel doen met grote fluctuaties in de prijzen van de grondstoffen. Dat is interessant bij een hoge inflatie, maar bestaan daar geen beter gelegen gronden voor? Een buy and hold-aandeel is een grondstoffenbedrijf zeker niet, laat staan een goedehuisvaderaandeel. De ondersteunende en secundaire activiteiten die geen mijnen zijn, komen daar al dichterbij, alsook de hernieuwbare grondstoffen. Paul Samuelson zei ooit: “If you want excitement, go to Vegas.” Verspeel uw geld niet in het casino, maar neem uw (klein) kinderen mee op een fascinerende tocht in Californië en bezoek enkele uitgeputte mijnen. De aandeelhouders geven er rondleidingen in wat rest van de boekwaarde in het hol van Pluto. Waar kan je financiële opvoeding zo schilderachtig en boeiend illustreren? Misschien uw beste investering ooit.

Redactie 13 oktober 2021

“De koers spreekt boekdelen over wat zich onder het mijnoppervlak afspeelt.”

31

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Greenyard: blijft op het rechte pad Wat is Greenyard?

Na het sterke herstel over de voorbije periodes is Greenyard in iets rustiger vaarwater terecht gekomen. De rendabiliteit neemt ook verder toe. Bij een omzetstijging van 0,8 % tot 2 190,5 miljoen euro (+ 1,8 % op vergelijkbare basis) nam de aangepaste EBITDA met 7,5 % toe tot 82,6 miljoen euro.

De bedrijfswinst steeg zelfs 18,2 %.

Het financieel resultaat profiteerde dan weer van een lagere gemiddelde financiële schuld en een daling van de financiële kost (door een lagere rentemarge). De netto financiële schuld daalde met 69,3 miljoen euro tot 338,1 miljoen euro. Door deze daling komt de ratio schuld/EBITDA nu uit op 2,8. Voor het eind van het boekjaar, eind maart 2022, verwacht de groep een verdere daling van de schuld/EBITDA tot 2,5.

“Greenyard is in iets rustiger vaarwater terecht gekomen.”

De belastingen stegen enerzijds door de hogere winst voor belastingen, anderzijds zijn er minder overgedragen verliezen bij sommige filialen. Het nettoresultaat, deel van de groep, meer dan vertienvoudigde tot 8,3 miljoen euro. Per aandeel is dat 0,16 euro.

Greenyard verklaart de verdere, al bij al beperkte, omzetgroei door de blijvende positieve impact van de geïntegreerde klantenrelaties en door de toenemende consumptie van groenten en fruit.

Wat de segmentresultaten betreft, realiseerde Greenyard in het segment Fresh een omzet van 1 811,8 miljoen euro, een stijging van 1,1 %. Op vergelijkbare basis was dat + 1,4 %. Het segment profiteerde van een uitbreiding van het product- en dienstenaanbod aan de geïntegreerde klantenre32

laties met een omzetgroei van 10 % tot geMet 9 000 werknemers en actief in 20 volg. Die klantenrelaties zijn ondertussen landen wereldwijd is Greenyard een al goed voor 74 % van de segmentomzet. globale marktleider in vers, diepgevroHet segment Long Fresh keek tegen een ren en bereid fruit en groenten en in omzetdaling van 0,4 % aan. Op vergelijkbabloemen en planten. Op jaarbasis levert re basis was er wel een groei van 4 %. Het het 2 miljoen ton vers fruit en groenten segment profiteerde van een herstel van en 780 000 ton bevroren en bereide de leveringen aan het foodservicesegment producten. Op jaarbasis realiseert het dat sterk geleden heeft onder coronasluieen omzet van 4,4 miljard euro. De tingen van o.a. restaurants. In Groot-Britgroep levert aan de top 20 van de distritannië werd het bedrijf wel geconfronteerd butiebedrijven in Europa. met verstoringen in de toeleveringsketen.

Ter verduidelijk herhalen we nog even van 15 juni 2021 op de VFB-website). We wat er onder Fresh en Long Fresh verstaan gaven eerder ook al aan dat de EV/EBITDA wordt. Fresh omvat de levering van verse (EV = enterprise value = beurswaarde + groenten en fruit, bloemen en planten. netto financiële schuld) een nuttige waarLong Fresh heeft op zijn beurt 2 afdelingen, deringsratio is. Met 6,4 op basis van de verte weten diepvries en bereide producten. wachtingen voor het boekjaar 2021/22 is die Fresh is het grootste segment, maar heeft relatief aantrekkelijk. door zijn aard (aan/verkoop) een lage mar“De ratio schuld/EBITDA ge. Long Fresh heeft dan weer een veel hogere marge doordat het een verwerkingskomt nu uit op 2,8.” activiteit betreft.

Voor het volledige boekjaar 2021/22 Redactie 19 november 2021 gaat het bedrijf uit van een aangepaste Koers Greenyard 8,76 euro EBITDA van 165 miljoen 2020/21H1 2021/22H1 Δ21/22 % euro. Voor het boekjaar (in miljoen euro) Omzet 2 172,628 2 190,490 0,8 % 2024/25 wordt uitgeAangepaste EBITDA 76,861 82,640 7,5 % gaan van 190 miljoen euro. Op basis van de Marge in % 3,5 % 3,8 % onveranderde vooruit- EBIT/bedrijfswinst 27,106 32,044 18,2 % zichten voor het boek- Financieel resultaat -23,476 -17,848 jaar 2021/22 behouden Belastingen -2,528 -5,701 we ons koersdoel van 0,755 8,259 993,9 % 11,40 euro (zie update Netto resultaat, deel groep

(in miljoen euro) Omzet Aangepaste EBITDA Marge

20/21 H1

Fresh 21/22 H1

1 792,2 50,2 2,8 %

3,0 %

Long Fresh 21/22 H1 Δ 21/22 %

Δ 21/22 %

20/21 H1

1 811,8

1,1 %

380,4

378,7

-0,4 %

54,5

8,6 %

27,1

28,1

3,7 %

7,1 %

7,4 %

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Engie: geld in het laatje voor groene investeringen De kogel is door de kerk: Engie heeft een koper geselecteerd voor Equans, het vroegere Engie Solutions met filialen zoals Fabricom, Cofely en Axima. Equans is wereldleider in multitechnische diensten, gaande van het ontwerp tot de installatie, inclusief onderhoud en financiering in domeinen zoals elektriciteit, HVAC (Heating of verwarming, Ventilatie en Air-Conditioning), brandbeveiliging, informatietechnologie, telecommunicatie en digitale technologie.

“Engie heeft een koper geselecteerd voor Equans, het vroegere Engie Solutions.”

De koper is de Franse bouwgroep Bouygues dat 7,1 miljard euro op tafel wil leggen.

De transactie wordt verwacht afgerond te worden in de tweede helft van 2022 en past in het streven om de structuur van Engie te vereenvoudigen enerzijds en anderzijds om niet-kernactiviteiten af te stoten.

Het moet duidelijk zijn dat Engie die (in miljoen euro)

9M20

9M21

ben elk een capaciteit van ongeveer 1 GW. In totaal investeerde Engie dit jaar al voor 3 miljard euro in alternatieve energie.

Engie heeft nog andere ijzers in het vuur. Zo nam het recent een elektriciteitslijn van 1 000 km in gebruik in Brazilië. Deze investering maakt deel uit van het segment netOok Brazilië zet in op alternatieve werken. Dat bestaat al uit energieproductie in en elektriciteitslijnen.

5 700 km. Het gros van het segment bestaat uit gasleisom niet lang onaangeroerd zal laten, want dingen voor transport over langere afstanhet heeft heel ambitieuze groeidoelstellin- den en (meer lokale) distributie in Europa gen. Zo bijvoorbeeld in het domein alter- en in Latijns-Amerika. Daarnaast zette het natieve energie. Tegen 2025 wil het een ca- nog een stap in het afstoten van elektricipaciteit van 50 GW (Gigawatt) alternatieve teitsproductie op basis van steenkool. Een elektriciteitsproductie in portefeuille heb- centrale in Brazilië werd daarom verkocht.

Wat de resultaten na 9 maanden in 2021 ben. Voor 2030 ligt de doelstelling op 80 GW. Eind juni 2021 had de groep al een pro- betreft, mag Engie terugkijken op een ductiecapaciteit van 33 GW in portefeuille,

“Engie heeft heel ambitieuze groeidoelstellingen.” Δ20/21

Omzet

39 622

46 867

18,3%

EBITDA

6 220

7 632

22,7%

Bedrijfswinst

2 752

4 116

49,6%

-12

367

n.r.

26

184

Klantenoplossingen Energie-oplossingen Equans

-38

183

Netwerken

1 519

1 761

Hernieuwbare energie

707

842

19,1%

Thermische energie

913

713

-21,9%

Kernenergie

-155

401

n.r.

Andere

-222

-82

n.r.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

15,9%

55 % daarvan bestaat uit hydro-elektrische centrales en 34 % uit windmolens (op land en op zee). Het restant bestaat voornamelijk uit zonnecelparken.

Dit jaar heeft Engie voor 1,8 GW productiecapaciteit gecontracteerd en heeft het voor 3,9 GW capaciteit in aanbouw.

Ter vergelijking, de grootste kerncentrales in België heb-

Wat is Engie?

Het Franse Engie, beurswaarde 31,7 miljard euro, eigenaar van het Belgische Electrabel, is een van de grotere energiegroepen op wereldvlak met een omzet van 61 miljard euro op jaarbasis 2020. De groep is actief in heel wat facetten van de energiemarkt: elektriciteitsproductie (kernenergie, thermische en alternatieve energie), gas (distributie en verkoop) en in bijhorende technologische oplossingen.

Op geografisch vlak is het in belangrijke mate aanwezig in Frankrijk (40 % van het totaal).

33

BEYOND REAL ESTATE

mooie evolutie. De omzet steeg 18,3 % tot 46,9 miljard euro. Interessanter is de toename van de EBITDA (+22,7 %) tot 7,6 miljard euro en de stijging van de bedrijfswinst met 49,6 % tot 4,1 miljard euro. Terwijl de groep in 2020 met diverse tegenvallers af te rekenen had door corona, stonden dit jaar alle lichten op groen. Vooral de hogere elektriciteitsprijzen kwamen Engie ten goede. Die verhoogden de rendabiliteit van de Franse hydro-elektrische centrales, alsook van de Belgische kerncentrales die een relatief hoog beschikbaarheidsniveau van 92 % kenden.

“Terwijl de groep in 2020 met diverse tegenvallers af te rekenen had door corona, stonden dit jaar alle lichten op groen.”

Tegenover de hogere rendabiliteit van deze twee segmenten stond een lagere winstbijdrage van het segment thermische energie, een gevolg van de graduele afbouw van deze activiteiten.

Voor het volledige jaar 2021 verwacht Engie een recurrente nettowinst van 3 tot 3,2 miljard euro, wat goed is voor een winst van 1 euro per aandeel, wat de koers/winstverhouding op een aantrekkelijke 13 doet uitkomen. De huidige koers ligt ook in de buurt van de boekwaarde per aandeel. Het brutodividend zal ongeveer 0,65 euro bedragen.

INTERVEST GAAT BEYOND REAL ESTATE Intervest is een beursgenoteerde gereglementeerde vastgoedvennootschap actief in de markt van kantoren en logistieke gebouwen.

Een kwalitatieve vastgoedvennootschap met voldoende kritische massa en een sterke risicospreiding die naar een aantrekkelijk en blijvend rendement voor haar aandeelhouders streeft.

Redactie 23 november 2021 Koers Engie 13 euro

Intervest gaat beyond real estate met het aanbieden van totaaloplossingen op maat van én met de klant, een uitgebreide dienstverlening, coworking en serviced offices om haar klanten

18

Engie

euro

16

duurzaam te ontzorgen.

14 12 10

www.intervest.be

8 2017

34

2018

2019

2020

2021

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

EVS: mooi herstel, maar chiptekort kan pijn doen Wat is EVS? de heropstart van grotere evenementen, zoals de Olympische Spelen en het Europese voetbalkampioenschap. De activiteiten in het domein LAB (Live Audience Business) deden het de voorbije jaren al relatief goed en deze trend houdt aan. De LAB-klanten zetten verder in op de modernisering van hun infrastructuur, vooral dan gericht op technologische ontwikkelingen zoals IP (Internet Protocol), virtualisering, 4K (4 000 pixel beeldkwaliteit), HDR (High “EVS zet geleidelijk het hoge Dynamic Range, contrastbeeldkwaliteit) orderboek om in verkopen.” en productie op afstand.

Het gaat dus de goede richting uit, ware Na 9 maanden in 2021 bedraagt de ge- het niet dat EVS ook moet waarschuwen boekte omzet 111,9 miljoen euro, of 58 % voor de vertraging bij de levering van elekmeer dan de 71 miljoen euro van dezelfde tronische componenten.

Bij elk bedrijf is omzetgroei natuurlijk periode in 2020. Het bedrijf zet dus geleidelijk het hoge orderboek (+ 79 % met inbegrip van cruciaal belang, maar bij bedrijven met van verhuur voor evenementen) om in ver- relatief hoge vaste kosten kan de impact kopen en dat heeft een positieve invloed op heel significant zijn, zeker als de omzet uitstijgt boven het evenwichtsniveau. Dat de cijfers van 2021 en ook in 2022.

EVS profiteert duidelijk van het post-co- merkten we al bij de halfjaarcijfers. De omronaherstel. Dat heeft vooral een positieve zet steeg toen 56 % tot 61,8 miljoen euro, de impact op de activiteiten in het domein van bedrijfswinst nam 367 % toe, de winst per LSP (Live Service Providers) dat geniet van aandeel zelfs 383 %. Wat het derde kwartaal betreft, moeten we het stellen met alleen een omzetcijfer, Omzetevolutie in miljoen euro een winstcijfer werd niet me140 135,00 130,8 degedeeld. Een ruwe schat118,8 ting leert dat we voor het vol116,1 120 ledige jaar mogen uitkijken 103,4 100 naar een nettowinst van 34 88,1 miljoen euro, te vergelijken 80 met 7,2 miljoen euro in 2020.

Bij onze update eind maart 60 2021 (zie Beste Belegger van 40 april 2021) hadden we een koersdoel vooropgesteld van 20 22,10 euro. Dat werd ondertussen bereikt, maar vandaag 0 liggen de vooruitzichten ho2016 2017 2018 2019 2020 2021E Met zijn trading update over het derde kwartaal heeft EVS nogmaals de puntjes op de i gezet. Het verhoogt de verwachte omzet voor 2021 tot 135 miljoen euro. Dit is een stijging van 53 % ten opzichte van de 88,1 miljoen euro die in 2020 gerealiseerd werd. 2020 was wel een jaar zonder grote sportevenementen en dus belangrijke verhuringen.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

EVS Broadcast Equipment, opgericht in 1994, is wereldmarktleider in digitale systemen voor live televisieproducties. Met Panasonic als partner werd in 1995 de eerste hard disk recorder ontwikkeld die gekoppeld werd aan een super motion camera, een camera die 3 maal meer beelden neemt. In combinatie met de recorder van EVS levert dit een haarscherpe beeldkwaliteit op bij vertragingsbeelden (slow motions). In feite is EVS een softwarebedrijf, actief in compressietechnologie, of het digitaal opslaan van beeld en geluid en het terug weergeven ervan zonder kwaliteitsverlies. De omzet wordt onderverdeeld in 3 segmenten, met name LAB (Live Audience Business), LSP (Live Service Providers) en grote verhuringen. De live service providers zijn de dienstenleveranciers die eerder producten (servers e.d.) dan oplossingen kopen, ter ondersteuning voor hun verhuur of hun dienstverlening.

Die diensten verlenen ze vooral aan de live audience business operatoren, die kopen dan weer vooral oplossingen om content te creëren voor hun publiek.

“EVS waarschuwt voor de vertraging bij de levering van elektronische componenten.” ger dan toen. We verhogen daarom ons koersdoel naar 27 euro. In heel beperkte mate houden we rekening met de mogelijke impact van een tekort aan elektronische componenten.

Redactie 21 november 2021 Koers EVS 22,1 euro

35

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Atenor: de pijplijn neemt toe, de koers niet In het verleden hebben we twee keer een men we uit op een brutomarge van 520 milheel uitgebreide en gedetailleerde waar- joen euro. Per jaar is dat 104 miljoen euro. dering van Atenor uitgewerkt. Per project Na kosten komen we uit op een gemidpoogden we de meerwaarde en de timing delde jaarwinst van 69 miljoen euro of 10 ervan in te schatten na heel uitvoerige dis- euro per aandeel. Bij een doorlooptijd van cussies met het management. De lezer zal 6 jaar bedraagt die brutomarge per jaar 87 begrijpen dat dergelijke oefeningen heel miljoen euro, na kosten wordt dat 55 miltijdrovend zijn, niet altijd up-to-date kun- joen euro per jaar, of 7,80 euro per aandeel. nen worden gehouden en snel achterhaald Passen we hierop een simpele koers/winstzijn. Een meer pragmatische aanpak dringt verhouding van 10 toe, dan is dat voor het zich dan ook op en dat deden we eerder scenario van 5 jaar een mogelijk koersdoel dit jaar. (zie bijdrage in Beste Belegger van van 100 euro, bij 6 jaar is dat 78 euro. Tegenover de huidige koers houdt dit een niet april 2021).

De basis van die aanpak is het aantal onbelangrijk opwaarts potentieel in. Maar vierkante meters in ontwikkeling, de door- de koers? Die laat het afweten.

We merken wel op dat de koers eind loop- of realisatietijd van de projecten, gecombineerd met een marge per ontwik- 2019 en begin 2020 tussen 70 en 75 euro kelde vierkante meter (d.i. 400 euro/m2). schommelde. Goed op weg dus naar de Dit levert de brutomarge op waarvan we de hierboven berekende koersdoelen. algemene en de financiële kosten, alsook de belastingen aftrekken. In april 2021 bekwamen we aldus een gemiddelde jaarwinst van 75 miljoen euro of 10,6 euro per aandeel. We benadrukken dat we sterk afgeronde cijfers gebruiken.

Ondertussen is het aantal vierkante meter in ontwikkeling gestegen van 1,275 naar 1,3 miljoen. We gaan ditmaal wel uit van een doorlooptijd van 5 jaar (i.p.v. 4,5 jaar) en zelfs van 6 jaar om de impact Eerste residentieel project voor Atenor in Boekarest Als knipoog van een minder posinaar onze iconische UP-site in Brussel, werd dit vierde project in Roemenië UP-site Bucharest gedoopt. UP-site Boekarest zal 270 tief scenario te kunnen appartementen bieden verdeeld over twee glazen torens van 12 en inschatten. Voor het 25 verdiepingen, boven een gemeenschappelijke begane grond. scenario van 5 jaar ko36

Wat is Atenor?

Atenor is de voorbije jaren uitgegroeid tot een belangrijke vastgoedontwikkelaar. Initieel richtte de groep zich op Brussel en Luxemburg, maar in 2007 werd ze ook actief in Hongarije (Boedapest) en Roemenië (Boekarest).

In de daaropvolgende jaren nam het ook posities in andere Europese landen in zoals Frankrijk, Duitsland, Nederland, Polen, Portugal en heel recent ook Groot-Brittannië. Eind juni 2021 had Atenor een projectenpijplijn van 1,3 miljoen m2, verdeeld over 33 projecten in 16 steden. Daarvan bevond 48 % zich in Centraal- en Oost-Europa en 29 % in België. Wat de ontwikkelingswaarde betreft, bestaat de pijplijn voor 78 % uit kantoorprojecten, voor 18 % uit winkelvastgoed en voor 4 % uit andere.

“Het aantal vierkante meter in ontwikkeling is gestegen naar 1,3 miljoen.”

We zijn van oordeel dat er twee elementen die een koersherstel bemoeilijken. Het feit dat 78 % van de ontwikkelingspijplijn bestaat uit kantoorprojecten (residentieel vastgoed is goed voor 14 % van de pijplijn) leidt ongetwijfeld tot een zekere ongerustheid bij beleggers. Wij zien echter helemaal geen reden tot ongerustheid. In juni en september 2019 hadden we de gelegenheid om Boedapest (Hongarije) en Warschau (Polen) te bezoeken en maakten we er kennis met de dynamiek van de lokale vastgoedmarkt, zeker op het vlak van

“Er zijn twee elementen die een koersherstel bemoeilijken.” kantoren. Die dynamiek verschilt volledig van deze in West-Europa. Er is niet alleen de hogere economische groei in Centraalen Oost-Europa, maar er is ook een gebrek aan kwaliteitsvolle kantoorruimte om de multinationals te herbergen die er zich vestigen. Wat West-Europa (Brussel, Parijs, Frankfurt en Londen) betreft, kan een ontwikkelaar zoals Atenor dan weer perfect inspelen op de nieuwe noden van de kantoormarkt na corona. Alhoewel de vraag in vierkante meter waarschijnlijk zal dalen, zal er nog altijd meer dan voldoende vraag zijn naar nieuwe kantoorruimte, zeker gelet op de ouderdom van de kantoren in de meeste West-Europese grootsteden en het gebrek aan aanbod van nieuwe duurzame projecten.

“Dat de pijplijn voornamelijk uit kantoorprojecten bestaat, leidt tot ongerustheid.”

ren. Dat deed Atenor in de eerste jaarhelft.

Toen werd een winst van 29,6 miljoen euro gerealiseerd. Per aandeel is dat 4,40 euro, wat in lijn is met het scenario dat we hierboven schetsten (7,80 euro per aandeel op jaarbasis bij doorlooptijd van 6 jaar). Wat de tweede jaarhelft van 2021 betreft, gaat het eveneens de goede richting uit. Zo kondigde Atenor al enkele verkopen aan zoals het omvangrijke project Hermes Business Campus (75 000 m2) en het kleinere Dacia One, beide in Boekarest (Roemenië). Ook verkocht ze twee loten van het grote project City Dox in Anderlecht, waarvan een aan Home Invest Belgium voor de bouw van 163 woningen.

Natuurlijk heeft Atenor ook te maken met enkele uitdagingen. We denken hierbij aan het project Victor aan het Brusselse Zuidstation dat ondertussen omgedoopt werd tot Move’Hub en al meer dan 10 jaar op de tekentafel ligt. Daarnaast maken we ons een beetje zorgen over het Franse project Com’Unity (37 000 m2) in Bezons, nabij Parijs. Dit kantoorproject wordt eind dit jaar opgeleverd en we kregen nog niet veel

nieuws over mogelijke huurders. Zonder of met een beperkt aantal huurders is een verkoop niet snel aan de orde.

“Sinds de kapitaalverhoging van juni 2020 slabakt de beurskoers.”

Van een andere orde is de problematiek rond het gebouw Realex (52 500 m2) in de Brusselse Wetstraat. Dit project bestaat uit enerzijds een conferentiecentrum dat begin dit jaar verkocht werd aan de Europese Commissie, anderzijds uit een kantoorgebouw met een hoogte van 128 meter. Nu vraagt de gemachtigde ambtenaar de hoogte van het kantoorgebouw te verlagen tot slechts 55 meter (!), iets waar Atenor zich logischerwijze tegen verzet. Wordt zeker vervolgd. Deze dossiers zijn natuurlijk geen goed nieuws, maar vertegenwoordigen iets minder dan 10 % van de pijplijn.

Samengevat zien we dus niet veel redenen waarom de koers van Atenor slabakt.

Een tweede element dat misschien nog weegt op de koers van Atenor (misschien wat ver gezocht), is de kapitaalverhoging van juni 2020. Voor 4 oude aandelen kon toen ingetekend worden op een nieuw aandeel aan 55 euro. Sindsdien slabakt de beurskoers. Door de coronacorrectie van februari 2020 daalde de koers van 70 naar 55 euro, waarna een snelle opvering tot 65 euro volgde begin juni, om dan terug te vallen naar de 55 euro van de kapitaalverhoging.

Er is maar een oplossing voor dit probleem en dat is goede resultaten publice-

1 400 000

In het hart van de Park der Naties in Lissabon, WellBe met 28 000 m2 kantoren en 1 250 m2 bovengrondse winkels parkeerplaatsen.

1 200 000

Redactie 16 november 2021

Evolutie van de pijplijn in m2

Koers Atenor 57 euro

1 000 000 800 000

80

600 000

euro

70 60

400 000

50

200 000 0

Atenor

40

’06

’07

’08

’09

’10

’11

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

’12

’13

’14

’15

’16

’17

’18

’19

’20 ’21H1

30 2017

2018

2019

2020

2021

37

UW BANK OF BROKER IS BEREID DE INSTAPKOSTEN OP FONDSEN TE SCHRAPPEN? DAN BLIJFT U. EN ANDERS KOMT U GEWOON NAAR ONS.

