Groener Wonen 3 Bladermodule Sales

Testrijden in een elektrische auto

44 TUSSENWONING JAREN 70

Grondig isoleren en slimme snufjes

76 HIPPE HUISPLANTEN

Zo houd je je groene lievelingen in leven

EDITIE 3 / € 6,95

IS DE 48 WAAR LAADPAAL?

Tv-presentatrice Froukje Jansen

DE B E ST E I DE E Ë N V O O R DUUR Z AAM WO N EN

WOONT IN ECO-WIJK SCHOONSCHIP

EDITIE 3

WWW.GROENERWONEN.COM

WONEN MET EEN GROEN

Dossier isolatie ▶ Strohuis in Oosterwold ▶ Duurzaam op wintersport ▶

01903

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6

Testrijden in een elektrische auto

44 TUSSENWONING JAREN 70

Grondig isoleren en slimme snufjes

76 HIPPE HUISPLANTEN

Zo houd je je groene lievelingen in leven

EDITIE 3 / € 6,95

IS DE 48 WAAR LAADPAAL?

Tv-presentatrice Froukje Jansen

D E B ES T E I DEE ËN VO O R D U U RZ A A M WO NEN

WOONT IN ECO-WIJK SCHOONSCHIP

EDITIE 3

WWW.GROENERWONEN.COM

▶

01903

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6

Coverfoto Hardwich Rosebel

30

12

36

18

38

24

44

GROENE TRENDS Biobased bouwmaterialen, een tweede leven voor kinderzitjes, een handig compostvat en andere groene nieuwtjes en trends.

PRESENTATRICE FROUKJE JANSEN Het duurde 12 jaar voordat de drijvende woonwijk Schoonschip in Amsterdam werd gerealiseerd, maar nu kan Froukje er echt gaan wonen.

WONEN MET EEN GROEN

Dossier isolatie ▶ Strohuis in Oosterwold ▶ Duurzaam op wintersport

6

ECO WINTERSPORT Duurzaam skiën? Er zijn echt wel mogelijkheden om de CO²-uitstoot te verminderen.

DUURZAME POLITIEPOST Honderd jaar oud en allesbehalve goed geïsoleerd… Toch was het liefde op het eerste gezicht tussen Hannah en Christiaan Beljaars en een politiepost in Rotterdam.

4

GROENERWONEN

DOSSIER ISOLATIE Waar te beginnen & wat valt er te winnen?

Over de thermische schil van je woning, isolatiematerialen en wat je kunt besparen.

LEZERSVRAAG OVER SUBSIDIE Ga je een bestaand koophuis verduurzamen?

Maak dan gebruik van de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis.

PLANT EENS EEN EIK! In gesprek met hovenier Rens de Rooij, warm pleitbezorger van de groene, levende tuin.

AANPAK JAREN 70-TUSSENWONING Een warmtepomp bleek niet de oplossing voor de jaren 70-woning van de familie Hettema.

Grondig isoleren wel, net als zonnepanelen en het toepassen van allerlei slimmigheidjes.

INHOUD EDITIE 3 2019

48

70

88

55

75

92

76

98

WAAR IS DE LAADPAAL? Redacteur Janouk Vermaas schoof haar benzineauto voor een week aan de kant en nam plaats in een volledig elektrische Hyundai Kona.

OPLAADSTATION VOOR DE DEUR Opladen aan je eigen laadpaal is het meest voordelig. Waar let je op bij de aanschaf?

56

NEDERLANDSE KRUIDENTHEE Matthijs en Daan stimuleren boeren om stroken in te zaaien met kruidenmengsels voor hun ‘ptthee’.

Dat is meteen goed voor de biodiversiteit.

60

DROOMHUIS IN OOSTERWOLD Stapelen maar! Een achthoekig huis gemaakt van strobalen, kalk en leem.

JE EIGEN WATERKRACHTCENTRALE Het riviertje de Dommel herbergt de eerste coöperatieve waterkrachtcentrale van Nederland.

DOE MEE & WIN Maak kans op duurzame weggevers.

HIPPE HUISPLANTEN Hoe houd je die groene jungle in je woonkamer in leven?

82

ZITTEN OP EEN SPIJKERBROEK Recyclen op zijn best: Anton en Dennis Teeuw maken trendy stoelen van afgedankte jeans.

KOKEN ZONDER AFVAL Maak eens spaghetti van de stronk van een rode kool of een oosterse soep van garnalenschalen.

VOLGENDE KEER & COLOFON Sneak preview van het nieuwe nummer van Groener Wonen.

TUINBANK VAN PALLETS Een mooi weekendklusje voor doe-het-zelvers.

87

VERBOUW-AVONTUREN Column van Robert en Eugenie over hun klusboerderij. Nu wordt er vooral veel gesloopt.

GROENERWONEN

5

F

roukje Jansen is naast presentatrice ook auteur van het boek ‘Duurzaamheid van binnenuit’, waarin ze haar medebestuurders van Het Natuurcollege interviewde. Oog voor de wereld om haar heen had ze van jongs af aan. Toen ze twaalf jaar geleden betrokken raakte bij het project Schoonschip (zie kader) was ze dan ook direct enthousiast. „Mijn goede vriend Thomas Sykora en Marjan de Blok zijn ermee gestart en hebben destijds een groep mensen om zich heen verzameld die ook dolgraag op een duurzame manier wilden wonen’’, vertelt Froukje.

ENERGIE UITWISSELEN Het zal nog maar heel kort duren voordat Froukje, haar partner en diens zoon en hun hond de woning zullen betrekken. „Het idee van de wijk is zo ontzettend tof! Alles is helemaal elektrisch, er is geen aardgas en het is enorm goed geïsoleerd.’’ Froukje is vol enthousiasme over haar aanstaande woning. „We hebben zonnepanelen, een warmtepomp en een zonneboiler. Ik weet dat dit allemaal niet meer zo uniek is, maar wat bijvoorbeeld heel bijzonder is, is onze smart grid.’’ Een smart grid is een elektriciteitssysteem, dat beïnvloed wordt door het aanbod van energie dat op dat moment aanwezig is. „We kunnen op die manier onderling energie uitwisselen. Als ik nu net even dat extra wasje wil draaien en de buurman heeft energie over, dan krijg ik die van hem.’’

Het hele concept van Schoonschip is ook gericht op de onderlinge band tussen de bewoners. Een belangrijk onderdeel, als je het Froukje vraagt. „We hebben met elkaar enorm geïnvesteerd in de wijk en doordat iedereen er al lang bij betrokken is, kennen we elkaar ook goed. Wat wil je na twaalf jaar vergaderen en pionieren!’’ Dit in tegenstelling tot een reguliere wijk, waar je je buren vaak pas later leert kennen. „Het sociale aspect van Schoonschip is een belangrijk onderdeel van het hele project. We delen veel met elkaar, zo is er onder andere een voedselcommissie, een deelsysteem met elektrische auto’s, ontwikkelen we nu een centrale ruimte, en misschien wel het allerbelangrijkste: er zijn veel vrienden.’’

NIET ALLEEN, MAAR SAMEN Niet alleen in de wijk, maar in de hele maatschappij ziet Froukje het belang van ‘samen’ leven. „Ik wil niet negatief doen hoor, maar het draait zo vaak om ‘ik, ik, ik’. Ik geloof dat deze tijd nog veel meer vraagt om ‘wij’.

Samen problemen oplossen, samen kijken

14

GROENERWONEN

De kernwaarden van de wijk zijn: duurzaam wonen, krachten bundelen en pionieren.

GROENERWONEN

15

HOE MAAK JE EEN HONDERD JAAR OUDE POLITIEPOST DUURZAAM? Toen Hannah en Christiaan Beljaars (beiden 36) op een veilingsite hun oog lieten vallen op de voormalige politiepost op het Rotterdamse Heijplaat, waren ze meteen verkocht. Het enige probleem? Het huis stond helemaal niet te koop.

