เอกสารเพื่อการเผยแพร่แหล่งเรียนรู้บ้านปู่ทวดครูสิงห์ จังหวัดมหาสารคาม ปศท.๒

การใช้ชีวิตในวันเวลาว่างที่บ้านหลังเรียน คือช่วงที่น่าตื่นเต้นสาหรับเด็กๆ เพราะมีสิ่งแปลกใหม่ให้ เรียนรู้อยู่เสมอ อย่างเช่นในสัปดาห์นี้ ครูป้าต๋อยพาไปเรียนรู้การทาถ่านชีวภาพลดภาวะโลกร้อน ที่คนใน ตระกูลฤทธิเดชทาขึ้นตามหลักการวิทยาศาสตร์ แต่ใช้เครื่องมือ อุปกรณ์แบบภูมิปัญญาชาวบ้าน ทาให้การ ทาถ่านชีวะภาพเป็นเรื่องง่ายๆ และน่าสนุก เพราะได้ไปเก็บเศษวัสดุเหลือทิ้งตามธรรมชาติ มาทาเป็นถ่านที่ มีคุณสมบัติและประสิทธิภาพที่เหนือกว่าถ่านที่ผลิตด้วยวิธีทั่วไปกว่าหลายเท่า ...เสียงสนทนา นอกจากนี้ เด็กๆยังช่วยกันนาถ่านชีวภาพส่วนหนึ่ง ไปจัดวางตกแต่งในบรรจุภัณฑ์ ก่อนนา ออกจาหน่ายสู่ท้องตลาด ในฐานะของที่ระลึกสาหรับการดูดกลิ่นที่มีประสิทธิภาพสูง ดอกเตอร์ประสพสุข สะท้อนแนวคิดการศึกษาในแบบฉบับบ้านหลังเรียนว่า เป็นการจัดการเรียนรู้ตาม ความต้องการของชุมชน คู่กับองค์ความรู้ในท้องถิ่น และบอกว่าภาครัฐควรให้โอกาสชุมชนได้มีส่วนใน การตัดสินอนาคตทางการศึกษาของตนเอง เพราะพิสูจน์แล้วว่า การเรียนรู้อาชีพ และศึกษาเรื่องราวใน ท้องถิ่น ตามหลักสูตรของชุมชนบ้านกุดแคน สามารถเชื่อมโยงกับการศึกษาในระบบราชการได้ ....บ้านหลังเรียน 13 / 18.00 น. ในสัปดาห์นี้เด็กบ้านหลังเรียนมีกิจกรรมทามากมาย เพราะครูป้าต๋อย และรุ่นพี่ที่เป็นครูจิตอาสา ว่างมา พร้อมหน้ากันหลายคน โดยตกลงกันว่าจะไปเรียนรู้เรื่องราวในบ้านกุดแคนจากสถานที่สาคัญอย่างน้อย 3 แห่งในหมู่บ้าน ที่โรงเรียนบ้านกุดแคน เด็กๆมีภารกิจในการทาความรู้จักโรงเรียนให้มากขึ้น ด้วยการตั้งคาถาม ให้ เพื่อนๆช่วยกันตอบ พร้อมจดบันทึก บางเรื่องที่ไม่รู้ก็ได้รับการแบ่งปันข้อมูลจากเพื่อนรุ่นพี่และรุ่นน้อง รวมถึงยังได้ฝึกการเขียนการสะกดคาต่างๆด้วย ใกล้ถึงวันเปิดเรียน สนามหญ้าในโรงเรียนบ้านกุดแคน ยังเต็มไปด้วยต้นหญ้าที่ขึ้นหนาแน่น เจ้าหน้าที่กาลังช่วยกันตัดหญ้าเอาไปให้วัวกิน เมื่อเด็กๆผ่านมาพบ ก็ไม่รอช้าที่จะช่วยกันเก็บกวาดหญ้าที่ถูก ตัดแล้ว เอาขึ้นรถ ช่วยให้งานในโรงเรียนของพวกเขาเสร็จเร็วขึ้น สะท้อนให้เห็นถึงการมีจิตอาสา ซึ่งเป็น เป้าหมายสาคัญอย่างหนึ่ง ที่บ้านหลังเรียนคาดหวังให้เกิดขึ้นกับเด็กทุกคน ............. สถานที่สาคัญอีกแห่งของหมู่บ้าน คือวัดกุดแคน ครูจิตอาสาพาเด็กๆสนทนาและจดบันทึกข้อมูล เกี่ยวกับวัดกุดแคน วัดแห่งนี้ทุกคนรู้จักกันดี โดยเฉพาะในช่วงงานบุญกฐิน พ่อแม่ และญาติพี่น้องและเด็กๆ ต่างก็มาที่วัดนี้ ซึ่งจัดงานบุญกฐินปลอดเหล้าเป็นประจา การสอนน้องๆภายในวัด รุ่นพี่ต้องการให้ฝึกการกราบพระ แบบเบญจางคประดิษฐ์ที่ถูกต้อง และรู้จัก การนาไปใช้ในโอกาสที่เหมาะสม นอกจากนี้ยังสอนกันในเรื่องการแต่งกาย และการปฏิบัติตัวให้เหมาะสม เมื่ออยู่ในวัด รวมถึงหัดนั่งสมาธิ ห่างจากวัดไปไม่ไกลนัก มีอีกสถานที่หนึ่ง ที่มีความสาคัญอย่างมาก คนบ้านกุดแคนจะขาดไม่ได้ นั่นคือ ลาห้วยคาพุ แหล่งนาหลักแห่งเดียวภายในหมู่บ้านที่ทาให้ทุกครอบครัวมีน้าใช้ในการเกษตร สร้าง