0

€

INSTAPKOSTEN

Bij MeDirect belegt u in fondsen zonder de nutteloze in- en uitstapkosten. Dus als uw bank of broker niet hetzelfde biedt, bezoek dan zeker www.medirect.be.

Klaar om uw geld meer te laten opbrengen?

MEDIRECT8340398_Campagne_OCT_Ad_124x189.indd 1

26/10/2020 15:04

Stap in de toekomst met onze oplossingen voor hybride werken

Een gezonde balans tussen werk en privé is meer dan ooit essentieel. En technologie is de tool bij uitstek om deze nieuwe mindset werkelijkheid te maken. Dat begrijpen we ook bij Barco. Met oplossingen die kwaliteit garanderen, samenwerking bevorderen en workflows efficiënter maken – zowel on-site, op afstand en hybride. Samen met onze partners en klanten, zijn we klaar voor de toekomst.

ENABLING BRIGHT OUTCOMES

Barco ad VFB 189x124 CS Sept21.indd 1

25/08/2021 10:55

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Immobel: ontwikkeling is een volatiele activiteit We zijn vereerd dat we vastgoedontwikkelaar Immobel mochten verwelkomen op de VFB-Happening op zaterdag 23 oktober. Karel Breda, de CFO, belichtte de belangrijkste zaken, maar graag voegen we daar enkele kanttekeningen aan toe in dit nummer van Beste Belegger.

Als Immobel het over zijn portefeuille heeft, gaat het over de gross development value (GDV) of de geschatte marktwaarde van de projecten na afwerking. In de bijgevoegde tabel geven we een overzicht van de evolutie van die GDV, alsook van de waarde van de vastgoedprojecten die in de betreffende periodes verkocht werden. We merken op dat de GDV jaar na jaar stijgt, m.a.w. het verkochte volume werd meer dan gecompenseerd door aanvulling met nieuwe projecten.

Een andere interessante parameter heeft betrekking op de vergunningen die bekomen worden, onontbeerlijk om de bouwwerken te kunnen starten. Zo realiseerde Immobel in 2020 vergunningen voor een bouwwaarde van 506 miljoen euro. In de eerste helft van 2021 alleen al was dat voor 490 miljoen euro.

Evolutie geschatte marktwaarde na afwerking (GDV) en jaarlijkse verkopen GDV

Verkopen

2017

3,3

n.b.

2018

3,9

0,4

2019

4,5

0,5

2020

5,1

0,4

21H1

5,4

0,2

(in miljard euro)

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

De grote vraag die zich stelt, is in hoeveel jaar de portefeuille kan worden gerealiseerd. Hoe korter, hoe beter natuurlijk. Immobel stelt dat 33 % van de portefeuille binnen de 1 à 3 jaar kan worden gerealiseerd, 32 % binnen de 4 à 5 jaar, 31 % binnen de 6 à 10 jaar en voor de resterende 4 % zal het meer dan 10 jaar duren. Eenvoudig gesteld verwacht het bedrijf dat 65 % van de pijplijn (33 % in 1 à 3 jaar en 32 % in 4 à 5 jaar) binnen de 5 jaar kan worden gerealiseerd. 65 % van 5,4 miljard euro is 3,5 miljard euro. Over een periode van 5 jaar is dat 700 miljoen euro per jaar. Immobel gaat uit van een brutomarge van 18 %. Op 700 miljoen euro is dat 126 miljoen euro. Van deze brutomarge trekken we de geschatte algemene en financiële kosten af en we houden ook beperkt rekening met belastingen.

“Het verkochte volume werd meer dan gecompenseerd door aanvulling met nieuwe projecten.”

We bekomen dan een mogelijke jaarwinst van 87 miljoen euro, afgerond is dat 8,70 euro per aandeel. Afgezet tegenover de huidige beurskoers van 72,70 euro resulteert dit in een koers/winstverhouding van minder dan 10. Het rendement op eigen vermogen komt uit op 17 %. Het gaat natuurlijk om een ruwe en gemiddelde schatting maar ideaal om relatief snel en

Wat is Immobel ?

Immobel is een vastgoedontwikkelaar (en dus geen GVV) met activiteiten in België (49 % van het totaal), Luxemburg (20 %), Frankrijk (18 %) en de resterende 13 % is verdeeld over landen zoals o.a. Polen, Duitsland.

71 % van de projectportefeuille bestaat uit residentieel vastgoed, 29 % betreft kantoren. Eind oktober 2021 werd Immobel geselecteerd als preferentiële kandidaat voor de herontwikkeling van de Proximus-kantoortorens in de Brusselse Noordwijk. Ook gaf ze voor 125 miljoen euro nieuwe ‘groene’ obligaties uit op 6,5 jaar.

eenvoudig het winstpotentieel te kunnen beoordelen.

“Beleggers moeten beseffen dat vastgoedontwikkeling een zekere volatiliteit kent.”

Maar de berekening kan nog eenvoudiger. De CFO van Immobel meldde ons dat een winstmarge van 10 tot 12 % op de omzet ook een maatstaf kan zijn. Op de 700 miljoen euro wordt dat dan een winst van 70 tot 84 miljoen euro, wat licht onder ons cijfer van 87 miljoen euro is.

De 700 miljoen euro omzet per jaar die we hierboven berekenden, ligt in lijn met de vooruitzichten die Immobel zelf formuleerde naar aanleiding van de halfjaarresultaten. In 2021 zal dit bedrag niet worden gehaald, want Immobel werd geconfronteerd 39

2022 bestaat de mogelijkheid (minimaal 600 miljoen euro, maximaal 800 miljoen euro). Voor 2021 bedraagt het minimale verwachte omzetcijfer 450 miljoen euro, het maximale 620 miljoen euro.

met enkele vertragingen in het vergunningenparcours en in de bouwfase. Daarenboven is de timing van bouwprojecten ook niet 100 % juist in te schatten. Daarom ook geeft Immobel een minimale omzetverwachting voor de jaren 2021, 2022 en 2023, alsook een mogelijk cijfer dat eventueel bijkomend kan worden gerealiseerd.

De berekende 700 miljoen euro zal zo zeker worden bereikt in 2023 (minimaal 800 miljoen euro, maximaal 1 miljard euro), in

“Immobel stelt dat een derde van de portefeuille binnen de 1 à 3 jaar kan worden gerealiseerd.”

Omzetverwachting in miljoen euro 1 200 1 000 200

800 200

600

170

400 200 0

800 600

486

431

450

2019

2020

2021E

2022E

2023E

Ter vergelijking, in de eerste helft van 2021 kwam de omzet uit op 183,8 miljoen euro en werd er een nettowinst van 29,9 miljoen euro gerealiseerd (afgerond 3 euro winst per aandeel).

Over het volledige jaar 2020 bedroeg de nettowinst 32,3 miljoen euro en dit bij een omzet van 375,4 miljoen euro. Een kleine berekening leert dat de brutomarge in 2020 uitkwam op 20 %, in

de eerste helft van 2021 was dat 23 %. De ­brutomarge is het verschil tussen de omzet en de kosten van goederen (zeg maar de zuivere bouwkost), gedeeld door de omzet. In de 2 periodes kwam de brutomarge dus hoger uit dan de 18 % die het bedrijf als gemiddelde vooropstelt en de 18 % die we hoger gebruikten om het toekomstige winstpotentieel in te schatten.

Beleggers geïnteresseerd in Immobel moeten beseffen dat vastgoedontwikkeling een zekere volatiliteit kent en dat er zekere timingeffecten zijn. Dat is ook de reden waarom Immobel een vork presenteert voor zijn omzetverwachtingen voor de volgende 3 jaren. Zelf berekenden we een gemiddelde winst per aandeel. Het is duidelijk dat dit gemiddelde niet zal worden gerealiseerd in 2021, misschien net wel in 2022 en zeker in 2023. Hieruit volgt dat Immobel allerminst als een korte termijnbelegging beschouwd mag worden.

Redactie 11 november 2021 Koers Immobel 72,70 euro

EEN AANDEEL OM OP TE BOUWEN (1)

Stijging aangepaste EPRA-winst per aandeel van € 0,7361 naar € 0,7910 (+7%) 130 effectief verworven projecten in zorgvastgoedportfolio Eerste 6 verwervingen (2) in nieuwe doelmarkt Spanje

Reële waarde vastgoedportefeuille: ca.€ 939 miljoen Roerende voorheffing: 15% (1) Alle bovenstaande cijfers, met uitz. van de informatie m.b.t. het aantal verworven projecten, zijn gebaseerd op de Tussentijdse verklaring van de raad van bestuur 3de kwartaal 2021 van de Vennootschap.

(2) De projecten Solimar Tavernes Blanques (Tavernes Blanques) en Emera Murcia (Murcia) werden nog niet effectief verworven, maar zijn getekend onder opschortende voorwaarden.

Euronext Brussels

ISIN: BE0974273055

40

Bekijk de volledige Tussentijdse verklaring van de raad van bestuur 3de kwartaal 2021 van de Vennootschap op

www.carepropertyinvest.be

“Solimar Tavernes Blanques” in Tavernes Blanques (ES)

Openbare GVV naar Belgisch recht Horstebaan 3, 2900 Schoten T +32 3 222 94 94 E info@carepropertyinvest.be

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Befimmo: meer verkocht dan gekocht In principe hebben we niet graag dat een GVV gebouwen verkoopt, want dit impliceert een daling van het courant resultaat per aandeel. Dat is onze reactie op korte termijn, want er zit natuurlijk een strategische kant aan het verhaal met impact op langere termijn.

“Befimmo is overgegaan tot een meer actief beheer van zijn omvangrijke kantoorportefeuille.”

Zo verkocht Befimmo een kleiner gebouw te Lokeren dat tot de portefeuille van Fedimmo behoort. Fedimmo was oorspronkelijk in handen van de Belgische overheid en bezat voornamelijk de meer lokale gebouwen van het Ministerie van Fi-

nanciën (zeg maar de lokale belastingkantoren). Deze gebouwen zijn gemiddeld iets ouder en kleiner en worden geleidelijk te gelde gemaakt. Dit gebouw vertegenwoordigt slechts 0,2 % van de portefeuille van Befimmo. Het andere gebouw dat verkocht werd, is Planet II, gebouwd in 1988, met een bezettingsgraad van 82,2 % eind 2020, gelegen in de Brusselse rand dat eind 2020 stond voor 0,6 % van de portefeuille.

Het strategische verhaal achter deze verkopen, is dat Befimmo is overgegaan tot een meer actief beheer van zijn omvangrijke kantoorportefeuille, wat in de praktijk neerkomt op een zekere rotatie.

Vooralsnog wordt er meer verkocht dan ge-

Wat is Befimmo?

Befimmo is een GVV, een gereglementeerde vastgoedvennootschap, die voor 100 % belegd is in kantoren, in België (94 % van het totaal) en het Groot-Hertogdom Luxemburg (6 % van het totaal).

Quatuor

Portefeuillewaarde In miljoen euro 3 000 2789

2 750

2655

2 500 2 250 2 000

2512

2495

2016

2017

2714

2769

2388 2285 2184 2184

1 750

Zin in de Brusselse Noordwijk, de herontwikkeling van de vroegere WTC-torens.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

1 500 2013

2014

2015

2018

2019

2020

9M21 41

kocht. Wel neemt de waarde van Courant resultaat en brutodividend In euro de verschillende ontwikkelings- 6 projecten toe door de evolutie van Courant resultaat p/a Brutodividend de bouwwerken. Eind 2020 waren 5,15 5,05 de ontwikkelingen (die geen huur 5 4,58 4,55 4,40 opbrengen!) goed voor 19,1 % van 4,24 4,22 4,18 3,94 3,91 de portefeuillewaarde, eind sep- 4 3,90 3,89 3,74 3,68 3,68 tember 2021 was dat maar 13,1 % 3,45 3,45 3,45 3,45 3,45 3,45 3,45 3,45 3,29 3,10 meer door de oplevering van het 3 2,81 gebouw Quatuor, dat voor 70 % 2,48 2,24 verhuurd is en nu dus huurop2,10 2 brengsten genereert.

1,68 Dit positieve nieuws moet genuanceerd worden, want een be- 1 langrijke huurder van Quatuor is Beobank dat een ander gebouw van Befimmo, La Plaine (nabij 0 FY08 FY09 FY10 FY11 FY12 FY13 FY14 FY15 FY16 FY17 FY18 FY19 FY20 FY21E FY25E de VUB in Etterbeek), huurde. La Plaine, gebouwd in 1995, was eind 2020 Sinds 2014 gaat het in goed voor 2,6 % van de portefeuille en ge- totaal om een bedrag nereerde 3,2 miljoen euro huurinkomsten van 572,5 miljoen euro. op jaarbasis. Deze vallen nu weg, maar op Niet onbelangrijk is dat jaarbasis brengt het Quatuor-gebouw wel Befimmo deze afwaarderingen kon counteren iets meer op. met 733,3 miljoen euro opwaarderingen en 38,2 “Voor de grote turnaround is miljoen euro gerealihet wachten tot de oplevering seerde meerwaarden.

Dit verklaart ten dele de van het project Zin in de stijging van de intrinsieBrusselse Noordwijk.” ke waarde per aandeel van 54 euro eind 2014 tot 61,1 euro eind september Meir 48 Voor de grote turnaround van de 2021.

De belegger heeft spijtig genoeg geen ook de terechte vraag vanaf wanneer we huurinkomsten zal wel moeten gewacht worden tot de oplevering van het project boodschap aan deze positieve evolutie, het aandeel Befimmo mogen oppikken om Zin in de Brusselse Noordwijk, de heront- want hij kijkt aan tegen een gevoelig lage- van deze turnaround te profiteren. Spijtig wikkeling van de vroegere WTC-torens I en re beurskoers. Dit heeft alles te maken met genoeg moeten we het antwoord schuldig II. Het project heeft een waarde van meer het gedaalde courant resultaat per aandeel blijven. dan 600 miljoen euro en is in principe ‘te en bijgevolg ook het lagere dividend. Tegroot’ voor de portefeuille. Befimmo zoekt gen 2025 mogen we opnieuw uitkijken naar “Tegen 2025 mogen we dan ook naar een partner die 50 % van het een relatief aantrekkelijk resultaat en dito opnieuw uitkijken naar project wil verwerven. We herhalen dat het dividend (zie onze grafiek). Op het webinar kantoorgedeelte al verhuurd werd aan de voor VFB-trefpunt Leuven kregen we dan een relatief aantrekkelijk Vlaamse overheid. The Standard neemt het resultaat en dito dividend.”

Befimmo euro hotelgedeelte voor zijn rekening. Het ge55 deelte met appartementen zal in een latere 50 Tot slot merken we op dat we in deze fase aan de man gebracht worden. bijdrage met geen woord reppen over de Ter illustratie van het voorgaande be- 45 kwartaalresultaten. Niet omdat we geen lichten we de evolutie van de gerealiseerde zin hebben, wel omdat we menen dat het meerwaarden en de herwaarderingen van 40 meer toegevoegde waarde creëert als we de vastgoedportefeuille. De geleidelijke 35 focussen op de lange termijn dan iets te beveroudering van kantoorgebouwen zorgt 30 spreken dat achter ons ligt. jaar na jaar voor een zekere afwaardering.

2019 2017 2018 2020 2021 (in miljoen euro)

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Meerwaarde (gerealiseerd/latent) in %

0,5 %

0,5 %

0,9 %

1,4 %

-0,2 %

4,6 %

2020 0,1 %

Meerwaarde uit verkopen

0,632

0,967

1,154

21,798

0,343

12,961

0,306

Saldo herwaardering vastgoedportefeuille

9,278

10,983

21,122

13,429

-5,514

110,113

1,367

Herwaardering vastgoedportefeuille

58,208

111,827

89,227

93,447

118,918

172,173

89,506

Afwaardering vastgoedportefeuille

-48,930

-100,844

-68,105

-80,018

-124,432

-62,060

-88,139

42

Redactie 9 november Koers Befimmo 35,20 euro

Aandelen Gert De Mesure Analist VFB

Vastned Belgium: hogere kwaliteit door gericht verkopen We hebben het de voorbije jaren en maanden regelmatig belicht: Vastned Belgium verkoopt meer vastgoed dan het aankoopt of investeert. Sinds 2010 is de netto balans -33,1 miljoen euro, m.a.w. het saldo van verkopen oversteeg de aankopen/investeringen met 33,1 miljoen euro. Het is heel logisch dat de beleggers dit niet graag zien gebeuren, want het drukt het courant resultaat per aandeel.

Feit is wel dat de groep door gerichte verkopen de kwaliteit van de portefeuille geleidelijk heeft verbeterd. Met de regelmaat van een klok komen we gebouwen tegen die het vroeger verkocht heeft, die nu leeg staan.

Het is evenwel geen bewuste strategie geweest van het management om meer te verkopen dan te investeren. Ze vond namelijk geen geschikte investeringen.

“Door gerichte verkopen is de kwaliteit van de portefeuille geleidelijk verbeterd.”

Op de analistenvergadering ter gelegenheid van de halfjaarresultaten meldde de CEO dat er gewerkt werd aan een herontwikkelingsdossier met een omvang van enkele miljoenen euro’s. Zolang de details van het dossier niet geregeld zijn, wordt er logischerwijze niet gecommuniceerd, maar er wordt verder aan gewerkt. We vernamen tevens dat er andere (kleinere) dossiers op

Wat is Vastned Belgium?

Vastned Belgium is een GVV, een gereglementeerde vastgoedvennootschap, die belegd is in winkelvastgoed. Ze bezit ook enkele appartementen. Vlaanderen is goed voor 73 % van de portefeuille, het Brusselse Gewest voor 18 % en Wallonië voor 9 %.

“Het is geen bewuste strategie om meer te verkopen dan te investeren.” tafel liggen. Maar vooraleer het zover is, moeten we de negatieve impact ondergaan van de verkopen van 2020 en van 2021.

Die impact komt weinig tot uiting in de cijfers na 9 maanden die de groep recent publiceerde. De corona-impact op de cijfers van 2020 verdwijnt geleidelijk uit de cijfers dit jaar en dat leidt tot betere cijfers na 9 maanden. Distilleren we de cijfers van het derde kwartaal uit deze over 9 maanden, dan krijgen we een ander beeld. Zo merken

we dat de huurinkomsten licht dalen. Het bedrijfsresultaat daalt wel een stevige 9,6 % tot 3,6 miljoen euro. Het courant resultaat viel 10,2 % terug tot 3,2 miljoen euro.

“Het courant resultaat lag in lijn met de verwachting voor het volledige jaar 2021.”

De aandeelhouder hoeft niet te panikeren over deze daling. Het cijfer van het derde kwartaal van 2020 was uitzonderlijk positief beïnvloed door een teruggave van te veel betaalde beurstaks ten bedrage van 0,7 miljoen euro. Het courant resultaat van 3,2 miljoen euro over het derde kwartaal van 2021 mag als een ‘normaal’ cijfer beschouwd worden. Per aandeel is dat 0,63 euro voor het derde kwartaal en dat is in lijn met de verwachting voor het volledige jaar 2021 van een cijfer tussen 2,45 en 2,50 euro.

T.o.v. de huidige koers levert dit een koers/ courant resultaat op van 12,2.

Redactie 9 november 2021 Koers 30 euro

(in miljoen euro)

9M20

9M21

Δ 20/21

20KW3

21KW3

Δ 20/21

Huurinkomen

12,787

12,475

-2,4 %

4,089

4,052

-0,9 %

Bedrijfsresultaat

10,325

11,052

7,0 %

3,978

3,597

-9,6 %

Financieel resultaat

-1,257

-1,198

n.r.

-0,418

-0,394

n.r.

Courant resultaat

9,085

9,838

8,3 %

3,568

3,205

-10,2 %

Idem per aandeel

1,79

1,94

8,3 %

0,70

0,63

-10,2 %

(in miljoen euro) 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

21H1 TOTAAL

Investeringen

0,162

1,924

1,437

0,204

0,036

0,420

2,034

0,960

1,549

0,642

0,301

0,162

9,831

0,000

10,361

0,000

11,670

26,605

17,467

0,000

0,000

0,000

0,000

0,000

0,000

66,103

Aankopen Verkopen

-0,188

-1,257

-10,873

-6,349

-42,885

-31,105

-5,051

-0,561

0,000

-2,351

-8,275

-4,062

-112,957

TOTAAL

-0,026

11,028

-9,436

5,525

-16,244

-13,218

-3,017

0,399

1,549

-1,709

-7,974

-3,900

-33,123

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

43

We bouwen vandaag de koolstofarme energiesystemen van morgen We versnellen onze groei in hernieuwbare energiebronnen en gedecentraliseerde koolstofarme energie-infrastructuren om onze klanten te ondersteunen voor een koolstofarme levensstijl

Doelstellingen voor 2030

80 GW aan geïnstalleerde hernieuwbare totaalcapaciteit

~ 45 miljoen ton CO2eq per jaar bespaard bij onze klanten

4 GW aan productiecapaciteit van groene waterstof

Een netto-nuluitstootambitie tegen 2045 voor onszelf en onze klanten

Relation@actionnaires.engie.com – 0 800 25 125

Energie is onze toekomst, wees er spaarzaam mee!

ENGIE: NV MET EEN KAPITAAL VAN 2 435 285 011 € - RCS NANTERRE 542 107 651. © BulentBARIS, Andrew Russell/ GettyImages

Kapitale ditjes en datjes Roland Van der Elst

Goed gespreide portefeuille vormt beste bescherming Hebt u het ook opgemerkt? Verschillende Belgische ondernemingen met een mooie update voor het derde kwartaal gingen toch onderuit. KBC titelde dat Bpost de verwachtingen klopte en toch zocht de koers weer de laagste regionen op ondanks een koersdoel van 11 euro. Voor Ageas luidde het “sterke resultaten boven de analistenverwachtingen,” maar de koers daalde weer naar het niveau rond 40, ondanks een koersdoel van 57 euro bij KBC. Speculatie over een mogelijke overname door BNP Paribas deed de koers daarna opveren naar 47 euro. Tijdelijk? Hetzelfde zagen we bij Biocartis: “Degelijke kwartaalcijfers.

Brand die de voorraden cartridges trof eiste zijn tol. Groei ondanks alles.” De notering zakte weer onder 4 euro. Het koersdoel bij KBC blijft op 7 euro. En zo kunnen we nog doorgaan.

“Verschillende Belgische ondernemingen met een mooie update gingen toch onderuit.”

Laten we de situatie als volgt samenvatten: de resultaten van het derde kwartaal waren goed tot zeer goed, maar ondernemingen blijven terecht voorzichtig in hun voorspellingen. En daarvoor zijn er voldoende redenen. We hebben eerder in deze rubriek onze twijfel uitgesproken over de overtuiging dat de inflatie van korte duur zal zijn. Nu iedereen de mond vol heeft over stijgende grondstofprijzen, stijgende vervoerkosten, toeleveringsproblemen, chiptekorten, druk op de lonen, herschikking van productie- en distributiecentra, enzovoort, zien we ondernemingen de verhoogGids voor de Beste Belegger | December 2021

de prijzen in de toekomst niet (gemakkelijk) terugdraaien. En ondanks het feit dat de ECB de inflatieopstoot als iets tijdelijk ziet, waarschuwt ze toch voor een correctie van de

“De ECB waarschuwt voor een correctie van de vastgoedprijzen en de beurzen.” vastgoedprijzen en de beurzen. Dus moeten we erop letten dat onze beleggingsportefeuille goed gespreid is.

Vastgoed rentegevoelig

De rentegevoeligheid van vastgoed zou de reden zijn waarom de ECB vreest dat de huizenprijzen kunnen dalen. Dat is één van de redenen waarom ik in het algemeen argwanend sta tegenover de gereglementeerde vastgoedvennootschappen (gvv’s).

Een tweede reden is dat de ene kapitaalverhoging op de andere volgt, waarbij men telkens met een kleinere winstmarge tevreden is. Leleux Associated Brokers – de overnemer van zoveel wisselagenten die Cloche d’Or in Luxemburg (Nextensa)

de handdoek in de ring moesten werpen wegens de immer toenemende informatica- en controlekosten – maakt maandelijks in een overzichtelijke tabel duidelijk dat heel wat gvv’s dit jaar achtergebleven zijn tegenover de markt in het algemeen.

Maar verder wil ik er niet op ingaan. Ik laat het woord beter aan onze huisanalist Gert De Mesure, een specialist in de materie die daarover zopas een boek publiceerde, ‘GVV’s van A tot X.’ Voor iedereen zou het verwerven van een eerste vastgoed (de woning) dé spaarprioriteit moeten zijn om als basis te dienen voor het behoud van een zekere levensstandaard op pensioenleeftijd. Voor beleggen in vastgoed geef ik de voorkeur aan promotoren zoals Atenor, Immobel, VGP en andere. Daar hoort nu ook Nextensa uit de groep Ackermans & van Haaren bij, na de fusie tussen Leasinvest en Extensa.