Tekst: Janouk Vermaas Foto’s: Henny van Belkom

24

GROENERWONEN

A

l langere tijd waren we op zoek naar een woning’’, zo begint Hannah het bijzondere verhaal van hoe dit pand zeven jaar geleden op hun pad kwam. „Ik ben architect van beroep en dol op bijzondere gebouwen.

We zochten dus naar gekke huizen. Zo hadden we winkelpanden, een graanmalerij, een oude parochiewoning en een oud stadhuis bekeken. Via een veilingsite kwamen we deze politiepost uit 1918 tegen.’’ Het stel was meteen enthousiast. Zowel het pand als de locatie sprak hen aan en ze besloten dan ook direct om stappen te zetten.

Maar dat liep anders dan gedacht. Toen ze contact opnamen, bleek dat het pand helemaal niet op de veilingsite hoorde te staan. Toch was de eigenaresse, na enig contact, bereid om het pand te verkopen. „Diezelfde avond zijn we gaan kijken. Ik was al behoorlijk bekend op de RDM Campus, waar het pand in de buurt staat, maar het was me nog nooit opgevallen. Toen we bij het pand aankwamen, begreep ik waarom.

Het was omringd door hoge planten en bomen.’’ Een paar dagen later brachten ze opnieuw een bezoek aan het huis, samen met de eigenaresse. Ze deden een bod en hun eerste woning samen was een feit.

MET OPEN BLIK Als architect heeft Hannah als geen ander oog voor de mogelijkheden van een ruimte.

Dat was hier ook wel nodig. „Het pand was verhuurd geweest aan havenarbeiders en compleet uitgeleefd. Overal zaten lekkages.

Wij hebben goed gekeken naar de staat van het pand en of alles constructief in orde was.

Dat bleek zo te zijn. Doordat wij beiden een technische achtergrond hebben, zagen we deze uitdaging echt wel zitten.’’

Het hele huis moest opgeknapt worden, van top tot teen. Bovendien moest het een duurzame woning worden, vonden beiden. „We wilden kijken hoe duurzaam we zo’n 100 jaar oud pand konden maken, en dat was een behoorlijke uitdaging. Zeker toen we daar zeven jaar geleden mee startten.

We merken dat het steeds makkelijker wordt, er komen steeds meer producten op de markt. Tegelijkertijd is het gevaar daardoor dat je overhaaste beslissingen neemt.’’

Volgens Hannah is het belangrijk eerst onderzoek te doen en te kijken wat, ook op de lange termijn, nu echt geschikte oplossingen zijn. „Daarnaast denk ik, dat je er met alleen isoleren niet komt, de technische installaties zijn ook van groot belang. Het beste advies wat ik kan geven is, doe het rustig aan.’’

‘Je hoeft niet alles in één keer te doen. Rustig aan, ruimte voor ruimte, dat kan ook.’

STUKJE BIJ BEETJE Niet alles in één keer doen, maar de tijd nemen. Dat was ook de instelling waarmee Hannah en Christiaan aan dit project begonnen. Wel wilden ze het huis zo snel mogelijk betrekken, ook omdat ze vlak nadat ze het huis hadden gekocht, een hond zouden krijgen. „We zorgden dat de woonkamer klaar was en we fatsoenlijk konden wonen en zo zijn we vier maanden na de aanschaf al in het huis gaan wonen.’’ Na die vier maanden volgde een lange periode van stukje bij beetje verbouwen aan de woning. „Mensen denken altijd dat je alles in één keer moet doen. Dat zou kunnen, maar dan moet je al je tijd en geld eraan besteden en er maanden voor reserveren. Dat gaat niet wanneer je daarnaast nog werkt, op vakantie wilt en je vrije tijd ook wilt besteden. Wij hebben ervoor gekozen om het rustig aan te doen en ruimte voor ruimte onderhanden te nemen. Wanneer je niet de middelen en de tijd hebt om de hele verbouwing in één keer te realiseren, is dat denk ik ook de beste manier. We hebben steeds wat aangepakt, gespaard, gewacht en zijn dan pas naar de

volgende ruimte gegaan. We zijn zelfs nu nog niet klaar, maar dat geeft niet’’, vertelt Hannah. „Boven is nog een kamer waar we niks aan hebben gedaan. Daar hebben we al die tijd klusmateriaal opgeslagen. De ruimte is nu leeg en we zijn begonnen met het isoleren. Ook in de toiletruimte willen we nog een en ander doen, die moet nog flink verbouwd worden.’’

MONUMENT Het stel loopt met de verbouwingen soms tegen wat tegenslagen aan. Sinds dit jaar heeft het huis de monumentenstatus verkregen, waardoor ze de buitenkant van het pand niet meer mogen veranderen.

In de afgelopen zeven jaar is er wel heel veel gebeurd ín het huis. „We hebben alles aangepakt. Het meeste hebben we geprobeerd zelf te doen, maar dingen als het leidingwerk en de badkamer hebben we uitbesteed. De ruimte die misschien wel het meest veranderd is, is de stal. Dit was een hele koude ruimte, waar we nu een werkruimte van gemaakt hebben. We maken er surfboards en kleine meubel-

GROENERWONEN

27

DOSSIER

ISOLEREN

WAT VALT ER TE WINNEN? Na het installeren van zonnepanelen is het toepassen van isolatie de meest genomen maatregel om een huis te verduurzamen. Driekwart van de Nederlandse woningen is niet, of niet voldoende, geïsoleerd. Er valt op dit gebied dan ook een flinke slag te slaan. Goede isolatie maakt een woning comfortabeler, maar zorgt ook voor een financiële besparing. Van kruipruimte tot dak en van schelpen tot korrels, voor iedere woning zijn er voldoende opties om de isolatie te verbeteren.

Tekst: Janouk Vermaas Foto’s: Shutterstock

30

GROENERWONEN

GROENERWONEN

31

W

at je precies kunt isoleren, hangt af van het type woning dat je hebt en wat er al is gedaan. Ook voor wie bijvoorbeeld tien jaar geleden de woning heeft geïsoleerd, is het verstandig opnieuw te kijken wat er mogelijk is. Zo zijn de normen in de afgelopen jaren veranderd en zijn er nieuwe mogelijkheden bijgekomen. Wanneer je de thermische schil van je woning gaat verbeteren, kijk je doorgaans naar de volgende opties: dakisolatie, spouwmuurisolatie, gevelisolatie, vloer- en kruipruimte-isolatie en isolatieglas.

DAKISOLATIE Warme lucht stijgt op, waardoor veel huizen die onvoldoende geïsoleerd zijn hun warmte verliezen via het dak. Veel daken zijn slecht tot matig geïsoleerd. Zonder goede dakisolatie kan tot wel 25% van de warmte verloren gaan. Deze vorm van isolatie is dan ook zeer efficiënt en is, na spouwmuurisolatie, de meest rendabele vorm.

Het dak isoleren kan zowel aan de binnenals aan de buitenkant. Bij isolatie aan de binnenkant gaat er wat ruimte verloren, wat niet het geval is bij isolatie aan de buitenkant. Bij isolatie aan de buitenkant wordt de dakbedekking verwijderd, daarna wordt de isolatielaag aangebracht en wordt de dakbedekking weer teruggeplaatst.

Deze werkwijze zorgt voor de hoogste isolatiewaarde, maar is lastiger te realiseren en vrijwel niet geschikt om zelf te doen.

Het beste moment om dakisolatie aan de buitenkant toe te passen, is wanneer het dak gerenoveerd wordt. Er is ook nog een optie om isolatiemateriaal onder de dakpannen te laten spuiten of blazen, maar deze optie wordt afgeraden omdat het rendement vaak vrij laag is.

Dakisolatie aan de buitenkant is doorgaans duurder dan isolatie aan de binnenkant. In beide gevallen wordt een laag van isolatiemateriaal aangebracht. Deze materialen geleiden geen warmte en zorgen ervoor dat de warme lucht in huis blijft. Daarnaast zorgen ze er in de zomer voor dat er minder warmte binnen komt, waardoor je het hele jaar door geniet van een hoger comfort in de woning. Een voorbeeld van materiaal voor dakisolatie is Isobooster, een isolatiefolie die bestaat uit lagen reflecterende folie omgeven door luchtkussens. Dit materiaal werkt op basis van thermoreflectie, waardoor het met een geringe dikte bijzonder effectief isoleert.

Dit type materiaal is ook bij uitstek geschikt als kruipruimte- en gevelisolatie.

32

GROENERWONEN

Een derde optie voor dakisolatie is het isoleren van de zoldervloer. Door hier isolatiemateriaal aan te brengen, wordt de warmte al voor de zolder tegengehouden. Het nadeel is, dat de zolder in de winter koud blijft en in de zomer juist snel opwarmt. Deze optie is alleen zinvol wanneer de zolder afgesloten kan worden met een deur of luik, anders heeft deze vorm van isolatie geen nut.

Heb je een plat dak? Schakel dan een erkend bedrijf in. Platte daken kun je beter niet van binnenuit isoleren, omdat het risico op vocht of schimmel erg groot is.

SPOUWMUURISOLATIE Bij deze manier van isoleren wordt de spouwmuur (de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur) opgevuld met isolatiemateriaal, waardoor warme lucht in de zomer minder gemakkelijk binnenkomt, terwijl de warmte in de winter juist binnen blijft. Het is de meest efficiënte vorm van isolatie. Woningen die voor 1920 gebouwd zijn hebben vaak geen spouwmuren, bij woningen die tussen 1920 en 1975 gebouwd zijn is spouwmuurisolatie niet aanwezig, en bij woningen die tussen 1975 en 1982 gebouwd zijn is de isolatie vaak minimaal.

Er zijn verschillende opties voor spouwmuurisolatie. De meest bekende zijn glaswol, steenwol, EPS parels en PUR (liefst zonder blaasmiddel HFK). In alle gevallen wordt een gat in de buitengevel gemaakt, waarna het materiaal in de muur wordt gespoten.

Glaswol en steenwol zijn alleen geschikt voor woningen waarbij de muren een standaard voeg hebben, omdat een afwijkende voeg niet genoeg ruimte biedt om te boren; daarnaast moet de spouw minstens vier centimeter breed zijn. Steenwol heeft een lange levensduur doordat het niet uitzet, krimpt of veroudert.

EPS parels zijn relatief goedkoop, maar dichten naden en kieren iets minder goed af dan bijvoorbeeld PUR. Het bedrijf Isotech is gespecialiseerd in het aanbrengen van

spouwmuurisolatie in de vorm van Platinum Mini Isotech Parels. Deze HR +++ EPS parels bestaan voor 98% uit lucht en zijn waterafstotend en 100% recyclebaar. Dankzij de ruimte tussen deze kleine isolatieparels is er de mogelijkheid om eventueel regenwater en vocht via de spouw af te voeren. Door de speciale Isotech-glue blijven de parels gegarandeerd op hun plek en wordt hun kracht versterkt.

Milieu Centraal heeft een rekenvoorbeeld gemaakt van wat spouwmuurisolatie globaal kost en je aan besparing kan opleveren (zie kader hierbaast).

GEVELISOLATIE Wanneer er geen sprake is van een spouwmuur of wanneer je nog meer rendement wilt, kun je kiezen voor gevelisolatie aan de binnen- of buitenkant. Bij het isoleren van de buitengevel van de woning wordt isolatiemateriaal aan de buitenkant tegen de muren geplaatst. Vervolgens wordt dit afgewerkt met bijvoorbeeld stucwerk of gevelplaten.

Het aanbrengen van gevelisolatie kun je goed combineren met het vervangen van

ZELF DOEN OF LATEN DOEN?

Zoals gezegd kan het zelf aanbrengen van isolatie flink wat kosten schelen omdat je slechts voor het materiaal betaalt en niet voor de arbeidsuren.

Maar dan moet het materiaal wel goed aangebracht worden. Wanneer de isolatie niet correct aangebracht wordt en er bijvoorbeeld kieren ontstaan, verlies je veel rendement. Daarnaast kan dit leiden tot schimmelvorming wat de levensduur van je materiaal verkort. Soms is het aanbrengen van isolatie best lastig voor de doe-het-zelver, bijvoorbeeld bij de isolatie van de buitenkant van het dak. Wanneer je vakmensen inschakelt voor een isolatieklus, kies dan altijd voor een erkend en gecertificeerd bedrijf.

Ventileren

Goed ventileren is noodzakelijk in een huis. In goed geïsoleerde woningen is ventileren een extra aandachtspunt, omdat er geen naden en kieren meer zijn waarlangs verse lucht naar binnen stroomt. Actief ventileren is de oplossing. Kies voor ventilatieroosters of zorg op een andere manier voor de aanvoer van frisse lucht. Om warmteverlies bij ventilatie te verminderen kun je overwegen een systeem van balansventilatie met warmteterugwinning te installeren. Dit systeem haalt warmte uit de lucht die naar buiten afgevoerd wordt en warmt hier de inkomende lucht mee op.

slechte kozijnen. Wil je de huidige kozijnen behouden, dan zijn er verschillende opties om isolatie en kozijnen goed op elkaar aan te laten sluiten.

Het isoleren van de buitengevel is flink duurder dan spouwmuurisolatie, maar is een uitkomst voor woningen zonder spouwmuur of met een spouwmuur die niet geïsoleerd kan worden. Daarnaast is het een goede optie wanneer je al van plan bent groot onderhoud aan de buitengevel te plegen en wanneer je de woning energieneutraal wilt maken. De prijzen variëren sterk per type woning, en lopen van zo’n 5000 euro voor een tussenwoning tot 15.000 euro voor een vrijstaande woning. Dibotherm is een bedrijf dat gespecialiseerd is in het isoleren van de buitengevel. Zij passen dit toe in nieuwbouw, door de isolatie direct tegen de constructieve wand te plaatsen, maar zijn ook gericht op het isoleren van bestaande bouw. Isolatie wordt dan op de wand geplakt, met daaroverheen een mortelweefsellaag. De muur wordt vervolgens afgewerkt met sierpleister of tegelwerk. Het grote voordeel van buitengevelisolatie is volgens Dibotherm dat je onbeperkt de ruimte hebt in vergelijking met bijvoorbeeld de beperkte ruimte in de spouw of het inleveren van ruimte aan de binnenkant.

Gevelisolatie aan de binnenkant is een uitkomst voor wie geen spouwmuur heeft en/of de buitenkant van de woning niet mag aanpassen. In dit geval plaats je bijvoorbeeld een voorzetwand tegen de buitenmuur met isolatiemateriaal. Een andere optie is het aanbrengen van warmtereflecterende folie of het plaatsen van kant-en-klare panelen.

Bij het isoleren van de binnenkant van de gevel kun je te maken krijgen met een

schommelende temperatuur in huis en een verhoogd risico op vochtproblemen. Ook lever je ruimte in omdat het isolatiemateriaal aan de binnenkant wordt geplaatst.

VLOERISOLATIE Wanneer je de vloeren van je woning isoleert, voorkom je dat warmte via de vloeren kan ontsnappen. Hiermee bespaar je energie en wordt de temperatuur van de vloer ook behaaglijker. Er zijn verschillende opties voor vloerisolatie. Wie een kruipruimte heeft van minimaal 35 cm hoog kan kiezen voor kruipruimte-isolatie. Het isolatiemateriaal wordt dan onder de vloer, dus in de kruipruimte geplaatst. Er zijn ook materialen, zoals bijvoorbeeld Isoschelp, waarbij de kruipruimte gevuld wordt. Isoschelp is een isolatielaag van natuurlijke schelpen die in de kruipruimte wordt ingespoten. Het helpt

tevens om schimmels te voorkomen en zorgt voor een droog klimaat. Zelfs als de schelpen deels in het water liggen, zal er geen vochtige lucht doorgelaten worden.