Als je toch optimistisch nieuws wenst in verband met beleggen in vastgoed, dan kan je zeker bij KBC terecht. Een gunstige wind

“De resultaten van het derde kwartaal waren goed tot zeer goed.” liet een studie op ons bureau landen met de titel: ‘De (vermeende) rentegevoeligheid van vastgoed.’ KBC ging na welke marktreactie kan worden verwacht als de rente stijgt. De bank komt tot het besluit “dat er verrassend genoeg een lage correlatie is tussen de rentevoeten en de aandelenkoersen van vastgoedbedrijven” in de bedrijven die ze volgen. “Als de rente stijgt als gevolg van hogere inflatieverwachtingen of hogere economische prognoses, zullen de omzetcijfers waarschijnlijk stijgen, terwijl 45

de kosten van schulden nog een tijdje laag zullen blijven,” klinkt het bij KBC. Als je die tekst ergens kunt vastkrijgen, zeker doen.

De vastgoedaandelen die ze in de studie aanraden, beperken zich niet tot de Belgische markt. Naast Aedifica, Care Property Invest (met zijn nieuwe kapitaalverhoging), Intervest Offices & Warehouses, Shurgard en Xior gaat het om enkele buitenlandse, voor ons minder bekende namen: Equinix, Prologis en Vonovia.

Vastgoed is dus de basis van een goed gespreide portefeuille en tegelijkertijd ook een mooie permanente bron van dividend­ inkomen, aangezien de vastgoedprijzen doorgaans worden geïndexeerd en de winsten ook.

Dus toch aandelen

Volgens de Europese Centrale Bank (ECB) zijn sommige aandelenmarkten kwetsbaar voor ongunstige rente- en groeischokken. We willen dat graag geloven, al is de ECB er zelf de oorzaak van. Wat is immers

140

Aedifica

35

Care Property Invest

euro

30 25 20 15 10

Jan 2018

Mei Jan 2018 2019

Sept 2019

Mei 2020

Mei 2021

Sept 2021

ploeg bij Bekaert laat eveneens het beste verhopen, zoals blijkt uit de update voor het derde kwartaal.

Maar een beurs is zoals eb en vloed: allemaal samen naar de hemel, allemaal samen naar de hel. Min of meer. Het komt erop aan markten of sectoren te vinden die niet telkens dezelfde richting uitgaan.

“Een woning zou dé spaarprioriteit moeten zijn.”

euro

15,0

euro

10,0

100

7,5

80

5,0

60

2,5 2018

2019

2020

0,0

2021

het alternatief? Het komt er dus op aan meer dan ooit kieskeurig te zijn bij het maken van een keuze. We hebben altijd zo’n veertig aandelen die op de Brusselse beurs noteren, op onze radar staan. Doorgaans kleurt dat lijstje rood, zij het telkens maar met kleine negatieve verschillen. Winstnemingen?

Cash vrijmaken? Toch geen salamicrash?

Elke dag gaat er een schijfje af: Agfa, Balta Group, Bpost, Econocom, Exmar, Fagron, Jensen, MDX Health, Ontex, Picanol, Smartphoto, Telenet, Texaf, enzovoort. En dan vergeten we alle aandelen die naar biotechnologie ruiken.

In de aandelentabel bij De Belegger zien we dat heel wat aandelen een koers-winstverhouding van minder dan 10 hebben, en dat men ook een portefeuille kan samenstellen met waarden met koers-winstverhoudingen tussen 10 en 15. Akkoord, dat zijn niet de groeiwaarden, want die worden in Brussel al dik betaald: Floridienne, Kinepolis, Lotus, Melexis, X-Fab. Kwaliteit heeft zijn prijs. We verwachten veel van de nieuwe directieploeg van Barco met An Steegen die “als een wervelwind Barco nieuw leven moet inblazen.” De nieuwe 46

Balta Group

12,5

120

40 2017

procent omhoog terwijl het aandeel in de weken ervoor eveneens sterk had gepresteerd. Het is allemaal een kwestie van hoeveel jaren we willen geloven dat een groei van 10, 20 of meer procent kan aanhouden.

Daar ging de omzet met 50 procent vooruit.

Ook de beleggingsbladen zoals De Belegger en Test Aankoop Invest brengen zulke aandelen onder de aandacht.

Sectorieel zullen velen denken aan alles wat te maken heeft met klimaat en energie. Het ene na het andere beleggingsfonds pakt met een gespecialiseerde portefeuille uit. Duurzaamheid is evenmin weg te denken. Persoonlijk zouden we voor de korte termijn eerder denken aan wat nog met grondstoffenfondsen te bereiken is. Wegens de hoge cycliciteit ben ik er altijd afgebleven. Maar als men beseft hoeveel koper in de toekomst nog zal moeten worden gedolven om al die elektrische wagens te bouwen en in het algemeen naar meer elektrificatie over te schakelen, dan begrijp ik dat de grondstof-

“Voor beleggen in vastgoed gaf ik de voorkeur aan promotoren, zoals Atenor, Immobel, VGP en Nextensa.”

Meer dan ooit geloven we in de toekomst van de technologie. We blijven dus belegd in een aantal steraandelen die we vooral op de Amerikaanse Nasdaq vinden. Regelmatig wordt er in dit blad eentje voor het voetlicht geplaatst in de artikels van de heren Delfosse en Hermans. In het vorige nummer pleitte Hermans nog voor het dure Nvidia. Dat was de perfecte timing, want toen op 18 november kwartaalresultaten en vooruitzichten voor volgend jaar gepubliceerd werden, ging de koers meteen 10

“De volgende jaren moeten positief blijven voor investeringen in private equity.”

2018

2019

2020

2021

fensector op de radar blijft staan na de correctie in de vorige maanden.

De wijsheid van Charlie Munger

Zoeken naar toekomst in aandelen is zoeken naar groei. China groeit weliswaar minder sterk maar alleszins toch veel sterker dan het Westen, ook de volgende jaren. In ‘Richer, Wiser, Happier’ van William Green, waarover ik het in het vorige nummer had, kwam ik herhaaldelijk de naam van de partner van superbelegger Warren Buffett tegen: Charlie Munger.

Verschillende van zijn uitspraken zijn in de beleggerswereld algemeen bekend, zoals: “Koop aantrekkelijke ondernemingen tegen een faire prijs in plaats van faire ondernemingen tegen aantrekkelijke prijzen.” Maar zijn voorkeurstrategie gaat ook naar niet te veel diversifiëren: “Wacht op de uitzonderlijke opportuniteiten waar de waarschijnlijkheid om te winnen de kans om te verliezen overstijgt.” Gevraagd hoe zijn persoonlijke portefeuille eruit ziet, antwoordde hij: Berkshire Hathaway, Costco en ‘a bunch of Chinese stocks.’ De uitspraak is enkele jaren oud, maar ik wil

aannemen dat zijn ideeën ondertussen, op de leeftijd van 97 jaar, niet veel veranderd zijn.

Berkshire Hathaway is de holding of gespreide portefeuillemaatschappij, of hoe je het ook wil noemen, geleid door Warren Buffett met Mungers assistentie. De prestatie dit jaar: + 29 procent. Costco Wholesale Corporation, de Amerikaanse tegenhanger van Colruyt, pakt stelselmatig uit met de strategie van de laagste prijzen. Zijn prestatie dit jaar: van 300 naar meer dan 500 dollar. En ten slotte a bunch, een lot Chinese aandelen, gekozen door een specialist. Die specialist ben ik niet, maar dat geloof in de Chinese aandelenmarkt heb ik en behoud ik. Veel koersen zijn in de afgelopen maanden spectaculair gedaald. Sommige zullen niet herstellen, andere doen dat maar gedeeltelijk. We noemen geen namen.

Wie wil gaan voor a bunch, komt het best terecht bij een gespecialiseerd China-fonds. De belangrijke Amerikaanse fondsbeheerder Franklin Templeton drukt

800

Floridienne

70

Kinepolis

euro

60 50 40 30 20 10 2017

2018

2019

2020

2021

rickx. Munger: “Diversificatie is voor hen die er niet te veel van begrijpen.” Je voelt me al komen. Terug naar de holdings. In België zijn ze ook niet uit het nieuws te slaan.

We beleggen in diegene met, bij voorkeur, het beste familiaal geleide management.

“Een beurs is zoals eb en vloed: allemaal samen naar de hemel, allemaal samen naar de hel.”

euro

bij de verkoop van participaties de prijs er gemiddeld 40 procent boven ligt.

We vernamen dat Quest for Growth de prijs van de financiële analisten kreeg voor de beste financiële informatie bij de holdings. Daar blijft, ondanks de dit jaar sterk gestegen koers, de onderwaardering rond 25 procent hangen met wellicht een hoog te verwachten dividend. De volgende jaren moeten positief blijven voor investeringen in private equity. Dat benadrukte ook GBL op zijn beleggersdag van 17 november: van 23 procent moet dat naar 40 procent, want de sterke onderwaardering wordt voor een groot deel verklaard door het feit dat institutionele beleggers zelf hun genoteerde aandelen kunnen en willen kiezen. De groei moet uit private equity komen en dus ook de verlaging van de onderwaardering die weer tegen 30 procent aanschurkt, ondank de systematische aankoop van eigen aandelen.

Zullen die financiële participatiemaatschappijen aan een altijd te verwachten

40

Barco

euro

35 600

30 25

400

20 15

200

10 0 2017

2018

2019

2020

5 2017

2021

zijn geloof in de Chinese aandelenmarkt als volgt uit: “De overheidstussenkomsten zijn een kenmerk in de Chinese ontwikkeling en hebben de fenomenale groei over de jaren niet belet. In belangrijke mate dienen de aanpassingen die de autoriteiten aangebracht hebben om de economische groei in overeenstemming te brengen met de sociale harmonie wat nu ‘socialisme met Chinese karakteristieken’ genoemd wordt.

Chinese aandelen komen in aanmerking om erin te investeren. Wat ons betreft is het wegblijven uit China wegens die reguliere dreigingen, het opgeven van kansen om te beleggen in talrijke snelgroeiende kwalitatieve vennootschappen.” En om het allemaal wat te nuanceren: op het ogenblik dat we deze lijnen schrijven, zien we Alibaba met meer dan 10 procent dalen. Dat heet volatiliteit zeker? De groei van de omzet voor dit jaar werd van 29 procent teruggebracht naar 20 tot 23 procent.

Concentratie en private equity

Een andere uitspraak van Munger is een variant op ‘diversificatie is voor de stommerikken’ van wijlen wisselagent Wilfried DieGids voor de Beste Belegger | December 2021

“Mijn kleinzoon heeft me voor mijn verjaardag in december een boek over cryptomunten beloofd.”

Het heeft ons verwonderd hoe snel Sofina weer op het hoogste niveau staat na eerdere waarschuwingen dat het sterk boven zijn intrinsieke waarde noteerde.

We kijken ook uit naar de persmededeling van Brederode op 2 december, want ook daar werd een nieuwe historisch hoogste koers opgetekend. Zoals Sofina en Gimv is Brederode sterk in private equity geïnvesteerd. We namen kennis van de belangrijke bestelling van CFE in de nieuwe grote markt die de Verenigde Staten is.

Goed nieuws dus voor Ackermans & van Haaren, dat ook met zijn private-equityportefeuille begint te scoren. Ook Gimv kwam met een schitterende update. Conservatief gewaardeerd is Gimv 51,6 euro waard. Maar Michel Declercq en Guy Sips van KBC Securities wijzen er terecht op dat

2018

2019

2020

2021

koersval kunnen ontsnappen? Nee. Ze zullen met hun decennialange ervaring en een familiaal oog voor de lange termijn de beste beslissingen blijven nemen. Daarop hopen we, daarop rekenen we. Beleggen kan ook simpel zijn.

Goud, cryptomunten …

Goud is geen belegging, het is een verzekeringspremie die men betaalt. Het goud trekt weer wat aan en de versteviging van de dollar draagt haar steentje bij. Voor beleggingen in goudmijnen, om toch wat inkomen te verwerven, verwijzen we steevast naar Inside Beleggen.

Voor cryptomunten kan ik alleen tot voorzichtigheid aanmanen. Dat heeft wellicht vooral te maken met mijn hoge leeftijd. De jongeren, en mijn kleinzoon, zijn er vol van, geloven er volop in, en beweren er verstandig mee om te gaan, want tussen het koren is er veel kaf. Mijn kleinzoon heeft me voor mijn verjaardag in december een boek over cryptomunten beloofd. Ik ben benieuwd. Ik heb hem ook een boek beloofd voor zijn verjaardag nog deze maand. Je mag raden welk!

47

De vijf van De Tijd

Ik sta op korte termijn nog voor een moeilijke keuze. Ik moet vijf nieuwe aandelen opgeven voor het kerstnummer van 24 december. Eind vorig jaar koos ik voor Ageas (Aziatische groei) Ontex (tegendraads), Etex (een buitenbeentje), Prosus (internet en e-commerce) en Tessenderlo (een Tack-aandeel). De goden waren me doorgaans, om verschillende redenen, niet goedgezind. Goedkoop kan ik altijd argumenteren dat aandelen een belegging voor de lange termijn zijn. Maar ik denk er echt over na om het dit jaar bij dezelfde vijf te houden. Ze blijven langetermijnpotentieel hebben. Misschien behalve Ontex?

Dat is alleszins een moeilijk geval. De hoge schuldgraad is een zware handicap op een ogenblik dat de grondstoffenprijzen door het dak gaan. Algemeen staan de grondstoffenprijzen veel hoger dan aan het begin van het jaar, ondanks al enkele koersreacties.

Zoals altijd zijn dit ideeën, geen aanbevelingen, stof voor clubvergaderingen. Ik geef toch een algemene raad: vermijd on-

45

Tessenderlo

euro

40 35 30 25 20 15 2017

2018

2019

2020

2021

“Het geloof in de Chinese aandelenmarkt heb ik en behoud ik.”

20

Etex

dernemingen met veel schulden en zoek naar ondernemingen die pricing power hebben, die in de huidige omgeving zonder, of met een minimale vertraging, alle mogelijke hogere kosten die we vandaag zien, kunnen doorrekenen aan hun klanten. En natuurlijk: hou altijd voldoende cash achter de hand. Dat is een must voor een goed gespreide portefeuille.

En houd het veilig in deze nieuwe coronagolf, die ook op de beurs niet ongemerkt voorbij zal gaan.

euro

18 16 14 12 10 2017

2018

2019

2020

2021

Redactie 22 november 2021

Investeren in de kracht van de binnenstad

LEES ER MEER OVER OP

48

WWW.QRF.BE

Strategie en markten Danny Reweghs Directeur strategie Inside Beleggen

Europa doet volop mee aan het beursfeest Het voorbije jaar zagen we een zelden geziene sterke klim van de Europese beurzen. Nee, daarmee werden de Amerikaanse indexen niet overklast, maar in tegenstelling tot het afgelopen decennium hielen de Europese aandelenmarkten wel gelijke tred. Sinds het gunstige nieuws over de werkzaamheid van de vaccins begin november moet “Het voorbije jaar zagen bijvoorbeeld de Eurostoxx50-index we een zelden geziene niet meer onderdoen voor de Dow Jones, de S&P500-index of zelfs de sterke klim van de Nasdaq-index. We blijven erbij dat Europese beurzen.” dit de komende tijd zo zal blijven.

Een belegger moet niet meer noodzakelijk in techgiganten beleggen om de indexen te kloppen. De trend van achteroplopen is verleden tijd.

Klassieke bedrijven kunnen bogen op een sterk winstherstel met dank aan het uiterst soepel begrotingsbeleid naast het al jaren soepel monetair beleid, dat deze keer niet alleen meer in de Verenigde Staten, maar ook in Europa wordt gehanteerd. De reactie in Europa op de coronacrisis was dan ook helemaal anders dan na de bankencrisis. Toen greep de Amerikaanse centrale bank meteen naar het wapen van de monetaire versoepeling (QE of quantitative easing, het opkopen van obligaties), daar waar de Europese Centrale Bank (ECB) daar nog een aantal jaren mee wachtte. Bovendien zetten de Europese regeringen in op begrotingsdiscipline en het afbouwen van de tekorten, wat de Europese Unie in een deflatoire periode van lage groei bracht.

Recordjacht

De Europese indices werden dan ook overklast door de S&P500- en de Nasdaq-index. Om nog meer zout in de Europese wonde te strooien: de Eurostoxx50-index staat amper 20 procent hoger dan twintig jaar geleden.

Gelukkig waren er de dividenden om toch voor een return (koersevolutie + dividenden) van 147 procent te zorgen, of “Een belegger moet niet 4,6 procent gemiddeld per jaar. De meer noodzakelijk in Amerikaanse S&P500-index steeg techgiganten beleggen om precies 300 procentpunt meer dan de indexen te kloppen.” de Eurostoxx50-index (319 % versus Gids voor de Beste Belegger | December 2021

19 %) en dat levert een 375 procentpunt hogere return op (522 % versus 147 %), goed voor een jaarlijks gemiddelde van 9,6 procent.

De Eurostoxx50-index heeft zo nog flink wat werk om de historische top op 5 522 punten uit maart 2020 te bereiken. Daarvoor is nog een stijging van 25 à 30 procent nodig. Dat is te wijten aan de vrije val van de telecom- en bankaandelen de voorbije twee decennia. In de loop van dit jaar wisten de Nederlandse AEX-index en de Franse CAC40-index wel al hun historische top te overschrijden, na 21 jaar. Ook de brede Europese Stoxx600-index heeft zich uiteindelijk boven 400 punten weten te hijsen.

“De trend van achteroplopen is verleden tijd.”

De Brusselse BEL20-index is nog altijd getekend door de bankencrisis van 2008–2009, maar krijgt het piekniveau van 2007 boven 4 700 punten weer in het vizier.

Dat wordt tijd. De Amerikaanse indexen hebben dit jaar alleen al meer dan zestig records gevestigd. Het record voor de BEL20 dit jaar nog laten sneuvelen zou een huzarenstukje zijn, maar het is niet onmogelijk. Het meest waarschijnlijke is dat de BEL20-index pas volgend jaar een nieuwe top bereikt.

Zomerdip in edelmetalen is voorbij

Het derde kwartaal was niet goed voor beleggers in edelmetalen. Het contrast tussen de zomer 2021 en die van 2020 kon niet groter zijn. Vorig jaar was er euforie alom rond goud en zilver. De angst voor een negatieve impact van de covid-19-pandemie op de economie deed beleggers naar veilige havens zoeken. In de zomer van 2020 werd al een – voorlopige – piek van de goudprijs boven 2000 dollar per troy bereikt. De afgelopen maanden waren veel minder florissant voor goudkevers. De aankomende tapering van de Amerikaanse centrale bank deed beleggers in edelmetalen fors schrikken en op de 49

Het Institute of International Finance (IIF) is een auverkoopknop drukken. De klassieke beleggingswereld, toriteit in schulden van landen. Begin april kwamen de die traditioneel in een brede boog om goud- en zilvercijfers voor 2020 uit en waarschuwde het al voor een beleggingen heen loopt, deed smalend over de vreemde verregaande verslechtering dit jaar door de quarantaivaststelling dat er voor het eerst in nemaatregelen. Volgens het IIF is de wereldwijde schuld decennia weer inflatie was en dat net “Het derde kwartaal was vorig jaar opgelopen tot het duizelingwekkende bedrag dan de goudprijs het liet afweten. niet goed voor beleggers van 274 500 miljard dollar of 335 procent van het weDe correlatie tussen een stijgenreld-bbp (som van de geproduceerde goederen en diende inflatie en de goudprijs blijft een in edelmetalen.” sten in een jaar). Dat is veruit het hoogste cijfer ooit en verhaal uit de jaren zeventig en beeen recordtoename van 19 500 miljard tegenover het gin de jaren tachtig. Op langere termijn is die koppeling jaar voordien. Dat is haast het dubbele van 2019. Het IIF lang niet eenduidig. Enkel als de inflatie galoppeert, is telt zowel de privéschuld (particulieren en bedrijven), er een duidelijk verband. Maandenlang gingen centrale de overheidsschuld als die van de financiële sector mee. bankiers en economen, daarin gevolgd door de belegNiet alle economen vinden die laatste categorie even gers, ervan uit dat de huidige inflatie-opstoot tijdelijk is relevant, al is de schuldgraad van de financiële sector en niet uit de hand zou lopen. Maar de eensgezindheid de enige die lager staat dan in 2007 over dat tijdelijke karakter brokkelt af nu de inflatie in voor de bankencrisis. Al de andere de Verenigde Staten in oktober is opgelopen tot 6,2 pro“We zijn ervan overtuigd schuldcategorieën stijgen, de overcent, het hoogste cijfer sinds 1990. Dat leidt tot enige heidsschuld veruit het meest. onzekerheid en twijfel en dat is goed nieuws voor edel- dat we aan een nieuwe Die laatste steeg in de westerse, metalen. Er is historisch gezien een stevig verband tus- opgaande fase in de ontwikkelde landen tot 123,9 prosen de edelmetalenprijs en toenemende onzekerheid. stierenmarkt voor goud en cent van het bbp, amper een fractie De heropening van de wereldeconomie deed de goudonder het recordcijfer van 124,2 proen zilverprijs de voorbije maanden daarom geen goed, zilver zijn begonnen.” cent in 1946, net na het einde van want de onzekerheid was weg. de Tweede Wereldoorlog. Er is geen enkele twijfel dat We moeten daar niet flauw over doen: ook wij twijdit historische record in 2021 zal sneuvelen. De overfelden in de zomer over edelmetalen, maar dan enkel heidsschuld in de opkomende landen bedroeg in 2020 over het potentieel op korte termijn. We zijn blijven be‘slechts’ 62,5 procent. Ook dat is een record (46,9 % in klemtonen dat ons vertrouwen in het uiterst positieve 1946). Toch zien we nergens enige urgentie voor meer verhaal op de lange termijn niet werd aangetast door de begrotingsdiscipline. zwakke zomer. We herhalen dat we een seculaire, langDe markten blijven er onbezorgd bij, getuige de ijzerdurige haussemarkt beleven, die nog vele jaren zal meesterke beursprestaties. Daar zijn twee redenen voor. gaan. De combinatie van een extreem soepel budgettair Vooreerst zijn de fors oplopende schulden momenteel en monetair beleid heeft geleid tot een globaal explogeen probleem omdat we ook een forse groei kennen. derende schuldenpandemie en dat leidt op termijn tot Dat effect speelt in 2021 en 2022, maar ontwrichtingen op de financiële markten. later is dat niet zeker. Structureel is Het geleidelijke karakter van de tapering, de stijgen“De kostprijs van de er eerder sprake van een afgenomen de onzekerheid over de energieprijzen en het al dan niet groei in de wereldeconomie sinds de blijvende karakter van de hoge inflatiecijfers hebben de schulden is gezakt bankencrisis. Daarnaast heeft het uihemel weer doen opklaren voor goud en zilver. We zijn ondanks een forse terst soepele beleid van de centrale ervan overtuigd dat de zomerdip achter ons ligt en dat toename van de banken geleid tot ultralage rentevoewe aan een nieuwe opgaande fase in de stierenmarkt nominale schuld.” ten. Dat betekent dat de kostprijs van voor goud en zilver zijn begonnen. de schulden is gezakt ondanks een forSchuldenexplosie se toename van de nominale schuld. De huidige inflatie-opstoot duwt de reële kosten verder naar beneden.

Al langer dan vorig jaar is er wereldwijd sprake van Toch blijft de kans reëel dat dit ooit fout loopt, bij een een ernstig schuldenprobleem. Het is een ware schulfors oplopende rente en/of een stevige groeivertraging. denpandemie. Daar kwam vorig jaar een Daarom is een stukje van de portefeuille in edelmetalen wereldwijde gezondheidscrisis bovenop een verstandige keuze. in de vorm van de covid-19-pandemie.

Verplichte quarantainemaatregelen en herhaaldelijke lockdowns hadden een bij“De wereldwijde schuld is zonder zware impact op de economische opgelopen tot 335 procent activiteit. Om de zwaarste economische crisis in de naoorlogse periode te vermijvan het wereld-bbp.” den, grepen centrale banken en overheden bijzonder fors in op een nooit eerder geziene manier. Een pluspunt daarvan is Redactie 13 november 2021 dat de economische schade anderhalf jaar na de uitbraak van de coronacrisis veel beIn het digitale deel van dit magazine vindt u ter meevalt dan toen ingeschat. Een groot een overzicht van de belangrijkste activa, dat minpunt is dat het dramatische gevolgen geldt als de samenvatting van de strategie. had voor de schuldontwikkeling.