Wanneer er geen kruipruimte is, kun je de isolatielaag op de vloer aanbrengen. In het geval van een betonvloer komt de laag erbovenop te liggen en wordt daaroverheen de vloerbedekking aangebracht. Wanneer je een houten vloer hebt, moet je de planken eerst verwijderen en wordt de isolatielaag onder de planken aangebracht.

Vloerisolatie is een belangrijke stap bij vloerverwarming. Door de vloer goed te isoleren voor je vloerverwarming aanlegt, voorkom je dat de warmte verloren gaat.

Bij vloerisolatie wordt doorgaans gebruik gemaakt van glaswol, EPS platen, thermokussens, PUR (liefst zonder het blaasmiddel HFK) of chips. De kosten van vloerisolatie

Rekenvoorbeeld spouwmuurisolatie

KOSTEN

Tussenwoning Hoekwoning / 2-onder-1-kap Vrijstaande woning

BESPARING BESPARING GELD M3 GAS PER JAAR* PER JAAR

800 euro

250 euro

320 m³

2.100 euro 3.100 euro

650 euro 950 euro

850 m³ 1.300 m³

* Geldig voor spouwmuurisolatie (Rd = 1,3) in een gemiddelde tussen-, hoek- of vrijstaande woning, met hr-combiketel en een binnentemperatuur van 16,5 graden Celsius (gemiddeld over dag en nacht), bij een gasprijs van 77 cent per m³ gas (prijspeil 2019). (bron: Milieu Centraal)

GROENERWONEN

33

lopen nogal uiteen, afhankelijk van het type materiaal en de manier van isoleren.

Een voorbeeld van de eerder genoemde Thermokussens zijn die van Tonzon. Deze kussens hebben een kunststof oppervlak, die geen warmte uitstraalt. Wanneer deze gevuld worden met lucht en onder de vloer geplaatst worden, komt er geen kou meer doorheen. Ook vloeren die reeds geïsoleerd zijn, kun je met dit materiaal verbeteren.

Daarnaast maakt Tonzon ook thermosheets, platen die geschikt zijn voor gevel- of dakisolatie. In sommige gevallen kunnen beide producten ook gecombineerd worden.

ISOLATIEGLAS Tot slot hoort ook het glas bij de thermische schil van de woning. Enkel glas tref je nog maar weinig aan, maar mocht dit in jouw huis het geval zijn, vervang dit dan door triple glas of HR++ glas. Bijna alle woningen hebben tegenwoordig gewoon dubbel glas, wat uiteraard al een hele verbetering is ten opzichte van enkel glas. Toch is hier veel te winnen wanneer je dit vervangt door HR++ glas of triple glas. Gewoon dubbel glas isoleert veel minder goed dan HR++ of triple glas.

HR-glas, hoog rendement glas, bestaat uit twee of drie glasplaten. In de ruimte tussen de glasplaten zit droge lucht of een edelgas. Edelgas isoleert nog beter dan droge lucht. Daarnaast zit aan de binnenzijde van HR-glas een isolerende coating, die warmte weerkaatst en licht doorlaat. HR++ en triple glas zijn op dit moment de beste glasopties als het gaat om energiebesparing.

Wanneer je je kozijnen gaat vervangen, kies dan direct voor triple glas; dit past namelijk niet in bestaande kozijnen. In bestaande kozijnen kies je liever voor HR++ glas.

Wanneer je nieuw glas plaatst, controleer dan altijd of de spouwmuur goed geïsoleerd is. Het is verstandig dit gelijktijdig te doen.

Wanneer je spouwmuur niet goed geïsoleerd is en je wel voor nieuw glas kiest, kan het zijn dat de muur kouder wordt dan het raam, waardoor er vocht op de muur kan neerslaan en schimmel ontstaat. Goede ventilatie kan ook helpen dit te voorkomen.

DE KEUZE VOOR ISOLATIEMATERIAAL Bij de keuze voor het type isolatiemateriaal speelt een aantal factoren een rol. Je kijkt in de eerste plaats naar welk type materiaal het meest geschikt is voor jouw woning, maar je kijkt ook naar de kosten, de isolatiewaarde en de milieubelastende eigenschappen.

Wanneer je gaat isoleren heb je, zeker als je ook subsidie aanvraagt, te maken met

34

GROENERWONEN

isolatiewaarden die je graag wilt behalen. Let bij de materiaalkeuze op de isolatiewaarde die het materiaal heeft, zodat je de juiste keuze maakt en niet voor niks aan het werk gaat. Kijk ook of de omstandigheden in jouw huis geschikt zijn voor het materiaal. Is er bijvoorbeeld sprake van betonrot of vocht in de kruipruimte, dan heeft dit invloed op de uiteindelijke materiaalkeuze.

Wat betreft de milieubelasting zijn er ook nog punten die je in je keuze kunt meenemen; zo worden glaswol, steenwol, gerecycled katoen, biofoam en EPS aangeraden als minst belastend en wordt te allen tijde aangeraden om PUR met HFK te vermijden.

HFK is een blaasmiddel, maar ook een zeer krachtig broeikasgas, wel tussen de 800 en 3200 keer sterker dan CO². PUR zonder HFK is wel geschikt en wordt als gemiddeld belastend gezien.

Ook zijn er bedrijven die zich specialiseren in duurzame materialen en advies kunnen geven, gericht op jouw situatie. Op www.groenebouwmaterialen.nl vind je een verschillend aanbod aan duurzame isolatiematerialen. Het materiaal dat het meest in opkomst is binnen de Nederlandse bouwsector is houtvezelisolatie van Gutex. Dit is gemaakt van houtwolvezel uit het zorgvuldig beheerde Zwarte Woud. De lokale zagerijen produceren eerst planken en balken, en uit het overblijvende kanthout, een reststroom, wordt vervolgens de isolatie geproduceerd.

Houtvezelisolatie is damp-open en vochtregulerend en daarom zeer geschikt voor historische panden, ecologische woningen en ook voor het nieuwe prefab bouwen in houtskeletbouw. Dankzij de natuurlijke eigenschappen van dit product ontstaat een aangenaam en gezond binnenklimaat.

Daarnaast worden aan deze platen geen schadelijke stoffen toegevoegd, waardoor de producten Natureplus gecertificeerd zijn.

FINANCIERING

WAT LEVERT ISOLEREN OP? Hoeveel isoleren oplevert, hangt af van diverse factoren. Zoals welk type huis heb je? Welke vormen van isolatie pas je toe?

Voor welk materiaal kies je? Laat je het doen of ga je zelf aan de slag?

Er zijn verschillende websites waarop je kunt uitrekenen wat een bepaalde soort isolatie je oplevert. Op de website van Milieu Centraal (www.milieucentraal.nl) vind je voorbeelden van de kosten en het rendement van isolatiemaatregelen. Zo lees je daar dat je bijvoorbeeld voor het isoleren van een spouwmuur eenmalige 2100 euro kwijt bent, maar je tot wel 650 euro per jaar kunt besparen. Dit geldt dan voor een hoekwoning met specifieke eigenschappen. Laat een expert doorrekenen wat de winst is die er in jouw situatie te behalen valt, zodat je een optimale keuze kunt maken. Daarnaast kun je voor verschillende subsidies in aanmerking komen of kun je gebruik maken van een duurzaamheidslening om zo de maatregelen te financieren (zie kader hieronder).

Bij grotere maatregelen en verbouwingen aan de woning speelt de financiering een rol. Op pagina 36 en 37 lees je over de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis, een subsidie van de overheid voor woningeigenaren en VVE’s die twee of meer isolatiemaatregelen toepassen in hun huis.

Ook zijn er soms lokale subsidieregelingen. Om te kijken of je hiervoor in aanmerking komt, kun je een afspraak maken bij het Energieloket in jouw gemeente. Tot slot kun je om de verbouwing te realiseren, kiezen voor een duurzaamheidslening of Energiebespaarlening. Deze laatste is bedoeld voor woningeigenaren en VVE’s die maatregelen willen treffen om hun woning te verduurzamen en energie te besparen.

Op www.groenerwonen.com/categorie/subsidies vind je meer informatie over het aanvragen van subsidie en de Energiebespaarlening.