50

Inspecteur P

De portefeuille van Nick Debruyne

“Ik had nooit geloofd ooit nog eens belegger te worden” Nick Debruyne, 45 jaar, is 3D-tekenaar bij de Watergroep. Hij overwon vorig jaar een eerder opgelopen aversie voor de beurs. “Ik had nooit gedacht zoveel rendement te halen. Maar ik ben me wel bewust dat dit niet normaal is. Ik vraag me ook af hoe rentegevoelig mijn portefeuille zal blijken te zijn.”

Wanneer ben je begonnen als belegger?

In 2000 had ik al eens in een technologiefonds belegd. Daardoor had ik wat afkeer van de beurs. Later ben ik wat aandelen beginnen kopen via mijn bank. Door de hoge kosten brachten die bijna niets op. De aandelen die vandaag in mijn portefeuille zitten, het ik gekocht sinds de coronacrash, al ben ik wel geleidelijk ingestapt. Eigenlijk ben ik helemaal van nul moeten beginnen als belegger, want ik kende er niet van. Ik had vroeger ook nooit geloofd dat ik ooit nog eens belegger zou worden.

Welk type belegger ben je?

Ik neem geen grote risico’s. Ik ben begonnen met defensieve aandelen. De eerste aandelen die ik vorig jaar kocht – het was het moment waarop de olieprijs even negatief was, dat weet ik nog – waren GBL en Ageas. Daarna volgden Eurazeo en Microsoft. Die laatste omdat ik merkte dat iedereen overschakelde naar Teams. Dat is een goede zet gebleken.

Wat is je doel?

Mijn eerste doel is kapitaal opbouwen.

Ik wil weinig verkopen tot ik op pensioen ga. Voorts stel ik me niet echt een doel. Ik wil bijvoorbeeld niet noodzakelijk altijd de markt kloppen. Sommige van mijn aandelen doen het niet beter dan mijn tracker op de wereldbeurs (IWDA, MSCI World). Maar Gids voor de Beste Belegger | December 2021

als ze zakken, snap ik wel waarom. Mogelijks zie ik zelfs een kans om bij te kopen. Je zou kunnen zeggen dat het beter is alles te verkopen en alleen nog in de IWDA te beleggen. Maar daar beleef je geen fun aan, zelfs al heb je zoals ikzelf veel ‘saaie’ aandelen genre Tinc of Care Property.

Hoe ga je te werk?

Vorig jaar heb ik een abonnement genomen op De Belegger. In hun overzicht van de holdings heb ik gezocht naar ondergewaardeerde holdings. GBL bijvoorbeeld noteert tegen een korting op zijn intrinsieke waarde. Vorig jaar heb ik ook een paar cursussen gevolgd bij VFB, onder meer het ABC van Beleggen en Duurzaam beleggen. Ik probeer wel op duurzaamheidsprestaties te letten. Eurazeo bijvoorbeeld wil tegen 2025 al koolstofneutraal zijn. Tegenwoordig probeer ik bedrijven te waarderen die geen winst maken, bijvoorbeeld aan de hand van de koers/omzet-ratio. Niet om ze meteen te kopen, wel om hun potentieel in te kunnen schatten.

Waar haal je je informatie?

Ik probeer bedrijven zelf op te volgen.

Ik ben bijvoorbeeld ingeschreven op alle nieuwsbrieven. Eurazeo deelt ook veel informatie via Twitter. Het heeft er mij zo al twee keer toe aangezet bij te kopen. Jammer dat de Belgische holdings veel minder communiceren. Ik maak ook deel uit van een klein netwerk van beleggers, waar we onderling informatie doorsturen.

Wat is je grootste succesverhaal?

Ik heb Topicus gekocht bij de beursintroductie. Volgens mij wordt dat het volgende Constellation Software. De ceo van Constellation wordt de Canadese Buffett ge-

noemd en hij heeft Topicus afgesplitst om de groei bij de spinoff te versnellen. Ik heb meteen meegedaan.

In je portefeuille is er ook plaats voor een aantal trackers.

Ik ben eigenlijk niet zo’n fan van individuele aandelen. Care property bijvoor-

Inspecteur P Interesse in een second opinion over je beleggingsportefeuille?

VFB biedt u een klankbord voor uw portefeuille aan. Een collega-belegger bekijkt uw beleggingen en geeft aan wat goed zit en wat aandacht behoeft, vanuit zijn ervaring en visie.

Dat kan zonder bedragen te noemen, percentages en gewicht in de portefeuille volstaan. Of het nu gaat om kleine of grote portefeuilles, van beginners of oude rotten, uw persoonlijke visie of die van uw club: het kan allemaal.

Durft u uw keuzes en ervaringen te delen? Wilt u liever eens aan de andere kant zitten en als klankbord fungeren?

Laat het ons weten: redactie@vfb.be

Alle deelnemers krijgen een mooie attentie.

Inspecteur P naar jouw keuze

Kies jouw Inspecteur P: een naam uit Beste Belegger, of een spreker op een congres? Wij nodigen hem of haar graag uit.

51

beeld zal niet beter doen dan de markt, maar brengt anderzijds wel rust en stabiliteit in mijn portefeuille. Ik ben begonnen met de IWDA. Later heb ik de duurzame variant ontdekt (MSCI World SRI). Misschien stap ik nog wel eens volledig over. De duurzame tracker behaalt toch een vergelijkbaar rendement.

Welke lessen heb je al geleerd als belegger?

Ik heb Alstom gekocht bij de kapitaalverhoging om Bombardier over te nemen. Ik ken de sector goed, want ik heb nog bij Bombardier gewerkt. Ik heb de les geleerd dat je bij een kapitaalverhoging niet meteen moet meegaan, want een overname kan ook fout gaan. Al komt het op lange termijn soms wel nog goed.

Heb je tips voor beginnende beleggers?

Heel veel geduld hebben. In de huidige markt bijvoorbeeld zou ik zeer lage orders leggen. En beleg niet in hypes. Dat kan misschien interessant zijn op korte termijn, maar dan moet je alles van heel nabij volgen en daar houd ik me niet mee bezig.

Aandeel

Gewicht (in %)

Eurazeo

10,2 %

Gimv

8,2 %

GBL

6,2 %

Ageas

5,5 %

Alfen

3,7 %

Tinc

4,5 %

Exor

3,6 %

Care Property invest

3,3 %

Quest for growth

3,3 %

Peugeot Invest

3,3 %

Ackermans & vanhaaren

3,2 %

Prosus

3,2 %

Dieteren

3,0 %

Topicus

2,9 %

Microsoft

2,9 %

NN Group

2,5 %

Hal Trust

2,4 %

Alibaba

2,1 %

TKH Group

2,1 %

Sipef

1,8 %

Xior

1,7 %

Sofina

1,6 %

Facebook

1,5 %

Umicore

1,4 %

Unilever

1,0 %

ESG Core spac

0,9 %

MSCI World acc (IWDA)

5,6 %

MSCI Europe acc (IMAE)

2,0 %

MSCI World SRI acc (SUSW)

1,5 %

Ishares diversified commodity swap (EXXY)

1,7 %

MSCI World Small cap (IUSN)

1,4 %

iShares Core MSCI Emerging markets acc (EMIM)

1,7 %

52

Commentaar Tim Nijsmans oprichter Vermogensgids Beste Nick, Dit is een zeer mooie portefeuille met een duidelijke focus op passief beleggen via holdings, defensieve aandelen en ­ETF’s. Je volgt je aandelen op en hebt duidelijk lessen getrokken uit de moeilijke periode na 2000. Je zou eens kunnen nadenken over je spreiding. Een aantal individuele aandelen hebben vrij grote posities terwijl de ETF’s over het algemeen vrij kleine gewichten hebben in je portefeuille. Ik zie dat effect bij vele beleggers in Vlaanderen.

Men koopt vaak een ETF voor hetzelfde bedrag als een aandeel, terwijl een ETF een korf van honderden of duizenden verschillende aandelen kan zijn.

Dat holdings een groter gewicht hebben, dat is zeker te verdedigen. Een aantal sportievere aandelen hebben echter ook nog een groot gewicht. Persoonlijk zou ik de minder defensieve aandelen terugbrengen naar bijvoorbeeld 1,5 % van je portefeuille. De mooie ETF’s die je gekozen hebt kunnen met dat geld verhoogd worden naar ongeveer 3 of 4 % per lijn. Zo blijf je boeiende aandelen in portefeuille hebben, maar op die manier ga je er geen grote klappen van krijgen mocht het daar toch mislopen.

Je positieve visie op ESG en duurzame beleggingen gaat je rendement positief beïnvloeden. Niet enkel zijn zo’n ondernemingen goed gewapend om de komende jaren mooi te presteren maar ze trekken ook meer en meer geld aan van beheerders die duurzaam investeren.

Commentaar van Patrick Nollet directeur VFB Ik kan mij best vinden in de commentaar van mijn collega Tim. Ik zou dan ook iets dieper willen ingaan op je vraag naar de rentegevoeligheid van je portefeuille. Ik ben al niet meer zo jong en van mensen op enige leeftijd hoor je al wel eens: ‘vroeger was het allemaal beter.’

Natuurlijk is dat niet zo, maar wat rentegevoeligheid van portefeuilles betreft, durf ik wel stellen dat het ‘gemakkelijker’ was. Enfin, zo lijkt het achteraf toch. Er bestond ‘vroeger’ nog zoiets als winstrendement of het omgekeerde van de koers-winstverhouding. Een aandeel (of een beurs) dat noteerde tegen een koers-winstverhouding van 15 gaf een winstrendement van 6,7 %. En dat winstrendement werd dan afgezet tegen de ‘risicovrije’ rente op bijvoorbeeld 10-jarige staatsobligaties. Was die 4 % dan kwam de verhouding op 6,7 / 4 = 1,7. Hoe hoger die verhouding, hoe goedkoper het aandeel. Steeg de rente dan daalde de verhouding en werd het aandeel ‘duurder.’

Door de bijzonder lage of zelfs negatieve rente gaat die redenering niet meer op. Want aandelen zouden dan oneindig duur mogen zijn. En het samenspel tussen rente en beurs is natuurlijk ook niet zo ‘simplistisch.’ Wat wel intact blijft, is dat een stijgende rente in principe negatief is voor de beursevolutie. Maar op de vraag vanaf welk niveau van rente dat opgaat, moet ik je het antwoord schuldig blijven. Zijn obligaties terug een alternatief (denk aan TINA) voor aandelen als de rente 1 % is? Of 2, 3 of 4 %?

Wat ik je wel kan zeggen is dat groeiaandelen de eerste zullen zijn die last hebben van een rentestijging. Groeiaandelen worden namelijk vooral gewaardeerd op basis van hun toekomstige winsten.

Indien deze worden verdisconteerd (teruggerekend naar het heden) tegen een hogere rente, kan dat een fikse slok op de borrel of beter op de koers schelen. Maar om te antwoorden op je vraag: ja je portefeuille is rentegevoelig, maar zeker niet meer dan het gemiddelde van de beurs. Dus wat dat betreft hoef je geen herschikkingen door te voeren.

VFB-lid van de maand

VFB-lid van de maand Ria Hens

Beleggen in kwaliteitsbedrijven blijft de juiste strategie Ria Hens is al 25 jaar actief als belegger. Als jonge advocate begon ze eind de jaren tachtig met de uitbouw van haar eigen advocatenkantoor. Ria is onlangs toegetreden tot de beleggersclub Fortuna.

1 Hoe ziet uw portefeuille eruit?

Twee decennia geleden was mijn portefeuille gelijk verdeeld over beleggingsfondsen en individuele aandelen. In de loop der jaren zijn al mijn fondsen de deur uitgegaan om de aankoop van vastgoed te kunnen financieren. Mijn portefeuille die louter samengesteld is uit aandelen en enkele ETF’s blijf ik echter stevig bijhouden.

Na de coronacrash heb ik van de gelegenheid gebruikgemaakt om een nieuwe portefeuille aan te maken voor mijn kinderen met een focus op goedehuisvaderaandelen. Enkele van mijn grote winnaars zijn Floridienne (+ 199 %), D’Ieteren (+ 247 %), ASML (+ 201 %), Lotus (+ 75 %), Bolloré (+ 99 %) en Brederode (+ 78 %). De timing was perfect, al heb ik ook verliezers waarin ik blijf geloven. Dat zijn Texaf (-1 %), AB InBev (-19,75 %) en Acacia Pharma (-33,70 %). Acacia classificeer ik niet als een veilig huisvaderaandeel.

2 Welke strategie volgt u?

Vaak gebruik ik gewoon gezond verstand. Beleggen in kwaliteitsbedrijven blijft de juiste strategie. Neem de holding Brederode als voorbeeld, een kwaliteitsaandeel pur sang. Onderstaande tekst over Brederode konden we al op 11 juni 1998 lezen in de rubriek Cash! van Trends: “Brederode: het verleden was uitmuntend, het heden evolueert gunstig en de toekomst oogt veelbelovend. De investeringen in de private equity zijn een mooie illustra-

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

tie van de zin voor opportuniteiten van de groep. En een verklaring waarom die kansen ook zo dikwijls tot successen uitgroeien. Pas wanneer men voldoende ervaring en expertise heeft opgebouwd, stapt men voluit in investeringen. De kleine particuliere Brederode-aandeelhouder profiteert mee en verdient ondertussen evenveel als ‘meester’ Pierre van Der Mersch.”

Anno 2021 profiteert de kleine belegger nog altijd mee.

3 Waar gelooft u niet in als belegger?

Waar kwam de dagenlange dikke smoglaag over heel Teheran vandaan in januari 2021 (zie Sarah Lamote, De Tijd, 19 januari 2021)? En mocht ik een mensenhandelaar zijn, hoe zou ik dan mijn bloedwinsten witwassen en de toezichthouders omzeilen? Iets waar crypto-believers gerust over mogen reflecteren.

4 Hebt u recent een ontgoocheling opgelopen?

Voor beleggers in UCB was het wachten tot de Amerikaanse toezichthouder midden oktober 2021 zijn fiat zou geven voor bimekizumab als psoriasismiddel.

De melding kwam, maar bevatte een lauw uitstel omdat de FDA door reisbeperkingen haar inspecties van de fabrieken niet had kunnen voltooien. Op de beleggersdag van 19 november 2021 werd aan Tim Van Hauwermeiren, de ceo van Argen-x,

de vraag gesteld of hij de vrees koesterde eenzelfde uitstel te krijgen voor Efgartigimod, waarvan het fiat wordt verwacht tegen midden december. Met zijn antwoord gaf hij aan heel goed te weten dat de FDA de fabrieken van Argen-x heeft bezocht.

Daardoor vraag ik me af waarom UCB niet in de media te kennen gaf dat zijn dossier niet in orde was en afstevende op een uitstel. Gebrek aan transparantie leidt tot wantrouwen.

5 Welke tips hebt u voor beginnende beleggers?

Uit het boek van Daniel Kahneman Ons feilbare denken heb ik geleerd dat verliezen emotioneel veel feller inbeukt dan winsten. Zodra je dat weet, leer je die negatieve gevoelens te onderdrukken. Aangezien informatie de rode draad is voor mijn beleggersdrive, onderschrijf ik graag de frisse wind die waait op de redactie van De Tijd. Een aanrader is Ellen Vermorgen, wiens recensies en artikelen pareltjes zijn.

Wilt u ook VFB-lid van de maand worden?

Mail ons, vertel hoe lang u al lid bent, voeg een kleine foto toe en wij nemen contact met u op! redactie@vfb.be

Alle deelnemers krijgen een mooie attentie.

53

Soms lees ik een artikel maar voor de helft.

Neem voorsprong.

En daar zijn we bij De Tijd trots op.

We nemen het u niet kwalijk dat u ons soms al na één zin, twee paragrafen of tien minuten opzijlegt.

Het betekent dat u iets hebt gezien dat u aan het denken zet, dat u inspireert en zuurstof geeft, u op een idee brengt. En met dat idee wilt u natuurlijk meteen aan de slag. Dat begrijpen we volledig.

Meer nog, we zien het als een compliment. Blijf ons dus niet alleen lezen, maar ook wegleggen.

Aandelen Tom Simonts Senior Financial Economist, KBC Groep

Blackstone: tijd om mee te feesten op de private markt deel dat iShares heeft op de wereldwijde ETF-markt. KBC Asset Management start de opvolging van Blackstone met een ‘Kopen’-aanbeveling en een koersdoel van 170 dollar. Blackstone heeft hoge marges omdat de vraag naar particuliere activa zeer groot is en het bedrijf een zeer sterke staat van dienst heeft in het behalen van hoge winsten voor zijn cliënten.

De sector van het vermogensbeheer

Blackstone is de grootste alternatieve vermogensbeheerder ter wereld en niet te verwarren met Blackrock, want dat is ’s werelds grootste traditionele vermogens-

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

beheerder. Terwijl Blackstone zo’n 730 miljard dollar aan activa onder beheer (AUM) heeft, loopt dat bij Blackrock op tot 7 000 miljard dollar, dankzij het 35 % marktaan-

Alternatieve (of private markt) vermogensbeheerders ontvangen geld van klanten en beleggen dit in private markten zoals private equity, private debt, vastgoed, infrastructuur en hedgefondsen, in plaats van traditionele beleggingscategorieën als (publieke) aandelen en obligaties. Het beheerd vermogen op private markten is sinds 2008 met meer dan 12 % per jaar gegroeid en zal de komende jaren naar verwachting met meer dan 10 % toenemen.

Klanten van alternatieve vermogensbeheerders zijn doorgaans institutionele spelers zoals pensioenfondsen, verzekeraars of staatsfondsen die hun geld voor een lan-

55

Omzet- en EBITDA-evolutie 14 000

Omzet

EBITDA

12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2012

2013

2014

2015

2016

2017

ge periode (10 - 12 jaar) aan alternatieve vermogensbeheerders zoals Blackstone geven omdat het langer duurt voordat de investeringen winst opleveren. Als Blackstone bijvoorbeeld een bedrijf overneemt met vers opgehaald geld van klanten, kan het enkele jaren duren voordat het bedrijf met winst kan worden verkocht en aan de klanten kan worden uitgekeerd. Historisch gezien zijn de rendementen van private markten echter hoger in vergelijking met publieke markten, wat de aantrekkingskracht voor cliënten verklaart.

Het bedrijf

Als marktleider in de sector met de grootste omvang en de sterkste merkreputatie is Blackstone volgens KBC Asset Management perfect gepositioneerd om te profiteren van de sterke vooruitzichten van de sector van alternatieve vermogensbeheerders. Het bedrijf heeft zijn marktaandeel de afgelopen jaren zelfs vergroot, omdat cliënten hun relaties met de grootste beheerders doorgaans consolideren.

De groep ontvangt van zijn cliënten een beheerdersvergoeding op het geïnvesteerde geld. Dit is een zeer veilige en recurrente inkomstenstroom gebleken, aangezien dit geld voor lange tijd wordt vastgezet en niet gekoppeld is aan de onderliggende prestaties van de fondsen.

Blackstone kan ook een prestatievergoeding krijgen zodra een fonds zijn streefwinst voor de klant heeft bereikt.

Deze prestatievergoedingen zijn onvoorspelbaarder en worden meestal met een vertraging van 4 tot 6 jaar gerealiseerd.

Dit betekent dat de sterke groei die Blackstone de laatste jaren heeft laten zien, zich in de toekomst zal vertalen in presta56

2018

2019

2020

2021

2022

2023

tievergoedingen. Merk op dat Blackstone profiteert van sterke markten voor fusies en overnames en beursintroducties (die we nu zien), want dat betekent dat ze ge-

Marge-evolutie bij Blackstone Inc 100 %

EBITDA-marge

90 %

EBIT-marge

80 %

Nettomarge

70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 2012

2013

Total AUM in billions $

2014

730,7

2015

2016

2017

2018

Fee-Earning AUM in billions $ 528,4

584,4

230,2

173,8

444,5

231,5

77,8 143,6

3Q’20

129,7 80,6 71,7 188,4

3Q’21

105,2

3Q’20

2020

2021

2022

2023

Perpetual Capital AUM in billions $ 197,0

180,2 110,1

137,9

189,2

2019

115,2 139,1 115,2 73,3 135,9

3Q’21

Real Estate

Hedge Fund Solutions

Private Equity

Credit & Insurance

60,4 7,4 32,4

3Q’20

16,7 10,2 59,9

3Q’21

0 10,7 7,8 5,6

Waardering

De wereldwijde investeringsmaatschappij Blackstone heeft in het centrum van Miami een kantorencomplex gekocht. Het zal er een technologiehub bouwen.

3,3

Het aandeel heeft het 1,5 afgelopen jaar spectaculair gepresteerd dankzij een 2004 2007 2012 2016 2020e 2025e forse winstgroei. Blackstone is de laatste jaren ook sterk geherwaardeerd, wat deels een de onderneming niet zo goedkoop, al denkt verandering in de bedrijfsstructuur weer- KBC Asset Management dat de consensusspiegelt waardoor gemakkelijker in het verwachtingen te conservatief kunnen blijbedrijf te beleggen is dan in het verleden. ken.

Belangrijker is echter dat, gezien het Bovendien hebben beleggers meer oog gekregen voor de hoge kwaliteit van de groei best-in-class profiel van de groep in een van het bedrijf. Tegen een koers-winstver- sector waarin iedereen aanwezig wil zijn, houding van 28 × (consensuswinst 2022) is de huidige waardering zeker niet te duur is om mee te doen met het feestje op de pri160 Blackstone Inc vate markt.

140

Evolutie koersdoel

120

Redactie 27

100

makkelijk private equity of andere private activaklassen kunnen verkopen en prestatievergoedingen kunnen verdienen. KBC Asset Management denkt dat Blackstone zijn groei verder kan opschalen met nieuwe beleggingsstrategieën en activaklassen, en door in te dringen in de retailmarkt. De laatste tijd is de belangstelling voor private markten toegenomen bij vermogende retailklanten en Blackstone was de eerste om producten op maat van dergelijke klanten te creëren.

Investment case

Blackstone heeft een uniek profiel als ’s werelds grootste beheerder van alternatieve activa die marktaandeel verovert in een sector die elk jaar met meer dan 10 % groeit. Hoge marges, een hoog percentage recurrente inkomsten, een sterke staat van dienst en reputatie, en de mogelijkheid om uit te breiden naar retail, ondersteunen de bloeiende vooruitzichten van het bedrijf.

Risico’s

Het belangrijkste risico is een aanhoudende vertraging van de economie of een neergang op de financiële markten, omdat dit zou leiden tot een vertraging van de Gids voor de Beste Belegger | December 2021

17,2

%

CA GR

Alternative industry AUM ($ tn) growth

+1

dealactiviteit en fondsenwerving. Dit zou de prestatievergoedingen kunnen doen dalen. KBC Asset Management merkt echter op dat Blackstone meer dan 60 % van zijn inkomsten uit beheersvergoedingen haalt die helemaal niet zouden worden beïnvloed in een scenario van paniek.

november 2021

80 60 40 20 0 Nov 19

Feb 20 Mei 20 Aug 20 Nov 20

Feb 21

Mei 21

Aug 21

Nov 21

Blackstone Inc rendementen 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1 % -2 %

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2021 2021 2022 2023

Rendement op vrije kasstroom Dividendrendement

Blackstone inverteerde ook in de Amsterdamse woningmarkt.

Earnings yield 57

- RECLAME -

Vennoot worden van Cera

Een prima plan

STABIELE INKOMSTEN

LOGISTIEK VASTGOED LANGETERMIJN PARTNERSHIPS DUURZAME INVESTERINGEN GEDIVERSIFIEERD KLANTENBESTAND

3,00%

2017

3,00%

3,25%

2018

2019

Evolutie van het coöperatieve dividend van Cera*

3,00%

2020

Al vanaf 50 euro kun je intekenen op coöperatieve E-aandelen.

Kosteloos. Voor een klein bedrag bouw je mee aan een betere wereld en krijg je uitzicht op een jaarlijks dividend. Voor 2020 bedroeg dit 3%.

Vanaf 600 euro E-aandelen – een bedrag dat je trouwens op eigen ritme kunt beleggen – kan je ook genieten van straffe voordelen voor vennoten.

Je draagt bij aan een samenleving waar het voor iedereen goed is om te leven want Cera steunt jaarlijks meer dan 700 projecten in het hele land. Investeren in aandelen houdt risico’s in.

Lees vooraf het volledige prospectus op www.cera.coop/nl/prospectus.

Intekenen kan tot en met 27 mei 2022 (behoudens vervroegde afsluiting), online via KBC Mobile, KBC Touch, via KBC Live of de bankkantoren van KBC.

AANTREKKELIJK DIVIDENDBELEID

BE-REIT WDP is Benelux marktleider in de ontwikkeling en verhuur van opslag- en distributieruimten.