Warmere vloer, meer comfort en gezondere woning Duurzame kadotips voor de feestdagen Tonzon HR-Radiatorfolie bijvoorbeeld die direct achterop de radiator wordt geplakt TONZON, ANDERE TECHNIEK, BETER ISOLEREND EFFECT Vloeren verliezen vrijwel alle warmte door uitstraling naar de kruipruimtebodem en fundering. Andere soorten isolatie (zoals het in de nieuwbouw gebruikte EPS) beperken wel het warmteverlies door geleiding maar stralen de doorgelaten warmte aan de onderkant gewoon uit. Zo lekt 24 uur per dag warmte aan de onderkant weg, waardoor nieuwbouwwoningen met vloerverwarming nog niet echt energiezuinig zijn. Het unieke TONZON Thermoskussen reduceert deze warmtestraling trapsgewijs tot vrijwel nul. De vloer wordt sneller warm en de eindtemperatuur is hoger bij een lagere luchttemperatuur.

zonder dat deze van de muur hoeft. Het doet zo onzichtbaar zijn werk en is binnen een jaar terug verdiend.

Ketelfolie, ook geschikt voor de close-in boilers en bespaar daar 60 tot 100 kWh per jaar. Herbruikbare warmtepads, handig om mee te nemen tijdens een wandeling of skivakantie.

Voor meer ideeën kijk op tonzon.nl

Meer comfort met minder energieverbruik.

NU gratis verzendig via de webshop!

“TONZON Vloerisolatie zorgt ook bij nieuwere woningen nog voor een stijging van het wooncomfort en een lagere gasrekening.”

Actie code : feestdagen2019

SCHONE DROGERE KRUIPRUIMTE Het wonen boven een vochtig gat in de grond is niet prettig en zelfs soms ongezond. Door een onderdruk wordt constant vochtige lucht uit de kruipruimte

Thermoskussens

de woning ingezogen. Dit vocht moet door ventilatie weer worden afgevoerd. Dit kost energie en daar willen we juist zo weinig mogelijk van gebruiken. TONZON Bodemfolie stopt de verdamping van vocht uit de bodem, remt het vrijkomen van schadelijk radongas en zorgt zo voor een schone, drogere kruipruimte. Misschien

Bodemfolie

wel de meest duurzame maatregel voor veel Nederlandse woningen. In de gebruiksfase biedt het talloze voordelen waaronder energiebesparing.

De Bodemfolie is overigens volledig recyclebaar.

CV-KETEL OPTIMALISERINGSPAKKET Combinatie pakket bestaande uit: 1 pakket HR-Ketelfolie met magneettape a € 9,95 1 pakket HR-Radiatorfolie, 50 cm breed, 7,5 m lang incl tape a € 17,24 1 pakket HR-Bandagefolie, 12,5 cm breed, 12 m lang a € 4,95 1 pakket a 20 supermagneetjes a € 5,99 Normaal € 38,13

Nu voor € 33,00

LEZERSVRAAG BEANTWOORD

Subsidies, regelingen, waarden en nog meer begrippen. Wie in de wereld van verduurzaming duikt, krijgt te maken met veel informatie.

Het kan nog wel eens gaan duizelen en wat vragen oproepen.

Elke editie zoeken we het antwoord op zo’n vraag die bij een lezer leeft.

Ir. Constan Custers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (rvo.nl) geeft antwoord op de vraag van lezer Marten Bergmans over de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis van rvo.nl

HOE KOM IK IN AANMERKING VOOR DE SUBSIDIE ENERGIEBESPARING EIGEN HUIS? LEZER MARTEN BERGMANS IS VAN PLAN ISOLATIEMAATREGELEN TOE TE PASSEN IN ZIJN WONING. EEN KENNIS WEES HEM OP DE SUBSIDIE ENERGIEBESPARING EIGEN HUIS (SEEH). MARTEN VRAAGT ZICH AF: ‘WAT MOET IK DOEN OM VOOR DEZE SUBSIDIE IN AANMERKING TE KOMEN EN WAAR MOET IK SPECIFIEK OP LETTEN?’

36

GROENERWONEN

CONSTAN CUSTERS ANTWOORDT: Goede vraag. De Subsidie Energiebesparing Eigen Huis (SEEH) stimuleert het treffen van energiebesparende maatregelen in bestaande koopwoningen. Mooi om te zien dat mensen hiermee aan de slag willen.

In totaal stelt de overheid 84 miljoen euro beschikbaar voor woningeigenaren die hun woning beter willen isoleren.

zullen er mogelijkheden zijn. Zo staat in het regeerakkoord dat vanaf 2021 de huidige ISDE-regeling (investeringssubsidie duurzame energie, red.) zal worden uitgebreid met isolatiemaatregelen. We willen woning­ eigenaren op het hart drukken geen overhaaste beslissingen te nemen en zich juist goed voor te bereiden. Er blijft immers subsidie beschikbaar.

Wie komt in aanmerking?

De regeling is er in de eerste plaats voor woningeigenaren. Er is ook een SEEH voor Verenigingen van Eigenaren, hier vind je op rvo.nl een speciaal ingerichte pagina voor.

Ik richt mij nu even op de woningeigenaren.

Van belang is dat de eigenaar de woning ook zelf bewoont. Indien de woning verhuurd wordt, kan geen aanspraak gemaakt worden op de subsidie.

Neem energieadvies mee Omdat een goede voorbereiding zo belangrijk is, adviseren we woningeigenaren om een maatwerkadviesrapport te laten uitvoeren. Laat een gecertificeerd bedrijf (eisen vind je op de website) een rapport

Gedane maatregelen De subsidie is voor maatregelen die reeds uitgevoerd zijn vanaf 15 augustus 2019.

Wanneer een woningeigenaar minimaal twee basismaatregelen treft, komt hij in principe in aanmerking. We kijken dan naar het type woning en de getroffen maatregelen; deze moeten wel aan een minimum oppervlakte voldoen en daarnaast is er ook een minimale eis voor de isolatiewaarde (Rd).

De meeste maatregelen moeten minimaal 3,5 Rd toevoegen; afhankelijk van het type materiaal verschilt de dikte hiervan, maar het zit grofweg tussen de 8 en 15 cm. Voor spouwmuurisolatie geldt een toe te voegen Rd-waarde van 1,1 en ook voor glasisolatie gelden specifieke waarden. Een overzicht vind je op rvo.nl\seeh. Daar vind je eveneens de specifieke oppervlakte-eisen voor jouw type woning. Daarnaast komen alleen aanpassingen aan de bestaande thermische schil in aanmerking. Nieuwbouw of aanbouw vallen niet onder deze subsidie.

Wat als je de maatregel nog gaat nemen?

Voor wie, net als deze lezer, nog van plan is om maatregelen toe te passen is de SEEH ook zeer geschikt. De SEEH loopt van 15 augustus 2019 tot en met 31 december 2020, wat betekent dat alle maatregelen getroffen na 15 augustus 2019 in aanmerking komen. Op de website staat een overzicht dat regelmatig geüpdatet wordt. Hierin kun je zien hoeveel budget er nog beschikbaar is, maar ook nadat deze regeling stopt,

Totale subsidiebedrag In totaal kan een woningeigenaar aanspraak maken op maximaal 10.000 euro subsidie voor energiebesparende maatregelen voor hun woning. Mocht je meer maatregelen willen nemen, of bijvoorbeeld een nul-opde-meterwoning willen realiseren, dan kun je in aanmerking komen voor het zeer energiezuinig pakket. De maximumsubsidie bedraagt dan 15.000 euro inclusief een bonusbedrag. In de praktijk zal de subsidie zo’n 20% van de kosten dekken. Om het resterend bedrag eventueel te kunnen financieren kun je je ook verdiepen in de Energiebespaarlening (www. energiebespaarlening.nl). Deze lening

‘Omdat een goede voorbereiding zo belangrijk is, adviseren we woningeigenaren om een maatwerkadviesrapport te laten uitvoeren.’ opstellen met daarin alle maatregelen die je zou kunnen nemen. Je kunt de kosten voor dit adviesrapport (tot € 150) opvoeren bij de subsidie, nadat er ook twee maatregelen zijn uitgevoerd. Het grote voordeel is dat je direct weet wat je opties zijn. Je kunt de subsidie maar één keer aanvragen en mocht je achteraf nu toch meer maatregelen willen nemen, dan komen deze niet meer in aanmerking. Daarnaast krijg je ook inzicht in andere maatregelen zoals zonnepanelen of een warmtepomp, waarvoor je weer aanspraak kunt maken op de investeringssubsidie duurzame energie.