Een geïntegreerd team realiseert een breed pallet aan ingenieuze projecten op maat.

WDP beheert een vastgoedportefeuille van circa 4,5 miljard euro en noteert op Euronext Brussels en Amsterdam met een marktkapitalisatie van ruim 5 miljard euro.

* Dit is de evolutie van het brutodividend. Het dividend kan verschillen van jaar tot jaar. Er kan ook beslist worden geen dividend toe te kennen. Op het dividend wordt 30% roerende voorheffing ingehouden. Die wordt via de aangifte in de personenbelasting verrekend met de verschuldigde personenbelasting (en desgevallend terugbetaald) in de mate dat de drempel van 800 euro aan dividenden per belastingplichtige voor aanslagjaar 2021/inkomstenjaar 2020 niet is overschreden.

Vennoot worden?

Scan deze QR-code. www.cera.coop/invest

Waarschuwing: Investeren in aandelen houdt risico’s in. De E-aandelen van Cera (ISIN BE 6328376965) zijn niet overdraagbaar en bij uittreding wordt maximaal de statutaire uitgifteprijs terugbetaald. Als intekenaar loop je het risico een deel of het geheel van het geïnvesteerde bedrag te verliezen. Lees vooraf het volledige prospectus, (goedgekeurd op 8 juni 2021) zodat je de potentiële risico’s en voordelen in verband met de beslissing om in Cera-aandelen te beleggen volledig begrijpt. Dit prospectus bevat meer gedetailleerde informatie dan dit document.

Besteed bijzondere aandacht aan de risicofactoren die zijn beschreven in hoofdstuk 1 ‘Risicofactoren’ van het prospectus. Cera is onder meer onderhevig aan marktrisico, liquiditeitsrisico, concentratierisico, ...

De activa van Cera bestaan in zeer belangrijke mate uit aandelen in KBC Ancora en KBC Groep, zodat de solvabiliteit van Cera in belangrijke mate door de waarde van deze participaties wordt bepaald. De (recurrente) inkomsten van Cera bestaan nagenoeg uitsluitend uit dividenden op haar participaties in KBC Ancora en KBC Groep zodat een eventuele daling van deze inkomsten een negatieve invloed heeft op de liquiditeitspositie van Cera.

Uittredingen kunnen een belangrijke impact hebben op de kasstromen van Cera. Je kunt het prospectus, kosteloos en op eenvoudig verzoek aanvragen op de zetel van Cera (Muntstraat 1, 3000 Leuven) of in de bankkantoren van KBC, KBC Brussels en CBC. Je kunt het ook raadplegen op de website (www.cera.coop/ prospectus) of opvragen per e-mail (info@cera.coop) of per telefoon (0800 62 340). De goedkeuring van het prospectus door de FSMA mag niet beschouwd worden als aanprijzing van de aangeboden effecten. In geval van klachten kun je terecht op www.cera.coop of bij de ombudsman in financiële geschillen via www.ombudsfin.be.

www.cera.coop

Next edition VFB-HAPPENING Zaterdag 23 April 2022

Kinepolis Event Center Antwerpen

De wereld, mijn achtertuin

Toeleveringsproblemen in de autosector

Philippe Delfosse

Autosector verlaat de pechstrook In de bijdrage vorige maand bespraken we de toeleveringsproblematiek en stelden we een aantal aandelen voor om hierop in te spelen. Deze maand bekijken we de impact van de toeleveringsproblemen op de auto-industrie. Deze is zwaar getroffen door de wereldwijde verstoringen in de aanvoerketens, waarbij het tekort aan halfgeleiders het meest acuut is.

“Ola Kaellenius, CEO van Daimler, zei dat hij verwacht dat de ergste chipschaarste achter de rug is.”

De beperkingen in de toeleveringsketen en logistiek zullen tot ver in 2022 op de volumes wegen. Dataleverancier IHS verlaagde aanvankelijk de prognose voor de wereldwijde autoproductie met meer dan 10 miljoen voertuigen, maar verhoogde recent de cijfers voor zowel 2021 als 2022 lichtjes en ziet nu een volledige normalisatie voor begin 2023.

Er wordt verwacht dat de kosten voor het zeevrachtvervoer tot 1 à 2 % kunnen bedragen. Dit lijkt weinig maar het weegt sowieso op de marges. De huidige contracten voor dat transport zijn gebaseerd op de situatie in 2020. Ongetwijfeld zullen de Gids voor de Beste Belegger | December 2021

prijzen bij de contractonderhandelingen voor 2022 stijgen. Dit houdt in dat de huidige (hoge) tarieven op de spotmarkt hoog zullen blijven tot begin 2022.

“De tekorten aan halfgeleiders hebben prijsdiscipline bij de autofabrikanten aangemoedigd.”

Alle toeleveranciers voor de autosector geven aan dat de halfgeleiders de voornaamste beperkende factor zijn. Chiptekorten hebben de autoproductie dit jaar al afgeremd en de ontwrichting als gevolg van de lockdowns in Maleisië duwde de prognoses voor de autoproductie in de tweede helft van 2021 en begin 2022 fors lager. Ondertussen lijkt er echter sprake van wat verbetering. Ola Kaellenius, CEO van Daimler, zei dat hij verwacht dat de ergste chipschaarste achter de rug is en dat hij een geleidelijk herstel verwacht vanaf het vierde kwartaal, maar hij voegde eraan toe dat de situatie nog onzeker is. Toyota liet ondertussen weten te mikken op een grotere productie in december dan in de voorbije jaren en verwacht dat volgende maand voor het eerst in zeven maanden alle productielijnen van in Japan opnieuw normaal zullen werken.

Het is nog pril, maar er zijn enkele lichtpunten bij het Europese luxesegment.

Deze kunnen hoge marges doorrekenen zolang de vraag van de klanten sterk blijft.

Bovendien kampt de sector nog steeds met zeer lage voorraden, vooral in Europa en de VS, en zal een lagere productie dit gebrek

aan evenwicht waarschijnlijk nog vergroten, wat een sterke prijsvorming en hoge restwaarden in de hand zal werken.

Daimler Het Duitse Daimler is één van de grootste constructeurs van luxewagens ter wereld.

Het bedrijf is actief in vier segmenten: Mercedes-Benz personenwagens, Daimler vrachtwagens, Daimler Financial Services en andere voertuigen. De onderneming concentreert zijn onderzoek en ontwikkeling op veiligheid en alternatieve aandrijvingen.

Daimler heeft op 29 oktober resultaten over het derde kwartaal bekendgemaakt die de verwachtingen van analisten overtroffen. De groepsomzet kwam uit op 40,08 miljard euro, 6 % hoger dan de consensus van 37,88 miljard euro, terwijl de onderliggende EBIT uitkwam op 3,61 miljard euro en daarmee 11 % boven de consensus van 3,25 miljard euro. De onderneming genereerde tijdens het kwartaal een vrije cashflow van 2,25 miljard euro, wat ruim boven de consensus van 1,74 miljard euro ligt.

Mercedes Cars & Vans profiteerde van een zeer sterke productmix door de productie/verkoop te concentreren op de S-Klasse,

100

Daimler

euro

80 60 40 20 2017

2018

2019

2020

2021

59

EQS, GLE en GLS en tegelijk strikt te blijven op de prijsstelling. Bijgevolg steeg de gemiddelde verkoopprijs (ASP) van 38 300 euro in 3Q20 tot 54 300 euro in 3Q21. Aan de andere kant vormden lagere volumes als gevolg van stopdagen door het tekort aan halfgeleiders en hogere grondstofprijzen een tegenwind. Over het geheel genomen behaalde de divisie, ondanks een daling van de omzet per eenheid met 30 %, een EBIT-marge van 8,5 %. Dat is te danken aan de sterke mix/prijszetting, maar ook aan de volgehouden kostendiscipline.

De onderneming heeft de vooruitzichten voor het volledige jaar geactualiseerd: de vrije kasstroom zal nu naar verwachting ‘op het niveau van vorig jaar’ liggen (tegenover een lichte daling eerder) en de omzet per eenheid bij Mercedes zal nu naar verwachting ‘iets onder het niveau van vorig jaar’ liggen.

Met een versoepeling van de toeleveringsketen en een grote vraag vanuit alle divisies is de boodschap voor het vierde kwartaal eerder positief. Het tekort aan halfgeleiders blijft het belangrijkste knelpunt en andere elementen, zoals magnesium, lijken vooralsnog geen probleem te vormen. De tekorten aan halfgeleiders zijn in feite een zegen gebleken voor (vooral premium) autoconstructeurs. De tekorten aan halfgeleiders hebben immers prijsdiscipline bij de autofabrikanten aangemoedigd. Bovendien betekent de schaarste dat autofabrikanten voorrang geven aan de verkoop van hun modellen met de hoogste marges.

In december zal de vrachtwagendivisie worden afgesplitst. Dit kan een positief effect hebben op het aandeel.

Advies Bloomberg: 23 kopen, 5 houden, 1 verkopen, consensus: 101,04 euro

BMW BMW is een Duitse constructeur van luxe personenwagens. BMW is eveneens eigenaar van de merken MINI en Rolls Royce en het produceert ook motorfietsen.

De resultaten van BMW over het derde kwartaal van 2021 kwamen boven de verwachtingen uit. Net zoals alle Europese autobouwers zit BMW in een periode van verhoogde investeringen om te voldoen aan de reglementering inzake CO2-uitstoot. Dat zal wegen op de winst en de vrije kasstromen.

Sinds de tweede helft van 2018 heeft de Chinese automarkt wat van zijn dynamiek 60

verloren. De vrees voor een spectaculaire terugval van de winst in China is evenwel overdreven. Het is een logische ontwikkeling dat de volumegroei vertraagt naarmate de Chinese markt meer matuur wordt.

Dat betekent niet dat het structurele groeiverhaal voor de (Duitse) luxemerken in China ten einde is. Mogelijke handelstarieven en dieselbans, elektrische auto’s, zelfrijdende auto’s … het zijn allemaal risico’s die wegen op de (Duitse) autobouwers.

Wij denken evenwel dat die meer dan voldoende zijn ingeprijsd. BMW heeft fors geïnvesteerd in elektrisch aangedreven wagens. Met de lancering van een aantal volledig elektrische wagens wil BMW tonen dat het zijn voet naast Tesla kan zetten.

de jaarprognose. Stellantis is het resultaat van de fusie tussen Peugeot en FCA. De synergievoordelen zullen grotendeels komen uit de complementariteit van beide ondernemingen.

In Latijns-Amerika staat FCA sterk maar presteert Peugeot wat zwakker. In Europa daarentegen is FCA verlieslatend maar daar haalt Peugeot dan weer bijna tweecijferige marges. Peugeot heeft de laatste jaren forse vooruitgang geboekt op het gebied van emissiereductie en elektrificatie, terwijl FCA op dit vlak achterophinkt. Dankzij de fusie zal FCA in Europa zijn vernieuwde modellen kunnen lanceren op de meer geavanceerde Peugeot-platformen. De migratie van de FCA-modellen naar de meer performante Peugeot-platformen vermijdt niet alleen kostenduplicatie maar zorgt eveneens voor een lagere CO2-uitstoot van de vloot.

Almaar strenger wordende regelgeving op het vlak van emissies zal de autosector er evenwel toe aanzetten om nog meer in te zetten op elektrificatie. Daarom wil Peugeot tussen 2020 en 2025 twee puur elektrische platforms in gebruik nemen.

Advies Bloomberg: 23 kopen, 2 houden, 1 verkopen Gemiddeld koersdoel: 23,12 euro

Advies Bloomberg: 15 kopen, 12 houden, 2 verkopen Gemiddeld koersdoel: 107,96 euro

100

BMW

euro

20

80

15

60

10

40

5

20 2017

2018

2019

2020

2021

Stellantis Stellantis is één van de grootste autoconstructeurs ter wereld. Het bedrijf is voornamelijk aanwezig in Europa en Noord-Amerika en heeft onder andere volgende merken in portefeuille: Peugeot, Citroën, Opel, Chrysler, Jeep, Dodge, RAM, Fiat, Alfa Romeo en Maserati.

Stellantis rapporteerde over het derde kwartaal een omzet die boven de verwachtingen uitkwam. Het management behield

Stellantis

0 2017

2018

euro

2019

2020

2021

Redactie 26 november 2021

Aandelen Paul Hermans Directeur Excelco

Besi wordt een groeibedrijf

Besi is een Nederlandse leverancier van verpakkingsmachines voor halfgeleiders. Bij de productie van die chips onderscheidt men drie fases: ontwerp, productie en testen. De machines van Besi worden gebruikt aan het einde van het productieproces. Chips worden steeds compacter waardoor ook het verbinden en verpakken van de componenten complexer wordt. Chips moeten ook verbonden worden met andere elektronica.

Besi maakt onder meer machines die de chips van een beschermlaagje voorzien, het zogenaamde plating. Geavanceerde verpakking wordt steeds belangrijker en daarin staat het bedrijf sterk. Besi levert concreet bijvoorbeeld de assemblagemachines voor de chips van de Apple Watch.

Het bedrijf heeft door zijn bijzondere technologie een concurrentieel voordeel, waar-

Omzet en personeelskosten per WN 400 000

300 000

“Door het wereldwijde tekort aan chips is Besi nu een groeibedrijf.” door het in zijn kernmarkten marktaandelen tot 35 % haalt.

Het bedrijf is actief in Europa, Noord-Amerika en Azië. Ongeveer 80 % van de omzet wordt in Azië gerealiseerd en wordt in dollars ontvangen, waardoor het aandeel dollargevoelig is. Grote klanten zijn o.m.

Samsung, Amkor, Freescale, Infineon, Foxconn, Osram, Bosch, Mi-

cron en Sharp. De top 10 van de klanten staan in voor de helft van de omzet. Met veel klanten zijn er jarenlange relaties. Besi haalt ook tot 20 % van de omzet uit de verkoop van onderdelen en reparatiediensten.

Het doel is 80 % of meer in Azië te produceren. In Europa en Amerika daalt het aantal werknemers. Er wordt ook meer met tijdelijk personeel gewerkt om de flexibiliteit te verhogen. Drie kwart van het personeel werkt in Azië. Het bedrijf heeft onder meer productiefaciliteiten in Maleisië en China. Op de kaart zijn dat de groene punten. De rode punten zijn verkoopkantoren.

Risico’s en opportuniteiten

De chipindustrie is minder conjunctuurgevoelig dan vroeger. Het aantal chips in apparatuur neemt jaar na jaar toe. De productiecapaciteit kan de vraag niet volgen en een nieuwe fabriek bouwen voor de fabricage van chips duurt jaren.

Een aanpassing van de kosten is nodig wanneer de omzet toch daalt. Het onder controle houden van de loonkosten is essentieel. Daarom produceert men in Azië.

200 000

100 000

0

2015

Omzet per WN

2016

2017

2018

2019

2020

Gemiddelde personeelskost

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

61

De loonkosten maken slechts een kwart van de omzet uit en dat maakt dat het bedrijf ook in de minder goede jaren rendabel is.

“De chipindustrie is minder conjunctuurgevoelig dan vroeger.”

De omzet stijgt vooral door de groeiende vraag vanuit de smartphone-industrie en de autosector. De overgang naar 5G zorgt voor een bijkomende vraag. Verwacht wordt dat het aantal apparaten met een internetverbinding exponentieel zal stijgen.

De markt is onder te verdelen in deelmarkten. Besi haalt op de deelmarkten waar het actief is een marktaandeel van gemiddeld 32 %. De daadwerkelijke marktaandelen lopen behoorlijk uiteen, met als positieve uitschieter een marktaandeel van ruim 90 % bij plating, het aanbrengen van metaallagen op chips.

De sterke punten van Besi

Conclusies

1. De hoge nettowinstmarge Besi is een vijfsterrenbedrijf: een sol Ook in de mindere jaren maakt het be- vabel en rendabel groeibedrijf. drijf veel winst. De relatief lage persoBesi was vroeger een waardebedrijf neelskosten helpen daarbij. maar het is door het wereldwijde tekort 2. Uitkeringspolitiek aan chips nu ook een groeibedrijf. Het blijft Besi zorgt voor zijn aandeelhouders. enigszins conjunctuurgevoelig, in die zin Besi keert het grootste deel van de winst dat het afhangt van de vraag naar mobiele uit als dividend. Het dividend varieert toestellen. met de winst. Er 2019 = 22,83 % | 2020 = 30,50 % worden tevens Winstmarge eigen aandelen 40 % ingekocht, zodat Winst Winstmarge de winst geleidelijk over minder 30 % aandelen moet worden verdeeld.

20 %

“Ook in de mindere jaren is Besi zeer rendabel.”

10 %

0%

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Besi doet het fantastisch in 2021, na een uitstekend 2020. Corona is geen probleem.

De omzet groeit met 78 % over de eerste negen maanden. De 5G-technologie doet de omzet van mobieltjes stijgen en Besi profiteert daarvan. De coronacrisis heeft geen invloed op de vraag.

“Besi keert het grootste deel van de winst uit als dividend.”

Ook in de mindere jaren is Besi zeer rendabel en het is solvabel. Het bedrijf kan dan ook zonder probleem zijn cash uitkeren aan de aandeelhouders. Zeer positief is dat de nettowinst veel sneller klimt dan de omzet. Dat is een kenmerk van een goed geleid bedrijf. Het betekent dat de nettowinstmarge sterk stijgt en een recordhoogte zal bereiken van ongeveer 37 %, terwijl het sectorgemiddelde rond 20 % ligt.

Ook het dividend zal nog toenemen, wat het voor Nederlandse beleggers zeer aantrekkelijk zal maken. En dat zal wellicht de koers een zetje geven.

Investeer in vastgoed zonder gedoe corporate.homeinvest.be • investors@homeinvest.be

Rating 5/5 Omzetgroei

21,74 %

(> 8 %)

Winstmarge

30,50 %

(> 10 %)

Rentabiliteit

35,63 %

(> 15 %)

Zelffinancieringsgraad

40,73 %

(> 40 %)

Terugbetalingscapaciteit (CF/S)

30,01 %

(> 30 %)

Redactie 19 november 1021 62

Aandelen Cor Wijtvliet Zelfstandig gevestigd analist en auteur

Syb van Slingerlandt www.vanslingerlandt.com

UnitedHealth: ongeschonden uit de pandemie

UnitedHealth is met een marktaandeel van 15 % de grootste zorgverzekeraar in de VS. Door zijn omvang is het bedrijf gezichtsbepalend voor de sector. Ook over deze sector hing de vraag in hoeverre de pandemie de financiële resultaten nadelig zou treffen. Dat bleek in het midden van dit jaar nog goed mee te vallen.

De uitkomst over het 2de kwartaal bleek beter dan verwacht.

Toch waren analisten en het bedrijf zelf niet onverdeeld gelukkig met die uitkomst. Onder invloed van de pandemie is ook in de VS veel reguliere zorg teruggeschroefd. Dat betekende voor de zorgverzekeraar minder facturen om af te tekenen. De gedachte was dat met het einde van de pandemie in zicht de normale

“UnitedHealth heeft één groot voordeel op de concurrentie, het biedt ook zorgdiensten aan.” zorgvraag weer zal terugkeren. Dat betekent meer onkosten, zo vreesde ook UnitedHealth. Dat zou zeker het geval zijn als testen voor besmetting voortduurt. UnitedHealth heeft echter één groot voordeel op de concurrentie. Het is niet alleen zorgverzekeraar, maar het biedt ook nog eens zorgdiensten aan. Daarvoor is een speciale divisie opgezet, Optum Healthservices.

Aan het eind van het 3de kwartaal bleek dat de zorgen van de sector een tikje voorGids voor de Beste Belegger | December 2021

vid-19 lager zullen uitvallen dan in 2021. Mede daarom denkt het bedrijf ook in 2022 de winst met 13 %-16 % te kunnen laten groeien.

Zodoende voldoet het bedrijf opnieuw aan de eigen lange termijn doelstelling.

Perspectief

barig waren. De uitkomst lag in lijn met de verwachtingen. De omzet over het 3de kwartaal steeg met 11 % naar 72,34 miljard dollar tegenover een consensus van 71,35 miljard dollar. De winst per aandeel voor amortisatie en belastingen kwam uit op 4,52 dollar tegenover een consensus van 4,41 dollar. De sterke groei van de omzet was vooral te danken aan het verhogen van de premies in combinatie met een sterke groei van het aantal verzekeringnemers.

Maar ook Optum Healthservices liet een gezonde groei zien. De omzet groeide met 14 % en de gemiddelde afnemer bracht meer geld in het laatje. Voor heel 2021 verwacht UnitedHealth een omzetgroei van meer dan 10 % en een groei van de winst per aandeel van zeker 20 %.

Daarnaast verhoogde UnitedHealth de guidance voor heel 2022. De winst per aandeel zou nu uitkomen aan de bovenkant van eerder uitgesproken verwachtingen.

De consensus onder analisten ging daarom omhoog van 20,75 dollar per aandeel naar 21,64 dollar. UnitedHealth komt ook tot de conclusie dat in 2022 de kosten voor Co-

De prestaties van UnitedHealth mogen er zijn.

Zoals gezegd, het marktaandeel bedraagt al 15 %.

Dan zo hard groeien in een mature markt is een sterke prestatie. Beleggers weten dat te waarderen, want de koers is in 2021 met bijna 26 % gestegen. Daar komt nog bij dat beleggers een zorgverzekeraar in deze economisch onzekere tijden als een defensieve belegging zien. De sector levert betrouwbare en voorspelbare kasstromen.

“Voor 2021 verwacht UnitedHealth een omzetgroei van meer dan 10 %.”

Daar komt nog iets bij. Hoewel er sprake is van een volwassen markt, is zorgverzekering zeker geen voldragen markt. Er zit zeker nog groei in en dat heeft alles te maken met de demografische ontwikkelingen binnen en buiten de VS. Ook de VS vergrijst. Tot 2060 zal de mediane leeftijd in de VS opschuiven van 38 naar 43 jaar. Vergrijzing gaat hand in hand met meer zorg.

Een goede zorgverzekering wordt absoluut onmisbaar. Onderzoeksbureau IMARC heeft becijferd dat tot 2026 de markt voor zorgverzekeraars wereldwijd jaarlijks met 63

“Zo hard groeien in een voldragen markt is een sterke prestatie.”

7 % zal groeien. Die markt is nu ongeveer 3 000 miljard dollar groot, maar zal in 2026 al meer dan 4 000 miljard dollar groot zijn.

Er is voor UnitedHealth nog een wereld te veroveren, binnen en buiten de VS. Ook dat maakt het bedrijf aantrekkelijk.

Voor de waarderingen hoeven beleggers het niet te laten. Die is even hoog als de waardering voor de S&P500-index, terwijl UnitedHealth een heel sterke groei laat

optekenen. En dan nog even aandacht voor het div idendrendement.

Dat is met 1,3 % bepaald niet overdonderend. Dat geldt echter ook voor de payout ratio van 31,2 %.

Gelet op de sterke groeicijfers lijkt het voor de hand te liggen dat er een reeks dividendverhogingen in het vat zitten in de komende jaren.

Tot zover Cor Wijtvliet

500

UnitedHealth Group

euro

400 300 200 100

Juli 2018

Jan 2019

Juli 2019

Jan 2020

Juli 2020

Aanbod voor VFB-leden Wij beleggen alleen in waardecreërende ondernemingen als we die voor een redelijke prijs kunnen kopen. Op die manier is de kans op permanent vermogensverlies nagenoeg nihil. Op de interactieve site www. vanslingerlandt.com is een aantal waardecreërende bedrijven gratis toegankelijk, zoals, Kone, Atlas Copco, Addtech, Hermes, Cellavision en Lotus Bakeries. Wij nodigen de leden van de VFB uit om in het interactieve rekenmodel op de website zelf hun inschatting te kwantificeren van de toekomstige REV, dividend pay out ratio, jaren van meer dan gemiddelde winstgevendheid en discontovoet.

Voor meer uitleg verwijzen we naar de rondleiding op de site.

Redactie 19 oktober 2021

Juli 2021

Waardering door beleggingsclubs samen met Syb van Slingerlandt De vier variabelen in ons rekenmodel

Wat een onderneming in de toekomst gaat verdienen en uitkeert is bepalend voor de waarde van de onderneming. In ons interactieve rekentool hanteren we 4 variabelen om de waarde van de onderneming te berekenen 1) de toekomstige rentabiliteit op het eigen vermogen (REV), 2) het percentage van de winst dat wordt uitgekeerd als dividend, 3) de periode van meer dan gemiddeld winstgevendheid en 4) de discontovoet.

ment maar wel een toename van het belang in de onderneming. De toename van het belang van de resterende aandeelhouders door de inkoop van aandelen bedroeg de laatste 15 jaar zo’n 2,5 % per jaar.

Aandeelhouders vragen een vergoeding voor het risico van een belegging in aandelen. Historisch bedraagt de vergoeding voor aandeelhouders (cost of capital) zo’n 9 %. Bij de huidige rente wordt gerekend met 6-9 %. Voor United Health rekenen we op dit moment met een cost of capital van 7 %.

Bij een REV van 14 % en een cost of capital van 7 % is United Health een waarde creërende onderneming en bijgevolg geschikt als belegging voor de langere termijn. Als United Health op een vergelijkbare manier doorgaat met het inkopen van aandelen en uitkeren van dividend dan komt daar nog eens een toename van het belang in United Health van resterende aandeelhouders bij van 2,5 % per jaar.

Op basis van deze veronderstellingen berekenen wij een waarde per aandeel van 507 dollar (beurskoers 440 dollar).

“Een goede zorgverzekering wordt absoluut onmisbaar.”

United Health is een waarde creërende onderneming met een historische lange termijn REV van 10,75 %. De prognoses voor de winst per aandeel vertalen zich zelfs in een REV van 14 %. De gerapporteerde historische REV ligt met 21,7 % aanmerkelijk hoger, net als de voorspelde REV van 23 %. Een belangrijke reden voor dit verschil bestaat uit de behandeling van de inkoop van eigen aandelen. Gedurende de laatste 15 jaar werd er voor bijna 50 miljard dollar aan eigen aandelen ingekocht. Dit bedrag is ten laste gebracht van het eigen vermogen. Bij een aandeleninkoop is er geen sprake van dividendrende-

64

UnitedHealth Group Headquarters in Minneapolis

De muur van zorgen Gerd Dottermans Onafhankelijk analist en VFB-lid

China is wakker en de aarde beeft

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

zië

-A

id

Zu

nt Eur ra op al a Az & ië La tij n& Am Ca e ra rik ïb a en M i d & d No en or O d- os Af te Oo rik n st a -A zië & Pa cifi c Su bSa ha ra Af rik a

De laatste twintig jaar is er veel veranderd in de wereld. Na de val van de Sovjet-Unie zijn de Verenigde Staten een tijdje de enige militaire en economische supermacht geweest. Die tijd is voorbij. Rusland is terug van (even) weggeweest. Denken we maar aan de verovering van de Krim en de Russische rol in Syrië. De Chinezen hebben weliswaar hun interne problemen, maar in het buitenland spelen ze meer en meer de eerste viool.

Een maatstaf voor de economische invloed die supermachten hebben in andere landen is het totaal van de handelsstromen

– import en export – tussen die landen. ka en de Caraïben. Maar daar is de grafiek Gemeten volgens het bruto binnenlands wat misleidend. Er zijn inderdaad een hele product (bbp) zijn de Verenigde Staten nog hoop kleine landjes uit Midden-Amerika altijd de grootste. Op het vlak van handel en de Caraïben die meer handelen met de is dat al lang niet meer het geval. Daarvoor VS. Maar zowat het hele Zuid-Amerikaanse heb ik de import- en exportstatistieken continent – met de grote landen Brazilië, onderzocht van een kleine 200 landen ver- Argentinië, Chili, Peru en Bolivia –kleurt spreid over de hele wereld. Daarbij heb ik rood. telkens een simpele vraag gesteld: voert het land meer handel (import en export) “Als China ontwaakt, met China of met de Verenigde Staten? zal de wereld beven, Ter illustratie toon ik u de resultaten voorspelde Napoleon al voor de jaren 2000 en 2019 in twee grafieken. Zo kunt u de aardverschuiving aan200 jaar geleden.” schouwen die zich de afgelopen twintig jaar heeft voorgedaan. In 2000 kleurde de hele wereld nog blauw. Overal ter wereld, China wordt elk jaar zelfbewuster. En in elk continent, waren er véél meer landen het begint dingen te doen, gewoon omdat die meer handel dreven met de Verenigde het ze kan doen. Net zoals de VS dat voorStaten dan met China. Als de VS iets wilden dien deden. We zitten in een multipolaire wereld met naast de Verenigde Staten nog doen, deden ze dat gewoon.

Tegenwoordig staan de zaken er anders een aantal andere blokken die meer en voor. Zowat overal is de som van de import meer van zich laten horen.

Wat Peking met Hongkong heeft geen de export met China groter dan die met de VS. Meer dan 95 procent van de landen daan, was twintig of zelfs nog maar tien in Sub-Saharaans Afrika doet meer zaken met Grootste halndelspartner in 2000 de VS dan met China. In 100 % België staan de Verenig- 90 % de Staten nog op kop, 80 % China VS maar dat is zeker geen 70 % algemeen beeld meer in 60 % Europa en vooral Cen50 % traal-Azië. In bijvoor- 40 % beeld landen als Spanje, 30 % Portugal en Nederland 20 % is het al andersom. In 10 % de rest van de wereld 0% gaan de VS kopje-onder.

De enige uitzondering is de Amerikaanse achtertuin: Zuid-AmeriCe

Als China ontwaakt, zal de wereld beven, voorspelde Napoleon al 200 jaar geleden. China is al geruime tijd wakker en de wereld begint inderdaad meer en meer te beven. Laat ons even teruggaan naar 1996. Het was het jaar waarin Fredje Deburghgraeve olympisch goud won in Atlanta en tevens het jaar waarin België één plaats boven China eindigde in de exportstatistieken. U leest het goed. In 1996 exporteerden we vanuit ons kleine landje met 11 miljoen inwoners meer goederen en diensten dan China met 1,2 miljard inwoners. Het was nog de tijd dat het Westen zich niet te veel aantrok van wat daar allemaal gebeurde.

We zijn 25 jaar verder en de wereld ziet er helemaal anders uit. Ik ga er graag met u even wat dieper op in in deze Muur van Zorgen.

65

“China begint dingen te doen, gewoon omdat het dat kan.” jaar geleden ondenkbaar. Het is best mogelijk dat Taiwan hetzelfde zal meemaken. De Chinezen hebben al de grootste zeemacht ter wereld met 355 schepen én bouwen er

Grootste halndelspartner in 2019 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 %

en rechts al cyberaanvallen waren, maar toen Australië een onderzoek vroeg naar de oorsprong van het coronavirus, ging de thermometer een paar graden hoger. China legde meteen een resem sancties op tegen de Australische export.

Australië, dat lang een centrumpositie heeft ingenomen tussen China en de VS, heeft nu duidelijk zijn lot verbonden aan de VS. Het AUKUS-pact geeft Australië toegang tot de beste nucleair aangedreven onderzeeërs van de Verenigde Staten, inclusief langeafstandsraketten. De ruzie met Frankrijk neemt het er dan maar bij.

“In 1996 exporteerden Periodes in de wereldwe vanuit ons kleine geschiedenis waarin opkomende supermachten landje meer goederen en de gevestigde waarden diensten dan China.” uitdagen, zijn altijd gevaarlijk. Er kan vanzelf een nieuw evenwicht komen of het kan tot een oorlog leiden. Dat laatste is een steeds grotere zorg voor iedereen.

volop bij. Hun marine is daarmee groter dan die van de VS en de vraag is wat ze ermee gaan doen. De Amerikaanse zeemacht beschikt nog over een aantal troeven, maar het is duidelijk dat de Chinezen in de wateren die vlak bij hen liggen de baas zijn.

Australië heeft ook al ondervonden dat China niet met zich laat spotten. Er waren al geruchten dat China invloed uitoefende op de Australische politiek en dat er links

China

VS

10 % zië -A id Zu

Redactie 18 november 2021

Ce

nt Eur ra op al a Az & ië La tij n& Am Ca e ra rik ïb a en M & idd No en or O d- os Af te Oo rik n st a -A zië & Pa cifi c Su bSa ha ra Af rik a

0%

Liever aan de feesttafel dan aan je bureau?

www.billtobox.be

Technische analyse Dirk Vandycke Lesgever statistiek Hogeschool West Vlaanderen

Technical Tools: Advanced Position Sizing Position sizing is wellicht het belangrijkste ingrediënt van een winstgevende beursstrategie op lange termijn. Ook al onderkennen en onderschatten beginners (of eeuwige verliezers) op de beurs dat danig.

Het is de motor die ervoor zorgt dat winstgevendheid tot z’n recht komt en onzekerheid herleid wordt tot berekende risico’s.

In dit artikel kijken we of we die motor een handje kunnen helpen door hem van een ‘turbo-effect’ te voorzien.

Position sizing (hoeveel) is, naast selectie (wat – fundamentele analyse) en timing (wanneer – technische analyse) een van de drie beslissingen die we bij het beleggen moeten nemen. Wegens voornamelijk psychologisch verklaarbare redenen hechten we te veel belang aan selectie en timing.

Dat wordt ook gevoed door de financiële industrie die ons daarin tegemoetkomt met de ‘illusie van controle.’

In dit artikel ga ik dieper in op één van de position sizing-algoritmes. We diepen het model uit en bestuderen een volledig nieuwe invulling van wellicht het oudste gezegde op de beurs. Meer rendement wordt, op lange termijn, immers verzekerd door minder risico. Dat in tegenstelling tot de gangbare consensus die stelt dat meer rendement onlosmakelijk verbonden is met het nemen van meer risico. Ten slotte breiden we het algoritme uit en leggen we ook de kwantitatieve link naar technische analyse en timing.

Risico en onzekerheid

De paradox van de beurs is tweeledig. Ten eerste denkt elk van de deelnemers het beter te kunnen doen dan de gemiddelde deelnemer, het zogenoemde overconfidence bias. Anders zouden ze simpelweg niet deelnemen. Ten tweede zoekt het merendeel van hen zoveel mogelijk zekerheid (of Gids voor de Beste Belegger | December 2021

van kapitaal (of althans van risico). Je kunt immers, gegeven de verwachting te veel, maar ook te weinig inzetten.

Als we dat willen toepassen op de beurs, dan is a priori geen van de parameters bekend. De kansverdeling is niet bekend en naar alle waarschijnlijkheid niet eens statisch. De gemiddelde winst en verlies van onze toekomstige handelingen kennen we ook niet. Maar daar hebben we alvast meer controle over. een vals gevoel van zekerheid – de illusie van controle). Dat terwijl de beurs zonder onzekerheid onmiddellijk zou ophouden te bestaan. Onzekerheid betekent dus opportuniteit en moet worden beschouwd als een bondgenoot, eerder dan een vijand.

Risico spruit voort uit die onzekerheid.

Risico staat gelijk aan het gevaar iets te kunnen verliezen. Hoewel onzekerheid a priori een ongekende kansverdeling veronderstelt en risico vooral slaat op de spreiding van resultaten bij een gekende kansverdeling (zoals bij een gokspel), maakt men zelden dat strikte onderscheid.

Verwachting

Centraal in position sizing staat het begrip verwachting. Bij een positieve winstverwachting spreekt men ook wel van een edge. Als de verwachting positief is, dan hebben we er alle baat bij dat systeem of spel te blijven spelen. Maar het is cruciaal dat we daarbij ook genoeg kapitaal hebben om die verwachting op lange termijn tot haar recht te laten komen. Om een extreem voorbeeld te hanteren: zelf met een positieve winstverwachting ben je helemaal niets als je telkens alles op het spel zet.

Eén verliezer volstaat om je voorgoed uit het spel te zetten. Dat duidt alweer op het belang van position sizing en het doseren

Betrouwbaarheid en winstgevendheid

Het merendeel van de beleggers is constant op zoek naar zekerheid, daarin bijgestaan door de financiële industrie.

Mensen willen zo veel mogelijk winnen en zouden het liefst (ook al is het soms onbewust) een vlekkeloos parcours met 100 procent winnaars afleggen. Het probleem is dat niemand de toekomst kan voorspellen en dat elke schatting van de betrouwbaarheid van een strategie nooit meer dan dat zal zijn: een schatting, en veelal een overschatting.

In plaats van overdreven te focussen op betrouwbaarheid, die we veel minder kunnen controleren dan we denken – de toekomst kunnen we nu eenmaal niet voorspellen – moet men vanuit een langetermijnperspectief de pijlen richten op de

67

van de posities in een beginstadium te beperken, wat niet noodzakelijk synoniem hoeft te zijn voor spreiding.

Verliezen nemen is moeilijk: we moeten ons ongelijk toegeven, ons ego krijgt een deuk en we sluiten alle hoop op beterschap definitief af. Nog erger wordt het als mensen tegen lagere prijzen bijkopen om hun gemiddelde aankoopprijs te verlagen.

Men kan wiskundig aantonen dat dat een zinloze oefening is, en een suboptimale oplossing oplevert. Je kunt dan bijvoorbeeld beter verkopen en lager alles weer inkopen.

Kortom: verliezers niet bijkopen maar verkopen (losers average losers – don’t throw good money after bad: sunk costs effect).

Winsten maximaliseren kunnen we doen door winnaars in de eerste plaats niet te verkopen maar te volgen met een ‘trailing stop’ en, minder populair vanGemiddelde wege alle misverstanden Gemiddeld winst rond spreiding, door winverlies naars bij te kopen (reverse P(winnaar) P(verliezer) pyramiding). Een bijna volstrekte onbekende derverwachting de oplossing is het toepassen van dynamische posiVerwachting voorgesteld tion sizing via een positionsizing-model of als balansoefening -algoritme. Het algoritme dat we hier hanAls we de balans moeten laten overhellen teren, is niet onbekend. Heel wat ervaren naar links (winst), dan kunnen we de lengte traders passen iets dergelijks toe. Maar we van de armen aanpassen. Maar als die con- gaan in dit artikel een stap verder en laten stant wijzigen, dan hebben we daar zo goed zien hoe we dat model dynamisch kunnen als geen controle over. Onderschat is echter maken om, opnieuw vanuit de definitie de controle over de gewichten op de ba- van verwachting, het rendement van een lans. Die gewichten kunnen we veel beter systeem te kunnen opkrikken zonder een controleren dan de lengte van de armen. evenredig groter risico. Zo hanteren we dus Die controle noemen we ‘position sizing’ perfect de hefboom die hierboven werd besproken. en ‘risicobeheersing.’ optimalisatie van de winstgevendheid. We dienen dus te focussen op het maximaliseren van elke winnaar en het minimaliseren van elke verliezer, iets wat we veel beter in de hand hebben door de acties die we kunnen ondernemen (kopen, verkopen of niets doen).

Doen we dat, dan zal op termijn de gemiddelde winst vanzelfsprekend toenemen en het gemiddeld verlies afnemen, waardoor de vergelijking in ons voordeel moet overslaan. Dat wordt geïllustreerd door de balansoefening in figuur 1. De afmetingen van de balans (de lengte van z’n armen) hebben we veel minder in de hand dan de gewichten die we erop plaatsen.

Toch focust bijna iedereen te veel op de balans en te weinig op de gewichten.

Cut losses, let profits run

Op winstgevendheid kunnen we aldus op twee manieren inwerken: verliezen minimaliseren en winst maximaliseren.

We kunnen de verliezen beperken door ze in een vroeg stadium effectief te nemen, voor ze noemenswaardige schade kunnen aanrichten en ons verlammen (don’t let a mistake turn into a problem – if you find yourself in a hole, the first thing you want to do is to stop digging). Dit kan door het plaatsen van stops, maar ook door de grootte

68

Percent risk model

Het model dat we als uitgangspunt nemen, noemen we het percent risk position sizing-model. Een belangrijk basisidee is dat, wat we investeren doorgaans niet gelijk is aan wat we riskeren. Gelukkig maar.

Veel beleggers springen nogal ad hoc om met het bepalen van de grootte van een nieuwe positie. Veelal staat dat in relatie tot hun subjectieve perceptie en risicoappetijt. Men gaat gewoon een ‘deel’ van de portefeuille of van de cash die op dat moment voor handen is in die portefeuille toewijzen. Vervolgens wordt de positie geopend en een stoploss geplaatst. Het loopt fout wanneer men die stop in functie van z’n risico wil plaatsen. Dat brengt ons bij de vermaarde ‘dollar stop.’ Dat is bijna altijd een heel slecht idee omdat stops op die manier technisch gezien op een slechte plaats komen te staan.

In wezen komt het algoritme daarop neer dat we de teller en de noemer bepalen en daaruit de grootte van de positie kunnen afleiden. De twee parameters waarvan we vertrekken zijn het gewenste totale risico en de stopafstand of het risico per aandeel.

Positierisico en risico per aandeel

Het positierisico of totaal gewenste risico is het risico dat men op de hele positie wil nemen ten opzichte van de portefeuille.

Dat is meestal een percentage van de waarde van de portefeuille of, iets conservatiever, van de cashpositie daarin. Klassiek zet men dat risico op 0,25 tot 3 procent van de portefeuillewaarde. Zo betekent een risico van 1,5 procent op een portefeuille van 7 500 euro een toegelaten risico per positie van 0,015 × 7 500 of 112,5 euro. Voor een aandeel dat tegen 3,25 noteert, betekent dat de tegenwaarde van 112,5/3,25 of net geen 35 aandelen. Wat we riskeren is echter niet wat we investeren. Daarom gaan we kijken naar het risico per aandeel.

Het risico per aandeel wordt in eerste instantie gegeven door de afstand tussen de aankoopprijs en het stopniveau. Stel dat we in het voorbeeld een technisch verantwoorde stop kunnen plaatsen op 2,9, dan hebben we een afstand van 3,25-2,79 of 0,46 risico per aandeel.

Aangezien we 112,5 kunnen riskeren op de positie a rato van 0,46 per aandeel, kunnen we dus 112,5/0,46 of 244,57 stuks aanschaffen. Dat ronden we naar beneden af (rekening houdend met transactiekosten en slippage). In het voorbeeld kan dat naar

240 of zelfs naar 200 aandelen. Een exacte formule die al rekening houdt met roundtrip transactiekosten (commissie en beurstaks) ziet er iets ingewikkelder uit.

Dynamic position sizing

Het tot hier beschreven model is in de literatuur terug te vinden. Dat is waar wij een stap verder gaan. Als we weer naar de formule voor winstverwachting kijken, dan weten we al dat die ons vertelt te focussen op de gemiddelde winst en het gemiddeld verlies (profitability) en niet zozeer op de hoeveelheid winnaars en verliezers (reliability). We kunnen datzelfde inzicht nu echter nogmaals op het meest subjectieve deel van onze positionsizing-formule toepassen: de teller wordt vertegenwoordigd door het totaal gewenste risico (risicoprofiel).

Stel je even voor dat we een aandeel aankopen dat net door een zware weerstand is gebroken en de weg open ziet naar een volgend weerstandsniveau 2 euro hoger. Stel verder dat we, voor de eenvoud, net 1 euro per aandeel riskeren. De stop staat net 1 euro onder het niveau waar we een uitvoering krijgen van ons instaporder bij de uitbraak. We riskeren hier 1 voor een mogelijkse winst van 2. De profit/ loss-ratio (P/L ratio) is dus 2/1 of gewoon 2.

Draaien we dat om, dan krijgen we de risk/ reward-ratio (RRR) die ons 1/2 of 0,5 geeft.

Als de volgende weerstand echter pas op 4 euro te vinden was, dan krijgen we een P/L van 4 of een RRR van 1/4.

Als we nu dubbel zoveel aandelen voor die positie zouden kopen, dan verdubbelt ons risico op de positie maar verviervoudigt ons winstpotentieel. Met andere

woorden, als we systematisch bij een lage RRR iets meer risico nemen, dan hebben we een proportioneel grotere potentiële winst. Op die manier exploiteren we voor een tweede maal de inzichten verworven rond de definitie van de verwachtingswaarde.

De praktische uitwerking zou als volgt kunnen gaan. Dit is een willekeurig cijfervoorbeeld: P/L ratio

RRR

1

1,00

2

0,50

3

0,33

6

0,16

positie met het dynamisch model volgens de tabel hierboven. We maakten de vergelijking van de return van beide positionsizing-modellen na 100 trades voor alle backtesten.

In figuur 2 ziet u het resultaat in histogramvorm. Daarbij deelden we de backtest op in categorieën gebaseerd op de verhouding in de return tussen de twee positionsizing-modellen. Een 3,5 op de horizontale as op de grafiek staat dus voor voorgesteld totaal gewenst risico die tests die een verbetering van 0,50 % het rendement met factor 3,5 1,00 % lieten optekenen door het positionsizing-model dynamisch te 1,50 % maken.

3,00 %

Wat bleek

Meer intervallen en andere getallen zijn perfect mogelijk. Ook een continue verhouding is een mogelijkheid. Zo zou je kunnen stellen: totaal gewenst risico = 0,005/RRR. Ook dat is maar een voorbeeld van een continue (en in dit geval constante) verhouding.

11,76 procent van de tests presteerde slechter met het dynamisch model.

Door meer risico te nemen kan het dus slechter aflopen.

40,25 procent deed het ook niet beter.

71,51 procent deed het niet slechter.

Een gigantische 53,47 procent van de systemen deed het 1,25 tot 1,75 keer beter in rendement door deze dynamiek toe te passen.

Het statische model leverde een gemiddeld rendement op van 81 procent na 100 trades (in de meest recente hausse sinds maart 2009).

Gewoon door het positionsizing-model dynamisch te maken (alle entries en exits bleven dus hetzelfde) slagen we erin het rendement op te krikken naar 183 procent bij exact dezelfde trades.

De kans dat het systeem veel slechter presteert, is statistisch zeer klein. Dat zien we ook op de grafiek. In het slechtste geval was ons rendement gedaald van 81 naar 60,75 procent. En daar was zoals eerder geconcludeerd maar 11 procent kans op. Een goede trade-off gezien de opwaardering van ons rendement.

Testresultaten

Om die dynamische vorm van position sizing te testen, werden 1 000 backtests over diverse systemen en portefeuilles gerund.

We vergeleken het percent risk position sizing-model met een vast totaal risico per

Dynamische position sizing 0,30

40,25 %

53,47 %

71,51 %

38,27 %

48,38 % 59,75 %

0,20 0,15

11,76 %

Portefeuilles/systemen (%)

0,25

0,10 0,05 0,00 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 Verbetering van het rendement (factor)

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

4

4,5

5

5,5

6

6,5

7

7,5

8

8,5

9

9,5

10

Redactie 20 november 2021

69

L’Oréal rewards its shareholders’ loyalty A loyalty bonus of

+10%* As a L’Oréal shareholder, you can transfer or register your shares as registered shares before 31 December 2021 and receive a preferential dividend of +10% from 2024. We recommend that you send your registration order by 15 December 2021.

Visit the Shareholders section at www.loreal-finance.com where you will find the form to register managed registered shares or to convert to directly registered shares.

HYPOTHESIS** 2011

+19.1%/year

205 shares

Capital invested x5.9

€15,043

Visit the Shareholders section at www.loreal-finance.com to discover all the advantages of registered shares or call 0 800 66 66 66 (toll free from a landline in France) or +33 1 40 14 80 50 (from outside France).

2021

€88,856 249 shares

* For shareholders who continuously hold their shares in registered form for a minimum of two full calendar years from 31 December 2021, up to a maximum of 0.5% of the capital for the same shareholder. ** Total Shareholder Return over ten years, for €15,000 invested in L’Oréal shares, including reinvestment of dividends, excluding preferential dividends, excluding bank charges and tax.

Total Shareholder Return is calculated based on the closing share price on 30 September 2021.

The 2020 Universal Registration Document, which includes risk factors, can be consulted at www.loreal-finance.com.

Technische analyse Paul Gins Zaakvoerder CompuGraphics nv. Uitgever TransStock en www.beursgrafiek.be

400 %, het verschil tussen de VS en België op 12 jaar tijd In mijn vorige bijdrage ‘Beleggen in de slimste leerlingen’ vernam u een methode om aandelen te rangschikken op basis van technische analyse. Ik hield rekening met trend, gemiddelden en een aantal betrouwbare indicatoren. Met die aanpak kiest u sterke, beloftevolle aandelen. Zeer interessant en toch kan u uw kansen op een hogere return nóg verbeteren.

Kocht u een Spaans, een Belgisch of een Amerikaans aandeel? Waarom die vraag? In Spanje noteert de beurs sinds 1 januari 9 % hoger, in België + 14 % en in de VS + 26 %.

De prestaties liggen ver uit elkaar en zijn belangrijk bij uw keuze van aandelen.

In een beursindex die 26 % stijgt op een jaar is de return van veel meer aandelen hoger en ver boven de nul dan een index die maar 9 % stijgt. Het gemiddeld verschil van de aandelen op de twee beurzen bedraagt in dit voorbeeld 17 %. Om die reden gebruikt u technische analyse om eerst de beurs te bepalen, vervolgens de sectoren en pas daarna uw aandelen.

Op die manier is uw analyse van ‘de slimste leerlingen’ goud waard.

Om te weten welke beursindex het meeste potentieel heeft gebruikt u de formule relatieve sterkte uit de technische analyse.