Laten uitvoeren Een belangrijke voorwaarde is dat de maatregelen niet zelf uitgevoerd mogen worden.

Ze moeten worden uitgevoerd door één of meer deskundige bedrijven met een KvKinschrijving in de bouwsector. Dit omdat de overheid moet waken over kwaliteit. De overheid is van mening dat een deskundige het best weet hoe de werkzaamheden gedaan moeten worden en stelt daarom deze voorwaarde.

helpt je om ­tegen een zeer lage rente ­energiebesparende maatregelen aan je woning te realiseren.

Hoe gaat het in de praktijk?

Woningeigenaren kunnen nog tot 31 december 2020 hun subsidieaanvraag indienen. Voor het indienen van de aanvraag heeft rvo.nl een overzichtelijk stappenplan opgesteld, eveneens te vinden op de website. Let er op dat je de eigenaar én hoofdbewoner bent, dat je een geldig BSN hebt, dat de maatregelen uitgevoerd en betaald zijn en dat de uitgevoerde maatregelen aan de gestelde eisen voldoen. Zorg ervoor dat je ook de uitvoerdersformulieren, facturen, betaalbewijzen en foto’s van de uitgevoerde maatregelen aan de aanvraag toevoegt. rvo.nl streeft ernaar binnen vier weken een toezegging te doen over de subsidie, de wettelijke termijn bedraagt 13 weken.

GROENERWONEN

37

ENERGIE & WATER BESPAREN Verlaag uw vaste lasten en verhoog het wooncomfort Eenvoudig energie besparen met meerlaagse reflecterende isolatie! √ √ √ √ √

Dun & lichtgewicht Hoge isolatiewaarde Gemakkelijk te verwerken Duurzaam & recyclebaar Geen gezondheidsrisico’s

Meer weten? Neem contact op: pxanederland.nl of bel 030 666 6963

STIJLVOL ÉN ISOLEREND BUITENSTUCWERK

Meer comfort Minder energie www.dibotherm.nl

SpeedComfort

NIEUWSBRIEF Exclusieve aanbiedingen, primeurs & tips

Schrijf je nu in op

De slimme radiatorventilator Meer comfort – minder energie tot 30% besparing mogelijk

www.groenerwonen.nl

Winnaar Greenchoic e Energieprijs 2019

Bestel nu op www.speedcomfort.nl

Eenvoudig met de buren duurzame stappen zetten G oe d vo or he t m il ie u e n u w ­p o rte mo n ne e !

Onder vakkundige begeleiding voordelig isoleren, een groendak maken, een deelauto rijden…

Zie: www.duurzaammetdeburen.nl

DUURZAAM MET DE BUREN Doe het zelf met profesionele hulp

43

GROENERWONEN

OOK KLEINE AANPASSINGEN DRAGEN BIJ AAN EEN MOOI RESULTAAT Vijftigers Halvard-Jan en Feikje Hettema hebben hun Waddinxveense jaren 70-woning in de afgelopen jaren verduurzaamd. Dat zit hem in kleine én in grote maatregelen, en de uitdaging is volgens Halvard-Jan dan ook om altijd te blijven kijken naar de mogelijkheden.

Tekst en foto’s: Janouk Vermaas

44

GROENERWONEN

GROENERWONEN

45

‘Ik vond de energiescan door een onafhankelijke expert ontzettend nuttig.’

Z

eventien jaar geleden betrokken Halvard-Jan en Feikje Hettema en hun drie kinderen deze tussenwoning in Waddinxveen. Inmiddels zijn de kinderen uit huis en woont het stel hier samen. De woning werd in 1972 gebouwd en was in eerste instantie een huurwoning. Toen het gezin de woning betrok was het behoorlijk uitgeleefd en was er bovendien sprake van veel achterstallig onderhoud. „Dat er iets aan de woning moest gebeuren, was voor ons meteen al duidelijk’’, vertelt Halvard-Jan. Hoewel duurzaamheid zeventien jaar geleden nog geen nadrukkelijke rol speelde bij verbouwingen, was hij wel altijd al bezig met het opnemen van meterstanden en het bijhouden van de gas- en elektriciteitskosten. „In de woning zat grotendeels enkel glas, er was sprake van minimale isolatie, in de winter was het ijskoud en de energierekening was dan

46

GROENERWONEN

ook torenhoog.’’ Als eerste maatregel besloot het stel de kozijnen te vernieuwen en HR++ glas toe te passen. „We merkten het verschil direct, het werd meteen aangenamer in huis en ook de kosten werden al wat lager.’’

ENERGIESCAN Naast zijn werk als beleidsadviseur in het onderwijs is Halvard-Jan ook raadslid van de gemeente Waddinxveen. Toen hij hoorde dat hij via de gemeente een energiescan op zijn woning kon laten uitvoeren, heeft hij dit dan ook direct gedaan. „Een expert heeft in ons huis naar alle denkbare aspecten gekeken die wij konden verbeteren. Zo hadden wij de kruipruimte jaren daarvoor al laten isoleren, met ongeveer 15 centimeter vulmateriaal. Dit bleek wel verdubbeld te kunnen worden. De eerste vijf zonnepanelen hadden inmiddels ook een plek op het dak gekregen. Ook hebben we ons laten adviseren over het vernieuwen van de ketel en meer isolatie-

mogelijkheden. Ik vond zo’n scan ontzettend nuttig, omdat je van een onafhankelijke expert hoort wat je aan een woning kunt verbeteren en hoe je te werk kunt gaan.’’

Na de energiescan is bijvoorbeeld de isolatie in de kruipruimte verdubbeld. Er is gekozen voor DroCom vloerisolatie; een laag van zo’n 30 centimeter, bestaande uit chips. Voor deze oplossing is gekozen, omdat er in het verleden betonrot is geweest. Met dit type isolatie kan het vocht uit het beton goed wegkomen.

Ook heeft Halvard-Jan de zolderverdieping, inclusief het plafond en de vliering, geïsoleerd. „Warmte gaat naar boven en we merkten dat we daar veel warmte kwijtraakten. Hier wilden we graag iets aan doen. Daarom zijn ook boven de ramen vervangen en hebben we de isolatie hier aangepakt.’’

Naar aanleiding van de energiescan zijn ook extra zonnepanelen op de woning geplaatst.

Aan de voorzijde (op het oosten) liggen nu elf panelen op het dak, aan de achterzijde (op het westen) vijf. De totale opbrengst van de panelen is 3800 Wp.; alleen het gasverbruik drukt nog op het budget. „Gecombineerd met onze windaandelen, via een turbine op de Tweede Maasvlakte, produceren we bijna dubbel zoveel energie als we gebruiken. Alle maatregelen samen zijn goed voor zo’n 80% van onze energievoorziening.’’

De terugverdientijd van de zonnepanelen was voor Halvard-Jan een plezierige verrassing. „We waren uitgegaan van acht tot tien jaar, maar hebben de eerste panelen binnen zes jaar al terugverdiend. Uiteraard zal dit per situatie verschillen en is dit niet voor iedereen hetzelfde.’’

GEEN WARMTEPOMP Toen de cv-ketel in 2016 aan vervanging toe was, hebben Halvard-Jan en Feikje wel overwogen om deze te vervangen door een warmtepomp, maar uiteindelijk viel de keuze toch op een HR-ketel met waterontharder en automatische ontluchting. „Ik heb gekeken naar de mogelijkheden voor een warmtepomp, maar dat eiste veel aanvullende aanpassingen. Ik had dan de leidingen en alle radiatoren moeten vervangen. Op deze ketel kan wel een zonneboiler aangesloten worden.