Datum 1

Datum 2

%

Y

100 euro

120 euro

20 %

120,00

Z

100 euro

110 euro

10 %

110,00

Meten is weten. Vertrek steeds van een belangrijk keerpunt op de grafiek, zoals het dieptepunt tijdens de coronacrisis in maart 2020. Het recentste keerpunt of pivotpoint dateert van 1 oktober 2021.

U observeert o.a. volgende elementen:

Welke beursindex herpakt het snelst na het keerpunt?

Welke beursindex gaat als eerst doorheen zijn vorige top?

Blijft de volgorde van de verschillende beursindexen onderling gelijk?

Dalen alle indexen bij een daling? Stijgen alle indexen bij een stijging? …

Bespreking grafiek 2

Op grafiek 2 linksboven, ziet u de relatieve sterkte van 8 beursindexen sinds september 2021. Vier indexen noteren opvallend sterker dan de vier overige.

België en Spanje behoren bij de zwakkere.

Kijk ook naar de rechterschaal: België 97 of 3 % gedaald over de voorbije drie maanden. Amerika 104,5. Dat is een verschil van 7,5 % met België op slechts drie maanden tijd.

Rechts ziet u het plaatje op 1 jaar: beursindexen bestaan uit x-aantal aandelen.

De trend van een beursindex verandert wanneer alle aandelen binnen de index beter presteren. U ziet duidelijk dat de

Relatieve sterkte van Y tegenover X = 9,09 %

Een voorbeeld (zie tabel): Twee waarden starten aan 100. De ene stijgt met 20 %, de andere met 10 %. U neemt de verhouding en zo weet u dat de eerste 9,09 % sterker presteert dan de tweede. De computer berekent dat voor u.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

71

curven op 3 maanden en op 1 jaar elkaar bevestigen. De onderlinge trend bleef gelijk. Een ingezette trend van een beursindex duurt namelijk meerdere maanden tot jaren.

“Gebruik technische analyse om eerst de beurs te bepalen, vervolgens de sectoren en pas daarna uw aandelen.”

komt u automatisch bij de juiste aandelen terecht. In een volgende bijdrage kom ik daarop terug.

Besluit

De keuze en het aantal aandelen binnen ieders beleggingsportefeuille is beperkt en juist daarom is het zo belangrijk om de juiste te kiezen.

Beursindexen bestaan uit x-aantal aandelen die de beursindex doen stijgen of dalen. U koopt best de aandelen die

de beursindex doen stijgen. Dit zijn de sterke stijgers.

Dankzij de methode ‘meten is weten’ op basis van relatieve sterkte kent u de beste beursindexen. Een sterke beursprestatie duurt doorgaans maanden tot jaren.

Analyseer beursindexen regelmatig en verhoog op die manier op logische wijze uw slaagkans op een hogere return op de beurs …

Redactie 25 november 2021

VS versus Europa

De Verenigde Staten doen het wederom heel goed in 2021 en omgerekend naar euro doet Amerika het nog beter. Doet u de relatieve sterkte analyse sinds het dieptepunt van de financiële crisis in 2009 dan merkt u dat de Amerikaanse S&P500 beursindex (+ 568 %) samen met de DAX30 (+ 334 %) het steeds beter deden dan de EuroStoxx 600 (+ 195 %) of België (+ 161 %). Dit verandert ooit, maar de voorbije 12 jaar was Amerika steeds beter. Het verschil is gigantisch.

AEX en de DAX

Op grafiek 3 ziet u de relatieve sterkte analyse sinds het corona dieptepunt.

Dankzij sterke technologie is Nederland bij de top 3 sinds november 2020. De Duitse DAX scoort vanaf december 2020 ondermaats. Die onderlinge bewegingen zijn belangrijk en daarom doet u de relatieve sterkte analyse op beursindexen om de drie maanden of tijdens en na een scherpe koerscorrectie.

Deze analyse neemt hooguit tien minuten van uw tijd. Controleer vervolgens welke sectoren verantwoordelijk zijn voor de sterke prestatie van de beursindex, dan 72

“Een ingezette trend van een beursindex duurt meerdere maanden tot jaren.”

Technische analyse Etienne Verhelle Onafhankelijk technisch analist etienne.verhelle@telenet.be

Black Friday: superkorting op ruwe olie Op de beurzen viel er afgelopen week niet veel te feesten. De S&P500 beleefde vrijdag 26 november zijn grootste neerwaartse kloof (GAP) in meer dan een jaar.

Onder meer omdat er in de VS steeds meer stemmen opgaan om het monetaire beleid sneller te verstrakken en door de berichten dat er een nieuwe verontrustende covidvariant (omicron) is ontdekt in Zuid-Afrika.

We spreken over een ‘gap down’ wanneer de openingskoers lager is dan de slotkoers van de dag ervoor. De S&P500 daalde bij de opening op 26 november 1,49 %, wat de grootste openingsgap was sinds 28 oktober vorig jaar, toen de index met 1,81 % daalde. Er zijn het afgelopen jaar meerdere ‘gaps’ van 1 % of meer geweest en ze zijn bijlange niet allemaal gerelateerd aan covid.

Wanneer we op 26 november de technische module van onze marktindicator bekijken, staat hij voor het eerst sinds 24 maart vorig jaar in het rood, wat betekent dat wat betreft de grote Westerse marktindexen we op basis van de puur technische criteria op vrijdag 26 november ‘uit’ de markt moeten (zie kader: marktindicator).

Als er een ding is dat technische analisten in de loop der jaren hebben geleerd, is dat het nieuws meestal wordt gemaakt nadat de koersen van de aandelen, de obligaties of de indexen zijn gedaald (of gestegen). De boodschap is daarom om het nieuws ondergeschikt te maken aan de koersbewegingen en dus eerder naar de stand van de technische indicatoren te kijken.

In grafiek 1 laten we alle neerwaartse gaps van meer dan een procentpunt zien sinds het dieptepunt van de covidcrash op 23 maart 2020, waarbij we specifiek aantonen welke gaps covid gerelateerd waren (de Gids voor de Beste Belegger | December 2021

rode bolletjes). Sinds het dieptepunt op 23 maart 2020 kenden we, zoals je op de grafiek kan zien, soms grote gaps in de markt, maar die hebben vooralsnog niet geleid tot neerwaartse trends op langere termijn.

S&P500 technisch bekeken

In grafiek 3 zie je dat het percentage aandelen uit de S&P500 waarvan het 50-EMA (50-daags exponentieel gemiddelde) boven het 200-EMA staat (golden cross) stel-

Grafiek 1 S&P500 ‘GAP’ koersverloop van 23/03/2020 t/m 26/11/2021 500 450

SPY (S&P500)

400 350 300

1 % + Opening Gap Down

250 200 3/20

1 % + Opening Gap Down on Covid News 5/20

7/20

9/20 11/20

1/21

3/21

5/21

//21

9/21

11/21

1 De markten staan onder druk door de bezorgdheid over covid-19 en de mogelijkheid dat de Amerikaanse senaat een stimuleringspakket niet zal kunnen goedkeuren.

2 De Amerikaanse president Donald Trump vreest 100 000 tot 240 000 Amerikaanse covid-19 doden.

3 Ondanks weken van waarschuwingen dat de VS nog niet uit de problemen zijn, besteden de markten opeens wel aandacht aan de risico’s.

4 Met de markten op een laag pitje gaat de aandacht van de media in de eerste plaats naar de risico’s van covid-19.

5 De klassieke oktober-verrassing, president Donald Trump test positief.

6 Nieuwe covidbeperkingen in Europa.

7 Een nieuwe golf van covidgevallen en beperkingen op de bewegingsvrijheid over de hele wereld.

8 Er zijn meldingen van een nieuwe covidstam in de UK. 9 Japan roept in Tokio de noodtoestand uit voor de olympische zomerspelen terwijl landen te maken krijgen met een heropleving van het aantal besmetting met andere covidvarianten.

10 Aandelen dalen door bezorgdheid over de toename van covidgevallen.

11 Nieuwe verontrustende covidvariant gevonden in Zuid-Afrika.

73

Grafiek 2 VIX verloop laatste 6 maand t/m 26 november Nu op 28,62 of + 54 % sinds vorige beursdag 30

+ 10,04 (54,04 %) wo 24 nov.-vr. 26 nov.

25 20 15 Juli 2021

September 2021

maart 2020. Meer dan duizend in de VS genoteerde aandelen staan op een dieptepunt, terwijl er Zillow Gone Wild is an Instagram page that features slechts 186 een nieuw “the best of Zillow lol” – which means that it features the record neerzetten. houses on Zillow that are completely outrageous.

Dat is vreemd, meestal gaan deze indicator en de beursindex hand in hand. Nu dus allemaal zouden ze bestaande spelers verniet en dat is niet zonder betekenis, want dringen. De koersen stegen tot in de hemel het geeft aan dat de index momenteel en de media besteedden er veel aandacht maar door een beperkt aantal aandelen aan. Maar nu de koersen zijn gekelderd hoor je er niet meer zoveel over. wordt gedragen.

Veel van de diepterecords zien we bij de ZILLOW naar af sexy bedrijven van weleer. Het zijn Een van de geklapte bubbels is Zillow klinkende namen (ZG). Dit bedrijf zou op basis van een algozoals Beyond Meat, ritme huizen kopen en doorverkopen. Dat Virgin Atlantic, Pe- klinkt natuurlijk prachtig. Allereerst het loton, Robinhood, algoritme. Dat geeft aan dat het bedrijf een Lyft, Lemonade, computerprogramma heeft ontwikkeld dat DraftKings, Zoom slimmer is dan mensen. Mijn tip wanneer u en Zillow. Allemaal het woord algoritme in een advertentie of minibubbels die zo een aanbeveling ziet staan: wees op je hoegoed als uit elkaar de. Het is meestal gewoon een zwarte doos zijn gespat. Het met wat berekeningen. En zolang niemand zijn bedrijven die in de doos mag kijken, weet ook niemand de wereld zouden of het werkt. Dat weet je meestal alleen veroveren met een achteraf. nieuw concept. En Een tweede reden waarom het verhaal zo kenmerkend is/was: Zillow was actief in de AmeriS&P500 jaargrafiek tot en met vrijdag 26/11/21 kaanse huizenmarkt. Sinds 2012 zijn de prijzen van Amerikaanse huizen bijna verdubbeld. Een algoritme in combinatie met een boomende huizenmarkt, wat kon er misgaan? Het algoritme bleek echter niet te werken zoals verwacht, en de verliezen waren dramatisch. Zillow moest een half miljard afschrijven op de huizen in bezit.

En zo is er bij al die geklapte minibubbels wel een eigen specifiek ver-

selmatig afneemt. Daaruit blijkt een duidelijke dalende beweging in de maak te zijn op korte en middellange termijn.

Op de beurs werd tot en met 22 november (S&P500: 473,54 punten) record na record neergezet. Echter opvallend, steeds minder aandelen leiden de beurs naar deze indexrecords. Een mooie indicator hiervoor is het aantal aandelen met een nieuw koersrecord minus het aantal aandelen dat op een nieuw dieptepunt noteert. Bloomberg berekent dit cijfer over alle in de Verenigde Staten genoteerde aandelen en beleggingsfondsen. Deze indicator staat nu op het laagste punt sinds

Grafiek 3

74

November 2021

haal te vertellen. Alles bij elkaar vormen die verhalen de zogenaamde Bloomberg-indicator. Het is geen teken van een gezonde markt dat er bij deze indexrecords zo veel aandelen nieuwe dieptepunten neerzetten.

Nu moet je je als belegger nooit op één indicator baseren. Op de beurs zijn er honderden of misschien duizenden. Vandaar dat wij sinds jaar en dag pleiten om gespreid te beleggen via op vlak van kosten goedkope fysieke ETF’s of via bepaalde actief beheerde beleggingsfondsen die kunnen aantonen dat ze op consistente wijze de benchmark outperformen.

20-jarige Treasury Bond (TLT)

Gezien de daling van de brede aandelenmarkt lijkt er een duidelijke richting in obligaties vast te stellen. De grafiek van de

TLT tracker (20 jarige Treasury Bond ETF) begint er al bullish uit te zien (zie grafiek 4). In het bijzonder vormde TLT een bullish vallende wig. De koers brak sterk af en gaat nu de weerstand testen op de 151,75 dollar rode stippellijn. Ook de RSI bevindt zich nu stevig in de positieve zone.

WTI oil ETF: ticker USO

JP Morgan heeft een studie gemaakt over de olieprijzen in vergelijking met aandelen. Daaruit blijkt dat mocht olie de procentuele stijging van aandelen hebben gevolgd (exclusief de Nasdaq-index), de prijs van olie in de buurt van 115 dollar per vat zou bedragen. Op 26 november was de slotkoers van WTI oil (West Texas Intermediate, Amerikaanse olie) fors gedaald tot rond de 68 dollar per vat. Vanuit dit oogpunt is olie dus nog steeds goedkoop. Met zoveel

Grafiek 4

Koersevolutie van de 20 jarige Treasury Bond ETF tot 26 /11/21

Grafiek 5

Koersevolutie correctie ruwe olie ETF met ticker: USO tot 26/11/21

veranderende factoren en mogelijke manipulatie door de OPEC is het echter moeilijk in te schatten waar de prijs moet worden op gebaseerd, rekening houdende met de nog steeds groeiende vraag.

De WTI oil ETF (ticker USO, zie grafiek 5) zakte op 26 november met meer dan 11 % om onder zijn 200-EMA te komen. De koers wist erboven te sluiten, maar de belangrijke steun op de hoogtepunten van juli werd weggeveegd. Ook de RSI kwam in negatief gebied. Er is een zwakke steun op de toppen van mei en het laagste punt van juli.

De sterkste ondersteuning ligt onder de 44 dollar.

Niet alleen de ruwe olie WTI kreeg een rake klap, ook veel oliegerelateerde aandelen kregen er op 26 november serieus van langs. Opvallend daarentegen was de stijging van de gas-tracker met ticker UNG (+ 4,4 %), wat zich dan ook vertaalde in de zeer beperkte daling van de gasgerelateerde energiebedrijven.

Meerdere andere energie-aandelen hielden zich kranig zoals de aandelen met de tickers: RRC, CHK, EQT, CNX, CRK, AR, COP, PXD, en mijn favoriet DVN. Bij een hernemende olieen/of gasprijsstijging kunnen deze aandelen gezien hun lage waardering terug opgenomen of bijgekocht worden aan lagere koersen.

Wat olie & gas ETF’s betreft zijn in Europa ucits tracker(s) beschikbaar. Gezien de huidige vraag- en aanbodproblemen zijn we niet overdreven pessimistisch voor ruwe olie en gas.

Edele metalen als veilige haven

De goudmarkt heeft de afgelopen maanden niet bepaald in de spotlights gestaan. De goudprijs wist tijdens de zomer van 2020 een stevige top neer te zetten en vanaf dat moment gerekend is er een dalende trend van start gegaan. Het kantelpunt lijkt mijn inziens min of meer bereikt te zijn. Tijdens de afgelopen weken wisten de edelmetalen het nodige terrein terug te winnen, maar er lijkt de laatste week Gids voor de Beste Belegger | December 2021

75

Grafiek 6

wisten af te leveren dan normale aandelen. Op deze grafiek is immers de Gold Miners ETF (GDX) afgezet tegenover de S&P500-index. En de dalende trend laat duidelijk zien dat de goudmarkt een ‘underperformance’ neerzette.

Op de grafiek is namelijk ook te J J A S O N zien dat rond half november de rode weerstandslijn opwaarts doorbroken werd. En volgens de geplogenheden van de technische analyse komt er daarmee officieel een einde aan de dalende trend die sinds de zomer van 2020 van kracht is. Of daarmee alle ingrediënten

Goudmijnindex (GDX) versus S&P500 van 10/06/18 tot 11/11/21 0,14 0,13 0,12 0,11 0,10 0,09 0,08 0,07 0,06 0,05

J A 2020

S

O

N

D

J F 2021

M

A

M

terug wat aarzeling te zijn. Toch ontbreekt vooralsnog de echte overtuiging. Maar grafiek 6 geeft ons toch enige hoop.

De inflatiezorgen nemen dusdanig toe dat beleggers de oude veilige havens opzoeken. De Amerikaanse inflatie liep afgelopen maand op tot ruim boven 6 %. In de EU steeg de inflatie 4,4 %, met uitschieters voor bijvoorbeeld Duitsland (4,6 %) en België (5,4 %).

De markt gaat er op dit moment niet van uit dat de Amerikaanse centrale bank op korte termijn het obligatieopkoopprogramma versneld zal afronden. Daarnaast voorziet de markt geen snelle renteverhoging van de Fed. Hogere rentetarieven maken namelijk het niet-renderend goud minder aantrekkelijk.

In grafiek 6 is te zien dat de goudmijnaandelen tijdens de afgelopen anderhalf jaar een beduidend minder goede prestatie

voor een nieuwe goudprijsrally aanwezig zijn, wil ik niet gezegd hebben. Eerst wil ik nog zien hoe eerstdaags goud en zilver alsook de mijnen reageren op het recente marktklimaat.

Healthcare

Een kersverse sectoranalyse leert mij dat van de 11 hoofdsectoren de gezondheidszorg momenteel het minst kwalijk oogt. Uit een waaier van 290 healthcare-aandelen met een minimum beurskapitalisatie van twee miljard dollar hebben we er een 15-tal weerhouden (zie tabel 7). Even vermelden dat het overgrote deel uit dezelfde subsector diagnostiek komt. En nu maar hopen dat ze als korf hun sectorindex outperformen.

Redactie, 27 november 2021

Marktindicator Na 20 maanden is er een signaalwijziging in het technisch gedeelte van de marktindicator. Wanneer we op 26 november de technische module van onze marktindicator raadplegen, staat hij voor het eerst sinds 24 maart 2020 duidelijk in het rood. Dit betekent dat, wat betreft de grote Westerse marktindexen, we op basis van de puur technische criteria tot nader order ‘uit’ de markt moeten. Voor meer details over de interpretatie van de marktindicator verwijs ik onder meer naar het VFB magazine van september of oktober.

Tabel 7 Selectie Health Care aandelen die als korf beter zou moeten presteren dan hun index, 27/11/21

76

Antwerpen Trefpunt

Locatie Grote markt 5 te Antwerpen, 1ste verdieping, boven herberg Den Bengel.

Wanneer Iedere eerste en derde woensdag van de maand, 14u. tot 17.30 u.

Contact elianthe.a@gmail.com en christian@pipenpoy.be

Voordrachten

Locatie Karel de Grote Hogeschool, Nationalestraat 5, 2000 Antwerpen, aula 514 op de vijfde verdieping.

Wanneer Elke 1ste dinsdag van de maand om 19.30 u.

Dinsdag 7 december 2021 ‘Beleggen in beursgenoteerd vastgoed, in België en in het buitenland’ door Gert De Mesure.

Info en inschrijven elianthe.a@gmail.com of 03 440 74 10 en christian@pipenpoy.be

Asse Trefpunt

Alle fysieke activiteiten zijn geannuleerd.

Locatie CCAsse, Gemeenteplein 26, 1730 Asse.

Wanneer Elke 2de dinsdag van de maand, start om 19.30 u.

Woensdag 15 december 2021 Webinar Vooruitzichten voor 2022.

Spreker: Danny Reweghs.

Contact Info en inschrijven via Yvan Strubbe: yvan. strubbe@telenet.be

Brussel Trefpunt

Locatie ODISEE, voorheen EHSAL Management School, Stormstraat 2, 1000 Brussel, het lokaal wordt vermeld op het scherm in de inkomhal.

Contact Joost Vanheusden, vfb.brussels@ gmail.com

Voordrachten

Wanneer Elke derde woensdag van de maand van 18 tot 20 uur.

Woensdag 15 december 2021 Danny Reweghs over de vooruitzichten voor 2022. (organisatie VFB Asse) Info vfb.brussels@gmail.com

Brugge Trefpunt

Heropstart voorzien najaar 2021, data volgen.

Locatie Hof van Watervliet, Oude Burg 27, 8000 Brugge, Zaal 14.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

Trefpunten Toegang trefpunten is gratis.

Voordrachten zijn betalend.

Meer info te verkrijgen via de trefpunten.

Wanneer 2de en 4de maandag van de maand 14 u tot 16u30.

Contact Koen Vens: Inschrijven verplicht via vfbtrefpuntbrugge1@gmail.com

Voordrachten

Locatie VELOTEL Hotel, Handboogstraat 1b, 8000 Brugge. Velotel bevindt zich op de rand van Brugge en er is gratis parking.

De avondvergaderingen – normaal de derde maandag van de oneven maanden van 19.30 tot 21.30 uur – zijn nog niet heropgestart.

Wanneer Elke derde maandag van de oneven maanden van 19.30 tot 21.30 uur.

Gent Trefpunt

Locatie Artevelde Hogeschool, Campus Kantienberg, Voetweg 66, 9000 Gent.

Studieavonden

Wanneer Elke 2de dinsdag van de maand om 18.30 u, tenzij anders aangekondigd.

Voordrachten

Dinsdag 14 december 2021 Webinar: Ontdek de 10 fundamenten van succesvol investeren in vastgoed.

Spreker: Gunther De Wilde. Tijd: 18:30, 5 euro lid/7 euro niet-lid.

Inschrijven Met vermelding VFB-lidnummer bij gentvfb@gmail.com of jean.marie.van.brussel@telenet.be tel. 059 44 34 98, gsm 0478 26 99 87.

Kempen/Geel Trefpunt

Locatie Auditorium Thomas More, Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Wanneer Maandagen van 19 u tot 22 u.

Voordrachten

Info en inschrijven events@beleggenvooriedereen.be Ter plaatse te betalen: 12 euro voor 1 evenement of 75 euro voor 10 lezingen.

Kortrijk Trefpunt

Alle fysieke activiteiten zijn geannuleerd.

Locatie Campus Kulak, E. Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk. Eens de privéweg ingereden, ‘ONTHAAL’ volgen naar gebouw B, Lokaal B422.

Contact Pascal De Borggrave, vfbtrefpuntkortrijk@gmail.com gsm 0498 700 489

Voordrachten

Wanneer Elke derde maandag van de even maanden om 19.30 u. (inschrijven vanaf 19u15).

Maandag 20 december 2021 De klimaatbubbel doorprikt: hoe u als belegger hiervan kunt profiteren.

Spreker Bart Goemaere.

Maandag 21 februari 2022 GVV’s in het buitenland. Spreker Gert De Mesure.

Leuven Trefpunt

Wanneer Elke laatste donderdag van de maand vanaf 19u30.

Contact Pierre Delaere, GSM 0472 39 90 45 info@vfbtrefpuntleuven.be

Webinars

Donderdag 16 december 2021 Webinar: Ontwikkelingen in de energiesector, verschillende verdienmodellen en dus aandelencategorieën. Spreker: Eric Bosman, VFB voorzitter. Inschrijven via deze link: webinar20211216.vfbtrefpuntleuven.be Donderdag 27 januari 2022 Webinar: Top-down en bottom-up kader om exponentiële technologieën te beoordelen. Spreker: Siddy Jobe, Portfolio Manager Exponential Technologies bij Econopolis Inschrijven via deze link: webinar20220127.vefbtrefpuntleuven.be

Limburg Trefpunt

Alle fysieke activiteiten zijn geannuleerd.

Locatie Gemeentelijk Cultuur- en Ontmoetingscentrum Oosterhof, Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, 3560 L ­ ummen.

Wanneer Elke 2de woensdag van de maand, van 19u30 tot 21u30.

Voordrachten

Info en inschrijven Kristof.reynders@telenet.be gsm 0476 53 09 83 77

Wie zijn wij en wat hebben we te bieden!

Wereldhave Belgium is reeds meer dan 20 jaar een vooruitstrevende beursgenoteerde vastgoedvennootschap met een portefeuillewaarde van ongeveer 1 miljard euro en gespecialiseerd in retail vastgoed in België.

Onze in house kennis laat ons toe de volledige waardeketen (asset management, property management, leasing & development) te beheersen en hierdoor meerwaarden te creëren.

Corporate Social Responsibillity maakt integraal deel uit van onze strategie.

Contact: investor.relations@wereldhavebelgium.com https://www.wereldhavebelgium.com/

We wensen je alvast fijne feestdagen en een inspirerend 2022 www.wereldhavebelgium.com

Building the healthcare real estate of the future

Aedifica bouwt al 15 jaar aan het zorgvastgoed van de toekomst. In 7 Europese landen ontwikkelen en investeren we in duurzame en innovatieve woonzorgconcepten die onze bewoners centraal plaatsen en hen de ruimte geven om zorg te ontvangen op de manier die zij verkiezen. www.aedifica.eu - +32 2 626 07 70 - info@aedifica.eu

VFB Podcast

Wat is beleggen? Hoe begin ik eraan?