Wij kiezen daar nu echter niet voor, omdat we met ons tweeën niet zo veel water verbruiken en er dan sprake zou zijn van een flinke overcapaciteit.’’

Over de waterontharder zijn beiden heel tevreden. „We hebben de hoeveelheid schoonmaakmiddelen als vaatwasmiddel en zeep wel tot een kwart terug kunnen brengen. Ook hebben we geen last meer van kalkvorming op kranen en tegels en er

VERWARMEN – VENTILEREN – KOELEN – FRISSE LUCHT

Een gezond en behaaglijk binnenklimaat met ZeroHome

Wij brengen verreweg het grootste deel van onze tijd binnen door, veelal in een klimaat dat slecht is voor de gezondheid. Door de full electric ­ZeroHome®wordt, anders dan bij een CV-installatie, de temperatuur, luchtvochtigheid en frisse lucht zo gereguleerd dat het binnenklimaat optimaal is. Bovendien wordt op de energiekosten bespaard.

De ZeroHome® installatie bestaat uit een warmtepomp, super wtw-unit, optionele schoorsteenkap en slimme software die stuurt op meer dan 50 parameters. De lucht wordt gelijkmatig en geruisloos ingebracht. U ervaart geen tocht.

ZeroHome®, voor een echt gezond, energiezuinig en behaaglijk ­binnenklimaat.

www.zerohome.nl

Webasto Pure: Zorgeloos uw auto opladen Prijswinnend design Snel en efficiënt laden Krachtig en veilig laadstation Hoge kwaliteit: Made in Germany Leverbaar in 11kW en in 22kW variant Compatibel voor alle voertuigen met een type-2 stekker

Test ADAC Online 08/2019: “Betrouwbaar, veilig en zeer gebruiksvriendelijk”

Vanaf € 595,(Incl. BTW en gratis verzenden, excl. installatie)

Bestel direct op: www.webasto-charging.com

198x138mm_Webasto_Pure.indd 1

12-11-2019 09:10:10

EEN LAADPAAL AANSCHAFFEN, WAAR LET JE OP? Wanneer je elektrisch gaat rijden, ontkom je niet aan het opladen.

Dit kun je onderweg doen of bij een openbare laadpaal, maar het meest voordelig en het gemakkelijkst is een eigen laadpaal.

Waar let je op bij de aanschaf hiervan?

Tekst: Janouk Vermaas

L

aden bij openbare punten of bij snellaadstations is veel minder voordelig dan wanneer je je auto aan een eigen laadpaal kunt laden. Daarnaast biedt een eigen laadpaal ook veel gemak. Je sluit de auto aan wanneer je thuis bent en hebt er verder geen omkijken naar. Een eigen laadpaal is helaas niet voor iedereen weggelegd.

Wanneer jij geen eigen oprit of garage hebt, zul je waarschijnlijk een openbare laadpaal moeten aanvragen bij de gemeente. Deze wordt, met geluk, wel bij jouw huis in de buurt geplaatst, maar moet je delen met anderen en je laadt tegen een hoger tarief.

Bij de keuze voor een eigen laadpaal heb je verschillende opties en modellen. Zo zijn er boxen die je op de muur kunt monteren of, indien dit niet mogelijk is, op een paal. Vaak bieden fabrikanten beide mogelijkheden aan. Let er op dat je jouw auto op de box kunt aansluiten. Er zijn namelijk twee typen kabels. Type 1 voor Japanse en Amerikaanse voertuigen, Type 2 voor Europese. Dit gaat dan om het aansluitpunt op de auto zelf. Vaak zijn laadpalen in beide varianten te verkrijgen.

In Europa hebben alle laadpalen een Type 2-aansluiting. Laadpalen met een vaste kabel kunnen hiervan afwijken; controleer dus of de kabel van de laadpaal ook op de auto past.

het voornamelijk zakelijke rijders die de auto leaseden. Voor hen is het belangrijk dat de laadgegevens administratief worden verwerkt, zodat de geleverde elektriciteit automatisch kan worden gecompenseerd door de werkgever. Voor hen hebben we de Webasto Live.

Een laadpaal met serviceabonnement, wat inzicht biedt in het laadproces. Daarnaast kun je met deze slimme laadpaal tijdgestuurd laden en kunnen er updates worden uitgevoerd. Ook krijg je inzicht in de gegevens van verschillende gebruikers, wanneer bijvoorbeeld ook vrienden en familie de laadpaal gebruiken. Dit dankzij een gebruikers- en toegangsbeheersysteem.’’ „Aan de andere kant zien we steeds meer particuliere rijders. Voor hen is één ding het meest belangrijk: veilig en snel kunnen laden.

Ze zitten vaak al aan allerlei abonnementen vast, denk aan Spotify of Netflix, en zitten helemaal niet te wachten op een abonnement bij hun laadpaal waar je jaren aan vast zit.

Voor hen is er de Webasto Pure Black Edition. Eveneens een compacte box, die doet wat hij moet doen: de auto snel en op een veilige manier laden. Je betaalt eenmalig de aanschafprijs en zit niet vast aan een abonnement. Je hebt dan niet de automatische verwerking van laadtransacties. Wil je wel weten hoeveel elektriciteit aan de auto wordt geleverd, dan is de installatie van een aparte kWh-meter een prima oplossing.’’

MET OF ZONDER ABONNEMENT

ZELF OPGEWEKTE ENERGIE

Bedenk vooraf ook of je een laadpaal met of zonder abonnement wilt. Laadpalen fabrikant Webasto biedt beide varianten aan. Hans Marsman van Webasto legt uit: „Toen de elektrische auto net populair werd, waren

Voor elektrische rijders die zonnepanelen hebben is er Zappi, een slimme laadpaal die zoveel mogelijk eigen consumptie toepast om de auto op te laden, waarmee je dus nog groener rijdt. Met Zappi kun je zelf bepalen

VERSCHILLENDE MODELLEN

hoeveel gebruik je maakt van je eigen elektriciteitsproductie. Marc Zeguers van Zappi Benelux legt uit hoe het werkt. „Met de Zappi lader kun je maximaal gebruikmaken van de eigen elektriciteitsproductie. Er zijn diverse mogelijkheden. Zo kun je volledig gebruik maken van de eigen productie in de ECO+ modus. Mocht de eigen productie even te laag zijn, bijvoorbeeld door wolken, dan wordt het laden gepauzeerd. In de slimme modus maakt de laadpaal zoveel mogelijk gebruik van de eigen energie, maar wanneer deze te laag is, wordt er bijgeladen vanuit het net. In de slimme modus laad je nooit minder dan 1,4kW. Daarnaast kun je snelladen, zoals bij elke andere lader, op maximaal vermogen, maar tegelijk wordt er rekening gehouden met andere verbruikers zodat de belasting op de hoofdzekering niet wordt overschreven. Dan wordt er dus ook vanuit het net bijgeladen.

De maximale capaciteit is 22kW, dit is afhankelijk de auto en de aansluiting (16A of 32A of een waarde daartussen).’’

Zappi wint in Engeland al razendsnel terrein.

Hier is geen sprake van een salderingsregeling en gaan mensen dus op zoek naar manieren om hun zonne-energie zoveel mogelijk te benutten.

VOOR AANSCHAF

Bekijk goed welke opties het beste bij jouw wensen passen en laat je hierin adviseren. Sommige autofabrikanten bieden laadpalen aan in combinatie met de auto. Deze mogelijkheid is ook te overwegen wanneer je de auto nog gaat aanschaffen.

De bewoners van de Oosterwold zijn letterlijk en figuurlijk op elkaar aangewezen. „Er was hier niets, zelfs geen wegen. Per laantje ben je met elkaar verantwoordelijk voor de aanleg van de weg en daar moet je dan ook samen uit zien te komen’’, legt Arjan uit. Zo kan het dus dat er in het nabijgelegen Rumilaantje een verbod is om op de weg te parkeren, terwijl dat in de Ubuntulaan wel mag. „We hebben daar met elkaar voor moeten zorgen en dat kost nu eenmaal veel overleg’’, legt Irene uit.

De bewoners van de Ubuntulaan zijn er gezamenlijk wel uitgekomen, maar zo gaat het niet altijd. „We hebben wel eens meegemaakt dat mensen er niet uit kwamen en zich er echt niet bij neer konden leggen; zij zijn dan ook vertrokken. Over het algemeen trekken hier redelijk gelijkgestemden naartoe, allemaal met een passie voor duurzaam wonen, maar je kan toch ook niet zeggen dat hier één type mensen woont. Iedereen is anders en je zult er met elkaar uit moeten komen’’, vertelt Irene.

Langzaam maar zeker merken Arjan en Irene ook dat de gemeenschap zich ontwikkelt. „Zo zit hier nu een bakkertje, die in het weekend de lekkerste verse broden verkoopt’’, vertelt Irene. Dochtertje Mira gaat ook in de Oosterwold naar school. „Kinderen krijgen les in een yurt. Het is een Vrijeschool, met veel ruimte en aandacht voor de natuur.

De kinderen leren spelenderwijs en op een creatieve wijze en wij vinden het een fijn idee dat Mira vaak buiten is en daar ook al mee opgroeit. Het is wat we haar zelf ook proberen mee te geven.’’

68

GROENERWONEN

OVER OOSTERWOLD

Het gebied Oosterwold is gelegen tussen Almere en Zeewolde en beslaat zo’n 4.300 hectare. Fase 1 van het ontwikkelingsplan is in volle gang en inmiddels zijn er zo’n 500 huizen gebouwd. In totaal zullen er de komende 20 jaar zo’n 15.000 huizen gebouwd worden in Oosterwold. Het gebied heeft een eigen filosofie en geeft een nieuwe kijk op woningbouw.

Er zijn zes uitgangspunten waar de filosofie op gebaseerd is: • Organisch groeien: Oosterwold wordt ontwikkeld door initiatiefnemers.

Mensen maken de stad.

• Maximale vrijheid: In Oosterwold zijn zo weinig mogelijk regels.

Dit zorgt ervoor dat initiatieven goed op elkaar aansluiten en een veilige en gezonde woonomgeving ontstaat.

• Continu groen: Oosterwold maakt ruimte voor wegen, water, groen en stadslandbouw. Het wordt een continu groen landschap.

• Stadslandbouw: Ongeveer 50% van het gebied is gereserveerd voor (stads)landbouw. Dit verbetert de relatie tussen stad en land en tussen mens en voedsel.

• Duurzaam en zelfvoorzienend: Iedereen in Oosterwold zorgt zelf voor energievoorziening, kringlopen en afvalwater.

• Financieel stabiel: Ieder initiatief draagt bij aan de kosten die overheden maken voor Oosterwold. Deze zijn vastgelegd in het kostenverhaal Oosterwold.

Wie in Oosterwold wil wonen moet een gedegen ontwikkelingsplan indienen. Hierin beschrijf je hoe je het kavel gaat inrichten en gebruiken.

Belangrijk is dat hiervoor aan alle eisen wordt voldaan. Zo moet er voldoende ruimte zijn voor (stads)landbouw, moet je oplossingen hebben voor het opwekken van energie en verwerken van afvalwater en dergelijke.

De prijs per kavel hangt af van de bestemming voor dat kavel en de grootte. Voor bouwgrond in Oosterwold wordt geen BTW en overdrachtsbelasting in rekening gebracht.

BENIEUWD WAT JOUW MOGELIJKHEDEN ZIJN IN OOSTERWOLD? Je vindt alle informatie op www.maakoosterwold.nl, een initiatief van de gemeenten Almere en Zeewolde.

ECOLOGISCH (VER)BOUWEN

Gezond wonen, duurzame materialen, energiebesparende oplossingen

Nieuwbouw of verbouw?

Kijk dan eens naar

10 0%

de mogelijkheden met

bio-ecologisch bouwaannemer

kalkhennep of stro.

GROENER WONEN MET 100% NATUURVERF

MEER INFO?

www.ecobouwsalland.nl tel: 06 404 73 887

www.natuurverfwebshop.nl

Zelfvoorzienend wonen?

Van droogtoilet tot ­zonne-energie Van kookkachel tot waterzuivering

Bespaar op je vaste lasten

Bestel op www.ecosave.com

www.prefabstrobouw.nl

Duurzaam en gezond bouwen

Ontdek het nieuwe bouwen

www.groenebouwmaterialen.nl UW BIO BOUWMARKT NATUURLIJK!

DOE MEE & WIN 2x

4x

1

SpeedComfort Basic - Duoset (1)

De Bosatlas van de duurzaamheid

De slimme SpeedComfort radiatorventilator zorgt voor meer comfort én tot wel 30% besparing op de stookkosten.

De volautomatische ventilatoren brengen de warmte versneld en gelijkmatig in de ruimte.

Doordat de radiator of convector dankzij de SpeedComforts meer vermogen levert, kan de watertemperatuur van de cv-installatie omlaag. Het stroomverbruik is minder dan € 0,16 per jaar. De SpeedComfort is in een handomdraai geplaatst en geschikt voor radiatoren van 75-120 cm.

De Duoset kost € 115,45. www.speedcomfort.nl GROENER WONEN MAG 2X EEN SPEEDCOMFORT DUOSET WEGGEVEN.

(3) Geen ‘gewone’ Bosatlas, maar een naslagwerk dat een complex en actueel fenomeen in kaart brengt. Onderwerpen die in het boek aan de orde komen zijn onder meer klimaatverandering, het opraken van grondstoffen, verlies aan biodiversiteit en een tekort aan zoet water.

Ook biedt het inzicht in internationale verbanden, zoals het Klimaatakkoord van Parijs. Alle onderwerpen zijn aantrekkelijk vormgegeven in talloze kaarten, diagrammen en infographics.

Het boek kost € 29,25. www.bosatlasvande­ duurzaamheid.nl GROENER WONEN MAG 4 EXEMPLAREN VAN DE BOSATLAS VAN DE DUUR­ ZAAMHEID WEGGEVEN.

2x

Halo Airdouche met Oxijet Technologie (2)

3x

Esgii boots (4)

Schoon drinkwater winnen en zuiveren is een proces dat veel kostbare energie kost. Dat geldt ook voor het opwarmen van douchewater. Door het gebruik van de Halo Airdouche is een waterbesparing tot wel 50% haalbaar, ofwel 22.000 liter water per persoon per jaar. En dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee.

De besparing kan oplopen tot € 500/jaar. Nog een extraatje: de Oxijet Technologie geeft meer comfort en maakt de douche tevens Legionella preventief.

De Halo Airdouche kost € 72,60. www.oxiwaterjet.eu of www.airdouche.shop GROENER WONEN MAG 2X EEN HALO AIRDOUCHE MET OXIJET TECHNOLOGIE WEGGEVEN.

4 3

2

De vilten ‘high boots’ sloffen van Esgii zijn heel duurzaam, hebben de beste kwaliteit en gaan jaren mee! Dit komt omdat ze met zorg voor mens, dier en milieu in Mongolië gemaakt worden.

Door de goede mix van Merino en Mongoolse wol blijven de voeten lekker warm, maar zweten ze niet. Bovendien bevatten ze een extra laag vilt onder de slof met daaronder een leren zool, voor het perfecte loopcomfort tijdens de winter.

De high boots sloffen kosten € 54,95 en zijn er in donkergrijs, lichtgrijs, bruin, geel, donkerblauw en zeegroen. www.esgii.nl GROENER WONEN MAG 3X EEN PAAR ESGII BOOTS WEGGEVEN.

MEEDOEN? Ga naar www.groenerwonen.com/winnen en vul het formulier in.

Dit kan tot 4 maart 2020. De winnaars krijgen vanzelf bericht.

GROENERWONEN

75