Wat is het verschil tussen een aandeel en een obligatie? En hoe werkt beleggen in de praktijk? Beluister ‘Het ABC van Beleggen,’ een podcast­ reeks van de Vlaamse Federatie van ­Beleggers die antwoord biedt op de vragen van een beginnende belegger.

In ‘Het ABC van beleggen’ geven J­ asper Vekeman (Gids voor de Beste Belegger) en Tim Nijsmans (Vermogensgids) een inleiding in beleggen. Tien afleveringen lang bespreken ze de vragen waar iedere leek een antwoord op zoekt.

Aflevering 1

Wat is beleggen?

Zelfs wie nog nooit een financiële krant opensloeg heeft al eens van ‘beleggen’ gehoord. Misschien hoorde je iemand op een familiefeest vertellen over een geslaagde investering of opende het nieuws met de geslaagde beursgang van een techbedrijf.

Maar wat is dat eigenlijk, beleggen?

Aflevering 2

Waarom beginnen met beleggen?

Met geld kun je heel wat toffe dingen doen.

Op reis gaan bijvoorbeeld. Of je kan het zoals miljoenen Vlamingen op je spaarrekening laten staan. Je kan het verder ook gebruiken om … te beleggen. Maar waarom zou je dat doen?

Aflevering 3

Hoe begin ik te beleggen?

Iedereen heeft een eigen reden om te beleggen, maar waar begin je? Steek je al je geld in één investering of net niet? Waarom is het belangrijk om te spreiden? En hoe bepaal je welke strategie het best bij jou past?

Dat ontdek je in deze podcast!

Aflevering 4

Aflevering 5

Hoe stel ik een portefeuille samen?

Je beleggingsportefeuille is een persoonlijke mix tussen verschillende zaken waarin je kan beleggen. In deze podcast ontdek je de verschillende factoren die een impact hebben op die samenstelling, zodat je zelf aan de slag kunt.

Aflevering 6

Wat is het belang van spreiding?

Superbeleggers als Warren Buffett hameren op het belang van spreiding. Wanneer je jarenlang gespaard hebt en nu begint te beleggen is het verleidelijk om meteen een grote som te investeren, maar in deze podcast ontdek je waarom je dat beter niet doet.

Aflevering 7

Wat is het verschil tussen een aandeel en een obligatie?

Wie een aandeel koopt wordt voor een deel eigenaar van een bedrijf, maar hoe zit dat met obligaties? In deze podcast ontdek je de verschillen en leer je ook wat zo’n obligatie wel of niet interessant maakt.

Aflevering 8

Waar haal ik mijn informatie?

Beginnende beleggers zijn vaak overweldigd door alle informatie die op hen afkomt. In deze podcast helpen we je het bos opnieuw door de bomen te zien, zodat jij met de nodige betrouwbare informatie aan de slag kunt.

Aflevering 9

Hoe kan ik zelf een analyse maken?

Een aandeel puur op buikgevoel kopen is zelden de beste beslissing. Technische of fundamentele analyses zijn een objectieve maatstaf die je kunnen helpen. Hoe je daaraan begint leggen we in deze podcast uit.

Aflevering 10

Hoe werkt beleggen in de praktijk?

Je kan urenlang naar podcasts over beleggen luisteren, maar het beste is natuurlijk om er gewoon mee te beginnen. Hoe je concreet van start gaat ontdek je in deze laatste aflevering van onze podcast.

In wat kan ik beleggen?

Wanneer je aan beleggen of de beurs denkt, denk je ongetwijfeld aan aandelen. Toch zijn er nog heel wat andere zaken waarin je kan beleggen. Ze hebben allemaal hun voor- en nadelen, die je in deze podcast ontdekt.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

Beluister de podcast op www.vfb.be of vind hem terug in je podcast app 79

E

GERS G E

DERATI FE

AAMSE L V

VAN BEL

Word nu lid Via de website www.vfb.be Vervolledig je profiel om het juiste tarief te zien: (lidgeld, magazine online of op papier, clublid, student, familie …)

Standaardtarief: Lidgeld 60 euro Abonnement magazine 30 euro

Webinar Maandag 13 tot vrijdag 17 december 2021 | 18:00 Week van de Tips 2021 15 euro lid | 21 euro niet-lid Sprekers: Analisten, strategen, redacteurs en anderen

Webinar Dinsdag 14 december 2021 | 18:30 Ontdek de 10 fundamenten van succesvol investeren in vastgoed !

5 euro lid | 7 euro niet-lid Gastspreker: Gunther De Wilde

Webinar Woensdag 15 december 2021 | 19:30 Vooruitzichten voor 2022 5 euro lid / 7 euro niet-lid Gastspreker: Danny Reweghs

Volledige aanbod op: www.vfb.be/evenementen/webinar

Deelnemen aan webinars via Zoom is eenvoudig. Je kan Zoom op voorhand op je pc installeren voor de beste ervaring. Klik op de link om mee te volgen via je browser. Tot op één van onze webinars!

Investeer resoluut duurzamer met Re=Bel

Nu toegankelijk voor iedereen in de Belfius-app.

Belfius Bank N.V., Karel Rogierplein 11, 1210 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCCBEBB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.

ABO-Group Environment PFAS heeft dit jaar voor heel wat ongerustheden en vragen gezorgd. ABOGroup waarschuwde in 2020 al voor de risico’s en gevolgen van PFAS en heeft de nodige expertise in huis om uw vragen te beantwoorden.

Twijfelt u over de kwaliteit van uw bodem? Surf dan naar onze website en ontdek wat ABO-Group kan betekenen voor u! www.abo-group.eu

Brussel | Parijs

KEYPRIVATE

Next Generation Portfolio Management

Gun uw kapitaal een mooie horizon.

Vertrouw het beheer van uw geld toe aan onze experts met KEYPRIVATE, ons online vermogensbeheer. Dag na dag gaat ons team via nauwkeurige monitoring op zoek naar het hoogste potentiële rendement. En dat voor een minimale prijs.

> Vanaf €15.000 > Keuze uit 10 risicoprofielen > Diversificatie

Simuleer uw rendement

Meer weten?

Bel 02 679 91 11 of mail naar keyprivate@keytradebank.be

Deze communicatie bevat geen beleggingsadvies of aanbeveling, noch een financiële analyse. Niets in deze communicatie mag worden geïnterpreteerd als informatie met contractuele waarde. Deze communicatie is uitsluitend als informatie bedoeld en vormt op geen enkele manier een commercialisering van financiële producten. Keytrade Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eender welke beslissing op basis van de informatie die deze communicatie bevat, noch voor het gebruik ervan door derden. Elke belegging bevat risico’s zoals een mogelijk kapitaalsverlies.

Gelieve u in te lichten voor u in financiële instrumenten belegt. Lees daarom aandachtig het document “Overzicht van de belangrijkste kenmerken en risico’s van financiële instrumenten” in het Document center op keytradebank.be.

Beter beleggen Stefan Duchateau Adviseur Argenta groep, voorzitter Raad van Bestuur Argenta Funds

You must believe in spring

In tegenstelling tot de bescheiden verwachtingen die werden gekoesterd voor het derde kwartaal van 2021, verrasten de resultaten van de Amerikaanse bedrijven (weeral) met stevige groeicijfers, zowel inzake winstontwikkeling als inzake omzet.

Vier op vijf van de ondernemingen presteerden beter dan verwacht en dat zelfs met gemiddeld 10,3 %.

Daardoor viel dit kwartaal weliswaar net naast het podium van de beste kwartalen over de laatste 15 jaar, maar mocht het met een knappe vierde plaats toch meer dan trots zijn op zijn prestaties want die werden neergezet in de moeilijke context van haperende aanbodketens, stijgende grondstoffen- en energieprijzen, politieke onzekerheid en een afzwakkend economisch momentum.

De beste prestaties waren terug te vinden in de bouwsector, bij de commerciële dienstverlening, financials, technologie en industriële bedrijven. Tegenvallende sec-

toren waren nutsvoorzieningen en energie. Maar ook binnen de sterk presterende sectoren waren er opvallende ontgoochelingen als Disney, Intel, Amazon, Twitter en eBay. In vorige kwartalen moest er telkens nog even gewacht worden, maar deze keer volgden de beloning en afstraffing vrijwel onmiddellijk en resulteerden ze in een gemiddelde beursstijging van 1,1 % en een terugval met 1,8 % voor bedrijven die hun verwachte resultaten overstegen of die onder de verwachting scoorden.

De flessenhals in de aanbodketen bleek alleszins minder hinderlijk dan eerder aangenomen, terwijl bedrijven de gestegen prijs van intermediaire goederen nog steeds vlot – lees: zonder omzetverlies – kunnen doorrekenen in hun eindprijzen, zodat de winstmarges intact blijven.

Dit resulteert vanzelfsprekend in hogere inflatiecijfers maar ondanks het verwachte hogere niveau van de consump-

tiecijfers wisten de recent gepubliceerde CPI-cijfers iedereen toch zeer onaangenaam te verrassen.

Een stijging van de kleinhandelsprijzen met 4,6 % op jaarbasis kun je niet zomaar parkeren als een tijdelijke opstoot, zoals de Amerikaanse centrale bank dat beweert.

Binnen de inflatie-indicatoren zijn er wel degelijk enkele structurele componenten die een sterke stijging lieten optekenen.

Vooral huurprijzen en medische kosten kenden een opvallende opstoot. De sterkste sinds 1992. De prijzen van nieuwe auto’s kenden zelfs de grootste opsprong sedert 1975!

De Amerikaanse centrale bank richt zich bij het uitstippelen van haar beleid echter niet op de CPI-index maar op de meer uitgevlakte PCE-index. Hierop is het weliswaar nog weken wachten maar de stijgingen in de eerstgenoemde prijsindex zullen zich ongetwijfeld ook doorzetten in het maatgetal dat de Fed hanteert zodat de druk ver-

Grafiek 1 Evolutie van de kleinhandelsprijzen in de VS (kern-CPI), huurprijzen en nieuwe wagens 10 8 6 4

CPI - Nieuwe auto’s Kerninflatie 4,58 % CPI CPI - Huurprijzen

2 0 -2 -4 2018

2019

2020

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

2021 D-1

zal tegen juli 2022 de huidige quantitative easing (dit is systematische aankoop van 120 miljard dollar obligaties per maand) afgelopen zijn.

Er is echter wat meer onenigheid over het verwachte tempo waarmee de beleidsrente zal (en moet) worden opgetrokken.

De centrale bank laat zich echter nu nog niet vastpinnen op een of ander patroon maar de markten gaan blijkbaar uit van een (substantiële) stijging tegen volgend jaar met een eerste verhoging van 25 basispunten in juni 2022, gevolgd door verdere opwaartse aanpassingen in september en december. Dit gezapige tempo is niet van aard om de beurzen te verontrusten.

Er is overigens ook geen enkele reden om het huidige nultarief nog lang aan te houden. Uit de conjunctuurindicatoren blijkt weliswaar een stabilisatie van de industriële economische groei (op een zeer hoog niveau) maar van de bedrijven uit de dienstensector wordt verwacht dat ze verder vooruit zullen stomen. De combinatie van beide componenten leidt intussen tot een ongezien sterk economisch momentum voor de komende maanden.

Dit bleek trouwens ook al uit de meest recente werkgelegenheidscijfers waar een substantiële verbetering kon worden vastgesteld. Gelet op de nu reeds waarneembare krapte op de arbeidsmarkt, de oplopende vraag naar energie en grondstoffen en de haperende aanbodketens voorspelt dit echter weinig goeds voor het Amerikaanse inflatiefront. De verwachte inflatie springt met reuzensprongen vooruit.

Vandaar dat wij snellere ingrepen op de kortetermijnrente verwachten.

De professionele Swapmarkten voor-

Grafiek 2 Verwachte inflatie in de eurozone binnen 1 en 5 jaar 4

Eur inflation linked Swap 1Y 3

Eur inflation linked Swap 5Y 2 1 0 -1 2017

2018

2019

2020

der zal toenemen om het huidige beleid met rentestijgingen bij te sturen.

Ook in de eurozone zijn er zeer sterke stijgingen van de inflatie-indicatoren. Dat hebt u vanzelfsprekend ook al gemerkt aan de kassa van het grootwarenhuis en het tankstation, terwijl u ongetwijfeld al bent opgeschrokken door de gas- en elektriciteitsfactuur. De verwachte inflatie kan worden teruggerekend uit inflation-linked bonds. Deze berekening wijst op een scherpe stijging van het prijspeil binnen 12 maanden maar over het lustrum kalmeert de prijsstijging zich gemiddeld tot 2 % op jaarbasis. Was dit enkele jaren geleden niet het ultieme doel van de ECB? De impact van deze opzienbarende evolutie van de Amerikaanse kleinhandelsprijzen op de beurskoersen viel al bij al nog mee. Tot nu toe, hooguit te vergelijken met een dreigende donderwolk die even voor de zon schuift. Veel van de negatieve invloed van hogere inflatie wordt momenteel immers gecompenseerd door het nagenieten van de recente publicatie van de bedrijfswinsten over het derde kwartaal.

De nominale groeivoet van de bedrijfswinsten overstijgt immers in ruime mate de opstoot van het prijspeil en dit wordt verwacht zich te herhalen in de komende kwartalen. Ook uit de laatste werkgelegenheidsstatistieken valt voorlopig nog geen alarmerende toename in de loonmassa te signaleren.

Zolang dit laatste niet het geval is, zal de Fed niet geneigd zijn om een radicale omvorming van haar huidige, soepele monetaire beleid door te voeren. De financiële markten kunnen voorlopig leven met de aangekondigde afbouw van het aankoopprogramma (de zogenaamde tapering) van 15 miljard dollar per maand. Hierdoor D-2

2021

Grafiek 3

Conjunctuurvoorspelling VS economie (Industrie en diensten, gecombineerd)

65 60 55 50 45 40 35

98

00

02

04

06

08

10

ISM Industry + services USA

12

14

16

18

Recession

20

22

Grafiek 4 3,0

Rente op overheidsobligaties (10 jaar) in de eurozone en VS Pre-crisis level USA 10 Y

2,5 1,57 % VS 12/11/2021

2,0 1,5 1,0

1,91 % 1/01/2020 1,15165 % Eurozone

0,5 0,0 -0,5

2019

2020

2021

Euro benchmark bond (Synthetic) Belgium benchmark bond 10 YR (DS) US treas.benchmark bond 10 YR (DS) zien immers een gevoelig snellere en grote beweging van de beleidsrente, minstens één hike (met minstens 25 basispunten) binnen zes maanden, snel gevolgd door een reeks aanpassingen in de volgende kwartalen. Dit zal telkens wel gepaard gaan met de nodige gevoeligheden op de financiële markten, maar al bij al brengt dit tempo van renteverhogingen ons slechts binnen enkele jaren terug op het peil waarop de beleidsrente zich bevond voor het uitbreken van de pandemie.

Ondanks al het inflatiegeweld houdt de langetermijnrente zich zeer gedeisd. Dit is enerzijds een uiting van het vertrouwen in het monetaire beleid.

De verwachte stijging van de Amerikaanse rente op 10 jaar blijft beperkt tot een bescheiden 25 basispunten tegen eind 2022 en 35 basispunten tegen november 2023.

Anderzijds is dat natuurlijk ook het gevolg van het systematisch opkopen van obligaties door de centrale bank. Hierdoor is het waargenomen signaal dat uit de rentecurve kan worden afgeleid, sterk vertekend. Zeg maar gerust: gemanipuleerd.

De conjunctuurbewegingen in de eurozone zijn veel minder uitgesproken. Er heerst – terecht – optimisme over een nakende, substantiële groei maar dat wordt steeds nadrukkelijker afgezwakt door de oplopende COVID-19-cijfers. Iedere poging tot versoepeling van de maatregelen wordt genadeloos afgestraft met een nieuwe golf van besmettingen, gelukkig met afnemende fataliteitsgraad, deels het gevolg van de vaccinaties maar ook omwille van het mildere karakter van de meest besmettelijke variant van het virus.

Ondanks de onweerswolken die samentroepen boven de financiële markten, Gids voor de Beste Belegger | December 2021

blijft de waargenomen volatiliteit relatief beperkt en dalen de risicopremies zelfs.

Dit betekent dat beleggers genoegen nemen met een afnemende vergoeding op de aandelenmarkt. Een betere blijk van vertrouwen bestaat er niet. Als je de im“De gestegen dollarkoers plosie van de techblaast gelukkig wat wind nologieaandelen in in de zeilen, samen met de 2000 en de ineenstorting van de markuitstekende prestaties van ten in 2008–2009 Chinees overheidspapier – zij het met enige en Scandinavische kleerscheuren – hebt overleefd, daarna de bedrijfsobligaties.” vervaarlijke eurozone-crisis zag wegebben en het heldhaftige verweer tegen de pandemie nog vers in het geheugen hebt, dan kun je terecht de vraag stellen of de huidige opstoot van de inflatie en het toenemende aantal covidbesmettingen van aard kunnen zijn om de aandelenbeurzen van hun fundamentele opwaartse pad af te brengen. Dat mag echter niet tot overmoed leiden. Alert blijven, blijft echter de boodschap.

Onze asset-allocatie blijft overwogen in aandelen, met nadruk op de VS en met (terug) toegenomen interesse voor zowel technologie als industriële waarden in Europa. Dit sluit niet uit dat enkele winstnemingen konden worden doorgevoerd met betrekking tot bedrijven waar de prijs-kwaliteitverhouding geleidelijk verslechterd is. Dit geeft ons tegelijk de kans om fundamentele posities in de portefeuille verder aan te vullen, zodat bedrijven die operatief zijn in automatisatie, cloudgerichte toepassingen, logistiek, medische apparatuur

Grafiek 5 Verwachte rentestijging op langetermijnobligaties in de VS op 10 jaar binnen 1 en 2 jaar 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 22

25 26 27 28 29 Oktober 2021

1

2

3

4 5 6 9 November 2021

10

11

12

Verwachte toename van de 10-jaarsrente vinnen 2 jaar Verwachte toename van de 10-jaarsrente binnen 1 jaar D-3

en beveiligingssoftware een nog prominentere plaats innemen in onze aandelenselectie.

Voor de groeilanden ruimen we enkel plaats in voor India, maar we blijven gepositioneerd wanneer China (eindelijk) terug zijn opwachting zal maken. Dat kan echter nog maanden aanslepen, gelet op de groeikrampen waarmee de rode reus momenteel te kampen heeft. Deze malaise weegt ongetwijfeld op de wereldgroei maar hierdoor blijft ook de ontwikkeling van de grondstoffenprijzen (enigszins) onder controle. Ieder nadeel heeft zijn voordeel.

In obligatieland lijkt de zoektocht naar enig rendement steeds meer op het stropen van een kei. Maar de gestegen dollarkoers blaast gelukkig wat wind in de zeilen, samen met de uitstekende prestaties van Chinees overheidspapier en Scandinavische bedrijfsobligaties. Door de verwachte rentestijgingen bieden obligaties echter bitter opwaarts potentieel voor de nabije toekomst.

COVID-19 is intussen met succes aan zijn tweede winteroffensief begonnen en verbaast er zich wellicht over hoe het kan dat de mensensoort hierdoor alsnog verrast blijkt te zijn. Zelfs met de fanfare op kop weet dit virus ons keer op keer te verschalken. In de Lage Landen zijn de cijfers

D-4

intussen (weer) compleet ontaard en strijden de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden om de Europese titel. We hadden het hoogste stapje op dat podium echter liever op de groene grasmat of op veldwegen behaald.

Een nieuwe verstrenging van de maatregelen dringt zich op, om ervoor te zorgen dat de ziekenhuizen niet (opnieuw) overbelast worden. Had men dan intussen niet beter wat capaciteit bijgebouwd in plaats

Grafiek 6

van met euvele overmoed een overwinning op het virus te verzinnen?

Als we lessen mogen trekken uit de vierde golf van de Spaanse griep in 1919, zal dit (laatste?) winteroffensief wel onrustwekkende proporties aannemen maar niet van fatale orde zijn, zodat we in de lente weer kunnen uitkijken naar een normalisatie van het maatschappelijke leven.

You must believe in spring.

COVID-19-nieuwe besmettingen (per per miljoen inwoners op weekbasis)

Redactie 16 november 2021

1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 S

O

N 2020

D

J

F

M

A

M

J 2021

J

A

S

O

N

Strategie en markten Danny Reweghs Directeur strategie Inside Beleggen

Overzicht van de strategie

We zetten kort, maar krachtig onze mening uiteen over hoe u het best uw portefeuille beheert. We overlopen de belangrijkste vijf beleggingsactiva. Dit geldt als samenvatting van onze strategie.

AANDELEN: eindejaarsrally

Sinds het gunstig nieuws over de werkzaamheid van de vaccins kregen we sterk presterende aandelenmarkten zonder dat we de beurstop al bereikt hebben.

September bracht enige afkoeling op de beurzen. Dat is logisch en gezond, niets om over te panikeren. U kunt nog wat aandelenposities aanvullen. Elke noemenswaardige correctie mag daarvoor worden aangewend.

Bij de aankopen mogen klassieke waarden zijn. Er hoeft niet meer massaal te worden ingezet op techaandelen om een bovengemiddeld rendement te halen op de aandelenmarkten. In de loop van 2022 is er wel een kans op een forse correctie.

OBLIGATIES: tapering kalmeert obligatiemarkten

Zowel de Duitse als de Amerikaanse lange rente dook naar een nieuw historisch dieptepunt in de loop van 2020. Gezien de gigantische kraters in de begrotingen, de steile klim van de schulden en de opnieuw fors opgezwollen balansen van de centrale banken zouden we niet verbaasd zijn dat we stilaan de historische dieptepunten hebben gezien. De stijging van de lange rente in de eerste maanden van 2021 bevestigt dat. Vanaf het voorjaar tot de zomer ging de tienjarige Amerikaanse rente toch weer een stuk lager postvatten. Maar sinds de zomer is er opnieuw een opmars van de lange rente.

We mogen spreken van een eerste hogere bodem in de Amerikaanse tienjarige rente. Centrale bankiers zullen nochtans alles doen om de opmars van de rente af te remmen. Een inflatiestijging mag, het liefst zelfs, maar dan zonder een vergelijkbare renteklim. Dat maakt het koopkrachtverlies nog groter dan de afgelopen tien jaar.

Dat betekent dat de vooruitzichten voor obligatiebeleggers nog altijd niet geweldig zijn en steeds meer vastrentende beleggers hun heil zoeken in investeringen in vastgoed en aandelen.

Gids voor de Beste Belegger | December 2021

LIQUIDITEITEN: niet mee overdrijven

Liquiditeiten brengen al vele jaren niks meer op. De ECB blijft tot nader order sparen bestraffen. Desondanks hebben Belgen nog altijd heel wat geld op hun spaarboekjes staan, of ze laten het geld gewoonweg op de zichtrekening staan. Het aantal Belgen dat bereid is wat meer risico te nemen om hun rendement op te krikken, neemt toe, maar zeer geleidelijk. Liquiditeiten bieden anderzijds de nodige flexibiliteit om op kansen in te spelen. Dat is een geweldige troef, waarvan u de komende tijd oordeelkundig kunt gebruikmaken. Zet uw cash dus weldra wat meer aan het werk.

VASTGOED: nog steeds erg populair

De Belgische vastgoedmarkt toont zich al jaren extreem robuust. De ultralage rente speelt daarbij een cruciale rol. Door de al decennialange dalende tendens in de rente heeft de Belgische vastgoedmarkt geen ernstige correctie meer ondergaan. Vastgoed kopen is de jongste jaren uitgegroeid tot een erg populaire beleggingsvorm. Het wordt ook eerder fiscaal aangemoedigd dan afgestraft. Na de lockdown piekte het aantal transacties en gingen de prijzen verder de hoogte in. Aan de ene kant zijn er investeerders die de lage of zelfs negatieve rente op vastrentende beleggingen helemaal beu zijn en vooral nieuwbouwappartementen kopen. Aan de andere kant zijn er de jonge gezinnen die wanhopig op zoek zijn naar dezelfde soort woning en meedoen aan het opbod. We mogen dan ook steeds meer spreken van een oververhitting op de vastgoedmarkt.

GRONDSTOFFEN: begin nieuwe klim in supercyclus

Voor de grondstoffen was 2020 bijzonder grillig. Maar helemaal anders werd het in 2021, met een nieuwe supercyclus. Het aanbod kan de vraag moeilijk of niet volgen.

Dat heeft de voorbije maanden voor stevige prijsstijgingen gezorgd. Recent zien we bij de meeste metalen na een periode van afkoeling tijdens de zomer opnieuw een klim. De prijzen zullen op een hoog niveau blijven als de we de jongste jaren als referentie nemen.

Redactie 13 november 2021

D-5